Scenariusz rozwoju zdarzeń w czasie pożaru dla BUDYNKU DOMU WCZASOWEGO DELFIN HEL, UL. HELSKA działka o numerze ewidencyjnym 4/8 Opracowanie: mgr inż. Krzysztof Matczak Rzeczoznawca do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych Nr upr. 398/99 Łódź, lipiec 2014 r.
Spis treści 1 Przedmiot opracowania... 3 2 Podstawa opracowania... 3 3 Objaśnienia i pojęcia... 3 4 Skrócony opis obiektu... 5 5 Warunki ochrony przeciwpożarowej podział na strefy pożarowe... 7 6 System ochrony przeciwpożarowej (Ochrona czynna)... 8 6.1 Opis systemu...8 6.2 Środki odbioru i przekazywania sygnałów (rozmieszczone w budynku)...8 6.2.1 Przekazywanie alarmów... 8 6.3 Środki działania ze sterowaniem automatycznym lub ręcznym...8 6.3.1 System Sygnalizacji Pożarowej (SSP)... 8 6.3.2 Dźwiękowy System Ostrzegawczy (DSO)... 9 6.3.3 Klapy przeciwpożarowe na przewodach wentylacji mechanicznej... 9 6.3.4 Instalacje oddymiające klatki schodowe... 9 6.3.5 Instalacja hydrantów wewnętrznych i zewnętrznych... 9 6.3.6 Instalacja oświetlenia awaryjnego (ewakuacyjnego i kierunkowego)... 9 6.3.7 Przeciwpożarowy wyłącznik prądu... 10 6.3.8 Gaśnice... 10 6.4 Założenia do algorytmu działania Systemu Sygnalizacji Pożarowej...11 7 Scenariusz dla pożaru powstałego w Budynku... 12 8 Postanowienia końcowe... 13 90-619 Łódź, ul. Pogonowskiego 54 lok. 1 Strona 2/13
1 Przedmiot opracowania Przedmiotem opracowania jest Scenariusz rozwoju zdarzeń w czasie pożaru dla budynku domu wczasowego Delfin ; Hel, ul. Helska 2 Podstawa opracowania Podstawa prawna wskazująca potrzebę opracowania scenariusza rozwoju zdarzeń w czasie pożaru (zwanego scenariuszem pożarowym) wynika z postanowień 5 ust. 1 pkt. 11 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 121, poz. 1137 z późn. zm.). Zapisy 5 ust. 1 pkt. 11 ww. rozporządzenia brzmią następująco: Podstawę uzgodnienia stanowią dane zawarte w projekcie budowlanym określone i przedstawione przez projektanta, dotyczące warunków ochrony przeciwpożarowej obiektu budowlanego, obejmujące w szczególności: (..) dobór urządzeń przeciwpożarowych w obiekcie budowlanym, dostosowany do wymagań wynikających z przepisów dotyczących ochrony przeciwpożarowej i przyjętego scenariusza rozwoju zdarzeń w czasie pożaru, a w szczególności: stałych urządzeń gaśniczych, systemu sygnalizacji pożarowej, dźwiękowego systemu ostrzegawczego, instalacji wodociągowej przeciwpożarowej, urządzeń oddymiających, dźwigów przystosowanych do potrzeb ekip ratowniczych. 3 Objaśnienia i pojęcia W scenariuszu pożarowym używane są między innymi następujące określenia: PSP - Państwowa Straż Pożarna; SSP - System Sygnalizacji Pożarowej automatyczny system sygnalizacji pożarowej służący do samoczynnego wykrywania i przekazywania informacji o pożarze; ASD (Aspirating Smoke Detection) Zasysający System Wczesnej Detekcji Dymu Centrala sygnalizacji pożarowej (CSP) - centralna część instalacji sygnalizacji pożarowej, zasilająca czujki pożarowe oraz odbierająca od nich sygnały o wykryciu pożaru w celu wywołania alarmu i w razie potrzeby przekazująca je dalej do straży pożarnej lub do automatycznych urządzeń zabezpieczających, przeciwpożarowych a także automatycznie kontrolująca sprawność całej instalacji; Czujka dymu - czujka czuła na specyficzne produkty spalania i/lub pirolizy (aerozole); 90-619 Łódź, ul. Pogonowskiego 54 lok. 1 Strona 3/13
