Domy spokojnej staro ci

1 Domy spokojnej staro ci Ten opisuje w jaki sposób mo na za atwi pobyt w domu spokojnej staro ci, wymienia po yteczne publikacje zawieraj ce wi cej informacji i dostarcza niektóre kluczowe kontakty (wszystkie s podane na ostatniej stronie tego a Informacyjnego). S dwa rodzaje domów spokojnej staro ci: o niewysokim poziomie opieki (domy seniora czyli hostels) i wysokim (domy opieki czyli nursing homes). Z wiekiem, nasza potrzeba pomocy mo e wzrosn do punktu, w którym najpraktyczniejsz i czasami najbezpieczniejsz opcj jest wprowadzenie si do domu spokojnej staro ci. Dotyczy to jednej na trzy osoby po 70 roku ycia. Wsparcie od cz onków rodziny lub odwiedzaj cych pracowników spo ecznych us ug opieki ju nie wystarcz, aby my mogli w dalszym ci gu mieszka we w asnym domu. Czasami wyprowadzka do domu spokojnej staro ci jest spowodowana upadkiem, chorob lub innym wydarzeniem, na skutek którego potrzebny nam jest wy szy poziom codziennego wsparcia. Czasami sytuacja yciowa cz onków naszej rodziny (lub innych opiekunów) mo e ulec zmianie, tak e nie b d oni ju w stanie regularnie zapewnia nam takiego stopnia opieki, jaki nam jest potrzebny. Co to s domy spokojnej staro ci? Domy spokojnej staro ci to miejsce, do którego osoba starsza wprowadza si i gdzie pokoje i ich utrzymanie s w pe ni zintegrowane z opiek zaprojektowan do potrzeb osoby i wsparciem. Po wprowadzeniu si do domu spokojnej staro ci, otrzymacie Pa stwo opiek osobist ( cznie z braniem prysznica i ubieraniem si, je eli jest to konieczne), wszelkie sprz tanie jest zapewnione tak samo jak posi ki oraz, je li jest ona potrzebna, opieka piel gniarska. Chocia wi kszo z nas my li, e domy spokojnej staro ci oznaczaj wprowadzenie si do domu opieki (nursing home), w rzeczywisto ci s dwa rodzaje domów spokojnej staro ci: domy seniora czyli hostels (o niewysokim poziomie opieki) i domy opieki czyli nursing homes (o wysokim poziomie opieki). Je li wprowadz si Pa stwo do domu seniora (hostel), zazwyczaj b d Pa stwo mieli swój w asny pokój z azienk. Mog Pa stwo umeblowa i urz dzi swój pokój swoimi w asnymi rzeczami je li sobie tego yczycie. Zazwyczaj b d Pa stwo musieli by w stanie wzi prysznic i ubra si z minimaln pomoc oraz samodzielnie przej do jadalni na posi ki. Je li wprowadz si Pa stwo do domu opieki (nursing home), najprawdopodobniej b d Pa stwo dzieli pokój i azienk z innymi (b d tam oddzielne udogodnienia dla kobiet i

2 m czyzn) i zapewniony b dzie wy szy stopie osobistej i piel gniarskiej opieki, jak równie pomoc z posi kami oraz/lub poruszaniem si po budynku. Rz d australijski dostarcza fundusze i reguluje wszystkie aspekty domów spokojnej staro ci w ca ym kraju. Domy seniorów (hostels) i domy opieki (nursing homes) s prowadzone przez prywatne firmy lub organizacje spo eczne ( cznie z ko cio ami, ale nie tylko). Zatrudniaj one wyszkolone piel gniarki i pracowników opieki osobistej i paramedycznej ( allied health ), takich jak fizjoterapeuci i instruktorzy rekreacji, jak równie pracowników hotelarstwa takich jak kucharze i sprz taczki. Wszelka opieka lekarska jest zapewniana przez lokalnych lekarzy GP Pana/Pani w asny lekarz GP zostanie wezwany do opieki nad wami, je li to b dzie mo liwe. Pana/Pani rodzina i znajomi b d mogli was odwiedza, a w niektórych przypadkach, od czasu do czasu, je z Pa stwem wspólnie posi ek. Niektóre domy maj udogodnienia, gdzie mo na przyjmowa odwiedzaj cych w relatywnym zaciszu, w wi kszo ci znajduje si wietlica rekreacyjna oraz/lub program dla rezydentów, a niektóre oferuj dodatkowe us ugi (takie jak wi kszy pokój, wybór posi ków lub wina z posi kami). Jednak umowy o dodatkowe us ugi i ich ceny, ró ni si bardzo w ka dym domu. Niektóre (ale nie wszystkie) organizacje zarz dzaj