RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 230363 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 423680 (22) Data zgłoszenia: 01.12.2017 (51) Int.Cl. A63B 23/02 (2006.01) A63B 23/04 (2006.01) A61H 1/00 (2006.01) A61H 3/00 (2006.01) (54) Urządzenie rehabilitacyjne (43) Zgłoszenie ogłoszono: 07.05.2018 BUP 10/18 (73) Uprawniony z patentu: KOMINEK ZBIGNIEW AUTOMATYKA I POMIARY PRZEMYSŁOWE, Lublin, PL JABŁOŃSKI MIROSŁAW GABINET ORTOPEDYCZNY, Lublin, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.10.2018 WUP 10/18 (72) Twórca(y) wynalazku: ZBIGNIEW PIOTR KOMINEK, Lublin, PL MIROSŁAW BOGDAN JABŁOŃSKI, Lublin, PL (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Józef Hładyniuk PL 230363 B1
2 PL 230 363 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest urządzenie rehabilitacyjne przeznaczone do kształtowania sylwetki człowieka w pozycji siedzącej, a w tym do ćwiczeń rehabilitacyjnych i profilaktyki układu kostno-szkieletowego człowieka. Z opisu ochronnego wzoru użytkowego nr PL 66963 Y1 znane jest krzesło zdrowotne składające się z siedziska opartego na kolumnie zaopatrzonej w podstawę. Siedzisko składa się z części centralnej, do boków której przylegają trójkątne, boczne części. Zewnętrzne wierzchołki bocznych części są podparte sprężynami opartymi na wsporniku zamocowanym do kolumny, tak, że w czasie siedzenia przemieszczają się względem części centralnej. Opis ochronny nie ujawnia szczegółów połączenia bocznych części z częścią centralną. Z kolei z opisu zgłoszeniowego KR 20160112475 A znane jest krzesło do korekcji postawy człowieka. Krzesło składa się z podstawy, do której centralnie zamocowana jest kolumna, zaś do niej zamocowane jest siedzisko z oparciem. Siedzisko składa się z pierwszej bazy, do której przesuwnie wzdłuż centralnej osi zamocowana jest druga baza, zaś do niej na sztywno zamocowana trzecia baza zaopatrzona po bokach w zestawy przegubowe o poziomych, równoległych do pierwszej osi osiach, przy czym do pierwszej pary zestawów przegubowych zamocowany jest zewnętrzny bok pierwszej płyty nośnej, zaś do drugiej pary zestawów przegubowych zamocowany jest zewnętrzny bok drugiej płyty nośnej. Druga baza może być przesuwana w przód przez siedzącego na siedzisku człowieka, a jej powrót następuje pod wpływem sprężyny pracującej na rozciąganie. Pierwsza płyta nośna i druga płyta nośna tworzą górną, roboczą powierzchnię siedziska, przy czym pomiędzy nimi znajduje się szczelina. Po przesunięciu pierwszej płyty w przód możliwe jest uniesienie jej tylnej części, to jest od strony oparcia, do góry. Zestawy przegubowe wyposażone są w elastyczne człony, tak, że płyty nośne w stanie odciążonym leżą w przybliżeniu w jednej płaszczyźnie, natomiast w trakcie siedzenia wewnętrzne krawędzie płyt nośnych są obniżone względem krawędzi zewnętrznych tak, że płyty nośne tworzą kąt rozwarty. Płyty nośne przesuwają się razem wzdłuż pierwszej osi. Istota urządzenia rehabilitacyjnego zawierającego siedzisko składające się z dwóch płyt nośnych zamocowanych przesuwnie wzdłuż centralnej, poziomej osi siedziska, polega na tym, że na pierwszej bazie osadzony jest przesuwnie wzdłuż centralnej osi pierwszy zespół pionowy, do którego od góry zamocowana jest pierwsza płyta nośna oraz drugi zespół pionowy, do którego od góry zamocowana jest druga płyta nośna, przy czym pierwsza baza jest osadzona na bocznej prowadnicy o osi prostopadłej do osi centralnej, natomiast pierwszy