Morfologia funkcjonalna roślin

Podobne dokumenty
Czesław Hołdyński. Definicje i funkcje

BUDOWA ANATOMICZNA ŁODYG

BOTANIKA LEŚNA PĘDY ZDREWNIAŁE. Czesław Hołdyński. Typy budowy łodyg. wąskie promienie rdzeniowe TYP TILIA

Organy wegetatywne roślin

Dwuliścienne przekrój poprzeczny łodygi o budowie pierwotnej

Ciało dojrzałej rośliny składa się z systemu korzeniowego i części nadziemnej pędu. Pęd zbudowany jest przez łodygę, liście, kwiaty i owoce.

Temat: Budowa i funkcje korzenia.

Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności TKANKI ROŚLINNE. 1. Uzupełnij schemat ilustrujący hierarchiczną budowę organizmu roślin. komórka...

Botanika. T. 1 Morfologia - A. Szweykowska, J. Szweykowski

Morfologia funkcjonalna roślin

Korzeń rodzaje korzeni, budowa i funkcje, modyfikacje

Fragment epidermy dolnej liścia trzykrotki k. szparkowe zawierają chloroplasty, a k. właściwe - kuliste bezbarwne leukoplasty. Fioletowy kolor skórki

Sprawdzian wiedzy dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych.

Sprawdzian wiedzy dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych (klucz dla nauczyciela).

Nauczycielski plan dydaktyczny

Temat: Liść wytwórnia pokarmu.

Spis inwentaryzacyjny roślin do usunięcia

Temat: Tkanki roślinne. 1. Tkanki miękiszowe.

Drewno jest wspaniałe Ośrodek Edukacji Leśnej Łysy Młyn w Biedrusku r. Struktura drewna. dr inż. Edward Roszyk

Pytania na konkurs Drzewa i krzewy Polski - dla uczniów klas I

Arkusz obserwacji ROŚLINNOŚĆ

Drewno i łyko wtórne drzew liściastych na przykładach dębu, brzozy, wierzby i lipy

Kierunek: Biotechnologia. Wykład LIŚĆ

OFERTA SPRZEDAŻY HURTOWEJ DRZEW I KRZEWÓW. Lp. Gatunek Wiek Cena (zł/szt.) DRZEWA IGLASTE

Modyfikacje korzeni. dr Joanna Kopcińska Katedra Botaniki Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW. A kambium. kambium

Zestaw Dopasuj nazwę gatunkową do nazwy rodzajowej drzewa. drobnolistna, czarna, iwa, szerokolistna, osika, płacząca. Lipa Wierzba Topola

Miąższość i wartość szacowanych drzew na pniu w pasie drogi krajowej Nr 19 i Nr 74

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 4 IM. I. J. PADEREWSKIEGO

W A I T ROŚL Ś I L N CZ. Z I

Podstawy struktury Eukariota

Przykładowe wymiary drzew, kwalifikujące je do ochrony, według propozycji sformułowanych dla wybranych kompleksów leśnych w Polsce.

Zielnik. Joachim Górnaś

Sprawdzian wiedzy dla uczniów klas szkół gimnazjalnych. (klucz dla nauczyciela).

SCENARIUSZ LEKCJI PRZYRODY W KLASIE 5

INWENTARYZACJA ZIELENI

I. Tkanki twórcze (merystemy) - komórki wykazują zdolność do podziałów. 1. M. pierwotne: a. m. apikalne (wierzchołkowe) (stoŝek wzrostu łodygi i

ARKUSZ OBSERWACYJNY - DRZEWA

Cena jedn. za 1 szt. brutto. 1. Ambrowiec odmiany BoŜodrzew gruczołkowaty Brzoza brodawkowata

Budowa anatomiczna liścia roślin okrytonasiennych.

DRZEW WZDŁUŻ DROGI POWIATOWEJ NR. 2347W NA ODCINKU DK7 DĄBEK KONOPKI OD KM DO

Wykaz drzew i krzewów przeznaczonych do wycinki - kwatery zachodnie zachodniego przedpola Wilanowa. Nazwa łacińska Nazwa polska Forma Obwód (w cm)

Stawka zł /1 Opłata za Obw. Stawka zł /1. m usunięcie [cm] * powierzchni drzewa. 12 0,00 do 10 lat ,00 do 10 lat 5 1.

