KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 1.7.2016 r. COM(2016) 437 final ANNEX 1 ZAŁĄCZNIK do wniosku dotyczącego DECYZJI RADY ustalającej stanowisko, które ma zostać przyjęte w imieniu Unii Europejskiej w sprawie niektórych wniosków przedstawionych na 17. sesji Konferencji Stron Konwencji (CoP 17) o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES) w Johannesburgu w Republice Południowej Afryki w dniach 24 września 5 października 2016 r. PL PL
ZAŁĄCZNIK I Stanowisko Unii w sprawie najważniejszych zagadnień, które będą omawiane podczas 17. sesji Konferencji Stron Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (CITES) w Johannesburgu w Republice Południowej Afryki w dniach 24 września 5 października 2016 r. A. UWAGI OGÓLNE 1. Unia uważa CITES za kluczową międzynarodową konwencję w sprawie ochrony różnorodności biologicznej i walki z nielegalnym handlem dziką fauną i florą. 2. Unia powinna wspierać ambitne stanowisko przyjęte podczas 17. sesji Konferencji Stron CITES, działając zgodnie z odpowiednimi strategiami politycznymi Unii i jej międzynarodowymi zobowiązaniami w tych obszarach, w szczególności z zadaniami związanymi z dziką fauną i florą w ramach 15. celu zrównoważonego rozwoju, ze strategicznym planem na rzecz różnorodności biologicznej na okres 2011 2020, w tym celami z Aichi uzgodnionymi w ramach Konwencji o różnorodności biologicznej (CBD), zgodnie z wizją strategiczną CITES 1 i rezolucją Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 69/314 w sprawie nielegalnego handlu dziką fauną i florą. Stanowisko UE powinno również służyć osiągnięciu celów wskazanych na szczeblu UE w ramach unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r., planu działania UE przeciwko nielegalnemu handlowi dziką fauną i florą, w ramach podejścia UE do promowania handlu i zrównoważonego rozwoju, co odzwierciedlono w unijnej strategii Handel z korzyścią dla wszystkich i w unijnym planie działania na rzecz ochrony rekinów i zarządzania ich zasobami. 3. Priorytetami Unii podczas 17. sesji Konferencji Stron CITES powinny być: - pełne wykorzystanie instrumentów CITES w celu regulowania międzynarodowego handlu zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem, które podlegają niezrównoważonemu handlowi międzynarodowemu, przy kierowaniu się podejściem o podstawach naukowych; - wzmocnienie reakcji społeczności międzynarodowej na nielegalny handel dziką fauną i florą; oraz - zwiększenie przejrzystości i odpowiedzialności w ramach CITES i zapewnienie, aby uzgodniono odpowiednie zasady, które odzwierciedlą nowe stanowisko UE jako strony konwencji. 4. Stanowisko Unii w sprawie wniosków dotyczących zmian do załączników powinno być uzależnione od stanu ochrony odnośnych gatunków oraz od udokumentowanego wpływu, jaki handel wywiera lub może wywierać na stan ochrony tych gatunków. W tym celu przy ocenie wniosków dotyczących zmian w wykazach należy uwzględnić doradztwo naukowe o największym znaczeniu i najsolidniejszych podstawach. 5. Stanowisko Unii powinno uwzględniać fakt, że kontrole CITES mogą przyczynić się do poprawy stanu ochrony gatunków, a jednocześnie powinno uznawać starania tych państw i organów międzynarodowych, które wprowadziły już skuteczne środki ochrony. Unia powinna zapewnić, aby decyzje podjęte podczas 17. sesji Konferencji Stron zwiększały skuteczność CITES w możliwie największym stopniu poprzez 1 Por. rezolucja Konferencji CITES 14.2. PL 2 PL