zespół pionowy zawiera pionową prowadnicę, na której osadzony jest pionowy suwak, a do niego zamocowana pierwsza płyta nośna, przy czym boczna prowadnica jest dodatkowo połączona z pierwszą bazą za pośrednictwem zespołu posuwu bocznego, natomiast pierwsza baza jest połączona z pierwszym zespołem pionowym za pośrednictwem pierwszego zespołu posuwu oraz jest połączona z drugim zespołem pionowym za pośrednictwem drugiego zespołu posuwu, zaś druga baza jest połączona z pierwszą płytą nośną za pośrednictwem zespołu posuwu pionowego. W celu podniesienia stabilności urządzenia pierwsza prowadnica boczna jest połączona za pośrednictwem trzeciej bazy z drugą prowadnicą boczną, na której także opiera się pierwsza baza. W szczególnym przypadku pionowa prowadnica i zespół pionowego posuwu stanowią jeden zwarty zespół. Natomiast pierwsza baza korzystnie składa się z dwóch części, pierwszej części i drugiej części połączonych drążkiem. W innym wariancie zespół pionowy zamocowany do drugiej bazy składa się z pierwszej pionowej prowadnicy z pierwszym pionowym prowadnikiem i drugiej pionowej prowadnicy z drugim pionowym prowadnikiem, przy czym do obu prowadników za pośrednictwem wspornika zamocowana jest pierwsza płyta nośna. Natomiast pomiędzy pionowymi prowadnicami znajduje się zespół posuwu pionowego zamocowany pomiędzy drugą bazą a wspornikiem. Pierwsza płyta nośna jest korzystnie połączona z pionowym suwakiem za pośrednictwem wspornika. W trzecim wariancie pomiędzy płytą nośną a wspornikiem korzystnie znajduje się krzywka walcowa o pionowej osi obrotu napędzana zespołem obrotowym. Z kolei w czwartym wariancie pierwsza baza składa się z dwóch części, dolnej części i leżącej nad nią górnej części oraz osadzonej pomiędzy nimi krzywki walcowej o pionowej osi obrotu.
PL 230 363 B1 3 Krzywka walcowa korzystnie składa się ze stałej tarczy, na której opiera się ruchoma tarcza i jest z nią wahliwie połączona w osi obrotu ruchomej tarczy. Ruchoma tarcza jest obracana względem stałej tarczy korzystnie za pośrednictwem zespołu obrotu. Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykładach wykonania na schematycznym rysunku, na którym: fig. 1 przedstawia siedzisko według wariantu pierwszego w widoku z przodu; fig. 2 przedstawia siedzisko w widoku z boku; fig. 3 przedstawia siedzisko w widoku z góry; fig. 4 przedstawia siedzisko według wariantu drugiego w widoku z przodu, fig. 5 przedstawia siedzisko w widoku z boku, fig. 6 przedstawia siedzisko według wariantu trzeciego w widoku z przodu, fig. 7 przedstawia siedzisko według wariantu czwartego w widoku z przodu. Figury 1 3 przedstawiają siedzisko według pierwszego wariantu wykonania. Figura 1 przedstawia siedzisko w widoku z przodu. Siedzisko składa się z prowadnicy bocznej (1), na której oparte są prowadniki boczne (2, 3), do których z kolei zamocowana jest pierwsza baza (4). Na pierwszej bazie (4) zamocowane są dwa prowadniki przednie (7a, 7b), na których osadzone są dwa jednakowe zespoły pionowe (5a, 5b), do których od góry zamocowane są płyty nośne (6a, 6b) siedziska. Pierwszy zespół pionowy (5a) składa się z pierwszego przedniego prowadnika (8a), na którym zamocowana jest pionowa prowadnica (9). Na pionowej prowadnicy (9) osadzony jest pionowy prowadnik (10) wraz z zamocowaną do niego za pośrednictwem wspornika (11) pierwszą płytą nośną (6a). Prowadnica boczna (1), pierwsza prowadnica przednia (7a) i prowadnica pionowa (9) są prostoliniowe, przy