PRZYJACIEL MIKOŁAJKA CYKL SPRAWNOŚCIOWY DLA GROMAD ZUCHOWYCH Namiestnictwo zuchowe Hufca Piast Poznań-Stare Miasto phm. Małgorzata Stelmachowska marzec 2018
PRZYJACIEL MIKOŁAJKA 1. Przeczytaliśmy wybrane opowiadania z serii Mikołajek. 2. Przeprowadziliśmy zwiad na temat kraju, w którym mieszka Mikołajek Francji. 3. Poznaliśmy nowe zabawy i gry podwórkowe. 4. Przygotowaliśmy potrawy wg przepisów mamy Alcesta. 5. Wybraliśmy się do sklepu, aby kupić prezenty dla zaprzyjaźnionej szóstki. 6. Wykonaliśmy zakładki do książek i sprezentowaliśmy je sąsiadom. 7. Oglądaliśmy telewizję u Kleofasa. 8. Uczestniczyliśmy w turniej wiedzy nt. serii Mikołajek. CELE I ZAMIERZENIA Sprawność przede wszystkim ma wzbudzić zainteresowanie książkami; pokazać, że czytanie to dobra rozrywka. Poprzez realizowane zadania przybliżymy zuchom znaczenie piątego punktu Prawa Zucha: Wszystkim jest z zuchem dobrze. Drużynowy powinien zwrócić uwagę, by adekwatnie skomentować zachowania Mikołajka i jego kolegów, o ile nie są to zachowania pożądane (np. pójście na wagary). Jest to niezbędne do odpowiedniego odbioru i osiągnięcia celów tego cyklu sprawnościowego. Po zrealizowanym cyklu zuch: - zna bohaterów serii Mikołajek, ich imiona i kilka ich przygód; - wie, jak stosować piąty punkt Prawa Zucha w praktyce; - zna lepiej lokalną społeczność; - zna podwórkowe zabawy i umie się w nie bawić z rówieśnikami; - jest bardziej zaradny życiowo, np. potrafi przygotować prostą potrawę. BIBLIOGRAFIA Goscinny Rene, Sempe Jean-Jacques, Mikołajek Goscinny Rene, Sempe Jean-Jacques, Nowe przygody Mikołajka (tom 1) Goscinny Rene, Sempe Jean-Jacques, Nowe przygody Mikołajka. Kolejna porcja Goscinny Rene, Sempe Jean-Jacques, Nieznane przygody Mikołajka Katarzyna Piętka Gry i zabawy z dawnych lat 2
SPRAWNOŚCI INDYWIDUALNE Podczas zdawania na sprawność zespołową Przyjaciel Mikołajka zuchy mają możliwość zdobycia sprawności indywidualnych Mistrz gier i zabaw i Kuchmistrz. KOMENTARZ Quiz przewidziany podczas ostatniej zbiórki w cyklu został ułożony przy założeniu, że każde opowiadanie pojawiające się na zbiórce zostaje odczytane w całości. Jeśli czas na to nie pozwala, kadra gromady może dokonać modyfikacji w pytaniach. Sprawność Przyjaciela Mikołajka przeznaczona jest raczej dla starszych zuchów, które z pomocą kadry będą umiały poprawnie zinterpretować treść opowiadań i nie wyciągną z nich błędnych wniosków. 3
PROPONOWANY PRZEBIEG ZBIÓREK ZBIÓRKA 1: POZNAJEMY MIKOŁAJKA Potrzebne materiały: książka z serii Mikołajek, koperta, wydrukowane postaci i imiona z opisem, kartki, długopisy Do przygotowania przed zbiórką: wydrukowane postaci i imiona z opisem Zadanie międzyzbiórkowe: - Po zbiórce zuch: - zna postaci występujące w serii Mikołajek - wie, w jakim kraju dzieje się akcja Mikołajka - wie, z czego słynie Francja Forma Treść Materiały Czas Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki - krąg Gawęda Po przyjściu do harcówki zuchy zobaczyły, że jedna z druhen jest zaczytana w jakiejś książce. Nie chciała odpowiadać na żadne pytania, tylko uciszała zuchy, żeby nie przerywały jej lektury. Nawet w kręgu na początku zbiórki się nie pojawiła. Postanawiamy poważnie przepytać druhnę, o co chodzi, bo to nietypowe zachowanie. Po chwili rozmowy okazuje się, że druhna natknęła się na świetną książkę i chciałaby nam fragment przeczytać - odczytanie wybranego fragmentu Mikołajka 1 Książka z serii Mikołajek 1 GiĆ Zwiad Lektura była bardzo ciekawa, okazało się, że część zuchów nawet zna tę książkę. Ale ile o niej i jej bohaterach wiedzą? W kopercie zuchy znajdują postaci z Mikołajka i ich imiona z krótkim opisem 2. Mają za zadanie połączyć postać z imieniem. W szóstkach zuchy wychodzą na dwór, by przeprowadzić sondę na temat tego, co ludzie wiedzą na temat Francji. Po powrocie do harcówki podsumowanie i porównanie odpowiedzi. 