Obowiązki przedsiębiorstw wynikające z ustawy o efektywności energetycznej mgr inż. Katarzyna Zaparty Makówka Specjalista ds. audytów energetycznych w przemyśle 2012-07-19 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 1
Zakres prezentacji 1) Obowiązek pozyskania i umorzenia świadectw efektywności ś energetycznej 2) Obliczanie wysokości obowiązku nałożonego na przedsiębiorstwo 3) Symulacja wysokości obowiązku nałożonego na przedsiębiorstwo 2013-2015 4) Sankcje dla podmiotu objętego obowiązkiem umorzenia 5) Zalety Systemu Białych Certyfikatów w Polsce 6) Uczestnicy systemu Białych Certyfikatów w Polsce 7) Przykładowe rodzaje przedsięwzięć proefektywnościowych 8) Działanie ł i systemu Białych ł Certyfikatów tó w Polsce 9) Ramy czasowe działania systemu Białych Certyfikatów w Polsce 2012-07-19 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 2
Obowiązek pozyskania i umorzenia świadectw efektywności energetycznej Podmiot zobowiązany ą i zakres obowiązku ą (art. 12 ust. 2): 1) przedsiębiorstwo energetyczne sprzedające energię elektryczną, ciepło lub gaz ziemny odbiorcom końcowym przyłączonym do sieci na terytorium t RP; 2) odbiorca końcowy przyłączony do sieci na terytorium RP będący członkiem giełdy towarowej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 26 października 2000 o giełdach towarowych, w odniesieniu do transakcji zawieranych we własnym imieniu na giełdzie towarowej; 3) towarowy dom maklerski lub dom maklerski, o którym mowa w art. 2 pkt 8 i 9 ustawy z dnia 26 października 2000 o giełdach towarowych, w odniesieniu do transakcji realizowanych na giełdzie towarowej na zlecenie odbiorców końcowych przyłączonych do sieci na terytorium RP. 3
Obowiązek pozyskania i umorzenia świadectw efektywności energetycznej Przedmiot i wysokość zobowiązania ą (art. 12 ust. 1): Uzyskanie i przedstawienie do umorzenia białych certyfikatów o wartości wyrażonej w toe, nie większej niż 3% ilorazu: kwoty przychodu ze sprzedaży ż energii elektrycznej, ciepła ł lub gazu ziemnego odbiorcom końcowym, osiągniętego za dany rok, w którym obowiązek ten jest realizowany, w przypadku przedsiębiorstwa energetycznego sprzedającego energię elektryczną, ciepło lub gaz ziemny tym odbiorcom, kwoty transakcji zakupu energii elektrycznej, ciepła lub gazu ziemnego na giełdzie i towarowej, osiągniętego i za dany rok, w którym obowiązek ten jest realizowany, w przypadku odbiorcy końcowego działającego we własnym imieniu oraz towarowego domu maklerskiego lub domu maklerskiego działającego na zlecenie tego odbiorcy - i jednostkowej opłaty zastępczej Ozj. 4
Obliczanie wysokości obowiązku nałożonego na przedsiębiorstwo (projekt rozporządzenia MG) Ilość energii pierwotnej odpowiadająca wartości świadectwa efektywności energetycznej, które obowiązane jest uzyskać i przedstawić do umorzenia przedsiębiorstwo energetyczne, oznaczoną symbolem E n p, wyrażoną w toe, oblicza się według wzoru: E p n = gdzie poszczególne symbole oznaczają: u n x P n-1 O n-1 zj u n -stopę umorzenia świadectw efektywności energetycznej w danym roku rozliczeniowym (n), P n 1 - łączne przychody ze sprzedaży energii elektrycznej, ciepła lub gazu ziemnego odbiorcom końcowym w roku poprzedzającym rok rozliczeniowy osiągnięte przez dane przedsiębiorstwo energetyczne [w zł], O zj n-1 -jednostkową opłatę zastępczą, w roku poprzedzającym rok rozliczeniowy [w zł/toe]. 5