ROP - Ręczny Ostrzegacz Pożarowy przycisk uruchamiający alarm pożarowy w trybie alarmowania I lub II stopnia; Alarm - ostrzeżenie przed zaistniałym niebezpieczeństwem dla życia, mienia lub środowiska, wzywające do podjęcia interwencji; Alarm I stopnia; alarm wstępny/wewnętrzny alarm pożarowy, zainicjowany w instalacji alarmowej przez sygnał z czujki pożarowej w celu mobilizacji lokalnych służb lub personelu, odpowiedzialnego za bezpieczeństwo obiektu, do rozpoznania stopnia zagrożenia pożarowego i ewentualnego ugaszenia źródła pożaru własnymi siłami; Alarm II stopnia; alarm zewnętrzny - alarm pożarowy wywołany w celu wezwania zewnętrznych służb interwencyjnych (Straży Pożarnej) do likwidacji zagrożenia. Przyjmuje się, że alarm pożarowy zainicjowany przez ręczny ostrzegacz pożarowy jest alarmem II stopnia, gdyż został zweryfikowany przez człowieka. Z reguły alarm II-stopnia jest transmitowany do alarmowego centrum odbiorczego. Alarmowanie jednostopniowe - wywoływanie alarmu II stopnia bez poprzedzenia go alarmem I stopnia. Alarmowanie dwustopniowe - sposób alarmowania, polegający na możliwości wywołania alarmu I stopnia przed wywołaniem alarmu II stopnia. Potwierdzenie (alarmu) - manipulacja przy centrali, potwierdzająca odebranie sygnału alarmowego i w związku z tym braku potrzeby dalszego alarmowania. Zwykle potwierdzenie oznacza wyciszenie sygnału akustycznego i wyznaczenie czasu na rozpoznanie zagrożenia. 90-619 Łódź, ul. Pogonowskiego 54 lok. 1 Strona 4/13
4 Skrócony opis obiektu Przedmiotem opracowania jest scenariusz rozwoju zdarzeń w czasie pożaru dla budynku Domu Wczasowego Delfin zlokalizowanego w Helu przy ul. Helskiej, na działce o numerze ewidencyjnym 4/8. Działka o nr ewidencyjnym 4/8 oraz pow. 4,57 ha, znajduje się w obrębie Jurata. Zlokalizowana jest pomiędzy ul. Helską a przebiegającymi torami kolejowymi. Działka jest płaska, mocno zadrzewiona głównie drzewami iglastymi, szczególnie od strony północnozachodniej. Zjazd z ul. Helskiej przechodzący w drogę gospodarczą zlokalizowany jest po prawej stronie działki. Na terenie działki znajduje się zrealizowany w latach siedemdziesiątych budynek DW Delfin w kształcie litery U, wycofany i lekko odchylony od ul. Helskiej, stacja transformatorowa, 3 naziemne zbiorniki na gaz płynny, przepompownia ścieków oraz podziemne zbiorniki na olej opałowy, (obecnie nie wykorzystywane). Ponadto istnieje wewnętrzna droga gospodarcza, z przylegającym do niej w rejonie ul. Helskiej parkingiem. Ciągi pieszo jezdne oraz drogi pożarowe są utwardzone częściowo kostką betonową, a częściowo wylewaną nawierzchnią betonową. Wjazd na działkę znajduje się z ul. Helskiej. Na terenie inwestycji znajduje się budynek o zróżnicowanych wysokościach, podyktowanych pełnionymi funkcjami. Składa się on z sześciu brył kolejno dobudowywanych, stanowiących obecnie jeden obiekt. Na potrzeby projektu, podzielony został na 5 części. Budynek nr 1: jest to zachodnie skrzydło całego obiektu, posiadające trzy kondygnacje nadziemne i jedną podziemną. Wszystkie kondygnacje nadziemne mieszczą jednostki