OBRUM / S&T / SK 1 Pluton SK-1 Pluton Kompleksowy symulator strzelań w wersji plutonowej dla załogi KTO Rosomak
OBRUM / S&T / SK 1 Pluton render rosomaka Spis treści 04 08 10 12 14 16 18 20 22 24 26 Historia produktów S&T Charakterstyka systemu SKMB (Moduł Bojowy) SKMK (Moduł Kierowcy) SKMI (Moduł Instruktora) Oprogramowanie Edytor misji / Biblioteka obiektów Modułowość / Interoperacyjność Zobrazowanie Opinie użytkowników Dane techniczne
OBRUM / S&T / SK 1 Pluton Historia produktów S&T Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Urządzeń Mechanicznych OBRUM sp. z o.o. w swojej ponad 40 letniej historii z powodzeniem realizował trenażery zarówno na rynki zagraniczne oraz te dedykowane Siłom Zbrojnym RP. W połowie lat 90, w Ośrodku realizowano pierwsze trenażery na potrzeby szkolenia załóg pojazdu oraz ekip serwisowo-obsługowych czołgu podstawowego T-72. W OBRUM realizowano głównie trenażery na potrzeby szkolenia załóg pojazdów gąsienicowych, kołowych oraz trenażery do nauki strzelań z wykorzystaniem broni osobistej. Do najciekawszych rozwiązań opracowanych w Ośrodku, należą między innymi: zestaw trenażerów do szkolenia załóg czołgów T-72 i PT-91, systemy treningu strzeleckiego STS, symulator do szkolenia załóg czołgów PT91 typu Beskid-3, trenażer szkolenia działonowego i dowódcy, dla KTO ROSOMAK typu TH-1, kompleksowy symulator strzelań dla załogi KTO Rosomak typu SK-1, kompleksowy symulator strzelań dla plutonu załóg KTO Rosomak typu SK-1 Pluton. W OBRUM od ponad 15 lat, do budowy trenażerów pojazdów gąsienicowych i kołowych wykorzystywane są elementy symulacji oraz zobrazowania komputerowego. Zauważalny trend, który przenosi coraz więcej rozwiązań z rynku cywilnego do rozwiązań dedykowanych do Sił Zbrojnych najsilniej zarysował się w ostatnich latach właśnie w Symulacji i Treningu. Rynek cywilny przyniósł nowoczesne technologie silników gier komputerowych, wyświetlaczy nagłownych oraz projektorów multimedialnych. Rozwijający się w Polsce rynek gier komputerowych zasilił rynek specjalistami, którzy swoje doświadczenie wykorzystują przy realizowanych w OBRUM projektach. To otwarcie na nowoczesne technologie pozwoliło na stworzenie zestawu unikalnych kompetencji w polskim przemyśle zbrojeniowym. Od roku 2009 w Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w Poznaniu użytkowane są symulatory SK-1, aktualnie w ilości dwóch sztuk. Podczas prowadzonego w CSWL szkolenia z wykorzystaniem systemów zebrano wnioski, które posłużyły inżynierom OBRUM do opracowania modułów podstawowych symulatora SK-1 Pluton, już drugi dostarczony egzemplarz symulatora uwzględniał szereg uwag użytkownika. Wymiana doświadczeń pomiędzy użytkownikiem a projektantem systemu zaowocowały rozwiązaniem dostosowanym do potrzeb szkolenia podstawowego i taktycznego. 1 2 3 kompleksowy symulator strzelań SK-1 wdrożony w CSWL w Poznaniu; trenażer BESKID-3 ; kompleksowy symulator do szkolenia załóg czołgów; SJ-02-stanowisko szkolenia załóg czołgu T-72/PT-91; 1 2 3 SJ-01 SJ-09 STS BESKID-3 TH-1 SJ Malezja SK-1 KTO-NJ Cosmos SK-1 Pluton 1988 1991 1994 1999 2006 2007 2009 2011 2012 2013 KTO Rosomak PT-91/PT-91M T-72 04 05