3 Koperta, wydrukowane postaci Kartki, długopisy 3 1 Wybór zależy od kadry. Pierwsze opowiadanie powinno zachęcić zuchy do tego, by wysłuchać kolejnych na następnych zbiórkach. 2 https://nk.com.pl/download/pdf/mikolajek_fragment.pdf - dostęp na dzień 26.02 3 Pytania do zwiadu znajdują się w załączniku. 4
Piosenki i pląsy /propozycje pląsów o Mikołajku w załączniku/ Krąg Rady Podjęcie decyzji o zdawaniu na sprawność Przyjaciela Mikołajka. Obrzędowe zakończenie zbiórki - krąg ZBIÓRKA 2: ŚWIETNIEŚMY SIĘ BAWILI Potrzebne materiały: książka Mikołajek, guma, skakanka, szklane kulki, kreda, linka Do przygotowania przed zbiórką: zapoznać się z treścią opowiadania Świetnieśmy się bawili, przygotować i ukryć rekwizyty, karty na sprawność Mistrza gier i zabaw Zadanie międzyzbiórkowe: - Po zbiórce zuch: - zna kilka nowych zabaw/gier podwórkowych - wie, jak można zorganizować sobie czas wolny na dworze poprzez zabawę z rówieśnikami Forma Treść Materiały Czas Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki - krąg Gawęda Odczytanie opowiadania pt. Świetnieśmy Mikołajek się bawili 4 ma za zadanie rozbudzić w zuchach chęć do zabaw, które będą miały miejsce w kolejnej części zbiórki. GiĆ Szukanie zagubionych rekwizytów do Guma, skakanka, zabaw: guma, skakanka, szklane kulki (ulubiona gra Joachima), kreda, linka szklane kulki, kreda, linka Krąg Rady Omawiamy, do jakich zabaw mogą nam posłużyć znalezione rekwizyty i decydujemy, w co chcemy się bawić. Możliwość przedstawienia karty na GiĆ, piosenki i pląsy Krąg Rady sprawność Mistrz gier i zabaw. Gry i zabawy na dworze z wykorzystaniem znalezionych przedmiotów: np. pajac, guma, klasy, kulki, skakanka, linka 5. Koniecznie też przypominamy sobie pląs, którego nauczyliśmy się tydzień wcześniej. Podsumowanie: które gry i zabawy nam się najbardziej podobały? Nawiązanie do 4 4 Goscinny Rene, Sempe Jean-Jacques, Mikołajek, Nasza Księgarnia 2014 5 Warto zrobić kilka punktów z grami i zabawami, tak aby zuchy mogły jak najwięcej skorzystać ze zbiórki. Polecam też skorzystanie z książki Katarzyny Piętki Gry i zabawy z dawnych lat, Nasza Księgarnia 2016 5
sprawności Mistrza gier i zabaw, ewentualne wyznaczenie dalszych zadań Obrzędowe zakończenie zbiórki - krąg ZBIÓRKA 3: W KUCHNI U ALCESTA Potrzebne materiały: książka kucharska, przygotowane przepisy na potrawy, które będziemy przygotowywać, produkty spożywcze, sprzęt kuchenny potrzebny do przygotowania (np. talerze, deski do krojenia, itp.), sucharki, karteczka od mamy Alcesta, karty na sprawność Kuchmistrza Do przygotowania przed zbiórką: przepisy na potrawy, które będą przygotowywać zuchy, karteczka od mamy Alcesta Zadanie międzyzbiórkowe: - Po zbiórce zuch: - umie przygotować prostą potrawę - zna podstawowe produkty spożywcze kuchni francuskiej - pamięta, jaki jest piąty punkt Prawa Zucha ( Wszystkim jest z zuchem dobrze ) Forma Treść Materiały Czas Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki - krąg Gawęda Druhna znalazła w harcówce książkę kucharską mamy Alcesta. Okazuje