RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ

GIMNAZJUM NR 2 Z ODDZIAŁAMI DWUJĘZYCZNYMI W NAMYSŁOWIE RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ ROK SZKOLNY 201/2016 WYMAGANIE: SZKOŁA ROZWIJA KOMPETENCJE CZYTELNICZE ORAZ UPOWSZECHNIA CZYTELNICTWO WŚRÓD DZIECI I MŁODZIEŻY. 1

Poniższy raport jest wynikiem przeprowadzonej w pierwszym semestrze roku szkolnego 201/2016 ewaluacji wewnętrznej działalności Gimnazjum nr 2 z Oddziałami Dwujęzycznymi w Namysłowie. Badaniem objęto uczniów, rodziców uczniów ( osób), nauczycieli uczących w szkole (2 osób) i dyrektora szkoły. W trakcie badania posłużono się następującymi metodami ankiety, karta wywiadu, obserwacje, analiza dokumentacji szkolnej. Ewaluacja została przeprowadzona przez zespół nauczycieli powołany przez dyrektora szkoły, w skład którego weszli nauczyciele: Magdalena Gawlak, Joanna Koncewicz, Elżbieta Kozak, Izabela Szymszon. 1. Cel badania: zebranie informacji dotyczących poziomu czytelnictwa wśród uczniów; zebranie informacji dotyczących form upowszechniania czytelnictwa i rozwijania kompetencji czytelniczych w szkole; 2. Opis metod i narzędzi badawczych wykorzystanych przy ewaluacji: ankiety przeprowadzone wśród uczniów, rodziców uczniów i nauczycieli, wywiad z dyrektorem szkoły, analiza dokumentacji szkolnej, obserwacja. 3. Pytania kluczowe: Jakie są zasoby biblioteki szkolnej? Jakie jest zainteresowanie czytelnictwem wśród uczniów, ich rodziców i nauczycieli? 2

Jakie działania podejmuje szkoła na rzecz promocji czytelnictwa? W jaki sposób zasoby biblioteki wykorzystywane są w procesie edukacyjnym? Kto ma największy wpływ na kształcenie nawyków czytelniczych ucznia? W jaki sposób nauczyciele rozwijają kompetencje czytelnicze w procesie dydaktycznym? 4. Kryteria ewaluacji: Biblioteka szkolna posiada zasoby niezbędne do realizacji procesu kształcenia. Szkoła rozwija kompetencje czytelnicze wśród uczniów. Szkoła podejmuje działania, które przyczyniają się do upowszechniania czytelnictwa.. Termin - ewaluacja została przeprowadzona w I semestrze roku szkolnego 201 / 2016. 3

WYNIKI ZADOWALAJĄCE - z przeprowadzonych wśród nauczycieli, rodziców i dyrektora szkoły wywiadów wynika, że książki zajmują w ich domach ważne miejsce. Ponad połowa ankietowanych rodziców i 6% nauczycieli zdeklarowało, że posiada ponad 10 książek. Większość z nich to beletrystyka, poradniki, naukowe, popularno naukowe i encyklopedie. Zdaniem 43% ankietowanych uczniów w ich domach znajduje się powyżej 10 książek. 28 % uczniów deklaruje, że książek jest od 20-0 sztuk a 24% liczbę książek szacuje od 0-10. 14 12 8 6 4 2 0 wielkość domowego księgozbioru nauczycieli 30 2 20 1 0 wielkość domowego księgozbioru rodziców 0 4 40 3 30 2 20 1 0 wielkość domowego księgozbioru zdaniem uczniów - z przeprowadzonych ankiet wynika, że 86 % rodziców rozmawia z dziećmi o książkach, które one czytają. 88% zachęca dzieci do czytania książek. Aby zachęcić dzieci do czytania książek rodzice wspólnie czytają z nimi książki, rozmawiają lub po prostu kupują książki. Z danych uczniów wynika, że książki omawiają przede wszystkim z kolegami (60%) i rodzicami (43%), wybierając ich nad rodzeństwo (29%) i nauczycieli 4

