Nr 3 (53) marzec 2013 magazyn grupy tauron ISSN 1689-5304 oferta Produkty dla dużego biznesu biznes Węgiel na trzy lata wywiad Przyszłość energetyki wiatrowej promocja Na nartach z Tauronem
wydarzenia Prezesi największych firm energetycznych oraz przedstawciele firm doradczych wzięli udział w debacie na temat przyszłości źródeł energii Przyszłość energetyki z obawami czy bez? Ruszyła druga edycja Akademii Energii, projektu edukacyjnego organizowanego przez Fundację 2065 im. Lesława A. Pagi. Tauron jest od początku jednym z jego partnerów foto: ARC szych polskich ekspertów w zakresie energety- ki, ale też może pomóc im w wejściu na rynek pracy w tej Akademia Energii ma umożliwić młodym ludziom nie tylko czerpanie wiedzy od najlep- branży. Przypomniała o tym Ewa Paga, prezes fundacji, podczas uroczystej inauguracji II edycji Akademii, 22 lutego w Sali Notowań Giełdy Papierów Wartościowych. Stabilne ceny energii, nowe inwestycje i miejsca pracy to podstawowe cele polskiej energetyki, wskazane przez Mikołaja Budzanowskiego, ministra Skarbu Państwa, podczas wykładu inaugurującego działania Akademii. Przyszłość ucieka. Decyzje muszą być podjęte dzisiaj tymi słowami podsumował swoją wypowiedź minister. O perspektywach i przeszkodach do usunięcia wypowiadali się uczestniczący w debatach przedstawiciele firm energetycznych i instytucji je wspomagających. Łupki, atom, węgiel czy wiatr? Prezesi koncernów energetycznych Taurona, reprezentowanego przez wiceprezesa Krzysztofa Zawadzkiego, PGE, PGNiG, PKN Orlen i PKP Energetyka oraz eksperci firm wspomagających branżę próbowali odpowiedzieć na pytanie, w jaki rodzaj energii Polska powinna najwięcej inwestować gazową, jądrową, węglową czy też odnawialną, np. wiatrową. Szefowa PGNiG Grażyna Piotrowska-Oliwa przypomniała, że dla kierowanej przez nią spółki priorytetem jest gaz ziemny. Na poszukiwania i wydobycie węglowodorów PGNiG wyda w tym roku 2,4 mld zł. To dwa razy więcej niż w zeszłym roku i więcej niż kiedykolwiek wcześniej przypomniała. Dlaczego? Ponieważ Polska ma ogromny potencjał. Według prezes PGNiG, oprócz nadziei związanych z gazem łupkowym, mamy zidentyfikowanych 96 mld m sześc. gazu w złożach. Prezes PGE Krzysztof Kilian przypomniał o rewolucji, która wydarzyła się na rynku amerykańskim. Tamtejsza gorącz- Jakie paliwo dla energetyki? Krzysztof Zawadzki, wiceprezes zarządu Tauron Polska Energia ds. ekonomiczno-finansowych: Trudno dziś odpowiedzieć na pytanie, jakie źródło energii będzie najbardziej opłacalne za kilka lat. Jeszcze pół roku temu rynek i ceny wyglądały zupełnie inaczej niż dzisiaj. Każda z technologii węgiel, gaz, atom ma swoje mocne i słabe strony, dlatego tak ważna jest dywersyfikacja paliw. Wiele zależy też od systemów wsparcia, dalszego losu zielonych certyfikatów, od decyzji w sprawie współspalania te problemy wciąż czekają na rozwiązanie. foto: ARC Akademia Energii Do projektu Akademia Energii co roku mogą aplikować studenci i absolwenci (do 26. roku życia) kierunków ekonomicznych, inżynierskich i prawniczych zainteresowani sektorem energetycznym. Udział w Akademii Energii jest bezpłatny. Najlepsi uczestnicy projektu po zakończeniu szkolenia odbywają dwumiesięczne płatne staże w firmach partnerskich. ka gazu łupkowego postawiła pod znakiem zapytania inwestycje w odbudowę mocy w energetyce jądrowej. Tymczasem to atom miał być odpowiedzią na wypełnienie norm niskoemisyjnego wytwarzania energii podkreślił prezes PGE. Jak walczyć o inwestorów? Uczestnicy spotkania próbowali też znaleźć odpowiedź na pytanie, jak strategię energetyczną państwa połączyć z konkurencyjnością branży i całej gospodarki. Zgodzili się, co zresztą podejmowano też w pierwszej debacie, że ogromną przeszkodą, zarówno dla zagranicznych, jak i krajowych inwestorów, jest opieszałość sektora prawnego, który wciąż zwleka ze wskazaniem jednoznacznych przepisów dotyczących energetyki. Inaugurację II edycji Akademii Energii zakończył wykład Marka Woszczyka, prezesa URE, który pokazał kierunki działań koniecznych, by regulator nie zachwiał równowagą konkurencyjną branży elektroenergetycznej, wspierając jedne systemy kosztem innych. W spotkaniu inauguracyjnym uczestniczyli studenci biorący udział w Akademii Energii. Teraz przed nimi warsztaty i wykłady, a na najlepszych czekają praktyki w firmach partnerskich. (AS, ao, JB) 2