mieszkalne, natomiast część podziemna- pomieszczenia magazynowe. Budynek nr 2: jest to zachodnia część skrzydła południowego. Składa się z czterech kondygnacji nadziemnych i jednej podziemnej. W całości jest to skrzydło mieszkalne z piwnicą przeznaczoną na pomieszczenia magazynowe. Budynek nr 3: jest to centralna, najwyższa część skrzydła południowego. Budynek mieści w sobie hall wejściowy, zaplecze odnowy biologicznej oraz część administracyjną. Wyższy, południowy fragment Budynku nr 3 posiada cztery kondygnacje nadziemne, z czego jedną o niemal dwukrotnej wysokości w świetle konstrukcji, w stosunku do pozostałych kondygnacji. Północny fragment składa się z czterech kondygnacji (wszystkie tej samej wysokości). Budynek nr 4: jest to wschodnia część skrzydła południowego. Posiada dwie kondygnacje nadziemne oraz jedną podziemną. Pełni funkcję stołówki, sali wielofunkcyjnej oraz zaplecza gastronomicznego. 90-619 Łódź, ul. Pogonowskiego 54 lok. 1 Strona 5/13
Budynek nr 5: jest to skrzydło wschodnie przebudowywanego budynku. Składa się z jednej kondygnacji nadziemnej i jednej podziemnej. W całości przeznaczone jest jako zaplecze gastronomiczne z pomieszczeniami socjalnymi dla pracowników kuchni. Północna część skrzydła wschodniego to budynek kotłowni. Dodatkowo, poza zakresem opracowania w południowo wschodniej części działki znajduje się niewielki parterowy budynek pełniący funkcje pomocnicze. Całość istniejącej zabudowy ma charakter hotelowy, natomiast w zagospodarowaniu terenu dominuje krajobraz leśny i nadmorski. Budynek zachodni zaklasyfikowano do klasy odporności pożarowej B. Budynek wschodni zaklasyfikowano do klasy odporności pożarowej C. 90-619 Łódź, ul. Pogonowskiego 54 lok. 1 Strona 6/13
5 Warunki ochrony przeciwpożarowej podział na strefy pożarowe Projekt budowlany przebudowy, rozbudowy i nadbudowy domu wczasowego Delfin przewiduje następujący podział budynku na strefy pożarowe: Strefa pożarowa nr 1 (PM) piwnice pod budynkiem zachodnim (część nr 1 i 2) pow. 1 113m2; Strefa pożarowa nr 2 (ZLV) kondygnacje nadziemne budynku zachodniego (część nr 1 i 2) pow. 4 232m2. Strefa pożarowa nr 3 (ZLIII) kondygnacje nadziemne oraz piwnica budynku zachodniego (część nr 3) pow. 1 455 m2. Strefa pożarowa nr 4 (ZLI i ZLIII) kondygnacje nadziemne oraz piwnica budynku wschodniego pow. 3 908 m2. Elementy oddzielenia przeciwpożarowego: Strop nad piwnicą budynku zachodniego spełnia klasę odporności REI60. Ściany między budynkami spełniają klasę odporności ogniowej REI120. Ściany oddzielenia przeciwpożarowego usytuowane pod kątem 90 stopni względem sąsiedniego budynku, będą wysunięte w pasie 4 m. Ściany wykonane są na własnym fundamencie i z materiałów niepalnych (izolacja cieplna palna styropian, będzie wymieniona na wełnę mineralną). Drzwi w ścianie oddzielenia przeciwpożarowego będą spełniać klasę odporności ogniowej EI60 i wyposażone będą w samozamykacz. 90-619 Łódź, ul. Pogonowskiego 54 lok. 1 Strona 7/13