się, że w środku znajdują się ciekawe przepisy kuchni francuskiej, niektóre bardzo proste. Postanawiamy je wypróbować. Przedstawienie możliwości zdawania na sprawność indywidualną Kuchmistrz. Książka kucharska, przygotowane przepisy na potrawy, które będziemy przygotowywać, karty na sprawność Majsterka Krąg Rady Zuchy w szóstkach przygotowują nieskomplikowane dania kuchni francuskiej. Każda szóstka powinna mieć opiekuna z kadry. Jeśli nie ma wystarczająco dużo opiekunów, szóstki można połączyć. - bagietka z camembertem i bazylią - croissanty z dżemem lub nutellą - tartaletki z bitą śmietaną i owocami Podczas gotowania druhna znalazła w książce kucharskiej karteczkę, na której mama Alcesta napisała: Znalazca tej książki jest proszony o jej pilne oddanie, ponieważ zawiera ona przepisy na Kuchmistrza Produkty spożywcze, sprzęt kuchenny potrzebny do przygotowania (np. talerze, deski do krojenia, itp.) Karteczka od mamy Alcesta, pacholik figurka jednej z postaci z 2 6
Zabawa tematyczna ulubione dania mojego kochanego syna Alcesta. Decydujemy się oddać książkę Alcestowi. Ale gdzie go znajdziemy? Na pewno kręci się w pobliżu piekarni/ ciastkarni/cukierni. Wychodzimy w poszukiwaniu Alcesta. Znajdujemy go przy pobliskiej piekarni zajadającego sucharki (lub innego miejsca związanego z jedzeniem). Kiedy oddajemy mu książkę kucharską, jest bardzo szczęśliwy i mówi, że to koniec jego głodówki. Dziękuje zuchom za pomoc. Przypominamy sobie, że w harcówce zostały jeszcze nasze wyroby, więc zapraszamy go na wspólną ucztę. Uczta z Alcestem Obrzędowe zakończenie zbiórki - krąg Mikołajka Sucharki 20 min. 1 ZBIÓRKA 4: ROBIMY MNÓSTWO PREZENTÓW Potrzebne materiały: książka Nowe przygody Mikołajka, kartki, długopisy, rysunki przedmiotów ze składziku i sklepu, pieniądze, koperta z wiadomością Do przygotowania przed zbiórką: rysunki przedmiotów ze składziku i sklepu, pieniądze, koperta z wiadomością Zadanie międzyzbiórkowe: pomóc w przynajmniej dwóch pracach domowych Po zbiórce zuch: - wie, na czym polega mechanizm reklamy - umie określić dobry prezent dla właściwej osoby - wie, jak brzmi piąty punkt Prawa Zucha Forma Treść Materiały Czas Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki - krąg Gawęda Odczytanie opowiadania Robię mnóstwo prezentów 6 Książka Nowe przygody Zwiad GiĆ Każda szóstka losuje inną szóstkę, dla której będzie kupować prezenty podczas gry. Zadaniem zuchów jest dowiedzieć się, co chcieliby dostać członkowie wylosowanej przez nich szóstki. Celem gry jest zakup prezentów dla wskazanej szóstki. Mikołajka Kartki, długopisy Rysunki przedmiotów ze 4 6 Goscinny Rene, Sempe Jean-Jacques, Nowe przygody Mikołajka (tom 1), Znak 2012 7
- najpierw każda szóstka dostaje jedną bardzo mało atrakcyjną rzecz (realny przedmiot lub wydrukowany na kartce) np. kalosz, trzepaczka do dywanów, itp. Jeśli trzeba, w trakcie gry zuchy mogą pobierać takie nieatrakcyjne przedmioty z tzw. składziku. - aby wystartować w grze, muszą ten przedmiot odpowiednio zareklamować i sprzedać jednej osobie z kadry. Ta osoba wg własnego uznania płaci szóstce gotówką. - z gotówką zuchy mogą się udać do sklepu, by kupić prezenty dla innej szóstki. W podsumowaniu gry będą musieli umotywować, dlaczego właśnie takie prezenty kupili, a obdarowana szóstka oceni, czy się z nich cieszy. - jeśli zuchom będzie brakować pieniędzy, wracają do składziku i wybierają kolejną rzecz, którą mają za zadanie odpowiednio zareklamować