Pełnomocnik Rządu do Spraw Programu dla Odry-2006 SPRAWOZDANIE. Pełnomocnika Rządu do Spraw Programu dla Odry - 2006 za 2012 r.

Pełnomocnik Rządu do Spraw Programu dla Odry-2006 SPRAWOZDANIE Pełnomocnika Rządu do Spraw Programu dla Odry - 2006 za 2012 r. Wrocław, 4 czerwca 2013 r. 1

SPIS TREŚCI 1. Informacje wprowadzające 5 2. Koordynacja i współpraca w zakresie realizacji zadań Programu dla Odry-2006 7 3. Współpraca w ramach Międzynarodowej Komisji Ochrony Odry przed Zanieczyszczeniem (MKOOpZ) 15 4. Wykorzystanie rezerwy celowej przeznaczonej na realizację Programu dla Odry-2006 w 2012 r. 16 5. Efekty rzeczowe uzyskane w ramach realizacji Programu dla Odry-2006 w 2012 r. 18 6. Kontrole oraz monitoring inwestycji realizowanych w ramach Programu dla Odry-2006 19 7. System Informacji Przestrzennej Dorzecza Odry (SIPDO) 23 8. Aktualizacja Programu dla Odry-2006 26 9. Informacja o kontrolach przeprowadzonych przez Najwyższą Izbę Kontroli w 2012 r. 27 10. Podsumowanie 29 2

SPIS TABEL Tabela 1. Rozliczenie wykorzystania rezerwy celowej budżetu państwa na Program dla Odry-2006 w 2012 r. 16 Tabela 2. Efekty rzeczowe realizowanych zadań osiągnięte w 2012 r. 18 Tabela 3. Zestawienie zadań inwestycyjnych wytypowanych do kontroli w 2012 r. 19 Tabela 4. Zestawienie wizystacji monitorujących realizację zadań przy udziale środków Programu dla Odry-2006 22 Tabela 5. Wykaz danych przestrzennych przekazanych celem wykorzystania do rozbudowy SIPDO 24 WYKAZ ZAŁĄCZNIKÓW Załącznik 1. Wykaz osób uczestniczących w posiedzeniach Komitetu Sterującego Programu dla Odry-2006 w 2012 r. 31 3

Objaśnienie skrótów użytych w Sprawozdaniu Pełnomocnika Rządu do Spraw Programu dla Odry-2006 za 2012 r. ANR Agencja Nieruchomości Rolnych BKP OPDO Biuro Koordynacji Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry BRRE Bank Rozwoju Rady Europy BWP Biuro Wdrażania Projektu DGLP Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych FS Fundusz Spójności JV CES Joint Venture w składzie: CES Consulting Engineers Salzgitter GmbH, Royal Haskoning Division Water, Pracownia Ekosystem S.A. KZGW Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej MBOiR Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju MKOOpZ Międzynarodowa Komisja Ochrony Odry przed Zanieczyszczeniem NFOŚiGW Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej NIK Najwyższa Izba Kontroli RDLP Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych RZGW Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej UE Unia Europejska WWW Wrocławski Węzeł Wodny DZMiUW we Wrocławiu Dolnośląski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych we Wrocławiu K-PZMiUW we Włocławku Kujawsko - Pomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych we Włocławku LZMiUW w Zielonej Górze Lubuski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Zielonej Górze ŚZMiUW w Katowicach Śląski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Katowicach WZMiUW w Poznaniu Wielkopolski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Poznaniu Rejonowy Oddział WZMiUW w Ostrowie Wielkopolskim Rejonowy Oddział Wielkopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Ostrowie Wielkopolskim WZMiUW w Opolu Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Opolu ZZMiUW w Szczecinie Zachodniopomorski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Szczecinie od km 62+291 do km 64+355 lub w km 464,3-466,6 określenie lokalizacji i długości odcinków rzek lub wałów przeciwpowodziowych, na których prowadzone było zadanie realizowane w ramach Programu. Jest to standardowy sposób określania położenia obiektów hydrotechnicznych oraz miejsc prowadzonych regulacji cieków stosowany w hydrologii i hydrotechnice. 4

1. Informacje wprowadzające Program dla Odry-2006, zwany dalej,,programem, swoim zakresem obejmuje modernizację Odrzańskiego Systemu Wodnego. Realizowany jest przez Radę Ministrów na podstawie ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o ustanowieniu programu wieloletniego,,program dla Odry-2006 (Dz. U. Nr 98, poz. 1067 i Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 216, poz. 1827, z 2008 r. Nr 220, poz. 1427 oraz z 2009 r. Nr 161, poz. 1277), zwanej dalej,,ustawą. W ustawie zostały określone cele oraz nakłady na finansowanie zadań Programu. Jej integralną część stanowią załączniki, które określają: planowany model finansowania Programu - nakłady roczne 2002-2016, poziom cen 2001 r. (załącznik nr 1), planowane środki finansowe na realizację zadań Programu (załącznik nr 2), planowane nakłady na realizację Programu w zakresie zadań inwestycyjnych, poziom cen 2001 r. (załącznik nr 3), planowane nakłady na realizację Programu w zakresie zadań modernizacyjnych (załącznik nr 4). Podstawowe zadania Programu zostały wymienione w art. 2 ustawy. Są to: zbudowanie systemu biernego i czynnego zabezpieczenia przeciwpowodziowego, ochrona środowiska przyrodniczego i czystości wód, usuwanie szkód powodziowych, prewencyjne zagospodarowanie przestrzenne oraz renaturyzacja ekosystemów, zwiększenie lesistości, utrzymanie i rozwój żeglugi śródlądowej, energetyczne wykorzystanie rzek. Pełnomocnikiem Rządu do Spraw Programu dla Odry-2006, zwanym dalej,,pełnomocnikiem, jest Wojewoda Dolnośląski. Nadzór nad działalnością Pełnomocnika sprawuje Prezes Rady Ministrów. W 2012 r. funkcję Pełnomocnika sprawował Aleksander Marek Skorupa. Zgodnie z 2 rozporządzenia z dnia 12 marca 2002 r. w sprawie ustanowienia Pełnomocnika Rządu do Spraw Programu dla Odry-2006 (Dz. U. Nr 31, poz. 278), Pełnomocnik upoważniony jest do podejmowania działań w zakresie: 1) koordynowania realizacji zadań Programu, o którym mowa w ustawie; 2) współpracy w zakresie działań w dorzeczu Odry, podejmowanych w ramach Inicjatywy Szczecińskiej, MKOOpZ oraz innych inicjatyw międzynarodowych; 3) współpracy z międzynarodowymi organizacjami i instytucjami, a także międzyrządowej współpracy w zakresie problematyki zrównoważonego rozwoju dorzecza Odry; 5

