Endometrioza Gdańsk 2010



Podobne dokumenty
Biblioteka ginekologa praktyka

Transdermalne systemy hormonalne

Standardy prowadzenia ciąży

Doustna antykoncepcja hormonalna

Krwotoki okołoporodowe

Żylna choroba zakrzepowo- -zatorowa w położnictwie i ginekologii

Ginekolodzy onkolodzy z całej Polski debatowali w ŚCO

Dr n. med. Tomasz Kluz

Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

System IntelliSpace w codziennej praktyce prof. dr hab. n. med. Marek Dedecjus Centrum Onkologii- Instytut im. Marii Skłodwskiej Curie w Warszawie

CZWARTEK r. INTERAKTYWNE WARSZTATY SZKOLENIOWE. Moderatorzy: prof. dr hab. med. Zbigniew Kojs prof. dr hab. med.

Praktyki Kolumbopatologicznej

Wykłady ul. Medyków 14, sala CSK B. godz (5h) Lp. Data wykładu Temat wykładu

Indukcja porodu Gdańsk 2015

Ocena rozprawy na stopień doktora nauk medycznych lekarz Małgorzaty Marii Skuzy

Zakażenia pochwy Gdańsk 2013

KURSY DO SPECJALIZACJI ZGŁOSZONE DO PODPISANIA PRZEZ KONSULTANTA KRAJOWEGO Z DZIEDZINY CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ 2018

Czwartek, 13 września 2018 roku WARSZTATY CENTRUM KONGRESOWE PGE NARODOWY. Genetyka kliniczna w położnictwie i ginekologii

KALENDARIUM DOTYCZĄCE OBECNOŚCI FIRMY ADO MED Sp. z o.o. PODCZAS KONFERENCJI, ZJAZDÓW, KONGRESÓW ITP. W 2011 ROKU

CZWARTEK r. godzina: 15:00-19:00 INTERAKTYWNE WARSZTATY SZKOLENIOWE

Stanowisko Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące diagnostyki i metod leczenia endometriozy

Gdzie się leczyć? Opublikowany w Oficjalna strona Urzędu Miasta Szczecinek ( Lekarze rodzinni

Beskidzkie Centrum Onkologii - Szpital Miejski

ENDOKRYNOLOGIA I MEDYCYNA ROZRODU

II Klinika Położnictwa i Ginekologii

I. ALERGOLOGIA. Kurs nr AKP/ 1 /2016 Donosowe próby prowokacyjne z alergenem

PROGRAM SYMPOZJUM* aktualizacja z dnia 04 lutego 2019 *Organizator zastrzega sobie prawo dokonania zmian w programie

II Konferencję Postępy w kardiologii

PROGRAM STAŻU SZKOLENIOWEGO DLA NAUCZYCIELI W ZAWODZIE TECHNIK ELEKTRORADIOLOG

Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia II WYDZIAŁ LEKARSKI. Rok: IV.

Informacja dotycząca wniosków odrzuconych z powodu niespełniania kryteriów formalnych wraz z uzasadnieniem INFORMACJA

Nowotwory kobiece narządu płciowego: diagnostyka i terapia

informacje zawarte w tych podrozdziałach są szczególne cenne dla praktyki klinicznej z punktu widzenia diagnostyki różnicowej. Część wstępu dotycząca

Harmonogram zajęć dla kierunku: Dietetyka, studia stacjonarne, II rok, semestr IV

Pytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej

KONFERENCJA Terapie innowacyjne. Minimalizm i precyzja w medycynie Termin r.

Rak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu?

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017

Podstawowe badania obrazowe. Marcin Szulc Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii

Nieprawidłowe krwawienia w ginekologii

II KONGRES ULTRASONOGRAFIA W GINEKOLOGII I POŁOŻNICTWIE PROGRAM Otwarcie kongresu

Rejestr codziennej praktyki lekarskiej w zakresie leczenia choroby wieńcowej

SPIS TREŒCI. Przedmowa przewodnicz¹cego Rady Naukowej Czasopisma Aptekarskiego Rozdzia³ 1

Spis treści. Epidemiologia niepłodności 11 Jerzy Radwan. Psychologiczny aspekt niepłodności 15 Jerzy Radwan

Ginekologia. Klasyfikuj prace ogólne dotyczące ginekologii pediatrycznej w WS 360. Klasyfikuj: Rozmnażanie człowieka w WQ 205.