6 System ochrony przeciwpożarowej (Ochrona czynna) 6.1 Opis systemu Budynek posiada system ochrony przeciwpożarowej, na który składają się następujące instalacje: system sygnalizacji pożarowej ochrona całkowita, z monitoringiem do PSP, dźwiękowy system ostrzegawczy, awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego, oświetlenie bezpieczeństwa, przeciwpożarowy wyłącznik prądu dla całego budynku, instalacja odgromowa, systemy służący do usuwania dymu z klatek schodowych, instalacja wodociągowa przeciwpożarowa. 6.2 Środki odbioru i przekazywania sygnałów (rozmieszczone w budynku) System Sygnalizacji Pożarowej. 6.2.1 Przekazywanie alarmów Centrala Systemu Sygnalizacji Pożarowej podłączona jest do Stacji Monitorowania Alarmów Państwowej Straży Pożarnej. 6.3 Środki działania ze sterowaniem automatycznym lub ręcznym Poszczególne środki walki z pożarem są niezależne od siebie i są uruchamiane w następujący sposób: 6.3.1 System Sygnalizacji Pożarowej (SSP) Przedmiotowy obiekt wyposażony jest w System Sygnalizacji Pożarowej sterujący systemem oddymiania klatek schodowych, dźwigami osobowymi, klapami pożarowymi, monitorujący stan współpracujących urządzeń przeciwpożarowych, podłączony do monitoringu PSP. W projekcie przyjęto dwustopniową organizację alarmowania. Sposób połączenia urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych systemu sygnalizacji pożarowej z komendą lub jednostką ratowniczo-gaśniczą Państwowej Straży Pożarnej 90-619 Łódź, ul. Pogonowskiego 54 lok. 1 Strona 8/13
właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu jest obowiązany uzgodnić z właściwym miejscowo Komendantem Powiatowym Państwowej Straży Pożarnej. 6.3.2 Dźwiękowy System Ostrzegawczy (DSO) W budynku zainstalowano Dźwiękowy System Ostrzegawczy. Centrala systemu wraz z mikrofonem dla Straży Pożarnej zlokalizowana jest na parterze przy głównym wejściu do budynku. System współpracuje z Systemem Sygnalizacji Pożarowej w budynku. 6.3.3 Klapy przeciwpożarowe na przewodach wentylacji mechanicznej W ścianach oddzieleń przeciwpożarowych na przewodach instalacji wentylacji mechanicznej zamontowano klapy przeciwpożarowe. Uruchamiane za pomocą SSP. 6.3.4 Instalacje oddymiające klatki schodowe Klatki schodowe w budynku wyposażone są w urządzenia służące do usuwania dymu klapy dymowe o powierzchni czynnej nie mniejszej niż 5% największego rzutu poziomego klatki schodowej. Uruchamiane za pomocą SSP. 6.3.5 Instalacja hydrantów wewnętrznych i zewnętrznych Na terenie budynku znajdują się: hydranty wewnętrzne DN 25 z wężem półsztywnym w strefach pożarowych ZL, hydranty wewnętrzne DN 52 w strefie pożarowej PM. Są one uruchamiane ręcznie. Wymagane zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru (20 dm 3 /s) realizowane za pomocą hydrantów zewnętrznych. Zaprojektowano nową instalację wodociągową przeciwpożarową hydranty zewnętrzne znajdować się będą w odległości od 5 m do 75 m od budynku. Odległość hydrantu od zewnętrznej krawędzi jezdni drogi wewnętrznej nie będzie przekraczać 15 m. 6.3.6 Instalacja oświetlenia awaryjnego (ewakuacyjnego i kierunkowego) W budynkach zaprojektowano na drogach komunikacji wewnętrznej (korytarz, klatka schodowa, hall) oraz w salach konferencyjnych i wielofunkcyjnych, recepcji, sali restauracji awaryjne oświetlenie ewakuacyjne. Minimalne natężenie awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego 1,0 lx na powierzchni dróg ewakuacyjnych, 0,5 lx na poziomie podłogi strefy otwartej oraz 5,0 lx przy urządzeniach przeciwpożarowych. Czas działania oświetlenia ewakuacyjnego nie mniej niż 1 godz. od zaniku oświetlenia podstawowego. Oświetlenie ewakuacyjne zaprojektowano również na zewnątrz przy 90-619 Łódź, ul. Pogonowskiego 54 lok. 1 Strona 9/13
