RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 209870 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 382759 (51) Int.Cl. B65H 75/14 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 27.06.2007 (54) Obrotowy przenośny bęben kablowy (43) Zgłoszenie ogłoszono: 05.01.2009 BUP 01/09 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 31.10.2011 WUP 10/11 (73) Uprawniony z patentu: CENTRUM USŁUG SPECJALISTYCZNYCH CENTRALNEJ STACJI RATOWNICTWA GÓRNICZEGO CEN-RAT SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Bytom, PL (72) Twórca(y) wynalazku: MACIEJ ZATORSKI, Bytom, PL EUGENIUSZ TORCHALSKI, Tarnowskie Góry, PL PIOTR FLORCZYK, Ruda Śląska, PL PIOTR GOLICZ, Ruda Śląska, PL (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Marian Małachowski PL 209870 B1
2 PL 209 870 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest obrotowy przenośny bęben kablowy przystosowany do wielokrotnego nawijania i rozwijania przewodu używanego w łączności telefonicznej przewodowej zwłaszcza w łączności ratowniczej stosowanej w podziemnych zakładach górniczych. Znane są w polskim i niemieckim ratownictwie górniczym telefony przewodowe, takie jak np.: Barbara", UŁR", Sprechanlage Typ 5569", w których łączność realizowana jest poprzez obwód elektryczny stanowiący połączenie aparatu nieruchomego (bazowego) i aparatu ruchomego (ratownika) poprzez 1-parowy przewód telefoniczny. Podczas przemieszczania się zastępu z bazy do miejsca prowadzenia akcji przewód wyciągany jest z niesionego przez jednego z ratowników zasobnika, w którym uprzednio przewód został ułożony w sposób spiralny, tak że w miarę przebytej drogi przewód układany jest luźno wzdłuż przebytej trasy. Przewód w zasobniku zakończony jest gniazdem, do którego podłączony jest poprzez wtyczkę mikrofonogłośnik zapewniający nieprzerwaną łączność pomiędzy zastępem i bazą podczas dojścia zastępu do miejsca prowadzenia akcji. Po wyczerpaniu zapasu przewodu do gniazda w zasobniku włącza się końcówkę przewodu z następnego zasobnika, tak więc na większą odległość odcinki przewodu są kolejno przedłużane. Po zakończeniu pracy w miejscu prowadzenia akcji zastęp wycofując się do bazy nie ma stałej łączności, ale istnieje możliwość podłączenia się do rozwiniętej uprzednio linii przy pomocy kleszczy zaciskanych na przewodzie, które powodują przebicie izolacji i kontakt z żyłami przewodu. Przewód po zakończeniu akcji nie jest zwijany, ponieważ przeznaczony jest do jednorazowego zastosowania. Znany jest system łączności przewodowej stosowany w polskich siłach zbrojnych jak np. Zespół Polowego Kabla Lekkiego", w którym obwód rozmowny utworzony jest pomiędzy telefonem sztabowym, a polowym stanowiskiem łączności poprzez 2-żyłowy przewód rozwijany z bębna obrotowego. Końce obydwu żył kabla przylutowane są do odizolowanych kołowych styków ślizgowych umieszczonych z boku bębna koncentrycznie względem osi obrotu. Podczas odwijania lub zwijania przewodu, za pomocą korbki, styki te utrzymują kontakt elektryczny z nieruchomymi szczotkami umieszczonymi na plecaku transportowym zapewniającym dwupunktowe podparcie dla osi bębna. Do obwodu ślizgów można podłączyć słuchawkę telefonu, tak że możliwe jest utrzymywanie łączności także podczas rozwijania lub zwijania przewodu polowego. Po wyczerpaniu zapasu kabla