szeregiem ró nych us ug uzupe niaj cych si (niezale ne mieszkania, domy seniorów, domy opieki) i mo e Pan/Pani przenie si z jednego poziomu opieki do nast pnego, gdy Pana/Pani potrzeba pomocy wzro nie (pod warunkiem spe nienia warunków kwalifikacyjnych i wolnego miejsca) Co nale y zrobi aby móc wprowadzi si do domu spokojnej staro ci? Kwalifikacja do domów spokojnej staro ci podyktowana jest surowymi kryteriami kwalifikacyjnymi. B d Pa stwo poddani ocenie przez Zespó Oceny Potrzeby Opieki na Osobami Starszymi (Aged Care Assessment Team, w skrócie ACAT), który zadecyduje czy si Pan/Pani kwalifikuj. Zadaniem tej oceny jest okre lenie jakiego rodzaju i jakiego stopnia opieki (np. piel gniarskiej, osobistej, zarz dzanie lekarstwami) wymagacie Pa stwo rutynowo, oraz czy w praktyce opieka ta mo e zosta zapewniona w waszym w asnym domu, czy tylko w domu spokojnej staro ci. ACAT równie zadecyduje czy Pan/Pani wymagaj niewysokiego stopnia opieki (w takim przypadku wprowadziliby cie si Pa stwo do domu seniora) czy wysokiego (w takim przypadku wprowadziliby cie si Pa stwo do domu opieki) Placówki ACAT znajduj si w wi kszo ci szpitali w NSW. Pana/Pani lekarz b dzie móg pomóc skontaktowa si z najbli sz placówk lub mo e Pan/Pani zadzwoni do Commonwealth

3 Carelink Centre lub Aged Care Information Line (Telefon opieki nad osobami starszymi) po dane kontaktowe najbli szej placówki ACAT (nale y zobaczy numery telefonów na ostatniej stronie). Obydwa serwisy informacyjne mog równie wys a Panu/Pani u yteczn publikacj pod tytu em: Five Steps to Entry into Residential Aged Care (Pi Kroków do Wst pienia do Domu Spokojnej Staro ci), która zawiera wszystkie informacje jakie nale y zna przed wprowadzeniem si domu spokojnej staro ci. Znajdzie Pan/Pani równie t publikacj na stronie internetowej Wydzia u ds Zdrowia i Starzenia Si (Department of Health and Ageing): www.health.gov.au (nale y wyszukiwa Residential Aged Care Entry Pack ). Bardzo radzimy zapozna si z t publikacj, je li Pa stwo zastanawiaj si nad wprowadzeniem si do domu spokojnej staro ci. Poza bardziej szczegó owym opisem procesu sk adania wniosku, opisuje ona równie us ugi jakich mo na oczekiwa oraz umow jak Pan/Pani b d musieli podpisa z domem seniora lub opieki, oraz radzi jakie przedmioty osobiste nale y ze sob zabra i wyja nia w jaki sposób op aty b d naliczane. Jak znale odpowiednie miejsce? Gdy ACAT uzna, e kwalifikuje si Pan/Pani do domu spokojnej staro ci, nast pnym krokiem b dzie znalezienie domu seniora lub domu opieki, w którym s miejsca. Pa stwo sami lub Pa stwa rodzina mog wiedzie co na temat us ug lokalnych, lub ACAT mo e co zasugerowa. Mo na równie zadzwoni do Commonwealth Carelink Centre (nale y zobaczy numery telefonów na ostatniej stronie) po dane szczegó owe dostawców us ug opieki nad starszymi w najbli szym rejonie i zakresu us ug jakie oferuj. Wszystkie domy emerytów musz dostarcza ten sam standard opieki piel gniarskiej zgodnie z warunkami umowy o ich za o eniu zawartej z rz dem australijskim. Ale poniewa organizacje te ró ni si w zakresie dodatków jakie zapewniaj, warto odwiedzi ka de miejsce i pozna ich pracowników oraz zapozna si z tym co ka de z nich ma do zaoferowania. Gdy Pan/Pani znajd domy emeryta, które was zainteresuj, i które oferuj zakres us ug, jakich szukacie, nale y z o y podanie do ka dego. Broszura Pi Kroków oraz/lub Residential Aged Care Entry Pack, wspomniane powy ej, zawieraj formularz podaniowy o opiek zast pcz lub sta e miejsce w domu spokojnej staro ci (Application for Respite Care or Permanent Entry to an Aged Care Home Form). Nale y wype ni i podpisa ten formularz, zrobi fotokopie i z o y w ka dym domu emeryta, do którego chcieliby si Pa stwo wprowadzi. Broszura ta podaje spis dokumentów, które nale y za czy do swojego podania (np. kopi oceny przez ACAT) Ka da placówka skontaktuje si z Panem/Pani, gdy b dzie mia a wolne miejsce. Gdy Pan/Pani

