DECYZJA nr BŻ - 21/2017 o karze pieniężnej

Bydgoszcz, dnia 10 marca 2017 r. KUJAWSKO-POMORSKI WOJEWÓDZKI INSPEKTOR INSPEKCJI HANDLOWEJ W BYDGOSZCZY BŻ.8361.6.2017 DECYZJA nr BŻ - 21/2017 o karze pieniężnej Kujawsko-Pomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej w Bydgoszczy po przeprowadzeniu postępowań administracyjnych wymierza przedsiębiorcom Ewelinie Wilczek i Rafałowi Szpotańskiemu, prowadzącym działalność gospodarczą w Bydgoszczy, przy ul. Pod Blankami 27, w formie spółki cywilnej i w związku z tym odpowiedzialnym solidarnie za zapłacenie, kary pieniężne w wysokości: I. 1000 zł (słownie: jeden tysiąc złotych) na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (t. j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1604 ze zm.) w zw. z art. 40a ust. 4 tej ustawy, z tytułu wprowadzenia do obrotu 1 napoju oferowanego jako czekolada, a będącego artykułem rolnospożywczym zafałszowanym w rozumieniu art. 3 pkt 10 ww. ustawy, II. 500 zł (słownie: pięćset złotych) na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 ww. ustawy w związku z art. 40a ust. 4 tej ustawy, z tytułu wprowadzenia do obrotu 7 artykułów rolno-spożywczych oferowanych pod nazwami: 1. Sandwicz Veggie Delite, 2. Sandwicz Falafel, 3. Sandwicz Kurczak Teriyaki, 4. Amerykański Smak pulled pork, 5. Ciasteczko( kawałki czekolady) 6. Ciasteczko(czekoladowe z białą czekoladą), 7. Ciasteczko( Malinowy Sernik) nieodpowiadających w zakresie oznakowania jakości handlowej określonej w przepisach: 19 ust. 1 pkt 1, 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U. z 2015 r., poz. 29 ze zm.). Uzasadnienie W toku kontroli przeprowadzonej w dniach 16-20 stycznia 2017 r. przez inspektorów reprezentujących Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w Bydgoszczy, zwanego dalej Wojewódzkim Inspektorem, w Barze Subway, w Bydgoszczy, przy ulicy Gdańskiej 25, należącym do przedsiębiorców Eweliny Wilczek i Rafała Szpotańskiego, prowadzących działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, zwanych dalej stroną, inspektorzy stwierdzili w sprzedaży napój oferowany pod nazwą Czekolada oraz wymienione w sentencji decyzji artykuły rolno-spożywcze (akta kontroli BŻ.8361.6.2017). Inspektorzy ocenili ich oznakowanie w miejscu sprzedaży i stwierdzili, że nie odpowiadało ono jakości handlowej. Napój, który w menu oferowano konsumentom pod nazwą CZEKOLADA przygotowano z Napoju instant o smaku czekoladowym ul. Jagiellońska 10, 85-020 Bydgoszcz tel.: +48 52 323 16 10 fax: +48 52 322 58 13 e-mail: bydgoszcz@wiih.com.pl www.wiih.com.pl

DECOMORRENO. Zastosowana nazwa CZEKOLADA wprowadzała konsumentów w błąd i stanowiła naruszenie art. 7 ust. 1 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 ( Dz. Urz. L. 304 z 22 listopada 2011 r., s. 18), zwanego dalej rozporządzeniem nr 1169/2011. Ponadto w przypadku ww. napoju strona nie podała wykaz składników, zgodnie z art. 18-20 rozporządzenia nr 1169/2011, z uwzględnieniem informacji, o których mowa w art. 21 tego rozporządzenia (o składnikach lub substancjach pomocniczych powodujących alergie lub reakcje nietolerancji) czym naruszyła 19 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U. z 2015 r., poz. 29 ze zm.), zwanego dalej rozporządzeniem w sprawie znakowania. Ponadto w miejscu sprzedaży na wywieszce dotyczącej danego środka spożywczego lub w inny sposób, w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentowi finalnemu nie podano: 1. nazwy opisowej w przypadku Sandwicz Falafel, Amerykański Smak pulled pork, co narusza 19 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie znakowania, 2. nazwy opisowej oraz pełnego wykazu składników (wskazano jedynie substancje lub produkty powodujące alergie lub reakcje nietolerancji) w przypadku Sandwicz Veggie Delite, Sandwicz Kurczak Teriyaki, co narusza 19 ust. 1 pkt 1 i 3 rozporządzenia