(2%). Około dziesięciu procent ankietowanych uczniów o książkach rozmawia z bibliotekarzem lub pisze o nich na blogu. Istnieje również spora grupa uczniów, która nie czuje potrzeby omawiania przeczytanych książek (2%) - ponad połowa uczniów deklaruje, że książka jest dla nich dobrym prezentem. - 64 % ankietowanych rodziców uważa, że ich dzieci przynajmniej raz w tygodniu czytają książki w czasie wolnym. JAK CZĘSTO PANA/I DZIECKO CZYTA KSIĄŻKI W CZASIE WOLNYM? WYNIKI PODANE JEDNOSTKOWO kilka razy w roku; 14 codziennie lub prawie codziennie; 20 co najmniej raz w miesiącu; 22 co najmniej raz w tygodniu; 24-6% nauczycieli czyta książki przynajmniej raz w tygodniu. Preferują literaturę kryminalną ( ankietowanych), sensacyjną (), popularnonaukową (), obyczajową (8), literaturę faktu, biografie, reportaże (), książki hobbystyczne i poradniki (7). Nieco mniejszym zainteresowaniem cieszą się dzieła z gatunku fantastyki (), książki historyczne (), słowniki, encyklopedie i atlasy (). Nauczyciele rzadko sięgają po romanse (3), książki wojenne (2), religijne (2), przygodowe (3), lektury szkolne (3) czy książki z gatunku paranormal romance (2). - prawie połowa nauczycieli i 44 % rodziców codziennie czyta prasę. Najczęściej sięgają po prasę codzienną, miesięczniki i czasopisma hobbystyczne.

Wybór prasy podróżnicze dot. szkolnictwa, oświaty modowe literackie dot. show-biznesu psychologiczne komputerowe sportowe miesięczniki czasopisma hobbystyczne gazety codzienne 1 1 20 20 3 0 70 0 20 30 40 0 60 70 rodzice nauczyciele - zapytani o wybór prasy uczniowie najchętniej wybierali czasopisma modowe, podróżnicze, hobbystyczne, naukowe, komputerowe i gazety codzienne. 6

Jakie czasopisma czytają uczniowie - wykaz procentowy związane z show-biznesem związane ze szkołą podróżnicze naukowe literackie psychologiczne sportowe modowe hobbistyczne komputerowe motoryzacyjne gazety codzienne 8 17 17 19 23 26 26 29 29 31 29 0 20 30 40 - zarówno w ankietach jak i wywiadach nauczyciele oraz rodzice deklarują, że zachęcają uczniów do korzystania z zasobów biblioteki. Zapytani o metody nauczyciele podawali następujące sposoby: Zadaję zadanie domowe Rozmawiamy o książkach i polecam ciekawe pozycje Zachęcam do poszerzenia wiedzy z lekcji poprzez szukanie informacji w literaturze Opowiadam, jaką książkę przeczytałam, nie zdradzając pewnych szczegółów, zaciekawiając Każę im. Polecam znaleźć omawianą informację w Internecie Przypominam o tym na każdej lekcji, uczniowie są zobligowani do czytania lektur anglojęzycznych 7

Pogadanki na godzinach wychowawczych Przedstawiam nowości, recenzuję je Na lekcjach rozmawiamy o ciekawych książkach, które ostatnio przeczytali. Polecam im strony internetowe propagujące literaturę młodzieżową Czytamy na lekcjach, oglądamy ekranizację niektórych pozycji. - z ankiet wynika, że nauczyciele przeczytali w zeszłym roku średnio od 4 do 9 książek. Przeprowadzone wywiady wykazały, że 80 % nauczycieli i rodziców kupuje nowe książki. Przy kupnie najczęściej kierują się recenzją (80%), własnymi potrzebami (40%) i ceną (20%). - zarówno nauczyciele jak i rodzice korzystają z nośników elektronicznych do czytania prasy i książek w czasie wolnym. Obie grupy najczęściej używają laptopów, czytników książek i tabletów. Uczniowie do czytania książek wykorzystują przede wszystkim telefon komórkowy (46%), laptop (34%) i tablety (31%). - niecałe 40% ankietowanych uczniów twierdzi, że do czytania zachęcają ich rodzice. Kolejnym czynnikiem, który wpływa na spędzanie przez uczniów czasu przy książkach, są koledzy (27%) i szkoła (2%). Nieco mniejszy wpływ mają biblioteka (19%) i rodzeństwo (1%). - przeprowadzone wywiady wykazały, że 0% nauczycieli i 60% rodziców ocenia dobrze zaangażowanie szkolnej biblioteki w sprawy szkoły. - z wywiadu z dyrektorem placówki wynika, że wspólnie z nauczycielem bibliotekarzem zaplanował cykl działań promujących bibliotekę. Dyrektor pozyskuje środki finansowe w celu wzbogacenia zasobów bibliotecznych i dba o uaktualnienie księgozbioru biblioteki. - dyrektor gimnazjum zachęca uczniów do korzystania z zasobów biblioteki i wspiera promocję biblioteki szkolnej w szkole i poza szkołą przez inicjowanie działań czytelniczych. - na pytanie o to, co im się podoba w bibliotece, uczniowie najczęściej wymieniali ciszę, spokój, miłą atmosferę, dostęp do lektur, miłą, chętną do pomocy panią bibliotekarkę oraz ciekawe akcje biblioteczne. 8