SK-1 Pluton x12 OBRUM / S&T / SK 1 Pluton Charakterystyka systemu Symulator strzelań dla plutonu załóg wozów KTO Rosomak SK-1P opracowany został w OBRUM, przy współpracy z wojskowymi jednostkami naukowymi i szkoleniowymi. Doświadczenia, uwagi oraz wnioski użytkownika poprzedniej wersji systemu (CSWL Poznań), wsparcie w zakresie zastosowania w procesie dydaktycznym (WSOWL Instytut Dowodzenia), wsparcie w zakresie zastosowania nowoczesnych technologi informatycznych i symulacji komputerowej (WAT Wydział Cybernetyki), połączone z pracami prowadzonymi przez sekcje SiT Ośrodka, pozwoliły na budowę systemu dedykowanego do kompleksowego szkolenia załóg transporterów KTO Rosomak. Modułowa budowa symulatora umożliwia prowadzenie zajęć dydaktycznych od poziomu pojedynczego żołnierza, poprzez załogę (wieży, całego pojazdu), aż do plutonu załóg. System SK-1P opracowany został w celu prowadzenia szkoleń z zakresu obsługi wozu, współpracy członków załogi i koordynowania zadań ugrupowań pojazdów KTO. Zastosowane oprogramowanie umożliwia prowadzenie ćwiczeń sieciowych, z wykorzystaniem interfejsów HLA i DIS, poprzez włączanie do rozgrywki większej ilości modułów symulatora SK-1P bądź innych systemów symulacyjnych wykorzystywanych przez WP. SKMB SKMK SKMI x8 x4 x2 Symulator Kompleksowy Moduł Bojowy Symulator Kompleksowy Moduł Kierowcy Symulator Kompleksowy Moduł Instruktora 06 07
imitatory systemu SKO zobrazowanie pola walki imitator zespołu zasilania i sterowania odwzorowanie elementów optyki bezpośredniej siedziska załogi i mechanizmy zamykania kosza wieży imitatory uzbrojenia wieży OBRUM / S&T / SK 1 Pluton SKMB Symulator Kompleksowy Moduł Bojowy Moduł SKMB jest samodzielnym elementem systemu treningowego dla pojazdów KTO Rosomak, dedykowanym do szkolenia załóg wieży HITFIST-30P. Moduł bojowy wyposażony został we wszystkie niezbędne do przeprowadzenia procesu dydaktycznego, imitatory systemów wieżowych (interfejs systemu SKO, uniwersalny system samoosłony, układy zasilania i sterowania wieży, ręczne prowadzenie ognia). W konstrukcji modułu przewidziano szereg udogodnień wskazanych przez instruktorów z CSWL Poznań. Sposób odwzorowania oryginalnych urządzeń dostosowany został do poziomu określonego przez użytkownika systemu. Standardowe wyposażenie modułu pozwala na jego pracę w charakterze niezależnej jednostki treningowej, a także na prowadzenie ćwiczeń w dowolnej konfiguracji sprzętowej większego systemu szkoleniowego. Moduł Bojowy wykorzystywany może być do szkolenia podstawowego z zakresu obsługi wyposażenia przedziału wieżowego (trenażer wieży), do nauki współpracy działonowego i dowódcy, a także jako element nadrzędnego systemu symulacji np. SK-1 Pluton. Szczególnie istotną cechą modułu SKMB jest możliwość dokładnego odwzorowania warunków panujących w wieży zarówno poprzez pełne odwzorowanie wnętrza wieży, imitację kompletnego jej wyposażenia oraz zastosowanie platformy ruchowej. imitatory systemu wewnętrznej komunikacji głosowej 08 09
kompletny pulpit kierowcy imitator włazu z możliwością montażu oryginalnego urządzenia kompletny interfejs diagnostyczny pulpit nawigacji satelitarnej OBRUM / S&T / SK 1 Pluton SKMK Symulator Kompleksowy Moduł Kierowcy Moduł Kierowcy SKMK jest samodzielnym urządzeniem treningowym przeznaczonym do szkolenia kierowców wozów KTO Rosomak. Moduł SKMK wykorzystywany może być do realizacji wielu scenariuszy treningowych, od treningu podstawowego do szkoleń wraz z załogą przedziału bojowego. Kompletacja modułu zależna jest od sposobu wykorzystania urządzenia. Moduł zaprojektowany został w sposób umożliwiający zainstalowanie oryginalnych elementów wyposażenia przedziału kierowcy i dodatkowych systemów poprawiających jakość odwzorowania warunków użytkowania. Moduł odwzorowuje pracę układów takich jak panel kierowcy, systemy zasilania pojazdu, układ nawigacji, system detekcji skażeń. Na potrzeby zaawansowanego treningu kierowców KTO Rosomak, przewidziano wyposażenie modułu w elementy odwzorowujące pracę układu zawieszenia i kierowniczego (6 stopniowa platforma ruchowa, generatory drgań, układ odwzorowania ruchów kierownicy). Dodatkowo moduł kierowcy można doposażyć w oryginalny właz wraz z urządzeniami optycznymi, połączony z systemem zobrazowania dostosowanym do prezentacji obrazu w noktowizji, czy symulacji jazdy z otwartym włazem. Zastosowana budowa pozwala na pełną integracje z dowolnym modułem bojowym, zarówno w sieci lokalnej czy poprzez interfejsy sieciowe. platforma typu force feedback siedziska oryginalne siedzisko z mechanizmami regulacji imitator układu wspomagania kierownicy 10 11