Korzeń rodzaje korzeni, budowa i funkcje, modyfikacje, symbiozy

OFERTA SPRZEDAŻY DETALICZNEJ DRZEW I KRZEWÓW. Lp. Gatunek Wysokość (cm) DRZEWA IGLASTE GRUNT

TAB.1 INWENTARYZACJA SZCZEGÓŁOWA ZIELENI PRZEBUDOWA UL. PARTYZANTÓW NA ODCINKU OD UL.1-GO MAJA DO PL. J. BEMA W OLSZTYNIE. Decyzja projektowa

Okres zbioru roślin. Styczeń Luty

UWAGI 30 40, szt., 3 pnie

Formy wzrostowe i trwałość roślin

OPERAT DENDROLOGICZNY

ZAŁĄCZNIK 3C - WYKAZ DRZEW DO PIELĘGNACJI. nr nr Nazwa polska Nazwa łacińska [cm] [cm] [m2] [m] [m] nr Z/N

BEAGLE W WILANOWIE RODZINNA GRA TERENOWA

Biologiczne Podstawy Produkcji Roślinnej. Opracował dr inŝ. Wiktor Berski

Zakład Biologii Sanitarnej i Ekotechniki ĆWICZENIE 6 BUDOWA ORGANIZMÓW ROŚLINNYCH I ZWIERZĘCYCH Z UWZGLĘDNIENIEM WPŁYWU CZYNNIKÓW ŚRODOWISKOWYCH

Inwentaryzacja stanu istniejącego Odcinek C

Lp. Nr drzewa Nazwa Obwód Opis 1. 1 Modrzew europejski 68 cm Usunięcie, drzewo wyciągnięte o słabo rozbudowanej koronie, rośnie w dużym zagęszczeniu

INWENTARYZACJA ZIELENI SALOMEA - WOLICA CZ. MIEJSKA - drzewa (stan na ) wysokość [m] szerokość korony [m] średnica pnia [cm]

Sprawdzian wiedzy dla uczniów klas szkół gimnazjalnych.

KOD OPIS ROZWOJU Z BULWY OPIS ROZWOJU Z NASION

Hormony roślinne ( i f t i o t h o or o m r on o y n )

Pospolite drzewa i krzewy

Inwentaryzacja zieleni zał. nr 2

Twórcza szkoła dla twórczego ucznia Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

PROJEKT pielęgnacji istniejącego drzewostanu

Drzewa iglaste i liściaste

Inwentaryzacja drzew i krzewów zlokalizowanych w pasie drogowym z oznaczeniem przewidzianych do wycinki

Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy każdym z zadań, używając długopisu lub pióra z czarnym atramentem.

OBWIESZCZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1)

ZARZĄDZENIE NR BURMISTRZA MIASTA MARKI. z dnia 17 sierpnia 2018 r.

BUDOWA I FUNKCJE KORZENIA

Inwentaryzacja stanu istniejącego Odcinek B

STRESZCZENIE CHARAKTERYSTYKA TERENU BADAŃ, PRZEDMIOT BADAŃ I METODY.

INFORMACJE O ZŁOŻONYCH WNIOSKACH W SPRAWIE ZEZWOLENIA NA USUNIĘCIE DRZEW / KRZEWÓW Lp. Data złożenia wniosku

Plantacje nasienne w Lasach Państwowych stan i perspektywy

Regulacja wzrostu zbóż

Klucz odpowiedzi i kryteria oceniania etap szkolny 2014/2015 Biologia

WYKAZ DECYZJI ZEZWALAJĄCYCH/ODMAWIAJĄCYCH WYDANIA ZEZWOLENIA NA WYCINKĘ DRZEW LUB KRZEWÓW WYDANYCH W 2013 R. Szanowni Państwo.

