ZAKRES PRZEDMIOTU EUROPEJSKI SYSTEM OCENY ZGODNOSCI WYROBÓW Dr inŝ. Michał Molenda 2009 JAKOŚĆ TO......PEWIEN STOPIEŃ DOSKONAŁOŚCI." (PLATON) Co oznacza termin jakość? Czy jest róŝnica w podejściu do terminu JAKOŚĆ dla klienta i przedsiębiorcy?...stopień JEDNORODNOŚCI I NIEZAWODNOŚCI WYROBU PRZY MOśLIWIE NISKICH KOSZTACH I MAKSYMALNYM DOPASOWANIU DO WYMAGAŃ RYNKU." (W.E. DEMING) "...ZGODNOŚĆ Z WYMAGANIAMI." (P.B. CROSSY) "...WSZYSTKO CO MOśNA POPRAWIĆ." (MASAAKI IMAI) " OGÓŁ CECH I WŁAŚCIWOŚCI WYROBU LUB USŁUGI, KTÓRE DECYDUJĄ O ZDOLNOŚCI WYROBU LUB USŁUGI DO ZASPOKAJANIA STWIERDZONYCH I PRZEWIDYWANYCH POTRZEB." (ISO 8402) " STOPIEŃ, W JAKIM ZBIÓR INHERENTNYCH CECH SPEŁNIA WYMAGANIA." (ISO 9001:2000) JAKOŚĆ dla klienta to Klient zwraca uwagę na: - parametry techniczne - moŝliwości, funkcje - wygląd - markę - prestiŝ - gwarancję - zaufanie do produktu, marki, producenta Klient maksymalizuje korzyści (przy danej cenie). 1
JAKOŚĆ dla producenta to SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ - ISO 9001 Dla producenta Jakość to przede wszystkim zgodność produktu z wymaganiami klienta Co ma wpływ w przedsiębiorstwie na CIĄGŁE DOSKONALENIE SZJ JAKOŚĆ KLIENCI KLIENCI (inne strony zainteresowane) (inne strony zainteresowane) Odpowiedzialność kierownictwa Zarządzanie zasobami Realizacja wyrobu WYMAGANIA WEJŚCIE (spełnienie wymagań KLIENTA)? Pomiar, analiza, doskonalenie >>PIEKARNIA<< SATYSFAKCJA WYRÓB WYJŚCIE OBSZARY DETERMINUJĄCE JAKOŚĆ? Polityka jakości KOOPERACJA PRODUCENT - DOSTAWCA PRODUCENT KULTURA ORGANIZACYJNA WYMAGANIA W ZAKRESIE SYSTEMU ISO WYMAGANIA W ZAKRESIE PRODUKTU DOSTAWCA ISO PRODUKT SPEŁNIAJĄCY WYMAGANIA 2
UNIA EUROPEJSKA JEDEN WSPÓLNY RYNEK OJCOWIE WSPÓLNEJ EUROPY Konrad Adenauer - pierwszy kanclerz Niemiec po wojnie, współtwórca idei zjednoczonej Europy. Jacques Lucien Delors - przewodniczący Komisji Europejskiej w latach 1985-1995. Wzmocnił jej rolę i był jednym z twórców ścisłej integracji Europy. Helmut Kohl - kanclerz Niemiec w latach 1982-98, jest uwaŝany za ojca zjednoczenia Niemiec w 1991 r. Robert Schuman - współtwórca idei powołania Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Minister spraw zagranicznych Francji w latach 1948-1952. Winston Churchill - premier Wielkiej Brytanii w czasie II wojny światowej. Sugerował powołanie Stanów Zjednoczonych Europy. Alcide de Gasperi - premier Włoch w latach 1945-53, współautor i realizator koncepcji integracji europejskiej, współinicjator utworzenia w 1949 r. Rady Europy i Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. OJCOWIE WSPÓLNEJ EUROPY (C.D.) Francois Mitterrand - prezydent Francji w latach 1981-1995, zwolennik ścisłej integracji europejskiej. Paul Henri Spaak - premier Belgii, przewodniczący Zgromadzenia EWWiS, Sekretarz Generalny NATO, współtwórca Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali. Etiene Davignon - belgijski polityk i finansista, członek zarządów wielu międzynarodowych koncernów, odegrał waŝną rolę w umocnieniu pozycji Komisji Europejskiej. Charles de Gaulle - prezydent Francji w latach 1959-69, francuski bohater narodowy, zwolennik Europy ojczyzn i ograniczania roli Stanów Zjednoczonych na kontynencie. Jean Monnet - jeden z "Ojców ZałoŜycieli" zjednoczonej Europy, współautor koncepcji powołania Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali, pierwszy przewodniczący jej organu