4) współpracy w zakresie środków pochodzących z funduszy wspólnotowych; 5) współpracy z instytucjami rządowymi, samorządowymi oraz innymi podmiotami finansującymi Program; 6) opracowywania projektów dokumentów niezbędnych do określenia w ustawie budżetowej środków na realizację Programu oraz opracowywanie preliminarza wydatków zgodnie z kierunkami zadań, ustalonymi przez Komitet Sterujący Programu dla Odry-2006; 7) przygotowywania planów finansowo-rzeczowych oraz harmonogramu działań podejmowanych w ramach Programu; 8) podejmowania działań zmierzających do pozyskiwania pozabudżetowych środków finansowych na realizację Programu ze źródeł krajowych i zagranicznych; 9) analizowania i oceniania rozwiązań prawnych i ekonomicznych z dziedzin związanych z realizacją Programu; 10) inicjowania kontroli przebiegu realizacji inwestycji i projektów Programu; 11) realizacji innych zadań powierzonych przez Radę Ministrów lub Prezesa Rady Ministrów, związanych z Programem oraz ze zrównoważonym rozwojem dorzecza Odry. Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy organem opiniodawczo-doradczym Rady Ministrów jest Komitet Sterujący Programu dla Odry-2006, w skład którego wchodzą: przedstawiciel Prezesa Rady Ministrów jako Przewodniczący, przedstawiciele ministrów właściwych do spraw: gospodarki wodnej, finansów publicznych, administracji publicznej, członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, rozwoju wsi, rozwoju regionalnego, gospodarki, transportu, gospodarki morskiej i środowiska, przedstawiciele wojewodów: śląskiego, opolskiego, dolnośląskiego, kujawsko-pomorskiego, lubuskiego, łódzkiego, wielkopolskiego, zachodniopomorskiego, przedstawiciele zarządów województw: śląskiego, opolskiego, dolnośląskiego, kujawsko- -pomorskiego, lubuskiego, łódzkiego, wielkopolskiego, zachodniopomorskiego, przedstawiciele nauki reprezentujący dziedziny ekologii, gospodarki wodnej i ochrony wód, przedstawiciele organizacji ekologicznych. Zadania Komitetu zostały wymienione w art. 5 ust. 4 ustawy. Są to: ustalanie kierunków realizacji zadań, inicjowanie działalności związanej z realizacją zadań Programu, ocenianie stanu prac oraz wyznaczanie kierunków ich realizacji, opiniowanie i inicjowanie aktów prawnych związanych z realizacją zadań Programu, prowadzenie konsultacji społecznych przy realizacji Programu oraz poszczególnych inwestycji przewidzianych w Programie. 6

Pracami Komitetu kieruje Prezydium, w skład którego wchodzi Przewodniczący oraz dwóch członków Komitetu, powoływanych przez Prezesa Rady Ministrów. W związku z wyborami parlamentarnymi, które odbyły się w 2011 r., skład Prezydium Komitetu został zaktualizowany. W 2012 r. Prezydium Komitetu Sterującego Programu dla Odry-2006 stanowili: 1. Aleksander Marek Skorupa Przewodniczący, 2. Janusz Wiśniewski Wiceprzewodniczący przedstawiciel Ministra Środowiska, 3. Marek Michalski Wiceprzewodniczący przedstawiciel Ministra Rozwoju Regionalnego. W ubiegłym roku posiedzenia Komitetu Sterującego Programu dla Odry-2006 odbyły się w dniach: 3 kwietnia i 11 grudnia. Wykaz osób uczestniczących w posiedzeniach stanowi załącznik nr 1 do niniejszego Sprawozdania. Zgodnie z 11 ust. 1 Regulaminu pracy Komitetu Sterującego Programu dla Odry-2006, Sprawozdanie z działalności Komitetu Sterującego za pierwsze półrocze 2012 r. przesłane zostało Prezesowi Rady Ministrów w dniu 9 lipca 2012 r., natomiast za 2012 r. w dniu 29 stycznia 2013 r. W 2012 r. obsługę Pełnomocnika zapewniał Wydział Programu dla Odry-2006 Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu, którego Dyrektorem jest Stanisław Zięba. 2. Koordynacja i współpraca w zakresie realizacji zadań Programu dla Odry-2006 a) umowa pożyczki z Międzynarodowym Bankiem Odbudowy i Rozwoju oraz Bankiem Rozwoju Rady Europy W dniu 11 maja 2007 r. z inicjatywy ówczesnego Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji została podpisana umowa pożyczki pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej oraz MBOiR na częściowe sfinansowanie Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry. Projekt ten obejmuje realizację dwóch najważniejszych zadań ujętych w Programie: Budowę suchego zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny oraz Modernizację Wrocławskiego Węzła Wodnego. Wartość pożyczki z Banku Światowego wynosi 140,1 mln euro. Ponadto zawarta została z BRRE umowa kredytu na kwotę 204,9 mln euro. Całkowita wartość projektu wynosi 505 mln euro, w tym zaplanowano pozyskanie co najmniej 130 mln euro z FS. Nadzór nad realizacją Projektu sprawują Minister Administracji i Cyfryzacji (do dnia 8 września 2012 r., tj. do dnia wejścia w życie ustawy z dnia 13 lipca 2012 r. o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 908) - Minister Spraw Wewnętrznych) oraz Minister Środowiska. b) Komitet Sterujący Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej w Dorzeczu rzeki Odry W 2012 r. posiedzenia Komitetu Sterującego Projektu odbyły się w dniach: - 8 marca w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych 7

Podczas spotkania omówiono aktualny stan realizacji zadań Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej w dorzeczu rzeki Odry. W ramach modernizacji Wrocławskiego Węzła Wodnego nie stwierdzono większych zakłóceń w przebiegu działań. Jedyny problem dotyczył zadania,,przebudowa jazu Wrocław I (Podkomponent B2-4.2). Z uwagi na toczące się postępowanie sądowe o wydanie tego urządzenia RZGW we Wrocławiu przez spółkę Tauron, nie było możliwości niezwłocznego rozpoczęcia prac budowlanych. Następnie przedstawiono problemy związane z realizacją zbiornika Racibórz. Podnoszono między innymi kwestie niedotrzymania terminów oraz braku skuteczności działań podejmowanych przez RZGW w Gliwicach. W związku z krytyczną sytuacją organizacyjną jednostki, Pan prof. Janusz Zaleski zaproponował przejęcie przez Konsultanta BKP OPDO zadania kierowania BWP w Raciborzu i bezpośredniego zarządzania projektem w zakresie przygotowania do realizacji budowy zbiornika. Zaproponowane rozwiązanie zostało zaakceptowane przez Komitet Sterujący Projektu, który zastrzegł jednak, że należy je również uzgodnić z MBOiR. W trakcie spotkania poruszono także problem związany z niepodpisaniem przez RZGW w Gliwicach aneksu do umowy z Konsultantem pomocy technicznej dotyczącego wyłączenia z zakresu umowy przygotowania projektu budowlanego. W związku z tym, jednostka ta nadal posiadała zawarte dwie różne umowy na wykonanie aktualizacji projektu budowlanego. Członków Komitetu Sterującego Projektu poinformowano o konieczności zmiany montażu finansowego Projektu, czyli przesunięcia środków między zadaniami, a także zmiany czasu zakończenia i rozliczenia Projektu z 2015 na 2017 r. Zaznaczono, że w nowej inżynierii finansowej wartość Projektu wzrosła z 505 mln EURO do ok. 826 mln EURO. W związku z tym zaplanowano, że dodatkowe środki w wysokości 45 mln EURO zostaną zaktywizowane jako środki zagraniczne, a pozostałe pochodzić będą z Programu oraz środków NFOŚiGW. Na spotkaniu omówiono także stan pozyskiwania gruntów zamiennych na potrzeby realizacji Planu Przesiedleń w ramach budowy zbiornika Racibórz i Nowej Wsi Nieboczowy II (pozyskano łącznie 54 działki, czyli 22,06 ha). Ponadto ustalono, że w ramach działań prowadzących do ujednolicenia warunków umów na roboty budowlane zawieranych w ramach Projektu, w zakresie sposobu rozstrzygania sporów pomiędzy inwestorem a wykonawcami tych robót, postępowania arbitrażowe prowadzone będą przed instytucją mającą siedzibę na terenie Polski. - 24 lipca w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Podczas spotkania przedstawiono wyniki audytu Projektu ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu rzeki Odry za 2011 r. NIK wydała opinię bez zastrzeżeń do rocznego Sprawozdania Finansowego Projektu, natomiast negatywnie oceniła stan realizacji zadań w ramach Projektu. Zdaniem NIK niezbędne jest podjęcie skutecznych działań dla przyśpieszenia realizacji Projektu, 8

