www.szagru.pl Separatory tłuszczu
2 PRZEZNACZENIE Podstawowym zadaniem separatora tłuszczu jest zatrzymanie cząstek stałych, tłuszczy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Zbyt duża ilość ścieków zawierających tłuszcze, odprowadzana bezpośrednio do kanalizacji, powoduje zatykanie rurociągów i zwiększenie powstawania nieprzyjemnych zapachów gnilnych. Ponadto zostaje zaburzona prawidłowa praca oczyszczalni ścieków poprzez zwiększone zużycie tlenu. Separatory tłuszczu należy stosować w stołówkach, barach, zakładach przetwórstwa mięsnego itp. ZASADA DZIAŁANIA Separatory tłuszczu mają za zadanie wyodrębnić, w sposób grawitacyjny, tłuszcze lżejsze od wody. Są to zbiorniki przepływowe, w których poprzez zastosowanie syfonów na wlocie i wylocie, na powierzchni ścieków następuje gromadzenie tłuszczów. W komorze osadnikowej następuje również zatrzymanie wytrąconych zawiesin i części stałych. BUDOWA Separatory tłuszczu są monolitycznymi zbiornikami o pionowej osi posadowienia. Wykonane są z płyt PEHD, które łączone są ze sobą techniką spawania i zgrzewania. Zamontowanie syfonu na wlocie i wylocie zbiornika pozwala na zatrzymanie lżejszych od wody tłuszczów w separatorze, a komora szlamowa na gromadzenie wytrąconych osadów. Standardowo separatory wykonywane są z bosymi króćcami przyłączeniowymi. Ze względu na specjalną budowę syfonów, pozwalającą przy sprawnej wentylacji pionowej budynku, na grawitacyjne odprowadzanie nieprzyjemnych zapachów na zewnątrz zbiornika, nie są one wyposażane w dodatkowy układ wentylacji. Opcjonalnie może być ona zabudowana na indywidualne życzenie klienta. Właz w separatorach standardowo jest zakończony pokrywą wykonaną z tworzywa sztucznego. Na specjalne życzenie klienta może ona zostać zastąpiona pokrywą hermetyczną lub zwieńczeniem przygotowanym pod zabudowę włazu ciężkiego najazdowego. W przypadku montażu w gruntach nawodnionych, zbiornik jest dodatkowo wyposażony w poszerzone dno, pozwalające na wykonanie zewnętrznego pierścienia betonowego. Urządzenia te zostały zaprojektowane zgodnie z normą PN-EN 1825-2. DOBÓR SEPARATORA TŁUSZCZU W przypadku, gdy skład odprowadzanych ścieków jest trudny do przewidzenia zalecamy zastosowanie poniższej metody doboru separatora tłuszczu. Metoda ta została określona na podstawie normy PN-EN 1825-2. Przy doborze nominalnej wielkości separatora tłuszczu bierzemy pod uwagę jakość i ilości odprowadzanych ścieków, tzn. maksymalny przepływ ścieków maksymalną temperaturę ścieków gęstość oddzielanych tłuszczów wpływ środków myjących i płuczących Jeżeli jest spodziewana większa niż zazwyczaj ilość tłuszczów, można zastosować poniższe rozwiązania: użyć separatora o większych rozmiarach niż wynikające z obliczeń wydzielić zbiornik tłuszczu poza separatorem opróżnić i czyścić separator częściej niż zwykle NS Qs ft fd fr - wielkość nominalna, - maksymalny przepływ ścieków [l/s] - współczynnik temperatury ścieków - współczynnik gęstości tłuszczów - współczynnik środków myjących i płuczących NS = Q s x f t x f d x f r Po obliczeniu wielkości nominalnej separatora NS, należy sprawdzić, czy separator spełnia następujące wymagania techniczne: Minimalna objętość magazynowania Wielkość nominalna Minimalna powierzchnia separatora Minimalna objętość separatora m 3 tłuszczów m 3 NS 0,25 * NS 0,24 * NS 0,04 * NS Maksymalny przepływ ścieków Qs należy określić poprzez: pomiar rzeczywistej ilości ścieków (a) obliczenia oparte na rodzaju i ilości punktów dostarczających ścieki do separatora (b) obliczenia oparte na typie zakładu dostarczającego ścieki do separatora (c) obliczenia dla indywidualnych przypadków, akceptowane przez odbiorcę ścieków (d) W przypadku, kiedy można wartość Qs wyznaczyć na podstawie zależności z powyższych punktów (b) i (c), a projektant nie jest pewny użycia właściwej opcji, jest wymagane, by dokonać obu wyliczeń i przyjąć wyższą wartość Qs.