Obliczanie wysokości obowiązku nałożonego na przedsiębiorstwo energetyczne Użyte określenia oznaczają: Rok rozliczeniowy ( n ) rok, w którym powstaje obowiązek uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE ŚEE (BC) Stopa umorzenia świadectw efektywności energetycznej (u n ) wskaźnik procentowy ustalony na dany rok rozliczeniowy, określający jaka część przychodów ze sprzedaży energii elektrycznej, ciepła lub gazu ziemnego odbiorcy końcowemu przez dane przedsiębiorstwo energetyczne będzie uwzględniana przy określaniu ilości energii pierwotnej odpowiadającej wartości ŚEE, które przedsiębiorstwo to jest zobowiązane ą uzyskać i przedstawić do umorzenia Prezesowi URE. Jeśli ilość energii pierwotnej wynikająca z obowiązku jest wyższa od wynikającej z wydanych i umorzonych ŚEE, podmiot uiszcza opłatę zastępczą. 6
Obliczanie wysokości obowiązku nałożonego na przedsiębiorstwo energetyczne Obowiązek uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectwa efektywności energetycznej lub uiszczenia opłaty zastępczej, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o ee, uznaje się za spełniony, jeżeli za dany rok kalendarzowy suma energii pierwotnej wynikającej z uzyskanych i przedstawionych do umorzenia świadectw efektywności energetycznej lub z uiszczonej opłaty zastępczej wynosi nie mniej niż obliczona zgodnie ze wzorem (slajd 5). Wyłączenia z obowiązku uzyskania i umorzenia ŚEE: Podmiotowe: Przedsiębiorstwo energetyczne sprzedające ciepło odbiorcom końcowym, przyłączonym do sieci w RP, jeśli łączna wielkość mocy zamówionej nie przekracza 5MW. Przedmiotowe określenie rodzajów przychodów nieobjętych obowiązkiem (m.in. koszt uzyskania BC przedstawionych do umorzenia lub opłaty zastępczej). 7
Obliczanie wysokości obowiązku nałożonego na przedsiębiorstwo (art. 12 i 15 ustawy, rozp. MG) Projekt rozporządzenia ą Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowego zakresu obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia świadectw efektywności energetycznej i uiszczania opłaty zastępczej przez przedsiębiorstwa energetyczne sprzedające energię elektryczną, ciepło lub gaz ziemny odbiorcom końcowym przyłączonym do sieci na terytorium RP przewiduje następujące wartości stopy umorzenia świadectw efektywności energetycznej (u n ) oraz następujące wysokości jednostkowej opłaty zastępczej : w 2013: u n = 0,01 (1%), O zj = 2700 zł/toe w 2014: u n = 0,02 (2%), O zj = 2500 zł/toe w 2015: u n = 0,0303 (3%), O zj = 2300 zł/toe Początkowa wysokość jednostkowej opłaty zastępczej dla roku 2012 ma być równa 2600 zł/toe. 8
Symulacja wysokości obowiązku nałożonego na przedsiębiorstwo w latach 2013-2015 2015 Przychody ze sprzedaży Stopa Opłata Wysokość obowiązku Rozliczenie Koszty LUB: Wysokość ciepła do umorzenia zastępcza za rok do 31 zakupu BC uiszczonych odbiorców (projekt (projekt podany w marca (art. (cena TGE opłat Rok końcowych rozp.) rozp.) kolumnie 1 27.3) 2000 zł/bc) zastępczych zł zł/toe toe 2012 1 000 000 2 600 2013 1 000 000 1% 2 700 3,8 2014 7 692 10 385 2014 1 000 000 2% 2 500 7,4 2015 14 815 18 519 2015 1 000 000 3% 2 300 12,0 2016 24 000 27 600 Razem 23,3 46 507,1 56 503,1 *) we wszystkich latach objętych symulacją całkowitą wartość sprzedaży netto przedsiębiorstwa do odbiorców końcowych przyjęto na poziomie roku 2010 Koszt pozyskania Białych Certyfikatów na giełdzie powinien być niższy od wysokości opłat zastępczych Źródło: Obliczenia KAPE S.A. na podstawie projektu rozporządzenia Ministra Gospodarki 9
Uprawnienia Prezesa URE - sankcje dla podmiotu objętego obowiązkiem umorzenia Prezes es URE nakłada na podmiot objęty obowiązkiem uzyskania i umorzenia BC, w drodze decyzji, karę pieniężną w wysokości nie większej niż 10% przychodu osiągniętego w roku podatkowym poprzedzającym rok nałożenia kary, jeżeli podmiot ten: 1) nie dopełnia obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia Prezesowi URE świadectwa efektywności energetycznej lub nie uiszcza opłaty zastępczej, 2) nie przedstawia w wyznaczonym terminie dokumentów lub informacji niezbędnych do oceny wykonania obowiązku, 3) przedłożył Prezesowi URE wniosek o umorzenie świadectwa efektywności energetycznej zawierający nieprawdziwe dane. 2012-07-19 2012-07-11 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 10