wykonawczego - Wysokiej Władzy. HISTORIA POWSTANIA UE Członkami załoŝycielami wszystkich trzech Wspólnot (EWG, Euratomu i EWWiS ) było sześć państw zachodnioeuropejskich: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy i Włochy. Pozostałe państwa przystąpiły do EWG, Euratomu i EWWiS na podstawie dyspozycji art. 237 traktatu rzymskiego o WE z 1957 roku. HISTORIA POWSTANIA UE 1951-18 kwietnia powstała Europejska Wspólnota Węgla i Stali na mocy Traktatu Paryskiego, podpisanego na 50 lat (termin upłynął 23 lipca 2002 r.). Celem tej organizacji było istnienie wspólnego rynku surowców i produktów przemysłu węglowego i stalowego państw członkowskich: Belgii, Francji, Holandii, Luksemburga, Niemiec i Włoch. 1957-25 marca powstały: Europejska Wspólnota Energii Atomowej (EURATOM) oraz Europejska Wspólnota Gospodarcza, na mocy Traktatu Rzymskiego; traktat został zawarty na czas nieograniczony; głównym celem EURATOMU było pokojowe wykorzystanie energii jądrowej. EWG zmieniło nazwę na Wspólnotę Europejską. UE HISTORIA - ROZSZERZENIE 1973 - pierwsze rozszerzenie - 1 stycznia wszedł w Ŝycie traktat o przystąpieniu do WE nowych członków: Danii, Irlandii i Wielkiej Brytanii. (Norwegowie wypowiadają się w referendum przeciw przyłączeniu ich kraju do WE.) 1981 - drugie rozszerzenie - 1 stycznia, na mocy układu podpisanego 28 maja 1979 r. Grecja została kolejnym państwem członkowskim WE. 1986 - trzecie rozszerzenie - 1 stycznia Hiszpania i Portugalia stały się pełnoprawnymi członkami WE. 3
UE HISTORIA - ROZSZERZENIE 1990 - Po upadku Muru Berlińskiego, zjednoczone Niemcy dostosowują zasady swojego członkostwa do zwiększonej o wschodnie landy liczby mieszkańców. 1995 - czwarte rozszerzenie - 1 stycznia Austria, Finlandia i Szwecja stały się członkami UE. Społeczeństwo Norwegii większością 52,8 % wypowiedziało się przeciwko akcesji z UE. 2004 - piąte rozszerzenie - 1 maja Cypr, Czechy, Estonia, Litwa Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia, Węgry stały się pełnoprawnymi członkami UE. 2007 szóste rozszerzenie 1 stycznia przystępują do UE Rumunia i Bułgaria Powierzchnia całkowita - 4,325 mln km² Liczba ludności - 495 mln PKB - 13,3 bilionów $ (27 tys. $/osobę) Powierzchnia całkowita - 9 631 418 km² Liczba ludności 301 mln PKB - 13,13 bln USD (43 tys./osobę) STWORZENIE JEDNOLITEGO RYNKU JEST JEDNYM Z NAJWIĘKSZYCH OSIĄGNIĘĆ NASZYCH CZASÓW. PRZESTRZEŃ GOSPODARCZA, W KTÓREJ ODBYWA SIĘ SWOBODNY PRZEPŁYW TOWARÓW, USŁUG ORAZ SIŁY ROBOCZEJ, STANOWI PODSTAWĘ ROZWOJU UNII EUROPEJSKIEJ U PROGU XXI WIEKU. System Prawny UE Struktura aktów prawnych UE STRUKTURA INSTYTUCJONALNA UNII 1.Rada Europejska (Radę Europejską tworzą szefowie rządów państw członkowskich) 2.Parlament Europejski 3.Komisja Europejska (to rodzaj rządu Unii Europejskiej, organ wykonawczy) 4.Trybunał Sprawiedliwości 5.Europejski Bank Centralny (EBC) 1. RADA EUROPEJSKA z siedzibą w Brukseli zajmuje naczelne miejsce w strukturze instytucjonalnej. Ma charakter międzyrządowy i jest głównym organem Wspólnot Europejskich. Ma kompetencje w zakresie: - koordynacji polityk ekonomicznych państw członkowskich - podejmowania decyzji dot. róŝnych dziedzin polityki UE - uchwalania budŝetu (wraz z Parlamentem Europejskim) - prowadzenia wspólnej polityki zagranicznej - organizacji współpracy w dziedzinie wymiaru - sprawiedliwości i spraw wewnętrznych reprezentuje kraje członkowskie 4