w sprawie znakowania, 3. pełnego wykazu składników (wskazano jedynie substancje lub produkty powodujące alergie lub reakcje nietolerancji) w przypadku Ciasteczka (kawałki czekolady), Ciasteczka (czekoladowe z białą czekoladą), Ciasteczka (Malinowy Sernik), co narusza 19 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie znakowania. Przebieg i ustalenia poczynione w toku kontroli zostały opisane w protokole kontroli doręczonym stronie 20 stycznia 2017 r. i przyjętym przez nią bez zastrzeżeń. W oparciu o zebrany w toku kontroli materiał dowodowy Wojewódzki Inspektor uznał za zasadne wszczęcie z urzędu postępowań administracyjnych w sprawie wymierzenia stronie kar pieniężnych na podstawie art. 40a ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (t. j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1604 ze zm.), zwanej dalej ustawą o jakości handlowej, za wprowadzenie do obrotu 1 partii artykułu rolnospożywczego zafałszowanego oraz 7 partii artykułów rolno-spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej określonej w przepisach. W związku z powyższym, pismami z 14 lutego 2017 r. Wojewódzki Inspektor zawiadomił stronę o wszczęciu postępowań administracyjnych oraz poinformował, że przed wydaniem rozstrzygnięć kończących postępowania w sprawie na podstawie art. 10 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz. U. z 2016 r., poz. 23 ze zm.), zwanej dalej kpa, stronie biorącej udział w postępowaniach przysługuje prawo do zapoznania się z aktami sprawy, a także wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Na realizację tych uprawnień Wojewódzki Inspektor wyznaczył stronie 10-dniowy termin, liczony od dnia doręczenia pisma o wszczęciu postępowań administracyjnych. Strona została także wezwana do przekazania pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego informacji o wielkości obrotów oraz przychodu za ostatni zamknięty rok rozliczeniowy. Zawiadomienia zostały doręczone Rafałowi Szpotańskiemu 17 lutego 2017 r., a Ewelinie Wilczek 21 lutego 2017 r. Strona przekazała Strona 2 z 6

żądane informacje w piśmie z 20 lutego 2017 r., które wpłynęło do tut. Inspektoratu 22 lutego 2017 r. Wojewódzki Inspektor ustalił i stwierdził: Bezspornym jest, iż strona wprowadziła do obrotu artykuły rolno-spożywczy wymienione w sentencji decyzji. Wprowadzenie do obrotu, w świetle prawa żywnościowego, dotyczy każdego etapu obrotu żywnością i nie jest zawężone jedynie do pierwszego wprowadzenia na rynek. Oznacza odpłatne bądź wolne od opłat udostępnianie żywności. Wskazuje na to odesłanie zawarte w art. 3 pkt 4 ustawy o jakości handlowej. Wprowadzającym do obrotu jest natomiast każdy podmiot dokonujący sprzedaży. Obowiązek zapewnienia zgodności artykułów spożywczych z wymogami prawa żywnościowego spoczywa zatem także na stronie, może więc być ona ukarana za nieprawidłowości w tym zakresie. Podobnie nie budzi wątpliwości, iż wprowadzone do obrotu artykuły rolno-spożywcze nie odpowiadały jakości handlowej. Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o jakości handlowej wprowadzane do obrotu artykuły rolno-spożywcze powinny spełniać wymagania w zakresie jakości handlowej, jeżeli w przepisach o jakości handlowej zostały określone takie wymagania, oraz dodatkowe wymagania dotyczące tych artykułów, jeżeli ich spełnienie zostało zadeklarowane przez producenta. W przypadku środków spożywczych oferowanych do sprzedaży konsumentowi finalnemu lub zakładom żywienia zbiorowego bez opakowania lub w przypadku pakowania środków spożywczych w pomieszczeniu sprzedaży na życzenie konsumenta finalnego lub ich pakowania do bezzwłocznej sprzedaży wymagania te zostały określone w: 1) 19 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie znakowania - podaje się nazwę środka spożywczego wskazaną w sposób określony w art. 17 rozporządzenia nr 1169/2011. 