obraz z systemu kamer zobrazowanie stanu pojazdu zobrazowanie pola walki stanowisko instruktora OBRUM / S&T / SK 1 Pluton SKMI Symulator Kompleksowy Moduł Instruktora zespół komputerowy modułu instruktora Pojedynczy zestaw SKMI pozwala na podłączenie czterech kompletnych systemów szkoleniowych SKM (zestaw modułu kierowcy i modułu bojowego). Obsługiwany jest przez dwie osoby, operatora i instruktora. Operator ze swojego stanowiska zarządza systemem symulacji i przebiegiem samego ćwiczenia. Z jego pulpitu możliwe jest zdalne włączenie i wyłączenie poszczególnych modułów, modyfikacja symulowanego pola walki, a także wywoływanie sztucznych awarii i innych zdarzeń mających wpływ na przebieg ćwiczenia. Interfejs instruktora pozwala także na przeprowadzenie kompleksowej diagnostyki systemu, zarówno warstwy sprzętowej (zestawy komputerowe, sterowniki sieciowe itd.), a także oprogramowania symulatora. Instruktor przy pomocy dedykowanego stanowiska, posiada możliwość sprawdzenia aktualnego stanu systemów pojazdu, sposobu wykorzystania przez szkoloną załogę oprzyrządowania i sytuacji taktycznej. Dla każdego z wykorzystywanych modułów, wyodrębniony jest zestaw monitorów obrazujących aktualny stan ćwiczenia. Moduł uzupełnia sieć kamer, obserwujących działania szkolonych żołnierzy wraz ze specjalizowanym narzędziem do komunikacji głosowej. Całość prowadzonych działań może zostać zapisana celem analizy bądź odtworzenia. stanowisko operatora skrzynia sterowania symulatorem 12 13
OBRUM / S&T / SK 1 Pluton Oprogramowanie Wysoka złożoność symulatora SK-1 w wersji plutonowej wymusiła zastosowanie innowacyjnych rozwiązań na poziomie architektury całego systemu. Dzięki sterowaniu opartemu o zdarzenia, stworzony system jest elastyczny i można go modyfikować w zależności od potrzeb klienta. Opracowane rozwiązanie pozwala w sposób zunifikowany i przeźroczysty integrować niemal dowolne urządzenia wejściowe. Całość oprogramowania pracuje pod kontrolą rozbudowanej platformy zarządzającej czasem życia aplikacji składowych, zapewniając wymagany stopień stabilności i niezawodności. 14 15
0002 0003 Edytor misji Wbudowany w system edytor pola walki pozwala na monitorowanie w czasie rzeczywistym działań jednostek na detalicznej mapie taktycznej (dowolnie przesuwaną i powiększaną). Interfejs (RTE ang. Real Time Editor ) umożliwia dodawanie, usuwanie lub modyfikacje jednostek biorących udział w rozgrywce. Zmiany dokonywane są w locie i mają natychmiastowy wpływ na przebieg rozgrywki, dzięki temu operator systemu może aktywnie uczestniczyć w rozgrywce. Zastosowane rozwiązania pozwalają operatorowi symulatora m. in. na: dynamiczne skalowanie poziomu trudności ćwiczenia, modyfikację scenariusza, czy zmianę parametrów pola walki. 2327 2327 2310 2311 2325 2322 2305 2306 Biblioteka 2317 obiektów Dzięki bogatej bibliotece obiektów (około 3000 obiektów takich jak: pojazdy kołowe, pojazdy gąsienicowe, bezzałogowce, cywile, żołnierze NATO oraz OPFOR, miny, pułapki IED, jednostki nawodne, podwodne oraz latające), uzyskano możliwość kreowania zróżnicowanego pola walki, dopasowanego do potrzeb prowadzonego szkolenia. 19 14 16 17 0002 0003