2. PARLAMENT EUROPEJSKI z siedzibą w Strasburgu. Instytucja Parlamentu została utworzona na mocy traktatu rzymskiego. Spełnia funkcje doradcze i kontrolne: sprawuje kontrolę polityczną nad działalnością Komisji i Rady uczestniczy w przygotowaniu i uchwaleniu budŝetu uczestniczy w procesie decyzyjnym ratyfikuje układy o stowarzyszeniu z krajami trzecimi ratyfikuje decyzje o przyjęciu nowych członków 3. KOMISJA EUROPEJSKA z siedzibą w Brukseli spełnia funkcje inicjatywne, kontrolne i wykonawczo-zarządcze: inicjuje i przygotowuje projekty decyzji dot. działań Wspólnoty kontroluje wykonanie postanowień traktatowych na wszystkich szczeblach zarządza funduszami Wspólnot reprezentuje Wspólnoty na zewnątrz PRAWO PIERWOTNE W UE Traktaty załoŝycielskie Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej Traktat paryski z 1951 r. (obowiązywał w latach 1952-2002) Traktaty rzymskie z 1957 r. (weszły w Ŝycie w 1958 r.) Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej Traktat z Maastricht z 1992 r. (wszedł w Ŝycie w 1993 r.) Konstytucja dla Europy z 2004 roku. Umowy zawarte między państwami członkowskimi zmieniające i uzupełniające traktaty załoŝycielskie Traktaty akcesyjne Ogólne zasady prawa Unii Europejskiej Postanowienia Rady, gdy jej członkowie działają jako przedstawiciele państw członkowskich PRAWO WTÓREN W UE Prawo wtórne jest tworzone przez organy Wspólnot na podstawie prawa pierwotnego. Składa się ono z ogromnej liczby aktów prawnych, z których kaŝdy naleŝy do jednej z pięciu kategorii: rozporządzenia - mają zasięg ogólny i nie mają sprecyzowanego adresata; nie moŝna ich zmieniać ani uchylać się od ich stosowania dyrektywy - są wiąŝące co do rezultatu - zobowiązują wszystkie państwa członkowskie do wydania odpowiednich aktów prawnych; pozostawiając jednak owym państwom wybór środków decyzje - mają charakter indywidualny, w całości są wiąŝące dla adresata; mogą być kierowane do instytucji, jak teŝ osoby fizycznej opinie - nie mają mocy wiąŝącej, zawierają określone oceny, często stosowane w postępowaniu między organami wspólnot; zalecenia - nie mają mocy wiąŝącej, sugerują podjęcie określonych działań 4 FUNDAMENTALNE ZASADY UE DOTYCZĄCE SWOBODNYCH PRZEPŁYWÓW: 1. TOWARÓW 2. USŁUG 3. LUDZI 3. KAPITAŁU REGULACJE PRAWNE W UE Art. 28 i 29 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (1957) w obrotach między państwami członkowskimi zakazane są ograniczenia ilościowe w przywozie (wywozie) oraz wszelkie podobne im w skutkach środki Jest to więc zakaz nakładania ograniczeń ilościowych lub równowaŝnych w obrocie towarowym między państwami członkowskimi. 5
ZASADA PRZEPŁYWU TOWARÓW Wyrób umieszczony na rynku zgodnie z prawem w jednym z państw UE nie moŝe być kwestionowany przez pozostałe państwa członkowskie UE. Wyroby legalnie wytworzone lub wprowadzone na rynek w jednym państwie korzystają ze swobody przepływu towarów w obrębie całej Wspólnoty. WYJĄTKI OD ZASADY Art. 30 Traktatu dopuszcza jednak wyjątki od ogólnej zasady dotyczącej swobodnego przepływu towarów. Przewiduje on moŝliwość ustanowienia ograniczeń swobodnego przepływu towarów w postaci krajowych przepisów uzasadnionych m.in. względami porządku publicznego, bezpieczeństwa publicznego; ochroną zdrowia oraz Ŝycia ludzi i zwierząt lub teŝ ochroną własności przemysłowej i handlowej. ELIMINOWANIE BARIER NA RYNKU UE PRODUCENT WYMAGANIA