odwijanego z bębna do równolegle podłączonych zacisków włącza się odizolowane końcówki żył kabla z następnego bębna, tak więc na większą odległość odcinki kabla są kolejno przedłużane. Celem wynalazku jest opracowanie lekkiej konstrukcji obrotowego przenośnego bębna kablowego umożliwiającego wielokrotne swobodne rozwijanie i nawijanie kabla w trudnych warunkach prowadzenia akcji ratowniczych szczególnie w podziemnych wyrobiskach górniczych, przy jednoczesnym zapewnieniu komfortu pracy oraz gwarancji niezawodności ciągłej łączności pomiędzy aparatem bazowym umieszczonym w bazie ratowniczej, a aparatem ratownika, który jest na wyposażeniu zastępu w trakcie prowadzenia prac ratowniczych. Obrotowy przenośny bęben kablowy ma szpulę nawojową osadzoną obrotowo na noszaku wyposażonym w mechanizm blokady osiowej, przesuwny mechanizm blokujący oraz w szelki. Zewnętrzna płaszczyzna podstawy tarczy bocznej wyposażona jest w gniazdko wtykowe, w trzpień mocujący, w składaną korbkę oraz w uchwyt kablowy. Noszak składa się z owalnej ramy, która w bocznej części na dłuższej osi ma usytuowany pionowy wspornik, do którego przytwierdzony jest pod kątem prostym wał. Z kolei na owalnej ramie noszaka usytuowane są cztery uchwyty oraz mechanizm blokady osiowej. Natomiast mechanizm blokady osiowej usytuowany jest we wnętrzu przedniej części wału noszaka. Noszak składa się z trzpienia zakończonego uchwytem, który osadzony jest suwliwie we wnętrzu wału poprzez sprężynę usytuowaną pomiędzy nieruchomą tuleją, a ruchomym pierścieniem przytwierdzonym do końca trzpienia. Do przedniej części trzpienia bezpośrednio za uchwytem na poprzecznej osi osadzone są dwa uchylne skrzydełka składające się w kierunku otworu wału i mieszczące się po ich złożeniu w otworze cylindrycznego rdzenia nawojowego. Uchwyt kablowy ma postać sprężystego zaczepu w kształcie litery L" z wewnętrzną ukośną poprzeczką, który z kolei przytwierdzony jest do zewnętrznej powierzchni walcowej tarczy bocznej nitem. Natomiast szelki składają się z dwóch pasów pionowych połączonych poziomym pasem szyjnym.
PL 209 870 B1 3 Przedmiot wynalazku został pokazany na rysunkach, gdzie fig. 1 - przedstawia obrotowy przenośny bęben kablowy w rzucie głównym, fig. 2 - przedstawia obrotowy przenośny bęben kablowy w rzucie bocznym lewym, fig. 3 - szpulę nawojową z półprzekrojem cząstkowym, fig. 4 - szpulę nawojową z fig. 3 w rzucie bocznym z uwidocznioną zewnętrzna tarczą boczną, fig. 5 - noszak z szelkami w rzucie głównym, fig. 6 - noszak z fig. 5 w rzucie z dołu, fig. 7 - noszak z fig. 5 w rzucie bocznym lewym. Obrotowy przenośny bęben kablowy składa się z szpuli nawojowej 1 składającej się z cylindrycznego rdzenia nawojowego 1a z osiowym cylindrycznym otworem 1b, z zewnętrznej tarczy bocznej 1c oraz z wewnętrznej tarczy bocznej 1d. W cylindrycznym rdzeniu nawojowym 1a obok krawędzi wewnętrznej tarczy bocznej 1d usytuowany jest otwór kablowy 1e. Szpula nawojowa 1 osadzona jest obrotowo na noszaku 2 poprzez umieszczenie wału 2a noszaka 2 w osiowym cylindrycznym otworze 1b szpuli nawojowej 1. Z kolei do noszka 2 zamocowane są szelki 3 umożliwiające założenie obrotowego przenośnego bębna kablowego na tułowiu ratownika. Noszak 2 składa się z owalnej ramy 2b, która w swej bocznej części na dłuższej osi ma przytwierdzony