ograniczenie do minimum zbędnych formalności administracyjnych i poprzez przyjęcie praktycznych, opłacalnych i funkcjonalnych rozwiązań problemów związanych z wdrażaniem i monitorowaniem. 6. Konferencja Stron jest organem zarządzającym CITES, a liczne decyzje przyjęte podczas 17. sesji Konferencji Stron CITES zostaną wdrożone przez Stały Komitet, który jest głównym organem pomocniczym Konferencji Stron. Stanowisko Unii określone podczas 17. sesji Konferencji Stron CITES powinno również wyznaczać podejście Unii na spotkaniach Stałego Komitetu, które odbędą się po 17. sesji Konferencji Stron CITES. B. KWESTIE SZCZEGÓŁOWE 1. Unia stała się w 2015 r. pierwszą regionalną organizacją integracji gospodarczej, która przystąpiła do CITES jako strona konwencji. Konieczne będzie wyjaśnienie zasad rządzących uczestnictwem Unii w Konferencji Stron w regulaminie wewnętrznym sesji Konferencji Stron, w szczególności jeżeli chodzi o głosowanie. Unia uważa, że regulamin wewnętrzny powinien odzwierciedlać tekst CITES (art. XXI ust. 2 6) i że nie powinien zawierać postanowień, w których wykonywanie praw Unii jako strony podporządkowuje się warunkom nieprzewidzianym w konwencji. W tym kontekście Unia popiera to, że tekst regulaminu wewnętrznego dotyczący regionalnych organizacji integracji gospodarczej powinien być zgodny z postanowieniami regulaminu obowiązującego w przypadku wielu innych międzynarodowych konwencji (Konwencji o różnorodności biologicznej, Konwencji o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt, Ramowej konwencji ONZ w sprawie zmian klimatu, protokołu montrealskiego, Konwencji sztokholmskiej w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych, Konwencji bazylejskiej o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych i konwencji rotterdamskiej). Uznając fakt, że ten problem zrodził pytania od osób trzecich, Unia powinna zapewnić informacje przed sesją Konferencji Stron dotyczące tego, w jaki sposób rozdzielone zostaną głosy między Unię a państwa członkowskie. Unia powinna być również w stanie wykazać pewien stopień elastyczności w rozmowach dotyczących regulaminu wewnętrznego, pod warunkiem że nie podważa to praw Unii jako strony ani rozdziału kompetencji przewidzianego w TFUE. 2. Unia uważa, że należy dalej zwiększać przejrzystość i odpowiedzialność w ramach CITES, aby wzmacniać jej zasadność oraz rzetelność procesu decyzyjnego stron konwencji i będzie wspierać wnioski służące realizacji tego celu. W tym kontekście Unia szczególnie popiera rezolucję, której celem jest konsolidacja wsparcia udzielanego przez darczyńców za pomocą przejrzystego programu prowadzonego przez sekretariat CITES na rzecz uczestnictwa delegatów z krajów rozwijających się w sesjach Konferencji Stron CITES ( sponsorowany projekt na rzecz uczestnictwa delegatów ) przy jednoczesnym nałożeniu wymogu przejrzystości na tych darczyńców, którzy bezpośrednio finansują uczestnictwo delegatów z państw trzecich poza tym programem. 3. Podczas 17. sesji Konferencji Stron CITES przedstawiono sześćdziesiąt dwa wnioski dotyczące zmian w załącznikach do CITES. Stanowisko Unii w sprawie takich wniosków powinno być uzależnione od stanu ochrony odnośnych gatunków oraz od wpływu, jaki handel wywiera lub może wywierać na te gatunki. Dlatego Unia powinna uwzględnić obecne postanowienia rezolucji konferencji 9.24 dotyczącej kryteriów zmiany załączników I i II. Unia powinna wziąć pod uwagę w szczególności PL 3 PL
poglądy państw zasięgu występowania gatunków, których dotyczą wnioski. Unia uważa również, że należy ogólnie poprzeć wnioski dotyczące zmian w załącznikach do CITES, które są wynikiem prac Komitetu CITES ds. Zwierząt i Komitetu CITES ds. Roślin. Uwzględniona zostanie również ocena wniosków przedstawionych przez Sekretariat CITES oraz przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody / organizację Traffic 2, a także w przypadku gatunków morskich ocena specjalnego panelu ekspertów FAO, przy czym należy zauważyć, że uwzględnia się również oceny zasobów i odpowiednie dane uzyskane od RMFO. 4. Umieszczenie nowych gatunków morskich i gatunków drewna w załącznikach do Konwencji CITES będzie najważniejszą kwestią dla Unii podczas sesji Konferencji Stron. 