Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 8 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka
Program szkolenia Blok 8. Określanie dawek nawozów plany nawozowe
Co jest najważniejsze w gospodarce nawozami? Przykład - dobre okresy nawożenia zbóż azotem (N)
Przykłady dobrych i złych okresów nawożenia Zboże ozime Okresy 1. Bezpośrednio przed siewem, jesień 2. Wschody i początek krzewienia, jesień 3. Spoczynek wegetacyjny, zima 4. Ruszenie wegetacji, wczesna wiosna Nawozy naturalne Gnojówka, gnojowica Obornik, kompost Nawozy mineralne Płynne Stałe możliwy dobry możliwy dobry możliwy zły możliwy możliwy zły zły zły zły dobry zły dobry b. dobry 5. Krzewienie dobry zły dobry dobry 6. Strzelanie w źdźbło możliwy zły dobry b. dobry 7. Kłoszenie możliwy zły dobry dobry 8. Do dojrzałości pełnej zły zły możliwy zły
Przykłady dobrych i złych okresów nawożenia Buraki cukrowe siane po zbożach Okresy 1. Bezpośrednio po zbiorze zbóż Nawozy naturalne Obornik Gnojówka, gnojowica Nawozy mineralne Płynne Stałe zły zły zły zły 2. Późna jesień możliwy zły zły zły 3. Wiosną przed siewem dobry dobry możliwy możliwy 4. Po wschodach do zwarcia rzędów zły możliwy dobry dobry 5. Po zwarciu rzędów zły zły możliwy możliwy
Gospodarka składnikami mineralnymi powinna opierać się na ich bilansach, w których uwzględnia się przychody składników ze wszystkich źródeł np. azotu: z nawozów organicznych, naturalnych, organiczno-mineralnych i mineralnych, z przyorywanych produktów ubocznych roślin (słoma, liście), wiązany biologicznie przez rośliny motylkowe, w opadzie atmosferycznym tona przyoranej słomy może w wyniku procesu immobilizacji związać około 10 kg azotu mineralnego. Działanie ochronne słomy jest mniejsze od działania zielonego pola.
oraz ich rozchód z plonami roślin zbieranymi z pola. Na glebach o średniej zawartości przyswajalnego fosforu i potasu bilans tych składników może być zrównoważony. Po sporządzeniu bilansu składników należy opracować plan nawozowy polegający na prawidłowym rozdziale nawozów organicznych, ograniczno-mineralnych i mineralnych pod poszczególne rośliny płodozmianu, uwzględniając ich zapotrzebowanie na podstawowe makroskładniki (N, P, K) oraz zasobność gleb w przyswajalne składniki pokarmowe. Wskazane jest, aby każde pole posiadało karty dokumentacyjne, na których rejestruje się zabiegi agrotechniczne wraz z uzyskiwanymi plonami.
Co to jest plan nawożenia? To kwestia zapewnienia równowagi pomiędzy nawożeniem i produkcją WKŁAD PRODUKT
Zasady opiniowania planów nawozowych przez Okręgowe Stacje Chemiczno-Rolnicze Opiniowanie planów nawożenia odbywa się w oparciu o przepisy Ustawy o nawozach i nawożeniu z dnia 10 lipca 2007 r. (Dz. U. Nr 147, poz. 1033) oraz Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 grudnia 2007 r. w sprawie wysokości opłaty za wydanie opinii o planie nawożenia oraz sposobu jej uiszczania. (Dz.U. Nr 233/2007, poz. 1716)
Warunkiem sporządzenia planu nawożenia jest: 1. Posiadanie aktualnych wyników badań odczynu i zasobności gleby w składniki mineralne uzyskanych w laboratorium Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej lub laboratorium akredytowanym w zakresie badania gleby 2. Posiadanie aktualnych wyników badań nawozów naturalnych, którymi dysponuje dany producent rolny, uzyskanych z laboratorium Okręgowej Stacji Chemiczno- Rolniczej lub laboratorium akredytowanym w zakresie badań nawozów naturalnych
Warunkiem sporządzenia planu nawożenia jest: 3. Posiadanie informacji o zawartości składników w nawozach organicznych lub organiczno-mineralnych stosowanych w gospodarstwie, zgodnie z wymaganiami jakościowymi określonymi dla tych nawozów w zezwoleniu ministra właściwego ds. rolnictwa. 4. Posiadanie informacji o powierzchni użytków rolnych przewidzianych do nawożenia (aktualny nakaz płatniczy podatku), powierzchni działek i ich oznakowaniu. 5. Posiadanie informacji o gatunkach roślin uprawnych i oczekiwanych plonach.
