AKADMA GÓRNZO-HUTNZA M. STANSŁAWA STASZA W KRAKOW Wydzał nformatyk, lektronk Telekomunkacj Katedra lektronk LMNTY LKTRONZN dr nż. Potr Dzurdza aw. -3, okój 413; tel. 617-27-02, otr.dzurdza@agh.edu.l dr nż. reneusz rzozowsk aw. -3, okój 512; tel. 617-27-24, reneusz.brzozowsk@agh.edu.l TRANZYSTOR POLARNY +T 2018 r. PD& 2 1
WSTĘP zy wesz, że : nn. do nedawna tranzystor bolarny był najowszechnej stosowanym elementem ółrzewodnkowym, wyowadając słowo tranzystor rozumano, że chodz o tranzystor bolarny.. rąd łynący mędzy dwema końcówkam tranzystora bolarnego jest regulowany rzez stosunkowo newelk rąd łynący rzez trzecą końcówkę. n. w tranzystorze bolarnym w rzeływe rądu borą udzał zarówno elektrony jak dzury. +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny 3 ZASADA DZAŁANA Jak to było z dodą?: D UD dzury T T n RL nne sosoby zwększana rądu unoszena??? Skąd wząć dzury? +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny 4 2
ZASADA DZAŁANA W b + wstrzykwane dzur n unoszene dzur R MTTR AS OLLTOR R U W dobrym tranzystorze n rawe wszystke dzury wstrzykwane z emtera do bazy są unoszone zberane w kolektorze. Temu założenu srzyja sełnene warunków wąskej bazy (W b << L ) oraz długego czasu życa dzur τ. +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny 5 ZASADA DZAŁANA W b + wstrzykwane dzur n unoszene dzur R MTTR AS OLLTOR R Na rzeływ rądu bazy składają sę: 1. Prąd elektronów rekombnujących z dzuram w baze. 2. Prąd elektronów wstrzykwanych do emtera mmo, że emter jest slnej domeszkowany nż baza. 3. Newelk rąd elektronów (owstających w wynku generacj termcznej) wływający do bazy od strony zaorowo solaryzowanego złącza kolektorowego. +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny 6 3
LANS PRZPŁYWU DZUR LKTRONÓW rzeływ elektronów 5 + n 1 rzeływ dzur 3 4 2 n 1 wstrzykwane dzury tracone na rekombnację w baze 2 dzury osągające złącze kolektora solaryzowanego zaorowo 3 elektrony dostarczane rzez kontakt bazy rekombnujące z dzuram 4 celna generacja elektronów dzur tworzących rąd nasycena złącza kolektora solaryzowanego zaorowo 5 elektrony wstrzyknęte do emtera orzez złącze za: Przyrządy ółrzewodnkowe, en G. Streetman +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny 7 WSPÓŁZYNNK WZMONNA PRĄDOWGO rzeływ elektronów Wsółczynnk transortu bazy (jaka część wstrzyknętych dzur dotarła za ośrednctwem bazy do kolektora) 5 + n n Wsółczynnk srawnośc wstrzykwana emtera 1 rzeływ dzur 3 n n n 1 4 1 1 Wzmocnene rądowe mędzy emterem a kolektorem n / 1 1 2 elektrony, które zrekombnowały w baze / t n za: Przyrządy ółrzewodnkowe, en G. Streetman +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny 8 4
100kΩ 5kΩ WZMANAZ O OPS JAKOŚOWY Przykład: 100 t u 10V n + 10s t 0, 1s u 100V b[ma] 0.05 c[ma] 5 10V 0, 1mA 100 k 10mA t t +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny 9 STRUKTURY TRANZYSTORÓW POLARNYH n+ n + n nn n emter baza kolektor +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny 10 5
PASMOWY MODL NRGTYZNY TRANZYSTORA n+ n qu z olaryzacją qu bez olaryzacj elektron +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny 11 KONGURAJ PRAY TRANZYSTORA POLARNGO O O u W u WY uw u WY O uw u WY +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny 12 6
