Dania Syddanmark/ Ribe Amt Informacje na temat Danii Profil Syddanmark PołoŜenie Współpraca z województwem lubuskim Galeria Strony internetowe Kontakty INFORMACJE NA TEMAT DANII Dania, Królestwo Danii, Kongeriget Danmark Stolica: Kopenhaga Powierzchnia: 43 094 km 2 Ludność: 5 484 723 mieszkańców Gęstość zaludnienia: 127,3 osoby/km 2 Ustrój polityczny: monarchia parlamentarna Podział administracyjny: od 1 stycznia 2007 roku 5 regionów podzielonych na 98 gmin Język urzędowy: duński Jednostka monetarna: 1 korona duńska = 100 öre Grupy etniczno - rasowe: Duńczycy (97,1%), pozostali (2,9%, gł. Turcy, Niemcy, Szwedzi) Religie: luteranie 83%), katolicy (0,7%), pozostali (16,3%) Przyrost naturalny: 0,34%o Przeciętna dł. Ŝycia( 2006): 77,79 lat lat (męŝczyźni 75,49 lat, kobiety 80,22 lat) Ludność miejska: 85,2% Struktura uŝytkowania ziemi: grunty orne 58%, uŝytki zielone 5%, lasy 10%, pozostałe 27% Struktura zatrudnienia: rolnictwo 5%, przemysł 25%, usługi 70% PNB na 1 mieszk.: 33 260 USD Święto narodowe: 1 maja Święto Pracy 5 czerwca Dzień Konstytucji
Dania uchodzi za jeden z najspokojniejszych i najbardziej stabilnych krajów europejskich. Czwarty w kolejności dochód narodowy per capita w Europie świadczy o dostatnim Ŝyciu Duńczyków, choć obraz ten trochę psuje powszechna w tym kraju droŝyzna. Dziś nikt nie pamięta juŝ o budzących panikę w europejskich portach średniowiecznych duńskich Wikingach i kraj ten kojarzony jest raczej z wesołością stołecznego lunaparku Tivoli, klockami Lego, rozdartym szekspirowskim Hamletem i nieco melancholijnymi historiami dobrotliwego Hansa Chrystiana Andersena. HISTORIA Obszar Danii został pod koniec poprzedniej ery zasiedlony przez germańskich Cymbrów i Teutonów, Anglów, Jutów i Sasów. Po podbiciu Wysp Brytyjskich przez trzy ostatnie plemiona, ich miejsce w Danii zajęli w V i VI w. normańscy Duńczycy. W VIII- IX w. Duńczycy brali udział w łupieskich wyprawach na zachodzie kontynentu (Brytania i wybrzeŝa państwa Franków). W IX w. kraj został zjednoczony i schrystianizowany. Królestwo Duńskie powstało w 985 r. W XII w. Dania rozpoczęła ekspansję w rejonie Morza Bałtyckiego, zajmując m.in. Estonię, Holsztyn i Inflanty, a takŝe odległą Islandię. W 1397 r., na mocy tzw. unii kalmarskiej, Dania związała się w jedno państwo z Norwegią i Szwecją (unia przetrwała do 1523 r., następnie do 1814 r. istniała unia Danii z Norwegią). W latach 1534-1536 w Danii trwała wojna domowa, której rezultatem było przejście kraju na protestantyzm. W II połowie XVI w. kraj zaangaŝowany był w wyniszczające wojny ze Szwecją. W wojnie trzydziestoletniej (1618-1648) Dania brała udział po stronie protestantów. Dania była jedynym krajem zachodniej Europy, który zaprotestował przeciwko likwidacji Polski po trzecim zaborze (1795 r.). W okresie napoleońskim Dania opowiedziała się (a takŝe walczyła) po stronie Francuzów. Wówczas to Dania została ostatecznie wyparta z Półwyspu Skandynawskiego. W 1849 r. Dania stała się monarchią konstytucyjną. W 1864 r. kraj utracił w wyniku wojny z Prusami i Austrią Szlezwik Holsztyn, i od tej pory deklarował neutralność polityczną. Północny Szlezwik powrócił do Danii w 1920 r. Mimo neutralności Dania została zajęta w 1940 r. przez Niemców. W czasie wojny (1944 r.) od Danii oderwała