MŁODZI BEZROBOTNI (W TYM ABSOLWENCI) W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W 2003 ROKU

MŁODZI BEZROBOTNI (W TYM ABSOLWENCI) W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W 2003 ROKU TORUŃ, MARZEC 2004

WSTĘP Analiza pt. Młodzi bezrobotni (w tym absolwenci) w województwie kujawsko pomorskim w 2003 roku przygotowana została w Wydziale Informacji, Badań i Analiz Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu. Opracowanie charakteryzuje sytuację młodzieży w wieku 18 24 lata oraz absolwentów szkół na wojewódzkim rynku pracy. W zakresie informacji o strukturze i aktywizacji młodych bezrobotnych wykorzystano dane ze sprawozdawczości sporządzanej przez powiatowe urzędy pracy w ramach realizacji Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2003. Wykorzystano również dane demograficzne publikowane przez Urząd Statystyczny w Bydgoszczy. Opracowanie zawiera część opisową oraz zestawienie danych w ujęciu tabelarycznym. Tablice zostały przygotowane metodą komputerowych zestawień i agregacji danych. Ze względu na elektroniczną technikę zaokrągleń, dane mogą nie sumować się na 100%. Przy publikacji danych WUP prosimy o podanie źródła ADMITTANCE Analysis Young unemployed persons (including graduates) in Kujawsko Pomorskie Voivodship in 2003 was prepared by Department of Information, Research and Analyses of Voivodship Labour Office in Toruń. The publication characterises situation of young people of 18 24 age and graduates regional labour market. In range of information about structure and activation young unemployed were used data from report made by Local Labour Offices using by realisation decree of Council of Ministers concern with statistic research of public statistic on year 2003. Also demographic data published by Statistical Office in Bydgoszcz were used. The publication contains written parts and combination of data in tables. The tables were made by computer s combinations and adding of data. Because of electronic technique of making even data can t be added to 100 per cent. When publishing the VLO data please indicate the source.

SPIS TREŚCI str. 1. Ogólna charakterystyka bezrobocia wśród młodzieży 2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 3. 4. 5. 6. 7. w województwie kujawsko pomorskim... Struktura młodych bezrobotnych... Bezrobotne kobiety... Zamieszkali na wsi... Uprawnieni do zasiłku dla bezrobotnych... Młodzi bezrobotni wg czasu pozostawania bez pracy... Bilans młodych bezrobotnych w 2003 roku... Bezrobotni absolwenci... Młodzi bezrobotni korzystający z usług poradnictwa zawodowego... Program Aktywizacji Zawodowej Absolwentów Pierwsza Praca w województwie kujawsko pomorskim... Podsumowanie... 1 3 3 4 4 5 6 7 10 11 14 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. SPIS TABLIC Udział bezrobotnych wśród ludności w wieku 18 24 lata w województwie kujawsko pomorskim... Udział młodzieży w populacji bezrobotnych wg powiatów.. Bezrobotna młodzież wg powiatów w latach 2002 2003... Wybrane cechy bezrobotnej młodzieży... Bezrobotni w wieku 18 24 lata według czasu pozostawania bez pracy... Bilans młodych bezrobotnych w województwie kujawsko pomorskim w 2003 roku... Bilans bezrobotnych w wieku 18 24 lata w 2003 roku według powiatów... Bezrobotni absolwenci w województwie kujawsko pomorskim w latach 2002 2003... 16 17 18 19 20 21 22 24

9. 9.1. 10. 11. 12. 12.1. 13. 13.1. 14. 15. Bezrobotni absolwenci według poziomów wykształcenia w latach 2002 2003... Struktura bezrobotnych absolwentów według poziomów wykształcenia w latach 2002 2003... Bilans bezrobotnych absolwentów w 2003 roku według poziomu wykształcenia i płci... Bilans bezrobotnych absolwentów w 2003 r. według powiatów... Ranking zawodów noworejestrujących się bezrobotnych absolwentów (napływ) w 2003 roku... Nowe rejestracje (napływ) bezrobotnych absolwentów w powiatach według elementarnych grup zawodów i płci w 2003 roku... Ranking zawodów bezrobotnych absolwentów w województwie kujawsko pomorskim w stan na 31.12.2003 roku... Bezrobotni absolwenci w powiatach wg elementarnych grup zawodów i płci stan na 31.12.2003 roku... Oferty pracy dla absolwentów w latach 2002 2003... Młodzi bezrobotni (z wyjątkiem młodzieży uczącej się) korzystający z usług poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej w 2003 roku... 25 26 27 28 29 33 43 47 56 57 SPIS WYKRESÓW 1. 2. 3. 4. Bezrobotna młodzież w powiatach województwa kujawsko pomorskiego w latach 2002 2003. Stan na koniec roku... Bezrobotni absolwenci w powiatach województwa kujawsko pomorskiego w latach 2000 2003. Stan na koniec roku... Bezrobotni absolwenci w województwie kujawsko pomorskim według poziomów wykształcenia w latach 1999 2003... Udział bezrobotnych absolwentów w ogólnej liczbie bezrobotnych w województwie kujawsko pomorskim wg stanu na koniec 2002 r. i 2003 r.... 58 59 60 61

CONTENTS page 1. 2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 3. 4. 5. 6. 7. General characteristic of unemployment among youth in Kujawsko-Pomorskie Voivodship... Structure of young unemployed persons... Unemployed females... Unemployed persons in the rural areas... Unemployed persons possessing benefit rights... Young unemployed persons by duration of unemployment... Balance of young unemployed persons in 2003... Unemployed graduates... Young unemployed persons who use to career counselling.. Programme of Career Activation of Graduates First Job in Kujawsko Pomorskie Voivodship... Summary... 1 3 3 4 4 5 6 7 10 11 14 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. TABLES Participation of unemployed persons aged up to 24 years in population of aged up to 24 years... Participation of unemployed persons aged up to 24 years in the total number of unemployed persons by poviats... Unemployed persons aged up to 24 years by poviats in 2002 2003... Selected features of youth unemployed persons... Unemployed persons up to 18 24 years by duration of unemployment... Balance of young unemployed persons in Kujawsko- Pomorskie Voivodship in the 2003... Balance of unemployed persons at age 18 24 years by poviats... Unemployed graduates in Kujawsko-Pomorskie Voivodship in 16 17 18 19 20 21 22

9. 9.1 10. 11. 12. 12.1 13. 13.1 14. 15. years 2002 2003... Unemployed graduates by educational level in years 2002 2003... Structure of unemployed graduates by educational level in years 2002 2003... Balance of unemployed graduates by educational level and sex in 2003... Balance unemployed graduates by poviats in 2003... Rating of newly registered unemployed graduates (inflow) in 2003... The newly registered unemployed graduates (inflow) in poviats by elementary groups of professions and sex in 2003... Rating of unemployed graduates by professions in Kujawsko-Pomorskie Voivodship as of 31.12.2003... Unemployed graduates by elementary groups of professions and sex in poviats as of 31.12.2003... Job offers for graduates in years 2002 2003... Young unemployed persons (except pupils) who use to career counselling and vocational information in 2003.. 24 25 26 27 28 29 33 43 47 56 57 GRAPHS 1. 2. 3. 4. Unemployed youth persons in poviats of Kujawsko-Pomorskie Voivodship in years 2002-2003. As of the year... Unemployed persons at the age 18 24 years who possessing benefit rights in Kujawsko-Pomorskie Voivodship. As of the year... Unemployed graduates in poviats of Kujawsko-Pomorskie Voivodship in years 1999 2003. As of the year... Unemployed graduates by educational levels in Kujawsko- Pomorskie Voivodship in years 2002-2003... 58 59 60 61

TABLICA 1. UDZIAŁ BEZROBOTNYCH WŚRÓD LUDNOŚCI W WIEKU 18-24 LATA W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO - POMORSKIM Wyszczególnienie Ogółem mężczyźni kobiety miasta wieś ludność ogółem - stan na 31.12.2002 2 069 166 999 589 1 069 577 1 285 383 783 783 w tym w wieku 18-24 lata 250 528 126 849 123 679 157 774 92 754 % w ogółem 12,1% 12,7% 11,6% 12,3% 11,8% bezrobotni w wieku 18-24 lata - stan na 31.12.2003 58 180 28 414 29 766 29 222 28 958 % w ludności w wieku 18-24 lata 23,2% 22,4% 24,1% 18,5% 31,2% dane o ludności: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy

1.OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA BEZROBOCIA WŚRÓD MŁODZIEŻY W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM Młodzież w wieku 18 24 lata (250.528 osób) stanowi, według danych Urzędu Statystycznego, 12,1% ludności województwa. Nieznacznie przeważają mężczyźni (50,6%) i mieszkańcy miast (63,0%). Niemal 1 / 4 tej populacji (23,2%) stanowią bezrobotni. Wśród młodych mężczyzn wskaźnik ten wynosi 22,4%, a wśród kobiet 24,1%. Trudniejszą sytuację pod tym względem odnotowuje się na terenach wiejskich, gdzie status bezrobotnego posiada każda trzecia osoba w wieku 18-24 lata (31,2%). W roku szkolnym 2002/2003 na terenie województwa kujawskopomorskiego działało 151 szkół ponadpodstawowych, 426 szkół ponadgimnazjalnych, 166 szkół policealnych oraz 16 szkół wyższych. W omawianym roku szkolnym szkoły wyższe ukończyły 16.593 osoby, licea ogólnokształcące 11.087 osób, zasadnicze szkoły zawodowe 11.341 osób, średnie szkoły zawodowe - 9.765 osób, a szkoły policealne - 4.687 osób. Absolwenci szkół ponadgimnazjalnych według poziomu wykształcenia (dane Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy) Wyszczególnienie Razem absolwenci z tego szkół 2002 2003 Wzrost / spadek Liczba W % liczba W % W liczbach bezwzgl. W % 50.655 100,0 53.473 100,0 2.818 5,6 Wyższych 14.672 29,0 16.593 31,0 1.921 13,1 Policealnych 4.330 8,5 4.687 8,8 357 8,2 Średnich ogólnokształcących 10.250 20,2 11.087 20,7 837 8,2 Średnich zawodowych 9.068 17,9 9.765 18,3 697 7,7 Zasadniczych zawodowych 12.335 24,4 11.341 21,2-994 -8,1 Według stanu na 31 grudnia 2003 roku w województwie kujawsko pomorskim zarejestrowanych było 58.180 bezrobotnych będących w wieku 18 24 lata (bezrobotnej młodzieży). 1

Młodzież na tle bezrobotnych ogółem w województwie kujawsko pomorskim. Stan na 31 grudnia 2003 roku Wyszczególnienie Bezrobotni w wieku Bezrobotni ogółem 18 24 lata Liczba % Liczba % Razem 212.066 100,0 58.180 100,0 W tym: Kobiety 112.734 53,2 29.766 51,2 Zamieszkali na wsi 91.348 43,1 28.958 49,8 z prawem do zasiłku 35.509 16,7 7.661 13,2 Pozostający bez pracy powyżej 12 miesięcy 111.576 52,6 22.955 39,5 Młodzież stanowiła w końcu 2003 roku największą grupę bezrobotnych 27,4% ogółu (w końcu 2002 roku wskaźnik ten wynosił 28,9%). Największy udział ludzi młodych (w wieku 18 24 lata) wśród ogółu bezrobotnych występuje w powiatach: golubsko dobrzyńskim - 33,6%, brodnickim - 32,9% oraz toruńskim powiecie ziemskim 32,8%; najmniejszy we włocławskim powiecie grodzkim (20,1%),bydgoskim powiecie grodzkim (22,7%)oraz grudziądzkim powiecie grodzkim (23,8%). W porównaniu ze stanem z końca 2002 roku w województwie kujawsko pomorskim nastąpił spadek liczby bezrobotnej młodzieży o 5,0% (w tym samym czasie w kraju populacja ta zmniejszyła się o 7,8%). Spadek liczby młodych bezrobotnych odnotowano w siedemnastu powiatach naszego województwa, w tym największy o 14,6% we włocławskim powiecie grodzkim oraz we włocławskim powiecie ziemskim o 13,9%; najmniejszy natomiast w powiecie lipnowskim o 1,1%, wąbrzeskim o 2,0% oraz w grudziądzkim powiecie grodzkim o 2,5%. Wzrost liczby bezrobotnej młodzieży w pozostałych powiatach wahał się od 8,2% w powiecie golubsko-dobrzyńskim do 0,04% w powiecie brodnickim. Większość (51,2%) bezrobotnych w wieku 18 24 lata to kobiety, a blisko połowa (49,8%) zamieszkuje na wsi(w końcu 2002 r. było to odpowiednio 50,2% i 49,5%). Prawo do zasiłku dla bezrobotnych posiada 13,2% młodych bezrobotnych (przed rokiem 15,6%). 2

2. STRUKTURA MŁODYCH BEZROBOTNYCH 2.1. Bezrobotne kobiety Wśród bezrobotnych będących w wieku 18 24 lata nieznacznie przeważają kobiety 51,2%. W porównaniu ze stanem z końca roku 2002 populacja ta zmniejszyła się o 3,2%, a jej udział wśród młodych bezrobotnych wzrósł o 1,0 punkt. Wybrane cechy młodych bezrobotnych kobiet Wzrost/spadek Bezrobotne kobiety 2002 r. 2003 r. W wieku 18 24 lata w liczbach % bezwzględnych Razem 30.763 29.766-997 -3,2 Zamieszkałe na wsi 15.150 14.735-415 -2,7 z prawem do zasiłku 2.536 2.158-378 -14,9 długotrwale bezrobotne 14.205 13.665-540 -3,8 Kobiety przeważają w 14 powiatach naszego województwa wśród bezrobotnej młodzieży: ich udział wyniósł od 55,5% w powiecie mogileńskim do 50,2% w powiecie brodnickim. W pozostałych powiatach odnotowano przewagę mężczyzn: od 52,6% w powiecie aleksandrowskim do 50,3% w powiecie nakielskim. Bezrobotne kobiety w wieku 18 24 lata stanowią 26,4% wszystkich bezrobotnych kobiet w województwie (przed rokiem 27,5%). Nieznaczną większość spośród bezrobotnych młodych kobiet stanowią osoby zamieszkujące w miastach naszego województwa 50,5% (tak samo jak przed rokiem 50,5%). Prawo do pobierania zasiłku posiada jedynie 7,2% bezrobotnych młodych kobiet (przed rokiem 8,2%). Warto zaznaczyć, że wśród bezrobotnych kobiet ogółem wskaźnik ten wynosi 12,3%, a wśród bezrobotnych młodych mężczyzn 19,4%. Ze względu na czas pozostawania bez pracy największą grupę wśród bezrobotnych kobiet w wieku 18 24 lata stanowią osoby długotrwale bezrobotne 45,9% (przed rokiem 46,2%). Każda czwarta spośród młodych bezrobotnych kobiet (25,1%) pozostaje bez pracy ponad 24 miesiące (przed rokiem 24,4%). Bezrobotne młode kobiety według czasu pozostawania bez pracy Stan na koniec 2002-2003 Bezrobotne kobiety w wieku 18 24 lata 2002 r. 2003 r. Liczba % Liczba % Ogółem 30.763 100,0 29.766 100,0 do 1 miesiąca 1.687 5,5 1.886 6,3 1-3 miesiące 4.878 13,9 4.568 15,3 3-6 miesięcy 4.967 16,1 4.896 16,4 6-12 miesięcy 5.026 16,3 4.751 16,0 powyżej 12 miesięcy 14.205 46,2 13.665 45,9 3