5. Zgodnie ze swoim utrwalonym stanowiskiem UE ponownie stwierdza, że CITES stanowi właściwy instrument regulacji handlu międzynarodowego gatunkami morskimi, w przypadkach gdy handel ma wpływ na te gatunki i gdy są one lub mogą zostać zagrożone wyginięciem, pamiętając jednocześnie, że ochrona żywych zasobów morza wchodzi w zakres wyłącznej kompetencji Unii. 6. Unia zauważa, że w ciągu ostatnich lat włożono wiele wysiłku, aby budować zdolności w zakresie wdrażania CITES w odniesieniu do gatunków morskich, w tym za pomocą wsparcia finansowego Unii. W stosownych przypadkach należy podtrzymywać te starania w przyszłości w kontekście CITES. Unia oczekuje sprawozdań, które zostaną udostępnione stronom i Sekretariatowi CITES po 17. sesji Konferencji Stron w odniesieniu do wdrażania i przestrzegania wymogów CITES dotyczących gatunków morskich, w szczególności spodoustych. Unia wspiera lepszą też koordynację między CITES a RMFO w ramach swoich odpowiednich kompetencji w celu usprawnienia zarządzania i komplementarności przy jednoczesnym uniknięciu pokrywania się działań i ich niespójności. Unia promuje i wspiera objęcie spodoustych i innych gatunków morskich umieszczonych w załączniku odpowiednimi mechanizmami oceny CITES, w szczególności w Komitecie CITES ds. Zwierząt, aby przedstawić swoją ocenę przed 18. sesją Konferencji Stron. Ponadto, oczekując na najnowsze opinie naukowe, Unia wspiera włączenie licznych gatunków spodoustych (żarłacza jedwabistego Carcharhinus falciformis i kosogona Alopias spp.) i diabłów morskich (Mobula spp.) do załącznika II do CITES. Unia dokona przeglądu najnowszych opinii naukowych dostarczonych przez panel ekspertów FAO, Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody / organizacji Traffic lub otrzymanych z innych źródeł doradztwa naukowego. W świetle obaw związanych z ochroną gatunków węgorza europejskiego na całym świecie i wpływem handlu międzynarodowego na ich przeżywalność Unia popiera również gromadzenie znaczących informacji dotyczących handlu tymi gatunkami przez Komitet CITES ds. Zwierząt oraz poddanie ich analizie w celu sporządzania zaleceń dla 18. sesji Konferencji Stron CITES. Unia nie popiera jednak żadnego wniosku, który mógłby prowadzić do umieszczenia węgorza europejskiego w załączniku I do CITES podczas 17. sesji Konferencji Stron CITES. 7. W ostatnich latach znacząco wzrósł handel międzynarodowy gatunkami drewna tropikalnego prowadzony w celu zasilenia rynku produktów palisandrowych. Dostępne informacje pokazują, że znaczna część tej wymiany handlowej przebiega w 2 Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody i organizacja Traffic to duże organizacje, które specjalizują się w handlu dziką fauną i florą i przed każdą sesją Konferencji Stron przedstawiają dokładną ocenę wniosków dotyczących zmian w załącznikach do CITES. PL 4 PL
sposób niezrównoważony, a produkty jej podlegające pozyskano nielegalnie; ma to miejsce do tego stopnia, że nielegalny handel palisandrem uznaje się obecnie za jedną z dominujących form nielegalnego handlu dziką fauną i florą. Kilka gatunków palisandru podlega obecnie ochronie w ramach CITES, a UE powinna popierać wnioski dotyczące włączenia dodatkowych gatunków palisandru (Pterocarpus erinaceus, trzy gatunki Guibourtia i Dalbergia spp.) do załącznika II do CITES. Unia uważa, że należy określić zakres tego włączenia (za pomocą odpowiednich komentarzy), tak aby objąć nim większość produktów wywożonych z danych państw zasięgu w oparciu o dostępne informacje i zgodnie z mającą zastosowanie zasadą ostrożności. 