się nie zajęta przez Niemców Islandia. Dania została wyzwolona w 1945 r. przez wojska brytyjskie. GOSPODARKA Produkt krajowy PKB: 186 mld USD Produkt krajowy na 1 mieszk.: 35 100 USD Przyrost PKB: 2,3% Eksport: 51 mld USD Import: 45 mld USD Inflacja: 2,4% Bezrobocie: 10% TURYSTYKA Sezon turystyczny w Danii jest ze względu na niezbyt korzystne warunki klimatyczne stosunkowo krótki i ogranicza się do miesięcy wiosenno-letnich. Danię odwiedza rocznie 2-4 miliony turystów, przede wszystkim z Niemiec, Szwecji, Norwegii,
USA, Wielkiej Brytanii. Ruch turystyczny skupia się głównie w stołecznej Kopenhadze. Wiele osób wybiera spokojny letni wypoczynek na duńskich wybrzeŝach (m.in. w Skagen, Vigsoe, Hirtshals na Jutlandii oraz na Bornholmie). DuŜym zainteresowaniem najmłodszych cieszy się park Legoland pod miastem Billund na Jutlandii, z miastami, wioskami, lotniskami, parkiem safari, Statuą Wolności i innymi atrakcjami złoŝonymi z drobnych plastikowych klocków Lego, wymyślonych przed stu laty przez lokalnego stolarza. Turyści odwiedzają teŝ ruchliwe Aalborg i Aarhus na Jutlandii oraz Odense na wyspie Fionii, miasto rodzinne najsłynniejszego autora baśni - Hansa Chrystiana Andersena. KUCHNIA Duńczycy uwaŝani są za wielkich smakoszy. W tradycyjnej duńskiej kuchni spoŝywa się duŝo rozmaitych produktów mlecznych np. w formie kwaśnego mleka, oraz słynnych, takŝe poza krajem, serów (np. Créma Dania, Tybo, Danbo) i masła. Do bardziej znanych potraw mięsnych naleŝy pasztet z wątroby cielęcej lub wieprzowej, rolada wieprzowa, duszona wieprzowina; spoŝywa się tradycyjne kaszanki, zwane blodbudding. Do popularniejszych zup zalicza się oellebroed - gęsta, brązowa zupa ze słodkich buraków, podawana z grzankami, zupa Ŝółwiowa, tzw. kopenhaska zupa rybna, zupa grochowa, zupa z maślanki. W Danii spoŝywa się duŝo ryb; śledzie dostępne są praktycznie wszędzie; popularne dania rybne to: węgorz po jutlandzku, dorsz duszony w czerwonym winie, śledzie duszone z jabłkami. Popularnymi ciasteczkami są wienerbroed, kringle i ciastka brunszwickie (brunsvigerkage). Lody duńskie uznawane są za jedne z najsmaczniejszych w Europie. Duńczycy piją duŝo piwa (najbardziej znane duńskie browary to Carlsberg i Tuborg). Popularnym mocniejszym napojem jest kminkowa akvavita. W Danii znaleźć moŝna takŝe potrawy kuchni z całego świata. PODSTAWOWE ZWROTY JĘZYKA DUŃSKIEGO Dzień dobry (rano / w ciągu dnia / wieczorem) - Godmorgen / Goddag / Godaften Do widzenia - Farvel Proszę - Vaer venlig Dziękuję - Tak Przepraszam - Undskyld Tak - Ja Nie - Nej Nie rozumiem - Jeg forstar ikke
PROFIL SYDDANMARK Państwo Flaga Dania PROFIL REGIONU Nazwa Syddanmark Data podpisania porozumienia 10.11.2000 r. (z regionem Ribe Amt) o współpracy Stolica Odense Powierzchnia 12 191 km² Ludność 1,19 mln mieszkańców Język urzędowy Duński Jednostka monetarna Korona duńska (DKK) Kod telefoniczny +45 Domena internetowa.dk Strona internetowa http:// www.regionsyddanmark.dk POŁOśENIE Syddanmark (Południowa Dania) - jeden z pięciu duńskich regionów administracyjnych utworzonych 1 stycznia 2007 na mocy reformy administracyjnej. W jego skład weszły dotychczasowe okręgi Fyns Amt, Ribe Amt i Sønderjyllands Amt, a takŝe część okręgu Vejle Amt. Podział administracyjny Danii po 1 stycznia 2007 r.