4 ju zaakceptuje miejsce, nale y odwiedzi t placówk aby omówi swoje potrzeby w zakresie opieki, a jej pracownicy mog poprosi Pana/Pani o wi cej informacji do ich akt, je li ich Pan/Pani jeszcze nie dostarczyli (np. dane kontaktowe regularnego lekarza, wszelkich specjalistów, wasze pochodzenie kulturowe, religi itd). Informacje te pomog w zaplanowaniu i zapewnieniu indywidualnej opieki odpowiadaj cej Pa stwa potrzebom. Domy spokojnej staro ci dla osób pochodzenia aboryge skiego Wszystkie domy spokojnej staro ci musz zapewni us ugi kulturowo odpowiadaj ce Aborygenom i mieszka com Wysp Cie niny Torresa. W NSW s równie dwa domy specjalnie przeznaczone dla osób pochodzenia aboryge skiego i znajduj si one w Nowra i Kempsey. Elastyczne us ugi opieki cz ce opiek rodowiskow z opiek w domach spokojnej staro ci równie zosta y za o one dla osób pochodzenia aboryge skiego, w których po czenie tych dwóch rodzajów opieki ulega modyfikacji wraz ze zmieniaj cymi si potrzebami spo eczno ci. Us ugi te znajduj si w Goodooga, Gilgandra, Brewarrina, Tweed Heads i Narrandera. Placówki ACAT w tych rejonach b d mog y udzieli informacji na temat tych us ug lub mo na si skontaktowa z Commonwealth Carelink Centre (nale y zobaczy numery telefonów na ostatniej stronie) po wi cej informacji. Domy spokojnej staro ci dla osób o ró nym pochodzeniu kulturowym Wszystkie domy spokojnej staro ci musz równie w odpowiedni sposób zapewni wsparcie osobom starszym o ró nym pochodzeniu kulturowym. Niektóre domy zatrudniaj osoby o ró nym pochodzeniu kulturowym mówi ce p ynnie innymi j zykami, poza angielskim. Inne domy skupiaj razem rezydentów o tym samym j zyku ojczystym, kulturowym pochodzeniu lub religii, tak aby ich otoczenie by o bardziej znajome i aby mogli atwiej ze sob wspó y (zarówno ze sob jak i z pracownikami tego domu). Rz d australijski równie wspó pracuje ze spo ecznymi organizacjami etnicznymi w celu stworzenia domów spokojnej staro ci dla specyficznych grup kulturowych, które umo liwi yby ich rezydentom utrzymanie ich kulturowych, j zykowych i religijnych sieci towarzyskich, otrzymuj c jednocze nie opiek. Nale y skontaktowa si z ACAT po informacje na temat us ug w swoim rejonie lub z Commonwealth Carelink Centre (nale y zobaczy numery telefonów na ostatniej stronie) Opiek krótkoterminowa (lub zast pcza) Od czasu do czasu mieszkaj c we w asnym domu mo e Pan/Pani, lub wasz opiekun zorganizowa dla was krótkotrwa y pobyt w domu seniora lub domu opieki. Opieka taka,

5 nazywana zast pcz (respite care), jest czasami konieczna gdy Pa stwo zachoruj lub dochodz do zdrowia po upadku, lub gdy Pa stwa regularnemu opiekunowi potrzebna jest przerwa. B d Pan/Pani poddani ocenie przez Zespó Oceny Potrzeby Opieki na Osobami Starszymi (Aged Care Assessment Team, w skrócie ACAT), tak jak to jest opisane powy ej, aby zdecydowa czy si kwalifikujecie. Nast pnym krokiem b dzie znalezienie us ug oferuj cych opiek zast pcz w Pa stwa lokalnym rejonie. ACAT mo e zasugerowa jakie us ugi, lub mo e Pan/Pani zadzwoni do Commonwealth Carelink Centre (numer telefonu podany na ostatniej stronie). Je li ACAT zadecyduje, e przys uguje Panu/Pani opieka zast pcza, mo na otrzyma do 63 dni opieki zast pczej w ka dym roku finansowym, z mo liwo ci przed u enia jej o dalsze 21 dni, je li jest to konieczne. (Prosimy pami ta, e ten przydzia odnosi si zarówno do opieki zast pczej w domu spokojnej staro ci, jak i do ka dego rodzaju rodowiskowej/spo ecznej opieki zast pczej jak mo e Pan/Pani otrzyma ). Gdy znajd Pa stwo dom, który wam odpowiada, radzimy dokona rezerwacji z wyprzedzeniem (gdzie to mo liwe) aby zapewni