czym tor pierwszej prowadnicy przedniej (7a) jest równoległy do centralnej osi i jest prostopadły do toru prowadnicy bocznej (1). Jako centralną oś rozumie się oś, wzdłuż której człowiek porusza się siadając i wstając z siedziska. Oś centralna leży także w pionowej płaszczyźnie symetrii siedziska. Pierwsza baza (4) jest dodatkowo połączona z prowadnicą boczną (1) za pośrednictwem zespołu posuwu bocznego (12) tak, że pierwsza baza (4) wraz z zamocowanymi do niej płytami nośnymi (6a, 6b) może być przesuwana na boki względem osi centralnej. Figura 2 przedstawia siedzisko w widoku z boku. Na prowadnicy bocznej (1) osadzony jest pierwszy prowadnik boczny (2), do którego z kolei zamocowana jest pierwsza baza (4). Na pierwszej bazie (4) zamocowana jest pierwsza prowadnica przednia (7a), a na niej osadzony jest pierwszy zespół pionowy (5a), do którego od góry zamocowana jest pierwsza płyta nośna (6a) siedziska. Zespół pionowy (5a) składa się ze wzdłużnych prowadników (8a, 8b) osadzonych na pierwszej wzdłużnej prowadnicy (7a), do których zamocowana jest druga baza (14), zaś do niej zamocowana jest pionowa prowadnica (9). Na pionowej prowadnicy (9) osadzony jest pionowy prowadnik (10) wraz z zamocowaną do niego za pośrednictwem wspornika (11) pierwszą płytą nośną (6a). Nadto pomiędzy pierwszą prowadnicą przednią (7a) a drugą bazą (14) zamocowany jest pierwszy zespół posuwu przedniego (15a), zaś pomiędzy drugą bazą (14) a wspornikiem (11) zamocowany jest zespół posuwu pionowego (16). Figura 3 przedstawia siedzisko bez płyt nośnych (6a, 6b) w widoku z góry. Na prowadnicy bocznej (1) osadzone są prowadniki boczne (2, 3), do których z kolei zamocowana jest pierwsza baza (4). Do pierwszej bazy (4) zamocowane są prowadnice przednie (7a, 7b), przy czym na pierwszej prowadnicy przedniej (7a) osadzony jest suwliwie pierwszy zespół pionowy (5a), zaś na drugiej prowadnicy przedniej (7b) osadzony jest suwliwie drugi zespół pionowy (5b). Zespół pionowy (5a) składa się z drugiej bazy (14), zaopatrzonej od dołu w prowadniki przednie (8a, 8b), ponad którą znajduje się wspornik (11). Prowadnica boczna (1) jest dodatkowo połączona z pierwszą bazą (4) za pośrednictwem zespołu posuwu bocznego (12). Natomiast pierwsza baza (14) połączona jest z pierwszym zespołem pionowym (5a) za pośrednictwem pierwszego zespołu posuwu wzdłużnego (15a), a z drugim zespołem pionowym (5b) za pośrednictwem drugiego zespołu posuwu wzdłużnego (15b). Jako prowadnicę prostoliniową rozumie się każde urządzenie, które umożliwi ruch po linii prostej osadzonego na nim prowadnika. Jako zespół posuwu rozumie się każde urządzenie, które zapewni kontrolowany ruch prowadnika po prowadnicy w obu kierunkach. Może to być serwomotor, silnik obrotowy z przekładnią, śruba napędowa, siłownik hydrauliczny albo pneumatyczny czy silnik liniowy. Zespół posuwu razem z prowadnicą może stanowić jeden zwarty zespół, na przykład w postaci śruby pociągowej z nakrętką osadzoną w prowadnicy czy też dwóch rur połączonych teleskopowo ze współosiowo umieszczonym w nich siłownikiem. W celu wykorzystania siedziska do celów profilaktycznych lub rehabilitacyjnych dana osoba siada na siedzisku tak, że lewa część miednicy opiera się na pierwszej płycie nośnej (6a), a prawa część na