8. Stanowisko Unii w sprawie wniosków związanych z nielegalnym handlem dziką fauną i florą powinno być zgodne z trzema priorytetami określonymi w planie działania UE przeciwko nielegalnemu handlowi dziką fauną i florą, tj.: - zapobieganiem nielegalnemu handlowi dziką fauną i florą oraz przeciwdziałaniem jego podstawowym przyczynom, - skuteczniejszym wdrażaniem i egzekwowaniem obowiązujących przepisów oraz walki z zorganizowaną przestępczością związaną z dziką fauną i florą, - rozwojem globalnego partnerstwa z krajami pochodzenia, tranzytu i przeznaczenia w działaniu przeciwko nielegalnemu handlowymi dziką fauną i florą. 9. Działając zgodnie z pierwszym priorytetem Unia wspiera za pomocą CITES wzmożoną ochronę gatunków przywożonych obecnie do UE w sposób niezrównoważony lub nielegalny (w szczególności w przypadku handlu egzotycznymi zwierzętami domowymi). Unia popiera zatem wnioski dotyczące zmian w załącznikach w odniesieniu do magota (Macaca sylvanus), papugi popielatej (Psittacus erithacus) i różnych gatunków gadów. Unia popiera również włączenie do załącznika II apogona kardynała (Pterapogon kauderni), uznając fakt, że jak się wydaje dostępne informacje wskazują, iż spełniono kryteria umieszczenia w załączniku, przy czym zauważa, że dalsze dyskusje powinny się odbyć z udziałem Indonezji, która jest jedynym państwem zasięgu występowania tego gatunku, aby zbadać możliwość uzgodnienia wspólnego podejścia do zrównoważonego handlu tym gatunkiem. 10. W ramach pierwszego priorytetu Unia popiera również przyjęcie rezolucji w sprawie korupcji ułatwiającej prowadzenie działania z naruszeniem CITES oraz dodatkowych zaleceń i wytycznych w celu ograniczenia popytu na nielegalne produkty z dzikiej fauny lub flory. Będzie zwracać uwagę na to, czy w decyzjach uzgodnionych podczas 17. sesji Konferencji Stron CITES uwzględniono potrzeby i interesy społeczności obszarów wiejskich, które mogą mieć na nie wpływ. 11. Działając zgodnie z drugim i trzecim priorytetem, Unia popiera podjęcie zdecydowanych środków na potrzeby wdrażania konwencji przez jej strony i opowiada się za wprowadzeniem jasnego harmonogramu wraz z mechanizmami monitorowania (w tym możliwymi sankcjami handlowymi) w stosunku do tych stron, które w sposób powtarzający się nie przestrzegają swoich obowiązków wynikających z CITES. Ma to szczególne znaczenie w przeciwdziałaniu kłusownictwu i nielegalnemu handlowi mającemu wpływ na słonie (zob. poniżej), nosorożce, azjatyckie wielkie koty, palisander i łuskowce. W tym kontekście Unia powinna również poprzeć wniosek dotyczący rezolucji, której celem jest dokładniejsza kontrola PL 5 PL
tego, czy w ramach handlu dzikimi zwierzętami nie podaje się fałszywych informacji, że pochodzą one z hodowli w niewoli. 12. Nielegalne polowania na słonie i nosorożce oraz nielegalny handel kością słoniową i rogami nosorożca nadal mają miejsce na niepokojąco dużą skalę. Stanowi to poważne źródło obaw dla UE, a celem UE w ramach wszystkich punktów porządku obrad związanych ze słoniami powinno być wspieranie działań mających na celu bezpośrednie przeciwdziałanie temu problemowi przy uwzględnieniu w szczególności priorytetów określonych w sfinansowanym z funduszy unijnych badaniu Większe niż słonie. Wkład w strategiczne podejście UE do ochrony dzikiej flory i fauny w Afryce ( Larger than Elephants. Input for an EU strategic Approach to a wildlife conservation in Africa ). Jeżeli chodzi o słonie, w pewnych państwach zasięgu, tranzytu i w krajach docelowych poczyniono znaczne postępy, a plany działania przeciwko handlowi kością słoniową opracowane w 19 państwach na podstawie decyzji przyjętych na ostatniej sesji Konferencji Stron CITES były głównym motorem tych zmian. Należy uczynić znacznie więcej, w szczególności w państwach będących punktami zapalnymi, jeżeli chodzi o nielegalne polowania na słonie i nielegalny handel kością słoniową. W tym celu Unia powinna wspierać wzmocnienie planów działania przeciwko handlowi kością słoniową i wzmożoną kontrolę wdrażania tych planów przez zainteresowane strony, w tym nakładanie sankcji handlowych w przypadkach uporczywego niepodejmowania odpowiednich środków przeciwko nielegalnym polowaniom na słonie i nielegalnemu handlowi kością słoniową. 