pionowy wspornik 2c, do którego z kolei przytwierdzony jest pod kątem prostym wał 2a. Część konstrukcyjna noszaka 2 wykonana jest z odpornych na korozję rurek metalowych. W wnętrzu przedniej części wału 2 usytuowany jest mechanizm blokady osiowej 4 umożliwiającej zakładanie i blokowanie szpuli nawojowej 1 przed jej wypadnięciem. Mechanizm blokady osiowej 4 składa się z trzpienia 4a zakończonego owalnym uchwytem 4b. Trzpień 4a osadzony jest suwliwie w wnętrzu wału 2a noszaka 2 poprzez sprężynę 4c usytuowaną pomiędzy nieruchomą tuleją 4d a ruchomym pierścieniem 4e przytwierdzonym do końca trzpienia 4a. Do przedniej części trzpienia 4a bezpośrednio za uchwytem 4b na poprzecznej osi 4f umieszczone są dwa uchylne skrzydełka 4g składające się w kierunku otworu wału 2a i mieszczące się po ich złożeniu w otworze 1b cylindrycznego rdzenia nawojowego 1a. Mechanizm blokady osiowej 4 umożliwia swobodne zakładanie i zdejmowanie szpuli nawojowej 1 na wale 2a noszaka 2 oraz jej blokadę przed zsunięciem w trakcie używania obrotowego przenośnego bębna kablowego. Tylna części wału 2 ma ogranicznik 2d ustalający pozycje szpuli nawojowej 1. W dolnej części pionowego wspornika 2a zabudowany jest przesuwny mechanizm blokujący 5 umożliwiający unieruchomienie szpuli nawojowej 1 przed niepożądanym obrotem. Owalna rama 2b wyposażona jest w symetrycznie usytuowane cztery uchwyty 2e, do których mocowane są szelki 3 w postaci dwóch pasów pionowych 3a połączonych poziomym pasem szyjnym 3b. Zewnętrzna płaszczyzna podstawy tarczy bocznej 1c wyposażona jest w gniazdko wtykowe 6 służące do podłączenia aparatu ratownika 7 wchodzącego w skład układu łączności ratowniczej lub kolejnego bębna z przewodem. Ponadto na zewnętrznej płaszczyźnie podstawy tarczy bocznej 1c jest przytwierdzony trzpień mocujący 8 służący do mechanicznego zawieszenia aparatu ratownika 7, składana korbka 9 przeznaczona do zwijania i odwijania przewodu oraz w uchwyt kablowy 10 w postaci sprężystego zaczepu 10a w kształcie litery L" z wewnętrzną ukośną poprzeczką 10b, który z kolei przytwierdzony jest do zewnętrznej powierzchni walcowej tarczy bocznej 1c nitem 10c. Obrotowy przenośny bęben kablowy przeznaczony jest do połączenia aparatu ratownika 7 z aparatem bazowym w celu utrzymania ciągłej łączności pomiędzy aparatem bazowym umieszczonym w bazie ratowniczej, a aparatem ratownika 7, który jest na wyposażeniu zastępu w czasie prowadzenia akcji ratowniczych. Ciągłość łączności realizowana jest poprzez zamocowanie bębna w noszaku 2, który umożliwia swobodne rozwijanie i zwijanie kabla w czasie marszu zastępu ratowniczego. Ponadto zapewnia zamocowanie aparatu ratownika 7 na zewnętrznej tarczy bocznej 1c szpuli nawojowej 1 z możliwością zdejmowania w dowolnej sytuacji aparatu ratownika 7. Noszak 2 wyposażony jest w szelki 3 umożliwiające założenie obrotowego przenośnego bębna kablowego na tlenowym aparacie regeneracyjnym ratownika lub na piersiach i barkach ratownika. Bęben umożliwia szeregowe łączenie każdego bębna z następnym bębnem, poprzez gniazdo wtykowe 6. W przypadku wyposażenia obrotowego przenośnego bębna kablowego w kabel TLY np. (2x0,22 mm 2 ) maksymalna długość linii wynosi 2000 m. Zastosowanie bębna według wynalazku zapewnia prowadzenie łączności podczas nawijania lub rozwijania przewodu.