4 PL 230 363 B1 drugiej płycie nośnej (6b). Następnie włącza się zespoły posuwu (12, 15a, 15b, 16) tak, że płyty nośne (6a, 6b) wykonują ruchy złożone zgodnie z zadanym algorytmem przez zespół sterujący, na które się składają ruchy boczne, ruchy przednie a nadto każda z płyt nośnych (6a, 6b) wykonuje niezależne od siebie ruchy w pionie. Celem tych ruchów jest wymuszone wywołanie efektu przemieszczania się środka ciężkości ciała siedzącej osoby, odpowiadającego jej ruchom podczas swobodnego chodu po płaskiej powierzchni, a tym samym ćwiczenie mięśni i pobudzanie krążenia krwi w stanie spoczynku. Odzwierciedlenie efektu chodu u osoby siedzącej wywołuje korzystne reakcje układu szkieletowo-mięśniowego, co skutkuje pozytywnymi efektami w profilaktyce i rehabilitacji zespołów bólowych i dyskopatii kręgosłupa. W przypadku pracy siedziska w trybie profilaktycznym skok, prędkość i częstotliwość poszczególnych ruchów jest niewielka i praktycznie nie wyczuwalna dla siedzącej osoby tak, aby nie zakłócać w tym czasie jej normalnej pracy w czasie siedzenia a jedynie łagodnie wymuszać systematyczną korektę postawy. W przypadku pracy siedziska w trybie rehabilitacyjnym zmiany powinny być dostosowane do stanu zdrowia i programu rehabilitacji danego pacjenta. Siedzisko może być zaopatrzone w kolumnę lub nogi zamocowane wprost albo pośrednio do bocznej prowadnicy (1), i służyć jak w przypadku typowego krzesła czy fotela lub może być wyposażone w oparcie, albo może stanowić samodzielne urządzenie, zwłaszcza jako przeznaczone do rehabilitacji. Figury 4 i 5 przedstawiają siedzisko według drugiego wariantu. Figura 4 przedstawia siedzisko w widoku z przodu. Siedzisko składa się z trzeciej bazy (20) zaopatrzonej w pierwszą boczną prowadnicę (21a), na której osadzona jest pierwsza baza (22), a na niej pierwszy pionowy zespół (23a) oraz drugi pionowy zespół (23b), przy czym drugi zespół (23b) posiada taką konstrukcję jak pierwszy pionowy zespół (23a). Pierwsza baza (22) składa się z dwóch części, pierwszej części (22a) i drugiej części (22b) połączonych ze sobą drążkiem (24). Do pierwszej części zamocowana jest pierwsza para prowadnic przednich (25a), zaś do drugiej części (22b) zamocowana jest druga para prowadnic przednich (25b). Pierwszy pionowy zespół (23a) jest połączony z trzecią bazą (20) za pośrednictwem zespołu posuwu bocznego (26) tak, że pierwszy pionowy zespół (23a) wraz z drugim pionowym zespołem (23b) mogą być razem przesuwane wzdłuż pierwszej bocznej prowadnicy (21a). Pierwszy pionowy zespół (23a) składa się z prowadników przednich (27a, 27b) osadzonych na pierwszej parze prowadnic wzdłużnych (25a) i zamocowanych do drugiej bazy (28), zaopatrzonej w pierwszą pionową prowadnicę (29a) wraz z osadzonym na niej pierwszym pionowym prowadnikiem (30), do którego z kolei za pośrednictwem pierwszego wspornika (31a) zamocowana jest pierwsza płyta nośna (32a). Druga płyta nośna (32b) jest zamocowana do drugiego zespołu pionowego (23b). Figura 5 przedstawia widok z boku siedziska pokazanego na fig. 4. Do trzeciej bazy (20) zamocowane są dwie boczne prowadnice (21a, 21b), na których osadzona jest suwliwie pierwsza część (22a) pierwszej bazy (22) zaopatrzona w pierwszą parę prowadnic przednich (25a). Pierwszy pionowy zespół (23a) osadzony jest suwliwie na pierwszej parze prowadnic przednich (25a) i składa się z prowadników przednich (27a) zamocowanych do drugiej bazy (28). Druga baza (28) połączona jest dodatkowo z pierwszą częścią (22a) za pośrednictwem pierwszego zespołu posuwu przedniego (34). Do drugiej bazy (28) zamocowana jest pierwsza pionowa prowadnica (29a) z pierwszym pionowym