Zalety Systemu Białych Certyfikatów w Polsce SBC został oceniony yprzez polskiego ustawodawcę ę jako najkorzystniejszy z wymienionych przez Dyrektywę 2006/32/WE ze względu na: osiągnięcie jak największych oszczędności energii w jak najkrótszym czasie, objęcie systemem szerokiej grupy odbiorców, możliwość dokonania wyboru przedsięwzięć najbardziej efektywnych pod względem oszczędności energii z szerokiego zakresu PSPEE, wprowadzenie zachęty dla przedsiębiorstw do inwestowania w PSPEE, najmniejsze obciążenie budżetu państwa (na przewidywanym poziomie ok. 3 mln zł rocznie). 11
Zakres systemu Białych Certyfikatów w Polsce: kategorie przedsięwzięć Wytwarzanie energii (instalacje poza EU ETS) Zwiększenie oszczędności energii przez urządzenia potrzeb własnych (zespół pomocniczych obiektów lub instalacji, służących procesowi wytw. en.el. lub ciepła) ł Dystrybucja i przesył energii lub nośników energii Zmniejszenie strat energii elektrycznej, ciepła lub gazu ziemnego w przesyle i dystrybucji Użytkowanie końcowe energii (zakres ESD) Zwiększenie oszczędności energii przez odbiorców końcowych osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej (min. 80% wartości wszystkich certyfikatów) Dla każdej kategorii przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej Prezes URE przeprowadza oddzielny przetarg. 12
Uczestnicy systemu Białych Certyfikatów w Polsce (1) Podmioty realizujące przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej (PSPEE) Podmioty objęte obowiązkiem uzyskania i umorzenia Białych Certyfikatów (BC) Wykaz PSPEE Odbiorcy końcowi, ń zakup energii elektrycznej, ciepła i gazu bezpośrednio od dostawcy Przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące j się wytwarzaniem energii (dla urządzeń potrzeb własnych) Przedsiębiorstwa zajmujące się przesyłem i dystrybucją energii lub nośników energii (zmniejszenie strat) Przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się sprzedażą energii elektrycznej, gazu i ciepła Odbiorcy końcowi, transakcje na giełdzie w swoim imieniu Domy maklerskie lub towarowe domy maklerskie, transakcje na giełdzie na zlecenie odbiorców końcowych 13
Uczestnicy Systemu BC w Polsce (2) regulowany mechanizm rynkowy Prezes URE Organ wdrażający SBC Realizacja PSPEE Minister Gospodarki Organ monitorujący SBC Władza wykonawcza NFOŚiGW Obowiązek pozyskania i umorzenia BC Firmy doradcze Ośrodki szkoleniowe, studia podyplomowe Komisje kwalifikacyjne Audytorzy efektywności energetycznej Banki (kredyty komercyjne) Firmy ESCO, TPF Dostawcy środków poprawy efektywności energetycznej Towarowa Giełda Energii POZOSTALI UCZESTNICY RYNKU 14
Przykładowe rodzaje przedsięwzięć proefektywnościowych (art. 17) Poprawie efektywności energetycznej służą ą następujące rodzaje przedsięwzięć: 1) izolacja instalacji przemysłowych; 2) przebudowa lub remont budynków; 3) modernizacja: a) urządzeń przeznaczonych do użytku domowego, b) oświetlenia, c) urządzeń potrzeb własnych, d) urządzeń i instalacji wykorzystywanych w procesach przemysłowych, e) lokalnych sieci ciepłowniczych i lokalnych źródeł ciepła; 4) odzysk energii w procesach przemysłowych; y 15