a ponadto w związku ze wzrostem kosztów realizacji Projektu zaistniała konieczność zweryfikowania realności i możliwości jego finansowania. Następnie omówiono działania podejmowane w ramach Modernizacji Wrocławskiego Węzła Wodnego. W ramach zadania,,modernizacja obwałowania Blizanowie Trestno (Podkomponent B1-1) przekazano plac budowy i rozpoczęto roboty budowlane. MBOiR zaakceptował wybór wykonawcy zadania,,modernizacja i udrożnienie Kanału Powodziowego i Starej Odry od jazu Psie Pole do Mostów Poznańskich (Podkomponent B2-3.1). Na pozostałych zadaniach trwały prace przygotowawcze lub procedury mające na celu wyłonienie wykonawców robót. Poinformowano także, że Bank Światowy nie wyraził zgody na realizację kontraktów w formie,,zaprojektuj i wybuduj i w związku z tym wymaga to przesunięcia środków z Podkomponentu B3 do B4. Następnie przedstawiono najważniejsze kwestie związane z realizacją zbiornika Racibórz. W związku z brakiem poprawy działań RZGW Gliwice i BWP zaistniała konieczność zainicjowania i wdrożenia tzw.,,planu ratunkowego, polegającego na przejęciu kierowania BWP przez konsultanta zatrudnionego przez BKP OPDO. Omówiono także kwestię zakończenia współpracy z konsultantem wsparcia technicznego RZGW Gliwice oraz opracowania dokumentacji przetargowej dla wyboru wykonawcy zbiornika Racibórz przez konsultanta wsparcia technicznego RZGW Wrocław. Poinformowano, że w dniu 29 czerwca 2012 r. RZGW Gliwice złożył do Wojewody Śląskiego poprawiony wniosek o wydanie decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji. Na zakończenie przekazano informację, że zgodnie z nową inżynierią finansową Projektu szacowana wartość zadania pn.,,budowa suchego zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny wynosi 1 036,33 mln zł. Wskazano następujące źródła jego finansowania: MBOiR, BRRE, budżet państwa, środki Programu oraz NFOŚiGW. c) budowa zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny na rzece Odrze (województwo śląskie) W dniu 19 czerwca 2012 r. z inicjatywy Pełnomocnika odbyła się w siedzibie Urzędu Miasta Racibórz cykliczna narada robocza dotycząca skoordynowania przygotowań do rozpoczęcia realizacji zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny. W spotkaniu tym uczestniczyli między innymi przedstawiciele: Wojewody Opolskiego i Marszałka Województwa Śląskiego, Pan Ryszard Galla Poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, przedstawiciele: inwestora bezpośredniego, czyli RZGW w Gliwicach oraz BKP OPDO. W naradzie tej udział brali również wójtowie gmin, na terenie których ma być zlokalizowana inwestycja. W ramach przedmiotowej inwestycji nie zostały podjęte jeszcze zasadnicze prace budowlane. W dniu 30 marca 2012 r. Dyrektor RZGW w Gliwicach złożył do Wojewody Śląskiego wniosek o wydanie decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji. Po analizie przekazanych dokumentów 9

Wojewoda wezwał pismem z dnia 12 kwietnia 2012 r. o uzupełnienia wniosku ze względu na jego niekompletność. W dniu 29 czerwca 2012 r. skorygowany i uzupełniony wniosek został ponownie złożony w Śląskim Urzędzie Wojewódzkim. Po przeprowadzeniu pełnego postępowania administracyjnego, w dniu 26 listopada 2012 r. Wojewoda Śląski wydał na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 8 lipca 2010 r. o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz. U. Nr 143, poz. 963 oraz z 2012 r. poz. 951), decyzję o pozwoleniu na realizację zbiornika Racibórz. Na podstawie wydanej decyzji rozpoczęto wyprzedzające badania archeologiczne, które były prowadzone na terenie 17 udokumentowanych stanowisk archeologicznych w pasie realizacji inwestycji. RZGW w Gliwicach przeprowadził również procedurę wyboru wykonawcy wycinki ponad 11 000 drzew oraz wykonawcy modernizacji sieci piezometrów. Zgodnie ze zaktualizowanym Harmonogramem Realizacji Projektu pierwsze prace budowlane zbiornika Racibórz rozpoczną się w II kwartale 2013 r. W 2012 r. proces przygotowania terenu pod inwestycję, w szczególności polegający na przygotowaniu do przejęcia oraz wysiedlenia wsi Ligota Tworkowska i Nieboczowy, przebiegał w sposób zaplanowany. Nie odnotowano niepokoi społecznych, gdyż na bieżąco prowadzony dialog z lokalną społecznością doprowadził do współpracy stron przy realizacji planu przesiedleń. Prowadzono także, przy udziale opolskiego oddziału ANR, proces zamiany nieruchomości dla pozyskania terenów pod budowę zbiornika, oferując w zastępstwie tereny rolne znajdujące się poza obszarem budowy, należące do zasobu Skarbu Państwa. Kontynuowano również proces pozyskiwania terenów dla potrzeb realizacji nowej wsi (nabyto 69 działek ewidencyjnych o łącznej powierzchni 27,20 ha). W dniu 27 grudnia 2012 r. RZGW w Gliwicach podpisał umowę dotyczącą powierzenia realizacji infrastruktury nowej wsi gminie Lubomia. Takie rozwiązanie przyśpieszy uzyskanie stosownych decyzji administracyjnych oraz realizację inwestycji. Ze względu na duże opóźnienie w pracach przez konsultanta wsparcia technicznego JV CES nad opracowaniem dokumentacji przetargowej na wybór wykonawcy zbiornika Racibórz, RZGW w Gliwicach podpisał w dniu 17 lipca 2012 r. porozumienie z RZGW we Wrocławiu, deklarujące wsparcie ze strony konsultanta wsparcia technicznego RZGW we Wrocławiu w przygotowaniu tych dokumentów przetargowych. W konsekwencji, wobec braku możliwości współpracy i nie spełniania wymaganych oczekiwań, RZGW w Gliwicach rozwiązał umowę z konsultantem wsparcia technicznego JV CES. W następstwie tego rozpoczęto procedury wyboru indywidualnych konsultantów wspierających BWP w Raciborzu oraz inżyniera kontraktu dla nadzorowania inwestycji. Z uwagi na przesunięcie terminu realizacji zbiornika i brak możliwości rozliczenia środków FS w terminach wskazanych przez UE, zaistniała konieczność przesunięcia ich na zadania realizowane w ramach Modernizacji Wrocławskiego Węzła Wodnego (bez zadania,,przebudowa kanału 10