sobie miejsce w opiece zast pczej. Mog Pa stwo zosta poproszeni o zap acenie kaucji od rezerwacji w momencie rezerwacji op ata ta zostanie odj ta od ko cowego rachunku (nale y zobaczy op aty w nast pnej sekcji). Jakich op at mo na si spodziewa? Op aty za domy spokojnej staro ci s regulowane przez rz d australijski (z wyj tkiem op at za us ugi dodatkowe, takie jak wi kszy pokój lub wi kszy wybór posi ków). Ten podaje tylko ogólne op aty wi cej informacji podanych jest w publikacji Five Steps to Entry into Residential Aged Care (Pi Kroków do Wst pienia do Domu Spokojnej Staro ci), któr mo na otrzyma dzwoni c do Commonwealth Carelink Centre lub Aged Care Information Line (numery telefonów podane na ostatniej stronie). Zazwyczaj trzeba zap aci za pobyt w domu spokojnej staro ci. W sk ad op at wchodzi Daily Care Fee czyli op ata za codzienn opiek (naliczana po zredukowanej lub podstawowej cenie, je li otrzymuje Pan/Pani pe n stawk emerytury/renty zale nej od dochodów (means-tested pension)). Accommodation Payment (op ata za zakwaterowanie) równie zostanie naliczona, je li Pana/Pani maj tek przewy sza pewn sum (ustalon przez rz d australijski). Kilka czynników wp ywa na to, jakie op aty zostan Panu/Pani naliczone: To czy Pan/Pani otrzymuje pe n stawk emerytury/renty zale nej od dochodów (meanstested pension) niektóre wiadczenia z Wydzia u ds. Weteranów nie s zale ne od wysoko ci dochodów, wi c nie uprawniaj do podstawowej op aty za opiek codzienn

6 (Basic Daily Care Fee). Poziom Pana/Pani dochodów, cznie z kwot dodatkowego dochodu jaki Pan/Pani zarabiaj oprócz otrzymywanej emerytury/renty. Pana/Pani poziom maj tkowy, cznie z waszym domem rodzinnym oraz to czy Pani/Pana partner/ka, opiekun lub cz onek rodziny, finansowo zale ny od was, b dzie w dalszym ci gu mieszka w tym domu po waszej wyprowadzce do domu spokojnej staro ci. To czy Pan/Pani maj dzieci na utrzymaniu. To czy Pan/Pani kiedykolwiek byli wi niami wojennymi, walcz c za Australi. To czy Pan/Pani otrzymuje opiek sta lub zast pcz. Je li Pan/Pani otrzymuje emerytur /rent z Centrelink lub Veterans Affairs, organizacje te mog przekaza wszelkie informacje b d ce w ich posiadaniu na temat waszych dochodów i maj tku do Wydzia u ds. Zdrowia i Starzenia Si (Department of Health and Ageing) aby pomóc w okre leniu op at jakie Pan/Pani b d p aci za dom spokojnej staro ci. Je li Pan/Pani otrzymuj opiek zast pcz w domu spokojnej staro ci, maksymalna kwota jak trzeba b dzie zap aci za us ugi subsydiowane przez rz d australijski to podstawowa op ata za codzienn opiek (Basic Daily Care Fee), po stawce emerytów/rencistów. Jakakolwiek kaucja za rezerwacj nie mo e przekracza wysoko ci op aty za jeden tydzie opieki zast pczej lub 25% sumy op at za opiek zast pcz w zale no ci od tego, która jest ni sza. Po wi cej informacji na temat op at w domach spokojnej staro ci, nale y dzwoni do Aged Care Information Line (numer podany na ostatniej stronie). A je li nie sta Pana/Pani na zap acenie? Rz d australijski ustanowi klauzul o trudnej sytuacji finansowej dla tych, których nie sta na zap acenie za dom spokojnej staro ci. Nale y uzyska formularz podaniowy o pomoc finansow (Financial Assistance Form) z Aged Care Information Line (numer podany poni ej). Je li Pan/Pani podanie zostanie przyj te, op aty mog zosta zredukowane lub zupe nie zniesione. Z kim mo na rozmawia, je li nie jest Pan/Pani zadowolony/a z us ug jakie otrzymujecie? Je li Pan/Pani lub kto z Pa stwa rodziny jeste cie niezadowoleni z us ug jakie otrzymujecie w domu spokojnej staro ci, macie prawo z o y skarg. Jako pierwszy krok, radzimy zwróci si ze swoim problemem bezpo rednio do organizacji dostarczaj cej te us ugi aby si przekona, czy mo liwe jest rozstrzygni cie problemu w ten sposób.