Propozycja ujednoliconego programu nauczania onkologii w Polsce. Katedra Onkologii Akademii Medycznej we Wrocławiu

Zespół S u d e cka /

Wczesne wykrywanie metodą ultrasonograficzną wad wrodzonych układu moczowego

Konferencja. Rzadkie Nowotwory Macicy Biała Podlaska. Praktyka Ginekologa Onkologa ORGANIZATORZY

Spis treści. Podstawowe dane. Historia Działalność. Prognozy. Plany Podsumowanie. Adres Zarząd Akcjonariat. Poradnie Mammobus

Dr n. med. Piotr Malinowski,

Ciąża ektopowa. I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

XII Lubelskie Dni Urologiczne Uroonkologia 2015 r. I sesja Varia (29 maj 2015r.) 16:00-18:00

KOBIETA I MĘŻCZYZNA ZDROWIE REPRODUKCYJNE I SEKSUALNE

Zrzut strony: <--kliknij na adresie

Zabrze r. Recenzja rozprawy na stopień doktora nauk medycznych lekarza Cypriana Olchowy

Układ moczowo-płciowy

PROGRAM NAUCZANIA SPECJALNOŚCI WYBRANEJ NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW VI ROKU STUDIÓW

Choroby ultra-rzadkie. Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka

dokształcającego prowadzonego przez Centralny Ośrodek Koordynujący lub wojewódzki ośrodek koordynujący w latach w zakresie

DOLEGLIWOŚCI ZE STRONY DOLNYCH DRÓG MOCZOWYCH (LUTS) U KOBIET

KURSY SPECJALIZACYJNE DLA SPECJALNOŚCI LEKARSKICH

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

EGZAMIN MAGISTERSKI kierunek POŁOŻNICTWO 2014/2015 OBSZAR WIEDZY HUMANISTYCZNEJ

Konsensus okulistyczno-położniczy w sprawie wskazań do rozwiązania porodu drogą cięcia cesarskiego z powodu zmian w narządzie wzroku

Choroby ultra-rzadkie Warszawa, 12 marca Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka

V KONFERENCJA NOWE TRENDY W GINEKOLOGII ONKOLOGICZNEJ. Gdańsk, Patronat naukowy: Polskie Towarzystwo Ginekologii Onkologicznej

Onkologia - opis przedmiotu

INFORMATOR O SZKOLENIU PODYPLOMOWYM

Konferencja Naukowo Szkoleniowa ,, ZDROWIE KOBIETY XXI WIEKU- ZDROWIE KOBIETY XXI WIEKU

WYKAZ TELEFONÓW. Oddział Kliniczny Endokrynologiczny, Diabetologiczny i Chorób Wewnętrznych Sekretariat Gabinet lekarski

ROLA LEKARZY PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ W RAMACH SZYBKIEJ TERAPII ONKOLOGICZNEJ

Podstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień

Diagnostyka i leczenie ciąży ektopowej. Klinika Położnictwa i Chorób Kobiecych

Dr hab. n. o zdr. Edyta Barnaś

Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:05:17 WYGRAJ Z RAKIEM KORZYSTAJ Z BADAŃ PROFILAKTYCZNYCH

PROGRAM NAUCZANIA SPECJALNOŚCI WYBRANEJ NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW VI ROKU STUDIÓW

KURSY SPECJALIZACYJNE DLA SPECJALNOŚCI LEKARSKICH

Jedynym obecnie znanym sposobem leczenia jaskry jest obniżanie ciśnienia wewnątrzgałkowego

PROGRAM SYMPOZJUM 13 PAŹDZIERNIKA 2017 (PIĄTEK) 15:54 16:02 Endometrioza układu moczowego leczenie laparoskopowe lek. Bartosz Brzoszczyk

ZEBRANIA TIP Tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny w diagnostyce chorób płuc - przegląd możliwości. dr n. med.

