Wstęp dra Sławomira Czapnika nt. praw kobiet Badanie wykonane przez Federację Młodych Socjaldemokratów w Opolu i Forum Równych Szans i Praw Kobiet wykazało, że kobiety na Opolszczyźnie muszą zmagać się z dyskryminacją na rynku pracy. Przejawia się ona w różnych aspektach. Jednym z nich jest kwestia stanu cywilnego i posiadanych dzieci. Co więcej, zdarzają się sytuacje naganne etycznie i bezprawne od co szesnastej kobiety pracodawca żądał rezygnacji z macierzyństwa, a od co jedenastej o braku ciąży. Badane zwróciły uwagę na brak odpowiedniej infrastruktury społecznej, która sprzyjałaby reprodukcji czego symbolem jest brak miejsc w żłobkach i przedszkolach. Konieczność opieki nad dziećmi bywa przyczyną wykluczenia kobiet z rynku pracy. 29 proc. ankietowanych odmówiono zatrudnienia ze względu na wiek zdaniem pracodawców były zbyt młode lub zbyt zaawansowane wiekiem. 13 proc. respondentek spotkało się z uwłaczającym godności zachowaniem ze strony pracodawcy, co wskazuje na istnienie poważnego problemu w relacjach służbowych. Badane wyraziły również oczekiwania dotyczące bardziej aktywnej roli państwa w sferze socjalnej, ze szczególnym uwzględnieniem wsparcia rodzin najsłabszych (wielodzietnych, opiekujących się niepełnosprawnym dzieckiem) oraz pomocy w usamodzielnieniu się (m.in. przez bardziej przyjazną politykę mieszkaniową). Podsumowując, wyniki badań powinny zostać uwzględnione przy tworzeniu i wdrażaniu polityki demograficznej na Opolszczyźnie, a także przygotowaniu i implementacji polityki zatrudnienia w regionie. Dr Sławomir Czapnik
Federacja Młodych Socjaldemokratów w Opolu wraz z Forum Równych Szans i Praw Kobiet w Opolu w okresie kwiecień - maj przeprowadziła badania na próbie 1017 kobiet zamieszkałych w województwie Opolskim. Celem badań było ukazanie rzeczywistej sytuacji kobiet na rynku pracy w naszym regionie. Ankieta dotyczyła dyskryminacji spowodowanej macierzyństwem, wiekiem oraz płcią. Próba badawcza obejmowała kobiety powyżej 16 roku życia. Prawie połowa ankietowanych kobiet miała poniżej 25 lat, 1/4 stanowiły kobiety w przedziale wiekowym 26-35 lat, po 10% kobiet sytuowała się w przedziałach 36-45 i powyżej 55 roku życia. Badane miały głównie wykształcenie średnie i wyższe
Wyniki badań Zadawanie przez (potencjalnego) pracodawcę pytań o stan cywilny lub posiadanie dzieci Żądanie przez (potencjalnego) pracodawcę deklaracji o braku ciąży Żądanie przez (potencjalnego) pracodawcę deklaracji o rezygnacji z macierzyństwa Odmowa zatrudnienia ze względu na wiek 16-25 46% 55 i więcej 10% Wiek 26-35 25% Zachowania ze strony (potencjalnego) pracodawcy uwłaczające Pani godności 46-55 36-45 9% 10% Struktura wiekowa badanych
Analiza pytań badawczych pokazała, że największym problemem kobiet w woj. opolskim jest dyskryminowanie ich poprzez zadawanie przez potencjalnego pracodawcę pytań o stan cywilny i posiadanie dzieci. W wielu przypadkach badane kobiety czują się również dyskryminowane z powodu zbyt wysokiego lub zbyt niskiego wieku. Niewielka liczba kobiet spotkała się z żądaniami przez potencjalnego pracodawcę deklaracji o rezygnacji z macierzyństwa i/lub braku ciąży. Jedna na dziesięć kobiet deklaruje, że doświadczała uwłaczających zachowań ze strony potencjalnego pracodawcy, np. molestowania, aluzji na tle seksualnym czy innych podobnych czynów. Kobiety mogły wypowiedzieć się nt. polityki prorodzinnej państwa. Z analizy wypowiedzi ankietowanych wynika, że największym problemem jest brak wystarczającej ilości miejsc w żłobkach i przedszkolach w naszym regionie. Kobiety oczekują pomocy i ochrony w powrocie do pracy po urodzeniu i wychowaniu dziecka. Badane też zwracają uwagę na niewspółmierność urlopów macierzyńskiego i tacierzyńskiego. Uważają, że rodziny wielodzietne oraz posiadające niepełnosprawne dzieci potrzebują większych ulg podatkowych i zasiłków socjalnych. Według ankietowanych Państwo Polskie powinno wspierać młode małżeństwa w zakupie mieszkania, np. poprzez preferencyjne kredyty. Wskazane też jest budowanie mieszkań socjalnych.