Cechy charakterystyczne najstarszych drzew na Osiedlu Wschód

ZAŁĄCZNIK. Część A W dyrektywie 2002/55/WE wprowadza się następujące zmiany:

Sposoby rozmnażania. Rozmnażanie to wytwarzanie nowych osobników w celu:

CZĘŚĆ RYSUNKOWA

ZAKŁAD OGRODNICZO - LEŚNY Kraków, ul.konrada Wallenroda 57\3 tel\fax , tel

Decyzja Nadleśniczego Nadleśnictwa Taczanów

Decyzja Nadleśniczego Nadleśnictwa Taczanów

INFORMACJA. nt. złożonych wniosków o wydanie zezwolenia i o wnioskach o wydanie zezwolenia na usunięcie drzew i/lub krzewów r.

Drewno i łyko wtórne drzew iglastych na przykładzie sosny pospolitej

Decyzja Nadleśniczego Nadleśnictwa Taczanów

System Informacji o Środowisku

ZMIENNOŚĆ LIŚCI W ONTOGENEZIE

GOSPODARKA DRZEWOSTANEM ZAMIENNA

(amw) Materiałoznawstwo str. 1

Waloryzacja przyrodniczo-siedliskowa nadleśnictwa

Jagra Szkółka Krzewów Ozdobnych Oferta promocyjna Jesień 2018 tel ,

Obwód. 11. Acer platanoides klon pospolity 11 1,5 3 A

Wstęp. Wstęp do ćwiczeń z botaniki

KONKURS Z PRZYRODY Klucz odpowiedzi: Etap rejonowy 2013/2014 Suma punktów do uzyskania 110

Tabela nr 1 wykaz zinwentaryzowanych drzew i krzewów ze wskazaniem zieleni do usunięcia

CERTYFIKAT. wydany podmiotowi gospodarczemu, określony w art. 29 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 834/2007

Gospodarka drzewostanem - część leśna Wykaz drzew wyznaczonych do wycinki część bez inwentaryzacji szczegółowej

KARTA ODPOWIEDZI konkurs biologiczny ETAP SZKOLNY

Inwentaryzacja dendrologiczna

Transkrypt:

Morfologia funkcjonalna roślin Pęd 1. Budowa morfologiczna, zróżnicowanie, rozgałęzienia 2. Pączki i ich rodzaje 3. Budowa pierwotna i wtórna łodyg roślin zielnych 4. Budowa wieloletniej łodygi zdrewniałej 5. Pędy roślin jednoliściennych 6. Przystosowania pędów do funkcjonowania w różnych warunkach środowiska (modyfikacje funkcjonale pędów) Pęd: łodyga oś pędu liście kwiaty, nasiona, owoce 1

Rodzaje pączków na pędach ze względu na położenie wierzchołkowe boczne ze względu na aktywność rozwojową (wzrostową) spoczynkowe (śpiące) aktywne auksyny ze względu na budowę (zawartość) co z nich powstaje liściowe mieszane kwiatowe ze względu na pochodzenie pierwotne wtórne pędy przybyszowe pączki rośliny zdrewniałej pączek rośliny zielnej 2

Schemat przedstawiający budowę pączków WIERZCHOŁEK WZROSTU PĘDU STREFY MERYSTEMU WIERZCHOŁKOWEGO: 1) PROTOMERYSTEM 2) STREFA ORGANOGENICZNA; 3) STREFA PRATKANEK 4) STREFA TKANEK STAŁYCH (STREFA RÓŻNICOWANIA) 3

TUNIKA praskórka KORPUS MERYSTEM WIERZCHOŁKOWY PĘDU zróżnicowanie promerystemu na tunikę i korpus Krótkopędy i długopędy 4

Pęd wydłużony i skrócony u jabłoni domowej ) Krótkopęd jabłoni w różnych fazach rozwoju Drzewa owocowe krótkopędy owocujące i wegetatywne, długopędy wyłącznie wegetatywne i tworzące koronę krótkopędy 5

Długo- Krótkopędy i krótkopędy i długopędy modrzewia Larix (Laris decidua sp.) Morfologia pędu kasztanowca 6

Sposoby rozgałęziania się pędów związane są z pąkami i ich aktywnością (lub nie) Fraxinus jesion Ulmus wiąz Viburnum kalina monopodialny sympodialny pseudodychotomiczny Typy rozgałęzień 1) monopodialne (= jednoosiowe) 1 7