Analiza terytorialna wskazuje, że najwyższy udział długotrwale bezrobotnych kobiet w zbiorowości kobiet w wieku 18 24 lat występuje w powiecie wąbrzeskim 56,9%. Natomiast najniższą wartość 35,4%, wskaźnik ten przyjmuje w bydgoskim powiecie grodzkim. Sytuacja młodych kobiet w tym zakresie wydaje się być znacznie trudniejszą aniżeli mężczyzn, wśród których udział długotrwale bezrobotnych wynosi 32,7% (najwyższy w powiecie wąbrzeskim 45,0%, najniższy w toruńskim powiecie grodzkim 18,7%), a mężczyzn pozostających bez pracy ponad 24 miesiące 13,5% (najwyższy w powiecie wąbrzeskim 24,4%, najniższy w toruńskim powiecie grodzkim 7,6%). 2.2. Zamieszkali na wsi W końcu 2003 roku na wsi zamieszkiwało 49,8% ogółu bezrobotnej młodzieży (28.958 osób). Jest to wskaźnik wyższy niż dla populacji bezrobotnych ogółem (43,1%). W analogicznym okresie roku poprzedniego wskaźniki te wynosiły odpowiednio: 49,5% dla bezrobotnej młodzieży i 43,0% dla bezrobotnych ogółem. Prawie 1 / 4 populacji bezrobotnej młodzieży (24,9%) zamieszkuje w czterech miastach na prawach powiatu. Z pozostałych obszarów jedynie w powiecie inowrocławskim udział mieszkańców wsi nie przekracza połowy populacji bezrobotnej młodzieży (38,5%). W innych powiatach wskaźnik ten waha się od 59,4% w powiecie nakielskim do 92,4% w toruńskim powiecie ziemskim. Udział kobiet i mężczyzn wśród młodych bezrobotnych zamieszkałych na wsi wynosi odpowiednio 50,9% i 49,1%(tak samo jak przed rokiem). Jest to poziom nieznacznie niższy od udziału kobiet w populacji wszystkich bezrobotnych zamieszkałych na wsi (51,9%). Najwyższy udział kobiet w wieku 18-24 lat w ogólnej zbiorowości młodych bezrobotnych zamieszkałych na obszarach wiejskich odnotowano w powiecie mogileńskim 55,5% oraz chełmińskim 55,0%, najniższy natomiast w powiecie aleksandrowskim 46,7% i golubsko-dobrzyńskim 47,6%. 2.3. Uprawnieni do zasiłku dla bezrobotnych Prawo do pobierania zasiłku posiadało w końcu 2003 roku 13,2% bezrobotnej młodzieży (przed rokiem 15,6%). Jest to wskaźnik o 3,5 pkt. niższy niż w populacji bezrobotnych ogółem. Należy mieć na uwadze, że 17,9% populacji młodych bezrobotnych stanowią absolwenci, którym z mocy ustawy prawo do zasiłku nie przysługuje. W poszczególnych powiatach udział osób uprawnionych do pobierania zasiłku w populacji bezrobotnej młodzieży waha się od 6,9% w toruńskim powiecie grodzkim do 19,5% w powiecie sępoleńskim. Struktura osób uprawnionych do zasiłku dla bezrobotnych według płci wyraźnie wskazuje, że w trudniejszej sytuacji w tym względzie znajdują się kobiety. Udział kobiet uprawnionych do zasiłku w zbiorowości bezrobotnych młodych kobiet waha się od 3,7% 4

w toruńskim powiecie grodzkim do 10,1% w powiecie aleksandrowskim. Analogiczny wskaźnik dla populacji młodych mężczyzn wahał się od 10,3% w toruńskim powiecie grodzkim do 30,8% w powiecie sępoleńskim. 2.4. Młodzi bezrobotni według czasu pozostawania bez pracy Utrwala się niekorzystna struktura młodych bezrobotnych pod względem czasu pozostawania bez pracy: w porównaniu ze stanem z roku poprzedniego nastąpił wzrost udziału osób długookresowo bezrobotnych. Bezrobotna młodzież według czasu pozostawania bez pracy Czas pozostawania bez pracy w 2002 r. miesiącach ogółem % 2003 r. Wzrost / spadek Ogółem % w liczbach % Ogółem 61.225 100,0 58.180 100,0-3.045-5,0 Do 1 4.537 7,4 4.577 7,9 40 0,9 1-3 10.595 17,3 10.075 17,3-520 -4,9 3-6 10.740 17,5 10.385 17,8-355 -3,3 6-12 11.444 18,7 10.188 17.5-1.256-11,0 12-24 12.879 21,0 11.636 20.0-1.243-9,6 Powyżej 24 11.030 18,0 11.319 19,5 289 2,6 Najbardziej liczną grupę w całej populacji młodych bezrobotnych stanowią osoby długotrwale bezrobotne, tj. pozostające bez pracy ponad 12 miesięcy 39,5%. W porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego wskaźnik ten wzrósł o 0,5 pkt. Stopniowo zacierają się, wyraźne w latach poprzednich, różnice w sytuacji mężczyzn i kobiet. Zjawisko to ilustruje poniższe zestawienie. Bezrobotna młodzież według czasu pozostawania bez pracy i płci Czas pozostawania bez pracy w miesiącach Kobiety Mężczyźni Liczba % Liczba % Liczba % Liczba % 2002 r. 2003 r. 2002 r. 2003 r. Ogółem 30.763 100,0 29.766 100,0 30.462 100,0 28.414 100,0 Do 1 1.687 5,5 1.886 6,3 2.850 9,3 2.691 9,5 1-3 4.878 15,9 4.568 15,3 5.717 18,8 5.507 19,4 3-6 4.967 16,1 4.896 16,4 5.773 19,0 5.489 19,3 6-12 5.026 16,3 4.751 16,0 6.418 21,1 5.437 19,1 12-24 6.713 21,8 6.180 20,8 6.166 20,2 5.456 19,2 Powyżej 24 7.492 24,4 7.485 25,1 3.538 11,6 3.834 13,5 Udział osób pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy w populacji bezrobotnej młodzieży najwyższy jest w powiecie 5

wąbrzeskim 50,8%, a najniższy w bydgoskim powiecie grodzkim 31,3%. W odniesieniu do stanu z końca roku 2002 liczba długotrwale bezrobotnej młodzieży zmniejszyła się o 4,0%(dla bezrobotnych ogółem wzrost w tej grupie wyniósł 1,7%). W tym samym czasie w kraju liczba młodych bezrobotnych pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy zmniejszyła się o 7,8%. 3. BILANS MŁODYCH BEZROBOTNYCH W 2003 ROKU W 2003 roku w powiatowych urzędach pracy województwa kujawsko - pomorskiego zarejestrowało się 70.510 osób w wieku 18 24 lata (o 2,2% więcej niż w roku 2002). Stanowili oni 40,9% całego napływu do bezrobocia w województwie (przed rokiem 41,8%). Najwięcej nowych rejestracji młodych bezrobotnych pochodziło z bydgoskiego powiatu grodzkiego (8.579 osoby), najmniej z powiatu wąbrzeskiego (1.290 osób) i grudziądzkiego powiatu ziemskiego (1.440 osób). Największy udział ludzi młodych w ogólnym napływie do bezrobocia wystąpił w powiatach: mogileńskim 47,7%, brodnickim 47,1%, radziejowskim 47,0%. Natomiast najmniejszy udział młodzieży w napływie do bezrobocia w województwie w 2003 r. odnotowano w: włocławskim powiecie grodzkim 32,9%, bydgoskim powiecie grodzkim 37,4%, grudziądzkim powiecie grodzkim 37,1%. Spośród noworejestrujących się młodych ludzi 36,7% trafiło do powiatowych urzędów pracy po raz pierwszy(w 2002 r. 39,7%). Wśród osób noworejestrujących się przeważali mężczyźni 53,3%, osoby zamieszkałe w miastach 58,8% oraz nie posiadające prawa do zasiłku 82,6%. W analizowanym okresie z rejestrów bezrobotnych w wieku 18 24 lata w województwie kujawsko pomorskim wyłączono 73.555 * osób (w roku 2002 69.228 osób). Najczęstsze powody wyłączeń to: podjęcie pracy 38,3% (39,4% w roku 2002) oraz niepotwierdzenie gotowości do podjęcia pracy 30,1% (31,3% w 2002 r.). Rozpoczęcie szkolenia lub stażu stanowiło w 2003 r. 13,8% odpływu młodzieży z rejestrów bezrobotnych (przed rokiem 10,8%), a dobrowolna rezygnacja ze statusu bezrobotnego 3,1% (przed rokiem 2,8%). W 2003 roku pracę podjęło 28.194 młodych bezrobotnych i było to 31,8% wszystkich podjęć pracy w województwie. Oznacza to wzrost liczby podjęć pracy, w odniesieniu do roku poprzedniego, o 884. * W liczbie tej ujęte też są osoby, które nie przestały być bezrobotnymi, ale ukończyły 24 rok życia. 6

