Kolegium Gospodarki Światowej SGH Jak dobrze przygotować opis zamierzeń badawczych prof. zw. dr hab. Jolanta Mazur
Dlaczego prosimy o przygotowanie opisu zamierzeń badawczych? Dajemy Kandydatowi sygnał czym jest badanie naukowe, będące istotą doktoratu; Oceniamy predyspozycje Kandydata w zakresie pracy naukowej.
Co potwierdzamy kiedy przyznajemy stopień naukowy doktora? Na podstawie opinii na temat dysertacji, przebiegu egzaminów i obrony Rada Kolegium potwierdza, że dana osoba jest wykwalifikowanym badaczem zdolnym do aplikowania naukowych metod aby odpowiadać na ważne pytania badawcze i w ten sposób przyczyniać się do postępów w nauce, o znaczeniu nie tylko dla teorii, ale i dla praktyki.
Umiejętności badacza Do głównych umiejętności badacza należy zadawanie odpowiednich pytań, na które aktualnie nie ma odpowiedzi, a także odpowiadania na nie. Pytania wynikają z piśmiennictwa i obserwacji praktyki.
Na czym polega odpowiedniość pytań? Nikt takich pytań wcześniej nie postawił? (nowatorskość)
c.d. Pytania były postawione, ale nie było naukowo uzasadnionych odpowiedzi. Jeśli ktoś już stawiał podobne pytania, opisujemy jak nasze ujęcie różni się od poprzedniego.
c.d. Pytania powinny być ważne (nie powinny być banalne) z teoretycznego i praktycznego punktu widzenia (znaczenie dla nauki i praktyki). Problematyka powinna być interesująca.
Sformułowanie pytań Pytania badawcze zaczynają się od: W jaki sposób? Dlaczego? A nie Co to takiego? M. Strzyżewska cytując K.R. Popper, The Myth of the Framework in Defence of Science and Rationality,Routledge, London 1994, chapter 8
Istota doktoratu Rozprawa doktorska/ cykl artykułów mają charakter naukowy i są wkładem autora do nauki w danej dyscyplinie. Aby dodać coś do nauki należy wiedzieć co do tej pory zrobiono aby nie wyważać otwarte drzwi!
Identyfikacja pytań. FORMUŁA Co chcemy wiedzieć? MINUS Co już wiadomo na dany temat? RÓWNA SIĘ Jakie będą nasze pytania badawcze?
Przestroga Naukowiec nie jest konsultantem realizującym zamówienie konkretnego przedsiębiorstwa. Nie oznacza to, że wyniki badań naukowych nie mają znaczenia dla praktyki. Wręcz przeciwnie, powinny mieć, jednak nie tylko dla jednej organizacji.
Na czym może polegać wkład do nauki? Wypełniamy lukę, którą dostrzegamy w dotychczasowej literaturze. Powtarzamy badania zrealizowane przez kogoś innego w innym czasie. Powtarzamy badania zrealizowane przez kogoś innego w innym miejscu. Identyfikujemy problem praktyczny i sprawdzamy czy ktoś już go opisywał w literaturze..
Rodzaje luki (M.S. s. 16) Luka faktyczna- brak badań empirycznych na dany temat Luka w danej dyscyplinie- brak badań empirycznych w danej dyscyplinie Luka teoretyczna brak teoretycznych opracowań Wady dotychczasowych opracowań
Wkład do nauki Wkład do nauki oznacza nową wiedzę, ale niekoniecznie na miarę odkryć Kopernika!
Skąd czerpać pomysły na przedmiot badania Nowy (tj. nie będący kalką tego co już zrobiono), czyli rozwijający naukę; Ważny, nie trywialny, odpowiadający na ważne pytania; Interesujący dla piszącego, potencjalnego opiekuna, recenzenta i in; W zakresie którego mamy już pewną wiedzę?
Wzory do naśladowania Artykuły w dobrych czasopismach naukowych zawierających teksty oparte na badaniach empirycznych. Czasopisma te formułują zalecenia dotyczące struktury artykułów.
Jak rozpoznać dobry tekst? Dobre artykuły zaczynają się od słów: Celem opracowania jest Jeśli autor sam nie wie po co pisze, to lepiej pominąć taki artykuł. Każde opracowanie naukowe powinno mieć sformułowany cel.