- w bieżącym roku szkolnym biblioteka szkolna przeprowadziła następujące akcje promujące bibliotekę i czytelnictwo: * Wymień makulaturę na kulturę zakupiono 8 książek, * konkurs recytatorski W ogrodzie słów, * wspólnie z nauczycielami języka polskiego konkurs na opowiadanie/komiks grozy, * konkurs plastyczny na ex libris szkoły, - na pytanie, skąd pochodzą książki, które czytają, 60% ankietowanych uczniów odpowiedziało, że książki kupili im rodzice, opiekunowie. 7% uczniów dostało książkę w prezencie a 3% czyta książki, które są w domu. 46% uczniów czyta książki kupione przez siebie samych. 36% ankietowanych korzysta z biblioteki szkolnej, a 32% z innej biblioteki. Tylko 23% uczniów pożycza książki od kolegów a 19% ściąga je przez Internet. WYNIKI WYMAGAJĄCE POPRAWY - Tylko 7% uczniów uważa, że biblioteka szkolna jest bogata w książki i czasopisma. 40% ankietowanych ocenia zasoby biblioteki szkolnej jako wystarczające. 2% uczniów twierdzi, że zasoby biblioteki nie są wystarczające a tyle samo ankietowanych przyznaje, że nie zna zasobu biblioteki szkolnej. 9

- najwięcej, bo 23% uczniów sięga po książkę w czasie wolnym podczas wakacji lub ferii. 40% ankietowanych uczniów twierdzi, że czytają książki z częstotliwością od raz w tygodniu do raz w miesiącu. Tylko 19 % uczniów codziennie lub prawie codziennie spędza wolny czas przy lekturze książki. Aż 19 % uczniów deklaruje, że książki czyta rzadziej niż raz w roku lub nie czyta wcale. Procentowy wykaz częstotliwości czytania - podział na płeć Procentowy wykaz częstotliwości czytania - podział na roczniki 4 2 40 20 1 3 30 2 0 codziennie lub prawie codziennie co najmniej raz w tygodniu co najmniej raz w miesiącu podczas ferii, wakacji rzadziej niż raz w roku lub wcale 20 1 0 codziennie lub prawie codziennie co najmniej raz w tygodniu co najmniej raz w miesiącu podczas ferii, wakacji rzadziej niż raz w roku lub wcale dziewczęta chłopcy klasy I klasy II klasy III - z przeprowadzonych ankiet wynika, że dziewczynki częściej spędzają czas czytając niż chłopcy. Najbardziej aktywną grupą są dziewczynki z klas II (39% ankietowanych czyta codziennie lub prawie codziennie) i z klas III (29%). Grupą najrzadziej czytającą są chłopcy z klas II. Aż 32% ankietowanych przyznało, że książki w czasie wolnym czyta rzadziej niż raz w roku lub wcale.

Jak często czytasz książki w czasie wolnym? codziennie lub prawie codziennie co najmniej raz w tygodniu co najmniej raz w miesiącu podczas ferii, wakacji rzadziej niż raz w roku lub wcale dziewczynki z klas I chłopcy z klas I dziewczynki z klas II chłopcy z klas II dziewczynki z klas III chłopcy z klas III - największą grupą czytanych przez uczniów książek są lektury szkolne (66%). Zaraz po nich uczniowie najchętniej czytają książki przygodowe (1%) i z gatunku fantasy (47%). Niecała jedna trzecia uczniów sięga po literaturę science fiction oraz książki hobbystyczne, poradniki (31%). Najmniejszym zainteresowaniem wśród uczniów cieszą się następujące gatunki: literatura noblistów (%), książki religijne (6%) oraz książki popularno-naukowe i podręczniki (9%). 11