Podjęcia pracy przez bezrobotną młodzież w latach 2002-2003 Wzrost/spadek Wyszczególnienie 2002 2003 w liczbach bezwzgl. % Podjęcia pracy ogółem 27.310 28.194 884 3,2 * niesubsydiowanej 24.009 22.120-1.889-7,9 w tym pracy sezonowej 4.265 3.687-578 -13,6 * subsydiowanej z tego: 3.301 6.074 2.773 84,0 - prac interwencyjnych 968 2.007 1.039 107,3 - robót publicznych 892 1.809 917 102,8 - z tytułu udzielonej pożyczki z tego: 98 194 96 98,0 na uruchomienie działalności gospodarczej lub rolniczej 68 95 27 39,7 w ramach utworzonego przez pracodawcę dodatkowego miejsca 30 99 69 230,0 pracy - inne 1.343 2.064 721 53,7 Wśród młodych bezrobotnych podejmujących zatrudnienie dominowali mężczyźni, stanowiąc 55,3% populacji (przed rokiem 52,5%). Zdecydowana większość młodych bezrobotnych (22.120 osób czyli 78,5%) podejmowała zatrudnienie niesubsydiowane (wśród ogółu bezrobotnych wskaźnik ten wyniósł 78,0%). Taki rodzaj zatrudnienia podejmowali głównie mężczyźni 55,6% oraz mieszkańcy miast - 60,0%). Udział zatrudnienia niesubsydiowanego wśród bezrobotnej młodzieży w poszczególnych powiatach wahał się od 56,2% w powiecie radziejowskim do 87,8% we włocławskim powiecie grodzkim. W minionym roku zatrudnienie subsydiowane podjęło w województwie kujawsko pomorskim 6.074 młodych bezrobotnych. Było to o 84,0% więcej aniżeli w roku 2002. Młodzież w wieku 18 24 lata stanowiła 28,5% wszystkich bezrobotnych podejmujących zatrudnienie subsydiowane w analizowanym okresie (przed rokiem 33,7%). Kobiety stanowiły w tej grupie 45,7% (przed rokiem 47,4%), a mieszkańcy wsi 46,8% (w 2002 r. 44,0%). W porównaniu ze stanem z roku 2002 odnotowano wzrost liczby młodych bezrobotnych aktywizowanych w ramach prac interwencyjnych (blisko 107,3%} i robót publicznych (ponad 102,8%}. 4.BEZROBOTNI ABSOLWENCI Według stanu na koniec 2003 roku liczba zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów wyniosła 10.416 osób, stanowiąc 4,9% ogółu bezrobotnych (w końcu 2002 r. odpowiednio 10.680 osób i 5,0%). W poszczególnych powiatach udział absolwentów w liczbie bezrobotnych ogółem wahał się od 3,3% w powiecie świeckim do 7,6% w toruńskim powiecie grodzkim. Wśród bezrobotnych absolwentów dominują kobiety, które stanowią 54,8% tej populacji (przed rokiem 57,8%). W roku 2003 odnotowano wzrost liczby bezrobotnych absolwentów wśród osób z wykształceniem średnim ogólnokształcącym o 25,1%, 7

gimnazjalnym i niższym o 16,8%. oraz wzrost absolwentów szkół wyższych o 5,3%. W pozostałych grupach nastąpił spadek liczby bezrobotnych absolwentów. Bezrobotni absolwenci według poziomu wykształcenia Wyszczególnienie Bezrobotni absolwenci-stan na koniec 2002 r. 2003 r. Wzrost/spadek Liczba % Liczba % w liczbach bezwzgl. W % razem absolwenci 10.680 100,0 10.416 100,0-264 -2,5 z tego: szkół wyższych 1.732 16,2 1.824 17,5 92 5,3 policealnych i średnich zawodowych 3.446 32,3 3.343 32,1-103 -3,0 l.o. 1.430 13,4 1.789 17,2 359 25,1 zasadniczych zawodowych 3.787 35,5 3.127 30,0-660 -17,4 Gimnazjalnych i poniżej 285 2,7 333 3,2 48 16,8 Wśród bezrobotnych absolwentów dominują osoby legitymujące się następującymi zawodami wyuczonymi (według Klasyfikacji zawodów i specjalności - dla potrzeb rynku pracy grupy elementarne): sprzedawcy i demonstratorzy 1.201 osób, pracownicy do spraw finansowych i handlowych 523 osoby, pracownicy obsługi biurowej 435 osób, kucharze 408 osób, technicy mechanicy 405 osób, mechanicy pojazdów samochodowych 387 osób, Znaczącą grupę (1.390 osób 13,3% ogółu bezrobotnych absolwentów) stanowią osoby nie posiadające żadnego zawodu wyuczonego. W 2003 roku w powiatowych urzędach pracy zarejestrowało się 32.467 bezrobotnych absolwentów (w tym 57,7% po raz pierwszy). W porównaniu ze stanem z roku poprzedniego napływ zwiększył się o 14,1%. Najwięcej nowych absolwentów zarejestrowało się w bydgoskim powiecie grodzkim - 3.940 osób, najmniej w powiecie wąbrzeskim - 490 osób. Wśród napływu bezrobotnych absolwentów 21,0% stanowiły osoby powracające do rejestrów po zakończeniu stażu (w roku 2002 12,0%), a 2,5% - po ukończeniu szkolenia (przed rokiem 2,4%). Noworejestrujący się bezrobotni absolwenci stanowili w minionym roku 18,8% wszystkich osób rejestrujących się w powiatowych urzędach pracy, a w populacji osób rejestrujących się po raz pierwszy 44,6% (w roku 2002 było to odpowiednio: 17,3% i 42,8%). Wśród bezrobotnych absolwentów rejestrujących się w powiatowych urzędach pracy naszego województwa w 2003 roku przeważały osoby legitymujące się wykształceniem policealnym i średnim zawodowym 33,8% wszystkich nowych rejestracji absolwentów oraz zasadniczym zawodowym 23,1% ogółu. 8

Nowe rejestracje ( napływ ) bezrobotnych absolwentów w 2002-2003 Poziom wykształcenia 2002 r. 2003 r. Osoby % osoby % Ogółem 28.449 100,0 32.467 100,0 Szkoły wyższe 5.374 18,9 7.246 22,3 Policealne i średnie zawodowe 10.044 35,3 10.975 33,8 l.o. 4.136 14,5 5.653 17,4 Zasadnicze zawodowe 8.149 28,6 7.513 23,1 Gimnazjalne i poniżej 746 2,6 1.080 3,3 Zawody jakimi najczęściej legitymowali się noworejestrowani absolwenci, to: sprzedawcy i demonstratorzy 2.990 osób, pracownicy do spraw finansowych i handlowych 1.516 osób, technicy mechanicy 1.401 osób, pracownicy obsługi biurowej 1.385 osób. Blisko 13% noworejestrujących się absolwentów nie posiadało żadnego zawodu wyuczonego. W omawianym okresie z rejestrów bezrobotnych absolwentów wyłączono 32.731 osób * (o 11,0% więcej niż w 2002 r.). Pracę podjęło w ub. r. 8.197 bezrobotnych absolwentów (o 8,2% więcej niż w roku 2002). Kobiety stanowiły 58,0% tej populacji (w 2002 r. 58,8%). Zatrudnienia subsydiowanego dotyczyło 37,4% podjęć pracy (w 2002 r. 28,1%). Przede wszystkim było to zatrudnienie w ramach, tzw. umów absolwenckich. W ramach tej formy zatrudniono w ciągu minionego roku 2.361 absolwentów (o 48,7% więcej niż w roku 2002). Podjęcia pracy przez bezrobotnych absolwentów w latach 2002 i 2003 Wyszczególnienie 2002 r. 2003 r. Ogółem Wzrost/ spadek Dynamika zmian % Podjęcia pracy ogółem 7.578 8.197 619 108,2 w tym: Prac interwencyjnych 134 264 130 197,0 Umów absolwenckich 1.588 2.361 773 148,7 Robót publicznych 347 374 27 107,8 z tytułu udzielonej pożyczki, z tego: 63 64 1 101,6 * podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej 45 28-17 -62,2 * w ramach utworzonego przez pracodawcę dodatkowego miejsca pracy 18 36 18 200,0 W 2003 roku powiatowe urzędy pracy dysponowały 10.321 propozycjami pracy dla absolwentów (w tym 98,0% dotyczyło * W liczbie tej ujęte są też osoby, które nie przestały być bezrobotnymi, ale po roku od ukończenia szkoły utraciły status absolwenta 9