1. Wyznaczanie maksymalnej ilości ścieków Qs w oparciu o typ zakładu dostarczającego ścieki do separatora 3 Qs jest obliczane ze wzoru: Qs V F t - maksymalna ilość ścieków [l/s], - średnia dobowa objętość ścieków [litr], - współczynnik nierównomierności godzinowej, zależny od typu zakładu, - średni czas działania instalacji na dobę [h]. Współczynnik F, jest podany w poniższej tabeli dla różnych typów kuchni i zakładów przetwórstwa mięsnego. Miejsce Typ kuchni Typ kuchni Hotele 5,00 Restauracje 8,50 Szpitale 13,00 Stołówki pracownicze 20,00 Wielkie całodobowe 22,00 Zakłady przetwórstwa mięsnego i rzeźnie Małe do 5 GV)/ tydzień 30,00 Średnie do 10 GV/ tydzień 35,00 Duże do 40 GV/ tydzień 40,00 1 GV = 1 sztuka bydła lub 2,5 świni W przypadku ręcznego przetwórstwa mięsa, ilość mięsnych produktów na dzień można w przybliżeniu przyjąć za Mp ~ 100kg/GV. Dodatkowa objętość ścieków na dzień, np. z zakładów organizujących przyjęcia, czy z zakładów dostawczych żywności, powinna być dodana, gdy obliczona zostanie średnia ilość ścieków V. V - średnia dobowa ilość ścieków Może być określona na podstawie ilości zużytej wody lub za pomocą poniższych obliczeń. Kuchnie zakładowe Średnia dobowa ilość ścieków może być obliczana ze wzoru: V=V m x m V Vm m - dobowa ilość ścieków - objętość wody zużytej do przygotowania posiłku, wartości podane w poniższej tabeli - liczba posiłków na dzień Zakłady przetwórstwa mięsa Średnią dobową ilość ścieków oblicza się ze wzoru: Typ kuchni Objętość wody do przygotowania posiłku Vm [I] Hotelowa 100 Restauracyjna 50 Szpitalna 20 Całodobowa 10 Stołówki i firmowe 5 V=M p x V p V Mp Vp - średnia dobowa ilość ścieków [I] - ilość mięsnych produktów na dzień [kg] - objętość wody zużywanej na kilogram produktów mięsnych, podana w poniższej tabeli Rzeźnia i zakłady mięsne Objętość wody na kilogram mięsnych produktów Vp [l/kg] Mały do 5 GV na dzień 100 Średni 6-10 GV na dzień 50 Duży 11-40 GV na dzień 20 1GV = 1 sztuka bydła lub 2,5 sztuki trzody Ilość mięsnych produktów na dzień [kg] Gdy nie ma innych informacji, należy przyjąć Mp = 100 kg/gv
4 2. Wyznaczanie maksymalnej ilości ścieków Qs w oparciu o rodzaj i ilość punktów dostarczających ścieki do separatora Qs jest obliczane ze wzoru: Qs i m n q i Z i (n) - maksymalna ilość ścieków - licznik elementów wyposażenia - odnośnik do pozycji sprzętu - ilość sprzętu jednego typu, pomijana - maksymalne odprowadzenie z urządzenia, w l/s - współczynnik z poniższej tabeli Typ sprzętu kuchennego