Jakie książki czytasz w czasie wolnym? (wykaz procentowy) literatura religijna atlasy, słowniki, encyklopedie 14 książki o zwierzętach 13 książki przygodowe książki podróżnicze 22 biografie, reportaże 29 książki hobbistyczne, poradniki 31 książki popularnonaukowe, podręczniki 9 lektury szkolne literatura dla dorosłych 16 literatura noblistów komiksy 22 paranormal romance, czyli o wampirach itp. 19 romanse 24 literatura obyczajowa 20 książki historyczne 21 literatura wojenna 22 literatura detektywistyczna, kryminały 2 literatura science-fiction 31 literatura fantasy 6 47 1 66 - tylko 20% ze wszystkich wypożyczonych w bibliotece szkolnej książek nie było lekturami. 0 20 30 40 0 60 70 12

- aktywny księgozbiór biblioteki liczy 274 woluminy. 43% księgozbioru to lektury, 3% zajmuje beletrystyka a 21% dzieła naukowe i popularnonaukowe. księgozbiór aktywny 900 800 700 600 00 400 300 200 0 0 182 69 82 209 118 32 67 121 213 87 188 61 16 782 337 beletrystyka popularno naukowe lektury - tylko połowa nauczycieli zachęca uczniów do korzystania z zasobów biblioteki. Nauczyciele rzadko wykorzystują konkretne zasoby biblioteczne do pracy z uczniami, sami rzadko lub wcale z niej nie korzystają. Z wywiadów z nauczycielami i dyrektorem szkoły wynika, że korzystają z biblioteki przygotowując zajęcia przedmiotowe lub lekcje wychowawcze. 13

- połowa ankietowanych uczniów przyznaje, że przychodzi do biblioteki szkolnej tylko w celu wypożyczenia lektur. Około jednej trzeciej uczniów deklaruje, że oprócz lektur w bibliotece szkolnej wypożycza inne książki. Pyt. 8: Dlaczego przychodzisz do szkolnej biblioteki? nie przychodzę aby odrobić zadanie domowe po potrzebne informacje aby porozmawiać o książkach dla ciszy i spokoju czekam na autobus lub inne zajęcia mam zastępstwo po materiały pomocne w nauce po czasopisma tylko po lektury po książki i lektury 2 7 6 8 16 1 1 36 0 0 20 30 40 0 60 - według danych bibliotecznych najwięcej uczniów odwiedzających bibliotekę szkolną jest w klasach IIIa (średnio 77% uczniów miesięcznie), IId (74%) i Ib (67%). Najrzadziej goszczą tam uczniowie z klasy IIIc (średnio 31% uczniów miesięcznie). 14

klasa wrzesień % październik % listopad % ilość czytelników ilość czytelników ilość czytelników I a 20 77 1 4 21 84 I b 20 80 19 76 11 44 I c 9 3 14 4 12 46 I d 8 40 13 6 2 II a 14 6 9 41 22 Wypożyczenia według klas (malejąco): wrzesień październik listopad II b 18 72 40 1 60 II c 11 46 22 92 7 30 II d 19 86 12 4 18 82 III a 14 91 67 11 73 III b 14 67 7 33 6 28 III c 9 36 3 12 11 44 III d 12 80 7 47 3 20 III e 18 70 38 8 31 1. II d 67 2. III e 40 3. III d- 2 4. I b 22. I a 20 6. II a 19 7. II b 18 8. III b 14 9. III a 11. III c i II c 11. I c 8 12. I d 4 1. I d- 2 2. I c/ III e 22 3. II d 20 4. I b 19. II c 18 6. III a 13 7. II a 12 8. II b/iii d 9. III b 7. III c 11. I a - 1 1. Ia/II d 22 2. Ic 20 3. II b 17 4. I b 1. III e 14 6. III a/iii c 11 7. II c 9 8. I d 6 9. II a/iii b. III d - 3 1