2) 19 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia w sprawie znakowania - podaje się wykaz składników, zgodnie z art. 18-20 rozporządzenia nr 1169/2011, z uwzględnieniem informacji, o których mowa w art. 21 tego rozporządzenia (o składnikach lub substancjach pomocniczych powodujących alergie lub reakcje nietolerancji), 3) art. 7 ust. 1 lit. a rozporządzenia nr 1169/2011, zgodnie z którym informacje na temat żywności nie mogą wprowadzać w błąd, w szczególności co do właściwości środka spożywczego, a w szczególności co do jego charakteru, tożsamości, właściwości, składu, ilości, trwałości, kraju lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji. W ocenie Wojewódzkiego Inspektora strona swoim działaniem popełniła czyny, o których mowa w art. 40a ust. 1 pkt 3 oraz pkt 4 ustawy o jakości handlowej, a naruszenia te były na tyle istotne, iż koniecznym stało się wymierzenie za nie kar pieniężnych. I. Wprowadzenie do obrotu 1 artykułu rolno-spożywczego wymienionego w sentencji decyzji Wojewódzki Inspektor ocenił jako wprowadzenie do obrotu artykułu rolnospożywczego zafałszowanego. W myśl art. 3 pkt 10 ustawy o jakości handlowej artykuł rolno-spożywczy zafałszowany to produkt, którego skład jest niezgodny z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno-spożywczych, albo produkt, w którym zostały wprowadzone zmiany, w tym zmiany dotyczące oznakowania, mające na celu ukrycie jego rzeczywistego składu lub innych właściwości, jeżeli niezgodności te lub zmiany w istotny sposób naruszają interesy konsumentów, w szczególności jeżeli: Strona 3 z 6

a) dokonano zabiegów, które zmieniły lub ukryły jego rzeczywisty skład lub nadały mu wygląd produktu zgodnego z przepisami dotyczącymi jakości handlowej, b) w oznakowaniu podano nazwę niezgodną z przepisami dotyczącymi jakości handlowej poszczególnych artykułów rolno-spożywczych albo niezgodną z prawdą, c) w oznakowaniu podano niezgodne z prawdą dane w zakresie składu, pochodzenia, terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości, zawartości netto lub klasy jakości handlowej. Wymierzając karę Wojewódzki Inspektor miał na uwadze kryteria wskazane w art. 40a ust. 5 ustawy o jakości handlowej, uwzględnił zatem stopień szkodliwości czynu, zakres naruszenia, dotychczasową działalność podmiotu działającego na rynku artykułów rolnospożywczych i wielkość jego obrotów oraz przychodu, a także wartość kontrolowanych artykułów rolno-spożywczych. Oceniając stopień szkodliwości czynu Wojewódzki Inspektor uwzględnił, iż opisany w protokole kontroli sposób oznakowania zakwestionowanego napoju wprowadzał konsumentów w błąd. Należy zauważyć, że w odniesieniu do jakości handlowej wyrobów kakaowych oraz czekoladowych istnieją szczegółowe wymagania, określone w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej wyrobów kakaowych i czekoladowych (Dz. U. Nr 214, poz. 1813). Zgodnie z pkt 5.1 Załącznika nr 1 do przywołanego rozporządzenia czekolada do picia (słodzone kakao, słodzone kakao w proszku) została zdefiniowana jako wyrób będący mieszaniną kakao (kakao w proszku) i cukrów, zawierający nie mniej niż 25% kakao. W tej sytuacji określenie przez stronę napoju zawierającego w swym składzie (według deklaracji zamieszczonej przez producenta na opakowaniu): cukier, odtłuszczone mleko w proszku, kakao o obniżonej zawartości tłuszczu (12%), syrop glukozowy, serwatkę w proszku (z mleka), skrobię, całkowicie utwardzony tłuszcz kokosowy, sól, białka mleka, stabilizatory: E466, E340 i E452, aromat, emulgatory: lecytyny (z soji), E471, E472 e., mianem czekolady, było nieuprawnione. Działania, których skutkiem jest wprowadzenie konsumentów w błąd uznać należy za naruszające prawo. W myśl art. 7 ust. 1 lit. a rozporządzenia nr 1169/2011, informacje na temat żywności nie mogą wprowadzać w błąd co do właściwości środka