mm EFEKTY UCZENIA SIĘ:! określają co student powinien wiedzieć, rozumieć oraz zrobić potrafić zakończeniu proces! m uszą być mierzalne, potwierdzone w i proc ud Efekty uczenia się mogą być przypisane do: - cyklu studiów (studia I, II i II stopnia, studia podyplomowe) 1 / 7
- modułów (blok programowy) - poszczególnych przedmiotów Określają one warunki przyznawania punktów ECTS i są definiowane przez nauczycieli akademickich, dlatego powinny im towarzyszyć odpowiednio dobrane metody weryfikacji kwalifikacji uzyskanych w procesie uczenia się (np.: egzamin, projekt). Efekty uczenia się w Procesie Bolońskim: Efekty uczenia się stanowią jeden z podstawowych elementów przy tworzeniu ogólnoeuropejskiej ramy kwalifikacji umożliwiającej porównywanie osiągnięć studentów z różnych krajów. Do pracy nad tworzeniem i wprowadzaniem efektów uczenia się w krajach biorących udział w Procesie Bolońskim, ministrowie odpowiedzialni za szkolnictwo wyższe po raz pierwszy nawoływali w 2003 roku w komunikacie po konferencji w Berlinie. 2 / 7
W komunikacie Londyńskim z 2007 roku Ministrowie po raz kolejny podkreślili wagę stworzenia ram kwalifikacji opartych na dobrze opisanych efektach uczenia się, które gwarantują przejrzystość w opisie kompetencji studentów. Zachęcają również instytucje szkolnictwa wyższego do nawiązania współpracy z pracodawcami, którzy mogą pomóc w określaniu pożądanych umiejętności, jakie powinni posiadać absolwenci uczelni wyższych. Rodzaje efektów uczenia się: ogólne (generyczne) - np.: podstawowe umiejętności komputerowe, praca w grupie, umiejętność tworzenia prezentacji 3 / 7
szczegółowe (subject specific) - określone dla każdego programu studiów i jego realizacji obejmujące specyficzną wiedzę z określonej dziedziny i umiejętności jej zastosowania Wprowadzenie efektów uczenia się wiąże się z nowym podejściem do tworzenia programów studiów i do kształcenia. Podejście oparte na efektach kształcenia (ang. Outcome-based Approach, OBA) koncentruje się na studencie (tzw. student-oriented-approach). Punktem jego wyjścia są oczekiwane rezultaty, czyli nabyte przez studenta umiejętności w procesie kształcenia. Wprowadzenie efektów uczenia się ma również ułatwić uznawanie kompetencji studentów zdobytych poza oficjalnym systemem edukacji wyższej, np. w pracy zawodowej. Dzięki definiowaniu efektów uczenia się kompetencje te mogą zostać rozpoznane i nazwane, a następnie uznane (lub nie) jako wystarczające do przystąpienia do studiów. 4 / 7
Korzyści ze stosowania efektów uczenia się: - zdefiniowanie typu oraz zakresu nauczania oczekiwanego przez studenta - obiektywna ocena procesu uczenia się we wszystkich jego fazach (przed rozpoczęciem zajęć, w ich trakcie oraz na zakończenie) - jasne przedstawienie oczekiwań w stosunku do uczestników zajęć - zrozumiałe opisanie kompetencji absolwentów - zdefiniowanie samodzielnych komponentów kształcenia, które mogą następnie podlegać realizacji poprzez zróżnicowane formy uczenia się - wsparcie wykładowców w procesie organizacji i realizacji programu nauczania Określanie i definiowanie efektów uczenia się: Efekty uczenia się powinny być definiowane w czasie przyszłym i zawierać informacje na temat tego, co student będzie wiedział, potrafił oraz jakie postawy będzie prezentował. 5 / 7
Oznacza to, że metody uczenia - wykład, ćwiczenia, laboratorium czy praca w grupie, muszą być dopasowane do określonych dla danego przedmiotu efektów uczenia się. Na przykład: wykład jest odpowiednią formą dla poszerzania wiedzy studentów, a ćwiczenia laboratoryjne dla rozwijania ich umiejętności praktycznych i zastosowania zdobytej wiedzy. Jednocześnie efekty uczenia się powinny być mierzalne, udokumentowane i potwierdzone. Dla wybranych metod prowadzenia zajęć, wykładowca powinien określić odpowiednie metody sprawdzania wiedzy i umiejętności studentów poprzez odpowiednio dobrane egzaminy ustne lub pisemne, doświadczenie lub projekty, a proces ten powinien być udokumentowany w odpowiedni sposób. Przy opisie efektów uczenia się przydatnym narzędziem jest taksonomia Bloom'a, która wprowadzając klasyfikację celów edukacyjnych umożliwia precyzyjny opis procesu edukacji. Taksonomia ta wyróżnia 3 dziedziny: poznawczą (cognitive domain), psychoruchową (psych omotor domain), emocjonalną (affective domain). 6 / 7
Dziedzinę poznawczą Bloom podzielił na 6 poziomów: wiedza, rozumienie, zastosowanie, analiza, synteza, ocenianie. Każdy kolejny poziom opisuje wyższy poziom umiejętności wykorzystania oraz zastosowania zdobytej wiedzy i powinien znaleźć odzwierciedlenie w opisie przedmiotu. Dokładny opis poziomów dostępny jest w PLIKU. 7 / 7