PODSTAWY INFORMATYKI Legenda Ergonomia pracy i stanowiska komputerowego Etyka i moralność Zdrowie i Recykling sprzętu komputerowego 1
Ergonomia w Polsce Ergonomia pracy W czasie pracy z komputerem nie należy zapominać o ergonomii. Mimo, iż zakup komputera jest przemyślany w najdrobniejszych szczegółach, zaplanowanie miejsca pracy bywa często zaniedbywane. Warto poświęcić trochę czasu, aby zapobiec takim problemom jak bóle krzyża, karku i stawów oraz ich następstwom. 2
Ergonomia stanowiska komputerowego Ergonomia stanowiska komputerowego Najważniejsze z punktu widzenia pracy przy komputerze są proporcje pomiędzy wysokością siedzenia i biurka oraz kąt nachylenia monitora. Monitor powinien być pochylony na podstawie tak, aby jego powierzchnia znajdowała się pod kątem prostym do osi spojrzenia skierowanego około 30 w dół. Wysokość regulowanego blatu biurka powinna zależeć od wzrostu użytkownika. Krzesło powinno mieć wysokość około 42-53 cm (zależy od wzrostu użytkownika). 3
Ergonomia stanowiska komputerowego Odległość pomiędzy dolną krawędzią stołu a siedzeniem krzesła powinna wynosić około 25 cm. Krzesło powinno mieć regulowaną wysokość, regulowane oparcie i podłokietniki. Podczas pracy dłonie powinny spoczywać wygodnie na biurku. Przedramiona powinny tworzyć z osią ciała kąt 90. Monitor powinien być ustawiony około 50 cm od oczu. W czasie ustawiania monitora trzeba zwrócić uwagę na fakt, że odbicia światła sztucznego lub słonecznego będą powodować bóle oczu. Ergonomia stanowiska komputerowego 4
Ergonomia pracy Komputer powinien być użytkowany w temperaturze od +10 C do +45 C, o wilgotności powietrza poniżej 70%, małym zabrudzeniu lub zapyleniu. Kable połączeniowe komputera nie mogą być naprężone i nie mogą przeszkadzać w poruszaniu się. Z powodu niekorzystnego wpływu drgań na układy elektroniczne komputera, nie powinno się ustawiać żadnych mechanicznych urządzeń na tej samej płaszczyźnie, na której stoi komputer (wibracje drukarek igłowych mogą uszkodzić dysk twardy). Na tylnej ścianie komputera znajduje się wentylator, który zapewnia właściwą temperaturę wewnątrz obudowy. Aby mógł on pracować poprawnie, otwory wentylacyjne nie mogą być zasłaniane. Dolegliwości zdrowotne bóle (głowy, pleców, karku, rąk, nadgarstków), zapalenieścięgien, stawów, itd., obrzęk, opuchlizna palców, dłoni, stawów, zniekształcenia kości ( nadgarstek informatyka ) mrowienie, drętwienie (ramion, nóg, itd.), osłabienie koordynacji ruchów, zmęczenie (brak odpowiednich przerw), osłabienie mięśni (programiści np. zaniki mięśni nóg), pieczenie oczu, rozmazywanie się obrazu, rozdrażnienie. 5
Ankieta badania lekarskie Wyniki badań przeprowadzone wśród 75 respondentów pracujących na stanowiskach pracy z komputerem wykazały, że tylko u 17% badanych nie stwierdzono żadnych dolegliwości związanych z pracą za biurkiem. Natomiast u 83% respondentów stwierdzono występowanie wielu dolegliwości zdrowotnych. Ponad 35 respondentów (około 50% badanych) stwierdziło dolegliwości dotyczące bólu: szyi, pleców; dolegliwości oczu. Ponadto 27% przyznało, że cierpi na bóle głowy i nadmierne obciążenia psychiczne. Dolegliwości związane ze wzrokiem 6
Dolegliwości rąk Bóle kończyn dolnych 7