zatrudnienia subsydiowanego). Oznacza to wzrost liczby zgłoszonych propozycji zatrudnieniowych dla absolwentów, w odniesieniu do stanu z roku 2002, o 2.918 ofert. Udział ofert pracy subsydiowanej zwiększył się w tym samym okresie o 0,7 pkt. Bezrobotni absolwenci korzystali również z innej, wyłącznie do nich adresowanej formy aktywizacji zawodowej, jaką są staże pracy. W 2003 roku skierowano na nie 8.549 osób (o 2.304 podjęć stażu więcej niż w roku 2002). W analizowanym okresie 712 bezrobotnych absolwentów rozpoczęło szkolenia zawodowe. W stosunku do stanu z roku 2002 oznacza to spadek liczby zaktywizowanych tą formą o 189 osób. 5. MŁODZI BEZROBOTNI KORZYSTAJĄCY Z USŁUG PORADNICTWA ZAWODOWEGO W 2003 roku z usług poradnictwa zawodowego skorzystało 16.098 młodych bezrobotnych (o 496 osób więcej niż w roku 2002). Stanowiło to 51,9% wszystkich bezrobotnych korzystających z tej formy pomocy (przed rokiem 58,3%). Bezrobotni absolwenci 13.823 osoby stanowili natomiast 44,6% ogółu bezrobotnych korzystających z usług poradnictwa zawodowego (przed rokiem odpowiednio: 15.097 osób i 56,4%). Zdecydowana większość 56,8% młodych bezrobotnych korzystających z poradnictwa zawodowego to kobiety (przed rokiem 57,6%). Z porad indywidualnych skorzystało 8.429 młodych bezrobotnych (w 2002 r. 6.133 osób), natomiast w spotkaniach grupowych uczestniczyły 7.442 osoby (w 2002 r. 9.451 osób). Młodzi bezrobotni najczęściej zwracali się do doradców zawodowych z problemami dotyczącymi zatrudnienia, doskonalenia zawodowego oraz wyboru zawodu. Kategorie problemu zawodowego młodych bezrobotnych korzystających z poradnictwa w 2003 roku Kategorie problemu Młodzież do lat 24 Absolwenci Osoby % Osoby % Ogółem 16.098 100,0 13.823 100,0 z tego wg kategorii problemu Wybór zawodu 1.400 8,7 1.023 7,4 Doskonalenie zawodowe 3.025 18,8 1.710 12,4 Zatrudnienie 8.436 52,4 7.956 57,6 Inne 3.237 20,1 3.134 22,7 Rezultatem działań poradnictwa zawodowego w 2003 roku było podjęcie pracy przez 2.008 młodych bezrobotnych oraz skierowanie na szkolenia zawodowe 644 osób. 10

Wyniki działania poradnictwa zawodowego wśród bezrobotnej młodzieży w latach 2002 2003 Wyszczególnienie Młodzież do 24 lat Absolwenci 2002 r. 2003 r. 2002 r. 2003 r. Podjęcie pracy 2.412 1.651 2.008 1.360 Szkolenie zawodowe 1.058 1.566 644 466 Uczestnictwo w klubie pracy 870 803 685 479 Inne 2.037 2.072 1.960 1.878 6. PROGRAM AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ ABSOLWENTÓW PIERWSZA PRACA W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W 2003 roku kontynuowano realizację Programu Pierwsza Praca. Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu prowadził akcje informacyjno promocyjną, między innymi na łamach biuletynu prezentującego rynek pracy naszego województwa oraz na stronie internetowej www.apraca.pl/towu, jak również na łamach lokalnej prasy. Ponadto podejmowane były działania informacyjne mające na celu zapoznanie absolwentów ze specyfiką lokalnego rynku pracy, możliwościami uzyskania pomocy w zakresie samozatrudnienia i subsydiowanych form zatrudnienia. W kwietniu 2003 roku już po raz szósty Biuro Karier UMK zorganizowało trzydniowe Spotkania z rynkiem pracy", którym towarzyszyły Targi Pracy i Praktyk. Uczestniczyło w nich ponad 700 studentów. Tegoroczne Spotkania i udział pracodawców w Targach Pracy były sponsorowane przez Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej. Program Spotkań z rynkiem pracy stworzyli pracodawcy (prezentacje firm i instytucji), pracownicy działów personalnych (uczyli procedur rekrutacji i selekcji), przedstawiciele zawodów oraz profesjonalni trenerzy. Przez trzy dni studenci mogli wziąć udział w wykładach, dyskusjach i zajęciach praktycznych organizowanych w małych grupach. Podczas jednego z wykładów zaprezentowano założenia Programu Pierwsza Praca. Przybliżono studentom zagadnienia i problemy lokalnego rynku pracy oraz omówiono formy wsparcia dla bezrobotnych absolwentów. Ogółem powiatowe urzędy pracy województwa kujawsko pomorskiego na aktywizację zawodową absolwentów w 2003 roku wydatkowały kwotę 33.821,5 tys. złotych w ramach której zaktywizowały 10.447 absolwentów. W 2003 roku został ponownie opracowany Plan Działań, realizowanych w ramach Programu Pierwsza Praca. Podobnie jak w roku ubiegłym Program ten opierał się na następujących segmentach: małe i średnie przedsiębiorstwa oraz samozatrudnienie, informacja, poradnictwo zawodowe i pośrednictwo pracy, kształcenie, wolontariat. W segmencie Małe i Średnie Przedsiębiorstwa oraz Samozatrudnienie powiatowe urzędy pracy naszego województwa 11