Dostępna dla lekarzy i lekarzy dentystów posiadających tytuł specjalisty lub specjalizację II stopnia w dziedzinie medycyny

II JURAJSKIE SPOTKANIA ONKOLOGICZNE

Spis treści. Przedmowa Barbara Czerska Autorzy Wykaz skrótów... 19

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY I PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA KIERUNKU LEKARSKIM ROK AKADEMICKI 2016/2017

FARMAKOTERAPIA STWARDNIENIA ROZSIANEGO TERAŹNIEJSZOŚĆ I PRZYSZŁOŚĆ

WYKAZ KONSULTNTÓW W OCHRONIE ZDROWIA POWOŁANYCH DLA WOJEWÓDZTWA LUBUSKIEGO

INFORMATOR O SZKOLENIU PODYPLOMOWYM

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012

Pułapki (bardzo) wczesnej diagnostyki nowotworów układu rozrodczego

Wytyczne a codzienna praktyka przegląd przypadków

Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U j.t. z późn.

Rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia niepłodności

34.28 Zabiegi diagnostyczne ściany klatki piersiowej, opłucnej i przepony - inne

09:00-09:55 Nadzwyczajne Walne Zebranie Członków Warszawskiego Oddziału PTORL

LECZENIE BIOLOGICZNE CHORÓB

Zaawansowany. Zaliczenie drugiego semestru z chirurgii i pielęgniarstwa chirurgicznego.

EGZAMIN MAGISTERSKI kierunek POŁOŻNICTWO 2017/2018 OBSZAR WIEDZY SPECJALISTYCZNEJ

Transkrypt:

Endometrioza Gdańsk 2010

Redaktor prowadzący: Magdalena Czarnecka Seria wydawnicza rekomendowana przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne Copyright Via Medica ul. Świętokrzyska 73, 80 180 Gdańsk tel.: (58) 320 94 94, faks: (58) 320 94 60 www.viamedica.pl ISBN seria: 978 83 7555 245 4 ISBN tom 3: 978 83 7555 310 9 978 83 7555 247 8 Gdańsk 2010

Spis treści 1. Wstęp 2. Etiopatogeneza endometriozy 3. Klasyfikacja endometriozy 4. Diagnostyka endometriozy 4.1. Badanie kliniczne 4.2. Diagnostyka biochemiczna 4.3. Diagnostyka obrazowa 4.4. Inwazyjne metody diagnostyczne 5. Farmakologiczne leczenie endometriozy 5.1. Wprowadzenie 5.2. Terapia hormonalna 5.2.1. Progestageny 5.2.1.1. Dienogest 5.2.2. Gestrinon 5.2.3. Danazol 5.2.4. Analogii GnRH 5.2.5. Doustne tabletki antykoncepcyjne 5.2.6. Inhibitory aromatazy 5.2.7. Selektywne modulatory receptorów progesteronu 5.3. Statyny 5.4. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) 5.5. Empiryczne leczenie endometriozy bez ostatecznego rozpoznania 5.6. Podsumowanie 6. Operacyjne leczenie endometriozy 6.1. Kwalifikacja do leczenia operacyjnego 6.2. Laparoskopowe leczenie endometriozy 6.3. Laparotomia w leczeniu endometriozy 6.4. Leczenie chirurgiczne endometriozy przegrody pochwowo odbytniczej 6.5. Podsumowanie 7. Endometrioza pozagenitalna 7.1. Wstęp 7.2. Objawy