Powody dolegliwości niepoprawne ustawienie stanowiska komputerowego (krzesło, stół, monitor, klawiatura, itd.), wymuszające przyjęcie przez użytkownika niekorzystnej sylwetki podczas pracy, nadmierne obciążenie określonej grupy mięśni i układu szkieletowego (kostnego), nieodpowiednia organizacja stanowiska pracy i techniki pracy, cykliczne powtarzanie tych samych czynności, brak mikroprzerw ićwiczeń relaksacyjnych, które umożliwiają regenerację zmęczonych partii ciała. Rozwiązanie unikanie instalowania wielu komputerów w jednym pomieszczeniu dla ograniczenia hałasu, ekran powinien znajdować się w odległości 1.5-2 przekątnych od oczu, na jednej osi należy umieścić monitor i przedmiot najczęściej obserwowany (np. tekst), odległość pomiędzy stanowiskami nie powinna być mniejsza niż 1.5 metra, najmniejsza odległość pomiędzy dwoma monitorami to 0.5 metra, sztuczne oświetlenie nie może być skierowane bezpośrednio na ekran. 8
Etyka informatyka Jedną z najważniejszych wartości człowieka jest jego etyka i to jak ją pojmuje. Etyka, czyli ogół ocen i norm moralnych, to znaczy opartych na zasadach postępowania uznanych w określonych środowiskach i epokach historycznoliterackich, może również oznaczać bezinteresowną pomoc, zaufanie oraz poparcie polegające na uznaniu czyjejś słuszności. Etyka informatyka Problem etyki zawodowej informatyków urósł do rangi dramatu narodowego nieudane projekty informatyczne realizowane za pieniądze podatników. Dylemat: "Czy porządny informatyk powinien stanąć do przetargu, w którym musi twierdzić,że jest w stanie zbudować wielki, rozproszony po całym kraju system informatyczny w ciągu miesiąca?" Odp: staniesz do przetargu, to się wygłupisz; nie staniesz, nie zarobisz. Czy bardziej właściwe jest być sytym i niemoralnym, czy też 9
Odpowiedzialność zawodowa Profesjonaliści komputerowi posiadają wyspecjalizowaną wiedzę. Cieszą się również osobistym autorytetem i respektem w swoimśrodowisku. Z tego względu mogą mieć istotny wpływ na świat, na zachowanie innych ludzi i na cenione przez nich wartości. W parze z taką możnością zmieniania świata idzie obowiązek odpowiedzialnego jej używania. Odpowiedzialność zawodowa Powiązania zawodowe informatyków z innymi ludźmi: pracodawca pracobiorca, klient profesjonalista komputerowy, profesjonalista komputerowy profesjonalista komp., społeczeństwo profesjonalista komputerowy. Niekiedy obszary interesów są ze sobą sprzeczne. Profesjonaliści komputerowi, którzy mają poczucie odpowiedzialności, będą starali się unikać mogących zaistnieć konfliktów interesów. 10
Dekalog etyki komputerowej 1. Nie będziesz używał komputera, by szkodzić bliźnim. 2. Nie będziesz przeszkadzał bliźnim w pracy z komputerem. 3. Nie będziesz grzebał w plikach bliźniego. 4. Nie będziesz używał komputera do kradzieży. 5. Nie będziesz używał komputera do składania fałszywych świadectw. 6. Nie będziesz używał lub kopiował programów, za które nie zapłaciłeś. 7. Nie będziesz używał zasobów komputerowych bliźnich bez zezwolenia. 8. Nie będziesz przywłaszczał sobie własności intelektualnej bliźnich. 9. Będziesz rozważał społeczne konsekwencje programów, które napiszesz. 10. Będziesz używał komputera z rozwagą i szacunkiem. Recykling Szacunki ONZ: statystyczny komputer waży ok. 24 kg (masa wszystkich części, kable, peryferia, klawiatura, pendrive). Produkcja komputera = zużycie energii potrzebnej na wytworzenie 240 kg paliw mineralnych. Dodatkowo: chemikalia użyte w procesie produkcyjnym (ponad 20 kg), ok. 1500 litrów wody. 11