podejmowały działania w zakresie instrumentów rynku pracy wynikających z Ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu stażami absolwenckimi objęto 8.549 osób, z refundacji z tytułu zatrudnienia absolwentów skorzystało 2.351 osób, na szkolenie skierowano 711 absolwentów, udzielono 1 pożyczki szkoleniowej oraz 28 pożyczek na podjęcie działalności gospodarczej, 36 absolwentów skorzystało z pożyczek na utworzenie dodatkowych miejsc pracy. Ponadto, w ramach prac interwencyjnych zatrudniono 264 osoby a robót publicznych 374 absolwentów, dokonano zwrotu kosztów dojazdu 471 osobom, a zwrotu składki ZUS 1 osobie. W segmencie tym podjęte były także działania wynikające z Ustawy o ułatwieniu zatrudnienia absolwentom szkół. Dokonano refundacji składek ubezpieczenia 24 absolwentom podejmującym działalność gospodarczą oraz refundacji składek ubezpieczenia 43 pracodawcom zatrudniającym absolwenta. Działania w ramach ww. segmentu były także uwzględnione w opracowaniach innych programów na rzecz ograniczenia bezrobocia, np.: PHARE 2001 Spójność Społeczno Gospodarcza Rozwój Zasobów Ludzkich czy Program Aktywizacji Obszarów Wiejskich Komponent B-1 (PAOW).Program PHARE 2001 będzie faktycznie realizowany w 2004 roku, natomiast Programem PAOW B-1 w 2003 roku objęto 72 absolwentów, z czego 69 osób ukończyło go, a 14 podjęło dalsze zatrudnienie po jego zakończeniu. W ramach Krajowego Programu Pierwsza Praca realizowany był projekt Zielone Miejsca Pracy. Powiatowe urzędy pracy w ramach niniejszego Programu zaktywizowały 63 absolwentów. Z ogólnej liczby osób zaktywizowanych, 47 osób ukończyło Program z czego 5 osób znalazło dalsze zatrudnienie. WUP w Toruniu oraz powiatowe urzędy pracy informowały absolwentów o możliwości otrzymania pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej, a pracodawców o pożyczce na utworzenie miejsc pracy dla absolwentów w ramach umowy podpisanej pomiędzy Ministrem Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej a Bankiem Gospodarstwa Krajowego. W segmencie Kształcenie, nadrzędnym celem działań było wypracowanie modelu współpracy pomiędzy instytucjami bezpośrednio lub pośrednio związanymi z systemem kształcenia w województwie kujawsko pomorskim. Służyły temu m. in. konsultacje nt. utworzenia nowego kierunku kształcenia w zawodzie Opiekun w domu pomocy społecznej, a także wykazu zawodów, za które samorządy powiatowe mogą dokonywać refundacji wynagrodzeń i składek na ubezpieczenie społeczne młodocianych pracowników. W segmencie Informacja, Poradnictwo Zawodowe i Pośrednictwo Pracy powiatowe urzędy pracy oraz Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej WUP w ramach działań na rzecz aktywizacji zawodowej absolwentów zorganizowały 311 giełd i targów pracy dla 370 podmiotów gospodarczych, w których uczestniczyło 5.967 absolwentów. W ramach Programu Samodzielność w poszukiwaniu pierwszej pracy, urzędy pracy zorganizowały 4.611 spotkań informacyjnych, w których wzięło udział 13.528 absolwentów. Ponadto zorganizowano 101 warsztatów poszukiwania pracy w ramach IPD, w których uczestniczyło 411 absolwentów. Po ukończeniu warsztatów 57 osób podjęło pracę, co stanowi 13,9% ogółu zaktywizowanych w ramach IPD. W omawianym 12

okresie sprawozdawczym, w ramach Klubów Pracy, zajęcia rozpoczęło 467 absolwentów. Ukończyło je 446 osób z czego 102 absolwentów podjęło pracę a 29 rozpoczęło szkolenie. Jednocześnie pracownicy powiatowych urzędów pracy udzielili dla 6.539 absolwentom porad indywidualnych. Porad grupowych udzielono 8.441 młodym osobom. Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Toruniu Bydgoszczy, i Włocławku realizowały Program Samodzielność w poszukiwaniu pierwszej pracy. Działania podejmowane przez Centra miały na celu pomoc powiatowym urzędom pracy w sferze poradnictwa zawodowego. W rezultacie realizacji Programu Pierwsza Praca w 2003 roku znacznie wzrósł poziom aktywizacji zawodowej bezrobotnych absolwentów. W 2002 roku Wojewódzki Urząd Pracy po raz kolejny przeprowadził badanie ankietowe bezrobotnych absolwentów w województwie kujawsko pomorskim. II edycja badaniem objęła pod koniec 2002 r. wszystkich absolwentów zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy województwa kujawsko pomorskiego (8.008 osób). Celem badania było przedstawienie sytuacji absolwentów kończących szkoły ponadgimnazjalne organom je prowadzącym oraz wskazanie pewnych kierunków zmian, jakie powinny nastąpić w systemie kształcenia naszego województwa. Z raportu przygotowanego w oparciu o zebrane informacje wynika, że bezrobotni absolwenci stanowili od 95% do 1% liczby ogółem absolwentów danej szkoły. Szkoły, w których stanowili mniej niż 5% mieszczą się głównie w Toruniu, Bydgoszczy i Włocławku. Skala bezrobocia wśród absolwentów zależy m.in. od takich czynników jak: typ szkoły, profil nauczania i lokalizacja placówki. Pozytywnym aspektem jest kontynuacja nauki przez 44% respondentów. Większość tych, którzy podejmują dalszą naukę to bezrobotni absolwenci szkół ogólnokształcących. Analiza materiału pod względem wyuczonego zawodu pokazuje, że najwięcej bezrobotnych absolwentów jest wśród szwaczek, referentów finansowych, sprzedawców i ekonomistów. Z raportem z II edycji badań ankietowych prowadzonych przez Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu zapoznani zostali Członkowie Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia, Kuratorium Oświaty oraz innych instytucji związanych z systemem edukacji. Pod koniec 2003 roku uruchomiono III edycję badania absolwentów szkół ponadgimnazjalnych w województwie kujawsko pomorskim. 13

7. PODSUMOWANIE a) Młodzież stanowiła, w końcu 2003 roku, 27,4% ogółu bezrobotnych (przed rokiem 28,9%). b) Większość młodych bezrobotnych to kobiety - 51,2%, a blisko połowa tej zbiorowości to mieszkańcy obszarów wiejskich 49,8%. c) Zaledwie 13,2% młodych bezrobotnych posiada prawo do zasiłku (wśród ogółu bezrobotnych 16,7%). d) Pozostający bez pracy ponad 12 miesięcy stanowią największą grupę w całej populacji młodych bezrobotnych 39,5% (wśród ogółu bezrobotnych wskaźnik ten wynosi 52,6%). e) W porównaniu ze stanem z końca roku 2002 w województwie kujawsko pomorskim odnotowano znaczny o 884 wzrost liczby podjęć pracy przez młodych bezrobotnych. f) Zatrudnienie subsydiowane wśród młodzieży zwiększyło się o 84,0% w odniesieniu do roku 2002. g) Bezrobotni absolwenci stanowili w końcu 2003 roku 4,9% ogółu bezrobotnych (w końcu roku 2002 5,0%), ale wśród nowych rejestracji (napływu) ich udział wyniósł 18,8%, a w populacji osób rejestrujących się po raz pierwszy 44,6%. h) Liczba noworejestrujących się absolwentów w porównaniu z rokiem 2002 zwiększyła się o 14,1%. Największy wzrost udziału osób noworejestrujących się w porównaniu z rokiem 2002 nastąpił wśród osób z wyższym wykształceniem o 3,4% natomiast największy spadek udziału wśród osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym o 5,5%. i) Wśród absolwentów najliczniejszą grupę stanowią osoby z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym 32,1%. j) W stosunku do stanu z roku 2002 nastąpił znaczny o 25,1%, przyrost liczby bezrobotnych absolwentów z liceów ogólnokształcących. k) W minionym roku o 21,0% absolwentów mniej aniżeli w roku 2002 rozpoczęło szkolenia, a staże pracy 36,9% więcej niż w 2002 roku. l) Największa liczba bezrobotnych absolwentów występuje w zawodach sprzedawców i demonstratorów, pracowników do spraw finansowych i handlowych, pracowników obsługi biurowej, kucharzy oraz techników mechaników. 8. SUMMARY a) Unemployed youth persons accounted 27.4% of the total number of unemployed in the end of 2003 (in the end of 2002 18.9%). b) Most of young unemployed persons accounted women 51.2% and nearly half of this population accounted rural residents 49.8%. c) The benefit rights possessing 13.2% of the total number of the unemployed persons (among totality unemployed 16.7). 14

d) The long-term unemployed persons accounted 39.5% of the population of young unemployed (among totality unemployed 52.6%). e) Compared to the end of 2002 increased number of the outflow to jobs in population of young unemployed by 884. f) Employment funded of The Labour Fund among unemployed youth persons increased for 84,0% compared to 2002. g) Unemployed graduates accounted 54.9% of the total number of unemployed in the end of 2003 (in the end of 2002 5.0%); their participation among population of newly registered unemployed accounted 18.8%; and in the population of the first time registered persons 44.6%. h) Number of newly registered graduates increase by 14.1% in comparison with year 2002. Compared to 2002 the biggest increase of share of newly registered was among graduates with tertiary education level - by 3.4% and the biggest decrease was among those with basic vocational education level by 5.5%. i) In the end of 2003 32.1% of the total number of unemployed graduates has post-secondary and secondary vocational education. j) Compared to the end of 2002 increased number of unemployed graduates with secondary education about 25.1%. k) Compared to the end of 2002 more unemployed graduates used of labour market s programmes; 21.0% persons less started training and by 36.9% persons more started internships compared to previous period. l) The largest number of unemployed graduates appear in such occupations as: salesman, department manager, car mechanic, cook and technician mechanic. 15