wyjściach ewakuacyjnych. Oświetlenie to powinno być zgodne z PN-EN 1838: 2005 Zastosowanie oświetlenia. Oświetlenie awaryjne oraz PN-EN 50172: 2005 Systemy awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego. 6.3.7 Przeciwpożarowy wyłącznik prądu Wyłącznik prądu pełniący funkcję wyłącznika przeciwpożarowego zainstalowano przy wejściu do budynku, który wyłącza: instalację oświetlenia podstawowego, instalację wentylacji bytowej, inne instalacje nie związane z systemami zabezpieczeń przeciwpożarowych obiektu. Wyłącznik ten uruchamiany jest przez jednostki ratowniczo-gaśnicze PSP. Uwaga: Użycie przeciwpożarowego wyłącznika prądu nie może powodować samoczynnego załączenia się agregatu prądotwórczego i nie może pozbawić zasilania w energię urządzeń przeciwpożarowych. Nie dopuszcza się sytuacji, aby w obrębie jednej strefy pożarowej istniało więcej niż jeden głównych wyłączników pożarowych, nie zblokowanych ze sobą w jeden system. Zadziałanie każdego z wielu takich wyłączników musi spowodować zanik napięcia w całej strefie pożarowej, do której jest on przyporządkowany. 6.3.8 Gaśnice Przenośne gaśnice proszkowe i śniegowe są rozmieszczone w budynku w pobliżu wyjść i stref przedstawiających zagrożenie. Rodzaj gaśnic dostosowany jest do gaszenia tych grup pożarów, określonych w Polskich Normach dotyczących podziału pożarów, które mogą wystąpić w obiekcie: Rodzaj gaśnic dostosowany będzie do gaszenia tych grup pożarów, określonych w Polskich Normach dotyczących podziału pożarów, które mogą wystąpić w obiekcie: Pomieszczenia techniczne: GS-5 + koc gaśniczy; Część gastronomiczna: GP-6 ABC na każde 300 m2 strefy pożarowej + GWG-2X AF + koc gaśniczy; Pozostała część budynku: GP-6 ABC na każde 300 m2 strefy pożarowej. Gaśnice rozmieszczone będą w szafkach hydrantowych i w: w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, w szczególności: o przy wejściach do budynków, o na klatkach schodowych, o na korytarzach, 90-619 Łódź, ul. Pogonowskiego 54 lok. 1 Strona 10/13
o przy wyjściach z pomieszczeń na zewnątrz; w miejscach nienarażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (piece, grzejniki); Są one uruchamiane ręcznie. 6.4 Założenia do algorytmu działania Systemu Sygnalizacji Pożarowej W celu realizacji założeń projektowych oraz spełnienia wymagań przepisów i standardów należy przyjąć następujący schemat działania: System, zgodnie z wymogami obowiązujących norm i przepisów, pracuje w dwustopniowej organizacji alarmowania. Alarmami I stopnia są: Alarm z 1 czujki dymu Alarmami pożarowymi (II stopnia) są: Alarmy z ręcznych ostrzegaczy pożarowych (przycisków ROP); Alarm z 2 czujek dymu znajdujących się tej samej strefie dozorowej; Ręczne uruchomienie Systemu oddymiania w klatce schodowej. Alarmy techniczne: Sygnał uszkodzenia z Systemu oddymiania w klatce schodowej. Sygnał uszkodzenia z Systemu SSP. Uwaga. W każdym rozpatrywanym przypadku, dotyczącym konkretnego algorytmu (Scenariusza), osoby ewakuowane udają się do wyznaczonych miejsc zbiórki dla ewakuowanych osób zgodnie z wytycznymi Instrukcji Bezpieczeństwa Pożarowego obiektu. 90-619 Łódź, ul. Pogonowskiego 54 lok. 1 Strona 11/13