Recykling Względnie dobrze rozwinięty recykling metali (główne elementy obudów komp.). Odzysk szkła z monitorów (coraz mniejszy wraz z popularyzacją wyświetlaczy LCD). Problem: elektronika, el. Plastikowe. Recykling Amerykanie wyrzucają lub wymieniają średnio 133 000 pecetów dziennie. W Wielkiej Brytanii powstaje rocznie około miliona ton odpadów tego rodzaju, a wartość ta ma tendencję wzrostową, zwiększając się o 3-5% co roku. Do roku 2010 aż czterysta milionów komputerów osobistych trafiło na wysypiska śmieci! 12
Recykling Apple odzysk sprzętu własnej produkcji (tylko ipody) akcja w USA, 100 sklepów (600 mln mieszkańców!!). NEC odkupuje sprzęt komputerowy, który kiedyś został wyprodukowany przez firmę. Ponadto za każdego peceta odkupionego od klientów w okresie od 1.04 15.05 na południowoaustralijskiej Wyspie Kangurów zasadzi jedno drzewko: akację lub eukaliptusa akcja w Japonii. Recykling Dostosowanie produkcji sprzętu komp. do norm ekologicznych modyfikacje procesów produkcyjnych (mniej energo- i materiałochłonne, mniej odpadów). Recykling elektroniki przetwarzanie odpadów i ponowne wykorzystanie pozyskanych w ten sposób materiałów w produkcji nowych elementów. Recykling energetyczny przetwarzanie odpadów na energię niezbędną w produkcji nowego sprzętu. 13
Recykling Refaktoring Producenci zorientowali się, że z odpadów po użytkowaniu sprzętu komputerowego można odzyskiwać nie tylko materiały wtórne i energię, ale też całe elementy, które po niewielkiej tylko obróbce mogą ponownie być użyte w produkcji. 14
Remarketing komputer z odzysku Idea: komputery (w tym monitory) zużywają się znacznie wolniej, niż wychodzą z mody. Czy korzystanie z superwydajnego, pełnego nowinek technicznych (i przez to oczywiście drogiego) komputera ma jakiekolwiek przełożenie na sukces zawodowy? Remarketing komputer z odzysku Analitycy rynku komputerowego: aż 90% komputerów używanych w europejskich firmach służy wyłącznie do: pisania tekstów, prowadzenia prostej księgowości, przeliczeń w nieskomplikowanych arkuszach kalkulacyjnych, i innych, niewymagających (z punktu widzenia mocy obliczeniowych komputera) prac biurowych. 15
Unijne przepisy a ekologia Utylizacja elektroniki 2 dyrektywy: "Obostrzenia dotyczące użycia niektórych niebezpiecznych substancji w wyposażeniu elektrycznym i elektronicznym RoHS, uchwalona 27 stycznia 2003 r., 2002/95/EC. nowe wyposażenie elektryczne i elektroniczne (po 1 lipca 2006) nie może zawierać ołowiu, rtęci, kadmu ani innych wymienionych w dyrektywie toksyn (art. 4). toksyczne substancje mają zostać zastąpione bardziej przyjaznymi dla środowiska naturalnego i zdrowia ludzi zamiennikami. Unijne przepisy a ekologia Odpady sprzętu elektrycznego i elektronicznego WEEE, 220/96/EC, obowiązuje od 13 sierpnia 2005 r. zapobieganie powstawaniu wymienionych odpadów poprzez powtórne użytkowanie podzespołów, recykling i inne formy odzysku. "kształcenie proekologicznych zachowań" producentów, dystrybutorów i konsumentów, a także firm prowadzących przeróbkę odpadów. definiuje pojęcia "zbiórki, przetwarzania, odzysku przerzuca odpowiedzialność za działania szkodliwe na producentów sprzętu (wg zasady "zanieczyszczający płaci"). 16
Dziękuję za uwagę 17