7.3. Umiejscowienie podział endometriozy pozapłciowej 7.4. Endometrioza przewodu pokarmowego 7.5. Endometrioza układu moczowego 7.5.1. Endometrioza pęcherza moczowego 7.5.2. Endometrioza moczowodów 7.5.3. Endometrioza nerki 7.5.4. Endometrioza pęcherza moczowego po przebytym cesarskim cięciu 7.5.5. Przetoka pęcherzowo pochwowa na tle zmian endometrialnych 7.5.6. Endometrioza a cystitis interstitialis 7.6. Endometrioza skóry i tkanki podskórnej 7.7. Endometrioza pępka 7.8. Endometrioza w bliźnie po cesarskim cięciu 7.9. Endometrioza okolicy kanału pachwinowego i nerwu kulszowego 7.10. Endometrioza klatki piersiowej 7.11. Inne, bardzo rzadkie występowanie endometriozy zlokalizowanej poza miednicą 7.12. Diagnostyka 7.13. Zmiany endometrialne w USG 7.14. Podsumowanie 8. Endometrioza a płodność 8.1. Wpływ na płodność 8.2. Postępowanie terapeutyczne u niepłodnych pacjentek z endometriozą

Autorzy prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Baranowski 3 dr hab. n. med. Ewa Barcz 1 dr n. med. Robert Bartkowiak 1 lek. Wojciech Dziadecki 1 lek. Małgorzata Heydrych Seweryn 3 prof. dr hab. n. med. Paweł Kamiński 1 dr n. med. Katarzyna Kosińska Kaczyńska 1 dr n. med. Piotr Marianowski 1 lek. Natalia Mazanowska 1 prof. dr hab. n. med. Jana Skrzypczak 2 dr n. med. Piotr Węgrzyn 1 prof. dr hab. n. med. Mirosław Wielgoś 1 1 I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego 2 Klinika Rozrodczości Katedry Ginekologii i Położnictwa, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu 3 Klinika Ginekologii i Ginekologii Onkologicznej, Wojskowy Instytut Medyczny, Warszawa

1. Wstęp Mirosław Wielgoś Oddajemy do Państwa rąk kolejną pozycję z serii Biblioteka ginekologa praktyka, tym razem poświęconą endometriozie. Jak wiadomo, jest to niezwykle uciążliwe i, niestety, szeroko rozpowszechnione w populacji ko biet w wieku rozrodczym schorzenie. Zarówno ze względu na częstość jego występowania, jak i skutkujące ograniczeniem płodności następstwa, nosi ono miano choroby społecznej. Dlatego niezwykle istotnym zagadnieniem wydaje się być systematyczne pogłębianie wiedzy na ten temat, co jak mniemam walnie przyczyni się do szybszego i trafniejszego rozpoznawa nia endometriozy oraz prowadzenia skutecznej terapii. W niniejszym opracowaniu omówiono stosowane aktualnie metody diagnostyczne, w tym metody diagnostyki obrazowej ultrasonografię (USG) i tomografię rezonansu magnetycznego (MRI). Ta ostatnia oddaje szczególnie cenne usługi w tych przypadkach, gdy badanie USG jest nie pewne lub niemiarodajne. Wydaje się, że rezonans, dzięki stałemu upo wszechnianiu się tej metody obrazowania, może stanowić cenny element procesu diagnostycznego, w istotny sposób zwiększając jego efektyw ność. Dzięki uprzejmości doktor Mieke Cannie z Brukseli, będącej autory tetem w zakresie badań MRI, możemy zaprezentować Państwu obok obrazów ultrasonograficznych i laparoskopowych przedstawiające en dometriozę zdjęcia pochodzące z rezonansu magnetycznego. Chciałbym także zwrócić Państwa uwagę na zagadnienia związane z leczeniem endometriozy. Chociaż podstawowe znaczenie odgrywa tu le czenie operacyjnie, szeroko opisane na kartach ksiązki, warto także zwrócić uwagę na rozdział poświęcony farmakoterapii, zawierający informacje na temat nowoczesnych metod leczenia omawianego schorzenia. Leki, któ re są tradycyjnie stosowane w terapii endometriozy, charakteryzuje za zwyczaj niezbyt wysoka skuteczność przy stosunkowo nie najlepszej tole 1