13. Unia zauważa, że strony przedstawiły liczne, nieraz sprzeczne wnioski w odniesieniu do handlu kością słoniową. Handel międzynarodowy kością słoniową jest obecnie zakazany w ramach CITES. Unia uważa, że nie spełniono warunków ponownego zezwolenia na taki handel i nie popiera wniosków o ponowne otwarcie takiego handlu, składanych podczas 17. sesji Konferencji Stron CITES. Unia zauważa, że nie poczyniono żadnych postępów w opracowywaniu mechanizmu decyzyjnego w procesie handlu kością słoniową, i uznaje, że nie ma żadnej pilnej potrzeby przyjęcia uzgodnień w sprawie takiego mechanizmu podczas 17. sesji Konferencji Stron. Unia nie sprzeciwia się kontynuowaniu tego rodzaju dyskusji w przyszłości, ale powinny one być prowadzone dopiero wtedy, gdy dojdzie do znacznego ograniczenia nielegalnych polowań na słonie i nielegalnego handlu kością słoniową. Unia powinna również zachęcać wszystkie afrykańskie państwa zasięgu występowania słoni do angażowania się w dialog, aby uzgodnić wspólne stanowisko w tym względzie. 14. Unia zauważa, że odnotowano przypadki, których legalny krajowy handel kością słoniową na terenie niektórych ze stron CITES ułatwił prowadzenie międzynarodowego nielegalnego handlu kością słoniową. W takich przypadkach Unia powinna być gotowa do tego, aby poprzeć apele o wprowadzenie zakazów w odniesieniu do tego rodzaju krajowego handlu przez strony, których to dotyczy. Unia powinna zatem być otwarta na wnioski przedstawiane w tym względzie, pod warunkiem że jasno wskazano ich zakres. Jeżeli nie ustalono związku między legalnym krajowym handlem kością słoniową a nielegalnym handlem kością słoniową (bezpośrednio, gdy na rynku krajowym legalizuje się nielegalnie pozyskane przedmioty z kości słoniowej, lub pośrednio, gdy legalny handel wzmaga dalszy popyt na nielegalnie pozyskaną kość słoniową), strony CITES nie powinny apelować o zakaz krajowego handlu kością słoniową, w szczególności w przypadku towarów z kości słoniowej nabytych przed włączeniem słoni afrykańskich do załącznika I do CITES w 1990 r. PL 6 PL
15. Unia uważa, iż w ramach CITES należy uzgodnić międzynarodowe wytyczne, aby określić środki gwarantujące, że trofea myśliwskie w przypadku gatunków umieszczonych w załączniku I i II do CITES pochodzą ze zrównoważonych i legalnych źródeł. Unia opowiada się również za przeprowadzaniem przez Komitet CITES ds. Zwierząt dokładniejszej kontroli wyznaczania kontyngentów wywozowych trofeów myśliwskich w przypadku gatunków wspomnianych w załączniku I, w szczególności lampartów i lwów. 16. Unia powinna również dążyć do zminimalizowania obciążenia administracyjnego spoczywającego na podmiotach gospodarczych i osobach fizycznych w przypadku transgranicznych przewozów produktów objętych CITES, gdy istnieją pewne obawy, że takie przewozy mogą mieć negatywny wpływ na dane gatunki. Ma to w szczególności miejsce w przypadku muzyków i w przypadku handlu produktami końcowymi wykonanymi z niektórych gatunków objętych CITES. 17. Wzrost nielegalnego handlu dziką fauną i florą w połączeniu z rozszerzeniem zakresu stosowania CITES na nowe gatunki i strony oznacza, że w ostatnich latach w ramy CITES włączono więcej działań i że znacznie wzrosła liczba zadań spoczywających na Sekretariacie CITES. Unia powinna uwzględnić te zmiany przy podejmowaniu decyzji w sprawie swoich priorytetów podczas 17. sesji Konferencji Stron i w sprawie przyszłego budżetu Sekretariatu CITES. PL 7 PL