W NUMERZE 2 wydarzenia Przyszłość energetyki z obawami czy bez? 3 EDYTORIAL Gorąca wiosna foto: ARC 4 Wywiad OZE pilnie potrzebuje dobrej ustawy 6 Flesz Trwają prace nad wdrożeniem Wizji zrównoważonego rozwoju do 2050 r. Szybko przybywa czystej energii Znów rośnie popyt na prąd Unia dofinansuje ekologię Regulator docenia rozwój konkurencji na rynku gazu Czyste powietrze w miastach za 400 mln zł Ważna rola Polski w negocjacjach klimatycznych Duża zmienność na rynku zielonych certyfikatów 8 Biznes Węgiel na trzy lata 9 Notowania Duża zmienność cen CO 2 10 Biznes Złoty strzał czy złoty środek? 12 Biznes Innowacyjne rozwiązania 13 Grupa Biomasowa inwestycja Nagroda prezydenta Jeleniej Góry Złoża do 2060 r. Nowa stacja w Lubinie Integracja IT 16 OFERTA Popularny ekogroszek Ekologiczne ogrzewanie domu 18 W unii Intensywne starania o wzrost cen uprawnień do emisji CO 2 20 STrategia Tauron myśli o Słowacji 22 Energetyczne naj... Elektryczność z głębi Ziemi 24 PROMOCJA Tauron Bachleda Ski po raz trzeci Akcja Narty Dzieciom Tysięczny mecz Śląska Wrocław Polsko-czeski Mecz Gwiazd Podwójna nagroda 26 PERŁY TAURONA Przeciwpowodziowe Pilchowice 28 ENERGIA INACzEJ Paryskie ciemności 30 felieton Chów młodzieży a kwestia polska od redakcji Gorąca wiosna Magdalena Rusinek Redaktor naczelna Oddajemy do rąk Czytelników pierwszy wiosenny numer Polskiej Energii ze zmienioną odświeżoną szatą graficzną. Mamy nadzieję, że znajdzie ona Państwa uznanie. Jednym z głównych tematów tego wydania są zapowiedzi rozstrzygnięć w kwestii pozwoleń na emisję CO 2. W Parlamencie Europejskim czeka nas w marcu i kwietniu burzliwa debata na temat odroczenia aukcji części pozwoleń na emisję dwutlenku węgla. Unijni komentatorzy Polskiej Energii przypominają przebieg dotychczasowych negocjacji i stanowisko polskich eurodeputowanych w sprawie tzw. backloadingu. Kontrowersje w Europie biorą się m.in. ze zróżnicowanego w poszczególnych krajach stosunku do źródeł energii. Polska zaliczana jest do krajów węglowych i traktuje odnawialne źródła energii jako wspomagające główny system. O rozwoju jednej ze sfer OZE, polskiej energetyce wiatrowej, mówi w wywiadzie dla PE Jarosław Pole, prezes Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej. W lutym i na początku marca Tauron podpisał ważne umowy. Dzięki trzyletniemu kontraktowi z Kompanią Węglową Grupa zabezpieczyła dostawy znaczącej ilości węgla kamiennego. Tauron Dystrybucja natomiast zawarł umowę o współpracy z chińską spółką BIT Huachuang Electric Vehicle Technology. Celem projektu będzie wspieranie i stabilizacja pracy sieci elektroenergetycznej poprzez wykorzystanie infrastruktury elektroenergetycznej do magazynowania energii oraz rozbudowa niskoemisyjnego transportu z napędem elektrycznym. Pozostając przy tematyce międzynarodowej, informujemy szerzej o planowanym przez pierwszą zagraniczną spółkę Taurona Tauron Czech Energy rozpoczęciu działalności sprzedażowej w Słowacji. Korzystne warunki, takie jak otwarty rynek energetyczny oraz brak rozporządzenia taryfowego, mają ułatwić działalność spółki w tym kraju. W ostatnim numerze PE wyjaśnialiśmy, dlaczego spadek cen energii elektrycznej na rynku hurtowym może przekładać się na zmianę cen dla klientów. W tym miesiącu odpowiadamy na pytanie, czy i jak klient może reagować na wahania cen na rynku oraz jak kupować energię w najodpowiedniejszym momencie z korzyścią dla siebie. Czytelnicy PE dowiedzą się, czym jest strategia Złotego strzału, a czym Złotego środka. Chociaż energetyka geotermalna jest w Polsce prawie nieznana, zachęcam do przyjrzenia się geotermii na świecie. Ponad 11 GW mocy zainstalowanych na świecie w elektrowniach wykorzystujących gorące wody podziemne to nie jest wynik imponujący, ale jak przekonuje autor tam, gdzie warunki na to pozwalają, warto korzystać z ciepła głębinowego. Zapraszam do lektury! Wydawca: Tauron Polska Energia SA, Departament Komunikacji Rynkowej i PR dyrektor: Paweł Gniadek, pawel.gniadek@tauron-pe.pl, tel. 32 774 24 37 Redakcja: Polska Energia, ul. ks. Piotra Ściegiennego 3, 40-114 Katowice, fax 32 774 25 24, e-mail: redakcja@tauron-pe.pl Redaktor naczelna: Magdalena Rusinek, magdalena.rusinek@tauron-pe.pl, tel. 32 774 27 21 Zastępca red. naczelnej: Marcin Lauer, marcin.lauer@tauron-pe.pl, tel. 32 774 27 06 Zespół redakcyjny: Marietta Stefaniak, marietta.stefaniak@tauron-pe.pl, tel. 