Typy rozgałęzień 1) monopodialne (= jednoosiowe) wszystkie drzewa iglaste drzewa liściaste np. jesion, dąb Typy rozgałęzień 2) Sympodialne (= wieloosiowe) 3 2 1 8

Typy rozgałęzień 2) Sympodialne (= wieloosiowe) np.: wierzba, lipa, leszczyna, grab, wiąz Fagus sylvatica buk pospolity Carpinus betulus grab pospolity Populus nigra topola czarna 9

Typy rozgałęzień 3) Pseudodychotomiczne (= pozornie widlaste) np. : jemioła, bez lilak, klon Ślad po kwiatowym pąku szczytowym Rozgałęzienie pseudodychotomiczne c.d. Ślad po kwiatowym pąku szczytowym Cornus - dereń Aesculus hippocastanum kasztanowiec 10

BUDOWA ANATOMICZNA ŁODYG Budowa pierwotna i wtórna łodyg roślin dwuliściennych: łodygi zielne i zdrewniałe Budowa anatomiczna pierwotna łodyg roślin jednoliściennych 11

PODSTAWOWE REJONY BUDOWY PIERWOTNEJ ŁODYGI ROŚLIN DWULIŚCIENNYCH - schemat 1. skórka 2. kora pierwotna ENDODERMA 3. walec osiowy: PERYCYKL (OKOLNICA) wiązka przewodząca kolateralna otwarta pierwotny promień łykodrzewny (promień rdzeniowy) rdzeń 12

UKŁAD TKANEK W TYPOWEJ ŁODYDZE ROŚLIN DWULIŚCIENNYCH O BUDOWIE PIERWOTNEJ epiderma kolenchyma chlorenchyma pochwa skrobiowa (ENDODERMA) miękisz lub sklerenchyma (PERYCYKL) floem pierwotny kambium wiązkowe ksylem pierwotny miękisz miękisz Przekrój poprzeczny przez łodygę ziemniaka skórka kolenchyma kątowa miękisz kora pierwotna endoderma łyko zewnętrzne drewno kambium łyko wewnętrzne 13

BUDOWA PIERWOTNA ŁODYGI KOKORNAKU 1. PRZEWODZĄCA 2. MECHANICZNA 3. SPICHRZOWA FUNKCJE ŁODYG ROŚLIN DWULIŚCIENNYCH O BUDOWIE PIERWOTNEJ 4. ASYMILUJĄCA = FOTOSYNTETYZUJĄCA 5. ODBIÓR BODŹCA GRAWITROPICZNEGO JAKIE TKANKI ZA TE FUNKCJE ODPOWIADAJĄ? 14

floem pierwotny wiązka przewodząca ksylem pierwotny KAMBIUM WIĄZKOWE - z prokambium miękisz promienia łykodrzewnego z odróżnicowania miękiszu KAMBIUM MIĘDZYWIĄZKOWE KAMBIUM WIĄZKOWE ROZWÓJ BUDOWY WTÓRNEJ W ŁODYDZE - ROZWÓJ KAMBIUM KAMBIUM WIĄZKOWE I ZAKŁADAJĄCE SIĘ MIĘDZYWIĄZKOWE 15

FUNKCJE ŁODYG ROŚLIN DWULIŚCIENNYCH ZIELNYCH O BUDOWIE WTÓRNEJ 1. PRZEWODZĄCA - usprawniona 2. MECHANICZNA - usprawniona 3. SPICHRZOWA 4. ASYMILUJĄCA 5. ODBIÓR BODŹCA GRAWITROPICZNEGO KAMBIUM WIĄZKOWE MIĘDZYWIĄZKOWE JAKIE TKANKI ZA TE FUNKCJE ODPOWIADAJĄ? DREWNO WTÓRNE ŁYKO WTÓRNE Drzewo z Tule (Santa Maria del Tule, Meksyk) Cypryśnik meksykański 16