- zdaniem 4% ankietowanych nauczycieli liczba godzin zajęć bibliotecznych dla uczniów naszej szkoły jest wystarczająca. 3% nauczycieli uważa, że zajęć bibliotecznych jest zbyt mało. % ankietowanych jest zdania, że tych zajęć jest zdecydowanie za mało. - 0% nauczycieli nie zna szkolnego zestawu lektur obowiązkowych. 30 % ankietowanych uważa, że jest nieadekwatny do potrzeb i zainteresowań młodzieży. - ankietowani uczniowie, zapytani o to, czego im brakuje w bibliotece szkolnej i co chcieliby zmienić najczęściej wskazywali na brak różnorodności gatunków książek, brak ciekawych książek i czasopism, potrzebę zmiany wystroju oraz brak miejsc do czytania. - zdaniem 40% ankietowanych nauczycieli biblioteka szkolna nie jest wystarczająco wyposażona w książki, filmy, czasopisma, literaturę metodyczną i pedagogiczną. Połowa ankietowanych nie ma wiedzy na ten temat. Natomiast 40% rodziców uważa, że zasoby biblioteki odpowiadają potrzebom uczniów, 20% twierdzi, że brakuje lektur szkolnych. - dyrektor gimnazjum uważa, że istnieje potrzeba wzbogacenia zasobów bibliotecznych o literaturę młodzieżową wychodzącą poza kanon lektur szkolnych. Jego zdaniem księgozbiór biblioteki szkolnej wymaga aktualizacji i poszerzenia. - nikt z rodziców nie korzysta z biblioteki szkolnej, choć dziewięcioro z nich chciałoby mieć taką możliwość. Żaden z rodziców nie wie czy znalazłby w bibliotece szkolnej coś odpowiedniego dla siebie. WNIOSKI I REKOMENDACJE - nauczyciele dobrze oceniają pracę biblioteki, zauważają zaangażowanie biblioteki w rozwijanie zainteresowań czytelniczych uczniów, ale z drugiej strony uważają, że księgozbiór biblioteki jest skromny i nie odpowiada w pełni potrzebom uczniów oraz nauczycieli. Podobnego zdania jest dyrektor i sami uczniowie. - dyrektor gimnazjum wraz z Radą Rodziców w miarę możliwości wzbogacają zasoby biblioteczne przez zakup nowych pozycji książkowych. Dzięki zainicjowaniu w bibliotece działu lektur anglojęzycznych odnotowano wzrost czytelnictwa szczególnie wśród oddziałów dwujęzycznych i z rozszerzonym językiem angielskim. - dyrektor szkoły wspólnie z nauczycielem bibliotekarzem są zaangażowani w promocję biblioteki przez organizowanie atrakcyjnych akcji czytelniczych. Są to działania polegające organizowaniu konkursów związanych z czytelnictwem oraz pozyskiwaniu zasobów bibliotecznych. 16

Tego typu akcje przynoszą efekty w postaci kształtowania dobrych nawyków czytelniczych, zmiany nastawienia uczniów do biblioteki i czytania książek oraz rozbudzania wyobraźni uczniów. - zarówno nauczyciele jak i rodzice zachęcają uczniów do czytania, rozmawiają z nimi o książkach. Przynosi to efekty w postaci kształtowania pozytywnych wzorców czytelniczych. - nauczyciele zachęcają uczniów do korzystania z biblioteki. Jednym z najpopularniejszych sposobów jest zadawanie zadań przy rozwiązywaniu, których trzeba skorzystać ze słownika, encyklopedii, zadawanie przeczytania lektur. Zdaniem uczniów szkoła powinna rozwieszać plakaty zachęcające do czytania, organizować konkursy, wspólne czytanie, Dzień Ulubionej Książki lub Dzień Czytania Książek. - biblioteka szkolna wymaga również remontu, stać się miejscem bliższym uczniom, poprzez lepsze zaaranżowanie miejsca; regały na książki są w złym stanie, brak miejsca na biblioteczkę po angielsku ; brak również literatury dla nauczycieli, pracowników administracji i konserwatorów, - zauważa się potrzebę wsparcia nauczycieli wychowawców w promowaniu czytelnictwa i zwiększaniu przepływu informacji na kanale biblioteka-uczeń, - należy, w miarę możliwości, zwiększyć wyposażenie warsztatu pracy nauczyciela bibliotekarza w sprzęty TIK, uatrakcyjniające realizację programu kształtującego postawę czytelniczą, - należy wprowadzić e-katalog, dzięki któremu uczniowie zdalnie będą mogli odwiedzać katalog biblioteki szkolnej i wypożyczać książki. 17