TABLICA 2. UDZIAŁ MŁODZIEŻY W POPULACJI BEZROBOTNYCH WEDŁUG POWIATÓW stan na 31.12.2003 r. Powiat bezrobotni ogółem bezrobotna młodzież (w wieku 18-24 lata) % do ogółu Polska ogółem 3 175 674 825 355 26,0 Województwo razem 212 066 58 180 27,4 BYDGOSZCZ - GRODZKI 21 514 4 879 22,7 BYDGOSZCZ - ZIEMSKI 7 463 2 005 26,9 GRUDZIĄDZ - GRODZKI 12 861 3 066 23,8 GRUDZIĄDZ - ZIEMSKI 5 508 1 651 30,0 TORUŃ - GRODZKI 14 317 3 904 27,3 TORUŃ - ZIEMSKI 9 440 3 100 32,8 WŁOCŁAWEK - GRODZKI 13 114 2 634 20,1 WŁOCŁAWEK - ZIEMSKI 10 005 2 562 25,6 ALEKSANDRÓW KUJAWSKI 6 505 1 733 26,6 BRODNICA 8 329 2 739 32,9 CHEŁMNO 5 581 1 654 29,6 GOLUB-DOBRZYŃ 5 210 1 749 33,6 INOWROCŁAW 21 011 5 911 28,1 LIPNO 8 005 2 389 29,8 MOGILNO 5 919 1 791 30,3 NAKŁO NAD NOTECIĄ 10 752 2 869 26,7 RADZIEJÓW 4 794 1 426 29,7 RYPIN 6 050 1 873 31,0 SĘPÓLNO KRAJEŃSKIE 5 356 1 511 28,2 ŚWIECIE 10 581 2 981 28,2 TUCHOLA 5 691 1 713 30,1 WĄBRZEŹNO 4 529 1 405 31,0 ŻNIN 9 531 2 635 27,6

TABLICA 3. BEZROBOTNA MŁODZIEŻ WEDŁUG POWIATÓW W LATACH 2002-2003 stan na koniec okresu Powiat Bezrobotni w wieku 18-24 lata 2002 r. 2003 r. spadek/wzrost dynamika zmian 2002 r.=100% Polska ogółem 895 629 825 355-70 274 92,2% Województwo razem 61 225 58 180-3 045 95,0% BYDGOSZCZ - GRODZKI 5 372 4 879-493 90,8% BYDGOSZCZ - ZIEMSKI 2 117 2 005-112 94,7% GRUDZIĄDZ - GRODZKI 3 144 3 066-78 97,5% GRUDZIĄDZ - ZIEMSKI 1 773 1 651-122 93,1% TORUŃ - GRODZKI 4 105 3 904-201 95,1% TORUŃ - ZIEMSKI 2 928 3 100 172 105,9% WŁOCŁAWEK - GRODZKI 3 085 2 634-451 85,4% WŁOCŁAWEK - ZIEMSKI 2 975 2 562-413 86,1% ALEKSANDRÓW KUJAWSKI 1 859 1 733-126 93,2% BRODNICA 2 738 2 739 1 100,0% CHEŁMNO 1 802 1 654-148 91,8% GOLUB-DOBRZYŃ 1 616 1 749 133 108,2% INOWROCŁAW 6 178 5 911-267 95,7% LIPNO 2 415 2 389-26 98,9% MOGILNO 1 713 1 791 78 104,6% NAKŁO NAD NOTECIĄ 3 300 2 869-431 86,9% RADZIEJÓW 1 510 1 426-84 94,4% RYPIN 1 844 1 873 29 101,6% SĘPÓLNO KRAJEŃSKIE 1 582 1 511-71 95,5% ŚWIECIE 3 284 2 981-303 90,8% TUCHOLA 1 843 1 713-130 92,9% WĄBRZEŹNO 1 433 1 405-28 98,0% ŻNIN 2 609 2 635 26 101,0%

TABLICA 4. WYBRANE CECHY BEZROBOTNEJ MŁODZIEŻY stan na 31.12.2003 r. POWIATY ogółem w tym kobiety Bezrobotni w wieku 18-24 lata z ogółem zamieszkali na wsi z prawem do zasiłku długotrwale bezrobotni razem kobiety razem kobiety razem kobiety WOJEWÓDZTWO RAZEM 58 180 29 766 28 958 14 735 7 661 2 158 22 955 13 665 BYDGOSZCZ - GRODZKI 4 879 2 489 0 0 415 130 1 525 882 BYDGOSZCZ - ZIEMSKI 2 005 1 051 1 408 728 189 57 762 482 GRUDZIĄDZ - GRODZKI 3 066 1 656 0 0 421 116 1 244 786 GRUDZIĄDZ - ZIEMSKI 1 651 836 1 484 775 208 46 764 450 TORUŃ - GRODZKI 3 904 2 002 0 0 269 74 1 091 735 TORUŃ - ZIEMSKI 3 100 1 542 2 864 1 461 474 131 1 374 743 WŁOCŁAWEK - GRODZKI 2 634 1 377 0 0 317 102 887 548 WŁOCŁAWEK - ZIEMSKI 2 562 1 264 2 056 1 016 308 63 1 218 680 ALEKSANDRÓW KUJAWSKI 1 733 821 1 059 495 293 83 705 409 BRODNICA 2 739 1 376 1 724 830 417 121 1 024 610 CHEŁMNO 1 654 905 1 082 595 243 70 621 407 GOLUB-DOBRZYŃ 1 749 853 1 120 533 272 68 730 426 INOWROCŁAW 5 911 3 106 2 277 1 200 856 273 2 295 1 328 LIPNO 2 389 1 215 1 798 907 283 70 1 006 583 MOGILNO 1 791 994 1 163 645 242 69 677 425 NAKŁO NAD NOTECIĄ 2 869 1 423 1 704 859 438 127 1 236 743 RADZIEJÓW 1 426 726 1 134 572 172 41 651 351 RYPIN 1 873 925 1 200 583 248 64 817 491 SĘPÓLNO KRAJEŃSKIE 1 511 739 956 467 295 57 588 348 ŚWIECIE 2 981 1 575 2 077 1 120 435 127 1 292 825 TUCHOLA 1 713 828 1 246 620 293 83 718 405 WĄBRZEŹNO 1 405 689 1 014 493 182 58 714 392 ŻNIN 2 635 1 374 1 592 836 391 128 1 016 616