m q i [l/s] Zi(n) n=1 n=2 n=3 n=4 n 5 Kocioł warzelny, odpływ 1 1,0 0,45 0,31 0,25 0,21 0,20 25 mm 50 mm 2 2,0 0,45 0,31 0,25 0,21 0,20 Kocioł warzelny uchylny, odpływ 3 1,0 0,45 0,31 0,25 0,21 0,20 70 mm 100 mm 4 3,0 0,45 0,31 0,25 0,21 0,20 Zlew z syfonem 40 mm 50 mm 5 0,8 0,45 0,31 0,25 0,21 0,20 6 1,5 0,45 0,31 0,25 0,21 0,20 Zlew bez syfonu 40 mm 50 mm 7 2,5 0,45 0,31 0,25 0,21 0,20 8 4,0 0,45 0,31 0,25 0,21 0,20 Zmywarka 9 2,0 0,45 0,31 0,25 0,21 0,20 Patelnia uchylna 10 1,0 0,45 0,31 0,25 0,21 0,20 Patelnia stała 11 0,1 0,45 0,31 0,25 0,21 0,20 Urządzenie do zmywania wysokociśnieniowe 12 2,0 0,45 0,31 0,25 0,21 0,20 Obieraczka 13 1,5 0,45 0,31 0,25 0,21 0,20 Zmywarka do warzyw 14 2,0 0,45 0,31 0,25 0,21 0,20 Tam, gdzie zainstalowanych jest 2 lub więcej zaworów tylko do zmywania, lub nie są one podłączone do żadnego urządzenia, należy obliczyć ilość ścieków zgodnie z tabelą poniżej. Średnica punktów czerpalnych m q i [l/s] Zi(n) n=1 n=2 n=3 n=4 n>5 DN 15 / R 1/2 15 0,5 0,45 0,31 0,25 0,21 0,20 DN 20 / R 3/4 16 1,0 0,45 0,31 0,25 0,21 0,20 DN 25/ R 1 17 1,7 0,45 0,31 0,25 0,21 0,20 Uwaga: Jeżeli wartości narzucone przez producenta różnią się od podanych powyżej, należy je zastosować. Dla sprzętu nieuwzględnionego w tabelach, wartości qi[l/s] oraz Zi(n) powinny zostać określone przez test lub przez odniesienie do danych producenta. 3. Współczynnik temperaturowy ft Wysoka temperatura ścieków zmniejsza wydajność separatora, dlatego powinna być ona obniżona przed dostarczeniem ścieków do separatora. W innym przypadku powinno się uwzględnić współczynnik temperaturowy podany w poniższej tabeli. Temperatura dopływu ścieków ft <60 C 1,0 >60 C 1,3 4. Współczynnik gęstości fd dla ścieków o gęstości 0.94 g/cm 3, należy przyjąć współczynnik gęstości jako fd=1,0 ( dla ścieków odprowadzanych z kuchni, zakładów przetwórstwa mięsnego i rybnego oraz rzeźni) dla tłuszczów o gęstości > 0,94 g/cm 3 należy zastosować fd=1,5 5. Współczynnik środków płuczących i myjących fr Detergenty, w tym płyny do mycia naczyń i środki płuczące, powinny być ostrożnie dobierane i oszczędnie używane. Nie powinny utrudniać separacji i tworzyć trwałych zawiesin na wyjściu z separatora. Współczynnik fr należy dobrać z poniższej tabeli. Zastosowanie środków płuczących i myjących ft Nigdy 1,0 Zawsze 1,3 W specjalnych przypadkach, np. szpital 1,5 Dobór osadnika separatora Dla większości przypadków jako nominalną wielkość osadnika należy przyjąć 100 NS, a w przypadku rzeźni 200 NS.