W ZAKRESIE OCHRONY INTERESU PUBLICZNEGO BEZPIECZNY PRODUKT UE KLIENCI ZABEZPIECZENIE INTERESU PUBLICZNEGO Podstawowym środkiem do eliminacji barier technicznych w handlu jest ujednolicenie wymagań technicznych w skali Unii Europejskiej poprzez harmonizację prawa. Najczęściej stosowanymi do harmonizacji prawa w UE aktami prawnym są dyrektywy adresowane do państw członkowskich, które są zobowiązane do wprowadzenia ich postanowień do własnego prawa krajowego. PODEJŚCIE DO REGULACJI Unia Europejska wypracowała oryginalne i innowacyjne instrumenty zwalczania barier w swobodnym przepływie towarów. NajwaŜniejsze z nich stanowi nowe podejście do przepisów dotyczących wyrobów oraz podejście globalne do systemu oceny zgodności STARE PODEJSCIE - TRUDNOŚCI Zadaniem dyrektyw Starego Podejścia było określenie szczegółowych przepisów technicznych zastępujących przepisy poszczególnych krajów lub obowiązujących alternatywnie do tych przepisów. 6
STARE PODEJSCIE - TRUDNOŚCI Miały one charakter zbliŝony do norm technicznych i w znikomym stopniu uwzględniały dorobek normalizacji, zwłaszcza normalizacji europejskiej. Doprowadziło to do tworzenia prawa o treści ściśle technicznej, odpowiadającej indywidualnym wymaganiom dla kaŝdej kategorii wyrobów. Opracowanie takich dyrektyw na szczeblu Rady Unii Europejskiej było trudne i nieefektywne, tym bardziej Ŝe wymagało jednomyślności Rady. NOWE PODEJŚCIE DO REGULACJI Nowa technika i strategia prawodawcza została przedstawiona w Uchwale Rady z 1985 roku w sprawie nowego podejścia do technicznej harmonizacji i normalizacji, która wprowadziła następujące zasady: 1. Harmonizacja ustawodawcza zostaje ograniczona do wymagań zasadniczych, które musi spełniać wyrób wprowadzony na rynek Wspólnoty, jeśli ma korzystać z prawa swobodnego przepływu na jej terenie; 2. Specyfikacje techniczne produktów spełniających wymagania zasadnicze przedstawione w dyrektywach są określone w normach zharmonizowanych; 3. Zastosowanie zharmonizowanych lub innych norm pozostaje dobrowolne, a wytwórca moŝe zawsze zastosować inne specyfikacje techniczne celem wypełnienia wymagań; 4. Wyroby wytworzone zgodnie z normami zharmonizowanymi korzystają z domniemania zgodności z odpowiednimi wymaganiami zasadniczymi DYREKTYWY NOWEGO PODEJŚCIA PoniewaŜ dyrektywy nowego podejścia dotyczą wyrobów, które mają być po raz pierwszy wprowadzone do obrotu na rynku Wspólnoty i/lub oddane do uŝytku, dlatego odnoszą się one: - do nowych wyrobów wyprodukowanych w państwach członkowskich oraz - do wyrobów nowych, uŝywanych i wyrobów z drugiej ręki, importowanych z państw trzecich. GLOBALNE PODEJŚCIE Uchwała Rady z 1989 roku w sprawie globalnego podejścia do certyfikacji i testowania wyznacza wytyczne dla wspólnotowej polityki w zakresie oceny zgodności. Ustawodawstwo Wspólnoty wprowadza spójne podejście w oparciu o moduły stosowane w róŝnych fazach procedury oceny zgodności oraz poprzez: wyznaczenie kryteriów stosowania tych procedur, wyznaczania jednostek kierujących tymi procedurami, oraz umieszczenia znakowania CE; GLOBALNE PODEJŚCIE Ocena zgodności opiera się na: wewnętrznej kontroli projektu i produkcji przez wytwórcę; badaniu typu przez stronę trzecią w połączeniu z wewnętrzną kontrolą produkcji przez wytwórcę; badaniu typu lub projektu przez stronę trzecią w połączeniu z zatwierdzeniem przez nią produktu lub systemów zapewnienia