spożywczego, a w szczególności co do jego charakteru, tożsamości, właściwości, składu, ilości, trwałości, kraju lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji. Zastępowanie deklarowanego składnika jego substytutem, przy braku odpowiedniej informacji o tym fakcie, wyłącza możliwość podjęcia przez konsumentów świadomego, zgodnego z oczekiwaniami wyboru. Konsumenci działający bowiem w zaufaniu do przedsiębiorcy, nabywają produkt inny niż zadeklarowano. Działanie to bezpośrednio narusza ich ekonomiczne interesy, uniemożliwiając, w zamian za zapłaconą cenę, uzyskanie wybranego napoju. II. Wprowadzenie do obrotu artykułów rolno-spożywczych wymienionych w punkcie II sentencji niniejszej decyzji, Wojewódzki Inspektor ocenił jako wprowadzenie do obrotu artykułów rolno-spożywczych o niewłaściwej jakości handlowej. Według art. 3 pkt 5 ustawy o jakości handlowej, jakość handlową artykułu wyrażają cechy artykułu rolno-spożywczego dotyczące jego właściwości organoleptycznych, fizykochemicznych i mikrobiologicznych w zakresie technologii produkcji, wielkości lub masy oraz wymagania wynikające ze sposobu produkcji, opakowania, prezentacji i oznakowania, nieobjęte wymaganiami sanitarnymi, weterynaryjnymi lub fitosanitarnymi. Wymierzając karę Wojewódzki Inspektor miał na uwadze kryteria wskazane w art. 40 a ust. 5 ustawy o jakości handlowej, uwzględnił zatem stopień szkodliwości czynu, zakres Strona 4 z 6

naruszenia, dotychczasową działalność podmiotu działającego na rynku artykułów rolnospożywczych i wielkość jego obrotów oraz przychodu, a także wartość kontrolowanych artykułów rolno-spożywczych. Oceniając stopień szkodliwości czynu Wojewódzki Inspektor zważył, iż strona uchybiła obowiązkom dotyczącym oznakowania. W przypadkach wymieniony w punkcie II sentencji decyzji Wojewódzki Inspektor uznał, iż oznakowanie niezawierające wszystkich wymaganych prawem informacji, nieodpowiadające formie wyznaczonej przepisami i niepełne, narusza interesy konsumentów. W przypadku wyrobów oferowanych luzem, informacja umieszczona przy towarze stanowi praktycznie jedyne źródło wiedzy dla nabywcy o rodzaju i właściwościach środka spożywczego. Podstawowym obowiązkiem w zakresie znakowania środków spożywczych jest podanie nazwy. Nazwa ta, jeżeli została ustanowiona w przepisach prawa powinna odpowiadać przyjętym definicjom. W przypadku produktów, których nazwa nie została ustanowiona, o ile nie funkcjonuje jej nazwa zwyczajowa, koniecznym jest użycie nazwy opisowej. Nazwa produktu jest pierwszą informacją, która z uwagi na sposób prezentacji towaru, trafia do świadomości konsumentów. Powinna właściwie charakteryzować produkt, a więc pozwalać konsumentowi na rozpoznanie jego rodzaju i właściwości. Ponadto nazwa powinna znajdować się w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentowi. Umieszczenie nazwy w miejscu widocznym ma na celu umożliwienie dokonania zakupu bez konieczności podejmowania dodatkowych czynności. Podanie wykazu składników ma niebagatelne znaczenie z punktu widzenia nabywcy. Wykaz zastosowanych składników jest wyróżnikiem jakości produktów oraz pozwala konsumentowi wybrać te, których poszukuje. Ustawodawca tworząc reguły oznakowania środków spożywczych sprzedawanych bez opakowań wskazał katalog informacji, które zapewnić mają swobodny, ale przede wszystkim świadomy wybór konsumenta. Uchybienie każdemu z tych obowiązków ogranicza lub wyłącza ten wybór. I i II Oceniając zakres naruszenia w przypadku wprowadzenia do obrotu 1 artykułu rolnospożywczego zafałszowanego i 7 artykułów rolno-spożywczych nieodpowiadających jakości handlowej, Wojewódzki Inspektor uznał, iż strona uchybiła fundamentalnemu obowiązkowi wprowadzania do obrotu żywności o odpowiedniej jakości handlowej. Zaufanie konsumenta do przedsiębiorcy, a więc subiektywne przekonanie, że sprzedawca nie wykorzysta