i sprzedać. W grze powinny brać udział przynajmniej 3 osoby kadry, które będą kupować przedmioty ze składziku i sprzedawać prezenty w sklepie. Na koniec (przy podsumowaniu gry) cała gromada otrzyma kopertę z wiadomością: Najlepszym prezentem dla drugiego człowieka, który w szczególności my jako zuchy możemy podarować, jest zrobienie dobrego uczynku. Piosenki i pląsy /propozycje pląsów o Mikołajku w załączniku/ Krąg Rady Jak możemy pomagać innym? Czy w naszym najbliższym otoczeniu ktoś potrzebuje pomocy? Zadanie międzyzbiórkowe: przynajmniej 2 razy pomóc w jakiejś pracy domowej. Obrzędowe zakończenie zbiórki - krąg składziku i sklepu, pieniądze, koperta z wiadomością ZBIÓRKA 5: DOBRE UCZYNKI Potrzebne materiały: to, co potrzebne do wykonania zakładek, książka Nowe przygody Mikołajka Do przygotowania przed zbiórką: zapoznać się z treścią opowiadania Nowi sąsiedzi Zadanie międzyzbiórkowe: - 8
Po zbiórce zuch: - umie wykonać zakładkę do książki - wie, co w praktyce oznacza piąty punkt Prawa Zucha Forma Treść Materiały Czas Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki - krąg Gawęda cz. 1 Komu i w jaki sposób pomogliśmy w ubiegłym tygodniu? Nawiązanie do punktu Prawa Zucha Wszystkim jest z zuchem dobrze Piosenki i pląsy /propozycje pląsów o Mikołajku w załączniku/ Gawęda cz. 2 Odczytanie opowiadania Nowi sąsiedzi 7 Książka Nowe przygody Mikołajka Majsterka/prace pożyteczne 4 Przygotowujemy zakładki do książki dla naszych sąsiadów lub osób zaprzyjaźnionych z gromadą. Idziemy je wręczyć (w ramach zbiórki bądź po zbiórce), życząc wielu przeczytanych książek. 8 Krąg Rady Podsumowanie pracy pożytecznej dlaczego warto dbać o relacje z innymi osobami, np. naszymi harcówkowymi sąsiadami lub innymi osobami, z którymi współpracuje gromada? Obrzędowe zakończenie zbiórki - krąg Wg uznania to, co potrzebne do wykonania zakładek ZBIÓRKA 6: TELEWIZJA U KLEOFASA Potrzebne materiały: telewizor wycięty z tektury, emblematy sprawności Do przygotowania przed zbiórką: wyciąć telewizor z tektury, przeczytać opowiadanie Telewizja u Kleofasa Zadanie międzyzbiórkowe: - Po zbiórce zuch: - dostrzega przewagę książek nad programami telewizyjnymi - jest posiadaczem sprawności Przyjaciel Mikołajka 7 Goscinny Rene, Sempe Jean-Jacques, Nowe przygody Mikołajka (tom 1), Znak 2012 8 Alternatywną formą może być zorganizowanie happeningu i rozdanie zakładek przechodniom. 9
- jest zachęcony do tego, by czytać książki Forma Treść Materiały Czas Obrzędowe rozpoczęcie zbiórki - krąg Gawęda Odczytanie opowiadania Telewizja u Kleofasa 9 Nieznane przygody Mikołajka. Teatr zuchowy Piosenki i pląsy GiĆ turniej wiedzy Krąg Rady Występ w telewizji szóstki losują fragmenty różnych opowiadań i przedstawiają je reszcie. /propozycje pląsów o Mikołajku w załączniku/ Teleturniej telewizyjny u taty Kleofasa co wiesz o Mikołajku? Zuchy szóstkami odpowiadają na pytania dotyczące zawartości książki i bohaterów. Czy telewizja jest przyjemniejsza od czytania? Czy możemy się z niej dowiedzieć więcej niż z książek? Po dyskusji przyznanie sprawności Przyjaciela Mikołajka (wg zwyczajów gromady). Obrzędowe zakończenie zbiórki - krąg Kolejna porcja Tekturowy telewizor Wydrukowany quiz, tekturowy telewizor Emblematy sprawności 40 min. 20 min. 9 Goscinny Rene, Sempe Jean-Jacques, Nieznane przygody Mikołajka, Znak 2009 10