TYPOSZEREG SEPARATORÓW TŁUSZCZU ZE ZINTEGROWANĄ KOMORĄ OSADNIKOWĄ ST - separator tluszczu 5 ST 0,5 ST 1 ST 2 ST 3 ST 4 ST 5 ST 6 ST 7 ST 8 ST 9 ST 10 ST 12 ST 14 ST 15 ST 16 ST 18 ST 20 ST 22 ST 24 ST 25 przepływ nominalny Q [l/s] 0,5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12 14 15 16 18 20 22 24 25 powierzchnia czynna separatora A [m 2 ] 0,28 0,5 0,64 0,78 1,13 1,33 1,54 1,88 2,14 2,4 2,67 3,14 3,8 4,15 4,33 4,9 5,3 5,94 6,38 6,6 objętość separatora V [m 3 ] 0,18 0,35 0,68 1,02 1,41 1,66 2,1 2,55 2,88 3,25 3,63 4,08 4,75 5,2 5,42 6,38 6,9 7,72 8,3 8,59 pojemność tłuszczu Volej [m 3 ] 0,02 0,05 0,08 0,12 0,17 0,2 0,24 0,28 0,32 0,36 0,4 0,48 0,57 0,62 0,65 0,74 0,8 0,89 0,96 1 pojemność osadnika Vosad [m 3 ] 0,05 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1 1,2 1,4 1,5 1,6 1,8 2 2,2 2,4 2,5 średnica separatora D [mm] 580 800 900 1000 1200 1300 1400 1550 1650 1750 1850 2000 2200 2300 2350 2500 2600 2750 2850 2900 wysokość wlotu Hwe [mm] 500 660 660 660 730 730 730 730 730 730 770 770 770 795 795 795 820 820 820 820 wysokość do wylotu Hwy [mm] 550 710 730 730 800 800 800 800 800 800 820 840 840 865 865 865 890 890 890 890 średnica króćca wejściowego Dwe [mm] 110 110 110 110 160 160 160 160 160 160 200 200 200 225 225 225 250 250 250 250 średnica króćca wyjściowego Dwy [mm] 110 110 110 110 160 160 160 160 160 160 200 200 200 225 225 225 250 250 250 250 wysokość zbiornika Hz [mm] 1250 1010 1430 1680 1680 1680 1780 1780 1780 1780 1820 1770 1720 1745 1745 1795 1820 1820 1820 1820 grubość warstwy tłuszczu g [mm] 70 100 130 150 150 150 150 150 150 150 150 150 150 150 150 150 150 150 150 150 UWAGA: standardowa wysokość kominka wynosi 50 cm. Wykonujemy separatory z kominkami o wysokości dostosowanej do potrzeb klienta.
6 Konstrukcja separatora o przepływie Q od 0,5 do 3 l/s Konstrukcja separatora o przepływie Q od 4 do 10 l/s Konstrukcja separatora o przepływie Q od 12 do 20 l/s SKRÓCONE WYTYCZNE DO POSADAWIANIA SEPARATORÓW Przy posadawianiu w gruncie suchym i lekko nawodnionym należy wykonać następujące czynności: podsypkę pod zbiornikiem należy wykonać gruntem 1, 2, 3 grupy (wg tabeli 1) i zagęścić do min. 95% ZMP (wg tabeli 2) ustawić i wypoziomować zbiornik wzdłuż głównego kolektora podłączyć zbiornik z układanym kolektorem oraz przynajmniej z jedną układaną za nim rurą zasypać i zagęścić przestrzeń wokół zbiornika. Zagęszczenie należy wykonywać warstwami zgodnie z obowiązującymi przepisami i techniką budowlaną, gruntem 1, 2 lub 3 zgodnie z tabelą 1. Dla zbiorników zlokalizowanych na terenach zielonych nienajazdowych należy uzyskać stopień zagęszczenia min. 85% ZMP. Natomiast dla zbiorników zlokalizowanych w pasie drogowym najazdowym należy uzyskać stopień zagęszczenia 95% ZMP odwadnianie wykopu, jeżeli jest konieczne, należy przerwać dopiero po ustabilizowaniu zbiornika i zasypaniu go do wysokości gwarantującej zrównoważenie się wyporu wody gruntowej w przypadku terenu najazdowego, składowania