BEZPIECZEŃSTWO DZIECI W INTERNECIE Dziecko w Sieci Opracowała: Magdalena Ożóg Styczeń 2014r.
W 1969R. W USA KALIFORNIAPORAZ PIERWSZYPOŁĄCZONOKOMPUTERYWSIEĆ. Z INTERNETU NA POCZĄTKU KORZYSTALI STUDENCI, NAUKOWCY, A OBECNIE JEST ON PODSTAWOWYM ŹRÓDŁEM INFORMACJI,, KONTAKTÓW MIĘDZYLUDZKICH,, Z KTÓREGO KORZYSTAJĄ WSZYSCY W TYM DZIECI (JUŻ NAWET 4-LETNIE).
INTERNET JEST JAK FASCYNUJĄCA METROPOLIA Wyobraź sobie Nowy Jork. To wspaniałe, magiczne miasto. Znajdziesz w nim tysiące sklepów, ogromne biurowce, szkoły, kina, muzea, piękne ulice i Statuę Wolności. Posiada jednak także drugie oblicze: ciemne zaułki, niebezpieczne dzielnice i nocne życie. Można w nim spotkać złodziei samochodowych, dilerów narkotyków, kobiety lekkich obyczajów, pedofilów. Internet jest jak ogromna metropolia. Jeśli więc w realnym świecie troszczysz się o bezpieczeństwo swojego dziecka, warto zadbać o nie również w Internecie.
Internet jest doskonałym źródłem wiedzy, jak również dostarczycielem rozrywki. Pozwól swojemu dziecku w świadomy i bezpieczny sposób w pełni korzystać z oferowanego przez Sieć bogactwa.
O PROGRAMIE DZIECKO W SIECI Od 2004 roku działalność Fundacji Dzieci Niczyje obejmuje problem bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w Internecie. Wtedy to zainicjowano program Dziecko w Sieci, w ramach którego przygotowano kampanię Nigdy nie wiadomo, kto jest po drugiej stronie. Była to pierwsza w Polsce kampania społeczna poruszająca problem uwodzenia dzieci w Internecie. Od stycznia 2005 roku projekt Dziecko w Sieci, już jako kompleksowe działania na rzecz bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w Internecie jest realizowany w ramach programu Komisji Europejskiej Safer Internet. Głównym partnerem programu jest Fundacja Orange. W ramach programu prowadzone są badania poświęcone zagrożeniom dzieci i młodzieży w Internecie. Na ich podstawie, jak również w oparciu o dostępną wiedzę oraz doświadczenie pracowników fundacji wypracowywane są przekazy medialne oraz projekty edukacyjne poświęcone bezpieczeństwu młodych Internautów. Bogata oferta scenariuszy zajęć, filmów, ale i kursów e-learningowych powinna zainteresować przede wszystkim profesjonalistów(nauczycieli, pedagogów szkolnych, psychologów), których praca jest związana z bezpieczeństwem dzieci i młodzieży. Materiały te(obecnie obejmujące już wszystkie grupy wiekowe) mogą być doskonałą podstawą do poprowadzenia lub uatrakcyjnienia zajęć dotyczących bezpieczeństwa przede wszystkim w Internecie, ale i w życiu realnym, na które globalna sieć ma coraz większy wpływ. W ramach programu Dziecko w Sieci Fundacja Dzieci Niczyje we współpracy z Fundacją Orange prowadzi projekt Helpline.org.pl. Jego założeniem jest oferowanie pomocy dzieciom i młodzieży w sytuacjach zagrożenia w sieci, obejmujących m.in. cyberprzemoc, uwodzenie w Internecie, jak i problem uzależnienia od komputera i/lub Internetu. Codziennie za pośrednictwem bezpłatnego telefonu(800 100 100), e- maila (helpline@helpline.org.pl) lub strony internetowej (www.helpline.org.pl) do konsultantów trafiają sprawy związane z problemami młodych internautów. W przypadku, kiedy zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa, którego ofiarą padło dziecko lub młody człowiek, sprawa jest przekazywana policji lub prokuraturze.
ZAGROŻENIA DZIECI W INTERNECIE Niebezpieczne kontakty, Niebezpieczne treści, Cyberprzemoc, Uzależnienie.
NIEBEZPIECZNE KONTAKTY W 1988r. powstały pierwsze komunikatory, z których korzystali studenci, z czasem zaczęto ich używać powszechnie. Z komunikatorów korzystają obecnie także dzieci. 90% dzieci korzystających z Internetu zawiera znajomości. Powszechne staje się zagrożenie wykorzystywania seksualnego dzieci, które zawierają znajomości z osobami za pomocą Internetu. Nigdy nie wiadomo kto jest po drugiej stronie Dzieci są uwodzone w Internecie przez sprawców za pomocą psychomanipulacji (sprawcy podszywają się pod dzieci, zaprzyjaźniają się z dzieckiem, budują zaufanie, następnie proszą je o wysyłanie zdjęć nawet intymnych, chcą się z dzieckiem spotkać, a gdy ono nie chce, szantażują je np. opublikowaniem zdjęć). Dzieci mogą wówczas spotkać się z takimi osobami w świecie realnym, (idą na spotkanie często same). Dzieci także same szukają kontaktów z innymi przez Internet (przyczyną mogą być złe relacje w rodzinie, ponadto dzieci szukają osób starszych, aby np. zaimponować grupie rówieśniczej). W Internecie funkcjonują różne grupy ludzi (sekty, neonaziści i in.), które nawołują do np.: dokonywania samookaleczeń, samobójstw, ponadto są osoby, które chcą pozyskać informacje do popełnienia przestępstwa kradzieże.