przeciwpowodziowego w dolinie Widawy ). Takie rozwiązanie przyczyni się do efektywnego wykorzystania i rozliczenia tych środków w obecnej perspektywie finansowej UE. Natomiast, w razie potrzeby, z chwilą rozpoczęcia budowy zbiornika, środki kredytowe przeznaczone na WWW będą mogły być częściowo przesunięte na realizację zbiornika Racibórz. d) inne spotkania W 2012 r. w ramach koordynacji zadań oraz współpracy, Pełnomocnik lub wyznaczeni przez niego przedstawiciele uczestniczyli w następujących spotkaniach i konferencjach: 6 lutego przedstawiciele Pełnomocnika uczestniczyli w spotkaniu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, którego przedmiotem było omówienie propozycji projektów z zakresu inwestycji śródlądowych dróg wodnych o charakterze transportowym, planowanych do współfinansowania z funduszy europejskich w latach 2014-2020. 21 lutego Dyrektor Wydziału Programu dla Odry-2006 uczestniczył w konferencji pod tytułem,,odra-854 km możliwości zorganizowanej we Wrocławiu z inicjatywy prof. Ryszarda Legutko Posła do Parlamentu Europejskiego. W spotkaniu udział wzięli między innymi: przedstawiciel Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, Dyrektor RZGW we Wrocławiu, Dyrektor Urzędu Żeglugi Śródlądowej we Wrocławiu oraz Wojewoda Dolnośląski, Pełnomocnik Rządu do Spraw Programu dla Odry-2006 w latach 2005-2007, 28 lutego przedstawiciel Pełnomocnika uczestniczył w Warszawie w V krajowym Forum Wodnym, na którym przedstawiono wstępne wyniki badania opinii społecznej na temat projektów dwóch dokumentów:,,harmonogramu i programu prac związanych z aktualizacją planów gospodarowania wodami oraz,,przeglądu istotnych problemów gospodarki wodnej dla obszarów dorzeczy. 22 marca odbyły się dolnośląskie obchody Światowego Dnia Wody pod hasłem,,woda a bezpieczeństwo żywnościowe, objęte honorowym patronatem Wojewody Dolnośląskiego. W trakcie imprezy Pełnomocnik wraz z Dyrektorem Wydziału Programu dla Odry-2006 uczestniczyli w panelach dyskusyjnych, natomiast przedstawiciele Pełnomocnika zaprezentowali zainteresowanym informacje na temat głównych inwestycji Programu. 26 i 27 marca Pełnomocnik w ramach koordynacji realizacji Programu dokonał przeglądu zadań realizowanych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego, a także zapoznał się z problemami występującymi w zlewni rzeki Noteci. W pierwszym dniu pobytu wizytował zbiornik Gopło oraz Pakość, natomiast w kolejnym śluzę Dębinek oraz śluzę na Starej Noteci Rynarzewskiej. Wizytę zakończyło spotkanie władz szczebla wojewódzkiego, powiatowego i gminnego oraz instytucji odpowiedzialnych za gospodarkę wodną regionu kujawsko- -pomorskiego. W jego trakcie podsumowano problemy wynikające z dotychczasowych zdarzeń 11

powodziowych na Noteci oraz wskazywano na potrzebę modernizacji urządzeń wodnych. Pełnomocnik zachęcał do większego wykorzystywania środków unijnych. 16 i 17 kwietnia w Bad Schandau (Republika Federalna Niemiec) odbyła się 36 narada Grupy Roboczej W5,,Planowanie polsko-niemieckiej Komisji do Spraw Wód Granicznych, w której uczestniczył przedstawiciel Pełnomocnika. W jej trakcie poruszano między innymi kwestie monitoringu dla polskiej i niemieckiej części obszaru dorzecza rzeki Nysy Łużyckiej, a także tematy bilansu wodnego dla Nysy Łużyckiej i bilansu ilościowo-jakościowego rzeki Odry. 10 maja przedstawiciele Pełnomocnika uczestniczyli w spotkaniu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w sprawie ustalenia formalno-prawnej strony współpracy w zakresie wykorzystania Systemu Informacji Przestrzennej Dorzecza Odry na potrzeby Studium integracji przestrzennej polskiej części pogranicza Polski i Niemiec (IPPON). 16 maja we Włocławku odbyło się III posiedzenie Komitetu Sterującego Programu Bezpieczeństwa Powodziowego w Dorzeczu Wisły Środkowej, na którym omawiano stan prac nad przygotowywanym,,programem Bezpieczeństwa Powodziowego w Dorzeczu Wisły Środkowej. Podczas dyskusji panelowej przedstawiciel Pełnomocnika poinformował o doświadczeniach i problemach związanych z realizacją Programu. 13 czerwca Pełnomocnik wraz z Dyrektorem Wydziału Programu dla Odry-2006 uczestniczyli w posiedzeniu Parlamentarnego Zespołu Przyjaciół Odry, na którym poruszana była tematyka ochrony przeciwpowodziowej Dolnego Śląska, w tym kwestie związane z nowelizacją ustawy ustanawiającej Program oraz dalszego finansowania inwestycji, a następnie wzięli udział w spotkaniu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych w sprawie przepływów finansowych realizowanych w ramach Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej Dorzecza Odry. 21 i 22 czerwca w Saksońskim Landtagu w Dreźnie odbyła się konferencja zamykająca projekt LABEL pn.,,wszyscy płyniemy jedną łódką - 10 lat międzynarodowej współpracy w zarządzaniu ryzykiem powodziowym na rzece Łabie, w której uczestniczyli Pełnomocnik oraz Dyrektor Wydziału Programu dla Odry-2006. Na konferencji zaprezentowano wyniki projektu, w tym liczne prace wykonane od powodzi na Łabie w 2002 r. oraz omawiano tematykę ochrony przed katastrofami naturalnymi. Pełnomocnik w swoim wystąpieniu wskazał na zbieżność celów projektu LABEL oraz Programu, którego strategicznym celem jest wzrost bezpieczeństwa przeciwpowodziowego w dorzeczu Odry. Ponadto, scharakteryzował znaczenie fundamentalnych, dla osiągnięcia celów Programu, zadań inwestycyjnych, tj. budowę suchego zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz oraz Modernizację Wrocławskiego Węzła Wodnego. 11 lipca przedstawiciel Pełnomocnika wziął udział w posiedzeniu Dolnośląskiego Zespołu Parlamentarnego, na którym poruszano sprawy związane z ochroną przeciwpowodziową Dolnego Śląska, a w szczególności budowę nowoczesnego systemu ostrzegania przed zagrożeniami 12