1891 Mark Twain Budowa pierwotna Budowa wtórna Drzewo z Tule (Meksyk) Cyprysik meksykański 17

Typ Aristolochia (kokornak pnącze) TYPY PRZYROSTU WTÓRNEGO U ROŚLIN DWULIŚCIENNYCH B Typ Tilia (lipa zdrewniała) PORÓWNAJ szerokość miękiszu promieni rdzeniowych GŁÓWNE RÓŻNICE W ROZWOJU BUDOWY WTÓRNEJ ŁODYG ZIELNYCH I ZDREWNIAŁYCH KAMBIUM u roślin zielnych i zdrewniałych FELLOGEN tylko u roślin zdrewniałych 18

ROZWÓJ FELLOGENU W ŁODYDZE - U ROŚLIN ZDREWNIAŁYCH KAMBIUM ksylem wtórny floem wtórny WAŻ NE! FELLOGEN powstaje blisko powierzchni łodygi, z odróżnicowania się: epidermy kolenchymy miękiszu łyka wtórnego FELLOGEN fellem i felloderma --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- PONOWNE powstanie FELLOGENU rozwój MARTWICY KORKOWEJ P K E O R R Y K D = O E W R I M C A A KORA WTÓRNA SCHEMAT BUDOWY WTÓRNEJ KILKULETNIEJ ŁODYGI ZDREWNIAŁEJ fellem PERYDERMA FELLOGEN = felloderma KORKOWICA floem wtórny KAMBIUM ksylem wtórny miękisz promieni łykodrzewnych pozostałości kory pierwotnej ksylem pierwotny floem pierwotny miękisz rdzenia 19

ksylem pierwotny KORA WTÓRNA miękisz rdzenia KAMBIUM ksylem wtórny peryderma m.in. FELLOGEN tkanki kory pierwotnej floem wtórny floem pierwotny BUDOWY WTÓRNA MŁODEJ ŁODYGI ZDREWNIAŁEJ miękisz promienia 1 Łodyga roczna Łodyga dwuletnia 4 Łodyga trzyletnia drewno wtórne PRZEKROJE POPRZECZNE ŁODYGI LIPY sezonowość działania kambium słoje przyrostów rocznych 20

21

22

SEZONOWE RÓŻNICE BUDOWY KSYLEMU WTÓRNEGO W ŁODYGACH DRZEW duże średnice mała liczba NACZYNIA lub CEWKI WŁÓKNA DRZEWNE mniejsze średnice duża liczba drewno drewno WIOSENNE LETNIE - lepiej - lepiej przewodzi wzmacnia Wycinek przekroju poprzecznego z łodygi lipy 23

SCHEMAT BUDOWY ANATOMICZNEJ WIELOLETNIEJ ŁODYGI ZDREWNIAŁEJ ksylem wtórny Kora wtórna pierścienie przyrostu rocznego twardziel biel KAMBIUM floem wtórny peryderma albo felloderma, FELLOGEN i martwica korkowa Jasna (nie zabarwiona) twardziel: lipa, świerk Brak twardzieli: olsza, kasztanowiec, osika, brzoza, buk Ciemna (zabarwiona) twardziel: dąb, modrzew, sosna, cis cis dąb 24

BIEL komórki miękiszu są żywe! Funkcje bielu: przewodzenie spichrzowa mechaniczna TWARDZIEL komórki miękiszu obumarły! Funkcja twardzieli: mechaniczna Twardziel nie pełni funkcji: przewodzącej spichrzowej WCISTKI w naczyniu W komórkach twardzieli gromadzą się oleje, gumy, żywice, garbniki, substancje aromatyczne i barwiące 25

peryderma 1-9 - kolejne pokłady fellemu MARTWICA KORKOWA aktualnie działający FELLOGEN floem wtórny ROZWÓJ MARTWICY KORKOWEJ - SCHEMAT FELLEM MARTWICA KORKOWA Sosna zwyczajna 26

Czy odróżniasz? KOREK KORA PIERWOTNA KORA WTÓRNA KORKOWICA MARTWICA KORKOWA? FUNKCJE WIELOLETNICH ŁODYG ZDREWNIAŁYCH 1. PRZEWODZĄCA - usprawniona! 2. MECHANICZNA - usprawniona! 3. SPICHRZOWA - usprawniona! JAKIE TKANKI ZAPEWNIAJĄ TE FUNKCJE? 27