ZAŁĄCZNIKI Załącznik nr 1: pląsy Do cyklu sprawnościowego Przyjaciel Mikołajka można wykorzystać któryś z poniższych pląsów. Dobrze sprawdzą się też wszelkie zabawy/pląsy znane od lat, np. Labado, Talarek. (na melodię pląsu Abraham ) Mały Mikołaj miał swych kolegów Swych kolegów miał mały Mikołaj I się bawili, czasem broili, Albo śpiewali sobie tak: lewa ręka (po każdej zwrotce dodajemy kolejną część cała: prawa ręka, lewa noga, prawa noga, głowa; podskakujemy w rytm muzyki) (na melodię pląsu Święty Jerzy ) To jest historia o Mikołajku, Mikołajku, Mikołajku x2 Bo to miły chłopak! Śmiej się, śmiej jak Mikołaj Biegaj szybko dookoła Śmiej się, śmiej jak Mikołaj Bo to miły chłopak! (na początku klaszczemy w rytm muzyki, potem na Śmiej się pokazujemy swój największy uśmiech do sąsiadów z lewej i z prawej, Biegaj biegniemy w miejscu) 11
Załącznik nr 2: pytania do teleturnieju w telewizji taty Kleofasa Quiz składa się z pytań dotyczących poszczególnych opowiadań czytanych podczas cyklu sprawnościowego, jak również ogólnych (dotyczących bohaterów). Świetnieśmy się bawili 1. Którzy bohaterowie poszli razem na wagary? (Mikołaj i Alcest) 2. Co przekonało Mikołajka do tego, by pójść na wagary? (Alcest przypomniał mu, że tego dnia po południu jest matematyka) 3. Czy w ostateczności chłopcy byli zadowoleni z tego, że nie poszli do szkoły? (nie) 4. Wymieńcie przynajmniej dwa powody, dla których zawsze należy iść do szkoły i nie wagarować. Robię dużo prezentów 5. Kto przysłał Mikołajowi 10 franków, by kupił prezent swojej mamie? (stryjek Eugeniusz) 6. Do jakiego sklepu wybrali się mama z Mikołajkiem? (sklep odzieżowy) 7. Wymieńcie przynajmniej dwie rzeczy, które Mikołajek sprezentował swojej mamie. (apaszka, bluzka, sukienka) 8. Dokąd mama zabrała Mikołajka po zakupach? (na podwieczorek/do herbaciarni) Nowi sąsiedzi 9. Wymień nazwisko jednego z sąsiadów Mikołajka. (Bledurt - czyt. Blediur/Courteplaque czyt. Kurtplak) 10. Jak ma na imię córka państwa Courteplaque? (Jadwinia) 11. Co zrobił Mikołajek, by zaimponować córce państwa Courteplaque? (fikał koziołki na trawniku) 12. Dlaczego tata Mikołajka i pan Courteplaque się posprzeczali? (ponieważ tata Mikołajka wyrzucił skórkę od pomarańczy na posesję pana Courteplaque) Telewizja u Kleofasa 13. Z kim Mikołaj poszedł odwiedzić Kleofasa? (z tatą) 12
14. Wymień przynajmniej jeden sport, który leciał w telewizji podczas wizyty Mikołaja. (boks, wyścigi samochodowe, wyścigi konne, rugby, piłka nożna) 15. Co podała do jedzenia i picia mama Kleofasa? (mleko i ciasteczka czekoladowe) 16. Czym bawili się Mikołaj i Kleofas, kiedy rodzice oglądali telewizję? (ołowianymi żołnierzykami) 17. Czy Mikołaj ma u siebie w domu telewizor? (nie) Pytania o bohaterów 18. Który z bohaterów lubi się objadać? (Alcest) 19. Który z bohaterów uczy się najgorzej w klasie? (Kleofas) 20. Który z bohaterów ma bogatego tatę i lubi się przebierać? (Gotfryd) 21. Który z bohaterów ma gwizdek, ponieważ jego tata jest policjantem? (Rufus) 22. Który z bohaterów lubi dawać fangi w nos? (Euzebiusz) 23. Wymień ulubione powiedzonko Mikołajka. ( No bo co, kurczę blade!) 24. W jakim kraju mieszka Mikołajek i jego bohaterowie? (Francja) 25. Wymień przynajmniej dwie potrawy/produkty spożywcze charakterystyczne dla kraju, w którym mieszka Mikołaj. 26. Który z bohaterów jest pupilkiem pani w szkole? (Ananiasz) 27. Jaka jest ulubiona gra Joachima? (kulki) 28. Jaki jest piąty punkt Prawa Zucha, o którym dużo mieliśmy okazję słyszeć podczas spotkań z Mikołajkiem i jego kolegami? 13