powodziowymi, uzupełnienie luk w systemie obwałowań przeciwpowodziowych, a także zapewnienia finansowania zadań z zakresu ochrony przeciwpowodziowej. 21 sierpnia z inicjatywy Pełnomocnika w Słubicach odbyło się spotkanie koordynacyjne, którego tematem były przygotowania do realizacji zadania,,ochrona przeciwpowodziowa miasta Słubice. W trakcie narady, w której udział wzięli także Wojewoda Lubuski i Członek Zarządu Województwa Lubuskiego, Burmistrz Słubic oraz przedstawiciele Lubuskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych, omawiano zagadnienia związane z infrastrukturą przeciwpowodziową. W drugiej części pobytu Pełnomocnik wizytował fragment wałów na odcinku śródmiejskim. 10 i 11 września w Strasburgu odbyły się oficjalne spotkania przedstawicieli Dolnego Śląska i Alzacji, zorganizowane w ramach współpracy partnerskiej, w których uczestniczył Dyrektor Wydziału Programu dla Odry-2006. Głównym tematem spotkań było zagospodarowanie Renu i Odry. Omawiana była między innymi tematyka transportu wodnego i zarządzania portami, tworzenia planu gospodarowania wodami, a także kwestie ochrony przeciwpowodziowej, ochrony środowiska i monitoringu rzek. Podsumowano także przedsięwzięcia zrealizowane w ramach porozumienia o współpracy w dziedzinie środowiska. 19 i 20 września Pełnomocnik wraz z Dyrektorem Wydziału Programu dla Odry-2006 uczestniczył w Międzynarodowej Konferencji Żeglugi Śródlądowej i Gospodarki Wodnej WATERWAYS EXPO 2012, która odbyła się we Wrocławiu podczas Międzynarodowych Targów zorganizowanych przez Zarząd Targów Warszawskich S.A. Podczas konferencji Dyrektor odniósł się do planów modernizacji Odrzańskiej Drogi Wodnej w świetle nowelizacji Programu, a także do zagadnień z zakresu ochrony przeciwpowodziowej realizowanych w ramach Programu. 16 października z inicjatywy Pełnomocnika, w siedzibie Starostwa Powiatowego w Kaliszu odbyło się spotkanie robocze w sprawie realizacji zbiornika Wielowieś Klasztorna na rzece Prośnie, w którym udział wzięli między innymi Wojewoda Wielkopolski i Członek Zarządu Województwa Wielkopolskiego, p.o. Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej, Starosta Kaliski, a także Dyrektor WZMiUW w Poznaniu oraz Dyrektor RZGW w Poznaniu. W trakcie spotkania podsumowano dotychczasowe działania związane z przygotowaniem budowy zbiornika oraz plany zmierzające do rozpoczęcia robót budowlanych. Pełnomocnik w swojej wypowiedzi podkreślił, że zaawansowanie i szacowany koszt tego przedsięwzięcia pozwala i wymusza pozyskanie środków z nowej projekcji finansowej UE. W części terenowej wizyty zaprezentowano Pełnomocnikowi fragment przebiegu linii przyszłego zbiornika na terenie gminy Brzeziny. 26 listopada Pełnomocnik uczestniczył w uroczystym podpisaniu przez Wojewodę Śląskiego Zygmunta Łukaszczyka, decyzji o pozwoleniu na realizację zbiornika Racibórz Dolny. Formalne wydanie zgody poprzedziła konferencja pt. Funkcja i rola zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny na rzece Odrze w województwie śląskim, podczas której przedstawiono 13

dotychczasową historię przygotowań do budowy zbiornika oraz cele jakie uda się osiągnąć dzięki jego realizacji. 28 listopada Pełnomocnik, w ramach koordynacji realizacji Programu, odwiedził tereny należące do gminy Cisek w województwie opolskim, gdzie zapoznał się ze stanem prac związanych z budową lewostronnego obwałowania rzeki Odry na granicy województw: śląskiego i opolskiego. W spotkaniu udział wzięli także Wojewoda Opolski, Wicewojewoda Śląski, Członek Zarządu Województwa Opolskiego oraz Dyrektorzy Wojewódzkich Zarządów Melioracji i Urządzeń Wodnych w Opolu i w Katowicach. 13 grudnia Pełnomocnik wziął udział w posiedzeniu Sejmowej Komisji Spraw Wewnętrznych, podczas którego omawiano kwestię zabezpieczenia kraju przed powodziami. W swoim wystąpieniu przedstawił Komisji stan realizacji Programu w zakresie ochrony przeciwpowodziowej. 19 grudnia przedstawiciele Pełnomocnika uczestniczyli w konferencji nt.,,kooperacja na rzecz regionu zorganizowanej przez Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu przy współudziale Departamentu Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego. W jej trakcie przedstawiciele Pełnomocnika zaprezentowali narzędzie informatyczne wspierające nadzór Pełnomocnika nad realizacją Programu, jakim jest System Informacji Przestrzennej Dorzecza Odry (SIPDO). Konferencja miała na celu zaprezentowanie szerszemu gronu administracji samorządowej Dolnego Śląska roli monitoringu przestrzennego w rozwoju regionalnym, a dodatkowo rozeznaniu możliwych instytucjonalnych sieci współpracy w tym zakresie. 3. Współpraca w ramach Międzynarodowej Komisji Ochrony Odry przed Zanieczyszczeniem (MKOOpZ) W dniu 12 lutego 2008 r. decyzją Ministra Środowiska Pan Stanisław Zięba Dyrektor Wydziału Programu dla Odry-2006 Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu włączony został do składu delegacji Rzeczypospolitej Polskiej w MKOOpZ, a następnie do polskiej części Grupy Roboczej,,Powódź (G2). W dniach 20 i 21 marca 2012 r. w siedzibie Sekretariatu Komisji we Wrocławiu odbyła się 18 Narada tej Grupy. W trakcie posiedzenia, w związku z wdrażaniem Dyrektywy 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim (Dz. Urz. UE L 288 z 06.11.2007, str. 27), zwanej dalej,,dyrektywą 2007/60/WE, delegacja polska poinformowała o opracowaniu, w ramach projektu pn. Informatyczny system osłony kraju przed nadzwyczajnymi zagrożeniami (ISOK), wstępnej oceny ryzyka 14

powodziowego, wskazującej obszary, na których istnieje znaczące ryzyko powodziowe lub wystąpienie znaczącego ryzyka powodziowego jest prawdopodobne. Ponadto, członkowie delegacji podejmowali kwestie dotyczące przygotowania danych hydraulicznych niezbędnych do sporządzenia map ryzyka i zagrożenia powodziowego. 19 Narada Grupy Roboczej,,Powódź została zwołana w dniach 15 i 16 listopada 2012 r. w siedzibie Sekretariatu MKOOpZ we Wrocławiu. W jej trakcie zaprezentowane zostały między innymi najważniejsze ustalenia z 17 narady Przewodniczących Delegacji, która odbyła się w czerwcu 2012 r. Przewodniczący uchwalili następujące dokumenty:,,wstępną ocenę ryzyka powodziowego dla Międzynarodowego Obszaru Dorzecza Odry oraz,,koncepcję wdrażania Dyrektywy Powodziowej na Międzynarodowym Obszarze Dorzecza Odry. W trakcie narady Grupy Roboczej poszczególne delegacje przedstawiały informacje na temat inwestycji realizowanych w zakresie ochrony przeciwpowodziowej. Pan Janusz Zaleski rzecznik polskiej delegacji przekazał informacje na temat realizacji dwóch kluczowych zadań Programu, tj. budowy suchego zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny oraz Modernizacji Wrocławskiego Węzła Wodnego. Pan Janusz Wiśniewski Przewodniczący delegacji polskiej w MKOOpZ poinformował także o stanie zaawansowania prac dotyczących najważniejszych inwestycji przeciwpowodziowych w Kotlinie Kłodzkiej, w tym modernizacji zbiornika wodnego Nysa. Ponadto, dyskutowano o dalszym postępowaniu przy implementacji Dyrektywy 2007/60/WE. W związku z tym, Przewodniczący Grupy przypomniał, iż kolejnym priorytetowym zadaniem jest sporządzenie dla ustalonych obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi map zagrożenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego. Uzgodniono, że w ramach MKOOpZ należy przede wszystkim opracować mapy dla obszarów wód granicznych, natomiast stworzenie map dla pozostałych obszarów będzie zadaniem poszczególnych delegacji, wynikających z wymogów Dyrektywy 2007/60/WE. W dniach 4 i 5 grudnia 2012 r. odbyło się w siedzibie Sekretariatu MKOOpZ we Wrocławiu 15 Posiedzenie Plenarne Komisji. W jego trakcie przedstawiono Sprawozdanie z działalności MKOOpZ i Sekretariatu MKOOpZ za rok 2012 oraz Protokół z 14 posiedzenia rewidentów MKOOpZ za rok 2011. Członkom delegacji zaprezentowane zostały działania podjęte przez Sekretariat w ramach promocji MKOOpZ. Ponadto, przedstawiono sprawozdania z działalności grup i podgrup roboczych MKOOpZ oraz omówiono i uchwalono harmonogram pracy Komisji na 2013 r. 15