NIEBEZPIECZNE TREŚCI W 1979r. w Cernstworzono pierwszą stronę internetową (worldwideweb-www). W 2009r. liczba stron wwwwprzekroczyła 100 mln, 20% z nich zawierało treści erotyczne lub pornograficzne, przemoc, brak tolerancji, sekty, złe nawyki - hazard, anoreksja. 70% młodych internautów przypadkowo natrafia na takie niebezpieczne lub szkodliwe treści (na stronach wwwjest obecnie mnóstwo reklam, treści erotycznych i jest to niestety legalne, nielegalne są tylko treści neonazistowskie oraz pornografia dziecięca). Materiały takie nie są adekwatne dla dzieci (dzieciich nie rozumieją, nie czują się wtedy bezpiecznie, mogą stać się agresywne, brak u dzieci tolerancji)
CYBERPRZEMOC Po 2001r. powstał Web 2.0 od tego momentu treści stron mogą wypełniać użytkownicy Internetu na serwisach społecznościowychprezentują swoją lub cudzą twórczość, zdjęcia prywatne, filmy itp. Poprzez takie materiały umieszczane w Internecie pojedyncze osoby mogą być publicznie wyśmiewane, szantażowane, poniżane za pomocą Internetu lub telefonu komórkowego wysokiej jakości rówieśnicy wykorzystują te media do przemocy werbalnej na daną osobę (czują się anonimowi, traci tu na znaczeniu siła fizyczna, szybko rozprzestrzeniają się informacje, usunięcie materiałów z Internetu często niemożliwe, występuje tu ogromna różnorodność krzywdzenia, ofiary są stale narażone na atak). STOP cyberprzemocy Grupa rówieśnicza jest bardzo ważna dla młodego człowieka, osoby spoza niej mogą ulec cyberprzemocy. Sprawcami takiej przemocy mogą być osoby, które kiedyś były ofiarami lub te które chcą zaistnieć w grupie, pozostali z grupy dołączają się, bo boja się paść ofiarą takiej przemocy.
UZALEŻNIENIE W 1958r. powstała pierwsza gra komputerowa. Obecnie przemysł gier kwitnie w tym też gier sieciowych (1977r.- pierwsza gra sieciowa). W 2006r. 33 tys. osób walczących w grze wspólnie na jednym serwerze. Uzależnienie (długi czas spędzany przed komputerem lub w sieci) powoduje: wyalienowanie (agresja spowodowana brakiem dostępu do sieci, unikanie osobistych kontaktów, zaburzenia struktur poznawczych), nieprzystosowanie społeczne (zaburzenia więzi z rówieśnikami i rodzicami, kłopoty w szkole), problemy zdrowotne (pogorszenie wzroku, wady kręgosłupa, przemęczenie).
ZAGROŻENIA DZIECI W INTERNECIE- PROFILAKTYKA Aby zapobiec zagrożeniom w Internecie należy przede wszystkim rozmawiać z dziećmi o ich korzystaniu z sieci, o ich problemach, należy słuchać dzieci, być na nie otwartym, nie karcić od razu, tłumaczyć być dla dzieci oparciem, żeby wiedziały, że mogą w każdej chwili przyjść do osoby dorosłej po pomoc. Należy również ustalić z dziećmi zasady korzystania z Internetu oraz trzeba koniecznie je egzekwować. Należy także edukować młodych Internautów jak korzystać bezpiecznie z sieci, jak odróżnić wartościowe treści od śmieci. Niestety nie ma gotowych recept na każdą sytuację, ale trzeba być zawsze czujnym, w razie problemu można korzystać (dzieci oraz dorośli rodzice, nauczyciele, pedagodzy) np. z pomocy, porad konsultantów helpline.org.pl (pon. pt. 11:00 17:00 tel. 800100100)
NIEBEZPIECZNE KONTAKTY Aby zapobiec niebezpiecznym kontaktom przez Internet należy: Przeprowadzić przede wszystkim szereg działań edukacyjnych ze strony rodziców i szkoły (ograniczone zaufanie do osób poznanych w Internecie, nie można podawać swoich danych, nie wysyłać zdjęć, dzieciom zakazać spotkań w świecie realnym z osobami poznanymi w sieci, natomiast młodzieży, która na zakazy zareaguje przeważnie sprzeciwem zezwolić na spotkanie pod pewnymi warunkami: pójść na spotkanie ale z osobą towarzyszącą rodzicem, rodzeństwem, spotkać się w dzień, w miejscu publicznym). Gdy już dojdzie do kontaktu dziecka z osobą, która ma złe intencje należy : -rozmawiać o tym z dzieckiem, - wesprzeć psychicznie, - zapisać dowody sms, wpisy, zdjęcia itp., - skontaktować się z policją.