Plan nawożenia sporządzony w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej wymaga również zaopiniowania. Plan nawożenia może być zaopiniowany tylko w jednej Okręgowej Stacji Chemiczno- Rolniczej.
Do planu nawożenia przedkładanego do zaopiniowania niezbędne jest załączenie: aktualnych wyników badań odczynu i zasobności gleby w składniki pokarmowe wykonanych w laboratorium stacji chemiczno-rolniczej lub laboratorium akredytowanym w zakresie badań gleby, na podstawie których sporządzono plan, aktualnych wyników badań nawozów naturalnych, uzyskanych w laboratorium stacji chemicznorolniczej lub laboratorium akredytowanym w zakresie badania nawozów naturalnych, informacji o stosowanych nawozach organicznych lub organiczno-mineralnych i składnikach nawozowych.
W celu pozytywnego zaopiniowania planu nawożenia muszą być spełnione następujące warunki: azot zastosowany w nawozach naturalnych nie może przekraczać dawki 170 kg N/ha/rok. dawki składników nawozowych ujęte w planie nawożenia nie mogą być wyższe od określonych w zaleceniach nawozowych stosowanych przez stacje chemiczno-rolnicze. w uzasadnionych przypadkach Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza może określić dawki składników nawozowych na podstawie ich pobrania składników mineralnych z plonem rośliny uprawnej, po uwzględnieniu stanu zasobności gleby.
Przypadki o których mowa w w/w pkt. dotyczą: plonów wyższych od określonych w zaleceniach nawozowych IUNG, gatunków roślin nie ujętych w zaleceniach nawozowych IUNG, udokumentowanych literaturowo zmian w doradztwie nawozowym z podaniem źródła tych zmian. Plan nawożenia powinien być sporządzany i opiniowany raz na rok.
Dawki składników mineralnych należy ustalać na podstawie potrzeb nawozowych roślin, na które składają się ilość składników pobranych z określonym plonem rośliny oraz ich ilość, jaka może być pobrana z gleby bez szkody dla jej żyzności. Dotyczy to w szczególności azotu, którego dawka powinna być możliwie precyzyjnie dobrana. Roczna dawka nawozu naturalnego nie może przekraczać ilości zawierającej 170 kg azotu całkowitego na 1 ha użytków rolnych. Jeżeli ilość nawozów naturalnych, produkowanych w gospodarstwie, przeliczonych na azot całkowity przekracza 170 kg azotu na 1 ha, wskazuje to na nadmierną obsadę inwentarza. Rolnik powinien wówczas albo zmniejszyć obsadę zwierząt, albo zawrzeć umowę z sąsiadami na odbiór nadwyżkowych ilości nawozów naturalnych.
Dawki nawozów naturalnych należy ustalać według zawartości w nich tak zwanego azotu działającego. Azot działający wykazuje takie samo działanie nawozowe jak azot nawozów mineralnych. Przy przeliczaniu ilości azotu całkowitego nawozów naturalnych, na azot działający należy posługiwać się odpowiednim wzorem. Przy ustalaniu dawek azotu dla roślin uprawianych po przedplonach motylkowych, należy uwzględnić ilość azotu w resztkach pożniwnych tych roślin związanego biologicznie. Ilość ta wzrasta wraz z długością okresu użytkowania i wielkością plonu rośliny motylkowej. Znajomość zawartości azotu mineralnego N-min w glebie pozwala na bardziej precyzyjne zaplanowanie nawożenia tym składnikiem. W tym celu trzeba jednak wykonać analizę gleby na zawartość N-min w próbie gleby pobranej przed zastosowaniem pierwszej dawki nawozów.