PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Budżetowa 21.12.2009 KOMUNIKAT DLA POSŁÓW Dotyczy: Wysłuchanie pana Janusza Lewandowskiego, kandydata na komisarza ds. programowania finansowego i budżetu W załączeniu przesyłamy Państwu pisemne odpowiedzi nadesłane przez pana Janusza Lewandowskiego. Sekretariat CM\800311.doc PE431.076v02-00 Zjednoczona w różnorodności
ODPOWIEDZI KANDYDATA NA KOMISARZA NA PYTANIA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO Janusz LEWANDOWSKI (budżet i programowanie finansowe) Ogólne kompetencje, zaangażowanie w sprawę europejską, niezależność osobista 1. Jakie aspekty Pańskich kwalifikacji i doświadczenia mają szczególne znaczenie dla bycia komisarzem i promowania ogólnego interesu europejskiego, zwłaszcza w obszarze, za który byłby Pan odpowiedzialny? Co skłania Pana do ubiegania się to o stanowisko? W jaki sposób może Pan wykazać przed Parlamentem Europejskim swoją niezależność oraz zapewnić, że wszelka działalność prowadzona w przeszłości, w chwili obecnej oraz w przyszłości nie będzie podawać w wątpliwość sprawowanych przez Pana obowiązków w Komisji? Wartości europejskie zawsze były mi bliskie. Udowodniłem to jeszcze zanim zaangażowałem się w projekt europejski, działając na rzecz przywrócenia niepodległości, prawdziwej demokracji i rządów prawa w Polsce, które to zasady leżą u podstaw Unii Europejskiej. Jako minister i poseł na Sejm w najważniejszych okresach transformacji miałem również osobisty wkład w polską drogę do gospodarki rynkowej. Od połowy lat 90-tych brałem aktywny udział w procesie integracji Polski z UE, pracując w sejmowej Komisji Europejskiej odpowiedzialnej za przeniesienie wspólnotowego dorobku prawnego do polskiego prawa oraz monitorowanie procesu przystępowania do UE. W czerwcu 2003 r. zostałem jednym z polskich obserwatorów przy Parlamencie Europejskim i w pełni wykorzystałem tę okazję do zapoznania się z funkcjonowaniem mechanizmów instytucji UE. W 2004 r. zostałem wybrany do Parlamentu Europejskiego, gdzie od razu powierzono mi odpowiedzialną funkcję przewodniczącego Komisji Budżetowej na okres 2,5 lat (później pełniłem funkcję wiceprzewodniczącego). Miałem dzięki temu wyjątkową okazję poznać zarówno formalne zasady, jak i kulisy procedury budżetowej. W tym procesie uczenia się przez działanie doceniłem również wartość współpracy między trzema instytucjami: Parlamentem Europejskim, Radą i Komisją. Doświadczenie i umiejętności zawodowe zdobyte w Polsce i w Parlamencie Europejskim dają mi pewność, że jestem odpowiednio przygotowany do skutecznego pełnienia funkcji komisarza. W pełni zdaję sobie sprawę z obowiązków przewidzianych w Traktacie i niniejszym uroczyście zobowiązuję się przestrzegać postanowień art. 17 ust. 3 TUE oraz art. 245 TFUE, PE431.076v02-00 2/6 CM\800311.doc
dotyczących podstawowych gwarancji niezależności, bezstronności i powagi stanowiska komisarza. Będę przestrzegał norm etycznych określonych w Traktacie i podkreślonych w Kodeksie postępowania komisarzy. Moja deklaracja o braku konfliktu interesów będzie nadal dostępna i regularnie aktualizowana. Zarządzanie w zakresie przedmiotu działalności oraz współpraca z Parlamentem Europejskim i jego komisjami 2. Jak oceniłby Pan swoją rolę jako członka kolegium komisarzy? W jakim zakresie uznałby się Pan za osobę odpowiedzialną przed Parlamentem Europejskim za podejmowane przez siebie działania oraz za działania podległych Panu departamentów? Kolegium komisarzy rozumiem jako zespół pracujący wspólnie na rzecz spójności europejskiej polityki, w którym wszyscy członkowie