jakości produkcji lub weryfikacją produktu przez stronę trzecią; weryfikacji projektu i produkcji przez stronę trzecią; lub zatwierdzeniu pełnego systemu zapewnienia jakości przez stronę trzecią. Zatwierdzenie systemu zapewniania jakości produkcji lub produktu przez stronę trzecią oraz weryfikacja produktu przez stronę trzecią moŝe być równieŝ przeprowadzona bez badania typu lub projektu przez stronę trzecią. TRANSPONOWANIE DYREKTYW Dyrektywy nowego podejścia są dyrektywami całkowitej harmonizacji: Postanowienia tych dyrektyw zastępują wszystkie odpowiednie przepisy krajowe. Dyrektywy nowego podejścia są skierowane do państw członkowskich, które mają obowiązek przenieść je w odpowiedni sposób na poziom prawa krajowego. Krajowe ustawy, rozporządzenia lub przepisy administracyjne przenoszące dyrektywę muszą zawierać odniesienie do danej dyrektywy lub teŝ odniesienie takie musi być do nich dołączone przy ich oficjalnej publikacji. Państwa członkowskie muszą przedstawić Komisji krajowe ustawy, rozporządzenia lub przepisy administracyjne, które zostały przyjęte i opublikowane w celu przeniesienia danej dyrektywy na poziom ustawodawstwa krajowego. 7
TRANSPONOWANIE DYREKTYW Dyrektywy nie obowiązują w państwach członkowskich UE bezpośrednio, lecz muszą być przeniesione (transponowane) do prawa krajowego. W Polsce podstawowe zasady wspólne dla wszystkich dyrektyw wprowadzono ustawą z 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności. Natomiast zawartość poszczególnych dyrektyw znalazła się przede wszystkim w rozporządzeniach wykonawczych do tej ustawy (kaŝde rozporządzenie odpowiada jednej dyrektywie). DYREKTYWY NOWEGO PODEJŚCIA Wymagania prawne zapisane są w ponad 20 dyrektywach Unii Europejskiej (tzw. dyrektywach nowego podejścia ). KaŜda z dyrektyw odnosi się do innej kategorii wyrobów, przykładowo: maszyn, sprzętu elektrycznego i elektronicznego, zabawek wyrobów medycznych, ciśnieniowych budowlanych itd. Dyrektywy NP wymagające oznakowania CE 1 Urządzenia elektryczne niskonapięciowe 2 Proste zbiorniki ciśnieniowe 3 Bezpieczeństwo zabawek 4 Wyroby budowlane 5 Kompatybilność elektromagnetyczna 6 Bezpieczeństwo maszyn 7 Sprzęt ochrony osobistej 8 Nieautomatyczne urządzenia wagowe 9 Aktywne wszczepialne urządzenia medyczne 93/68/EWG 10 Urządzenia spalające paliwa gazowe Dyrektywy NP wymagające oznakowania CE 11 Kotły grzewcze 12 Materiały wybuchowe do uŝytku cywilnego 13 Urządzenia medyczne 14 Sprzęt i systemy zabezpieczające przeznaczone do uŝytku w atmosferach potencjalnie wybuchowych 15 Łodzie rekreacyjne 16 Windy 17 Sprawność energetyczna chłodziarek i zamraŝarek domowych 18 Urządzenia ciśnieniowe 19 Telekomunikacyjne urządzenia końcowe oraz urządzenia naziemnych stacji satelitarnych 20 Urządzenia medyczne do diagnostyki in vitro 21 Urządzenia telekomunikacyjne wzajemne uznawanie zgodności DYREKTYWY UE KaŜda dyrektywa określa: jakie wyroby jej podlegają (definicja + lista wyjątków od niej) jakie wymagania techniczne i proceduralne trzeba spełnić, aby móc ostatecznie umieścić na wyrobie znak CE (jeśli tego wymaga) i wprowadzić wyrób do obrotu. 8