Przegląd piśmiennictwa W czasach powszechności Internetu i łatwego dostępu do wielu publikacji przegląd piśmiennictwa na potrzeby opisania zamierzeń badawczych nie jest trudny, choć oczywiście wymaga poświęcenia trochę uwagi. Wysiłek ten się jednak opłaci. https://scholar.google.pl (com) wpisujemy słowa kluczowe
Przegląd literatury pomaga: Wybrać przedmiot badania (teorie, koncepcje, inne badania powiązane z naszym tematem); Ustalić przeprowadzone już badania powiązane z tematem lub z pytaniami badawczymi; Ustalić jakie teorie, koncepcje, modele znalazły zastosowanie w badaniach na wybrany temat.
c.d. J.O Neil Ustalić metody i podejścia wcześniej zastosowane; Ustalić luki w nauce i wkład naszego badania; Usytuować badanie w kontekście szerszego zasobu wiedzy oraz znaleźć teoretyczne przesłanki naszego badania.
Koncepcje przeglądu literatury Należy analizować pozycje naukowe! Nie popularne! Dobór nie może być nieuporządkowany. Pozycje należy podporządkować wybranym kryteriom (zmiany w czasie, teorie, ujęcie, metoda)
Problem badawczy Dysertacje przedstawiające zjawiska lub procesy nabywają charakteru naukowego wówczas gdy wyjaśnimy np. przyczyny lub konsekwencje ich występowania. Same opisy tych zjawisk są jałowe z naukowego punktu widzenia.
Hipotezy Hipotezy to prawdopodobne odpowiedzi na pytania badawcze testowane w badaniu. Są stwierdzeniami formułowanymi w czasie teraźniejszym, powiązanymi z problemem badawczym. Nigdy nie powinny dotyczyć przyszłości!!! (Nie używać słowa będzie ) Nigdy nie powinny być rekomendacją!!! (nie używać słowa należy )
c.d. Hipoteza ma charakter naukowy Wynika np. z analizy problemu badawczego na podstawie racjonalnego rozumowania (dedukcji) i/lub z poprzednich badań innych autorów.
c.d. Hipotezy zawierają często pojęcia niemożliwe do bezpośredniego zmierzenia, dlatego wymagają operacjonalizacji.
c.d. Hipotezy 1. Pokazują relacje pomiędzy kategoriami 2. Pokazują wpływ jednej zmiennej na inną (współwystępowanie)..
Schematyczny ideowy opis badania
Zmienne
Przykład Problem Związek pomiędzy orientacją przedsiębiorstwa na wiedzę i jego wynikami ekonomicznymi Pytanie badawcze Czy jest jakiś związek pomiędzy intensywnością orientacji przedsiębiorstwa na wiedzę i jego wynikami ekonomicznymi?
Cele badania Celem badania jest zweryfikowanie istnienia związku pomiędzy
Przykład schematu modelu prezentującego hipotezy
Zdefiniowanie kategorii Kategorie w użyte na schemacie powinny być zdefiniowane dla uniknięcia wieloznaczności. (Powołujemy się na definicje w literaturze i formułujemy własne rozumienie pojęcia, które będzie konsekwentnie stosowane w dysertacji)
Przykład Co rozumiemy pod pojęciem wiedza Czym jest orientacja menedżera na wiedzę? Czym jest orientacja przedsiębiorstwa na wiedzę? Jakie postawy składają się na orientację menedżera na wiedzę? Jakie działania składają się na orientację przedsiębiorstwa na wiedzę? Jakie wyniki mamy na uwadze?
Przykład hipotez Hipoteza główna (teza) Występuje związek pomiędzy orientacją przedsiębiorstwa na wiedzę i jego wynikami ekonomicznymi. Hipotezy szczegółowe H 1 Im wyższy poziom orientacji przedsiębiorstwa na wiedzę tym lepsze wyniki ekonomiczne. H 2,3,4 Im wyższy poziom orientacji w zakresie. H 5 Siła wpływu orientacji na wiedzę na wyniki ekonomiczne zależy od struktury orientacji przedsiębiorstw na wiedzę.