32 774 25 33; Jacek Sakrejda, jacek.sakrejda@tauron-pe.pl, tel. 32 774 2723; Południowy Koncern Węglowy SA: Zofia Mrożek, zmrozek@pkwsa.pl, tel. 32 618 56 07; Tauron Wytwarzanie SA: Bartosz Nowak, bartosz.nowak@tauron-wytwarzanie.pl 32 774 21 37; Tauron Ciepło SA: Karolina Kmon, kkmon@tauron-cieplo.pl, tel. 32 258 72 48; Tauron Sprzedaż sp. z o.o.: Elżbieta Bukowiec, elzbieta.bukowiec@tauron-pe.pl, tel. 12 265 41 55; Tauron Obsługa Klienta: Katarzyna Sierszuła, katarzyna.sierszula@tauron-pe.pl, tel. 71 889 57 29; Tauron Ekoenergia: Monika Meinhart-Burzyńska, monika. meinhart-burzynska@tauron-ekoenergia.pl, tel. 75 754 68 07 Realizacja wydawnicza: Direct Publishing Group, ul. Genewska 37, 03-940 Warszawa Wydawca nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja nie zwraca materiałów oraz zastrzega sobie prawo ich redagowania i skracania. Zdjęcie na okładce: ARC, numer zamknięto 8 marca 2013 r. Archiwum PE dowiedz się więcej! 3
wywiad OZE pilnie potrzebuje dobrej ustawy Rozmowa z Jarosławem Pole, prezesem Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej (PSEW) IGOR KOSTUR: Jak Pan ocenia poziom rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce? Jak wypadamy na tle innych krajów Europy? Obecny poziom rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce w porównaniu do naszych możliwości jest niewielki. Mamy potencjał bardzo podobny do niemieckiego. Polska jest nieco mniejszym krajem, ale wiatry u nas nie są gorsze. W Niemczech obecnie moc farm wiatrowych wynosi ok. 32 GW, a w Polsce zaledwie 2,5 GW. To porównanie bardzo jasno pokazuje, że polski potencjał jest niewykorzystany. W 2012 r. w Polsce, według danych URE, oddano ok. 880 MW nowych farm wiatrowych. Czy w roku 2013 uda się powtórzyć ten wynik? Niestety nie. Istnieją dwie poważne przeszkody, które mocno hamują rozwój energetyki wiatrowej. Mamy bardzo dużą niepewność na rynku związaną z brakiem ustawy o OZE. PRZEJRZY- STOŚĆ SYSTEMU, jego stabilność i ograniczenie ryzyka inwestycyjnego to najważniejsze zagadnienia dla inwestorów, nie zaś współczynniki, na których wszyscy się koncentrują. Prace nad nią trwają już blisko trzy lata, a inwestorzy nie wiedzą, co robić dalej, nie mają niezbędnych danych, w oparciu o które mogą stworzyć wiarygodny biznesplan. Nie wiedzą też, w jaki sposób i jak długo energetyka wiatrowa będzie wspierana. Drugim zagrożeniem jest załamanie rynku zielonych certyfikatów. Są one głównym źródłem dochodów z instalacji OZE, nie tylko energetyki wiatrowej. Jeszcze niedawno zielony certyfikat kosztował 280 zł za MWh, a zdarzały się też wyceny poniżej 100 zł. Oznacza to, że o kilkadziesiąt proc. zmniejszyły się przychody firm z sektora OZE. Duża część inwestycji, które były liczone na inne parametry biznesowe, teraz przeżywa poważne problemy. Te kłopoty w przypadku firm, które mają mniejsze zaplecze finansowe, mogą się skończyć bankructwami, ponieważ nie będą miały kapitału na spłatę kredytu. Sytuacja jest bardzo trudna. Z jakiej przyczyny? Wynika ona z faktu, że w Polsce działa rynek regulowany. Mamy zbyt dużą podaż zielonych certyfikatów i nie foto: mat. pras. Jarosław Pole Pochodzi z Bełchatowa. Jest prezesem PSEW od 9 stycznia 2013 r. Przed wyborem na to stanowisko był przewodniczącym grupy roboczej do spraw morskiej energetyki wiatrowej w PSEW. Od marca 2011 r. do lutego 2012 r. w portugalskiej EDP Renováveis odpowiadał za morską energetykę wiatrową w Europie Środkowej. Wcześniej, przez dwa lata, od kwietnia 2009 r., był inżynierem w hiszpańskiej Gamesa Eolica, jednej z największych na świecie firm działających w branży energetyki wiatrowej. W Gamesie nadzorował rynki Europy Centralnej i Wschodniej. Do sektora OZE trafił z przemysłu motoryzacyjnego. Karierę rozpoczął w 2005 r. w General Motors w Budapeszcie, gdzie pełnił funkcję doradcy technicznego w dziale European Technical Assistance Center. W Nissanie był analitykiem, a następnie koordynatorem ds. sprzedaży w centrali w Budapeszcie, odpowiadającej za rynki w Europie Środkowej i Wschodniej. Jarosław Pole w trakcie pracy w Nissanie ukończył studia biznesowe na Oxford Brooks University w Budapeszcie. Tytuł inżyniera uzyskał w 2004 r. na Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Włada biegle trzema językami: angielskim, hiszpańskim i węgierskim. Jego hobby to turystyka, sporty walki i tai chi. 4