DYREKTYWY NOWEGO PODEJŚCIA OPARTO NA NASTĘPUJĄCYCH ZASADACH: Dyrektywy te odnoszą się do grup wyrobów i określają tzw. zasadnicze wymagania w sposób ogólny. Harmonizacja ograniczona jest do wymagań zasadniczych. Szczegółowe specyfikacje techniczne są zawarte w normach zharmonizowanych. Zharmonizowane normy, których numery opublikowano w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich i które zostały przeniesione do zbioru norm krajowych uznaje się za zgodne z odpowiadającymi im wymaganiami zasadniczymi (domniemanie zgodności). Jedynie wyroby spełniające wymagania zasadnicze mogą zostać wprowadzone na rynek i wprowadzone do uŝytku. NORMY ZHARMONIZOWANE Normy zharmonizowane nie są aktami prawnymi. Są to normy europejskie, które zostały przyjęte w następującym trybie: zostały opracowane na zlecenie (zwane mandatem) Komisji Europejskiej przez instytucje takie jak: CEN/CENELEC/ETSI, ich treść została ustalona w oparciu o wymogi zatwierdzone przez Komisję Europejską, przyjęte zgodnie z regulaminami CEN/CENELEC/ETSI, oficjalnie przedłoŝone Komisji po ich zatwierdzeniu, NORMY ZHARMONIZOWANE To europejskie normy techniczne zidentyfikowane lub opracowane przez jedną z europejskich organizacji normalizacyjnych na podstawie mandatu (zlecenia) wydanego Przez Komisję Europejską Europejski Komitet Normalizacyjny CEN Europejski Komitet Normalizacji Elektrotechnicznej CENELEC Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych ETSI/NSO WARUNKI STOSOWANIA NORM ZHARMONIZOWANYCH Normy zharmonizowane mogą być stosowane pod następującymi warunkami: gdy ich tytuły i numery zostały opublikowane w Oficjalnym Dzienniku Unii Europejskiej, gdy przynajmniej jedno państwo członkowskie Unii Europejskie przeniosło je do zbioru norm krajowych. Zgodność z krajową normą przenoszącą normę zharmonizowaną, o której informację opublikowano, pociąga za sobą domniemanie zgodności z podstawowymi wymaganiami odpowiedniej dyrektywy nowego podejścia, której dotyczy ta norma. (Liczba norm zharmonizowanych tylko w 2005r. wynosiła ok. 3100 na ogólną liczbę funkcjonujących w Unii norm ok. 14500) ZASTOSOWANIE NORM ZHARMONIZOWANYCH Zastosowanie zharmonizowanych norm pozwalających na domniemanie zgodności pozostaje dobrowolne. Decyzja czy odwołać się do norm zharmonizowanych naleŝy do wytwórcy. JednakŜe, jeśli wytwórca postanowi nie stosować się do normy zharmonizowanej, jest zobowiązany udowodnić, Ŝe jego wyroby są zgodne z wymaganiami zasadniczymi wykorzystując w tym celu inne środki (np. przy pomocy jakichkolwiek istniejących specyfikacji technicznych). Lub, w przypadku dyrektywy o materiałach budowlanych, domniemanie przydatności do uŝytku. NORMY ZHARMONIZOWANE Zgodnie z niektórymi dyrektywami zastosowanie norm zharmonizowanych pozwala na dokonanie wyboru odpowiedniej procedury oceny zgodności, co daje moŝliwość przeprowadzenia oceny zgodności bez interwencji strony trzeciej lub skorzystanie z innych procedur. 9
WYRÓB A DYREKTYWY I NORMY DYREKTYWA B USTAWY HORYZONTALNE: Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (tekst jednolity: Dz.U. 2004 r. nr 204, poz. 2087 z późn. zm.). Ustawa ta stanowi m.in. podstawę do transpozycji Dyrektyw Starego i Nowego Podejścia. Ustawa z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz.U. z 31.12.2003 r. nr 229, poz. 2275). Jest to transpozycja Dyrektywy o ogólnym bezpieczeństwie produktu (2001/95/WE). Ustawa z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz.U. z dnia 31.03.2000 r. nr 22, poz. 271). Jest to transpozycja Dyrektywy o odpowiedzialności producenta za szkody wyrządzone przez wadliwy wyrób (85/374/EWG). Kodeks Cywilny art.. 10