Testowanie hipotez i wyciąganie METODY wniosków Gromadzenia danych Analizy danych Prezentacji wyników Formułowanie wniosków i ich interpretowanie Identyfikacja ograniczeń badania i kierunków dalszych badań
Wybór metody gromadzenia Wiarygodność Aktualność danych Odpowiedniość do problemu badawczego Możliwość zastosowania (czas, dostępność respondentów ) Dostępność pod względem finansowym Możliwość uogólnień
Dostępność danych zależy od dyscypliny Gromadzenie danych w badaniach w zakresie nauk o zarządzaniu jest trudne, bo wymaga badań w terenie.
Metody analizy danych Metody statystyczne Metody ekonometryczne
Spodziewane rezultaty Chodzi o wskazanie przydatności badania z teoretycznego punktu widzenia, a także dla praktyki oraz jego znaczenia (a nie uprzedzanie wyników).
Tym będziecie się zajmować jako DOKTORANCI Etaptap 1. Przegląd literatury 2. Sformułowanie problemu badawczego i pytań badawczych 3. Teza /Hipoteza główna 4. Hipotezy pomocnicze 5. Metody gromadzenia i analizy danych 6. Gromadzenie danych 7. Analiza danych 8. Wyniki, interpretacja, dyskusja 9. Wnioski (teoria, metody, praktyka) 10. Propozycje dalszych badań.
Tego oczekujemy w opisie zamierzeń badawczych Co? (problem badawczy, pytania badawcze poparte przeglądem wybranej literatury) Dlaczego? (dlaczego właśnie ten?) Ewentualnie model ideowy Jak? (jak rozwiązać problem, jak odpowiedzieć na pytania?- metodyka) Po co? (spodziewane rezultaty).
Tytuł badania Tytuł wskazuje na problem badawczy i niekiedy na zastosowaną metodę testowania hipotez. Nie może on brzmieć podręcznikowo (Finanse międzynarodowe, Zarządzanie marką).
Ryzyko niewłaściwego sformułowania owania tytułu Ujęcie zbyt szerokie lub zbyt wąskie Tytuł banalny Tytułniejasny lub nie oddający treści
Problem Kryteria oceny opisu (M.S. s. 26-27) Czy jest jasno sformułowany? Czy jest nowatorski? Czy da się go zbadać? Czy autor uzasadnił jego znaczenie?
c.d. Przegląd literatury Odpowiedniość naukowa Czy wynikają z niej pytania badawcze? Czy umożliwiają sformułowanie tez i hipotez? Brak plagiatów. Poprawność odwołań.
c.d. Hipotezy (jeśli są zawarte w opisie) Czy są jasno sformułowane? Czy są naukowe? Czy mają związek z problemem badawczym? Czy hipotezy są weryfikowalne?
c.d. Metoda badawcza Odpowiedniość metody do rozwiązania problemu badawczego Uzasadnienie wyboru metody Zapewnienie obiektywności metody (brak subiekywizmu) Rozumienie ograniczeń metody
c.d. Rezultaty Jaka jest przydatność badania? Czy wyniki będą ważne z teoretycznego, praktycznego i metodycznego punktu widzenia? Czy wyniki można będzie uogólnić?
Ważne! Pomysł badania zaprezentowany w opisie nie musi być rozwijany w czasie studiów, trakcie pisania doktoratu. Możecie Państwo zacząć poszukiwanie pomysłu od początku.
Literatura Doktoranci o przygotowywaniu konspektu pracy doktorskiej. M. Strzyżewska (red.), SGH. Warszawa 2007 J. Mazur, M. Rószkiewicz, M. Strzyżewska: Orientacja na wiedzę a wyniki ekonomiczne przedsiębiorstwa, SGH, Warszawa 2008 J. O Neil in:j. Wellington et at. Succeeding with Your Doctorate, SAGE Study Skills, Los Angeles, London, New Dehli, Singapore, Washington D.C., 2009 M. Strzyżewska (red.): Selected methodological issues or doctoral students, SGH, Warszawa, 2009 J. Bell: Doing Your Research Project, V ed., Mc Graw Hill, Maidenhead, 2010
Jakieś pytania