ma reakcji ze strony rządowej, czyli regulatora. Miejmy nadzieję, że wkrótce ta sytuacja się zmieni. Wszyscy oczekują, że rząd polski będzie w stanie zakończyć ten kryzys i wprowadzić zmiany do systemu, które uniemożliwią ponowne załamanie się rynku świadectw pochodzenia. PSEW, tak jak inne organizacje branżowe, aktywnie uczestniczy w rozmowach z Ministerstwem Gospodarki i służy pomocą merytoryczną w kwestii potencjalnych rozwiązań. Jak powinna wyglądać interwencja rządu? Dosyć prostym sposobem byłoby zapisanie w tzw. małym trójpaku, czyli projekcie nowelizacji ustawy Prawo energetyczne, ograniczenia wsparcia dla współspalania biomasy z węglem. Obecnie ok. 50 proc. produkcji zielonych certyfikatów pochodzi ze współspalania. Ciekawym sposobem ograniczenia podaży zielonych certyfikatów byłoby ograniczenie importu biomasy z zagranicy. W dużej części to nie polską biomasę się spala w polskich kotłach, miliony ton surowca sprowadza się z państw sąsiednich, a nawet z Azji. Gdyby skoncentrować się na polskiej biomasie lub sprowadzanej z krajów UE, to mielibyśmy zupełnie inną sytuację, koszty zmienne byłyby wyższe, a więc zielone certyfikaty nie mogłyby spaść do tak niskich cen, jak to jest obecnie. Projekt ustawy o OZE ma trafić do Sejmu jeszcze w pierwszym kwartale br. To jest realny termin? Otrzymaliśmy zapewnienie od premiera Janusza Piechocińskiego, który spotkał się z przedstawicielami organizacji branżowych z sektora OZE, że jego celem jest przedstawienie parlamentowi spójnego projektu ustawy o OZE pod koniec marca. Jeżeli projekt rzeczywiście trafi do Sejmu w tym terminie, to jest szansa, żeby weszła ona w życie z początkiem 2014 r. Sam fakt, że parlament pracuje nad następną propozycją ustawy, złagodziłby niepokój na rynku. Inwestorzy wiedzieliby, nad jakimi rozwiązaniami się pracuje, dlatego można założyć, że ryzyko będzie coraz mniejsze. W tej chwili najwięcej zamieszania na rynku wprowadza nie to, że nie ma ustawy o OZE, lecz to, że rząd nad projektem takiej ustawy nie pracuje. Jeśli pojawi się kolejna wersja ustawy i okaże się, że parlamentarzyści nad nią procedują, to moim zdaniem rynek OZE już wtedy odżyje. Proszę jednak pamiętać, że zacznie się odbudowywać wtedy, kiedy ustawa już wejdzie w życie, ponieważ musi zostać spełniony jeden bardzo ważny warunek: ustawa musi być w kształcie zaakceptowanym przez branżę OZE. Może się zdarzyć, że powstanie ustawa, która nie będzie spełniać swojej funkcji, a takich przykładów w polskim prawodawstwie było wiele. Jak Pan ocenia zaproponowane w projekcie ustawy o OZE wskaźniki wsparcia dla energetyki wiatrowej? Czy są one wystarczające? W momencie, kiedy mamy zapaść cenową na rynku zielonych certyfikatów, to wysokość współczynnika ma bardzo małe znaczenie, ponieważ współczynnik 0,9 od zera daje zero. Ważniejsze są teraz inne aspekty, które pozwolą zabezpieczyć się w przyszłości przed nadpodażą zielonych certyfikatów. W projekcie ustawy taki zapis się znajduje mówi on, że jeśli cena zielonego certyfikatu spadnie do 75 proc. ceny opłaty zastępczej, to rząd ma podjąć działania. Chcielibyśmy jednak, aby rząd reagował w przypadku spadku ceny zielonego certyfikatu już do 90 proc. opłaty zastępczej. Inną kluczową kwestią jest przywrócenie indeksowania opłaty zastępczej o wskaźnik inflacji. Co roku inflacja może wzrosnąć o ok. 3 proc., w efekcie 65 tys. zł dochodu rocznie przynosi gminie zainstalowana na jej terenie turbina wiatrowa. To wpływy z podatku od nieruchomości. Do tego dochodzi podatek od dróg lub podatek od Głównych Punktów Zasilania. Są gminy, które mają i po 60 turbin. czego po 10 latach projekty stracą 30 proc. swoich dochodów. Nie może być tak, że opłata zastępcza nie będzie indeksowana. Z punktu widzenia sytuacji finansowej instalacji OZE jest to ważniejsze niż współczynnik. Ważne jest również, aby okres wsparcia był zdefiniowany na co najmniej 15 lat. Jeśli współczynnik będzie na poziomie 0,9, a wsparcie będzie tylko przez 5 lat, to nie uratuje to branży wiatrowej. Z Polski postanowiły wycofać się już dwie firmy inwestujące w energetykę wiatrową Iberdrola i Dong. Czy w ich ślady mogą pójść kolejne podmioty? Jeżeli nadal będziemy mieli opóźnienia we wprowadzaniu ustawy o OZE, to nieuniknione jest, że z Polski będą wychodzić poważni inwestorzy. To byłoby bardzo przykre, ponieważ nie uda się z dnia na dzień odbudować zaufania