Rzeczowa i rzetelna ankieta badająca sytuację kobiet z naszego województwa na rynku pracy. Ankieta poruszyła ważny społecznie problem - problem dyskryminacji kobiet dotyczący sfery zatrudnienia, ograniczający aktywność kobiet w tej sferze ze względu na ich wiek, wykształcenie, stan cywilny czy rodzinny. Ankieta zrealizowała zarówno cel podstawowy jak i cele szczegółowe. Metodologia i konstrukcja zastosowana w ankiecie okazała się zrozumiała dla ankietowanych kobiet i w pełni przez ankietowane zaakceptowana. Wartością nadrzędną ankiety jest wsłuchanie się w głos kobiet zarówno tych pozostających w sposób czynny na rynku pracy, powracających na rynek pracy po przerwie spowodowanej macierzyństwem czy kobiet podejmujących próbę znalezienia swojego miejsca na rynku pracy po raz pierwszy ( kobiety bardzo młode, tuż po zakończeniu kształcenia) i ponownie (kobiety w wieku średnim i przedemerytalnym). Szczególne cenne są informacje uzyskane poprzez ankietę od pań biorących udział w badaniu dotyczące ich oczekiwań od naszego państwa (czytaj rządu) w sferze polityki prorodzinnej. Małgorzata Sekula Radna Opola
Ostatnie lata pokazują zmianę mentalności kobiet, które chcą się realizować na wielu płaszczyznach i sprawdzają się nie tylko w roli matki i gospodyni domowej, ale również na polu zawodowym. Doskonale łącząc wszystkie wymienione role. Jednak jak pokazują przeprowadzone badania, kobiety mimo posiadania odpowiednich kwalifikacji i umiejętności napotykają na szereg trudności na rynku pracy. Wynika to zapewne z negatywnych, ale głęboko zakorzenionych stereotypów dotyczących pracy zawodowej kobiet. Faktem jest, iż sytuacja zawodowa kobiet uległa w Polsce poprawie, nadal jednak występują różnice w zarobkach na niekorzyść kobiet. Stosunkowo mało kobiet zajmuje kierownicze stanowiska, nawet w zawodach sfeminizowanych. Świadczy to o dyskryminacyjnym doborze osób na poszczególne stanowiska. Pracodawcy uważają, że kobiety nadają się do pracy konkretnej, a mężczyźni do reprezentacji i ponoszenia ogólnej odpowiedzialności. Różnica pomiędzy zarobkami kobiet i mężczyzn wynosi 17 procent, w realnych pieniądzach jest to średnio 700 zł. Forum Kobiet podejmowało już działania zmierzające do zmiany tego stanu rzeczy organizując m. in. akcję Równa Praca równa Płaca opowiadając się za ustanowieniem przez Sejm Dnia Równej Płacy w celu zwrócenia uwagi na nierówności płacowe między kobietami i mężczyznami. Problem również stanowi brak odpowiedniej ilości żłobków i przedszkoli, co powoduje, że kobiety często muszą dokonywać wyboru dziecko czy praca, a to utwierdza kolejny stereotyp, że rodzina to pracujący ojciec i kobieta siedząca w domu. Przeprowadzone badania powinny wpłynąć na większe uświadomienie społeczne, motywowanie i podejmowanie działań w celu znoszenie różnic i przełamywaniu stereotypów. Monika Pniakowska, przewodnicząca Forum Równych Szans i Praw Kobiet Platformy Programowej SLD
Materiał opracowali: Michał Tarabasz - Przewodniczący FMS Opole, Katarzyna Duda - Sekretarz FMS Opole, Bogna Bednarz - SLD Opole, Kamila Biernacka - Członkini Zarządu FMS, reprezentantka Forum Kobiet, Agnieszka Sekula - reprezentantka FMS i Forum Kobiet, Grzegorz Zwolak - FMS Opole, SLD Opole, Katarzyna Kała - FMS Opole. Dane kontaktowe: Michał Tarabasz mtarabasz@op.pl www.michaltarabasz.pl Federacja Młodych Socjaldemokratów 45-052 Opole, ul. Oleska 1/1a Tel. 077 454-21-44 fmsopole@op.pl www.facebook.com/fmsopole