podejmują inicjatywę i ponoszą zbiorową odpowiedzialność za podjęte decyzje. W zakres moich obowiązków wchodzić będą kwestie budżetu i programowania finansowego. Po pierwsze, chciałbym być aktywnym liderem i wyznaczać kierunek w kwestiach związanych z moim zakresem obowiązków (zob. odpowiedzi na pyt. 4 i 5). Po drugie, w mojej funkcji horyzontalnej będę wspomagał innych komisarzy w zapewnianiu wymaganych zasobów na wszystkie obszary polityki UE oraz w realizacji ich zadań zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami. Odpowiedzialność polityczna kolegium komisarzy przed Parlamentem Europejskim jest podstawą demokratycznej struktury całego systemu instytucji UE. Nie naruszając zasady kolegialności Komisji, poczuwam się do odpowiedzialności za wszelkie działania podejmowane w powierzonym mi obszarze, zarówno przeze mnie, jak i podlegające mi służby. Mocno wierzę, że moja parlamentarna przeszłość ułatwi mi właściwą współpracę z Parlamentem jako jednym z organów władzy budżetowej, wzmocnionym dzięki traktatowi lizbońskiemu. Zmieniona procedura budżetowa wprowadzona w traktacie lizbońskim da nam w nadchodzących miesiącach istotną możliwość nawiązania dialogu opartego na otwartości, przejrzystości, wzajemnym zaufaniu, regularnych sprawozdaniach i wymianie informacji. W celu uzyskania oczekiwanej jakości współpracy oraz aby umożliwić PE skuteczne sprawowanie demokratycznej kontroli, zamierzam być w pełni do dyspozycji Komisji Budżetowej. 3. Jakie konkretne zobowiązania jest Pan gotowy poczynić w zakresie zwiększonej przejrzystości, ściślejszej współpracy oraz skutecznych działań podejmowanych w związku ze stanowiskami Parlamentu oraz jego wnioskami legislacyjnymi, w tym również w świetle wejścia w życie traktatu lizbońskiego? W związku z planowanymi inicjatywami lub procedurami w toku, czy jest Pan gotowy udostępnić Parlamentowi informacje i dokumenty w równym stopniu, co Radzie? W swoich politycznych wytycznych przewodniczący Barroso zachęca komisarzy, aby szczególnemu partnerstwu z Parlamentem Europejskim nadali nowy wymiar i wskazuje konkretne sposoby poprawienia przepływu informacji. W pełni popieram zasadę wzmocnionego partnerstwa. Jeśli chodzi o przejrzystość i koordynację prac legislacyjnych, CM\800311.doc 3/6 PE431.076v02-00
kwestie te wiążą się z pełnym wprowadzeniem w życie porozumienia ramowego w sprawie stosunków między PE i Komisją, a szczególnie zapisów dotyczących przepływu informacji (w tym przekazywania informacji poufnych, dostarczania dokumentów i odpowiedzi na wnioski parlamentarne) oraz z moim głębokim zaangażowaniem na rzecz Porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa. Wejście w życie traktatu lizbońskiego i związane z tym zmiany w procedurze budżetowej sprawiają, że budowanie porozumienia wokół przyszłych inicjatyw będzie jeszcze ważniejsze. Popieram również wysiłki Komisji na rzecz większej przejrzystości wobec obywateli, których przykładem jest wprowadzona przez ustępującą Komisję europejska inicjatywa na rzecz przejrzystości. Ważnym wynikiem tej inicjatywy jest publikacja wykazów beneficjentów funduszy UE, ponieważ obywatele mają prawo wiedzieć, jak wykorzystuje się te środki. Moje przesłuchanie to pierwsza okazja do nawiązania dobrych stosunków z Parlamentem Europejskim, opartych na wzajemnym zaufaniu. Moja wspomniana już gotowość do uczestniczenia w posiedzeniach PE oraz stworzenie bezpośredniego kanału komunikacji z członkami Komisji Budżetowej powinny być gwarantem skutecznego dialogu międzyinstytucjonalnego. Zagadnienia związane ze strategiami politycznymi 