4. Wykorzystanie rezerwy celowej przeznaczonej na realizację Programu dla Odry-2006 w 2012 r. Z rezerwy celowej budżetu państwa przeznaczonej w 2012 r. na realizację Programu wynoszącej 85 977 000,00 zł wykorzystana została kwota 77 582 581,42 zł, tj. 90,24 %. Szczegółowe informacje dotyczące wydatkowania rezerwy przez poszczególnych dysponentów przedstawione zostały w tabeli 1. Tabela 1. Rozliczenie wykorzystania rezerwy celowej budżetu państwa na Program dla Odry-2006 w 2012 r. Lp. Dysponent Część budżetu Kwota decyzji Ministra Finansów Plan po zmianach 1. 2. 3. 4. 5. (kol.6+7) Minister Środowiska 35 610 000,00 32 479 719,00 w tym: 1. RZGW w Gliwicach 10 100 000,00 10 100 000,00 22 RZGW we Wrocławiu 13 152 000,00 12 158 442,00 RZGW w Szczecinie 5 250 000,00 3 695 582,00 RZGW w Poznaniu 7 108 000,00 6 525 695,00 2. Minister Środowiska- 41 -Lasy 3. 4. Wojewoda Dolnośląski w tym: DZMiUW we Wrocławiu Pełnomocnik Gmina Wrocław Wojewoda Kujawsko- -Pomorski 85/02 Wykonanie budżetu Kwota niewydatko wana 6. 7. 30 244 190,20 10 099 998,56 10 177 584,72 3 638 000,89 6 328 606,03 2 235 528,80 1,44 1 980 857,28 57 581,11 197 088,97 1 681 000,00 1 681 000,00 1 643 702,13 37 297,87 15 573 000,00 10 173 000,00 400 000,00 5 000 000,00 15 415 000,00 10 173 000,00 242 000,00 5 000 000,00 15 381 757,09 10 169 783,37 215 061,69 4 996 912,03 33 242,91 3 216,63 26 938,31 3 087,97 85/04 3 061 000,00 1 781 000,00 1 781 000,00 0,00 5. Wojewoda Lubuski 85/08 4 027 000,00 4 027 000,00 4 027 000,00 0,00 6. Wojewoda Łódzki 85/10 2 413 000,00 2 413 000,00 2 168 715,36 244 284,64 7. Wojewoda Opolski 85/16 7 000 000,00 7 158 000,00 6 939 364,19 218 635,81 8. Wojewoda Śląski 85/24 1 050 000,00 1 050 000,00 840 790,00 209 210,00 9. Wojewoda Wielkopolski 85/30 8 257 000,00 8 257 000,00 2 843 865,04 5 413 134,96 10. Wojewoda 85/32 Zachodniopomorski 7 305 000,00 11 715 281,00 11 712 197,41 3 083,59 Część 83 Rezerwa celowa na realizację Programu dla Odry 2006 w 2012 r. 85 977 000,00 85 977 000,00 77 582 581,42 8 394 418,58 W 2012 r. z przyznanych przez Ministra Finansów środków finansowych nie została wykorzystana kwota 8 394 418,58 zł, stanowiąca 9,76 % rezerwy celowej. Przyczyny takiego stanu przedstawiono poniżej: Wojewoda Wielkopolski nie wydatkował 5 413 134,96 zł w tym kwotę 4 590 802,22 zł na zadaniu Zbiornik Wielowieś Klasztorna na rzece Prosna. Przyczynami takiej sytuacji były nieuregulowane stany prawne nieruchomości w tym m.in. wątpliwości związane z obciążeniem 16

hipotek wykupowanych nieruchomości oraz wyjaśnienia wydanych decyzji administracyjnych o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, a także brak zakończenia podziałów gruntów. Przy realizacji pozostałych zadań nie wydano zaplanowanych środków finansowych z powodu różnic pomiędzy środkami zaplanowanymi do wydatkowania, a osiągniętymi w przetargach oraz z uwagi na brak możliwości uzyskania decyzji RDOŚ. RZGW we Wrocławiu nie wykorzystał kwoty 1 980 857,28 zł (m.in. na zadaniach: Dokończenie budowy stopnia wodnego Malczyce na rzece Odrze w km 300, Odtworzenie zabudowy regulacyjnej rz. Ścinawka m. Tłumaczów Ścinawka oraz Regulacja potoku Wilczka w m. Wilkanów w km 5+750-10+400). Powodem niewydatkowania środków były: zmiana podwykonawcy na realizowanym zadaniu i konieczność przeprowadzenia inwentaryzacji wykonanych robót, przedłużające się procedury przetargowe i uzgodnieniowe z organizacjami ekologicznymi oraz zmniejszenie tempa realizacji robót budowlano-montażowych. Wojewoda Łódzki nie wykorzystał kwoty 244 284,64 zł. Powodem niewykorzystania środków były: niezakończone postępowania wywłaszczeniowe i w zakresie pozyskania tzw. działek drogowych na potrzeby zbiornika Smardzew, przeszacowanie wartości robót budowlano- -montażowych wykonywanych na zbiorniku Smardzew (rozliczono je kosztorysem powykonawczym na podstawie faktycznie wykonanego pomiaru rzeczowego), a ponadto przedłużające się procedury związane z wydawaniem pozwolenia wodnoprawnego oraz brakiem uzgodnień z PKP S.A. w przypadku sporządzenia dokumentacji projektowej dla zadania inwestycyjnego dot. Doliny Warty VI A. Wojewoda Opolski nie wykorzystał kwoty 218 635,81 zł. Powodem tej sytuacji była niemożność zapłacenia odszkodowań za zajęte pod inwestycję grunty, w związku z koniecznością uregulowania przez właścicieli zapisów w księgach wieczystych swoich nieruchomości. Wojewoda Śląski nie wykorzystał 209 210,00 zł z powodu odstąpienia od realizacji dokumentacji projektowej do czasu udostępnienia przez wykonawców projektu cyfrowego modelu terenu oraz map zagrożenia powodziowego. RZGW w Poznaniu nie wykorzystał kwoty 197 088,97 zł. Powodem niewykorzystania środków były: ograniczenia zakresu raportu na środowisko, przy zachowaniu pełnej realizacji zadania, osiągnięcie w przetargu niższej niż zaplanowano ceny oraz rezygnacja z części niekoniecznych do wykonania robót budowlano-montażowych. RZGW w Szczecinie nie wykorzystał kwoty 57 581,11 zł. Powodem niewydatkowania środków była mniejsza niż zaplanowano liczba nadzorów autorskich. Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Szczecinie nie wykorzystała 37 297,87 zł z powodu sfinansowania części zadania własnymi środkami finansowymi. 17