dużych inwestorów. Skoncentrujmy się teraz na tym, aby ich nie stracić. PSEW, którego członkiem jest spółka Tauron Ekoenergia, rozpoczęło we współpracy z urzędami marszałkowskimi w 2012 r. cykl konferencji regionalnych poświęconych promocji energetyki wiatrowej w regionach, współpracy z samorządami. W 2012 r. odbyły się cztery konferencje, które zaplanowano w każdym województwie. Jakie są wyniki tych spotkań? Czy można liczyć na wsparcie samorządowców? Praca z samorządami lokalnymi jest kluczowa dla sukcesu OZE. Nie wszystkie gminy zdają sobie sprawę z benefitów, jakie może przynieść instalacja OZE na ich terenie. Średnio jedna turbina wiatrowa przynosi ok. 65 tys. zł. rocznie podatku od nieruchomości, są jednak i takie, które generują do gminnej kasy większe przychody. Do tego dochodzi podatek od dróg i od Głównych Punktów Zasilania. Jeśli w gminie jest 10 turbin, to może to oznaczać blisko 1 mln zł przychodów. Są gminy, które mają i po 60 turbin. Co jeszcze może przekonać gminy do OZE? Wpływy z instalacji OZE samorządy mogą wykorzystać na dalszy rozwój. Jednocześnie dzięki temu powstają lokalne miejsca pracy, ponieważ przy turbinach wiatrowych i innych instalacjach OZE muszą pracować miejscowi pracownicy. Rozwój OZE daje możliwość rozwoju i podniesienia innowacyjności gminy, do tego dochodzą benefity w postaci poprawy infrastruktury energetycznej i drogowej. Pracujemy nad tym, aby uświadomić samorządowcom, że energetyka odnawialna może przynieść bardzo duże korzyści lokalnej społeczności. Jakie cele stawia sobie pan jako nowy przewodniczący stowarzyszenia? Mam cztery priorytety. Pierwszym z nich jest jak najszybsze wejście w życie ustawy o OZE, i to w kształcie akceptowalnym przez branżę. Kolejne kwestie to konieczność rozwiązania obecnego kryzysu spowodowanego przez nadpodaż zielonych certyfikatów oraz praca nad zmianą wizerunku energetyki wiatrowej w Polsce i edukacją społeczeństwa. Dziękuję za rozmowę Dołącz do nas na Facebooku Komentuj na naszym fanpage'u www.facebook.com/tauronpolskaenergia 5
Flesz Trwają prace nad wdrożeniem Wizji zrównoważonego rozwoju do 2050 r. Ministerstwa Gospodarki, firmy doradczej PwC oraz Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Powstał przy udziale 150 przedstawicieli firm, organizacji oraz instytucji. Choć rok 2050 wydaje się perspektywą odległą, to przedsiębiorcy wychodzą z założenia, że już dzisiaj trzeba pracować wraz z rządem nad stworzeniem przyjaznego otocze- W Ministerstwie Gospodarki powstają grupy, które będą działać na rzecz rozwoju zrównoważonego biznesu. Również dla firm energetycznych Dokument Wizja zrównoważonego rozwoju polskiego biznesu 2050 jest efektem współpracy nia regulacyjnego i długoterminowych strategii rozwoju. Jednym z kluczowych obszarów zawartych w dokumencie jest właśnie sektor energetyczny. Według przedstawicieli środowisk biznesowych, dla branży tej trzeba wypracować wspólne, strategiczne podejście dotyczące rozwoju wszystkich źródeł energii. Minister gospodarki Janusz Piechociński powołał specjalne grupy robocze foto: East news Szybko przybywa czystej energii Na koniec 2012 r. łączna moc odnawialnych źródeł energii elektrycznej w Polsce wynosiła 4,4 GW podał w lutym Urząd Regulacji Energetyki Oznacza to, że moc instalacji OZE w kraju wzrosła w ciągu roku o 30 proc. Największy udział w energetyce odnawialnej mają farmy wiatrowe, których moc na koniec 2012 r. była bliska 2500 MW. Na drugim miejscu plasują się elektrownie wodne z łączną mocą 966 MW. Istotnie wzrasta potencjał elektrowni biomasowych, których moc wytwórcza sięgnęła 820 MW. foto: corbis Znów rośnie popyt na prąd Zużycie energii elektrycznej w Polsce było w styczniu 2013 r. o 1,6 proc. wyższe niż rok wcześniej To dobra informacja dla firm energetycznych, które niemal w całym 2012 r. musiały radzić sobie ze zmniejszającym się popytem na elektryczność. Produkcja energii w styczniu 2013 r. wyniosła 15,13 gigawatogodzin i była o ponad 2 proc. wyższa niż rok wcześniej. Najbardziej, bo o ponad 3 proc., zwiększyła się produkcja elektrowni bazujących na węglu kamiennym. Unia dofinansuje ekologię Na cele środowiskowe i klimatyczne przeznaczonych zostanie co najmniej 20 proc. wydatków UE w latach 2014-2020 postanowili unijni przywódcy Szefowie państw Unii Europejskiej ustalili podczas lutowego szczytu w Brukseli, że wydatki w budżecie