4. Jakie są trzy priorytety, do realizacji których będzie Pan dążył w ramach swoich kompetencji, biorąc pod uwagę, w uzasadnionych przypadkach, kryzys finansowy, gospodarczy i społeczny oraz zagadnienia związane ze zrównoważonym i trwałym wzrostem? Ponownie podkreślając mój priorytet dotyczący budowania porozumienia chęć poprawy współpracy z PE chciałbym przedstawić trzy następujące punkty mojego ambitnego i dalekosiężnego programu: 1. Zagwarantowanie bezproblemowego przyjęcia budżetu na rok 2011 i dalsze lata zgodnie z zasadami przewidzianymi w nowych ramach instytucjonalnych wynikających z traktatu lizbońskiego. Utworzony zostanie nowy komitet pojednawczy, a oba organy władzy budżetowej będą brały udział w decydowaniu o wszystkich pozycjach budżetu na równych prawach. Wiąże się to ze zmianą procedury oraz zmianą kultury negocjacji w związku z procedurą jednego czytania. Zgodnie z rolą Komisji jako bezstronnego pośrednika, potwierdzoną w traktacie lizbońskim, podejmę wszelkie konieczne kroki, aby zapewnić terminowe i rozsądne porozumienie w sprawie rocznego budżetu UE. 2. Aktywne zarządzanie obowiązującymi wieloletnimi ramami finansowymi w celu lepszego wykonania budżetu rocznego i realizacji czekających nas ważnych zadań. W swoim sprawozdaniu dotyczącym funkcjonowania porozumienia międzyinstytucjonalnego nowa Komisja rozważy konieczność dostosowania obecnych wieloletnich ram finansowych. Dostępne marginesy, szczególnie w działach 1a i 4, w ramach wszystkich pułapów wieloletnich ram finansowych, są bardzo ograniczone. Marginesy te oraz elastyczność przewidziana w porozumieniu międzyinstytucjonalnym mogą utrudnić zaspokojenie przyszłych potrzeb, takich jak międzynarodowe publiczne wsparcie finansowe dla krajów rozwijających się na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu. W wyniku negocjacji w Kopenhadze może zajść konieczność wprowadzenia specjalnych zmian w obowiązujących PE431.076v02-00 4/6 CM\800311.doc
wieloletnich ramach finansowych, aby UE mogła działać szybko, odpowiednio i w sposób skoordynowany jeszcze w bieżącym okresie programowania. 3. Doprowadzenie do zawarcia konsensusu międzyinstytucjonalnego w sprawie kolejnego pakietu finansowego obejmującego nowe, zreformowane wieloletnie ramy finansowe oraz jego bezproblemowe przyjęcie. W związku z trudną, pokryzysową sytuacją fiskalną państw członkowskich jeszcze bardziej istotne jest skoncentrowanie budżetu UE na najważniejszych priorytetach, aby pomóc Unii zrealizować nasze jasno sprecyzowane, ważne zadania: wzmocnienie konkurencyjności UE w gospodarce światowej, przeciwdziałanie zmianom klimatu oraz zagwarantowanie bezpiecznych źródeł dostaw energii. Powyższe decyzje polityczne trzeba będzie przełożyć na wyważony pakiet, który pozwoli skonsolidować tradycyjne obszary polityki oraz zrealizować przyszłe ważne zadania, a jednocześnie zachować należytą dyscyplinę budżetową. 5. Jakie konkretne legislacyjne i nielegislacyjne inicjatywy zamierza Pan przedstawić i zgodnie z jakim harmonogramem? Do czego może się Pan konkretnie zobowiązać, w szczególności w zakresie priorytetów komisji parlamentarnych oraz wniosków dołączonych do niniejszej ankiety, które obejmuje Pana przedmiot działalności? W jaki sposób ze swej strony zapewni Pan wysoką jakość projektów legislacyjnych? W związku z wejściem w życie traktatu lizbońskiego konieczne będzie ujęcie postanowień obecnego porozumienia międzyinstytucjonalnego w instrument prawny oraz ich ewentualne dostosowanie. W najkrótszym możliwym terminie Komisja powinna przedstawić pakiet legislacyjny złożony