Lista regionów Region Stolica Największe miasto Populacja Powierzch nia (km²) Gęstość zaludnienia (os. /km²) Jednostki wchodzące w skład regionu z podziału administracyjnego 1970-2006 Hovedstaden Hillerød Kopenhaga 1,636,749 2,561 639.1 Københavns Amt i Frederiksborg Amt oraz Kopenhaga, Frederiksberg i Bornholm Midtjylland Viborg Århus 1,227,428 13,053 94.0 Nordjylland Aalborg Aalborg 576,972 8,020 71.9 Sjælland Sorø Roskilde 816,118 7,273 112.2 Syddanmark Vejle Odense 1,189,817 12,191 97.5 Ringkjøbing Amt, niemal całość Århus Amt, południowa część Viborg Amt oraz północna część Vejle Amt Nordjyllands Amt, północna część Viborg Amt oraz mała część Århus Amt Roskilde Amt, Storstrøms Amt oraz Vestsjællands Amt Fyns Amt, Ribe Amt, Sønderjyllands Amt oraz południowa część Vejle Amt WSPÓŁPRACA Z WOJEWÓDZTWEM LUBUSKIM W dniach 2-4 lutego 2000 roku delegacja Województwa Lubuskiego złoŝyła wizytę w Ribe. Poruszone zostały m.in. tematy dwustronnej współpracy na temat wspólnych projektów realizowanych z funduszy europejskich. Odbyła się równieŝ wstępna dyskusja na temat dwustronnego Porozumienia pomiędzy Województwem Lubuskim a Ribe Amt. Porozumienie o współpracy między województwem lubuskim (Rzeczpospolita Polska) a prowincją duńską Ribe Amt (Królestwo Danii) zostało zawarte w Słubicach dnia 10 listopada 2000 roku. Treść porozumienia odzwierciedla wcześniejsze uzgodnienia. Postanowiono współdziałać przy realizacji wspólnych projektów międzyregionalnych i zagwarantowano pomoc Ribe Amt w nawiązywaniu kontaktów z instytucjami europejskimi. Ponadto postanowiono współpracować w dziedzinie gospodarki, ochrony środowiska, kultury i sportu, nauki i oświaty oraz opieki zdrowotnej i pomocy społecznej. Władze duńskiego regionu zaproponowały Urzędowi Marszałkowskiemu korzystanie z siedziby przedstawicielstwa Ribe Amt w Brukseli. W czerwcu 2005 roku w Brukseli przy przedstawicielstwie regionu Ribe otwarto Biuro Informacyjne Województwa Lubuskiego.
Zmiany struktur administracyjnych w Danii nie sprzyjały prowadzeniu oŝywionej współpracy, wspieranej przez władze regionalne. Strona duńska przy kaŝdej naszej inicjatywie podkreśla, Ŝe umowa zawarta z dawnym mniejszym regionem zachowała moc prawną. Pierwsze wymierne korzyści wynikające z tej współpracy związane są z podjęciem w grudniu 2008 roku Województwo Lubuskie działania w celu realizacji wspólnego projektu pt. Enspire EU (Entrepreneurial Inspiration for UE Inspirowanie przedsiębiorczości w UE) w ramach Interreg IVC, poświęconego promocji i rozwijaniu przedsiębiorczości. Projekt ma na celu między innymi. wskazanie dobrych praktyk w działaniach inspirujących przedsiębiorczość w Unii Europejskiej oraz wzmocnienie efektywności regionalnych, krajowych oraz europejskich polityk wewnątrz programowych i pozaprogramowych inspirujących przedsiębiorczość. Wartość projektu około 100.000. GALERIA STRONY INTERNETOWE Portal informacyjny: http://dania.pl Informacja turystyczna: http://www.dania.dt.dk/ Strona internetowa Ribe Amt : http://www.ribeamt.dk Strona internetowa miasta Ribe: http://www.ribe.dk/ Ambasada Rzeczpospolitej Polskiej w Kopenhadze: http://www.copenhagen.polemb.net/
KONTAKTY Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Departament Rozwoju Regionalnego i Planowania Przestrzennego Wydział Współpracy Zagranicznej Małgorzata Malinowska tel. 068 / 45 65 327 e-mail: m.malinowska@lubuskie.pl Karina Popiołek tel. 068 / 45 65 227 e-mail: k.popiolek@lubuskie.pl Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Departament Rozwoju Regionalnego i Planowania Przestrzennego Dyrektor Maciej Nowicki tel. 068 / 45 65 289 fax 0.68 / 327 14 29 email: m.nowicki@lubuskie.pl Biuro Informacyjne Województwa Lubuskiego w Brukseli Avenue Palmerston 3 B-1000 Brussels Tel./Fax: +32 2 234 68 56 GSM: +32 485 750 004 e-mail: bruksela@lubuski.pl Ambasada Królestwa Danii ul. Rakowiecka 19, 02-517 Warszawa tel. 022 565 29 00 fax. 022 565 29 70, 022 565 29 73 Ambasada RP w Kopenhadze Richelieus Alle 12 2900 Hellerup tel. +45 39 46 77 00 fax: +45 39 46 77 66