wspólnoty do 2020 r. wyniosą 960 mld euro. Zatem na politykę klimatyczną przeznaczonych zostanie ponad 200 mld euro. Unijni urzędnicy tłumaczą, że ma to nie tylko pomóc w budowie ekologicznej, niskowęglowej i niskoemisyjnej energetyki, ale 200 mld z budżetu wspólnoty europejskiej przeznaczonych zostanie na politykę klimatyczną. To 20 proc. wydatków unijnych planowanych do 2020 roku. na cele ekologiczne. Chodzi o tzw. mechanizm zazieleniania, na który składają się obowiązek utrzymywania obszarów ekologicznych przez rolników, dywersyfikacja upraw oraz utrzymywanie pastwisk i tzw. trwałych użytków zielonych. W budżecie zapisano jednak, że kraje będą miały dużą elastyczność co do kształtowania własnych mechanizmów wsparcia zazieleniania oraz że nie będzie wymagane, by obszary o ekologicznym przeznaczeniu w poszczególnych gospodarstwach były wyłączane z produkcji. Budżet musi jeszcze zostać zatwierdzony przez Parlament Europejski. również pobudzić wzrost gospodarczy i tworzenie nowych miejsc pracy. Przywódcy potwierdzili też, że kraje członkowskie będą musiały przeznaczać 30 proc. środków z dopłat bezpośrednich foto: corbis 6
Regulator docenia rozwój konkurencji na rynku gazu Wszystkie firmy energetyczne mające koncesję na obrót gazem, po złożeniu wniosku do Urzędu Regulacji Energetyki, mogą zostać zwolnione z obowiązku taryfowego postanowił prezes URE Marek Woszczyk Decyzja ta oznacza częściowe uwolnienie cen gazu ziemnego dla przemysłu. W praktyce od 19 lutego każda firma, która importuje gaz lub kupuje go od PGNiG w celu dalszej odsprzedaży, może po uzyskaniu zgody URE działać na zasadach wolnorynkowych. foto: ARC Ważna rola Polski w negocjacjach klimatycznych Polska, jako gospodarz szczytu klimatycznego ONZ COP 19 w Warszawie, będzie odgrywać szczególną rolę w tegorocznych negocjacjach klimatycznych powiedziała komisarz UE ds. klimatu Connie Hedegaard Podczas warszawskiego spotkania z ministrem środowiska Marcinem Korolcem uznała, że to duża odpowiedzialność, z którą nasz kraj z pewnością sobie poradzi. Rzecz w tym, że zdaniem Connie Hedegaard, Polska powinna przedstawić podczas negocjacji celów klimatycznych po 2020 r. unijne stanowisko. A jednolitego głosu UE w tych kwestiach jak dotąd nie widać. Minister Korolec w publicznych wypowiedziach podkreśla, że Unia w ogóle powinna odejść od kosztownej redukcji emisji, szczególnie w okresie spowolnienia gospodarczego. Tymczasem na przykład komisarz UE do spraw energii Guenther Oettinger powiedział w lutym, że jeśli Unia poważnie myśli o wewnętrznym rynku energii, potrzebne są Prezes URE Marek Woszczyk uznał, że segment hurtowego obrotu surowcem na TGE spełnia przesłanki, by uznać go za konkurencyjny. Zdaniem szefa urzędu, w tej sytuacji dalsze utrzymywania obowiązku taryfowego mogłoby ograniczać dalszy wzrost płynności rynku. Co więcej, z opublikowanej w lutym przez URE Mapy drogowej uwolnienia cen gazu ziemnego wynika, że pełne uwolnienie cen gazu dla dużych odbiorców przyłączonych do sieci przesyłowej będzie możliwe od lipca 2013 r., o ile wprowadzone zostanie w tym roku obligo giełdowe na poziomie 30 proc. rocznego krajowego zapotrzebowania na ten surowiec. wiążące cele zwiększenia redukcji emisji CO 2 i udziału energii ze źródeł odnawialnych do 2030 r. Jego zdaniem Komisja Europejska może wyjść z konkretną propozycją w tej sprawie przed końcem 2013 r. Więcej na temat str. 18-19 Zdaniem Prezesa URE, utrzymywanie obowiązku taryfowego mogłoby ograniczać wzrost płynności rynku Pani komisarz Connie Hedegaard liczy na sukces podczas szczytu COP19 foto: east news foto: corbis Czyste powietrze w miastach za 400 mln zł Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przeznaczy 400 mln zł na walkę z tzw. niską emisją Fundusz 28 lutego uruchomił pierwszy nabór wniosków w ramach programu pod nazwą KAWKA, którego wdrożenie umożliwi szybkie pozyskiwanie środków finansowych na likwidację niskiej emisji w obszarach miejskich. Niska emisja, czyli zanieczyszczenie powietrza biorące się z indywidualnych systemów grzewczych i środków komunikacji miejskiej, ma być redukowana poprzez wzrost efektywności energetycznej i rozwój odnawialnych źródeł energii. Dofinansowania przyznawane w ramach KAWKI są bezzwrotne. Zgłaszane projekty będą selekcjonowane w drodze konkursów. Z Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej odzyskać będzie można do 90 proc. poniesionych kosztów. Pod uwagę będą brane projekty zrealizowane w miastach liczących co najmniej 10 tys. mieszkańców. Duża zmienność na rynku zielonych certyfikatów Tauron włączył się w program likwidacji niskiej emisji w Krakowie Ceny zielonych certyfikatów, czyli świadectw pochodzenia wspierających odnawialne źródła energii, spadły w połowie lutego do rekordowo niskiego poziomu 100,5 zł/mwh Jednak w ostatnich dniach lutego nastąpiło odbicie i zielonymi certyfikatami na Towarowej Giełdzie Energii obracano nawet po ponad 170 zł/mwh. Presja na spadek cen zielonych certyfikatów wynika z ich nadpodaży na rynku. Natomiast impulsy do wzrostów stwarzają zapowiedzi Ministerstwa Gospodarki, że sytuacja jest analizowana i resort weryfikuje możliwości przeprowadzenia działań, które ustabilizowałyby ten rynek. Hanna Bogdańska 7
biznes Dzięki kontraktowi Grupa Tauron zabezpieczyła dostawy znaczącej ilości paliwa. Na zdj. od l.: wiceprezesi zarządu Taurona Krzysztof Zawadzki i Joanna Schmid oraz Wojciech Kotlarek, wiceprezes zarządu Kompanii Węglowej Węgiel na trzy lata foto: ARC Tauron Polska Energia podpisał 1 marca trzyletnią umowę z Kompanią Węglową na dostawy węgla dla spółek Grupy Tauron. Wartość kontraktu szacowana jest na 2,4 mld zł. Umowa ta zastępuje dotychczas obowiązujący kontrakt podpisany w roku 2010. Grupa Tauron jest jednym z największych odbiorców węgla kamiennego w kraju. Około 90 proc. produkcji energii opiera na tym paliwie, dlatego umowy wieloletnie, gwarantujące dostawy surowca, są dla Grupy kluczowe. W ostatnich latach elektrownie i elektrociepłownie Grupy spalały rocznie ok. 11 mln ton węgla kamiennego. Rozmowy z Kompanią Węglową, które poprzedziły zawarcie kontraktu, uważam za bardzo konstruktywne. Nasz partner uwzględnił obecne realia na rynku energii elektrycznej i sytuację na rynku węgla kamiennego mówi Krzysztof Zawadzki, wiceprezes zarządu Tauron Polska Energia ds. ekonomiczno-finansowych. Podczas spotkań poprzedzających zawarcie umowy wspólnie pracowaliśmy nad znalezieniem formuły satysfakcjonującej obydwie firmy, z jednej strony uwzględniającej zarówno aktualne ceny surowca, jakim jest węgiel, jak i produktu, jakim jest prąd, z drugiej natomiast strony opierającej się na parametrach wolumenowym, czasowym oraz na aktualnych prognozach rynkowych powiedział Wojciech Kotlarek, wiceprezes zarządu Kompanii Węglowej ds. sprzedaży i marketingu. Kompania Węglowa jest największym dostawcą węgla kamiennego dla Taurona, dostarczającym ok. 45 proc. zużywanego paliwa. Ponad 35 proc. pochodzi z Południowego Koncernu Węglowego, spółki wydobywczej Grupy Tauron, a pozostałe ok. 20 proc. dostarczają inni dostawcy, w tym m.in. Jastrzębska Spółka Węglowa i Katowicki Holding Węglowy. Kontrakt, który będzie obowiązywał do końca grudnia 2015 roku, jest kontynuacją dotychczasowej współpracy. W 2010 r. Tauron Wytwarzanie (wtedy pod nazwą Południowy Koncern Energetyczny) zawarł trzyletnią umowę na zakup węgla, w ramach której zrealizowano dostawy o wartości niemal 2 mld zł. (RuM) 8
notowania Duża zmienność cen CO 2 Rafał Barchanowski Biuro Analiz Operacyjnych Taurona 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2 EUR/MWh PLN/MWh 43,0 200 200 000 130 60 000 41,6 120 40 000 41,4 110 20 000 W lutym tego roku temperatury przez większość dni oscylowały 41,2 100 0 lekko poniżej zera i ze średnią miesięczną -0,44 st. C były aż 1 lut 4 lut 7 lut 10 lut 13 lut 16 lut 19 lut 22 lut 25 lut 28 lut 41,0 TGE CRO TGE CRO 1 lut 4 lut o 2,55 st. C wyższe niż rok wcześniej, kiedy to obserwowaliśmy falę dużych mrozów. Wyższa temperatura i fakt, że w 2013 r. luty był o dzień krótszy 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 niż w 2012 r., spowodowały, że sumaryczne miesięczne zapotrzebowanie na 2 EUR/MWh Średnie ceny i wolumeny 3 60 energię było niższe o ponad 9 proc. rok do roku (wg wstępnych danych). energii 4 elektrycznej na TGE i rynku bilansującym 5 Ceny energii na rynku spot przez cały miesiąc były bardzo stabilne i średnio 6 55 W lutym 7 2013 r. kosztowały 159,50 zł/mwh, czyli o prawie 7 zł mniej niż w styczniu br. Rynek 8 50 9 bilansujący w większości dni bardzo dobrze podążał za rynkiem spot, osiągając 10 11 45 średnią miesięczną cenę CRO na poziomie 160,78 zł/mwh. Jedyne większe 12 13 fluktuacje cen notowano, gdy sytuacja wymiany