NIEBEZPIECZNE TREŚCI Należy zapewnić bezpieczne warunki korzystania z sieci oprogramowanie filtrujące; mimo to opieka dorosłych jest konieczna, -wprowadzenie zabezpieczeń systemowych (ograniczają czas dostępu do Internetu), -należy małemu dziecku towarzyszyć podczas korzystania z sieci. Należy rozmawiać z dziećmi nt. treści niebezpiecznych lub szkodliwych. Ponadto można zgłaszać do dyżurnet.plnielegalne treści, które będą tam przeanalizowane, mogą wtedy być usunięte z sieci, Można także skorzystać z pomocy helpline.org.pl, którzy zwrócą się z prośbą o usunięcie treści szkodliwych do administratora odpowiedniej strony www.
CYBERPRZEMOC Należy z dzieckiem rozmawiać nt. cyberprzemocy, do której najczęściej dochodzi w szkole (należy uświadomić dzieciom jak błyskawicznie i jak duży zasięg ma rozprzestrzenianie się informacji w sieci, uzmysłowić o konsekwencjach dla sprawcy (nikt nie jest w sieci anonimowy), dzieci muszą wiedzieć, że mogą liczyć na pomoc rodziców, nauczycieli, psychologów, pedagogów). Gdy już dochodzi do przemocy wobec dziecka w sieci trzeba: -wesprzeć go psychicznie, poradzić mu jak ma dalej się zachowywać w takiej sytuacji, gdy jest atakowane przez swoich kolegów, - zabezpieczyć dowody na komputerze - pozyskać informacje od świadków przemocy, -gdy zostanie ustalony sprawca przemocy należy rozmawiać i wyciągnąć konsekwencje.
UZALEŻNIENIE W 2007r. 30-letni mężczyzna z Chin spędził przed komputerem bez przerwy 3 dni po czym zmarł. W 2006r. 16-latek z Wrocławia pobił matkę, która wyłączyła komputer, gdy ten grał w komputerową grę już przez wiele godzin. Aby zapobiec uzależnieniu trzeba ustalić i konsekwentnie egzekwować zasady korzystania z komputera (spisać umowę, ustalić kiedy i jak długo może dziecko korzystać z sieci/komputera, ustalić obowiązki, jakie dziecko powinno wypełnić, aby mogło skorzystać potem z komputera, zachęcać dzieci do aktywnego spędzania wolnego czasu np. z rówieśnikami). Gdy mamy podejrzenie o uzależnieniu dziecka należy zwrócić się do specjalisty (pedagog, psycholog, psychiatra) po pomoc. Gdyby rodzice ignorowali problem uzależnienia u dziecka, a np. szkoła o takim problemie by wiedziała, musi zwrócić się w takiej sytuacji do Sądu Rodzinnego.
CYBERPRZESTĘPSTWA Niszczenie i kradzież własności cudzej. Włamywanie się do systemów. Publikowanie treści szkodliwych. Przejmowanie danych. Sprawca nie jest do końca anonimowy da się go ustalić, sprawcy takich przestępstw dokonują ich dla żartu lub aby stać się bardziej atrakcyjnym wśród rówieśników. Trzeba wiedzieć, że na serwisach internetowych znajdują się regulaminy, które powinny być przestrzegane.
SZKOLNY SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA Kadra pedagogiczna powinna być czujna i posiadać wiedzę nt. szczególnie cyberprzemocy, gdyż ona ma miejsce zwłaszcza w szkole. Powinny być zastosowane odpowiednie rozwiązania systemowe, bezpieczna struktura informatyczna, powinny być ustalone zasady korzystania z mediów. Należy przeprowadzić działania profilaktyczne skierowane do dzieci, rodziców (edukacja). Powinny być ustalone standardy reagowania na cyberprzemoc.
OFERTA EDUKACYJNA Internet jest potrzebny, nie można odciąć dostępu do sieci, gdyż nie ma to sensu w dzisiejszym świecie, w którym życie codzienne bez komputera jest niemożliwe. Trzeba edukować o zagrożeniach płynących z sieci, jak bezpiecznie i efektywnie z niej korzystać. Na stronie www.dzieckowsieci.plznajdują się materiały edukacyjne dostosowane do każdej grupy wiekowej dzieci (są tam scenariusze zajęć, e-learning dla dzieci, jak i rodziców oraz nauczycieli). Inne strony godne polecenia: www.necio.ploraz www.sieciaki.pl.