Pełnomocnik nie wykorzystał kwoty 26 938,31 zł z powodu osiągnięcia w przetargu niższej niż zaplanowano ceny oraz niższych niż zaplanowano kosztów sporządzenia operatów szacunkowych odszkodowań za nieruchomości niezbędne do realizacji inwestycji Programu. W pozostałych czterech jednostkach suma niewykorzystanych środków wyniosła 9 389,63 zł. 5. Efekty rzeczowe uzyskane w ramach realizacji Programu dla Odry-2006 w 2012 r. W tabeli 2 przedstawiono uzyskane w 2012 r. w ramach realizacji Programu efekty rzeczowe. Tabela 2. Efekty rzeczowe realizowanych zadań osiągnięte w 2012 r. Grupa zadań Rodzaj zadań Efekt Jednostka rzeczowy miary Budowle regulacyjne Regulacja rzek i potoków 30,32 km Urządzenia regulacyjne 13 szt. Żegluga Śluzy i przejścia żeglowne 3 szt. Budowa i przebudowa wałów 19,36 km Budowle przeciwpowodziowe Budowa zbiorników retencyjnych 1 szt. Modernizacja zbiorników wodnych 1 szt. Odbudowa struktury drzewostanów 1 903,12 ha Zalesienia gruntów 71,89 ha Lasy Budowa i odbudowa zbiorników małej retencji 23 szt. Urządzenia na obiektach małej retencji (zastawki, przelewy itp.) 30 szt. 6. Kontrole oraz monitoring inwestycji realizowanych w ramach Programu dla Odry-2006 W dniu 21 grudnia 2011 r. został sporządzony w Wydziale Programu dla Odry-2006 plan kontroli na rok 2012, w którym zostały ujęte zadania przewidziane do realizacji przy udziale środków Programu w 2012 r. Wykaz zadań wytypowanych do kontroli zawiera tabela 3. Tabela 3. Zestawienie zadań inwestycyjnych wytypowanych do kontroli w 2012 r. Lp. Wyszczególnienie zadań do kontroli Jednostka realizująca zadanie 1. Budowa stopnia wodnego Malczyce RZGW we Wrocławiu 2. 3. 4. 5. Lwówek Śląski zabezpieczenie przeciwpowodziowe miasta Lwówek Śląski Kotlina Kłodzka ochrona przeciwpowodziowa doliny rzeki Białej Lądeckiej pow. Kłodzko Ubezpieczenie prawego (wschodniego) brzegu rz. Odry Zachodniej w km 0,0 29,5 Budowa suchego zbiornika Krzanowice w gm. Krzanowice DZMiUW we Wrocławiu DZMiUW we Wrocławiu RZGW w Szczecinie ŚZMiUW w Katowicach Dysponent środków Minister Środowiska Wojewoda Dolnośląski Wojewoda Dolnośląski Minister Środowiska Wojewoda Śląski 18

Ad.1 W dniach 16-20 kwietnia 2012 r. pracownicy Ministerstwa Środowiska przeprowadzili doraźną kontrolę w zakresie wieloletniego zadania inwestycyjnego pn.,,budowa stopnia wodnego Malczyce realizowanego przez RZGW we Wrocławiu. W trakcie kontroli stwierdzono, że wydłużenie cyklu realizacji przedsięwzięcia wynikało z braku dostatecznego finansowania w początkowym okresie realizacji inwestycji, a ponadto z konieczności dostosowania wytworzonej dokumentacji do zmieniających się przepisów prawa. Negatywny wpływ na sprawność realizacji przedmiotowej inwestycji miało podpisywanie umów i otrzymywanie środków finansowych najczęściej dopiero w III kwartale danego roku. Sytuacja taka nie sprzyjała szczegółowemu zaplanowaniu robót na całej budowie, a w konsekwencji prowadziła do nierytmicznej ich realizacji. W związku z tym zalecono podjęcie działań, w tym rozmów z NFOŚiGW, mających na celu przyśpieszenie pozyskiwania środków, a także przedkładanie corocznej informacji na temat zaawansowania rzeczowo-finansowego oraz najistotniejszych problemów i zagrożeń dla sprawnej i terminowej realizacji zadania. Ponadto, w celu stworzenia spójnej wizji realizacji inwestycji zalecono wypracowanie ostatecznego kształtu struktury organizacyjnej i kompetencyjnej zarządzającej zadaniem. Ad. 2 i 3 Przedmiotem kontroli, przeprowadzonej przez Marszałka Województwa Dolnośląskiego w okresie od 21 czerwca do 24 września 2012 r. (z przerwami) była realizacja dwóch wieloletnich zadań inwestycyjnych, tj.,,lwówek Śląski zabezpieczenie przeciwpowodziowe miasta Lwówek Śląski oraz,,kotlina Kłodzka ochrona przeciwpowodziowa doliny rzeki Białej Lądeckiej pow. Kłodzko. Kontrola objęto okres realizacji zadania od początku 2011 r. do dnia 30.06.2012 r. W zakresie realizacji zadania pn.:,,lwówek Śląski zabezpieczenie przeciwpowodziowe miasta Lwówek Śląski ustalono, że kontynuowane były roboty budowlano-montażowe, wynikające z opracowanej wcześniej dokumentacji projektowej. Przeprowadzona przez zespół kontrolny wizja terenowa wykazała poprawną realizację zadania, zgodną z harmonogramem rzeczowo-finansowym. W trakcie kontroli dokumentacji finansowej stwierdzono, że środki rezerwy celowej budżetu państwa przeznaczone na inwestycję w ramach Programu były wykorzystywane przez jednostkę prawidłowo i w wysokości odpowiadającej podpisanym umowom. Natomiast dla zadania pn.,,kotlina Kłodzka ochrona przeciwpowodziowa doliny rzeki Białej Lądeckiej pow. Kłodzko ustalono, że w 2011 r. prace projektowe w zakresie opracowania dokumentacji wykonawczej realizowane były zgodnie z zakresem rzeczowym zadania. Skontrolowana w tym okresie dokumentacja finansowo-księgowa dotycząca ww. zadania prowadzona była w sposób poprawny, a środki rezerwy celowej Programu wykorzystane zostały zgodnie z przeznaczeniem. 19

W I półroczu 2012 r. nie była możliwa realizacja tego zadania z uwagi na brak środków finansowych na jego kontynuację, a dodatkowo brak współpracy w tej sprawie pomiędzy RZGW we Wrocławiu i DZMiUW we Wrocławiu. W związku z tym, kontrolujący w wystąpieniu pokontrolnym zalecili podejmowanie działań w celu nawiązania współpracy w zakresie przygotowania oraz realizacji przedsięwzięcia pomiędzy wymienionymi jednostkami. Kontrolujący pozytywnie ocenili realizację przez DZMiUW we Wrocławiu ww. zadań inwestycyjnych. Ad. 4 W dniach 16-18 lipca 2012 r. odbyła się kontrola doraźna zarządzona przez Ministra Środowiska (realizowana przez Prezesa KZGW) zadania pn.,,ubezpieczenie prawego (wschodniego) brzegu rz. Odry Zachodniej w km 0,0-29,5. W ramach czynności kontrolnych zapoznano się z opracowaną, w celu realizacji przedsięwzięcia, niezbędną dokumentacją, a także z wydanymi decyzjami administracyjnymi. Zespół kontrolny ustalił, że RZGW w Szczecinie przeprowadził postępowanie przetargowe w sprawie wykonania ubezpieczeń brzegowych dla 4 najbardziej zniszczonych odcinków, w rezultacie czego wyłonił wykonawcę robót budowlanych, natomiast w ramach realizacji pozostałych odcinków zadania zawarł umowę na wykonanie dokumentacji projektowej oraz formalno-prawnej. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości w realizacji przedmiotowego zadania oraz zagrożeń w wykorzystaniu środków finansowych przyznanych z Programu na jego realizację. W okresie od 23 sierpnia do 15 października 2012 r. Wojewoda Śląski przeprowadził kontrolę zadania pn.,,budowa suchego zbiornika Krzanowice w gm. Krzanowice w zakresie wykorzystania środków przyznanych z rezerwy celowej na poprawę zabezpieczenia przeciwpowodziowego w dorzeczu Odry. Zakres kontroli obejmował realizację finansową i rzeczową zadania w roku 2011, a ponadto został rozszerzony o realizację finansową w roku 2009 w związku z nieprawidłowościami wykazanymi przez NIK. W okresie objętym kontrolą działalność ŚZMiUW w Katowicach oceniono pozytywnie z nieprawidłowościami. W trakcie kontroli ustalono, że środki rezerwy celowej budżetu państwa przeznaczone na realizację zadania w ramach Programu były wydatkowane prawidłowo i zgodnie z przeznaczeniem, a ponadto rzetelnie wykazane w sprawozdaniach budżetowych. Stwierdzone nieprawidłowości w większości odnosiły się do realizacji finansowej zadania w 2009 r. i dotyczyły: nieterminowego regulowania płatności, niedostosowania polityki rachunkowości do potrzeb i zasad obowiązujących w jednostce, nieterminowego przekazania placu budowy oraz braku harmonogramu robót budowlanych. W związku z tym, zalecono podjęcie działań mających na celu wyeliminowanie powyższych uchybień, w tym zwiększenie nadzoru podczas realizacji inwestycji. 20