z rozporządzenia Rady w sprawie wieloletnich ram finansowych (pod warunkiem zatwierdzenia go przez Parlament) oraz nowego porozumienia międzyinstytucjonalnego. Prawdopodobnie pakiet ten nie będzie gotowy do wdrożenia przed rozpoczęciem procedury dotyczącej budżetu na rok 2011. Możliwe więc, że zastosowanie będą miały nadal zasady obowiązującego porozumienia międzyinstytucjonalnego oraz zasady przejściowe procedury budżetowej, w tym zasady dotyczące komitetu pojednawczego, które zostaną uzgodnione przed końcem kwietnia 2010 r. Jednocześnie Komisja zobowiązała się do przedłożenia przyspieszonego przeglądu rozporządzenia finansowego, przede wszystkim w związku z utworzeniem Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) (aby uwzględnić jej szczególny charakter) i z wszystkimi innymi kwestiami dotyczącymi traktatu lizbońskiego (aby uwzględnić nową procedurę budżetową, a szczególnie nową procedurę przesunięć, oraz wprowadzić nowe postanowienia dotyczące obowiązków państw członkowskich w zakresie kontroli i audytu podczas wykonywania budżetu). Ponadto w przyszłym roku, na tyle wcześnie, aby ewentualne wnioski legislacyjne móc uwzględnić w projekcie budżetu na rok 2011 r., Komisja musi przyjąć sprawozdanie dotyczące funkcjonowania porozumienia międzyinstytucjonalnego. Do tego czasu wyjaśnionych zostanie kilka jeszcze nierozstrzygniętych lub potencjalnych kwestii, takich jak ewentualny wkład z budżetu UE do międzynarodowego porozumienia z Kopenhagi w sprawie zmian klimatu oraz wpływ, jaki będą miały na budżet niektóre kwestie związane z wejściem w życie traktatu lizbońskiego, szczególnie utworzenie ESDZ. CM\800311.doc 5/6 PE431.076v02-00
Nowemu komisarzowi pozostawiono również celowo zadanie przedłożenia komunikatu w sprawie przeglądu budżetu, odzwierciedlającego przede wszystkim priorytety określone w strategii UE 2020, która zostanie zaprezentowana przez Komisję i omówiona podczas wiosennego szczytu Rady Europejskiej. Przegląd budżetu będzie oparty na wynikach szeroko zakrojonych konsultacji przeprowadzonych przez poprzednią Komisję oraz na istotnych uwagach przekazanych przez Parlament Europejski. W maju 2010 r. Komisja powinna przedstawić także wyniki dokonywanego co trzy lata przeglądu rozporządzenia finansowego i jego przepisów wykonawczych. Pierwszeństwo mają następujące kwestie: uproszczenie, skuteczność i elastyczność zasad, przede wszystkim dotacji i mechanizmów realizacji zadań; korzystanie z nowoczesnych i skutecznych instrumentów, szczególnie w odniesieniu do Europejskiego Banku Inwestycyjnego i partnerstw publiczno-prywatnych; najwyższy poziom ochrony budżetu UE (należyte zarządzanie finansowe) oraz szersze stosowanie pojęcia dopuszczalnego ryzyka błędu. Komisja, pragnąc przedstawić ambitne i wartościowe wnioski legislacyjne, rozpoczęła już konsultacje publiczne i ma nadzieję, że dzięki napływającym uwagom zasady finansowe staną się jaśniejsze i prostsze. Zgodnie z porozumieniem międzyinstytucjonalnym Komisja przedstawi wnioski legislacyjne w sprawie nowych ram finansowych w pierwszej połowie 2011 r. Jeśli któryś z krajów kandydujących przystąpi do UE przed końcem 2013 r., zgodnie z pkt 29 porozumienia międzyinstytucjonalnego konieczne będzie dostosowanie ram finansowych na lata 2007-2013 ze względu na rozszerzenie. Konieczne będzie również utrzymanie na odpowiednim poziomie systemu finansowego i systemu rachunkowości, które są niezbędnym wsparciem wspomnianych wyżej zmian instytucjonalnych, tak aby Komisja nadal mogła otrzymywać pozytywną opinię pokontrolną. PE431.076v02-00 6/6 CM\800311.doc