prowadnikiem (30a) i druga pionowa prowadnica (29b) z drugim pionowym prowadnikiem (30b), przy czym do prowadników (30a, 30b) za pośrednictwem wspornika (31) zamocowana jest pierwsza płyta nośna (32a). Natomiast pomiędzy pionowymi prowadnicami (29a, 29b) znajduje się zespół posuwu pionowego (35) zamocowany pomiędzy drugą bazą (28) a wspornikiem (31). Drugi zespół pionowy (23b) jest połączony z drugą bazą (28) za pośrednictwem drugiego zespołu posuwu przedniego. Figura 6 przedstawia siedzisko według trzeciego wariantu w widoku z przodu. Wariant ten różni się od wariantu pierwszego tym, że pomiędzy pierwszą płytą nośną (6a) a wspornikiem (11) znajduje się pierwsza krzywka walcowa (37a) o pionowej osi obrotu napędzana zespołem obrotowym (38a). Odpowiednio druga krzywka walcowa (37b) napędzana drugim zespołem obrotowym (38b) znajduje się pod drugą powierzchnią nośną (6b). Obie powierzchnie nośne (6a, 6b) są zabezpieczone przed obrotem dzięki czemu posiadają możliwość odchylania się od poziomu o pewien kąt. Figura 7 przedstawia siedzisko według czwartego wariantu w widoku z przodu. Siedzisko składa się z trzeciej bazy (40) zaopatrzonej w pierwszą boczną prowadnicę (41a) oraz niewidoczną na rysunku drugą boczną prowadnicę, na których osadzona jest pierwsza baza (42), a na niej pierwszy pionowy
PL 230 363 B1 5 zespół (43a) oraz drugi pionowy zespół (43b), przy czym drugi pionowy zespół (43b) posiada taką konstrukcję jak pierwszy pionowy zespół (43a), a ten z kolei posiada taką konstrukcję jak pierwszy pionowy zespół (23a) w siedzisku według drugiego wariantu. Pierwsza baza (42) składa się z dwóch części, dolnej części (44) i leżącej nad nią górnej części (45) oraz osadzonej pomiędzy nimi krzywki walcowej (46). Krzywka walcowa (46) składa się ze stałej tarczy (46a), na której czole opiera się czoło ruchomej tarczy (46b). Ruchoma tarcza (46b) jest wahliwie połączona z stałą tarczą (46a) w osi obrotu ruchomej tarczy (46b). Stała tarcza (46a) krzywki walcowej (46) jest zamocowana do dolnej części (44) natomiast ruchoma tarcza (46b) przylega do górnej części (45) tak, że w czasie obrotu ruchomej tarczy (46b) górna część (45) pierwszej bazy (42) odchyla się od poziomu w różne strony, a wraz z nią płyty nośne (47a, 47b). Ruchoma tarcza (46b) jest obracana względem stałej tarczy (46a) za pośrednictwem nie pokazanego na rysunku zespołu obrotu i ma możliwość odchylania się na boki. Do górnej części (45) pierwszej bazy (44) zamocowane są dwie pary prowadnic przednich (48a, 48b), przy czym na pierwszej parze prowadnic przednich (48a) osadzony jest pierwszy pionowy zespół (43a), zaś na drugiej parze prowadnic przednich (48b) osadzony jest drugi pionowy zespół (48b). Każdy pionowy zespół (43a, 43b) jest przesuwany wzdłuż par prowadnic przednich (48a, 48b) za pośrednictwem odrębnego, nie pokazanego zespołu posuwu przedniego, tak jak ma to miejsce w pierwszym wariancie. W dolnej części (44) zamocowane są trzpienie (49), które przechodzą przed otwory wykonane w górnej części (45), dzięki czemu górna część (45) nie obraca się w czasie obrotu ruchomego elementu (46a) krzywki walcowej (46) a jedynie odchyla się na boki. Rolę krzywki walcowej (46) może w szczególnym przypadku pełnić urządzenie rehabilitacyjne znane z opisu zgłoszeniowego nr PL 420197 A1. Zastrzeżenia patentowe 1. Urządzenie rehabilitacyjne zawierające siedzisko składające się z dwóch płyt nośnych zamocowanych przesuwnie wzdłuż centralnej, poziomej