Pozytywnie zespół kontrolny ocenił realizację zamówienia publicznego dla przedmiotowego zadania w 2011 r. Postępowanie przetargowe przeprowadzono prawidłowo, rzetelnie i zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Ponadto, w związku z potrzebą stałego monitorowania postępu wykonania założeń Programu, Pełnomocnik wystąpił do dysponentów środków z prośbą o udzielenie informacji na temat kontroli przeprowadzonych z własnej inicjatywy w roku 2012, a dotyczących zadań realizowanych w ramach Programu. Wojewoda Wielkopolski poinformował Pełnomocnika, że w dniach 19 i 20 marca 2012 r. odbyła się kontrola zadania pn. Zbiornik Wielowieś Klasztorna na rzece Prośnie etap I dokumentacja, wykupy realizowanego przez Rejonowy Oddział WZMiUW w Ostrowie Wielkopolskim. Zakres jej obejmował wykorzystanie środków finansowych przekazanych w 2011 r. z rezerwy celowej budżetu państwa na realizację Programu. W trakcie kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości, a przyznane środki wykorzystano, zgodnie z przeznaczeniem, na wykupy gruntów pod czaszę zbiornika. Natomiast z informacji uzyskanych od Wojewody Lubuskiego wynika, iż w okresie od 12 do 29 czerwca 2012 r. przeprowadzono kontrolę problemową w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Lubuskiego. W jej trakcie skontrolowano między innymi zrealizowane w 2011 r. przez LZMiUW w Zielonej Górze zadania inwestycyjne pn.,,zabezpieczenie przeciwpowodziowe miasta Bytom Odrzański-etap II,,,Gorzów-Borek-Ciecierzyce - etap II - modernizacja wałów rzeki Warty na długości 4,0 km,,,młynkowo etap II odbudowa i modernizacja prawego odcinka wału przeciwpowodziowego w km 442,27-445,5 rzeki Odry oraz,,zbiorniki małej retencji gm. Czerwieńsk, zbiornik Stróżyna, zbiornik Czerwieńsk o poj.108,3 tys.m 3. Otrzymane środki z dotacji celowej budżetu państwa na realizację ww. zadań w ramach Programu zostały w pełni wykorzystane, zgodnie z przeznaczeniem i zatwierdzonym przez Wojewodę Lubuskiego planem inwestycyjnym. Ponadto, w 2012 r. pracownicy Wydziału Programu dla Odry 2006 Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu przeprowadzili wizytacje monitorujące stan realizacji zadań przy udziale środków Programu. Monitoringiem objęto wybrane zadania w różnej fazie realizacji. W jego trakcie zapoznano się z dokumentacją danej inwestycji, a także przeprowadzano wizje terenowe na całym obszarze jej realizacji. Ustalenia i wyniki wizytacji zostały udokumentowane notatkami służbowymi. Wykaz wizytacji przedstawia tabela 4. 21

Tabela 4. Zestawienie wizytacji monitorujących realizację zadań przy udziale środków Programu dla Odry-2006 Lp. Data wizytacji Miejsce Nazwa zadania realizowanego w ramach Programu 1. 12.09.2012 r. RZGW w Poznaniu Budowle przeciwpowodziowe - Pompownia odwrotna przy śluzie Morzysław (fot. 4) 2. 14.09.2012 r. RDLP w Szczecinie, Nadleśnictwo Bogdaniec Zbiornik retencyjny w Nadleśnictwie Bogdaniec w leśnictwie Tarnów, oddz. 147c, woj. lubuskie, pow. gorzowski, gm. Lubiszyn Zbiornik retencyjny w Nadleśnictwie Bogdaniec w leśnictwie Zacisze, oddz. 46h, woj. lubuskie, pow. gorzowski, gm. Witnica Zbiornik retencyjny w Nadleśnictwie Bogdaniec w leśnictwie Lubiszyn, oddz. 37d, woj. lubuskie, pow. gorzowski, gm. Lubiszyn 3. 10.10.2012 r. ZZMiUW w Szczecinie 4. 24.10.2012 r. K-PZMiUW we Włocławku Zabezpieczenie przeciwpowodziowe Szczecina, Polic i terenów przyległych do Jeziora Dąbie i Zalewu Szczecińskiego - Wyspa Pucka Zabezpieczenie przeciwpowodziowe miasta Gryfino Regulacja rzeki Orli od km 62+291 do km 64+355 i Rowu Kawelskiego od km 0+000 do km 9+215 wraz z budowlami etap II przebudowa budowli na Rowie Kawelskim, gm. Sępolno Krajeńskie pow. sępoleński woj. kujawsko-pomorskie Dokumentacja techniczna oraz modernizacja zbiornika Świerzawa na rzece Kaczawie (fot. 1) Głęboka Ledno modernizacja wałów rzeki Odry w km 464,3-466,6 5. 08.11.2012 r. RZGW we Wrocławiu 6. 13.11.2012 r. LZMiUW w Zielonej Górze 7. 14.11.2012 r. Gmina Wrocław Budowa wału przeciwpowodziowego na osiedlu Kozanów od mostu Maślickiego wzdłuż ulicy Nadrzecznej, Gwareckiej i Ignuta do siedziby Policji przy ul. Połbina (fot. 2) 8. 15.11.2012 r. RDLP we Wrocławiu, Nadleśnictwo Oława 9. 20.11.2012 r. WZMiUW w Opolu 10. 29.11.2012 r. DZMiUW we Wrocławiu Przebudowa drzewostanów w Nadleśnictwie Oława, woj. dolnośląskie, pow. oławski, wrocławski, oleśnicki Budowa, przebudowa i modernizacja lewostronnego obwałowania rzeki Odry w km 65+500 67+000 oraz wału bocznego w m. Miejsce Odrzańskie, gm. Cisek (fot. 3) Lipki Oława modernizacja obwałowań, gm. Oława i Jelcz Laskowice. Modernizacja wału W-4 (S) Lipki Oława modernizacja obwałowań, gm. Oława i Jelcz Laskowice. Modernizacja wału W-1 (OM) zasuw Fot. 1 - Wloty upustów dennych zb. Świerzawa (źródło: zasoby własne) Fot. 2 - Wał Kozanów zakończony odcinek wału (źródło: zasoby własne) 22