STANY PRAY TRANZYSTORA POLARNGO aktywny normalny odcęca aktywny nwersyjny nasycena +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny 13 MODL RSA-MOLLA αrr nn α R u u +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny 14 u u nut n T 1 1 U S e RS e u u nut n T 1 1 U S e S e 7
MODL RSA-MOLLA S rąd rewersyjny nasycena złącza emterowego rzy zwartym złączu kolektorowym S rąd rewersyjny nasycena złącza kolektorowego rzy zwartym złączu emterowym 0 S 1 0 S 1 n, n wsółczynnk nedealnośc złącza emterowego kolektorowego α stałorądowy wsółczynnk wzmocnena rądowego tranzystora w konfguracj O rzy aktywnej racy normalnej 0 0 αr stałorądowy wsółczynnk wzmocnena rądowego tranzystora w konfguracj O rzy aktywnej racy nwersyjnej R R +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny 15 MODL RSA-MOLLA S R S S tożsamość Onsagera S transortowy rąd nasycena u u S nut n T 1 1 U e S e u u nu T S n T 1 1 U S e e R równana -M uzależnone tylko od trzech arametrów +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny 16 8
MODL RSA-MOLLA Jeżel zdefnujemy rzez rąd rzewodzena dody emterowej rzy racy aktywnej normalnej, oraz rzez R rąd dody kolektorowej dla aktywnej racy nwersyjnej: u nut S e 1 R S u nut 1 S e To otrzymamy równana -M w ostac: R R R e u nut +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny 17 MODL RSA-MOLLA dbe dbc jbe αrr jbc α R nn u u +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny 18 9
HARAKTRYSTYK W KONGURAJ O harakterystyk wejścowe f U U const. U1 U2 U U1<U2 U U +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny 19 HARAKTRYSTYK W KONGURAJ O harakterystyk rzejścowe f U const. U2 U1 U U1<U2 U +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny 20 10
HARAKTRYSTYK W KONGURAJ O harakterystyk wyjścowe f U const. 1<2 U 4 3 U 2 1 U +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny 21 ANALZA WZMANAZA W KONGURAJ O Określane unktu racy Q +U U R U R R U U R U uwe U uwy U U U R U R +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny: wzmacnacz 22 11
ANALZA WZMANAZA W KONGURAJ O Wływ wyboru unktu racy na właścwośc wzmacnające wzmacnacza R R uwe uwy Q(, ) -1/R Q(U, ) U Q(, U) U +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny: wzmacnacz 23 ANALZA WZMANAZA W KONGURAJ O Punkt racy zaewnający maksymalną dynamkę zman naęca wyjścowego R R uwe uwy Q(, ) -1/R Q(U, ) U Q(, U) U +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny: wzmacnacz 24 12
ANALZA WZMANAZA W KONGURAJ O Przesterowane wzmacnacza R R uwe uwy Q(, ) -1/R Q(U, ) U Q(, U) U +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny: wzmacnacz 25 ANALZA WZMANAZA W KONGURAJ O Punkt racy skutkujący wchodzenem wzmacnacza w obszar nasycena R R uwe uwy Q(, ) Q(U, ) -1/R U Q(, U) U +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny: wzmacnacz 26 13
ANALZA WZMANAZA W KONGURAJ O Punkt racy skutkujący wchodzenem wzmacnacza w obszar odcęca R R -1/R uwy uwe Q(, ) Q(U, ) U Q(, U) U +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny: wzmacnacz 27 ANALZA WZMANAZA W KONGURAJ O Stany racy tranzystora w olu charakterystyk wyjścowych Pmax=U R R -1/R Q(U, ) uwy uwe U obszar nasycena obszar odcęca obszar aktywny +T 2018 r. PD& lementy elektronczne - tranzystor bolarny: wzmacnacz 28 14