Przykładowe rodzaje przedsięwzięć proefektywnościowych (art. 17) Poprawie efektywności energetycznej służą następujące rodzaje przedsięwzięć c.d.: 5) ograniczenie: a) przepływów mocy biernej, b) strat sieciowych w ciągach liniowych, c) strat w transformatorach; 6) stosowanie do ogrzewania lub chłodzenia obiektów energii wytwarzanej we własnych lub przyłączonych do sieci odnawialnych źródłach energii (w rozumieniu ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne), ciepła użytkowego w kogeneracji (jw.), lub ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych. 16
Działanie systemu Białych Certyfikatów w Polsce realizacja PSPEE, wydanie BC PRZETARG 1. Ogłoszenie przetargu, ustalenie puli BC, informacja o t (art. 16) Prezes URE 2. Zgłoszenie PSPEE do przetargu: deklaracja przetargowa + audyt ee (art. 19) 6. Zawiadomienie o wydaniu BC dla zakończonego PSPEE, Zapisanie BC na koncie w RŚEE, Powstanie praw majątkowych wynikających z BC (art. 25.2) Realizacja PSPEE 5. Członkostwo w Rejestrze ŚEE oraz w Rynku Praw Majątkowych TGE rejestracja i obrót BC 17
Działanie systemu BC w Polsce uzyskanie i przedstawienie do umorzenia BC Prezes URE 10. Informowanie o wniesionych opłatach zastępczych NFOŚiGW 6. Zawiadomienie o wydaniu BC dla zakończonego PSPEE (art. 21.6, art. 22.5), Zapisanie BC na koncie w RŚEE, Powstanie praw majątkowych wynikających z BC (art. 25.2) TGE rejestracja i obrót BC 9. Zawiadomienie o umorzeniu BC, (art. 27.6) 7. Zakup BC: TGE lub OTC z obowiązkiem rejestracji ji (art. 25.3) 8a. Ewentualne uiszczenie opłaty zastępczej (art. 12.1.2), charakter wtórny do obowiązku 8 Obowiązek pozyskania i umorzenia BC 18
Jak skorzystać z systemu Białych Certyfikatów podsumowanie 1 a. Wstępna identyfikacja potencjalnych PSPEE w przedsiębiorstwie b. Wybór audytora efektywności energetycznej c. Audyt efektywności energetycznej wykonany przez profesjonalnego / licencjonowanego audytora d. Decyzja o udziale w przetargu na Białe Certyfikaty dla wybranych PSPEE, wybór strategiczny wartości ω 2012-07-19 2012-07-11 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 19
Jak skorzystać z systemu Białych Certyfikatów podsumowanie 2 e. Udział ł w przetargu na Białe ł Certyfikaty ogłoszonym przez Prezesa URE f. Zawiadomienie przez Prezesa URE o pozyt. wyniku przetargu, złożenie wniosku o wydanie świadectwa ee g. Wydanie BC, informacja w BIP URE h. Realizacja PSPEE i. Audyt potwierdzający dla PSPEE pow. 100toe 2012-07-19 2012-07-11 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 20
Jak skorzystać z systemu Białych Certyfikatów podsumowanie 3 j. Zawiadomienie i i Prezesa URE o zrealizowaniu i PSPEE przez podmiot w ciągu 30 dni od zakończenia k. Zawiadomienie TGE przez Prezesa URE wydaniu BC dla zakończonego przedsięwzięcia, rejestracja na TGE i nabranie praw majątkowych do BC l. Sprzedaż praw majątkowych do świadectwa na TGE podmiotowi objętemu obowiązkiem m. Umorzenie przez Prezesa URE świadectwa ee przedłożonego przez podmiot objęty obowiązkiem 2012-07-19 2012-07-11 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 21
Ramy czasowe działania systemu Białych Certyfikatów w Polsce 2011 2011 Rozliczenie Obowiązek pozyskania i obowiązku umorzenia Białych Certyfikatów X X X za poprzedni rok do 31.03 2013 2014 2015 31.03. 2016 Przetargi na Białe Certyfikaty 2012 2013 2014 2015 Obowiązywanie Ustawy o efektywności energetycznej 10.8. 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Zakończenie PSPEE kwalifikujących się do przetargu na BC 2011 2012 2013 2014 2015 2016 22
Dziękujemy za uwagę Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. ul. Nowowiejska 21/25 tel. 22/ 825 86 92, 234 52 42 Fax. (0-22) 825 78 74 e-mail: kape@kape.gov.pl Stanowiska 23 szkoleniowe PJCEE Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. 23