osi siedziska, znamienne tym, że na pierwszej bazie (4, 22, 42) osadzony jest przesuwnie wzdłuż centralnej osi pierwszy zespół pionowy (5a, 23a, 43a), do którego od góry zamocowana jest pierwsza płyta nośna (6a, 32a, 47a) oraz drugi zespół pionowy (5b, 23b, 43b), do którego od góry zamocowana jest druga płyta nośna (6b, 32b, 47b), przy czym pierwsza baza (4, 22, 42) jest osadzona na bocznej prowadnicy (1, 21a, 4a) o osi prostopadłej do osi centralnej, natomiast pierwszy zespół pionowy (5a, 23a) zawiera pionową prowadnicę (9, 29a), na której osadzony jest pionowy suwak (10, 30), a do niego zamocowana pierwsza płyta nośna (6a, 32a), przy czym boczna prowadnica (1, 21a, 41a) jest dodatkowo połączona z pierwszą bazą (4, 22, 40) za pośrednictwem zespołu posuwu bocznego (12, 26), natomiast pierwsza baza (4, 22, 42) jest połączona z pierwszym zespołem pionowym (5a, 23a, 43a) za pośrednictwem pierwszego zespołu posuwu (15a, 34) oraz jest połączona z drugim zespołem pionowym (5b, 23b, 43b) za pośrednictwem drugiego zespołu posuwu (15b), zaś druga baza (14, 28) jest połączona z pierwszą płytą nośną (6a, 23a) za pośrednictwem zespołu posuwu pionowego (6, 35). 2. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że pierwsza prowadnica boczna (21a) jest połączona za pośrednictwem trzeciej bazy (20) z drugą prowadnicą boczną (21b). 3. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że pionowa prowadnica (10) i zespół pionowego posuwu (14) stanowią jeden zespół. 4. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że pierwsza baza (22) składa się z dwóch części, pierwszej części (22a) i drugiej części (22b) połączonych drążkiem (24). 5. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że do drugiej bazy (28) zamocowana jest pierwsza pionowa prowadnica (29a) z pierwszym pionowym prowadnikiem (30a) i druga pionowa prowadnica (29b) z drugim pionowym prowadnikiem, (30b), przy czym do prowadników (30a, 30b) za pośrednictwem wspornika (31a) zamocowana jest pierwsza, płyta nośna (32a). 6. Urządzenie według zastrz. 5, znamienne tym, że pomiędzy pionowymi prowadnicami (29a, 29b) znajduje się zespół posuwu pionowego (35) zamocowany pomiędzy drugą bazą (28) a wspornikiem (31a). 7. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że pierwsza płyta nośna (6a, 32a) jest połączona z pionowym suwakiem (10, 30) za pośrednictwem wspornika (11, 31a).
6 PL 230 363 B1 8. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że pomiędzy płytą nośną (6a) a wspornikiem (11) znajduje się krzywka walcowa (37a) o pionowej osi obrotu napędzana zespołem obrotowym (38a). 9. Urządzenie według zastrz. 1, znamienne tym, że pierwsza baza (42) składa się z dwóch części, dolnej części (44) i leżącej nad nią górnej części (45) oraz osadzonej pomiędzy nimi krzywki walcowej (46) o pionowej osi obrotu. 10. Urządzenie według zastrz. 8 albo 9, znamienne tym, że krzywka walcowa (46) składa się ze stałej tarczy (46a), na której opiera się ruchoma tarcza (46b) i jest z nią wahliwie połączona w osi obrotu ruchomej tarczy (46b). 11. Urządzenie według zastrz. 10, znamienne tym, że krzywka walcowa (37a, 46) składa się ze stałej tarczy (46a), na której opiera się ruchoma tarcza (46b) i jest obracana względem stałej tarczy (46a) za pośrednictwem zespołu obrotu (38a). Rysunki
PL 230 363 B1 7
8 PL 230 363 B1
PL 230 363 B1 9
10 PL 230 363 B1
PL 230 363 B1 11
12 PL 230 363 B1 Departament Wydawnictw UPRP Cena 4,92 zł (w tym 23% VAT)