urządzenia force back modele matematyczne pojazdów oryginalne urządzenia platformy ruchowe interfejsy HMI imitatory 1 2 serious games algorytmy działania 3 inne moduły inne systemy symulacji moduł sztucznej inteligencji centra szkolenia serwery szkolenia moduł komunikacji głosowej 1 oprogramowanie OBRUM 2 3 silnik graficzny specjalizowane oprogramowanie Interoperacyjność ASPT AGPT Każdy z modułów symulatora został wyposażony w interfejsy DIS oraz HLA zgodne z STANAG 4603. Wykorzystanie tego standar- Modułowość du komunikacyjnego umożliwia integrację systemu z trenażerami i symulatorami z nimi zgodnymi, nie zależnie od ich geolokalizacji. Wykorzystane w symulatorze interfejsy komunikacyjne umożliwia- SK-1 2 ją zarówno tworzenie gier sieciowych jak dołączenie się do ćwiczeń Interfejsy HLA oraz DIS pozwalają na połączenie symulatora organizowanych przez Państwa NATO. Wykorzystanie ww. techno- SK-1Pluton z systemami symulacji dedykowanymi do szkolenia za- Ścisły podział na moduły oprogramowania systemu SK-1 Pluton, po- modułów fizycznych symulatora (SKMB, SKMK) definiowany jest tylko logii umożliwia organizowanie złożonych i długotrwałych scenariu- łóg czołgów Leopard 2A4- urządzenia ASPT oraz AGPT, symulatorami zwala na szybkie dopasowanie się do aktualnie dostępnej architektury poprzez użytkownika z poziomu wykorzystywanego oprogramowania. szy zakładających współpracę różnych systemów symulacyjnych konstruktywnymi użytkowanymi przez SZ RP takimi jak JCATS oraz sprzętowej. Oznacza to iż z punktu widzenia oprogramowania, nie ma Inną ciekawą możliwością jest trening w architekturze niejednorodnej w ramach jednego szkolenia. Interoperacyjność opracowanego sys- dowolnymi innymi systemami szkolno-treningowymi wspierające znaczenia, czy prowadzony jest trening z wykorzystaniem pojedyncze- zmiana sposobu działania jednego z symulowanych pojazdów reali- temu umożliwia integrację symulatorów rzeczywistych, wirtualnych standard HLA lub DIS. Zastosowane oprogramowanie wspiera stan- go modułu kierowcy, czy całego Plutonu. Sposób użycia poszczególnych zowana jest poprzez wymianę pojedynczego modułu oprogramowania. i konstruktywnych w ramach jednego scenariusza szkoleniowego. dardy HLA i DIS niezależnie od konfiguracji systemu. 18 1719
Zobrazowanie System zobrazowania bazuje na nowoczesnym i wykorzystywanym na dużą skalę (trening taktyczny, Serious Games) silniku Virtual Battle- Space 2 (VBS 2). Zastosowane rozwiązanie umożliwia wyświetlanie wysokorozdzielczego obrazu na monitorach o dowolnym rozmiarze. Dzięki wykorzystaniu nowoczesnych rozwiązań z zakresu osprzętu komputerowego, systemu zobrazowania generuje, na ponad pięćdziesięciu torach wizyjnych, detaliczny obraz oraz dynamiczne sceny walki. 20 21
OBRUM / S&T / SK 1 Pluton Opinie użytkowników mjr Marcin Bielewicz Wdrożenie systemu symulacji taktycznej SK-1P daje możliwość urealnienia zajęć praktycznych prowadzonych z podchorążymi studiów zasadniczych i słuchaczami Studium Oficerskiego. Ponadto, każdy z ćwiczących ma możliwość zweryfikowania podejmowanych przez siebie decyzji na polu walki. Współcześnie, istotnym jest, aby szkolenie żołnierzy i dowódców było wieloaspektowe - nie ograniczało się do stałych epizodów. Symulator SK-1P daje nam takie możliwości. Wbudowane edytory sprzętu i scenariuszy pozwalają na kreatywność szkolących w przygotowywaniu zajęć, które nie są ograniczane przepisami i warunkami bezpieczeństwa. Głównym atutem systemu jest wierne odwzorowanie przedziałów kierowcy i bojowego KTO Rosomak, co