dużych ciężarów nad zbiornikiem lub wysokością naziomu nad zbiornikiem powyżej 1,0 m należy przewidzieć ochronną płytę żelbetową wraz z pierścieniem przenoszącą nacisk poza zbiornik GRUPA I GRUPA II GRUPA III Żwir, gruby tłuczeń o średnicy ziaren 4-8, 4-16, 8-12, 8-22 mm. Dopuszcza się max. 5-20% ziaren o średnicy 2 mm. Najlepszy materiał do posadawiania studzienek. Piaski gruboziarniste i żwiry o największej średnicy ziaren ok. 4 mm oraz inne sortowane piaski i żwiry o różnym uziarnieniu, zawierające niewielki procent cząstek drobnych. Dopuszcza się max. 5-20% ziaren o średnicy 0.2 mm. Jest to dobry materiał. Piaski drobnoziarniste, żwiry zaglinione, mieszaniny piasków drobnych, piasków gliniastych oraz żwirów i gliny, żwiry pylaste oraz mieszaniny: żwiru - piasku - pyłu, żwiru - piasku - iłu, piasku pylastego - pyłu piaszczystego. Dopuszcza się max. 5% ziaren o średnicy 0,02 mm. Jest to średnio dobry materiał. Tabela 2. Sprzęt i grubość warstwy przy zagęszczaniu obsypki zbiornika. Max. grubość warstwy przed Min. grubość warstwy Rodzaj sprzętu Ciężar [kg] zagęszczeniem [m] ochronnej nad zbiornikiem Ilość przejazdów przy zagęszczeniu żwir, piasek iły, glina, mułek [m] do 85% ZMP do 90% ZMP Gęste udeptywanie - 0,10 - - 1 3 Ręczne ubijanie 15 0,15 0,10 0,30 1 3 Ubijak wibracyjny 50-100 0,30 0,2-0,25 0,50 1 3 Wibrator płytowy o rozdzielnej płycie 50-100 0,20-0,50 1 4 Wibrator płytowy płaszczyznowy 50-100 100-200 400-600 0,15 0,20 0,40 - - 0,20 0,50 0,40 0,80 1 4
Przy posadawianiu w gruncie mocno nawodnionym należy wykonać następujące czynności: wykonać stopę fundamentową pod separatorem (betonową lub żelbetową), zostawić haki montażowe dla stabilizacji zbiornika ustawić i wypoziomować separator wzdłuż głównego kolektora, podłączyć zbiornik z układanym kolektorem ustabilizować zbiornik poprzez powiązanie go z płytą fundamentową za pomocą zbrojenia dla przeciwdziałania siłom wyporu wykonać szalowanie dla zewnętrznego obetonowania separatora, wysokość zewnętrznego pierścienia dociążającego podawana jest przez producenta zbiornika po wykonaniu obliczeń sprawdzających jeżeli zostało przewidziane zbrojenie płyty betonowej, to należy je wykonać przed szalowaniem zabetonować i pozostawić beton do stwardnięcia zasypać i zagęścić przestrzeń wokół separatora powyżej zabetonowania. Zagęszczenie należy wykonywać warstwami zgodnie z obowiązującymi przepisami i techniką budowlaną. Dla zbiorników zlokalizowanych na terenach zielonych nienajazdowych należy uzyskać stopień zagęszczenia min. 90%ZMP. Natomiast dla zbiorników zlokalizowanych w pasie drogowym najazdowym należy uzyskać stopień zagęszczenia 95% ZMP. Obsypkę należy wykonać z piasku wzbogaconego cementem w proporcji 10:1. odwadnianie wykopu, jeżeli jest konieczne, należy przerwać dopiero po ustabilizowaniu separatora i zasypaniu go do wysokości gwarantującej zrównoważenie się wyporu wody gruntowej w przypadku terenu najazdowego, składowania dużych ciężarów nad