7 Scenariusz dla pożaru powstałego w budynku Z chwilą odebrania sygnału w centrali Systemu Sygnalizacji Pożarowej, opisane poniżej działania są wykonane automatycznie lub ręcznie przez pracowników ochrony obiektu. T=0 (Alarm I stopnia): Zasygnalizowanie na panelu centrali pożarowej sygnału alarmu pożarowego I stopnia, (czas trwania tego stanu jest ograniczony do 30 sekund). o Źródło informacji: czujka dymu, o Potwierdzenie przyjęcia alarmu przez pracownika ochrony w wymaganym czasie powoduje przedłużenie czasu alarmu I stopnia do 4 minut, o Sprawdzenie na miejscu źródła sygnału przez pracownika ochrony, T>4 min (Alarm II stopnia): automatyczne uruchomienie DSO, automatyczne przekazanie sygnału alarmu II st. do Stacji Monitoringu PSP, zwolnienie blokady drzwi objętych systemem Kontroli Dostępu będących na drodze ewakuacji, wyłączenie wentylacji bytowej i zamknięcie klap w kanałach wentylacji ogólnej na granicy strefy pożarowej objętej pożarem, uruchomienie systemu oddymiania w klatce schodowej znajdującej się na drodze ewakuacji z zagrożonej strefy, uruchomienie zjazdu awaryjnego windy osobowej, po opanowaniu i likwidacji źródła pożaru: ponowne ustawienie centrali pożarowej na czuwanie. Po przybyciu Państwowej Straży Pożarnej: podjęcie działań gaśniczych przez Państwową Straż Pożarną, wykonywanie poleceń wydawanych przez kierującego działaniem ratowniczym ze strony PSP. Dalszy rozwój pożaru: przeprowadzenie kompleksowej ewakuacji całego obiektu. Działania podejmowane przez pracowników i służbę ochrony niezależnie od działań automatycznych: podjęcie działań gaśniczych gaśnicami przenośnymi i hydrantami, 90-619 Łódź, ul. Pogonowskiego 54 lok. 1 Strona 12/13
8 Postanowienia końcowe Sterowane urządzenia należy podłączyć do systemów w taki sposób, aby w przypadku uszkodzenia przewodów lub braku napięć zasilających wszystkie sterowane urządzenia znalazły się w pozycji bezpiecznej pożarowo. Należy zapewnić możliwość szybkiego, łatwego i jednoznacznego powiązania wskazań centrali sygnalizacji alarmu pożaru z geograficznym położeniem każdego uruchomionego ręcznego ostrzegacza pożarowego, central sterujących oddymianiem oraz punktowych czujek dymu (w pomieszczeniu centrali SAP pomieszczeniu stałego nadzoru należy rozmieścić plan z rozmieszczeniem elementów systemu sygnalizacji alarmu pożaru). W przypadku zmian mających wpływ na warunki ochrony przeciwpożarowej oraz w przypadku zmian technicznych poszczególnych instalacji i urządzeń, jak również w przypadkach zastosowania urządzeń przeciwpożarowych lub technicznych nieujętych w niniejszym scenariuszu, należy dokonać aktualizacji scenariusza oraz dostosować współpracę urządzeń do zawartych w nim wymagań. Zabrania się kasowania alarmu I stopnia bez uprzedniego sprawdzenia sytuacji pożarowej w obiekcie. Należy przeszkolić wszystkich pracowników mogących przebywać w pomieszczeniu centrali CSP i DSO z jej obsługi oraz zasad postępowania na wypadek powstania pożaru. 90-619 Łódź, ul. Pogonowskiego 54 lok. 1 Strona 13/13