7 Je li nie chce Pan/Pani tego zrobi, lub nie jeste cie zadowoleni z wyniku waszej rozmowy, mo na si skontaktowa z Systemem Rozpatrywania Skarg dot. Opieki nad Osobami Starszymi (Aged Care Complaints Resolution Scheme) nale y zobaczy numer na ostatniej stronie. Program ten zosta ustanowiony przez rz d australijski w celu bezp atnego badania skarg dotycz cych us ug w domach spokojnej staro ci. Pana/Pani skarga mo e pozosta poufna oraz/lub anonimowa je li Pa stwo sobie tego yczycie wystarczy poinformowa o tym ich pracownika przy pierwszym kontakcie. Mo e Pan/Pani równie zadzwoni do Serwisu Prawnego Opieki nad Starszymi (Aged Care Rights Service, w skrócietars)) numer podany na ostatniej stronie aby z o y skarg dotycz c jakichkolwiek us ug w domach spokojnej staro ci. W wi kszo ci przypadków TARS pomo e z o y i rozstrzygn skarg, udzielaj c pomocy ze skontaktowaniem si z dan agencj us ugow z autorytetem koniecznym do zbadania Pana/Pani sytuacji. Zapewni oni Panu/Pani równie porad i wsparcie przez ca y okres negocjacji. Wszystkie telefony do TARS s traktowane poufnie. Wi cej informacji Po wi cej informacji na temat domów spokojnej staro ci nale y skontaktowa si z jedn z agencji us ugowych podanych poni ej. Punkty kontaktowe Rz du Australijskiego: Commonwealth Carelink Centre 1800 052 222 Aged Care Information Line 1800 500 853 Commonwealth Carer Respite Centre 1800 059 059 Department of Health and Ageing website www.health.gov.au Aby z o y skarg dot. us ug w domu spokojnej staro ci: Aged Care Complaints Resolution Scheme 1800 550 552 (Rz d australijski) GPO Box 9848 Sydney NSW 2000 The Aged Care Rights Service (TARS) (02) 9281 3600 Abonenci z rejonów wiejskich 1800 424 079 Inne po yteczne kontakty: Carers NSW (02) 9280 4744 www.carersnsw.asn.au

8 Aged and Community Services Australia nale y zobaczy e Informacyjne i Zasoby w Aged Care Online Directory www.agedcare.org.au www.agedcareonline.com.au (Ta lista agencji us ugowych opieki nad osobami starszymi i wolnych miejsc w ka dym stanie zosta a stworzona przez prywatny australijski directory service) Serwis dla Seniorów jest inicjatyw Rz du NSW. Przygotowuj c ten dokument do o ono wszelkich stara, aby informacje w nim zawarte by y prawid owe. Serwis Seniorów nie popiera, nie poleca ani nie daje gwarancji na us ugi wymienione w tym u m, w adnej innej publikacji, ani w jego witrynie. Przed ubieganiem si o porad lub us ug, nale y najpierw samemu sprawdzi dok adno i prawid owo podanych informacji aby zadecydowa, czy produkt lub us uga jest dobrej jako ci i czy odpowiadaj naszym potrzebom. Wydzia ds. Starzenia si, Niepe nosprawno ci i Opieki Domowej (Department of Ageing, Disability & Home Care) radzi zasi gn profesjonalnej porady je eli jest to konieczne. Serwis Seniorów (Seniors Information Service) Grudzie 2006