TABLICA 5. BEZROBOTNI W WIEKU 18-24 LATA WEDŁUG CZASU POZOSTAWANIA BEZ PRACY - stan na 31.12.2003 r. POWIAT z tego z ogółem według czasu pozostawania bez pracy Ogółem do 1miesiąca 1-3 miesiące 3-6 miesięcy 6-12 miesięcy 12-24 miesiące powyżej 24 miesiące razem kobiety razem kobiety razem kobiety razem kobiety razem kobiety razem kobiety razem kobiety WOJEWÓDZTWO RAZEM 58 180 29 766 4 577 1 886 10 075 4 568 10 385 4 896 10 188 4 751 11 636 6 180 11 319 7 485 BYDGOSZCZ - GRODZKI 4 879 2 489 442 200 999 493 1 069 510 844 404 872 472 653 410 BYDGOSZCZ - ZIEMSKI 2 005 1 051 142 50 367 156 364 191 370 172 375 219 387 263 GRUDZIĄDZ - GRODZKI 3 066 1 656 192 66 442 201 605 315 583 288 643 372 601 414 GRUDZIĄDZ - ZIEMSKI 1 651 836 83 24 229 98 281 121 294 143 382 188 382 262 TORUŃ - GRODZKI 3 904 2 002 365 151 934 403 737 316 777 397 619 408 472 327 TORUŃ - ZIEMSKI 3 100 1 542 227 104 549 281 446 191 504 223 602 312 772 431 WŁOCŁAWEK - GRODZKI 2 634 1 377 228 100 547 225 525 295 447 209 509 279 378 269 WŁOCŁAWEK - ZIEMSKI 2 562 1 264 207 76 365 157 353 181 419 170 602 304 616 376 ALEKSANDRÓW KUJAWSKI 1 733 821 151 64 283 112 321 125 273 111 362 205 343 204 BRODNICA 2 739 1 376 401 208 423 196 510 197 381 165 559 293 465 317 CHEŁMNO 1 654 905 190 85 267 124 264 129 312 160 335 187 286 220 GOLUB-DOBRZYŃ 1 749 853 93 30 239 94 308 138 379 165 366 193 364 233 INOWROCŁAW 5 911 3 106 352 132 1 106 600 1 109 555 1 049 491 1 183 594 1 112 734 LIPNO 2 389 1 215 152 64 445 205 370 171 416 192 505 238 501 345 MOGILNO 1 791 994 114 46 335 163 338 194 327 166 289 151 388 274 NAKŁO NAD NOTECIĄ 2 869 1 423 191 68 442 182 438 200 562 230 637 328 599 415 RADZIEJÓW 1 426 726 147 72 172 78 241 119 215 106 322 140 329 211 RYPIN 1 873 925 156 47 331 150 297 127 272 110 419 227 398 264 SĘPÓLNO KRAJEŃSKIE 1 511 739 110 51 226 94 308 122 279 124 311 159 277 189 ŚWIECIE 2 981 1 575 225 71 376 147 526 231 562 301 593 328 699 497 TUCHOLA 1 713 828 128 56 286 110 301 141 280 116 338 160 380 245 WĄBRZEŹNO 1 405 689 86 31 189 54 222 110 194 102 305 158 409 234 ŻNIN 2 635 1 374 195 90 523 245 452 217 449 206 508 265 508 351

TABLICA 6. BILANS MŁODYCH BEZROBOTNYCH W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO - POMORSKIM W 2003 ROKU Wyszczególnienie Bezrobotni ogółem Bezrobotni w wieku 18-24 lat Absolwenci Razem Kobiety Razem Kobiety Razem Kobiety Bezrobotni według stanu na dzień 31.12.2002 r. 211 593 111 708 61 225 30 763 10 680 6 019 Bezrobotni zarejestrowani w 2003 r. 172 503 75 034 70 510 32 895 32 467 18 613 z tego po raz pierwszy 41 961 19 904 25 908 12 537 18 728 9 923 po raz kolejny /od 1990 r./ 130 542 55 130 44 602 20 358 13 739 8 736 po pracach interwencyjnych 1 649 613 406 186 x x po robotach publicznych 6 954 2 005 1 136 460 x x po szkoleniu 7 409 3 507 2 688 1 254 824 509 Osoby wyłączone z ewidencji bezrobotnych w 2003 r. 172 030 74 008 73 555 33 892 32 731 18 969 z tego podjęcia pracy 88 562 36 627 28 194 12 601 8 197 4 645 niesubsydiowanej 67 263 28 668 22 120 9 823 x x w tym pracy sezonowej 25 816 4 063 3 687 1 546 x x subsydiowanej 21 299 7 959 6 074 2 778 x x prac interwencyjnych 6 618 2 688 2 007 875 264 161 robót publicznych 11 155 3 479 1 809 728 374 208 w tym w instytucjach użyteczności publicznej x x x x 9 8 z tytułu udzielonej pożyczki 615 234 194 69 64 28 na uruchomienie działalności gospodarczej lub rolniczej 392 185 95 51 28 15 w ramach utworzonego przez pracodawcę dodatkowego miejsca pracy 223 49 99 18 36 13 inne 2 911 1 558 2 064 1 106 x x w tym umowy absolwenckie 2 361 1 282 x x 2 361 1 282 rozpoczęcia szkolenia lub stażu 15 153 8 396 10 182 6 157 9 261 5 990 z tego z tego z tego z tego szkolenia 6 604 2 849 x x 712 443 staż 8 549 5 547 x x 8 549 5 547 nie potwierdzenia gotowości do pracy 51 499 18 873 22 115 7 427 x x dobrowolnej rezygnacji ze statusu bezrobotnego 5 752 3 865 2 275 1 637 x x podjęcia nauki 1 042 749 995 720 x x w tym dalszej nauki 49 39 48 38 x x ukończenia 60/65 lat 89 60 x x x x nabycia praw emerytalnych lub rentowych 2 006 1 084 x x x x nabycia uprawnień do zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego 154 76 x x x x innych 7 773 4 278 9 794 5 350 x x Bezrobotni według stanu na 31.12 2003 rok 212 066 112 734 58 180 29 766 10 416 5 709

TABLICA 7. BILANS BEZROBOTNYCH W WIEKU 18-24 LATA W 2003 R. WEDŁUG POWIATÓW - cz. 1. Wyszczególnienie WOJEWÓDZTWO RAZEM BYDGOSZCZ - BYDGOSZCZ - GRUDZIĄDZ - GRUDZIĄDZ - TORUŃ - powiat grodzki TORUŃ - powiat ziemski WŁOCŁAWEK - WŁOCŁAWEK - ALEKSANDRÓW KUJAWSKI BRODNICA CHEŁMNO Bezrobotni w wieku 18-24 lata wg stanu na 31.12.2002 r. 61 225 5 372 2 117 3 144 1 773 4 105 2 928 3 085 2 975 1 859 2 738 1 802 Bezrobotni w wieku 18-24 lata zarejestrowani w 2003 r. 70 510 8 579 2 752 3 487 1 440 5 407 3 400 3 744 2 471 2 148 3 009 2 299 z tego po raz pierwszy 25 908 3 637 1 186 1 278 569 2 164 1 242 1 212 921 703 1 077 757 po raz kolejny /od 1990 r./ 44 602 4 942 1 566 2 209 871 3 243 2 158 2 532 1 550 1 445 1 932 1 542 po pracach interwencyjnych 406 19 12 27 8 6 27 4 9 10 12 7 po robotach publicznych 1 136 12 3 31 67 13 68 18 36 110 42 109 po szkoleniu 2 688 248 94 7 1 407 161 222 65 35 38 105 Osoby wyłączone z ewidencji bezrobotnych w 2003 r. 73 555 9 072 2 864 3 565 1 562 5 608 3 228 4 195 2 884 2 274 3 008 2 447 z tego z powodu podjęcia pracy 28 194 3 325 1 136 1 633 631 2 135 1 176 1 444 933 889 1 268 1 081 z tego niesubsydiowanej 22 120 2 891 920 1 265 420 1 862 982 1 268 754 697 952 688 w tym pracy sezonowej 3 687 45 61 208 48 2 0 0 0 5 269 55 subsydiowanej 6 074 434 216 368 211 273 194 176 179 192 316 393 z tego prac interwencyjnych 2 007 141 115 72 34 37 56 38 59 44 90 93 robót publicznych 1 809 36 28 56 113 14 110 37 65 125 51 206 z tytułu udzielonej pożyczki 194 4 3 16 7 5 2 12 6 0 10 49 z tego na uruchomienie działalności gospodarczej lub rolniczej 95 4 2 3 5 5 2 10 4 0 6 1 w ramach utworzonego przez pracodawcę dodatkowego miejsca pracy 99 0 1 13 2 0 0 2 2 0 4 48 inne 2 064 253 70 224 57 217 26 89 49 23 165 45 rozpoczęcia szkolenia lub stażu 10 182 910 277 158 119 832 675 490 367 313 384 325 nie potwierdzenia gotowości do pracy 22 115 3 568 1 019 1 167 496 1 763 1 121 1 500 914 632 808 622 dobrowolnej rezygnacji ze statusu bezrobotnego 2 275 210 63 84 37 35 63 148 120 121 153 123 podjęcia nauki 995 82 41 48 30 59 24 35 31 24 48 54 innych 9 794 977 328 475 249 784 169 578 519 295 347 242 Bezrobotni według stanu na 31.12.2003 r. 58 180 4 879 2 005 3 066 1 651 3 904 3 100 2 634 2 562 1 733 2 739 1 654