energii z krajami ościennymi 14 40 15 powodowała presję cenową, czyli udostępnione zdolności przesyłowe pozwalały na drogą sprzedaż energii na rynkach czeskim i niemieckim. Taka sytuacja 18 EUR/MWh 16 1 2 3 4 5 6 7 8 9 17 35 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2 PLN/MWh 19 43,0 5,4 3 200 200 000 20 30 EUR/t miała miejsce m.in. 26 lutego, gdy wysokie zapotrzebowanie na energię na rynku francuskim spowodowało mocne 4 21 NordPool EPEX spot OTE TGE 5 190 180 000 42,8 6 podbicie cen w Niemczech, a spready pomiędzy Polską a Niemcami w niektórych 8 godzinach dochodziły do 30 /MWh. 24 5,2 22 25 180 160 000 7 23 42,6 1 lut 4 lut 7 lut 10 lut 13 lut 16 lut 19 lut 22 lut 25 lut 28 lut 170 140 000 42,4 5,0 9 Ten dzień był jednym z ekstremalnych, 10 ale praktycznie przez cały luty ceny 160 120 000 42,2 11 4,8 w Niemczech i Czechach były znacznie 12 150 wyższe niż w Polsce. Rynki te były pod 100 000 42,0 13 presją Francji, gdzie przez wyższe 14 zapotrzebowanie 140 ceny wzrosły do średnio 80 000 4,6 41,8 15 16 130 60 000 54,46 zł/mwh. Dodatkowo, w Niemczech znacznie mniej energii pozyskano 41,6 17 4,4 120 40 000 w lutym ze źródeł odnawialnych 18 (niska wietrzność) i stąd średnio ceny na EPEX 41,4 19 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2 110 20 000 EEX German Base CAL-14 [EUR/MWh] 20 1 4,2 spot DE osiągnęły 44,62 /MWh, a na OTE 42,67 /MWh. W Polsce było to ponad 6 mniej (38,21 /MWh), czyli całkiem EUR/MWh 2 PLN/MWh 41,2 21 EEX CO2 EUA DEC-13 [EUR/t] 100 0 43,0 3 200 200 000 22 1 lut 4 lut porównywalnie 7 lut 10 lut 13 lut do 16 lut skandynawskiego NordPool, gdzie ceny osiągnęły 39,67 /MWh. 6 19 lut 22 lut 25 lut 28 lut 23 4 41,0 4,0 TGE CRO TGE CRO 42,8 5 190 1 lut 4 lut 7 lut 10 lut 13 lut 16 lut 19 lut 22 lut 25 lut 180 28000 lut 24 180 160 000 42,6 1 2 3 4 5 6 7 8 9 7 Ceny energii na polskim rynku terminowym 1 w lutym nadal podlegały trendowi 8 170 140 000 42,4 2 EUR/MWh 9 spadkowemu, choć jego siła uległa 3 wyhamowaniu. 60 Kontrakty roczne Base Y-14 10 160 120 000 PORÓWNANIE cen 42,2 4 11 po osiągnięciu cen 162,75 zł/mwh 5 skorygowały się do 165,50 zł/mwh, po 12 150 100 000 kontraktów terminowych dla energii i CO 42,0 6 55 13 2 czym dalej zniżkowały aż do poziomu 7 162,50 zł/mwh notowanych na koniec 14 140 80 000 41,8 8 15 50 16 130 60 000 miesiąca. Z kolei z uwagi na niskie 9ceny spot mocno spadały ceny kontraktów na W lutym 2013 r. 41,6 10 17 120 40 000 kolejny miesiąc Base M-03-13, które 11 18 45 do końca lutego z 156,80 zł/mwh osiągnęły poziom 150,05 zł/mwh. 13 20 41,4 12 19 110 20 000 41,2 14 40 21 100 0 15 22 1 lut 4 lut 7 lut 10 lut 13 lut 16 lut 19 lut 22 lut 25 lut 28 lut Nieco inaczej zachowywały się notowania cen kontraktów terminowych 41,0 16 23 TGE CRO TGE CRO 1 lut 4 lut 7 17 35 24 w Niemczech, które mocno podążały za bardzo zmiennymi cenami uprawnień 18 19 1 2 3 4 5 6 7 8 9 do emisji CO 2. Pomimo dużych fluktuacji 20 30 (patrz rysunek) ceny CAL-14 na EEX 21 NordPool EPEX spot OTE TGE EUR/MWh ostatecznie w lutym wzrosły o 0,89 22 do 42,12 /MWh. 60 25 23 1 lut 4 lut 7 lut 10 lut 13 lut 16 lut 19 lut 22 lut 25 lut 28 lut Same ceny uprawnień do emisji CO 24 2 na początku miesiąca oscylowały nieznacz- 55 nie w zakresie 4,2 4,4 /t, po czym mocno wzrosły powyżej 5,2 /t na skutek głosowania w komisji ds. środowiska Parlamentu Europejskiego (ENVI) w sprawie wycofania 900 mln ton uprawnień z systemu (backloading). Pomimo pozytywnej decyzji komisji, nie udzieliła ona swojemu przewodniczącemu mandatu do dalszych negocjacji w PE, co spowodowało silną wyprzedaż i znaczną zmienność w kolejnych dniach, osiągającą nawet 27 proc., czyli 1,10 /MWh. Ostatecznie ceny EUA DEC-13 zakończyły luty na poziomie 4,92 /t. Wzrost w ciągu miesiąca o 13,1 proc. Warto również odnotować, że ceny węgla energetycznego CIF ARA pomimo strajków w Kolumbii i zmniejszenia dostaw traciły na wartości prawie 3 $/t, 28 lutego, osiągając poziom 97,73 $/t. Również polscy dostawcy tego surowca skłonni byli do obniżek cen. Wolumen obrotu [MWh] 190 180 170 160 150 140 50 45 40 35 30 NordPool EPEX spot OTE TGE 25 1 lut 4 lut 7 lut 10 lut 13 lut 16 lut 19 lut 22 lut 25 lut 28 lut Średnie ceny energii w kontraktach spot na rynkach europejskich W lutym 2013 r. 180 000 160 000 140 000 120 000 100 000 80 000 Wolumen obrotu [MWh] Wolumen obrotu [MWh] 42,8 42,6 42,4 42,2 42,0 41,8 9