może być wykorzystane podczas szkolenia wstępnego załóg tych pojazdów. Wzbogacenie oferty edukacyjnej WSOWL o symulator SK-1P spowodowało zwiększenie efektywności szkolenia i kształcenia słuchaczy Uczelni. Pozwala na sprawdzenie poprawności podejmowanych przez dowódców decyzji w środowisku zbliżonym do rzeczywistego pola walki. Uzupełniając inne formy, metody i narzędzia dydaktyczne, systemy symulacyjne stwarzają, niespotykaną do tej pory, okazję szkolenia w warunkach zbliżonych do realnych bez rozlewu krwi i zużycia środków bojowych. Należy w tym miejscu wyraźnie zaznaczyć, iż systemy symulacyjne mają uzupełnić narzędzia stosowane w szkoleniu, a nie je zastępować. ppłk Czesław Dąbrowski Profesjonalne przygotowanie dowódców i żołnierzy do prowadzenia działań taktycznych wymaga ciągłego doskonalenia indywidualnych i zespołowych umiejętności. Jednak prowadzenie szkolenia z użyciem sprzętu bojowego na poligonach i placach ćwiczeń taktycznych posiada liczne ograniczenia a ponadto jest bardzo kosztowne. Takich ograniczeń nie posiadają systemy symulacji taktycznej, do których należy SK-1P. Dokładne odwzorowanie przedziałów kierowania i bojowego, KTO Rosomak pozwala na kompleksowe szkolenie osób funkcyjnych plutonu zmotoryzowanego. Zastosowanie symulatora taktycznego SK-1P do szkolenia pododdziału zmechanizowanego pozwala przygotować żołnierzy plutonu do działania w różnorodnych środowiskach walki i w różnych warunkach atmosferycznych. System SK-1P pozwala na kilkakrotne przećwiczenie określonej sytuacji, ale nigdy wynik symulacji nigdy nie będzie taki sam. W systemie tym nie ma powtarzalności sytuacji, ponieważ na wykonanie zadania wpływają wszyscy żołnierze plutonu. Od prawidłowego wykonywania czynności przez kierowców, działonowych czy dowódców drużyn i plutonów zależy wynik walki. Na podstawie wyników symulacji możliwa jest dokładana analiza działania plutonu, można prześledzić krok po kroku wszystkie czynności, wskazać, jakie błędy popełniono, aby w przyszłości ich uniknąć. System SK-1P w szkolenia dowódców w WSOWL jest nieocenionym narzędziem dydaktycznym. 22 23 21
OBRUM / S&T / SK 1 Pluton Dane techniczne moduł SKMB parametr miejsce użytkowania zasilanie wymiary wartość symulator stacjonarny, przeznaczony do pracy w pomieszczeniach 1-fazowe 230V/3kW długość: 2100 [mm] szerokość: 2200 [mm] wysokość: 2500 [mm] masa modułu: 600 [kg] masa zespołu komputerowego: 350 [kg] SKMK SKMI platformy ruchowe odwzorowanie współpraca sieciowa obsługa miejsce użytkowania zasilanie wymiary platformy ruchowe odwzorowanie współpraca sieciowa obsługa miejsce użytkowania zasilanie wymiary możliwość zastosowania platformy ruchowej kompletne wyposażenie stanowisk załogi w wieży HITFIST-30P pełna kompatybilność z systemami wykorzystującymi HLA i DIS 2 osoby symulator stacjonarny, przeznaczony do pracy w pomieszczeniach 1-fazowe 230V/1,5kW długość: 2400 [mm] szerokość: 1700 [mm] wysokość: 1750 [mm] masa modułu: 400 [kg] masa zespołu komputerowego: 170 [kg] możliwość zastosowania wielu platform ruchowych np. 6DOF kompletne wyposażenie przedziału kierowcy KTO Rosomak pełna kompatybilność z systemami wykorzystującymi HLA i DIS 1 osoba zestaw stacjonarny, przeznaczony do pracy w pomieszczeniach 1-fazowe 230V/3kW długość: 5000 [mm] szerokość: 1500 [mm] wysokość: 1500 [mm] masa modułu: 300 [kg] masa zespołu komputerowego: 300 [kg] obsługa 2 osoby - instruktor i operator 24 25
Przy współpracy z: Wojskowa Akademia Techniczna - Wydział Cybernetyki Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych POZNAŃ Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych WROCŁAW