swojej przewagi, by działać na jego niekorzyść jest czynnikiem mającym istotny wpływ na jego decyzje i stanowi ważne kryterium wyboru. W niniejszej sprawie działający w zaufaniu do przedsiębiorcy konsument nabywał produkty niezgodne z oczekiwaniami i został w ten sposób narażony na straty. Rozważając przesłankę dotychczasowej działalność podmiotu działającego na rynku artykułów rolno-spożywczych, Wojewódzki Inspektor uznał, że przebieg dotychczasowej działalności strony nie stanowi okoliczności zaostrzającej wymiar kary, gdyż jest to pierwsze stwierdzone naruszenie wymagań w zakresie jakości handlowej. Wymierzając karę Wojewódzki Inspektor miał na uwadze także wielkość obrotów oraz przychodu, osiągniętych przez stronę w ostatnim zamkniętym roku rozliczeniowym, a także wartość kontrolowanych artykułów rolno-spożywczych (w przypadku zafałszowania 5,00 zł, w przypadku niewłaściwej jakości handlowej 50,50 zł). Zgodnie z art. 40a ust. 1 pkt 4 ustawy o jakości handlowej, kto wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze zafałszowane, podlega karze pieniężnej w wysokości nie wyższej niż 10% przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym poprzedzającym rok nałożenia kary, nie niższej jednak niż 1000 zł. Art. 40a ust.1 pkt 3 ustawy o jakości handlowej stanowi, że kto Strona 5 z 6

wprowadza do obrotu artykuły rolno-spożywcze, nieodpowiadające jakości handlowej określonej w przepisach o jakości handlowej lub deklarowanej przez producenta w oznakowaniu tych artykułów, podlega karze pieniężnej w wysokości do pięciokrotnej wartości korzyści majątkowej uzyskanej lub która mogłaby zostać uzyskana przez wprowadzenie tych artykułów rolno-spożywczych do obrotu, nie niższej jednak niż 500 zł. Mając na uwadze powyższe, Wojewódzki Inspektor za czyny opisane w pkt I i II sentencji niniejszej decyzji orzekł jak w sentencji. Pouczenie: 1. Zgodnie z art. 127 1 i 2 oraz art. 129 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t. j. Dz.U. z 2016 r. poz. 23 ze zm.) stronie postępowania służy odwołanie od niniejszej decyzji do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Odwołanie należy wnieść w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji za pośrednictwem Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w Bydgoszczy, ul. Jagiellońska 10, 85-020 Bydgoszcz. 2. Na podstawie art. 40a ust. 6 i 7 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (t. j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1604 ze zm.) karę pieniężną stanowiącą dochód budżetu państwa strona powinna wpłacić na rachunek bankowy Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Bydgoszczy nr NBP O/O Bydgoszcz 25 1010 1078 0072 6922 3100 0000 w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o wymierzeniu kary stała się ostateczna. Kara niezapłacona w terminie staje się zaległością podatkową w rozumieniu art. 51 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz.U. z 2017 r. poz. 201 ze zm.), od której naliczane są odsetki za zwłokę zgodnie z art. 53 1 Ordynacji podatkowej. 3. Zgodnie z art. 40a ust. 8 z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolnospożywczych (t. j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1604 ze zm.) w zakresie nieuregulowanym w ustawie, do kary pieniężnej stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy Ordynacja podatkowa. 4. Solidarna odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki cywilnej oznacza, że spełnienie świadczenia przez któregokolwiek z nich zwalnia pozostałych w tym zakresie. Kujawsko Pomorski Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej Tomasz Sypniewski Otrzymują: 1. Ewelina Wilczek Day N Night ul. Pod Blankami 27 85-034 Bydgoszcz 2. Rafał Szpotański 1.Day N Night Szpotański Rafał 2.Young Money Group Szpotański Rafał ul. Pod Blankami 27 85-034 Bydgoszcz 3. a/a Strona 6 z 6