separatorem należy przewidzieć ochronną płytę żelbetową wraz z pierścieniem, przenoszącą nacisk poza zbiornik 7 TRANSPORT Transport powinien odbywać się na samochodzie ciężarowym lub przyczepie z odpowiednim zabezpieczeniem przed uszkodzeniem w czasie transportu. Do załadunku i rozładunku należy używać specjalnych lin lub pasów niemetalowych. Nie wolno podnosić separatora za wystające na zewnątrz króćce. OBSŁUGA I KONSERWACJA Separatory tłuszczów SZAGRU są wykonane z polietylenu wysokiej gęstości PEHD, tak więc są całkowicie szczelne i nie ulegają korozji. Nie wymagają konserwacji, jeżeli chodzi o tworzywo. Separatory są urządzeniami bezobsługowymi, wymagają tylko okresowej kontroli i opróżniania. Warunkiem efektywnej pracy separatorów jest właściwa eksploatacja zgodna z instrukcją dostarczoną przez firmę SZAGRU. komora szlamowa separatora tłuszczu powinna być czyszczona regularnie tak, by warstwa odseparowanych zawiesin stałych w zbiorniku nie przekroczyła połowy wysokości zbiornika częstotliwość oczyszczania komory szlamowej zależy od ilości zanieczyszczeń w dopływających ściekach maksymalna grubość warstwy tłuszczu powinna wynosić 15 cm przed opróżnieniem separatora należy w pierwszej kolejności odpompować z powierzchni cieczy warstwę odseparowanych tłuszczy wszelkie prace przy zbiorniku należy poprzedzić jego wietrzeniem przez co najmniej 15 min zgromadzone w separatorze zanieczyszczenia należy usunąć przy użyciu wozu specjalistycznego, spełniającego odpowiednie wymogi zanieczyszczenia usunięte z separatora, należy zagospodarować zgodnie z wytycznymi właściwych wydziałów ochrony środowiska OGRANICZENIA STOSOWANIA SEPARATORÓW TŁUSZCZU Do separatorów tłuszczu nie można wpuszczać ścieków sanitarnych, deszczowych oraz zawierających substancje ropopochodne (węglowodory). LOKALIZACJA Separatory tłuszczu powinny być zabudowane możliwie najbliżej źródła powstawania ścieków, jednakże należy unikać lokalizowania ich w pomieszczeniach zamkniętych, chodnikach i magazynach. Z powodu nieprzyjemnego zapachu przy opróżnianiu nie należy zabudowywać ich w pobliżu okien i pomieszczeń, gdzie na stałe mają przebywać ludzie. Należy je instalować w sposób zapobiegający zamarzaniu oraz muszą się one znajdować w miejscach o łatwym dostępie samochodu serwisowego. GWARANCJE PRODUCENTA Zapewniamy 12-miesięczny okres gwarancyjny na wyrób oraz gwarantujemy dostawę urządzeń wolnych od wad produkcyjnych. W przypadku stwierdzenia przez nasz serwis uszkodzeń związanych z produkcją, wymieniamy bezpłatnie uszkodzone elementy z wyłączeniem kosztów niezawinionych przez producenta.
Szagru sp. z o.o. ul. Jaskółek 16 43-215 Studzienice Centrala +48 32 449 00 00 Marketing i Sprzedaż +48 32 212 87 14 Sekretariat +48 32 210 34 54 info@szagru.pl dms@szagru.pl sekretariat@szagru.pl Kształtki Separatory substancji ropopochodnych Studnie i przydomowe oczyszczalnie ścieków Klapy zwrotne Separatory tłuszczu WYDANIE 2013 Zbiorniki i instalacje technologiczne