4 PL 209 870 B1 Wykaz pozycji: 1 - szpula nawojowa, 1a - rdzeń nawojowy, 1b - otwór szpuli nawojowej, 1c - zewnętrzna tarcza boczna, 1d - wewnętrzna tarcza boczna, 1e - otwór kablowy, 2 - noszak, 2a - wał, 2b - owalna rama, 2c - pionowy wspornik, 2d - ogranicznik, 2e - uchwyty, 3 - szelki, 3a - pasek pionowy, 3b - pasek szyjny, 4 - mechanizm blokady osiowej, 4a - trzpień, 4b - uchwyt, 4c - sprężyna, 4d - tuleja, 4e - ruchomy pierścień, 4f - oś, 4g - uchylne skrzydełka, 5 - blokada obrotowa, 6 - gniazdko wtykowe, 7 - aparat ratownika, 8 - trzpień mocujący, 9 - składana korbka, 10 - uchwyt kablowy, 10a - zaczep, 10b - poprzeczka, nitem, 10c - nit Zastrzeżenia patentowe 1. Obrotowy przenośny bęben kablowy składający się z szpuli nawojowej osadzonej na osi oraz z korbki, znamienny tym, że szpula nawojowa (1) osadzona jest obrotowo na noszaku (2) zaopatrzonym w mechanizm blokady osiowej (4), w przesuwny mechanizm blokujący (5) oraz w szelki (3), z kolei zewnętrzna płaszczyzna podstawy tarczy bocznej (1c) szpuli nawojowej (1) wyposażona jest w gniazdko wtykowe (6), w trzpień mocujący (8), w składaną korbkę (9) oraz w uchwyt kablowy (10). 2. Bęben według zastrz. 1, znamienny tym, że noszak (2) składa się z owalnej ramy (2b), która w bocznej części na dłuższej osi ma usytuowany pionowy wspornik (2c), do którego przytwierdzony jest pod kątem prostym wał (2a), z kolei na owalnej ramie (2b) usytuowane są cztery uchwyty (2e) oraz mechanizm blokady osiowej (4). 3. Bęben według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że mechanizm blokady osiowej (4) usytuowany jest we wnętrzu przedniej części wału (2a) noszaka (2) i składa się z trzpienia (4a) zakończonego uchwytem (4b), który osadzony jest suwliwie we wnętrzu wału (2a) poprzez sprężynę (4c) usytuowaną pomiędzy nieruchomą tuleją (4d) a ruchomym pierścieniem (4e) przytwierdzonym do końca trzpienia (4a), z kolei w przedniej części trzpienia (4a) bezpośrednio za uchwytem (4b) na poprzecznej osi (4f) osadzone są dwa uchylne skrzydełka (4g) składające się w kierunku otworu wału (2a) i mieszczące się po ich złożeniu w otworze (1b) cylindrycznego rdzenia nawojowego (1a).
PL 209 870 B1 5 4. Bęben według zastrz. 3, znamienny tym, że tylna część wału (2) ma ogranicznik (2d) ustalający pozycje szpuli nawojowej (1). 5. Bęben według zastrz. 1, znamienny tym, że uchwyt przewodu (10) ma postać sprężystego zaczepu (10a) w kształcie litery L z wewnętrzną ukośną poprzeczką (10b), który z kolei przytwierdzony jest do zewnętrznej powierzchni walcowej tarczy bocznej (1c) nitem (10c). 6. Bęben według zastrz. 2, znamienny tym, że szelki (3) składają się z dwóch pasów pionowych (3a) połączonych poziomym pasem szyjnym (3b). Rysunki
6 PL 209 870 B1
PL 209 870 B1 7
8 PL 209 870 B1
PL 209 870 B1 9
10 PL 209 870 B1
PL 209 870 B1 11
12 PL 209 870 B1 Departament Wydawnictw UP RP Cena 4,92 zł (w tym 23% VAT)