Rozłogi nadziemne Rozogi podziemne Pędy traw ROZŁOGI mają długie międzywęźla (= długopędy) - bl. liściowa pochwa liściowa Pęd trawy (źdźbło) kolanko (sklerenchymatyczny pierścień chroniący merystem interkalarny) 28

BUDOWA ANATOMICZNA PIERWOTNA ŁODYG ROŚLIN JEDNOLIŚCIENNYCH - SCHEMAT wiązka przewodząca KOLATERALNA ZAMKNIĘTA sklerenchyma epiderma floem pierwotny ksylem pierwotny miękisz asymilacyjny miękisz zasadniczy lub spichrzowy BRAK WYRAŹNYCH: 1. KORY PIERWOTNEJ 2. RDZENIA 3. PROMIENI ŁYKO- DRZEWNYCH Łodyga kukurydzy przekrój poprzeczny w międzywęźlu 29

BUDOWA ANATOMICZNA PIERWOTNA ŁODYG ROŚLIN JEDNOLIŚCIENNYCH - SCHEMAT wiązka przewodząca KOLATERALNA ZAMKNIĘTA sklerenchyma epiderma floem pierwotny ksylem pierwotny miękisz asymilacyjny miękisz zasadniczy lub spichrzowy np. u pszenicy wiązki przewodzące kolateralne zamknięte KANAŁ POWIETRZNY Pszenica przekrój poprzeczny przez łodygę (źdźbło) 30

wiązka przewodząca kukurydza łodyga pełna kanał powietrzny pszenica ŹDŹBŁO FRAGMENTY PRZEKROJU POPRZECZNEGO ŁODYG TRAW W MIĘDZYWĘŹLU EUSTELA ATAKTOSTELA DWULIŚCIENNE JEDNOLIŚCIENNE 31

Nietypowy przyrost wtórny łodyg roślin jednoliściennych Dracena właściwa Aloe arborescens Aloes drzewiasty Yukka 32

NIETYPOWY PRZYROST WTÓRNY U JEDNOLIŚCIENNYCH KAMBIUM wiązka leptocentryczna miękisz Modyfikacje pędów Pędy roślin mogą ulegać różnym przekształceniom pełnią nietypowe dla nich funkcje. umożliwia to roślinom wyższym przystosowanie się do bytowania w różnych warunkach środowiskach możliwość rozmnażania wegetatywnego 33

Modyfikacje funkcjonalne pędu i jego części Nadziemne Gałęziaki Opuntia» Ruscus» Asparagus Liściaki Podziemne Rozłogi podziemne Kłącza Bulwy: typowe, hypokotylowe, mieszane Cebule, bulwocebule» redukcja blaszki liściowej, ogonek liścia spłaszczony Rozłogi nadziemne Ciernie pędy kłujące (obronne)» przekształcone liście berberys, kaktusy» przekształcone pędy boczne głóg, śliwa tarnina» przekształcone przylistki robinia akacjowa Wąsy pędy pnące Pędy spichrzowe Pędy bezzieleniowe Pędy epifitów, liany, pnącza Pędy pułapkowe (liście) Rozłogi (ang. stolons) podziemne lub nadziemne płożące długopędy Rozłogi podziemne Jasnoty białej Lamium album Rozłogi nadziemne Pięciornika gęsiego Potentilla anserina 34

WĘZEŁ z łuskowatym liściem i pączkiem bocznym DŁUGIE MIĘDZYWĘŹLE CECHY CHARAKTERYSTYCZNE: Wydłużone międzywęźla Łuskowate liście w węzłach ROZŁÓG ( STOLON ) nadziemny Poziomka pospolita Bluszczyk kurdybanek Glechoma hederacea 35

Perz zwyczajny Agropyron repens Kłącza podziemne krótkopędy spichrzowe ang. rhizome; łac. rhizoma kłącze kosaćca niemieckiego Iris germanica kłącze zawilca gajowego Anemone nemorosa A Kłącze kokoryczki 36

Morfologia kłącza kokoryczki wielokwiatowej Polygonatum multiflorum wzrost kłącza sympodialny czworolist kłącza kokoryczka konwalia tatarak 37

Bulwy pędowe bulwy epikotylowe (nadziemne pędy magazynujące bulwy typowe (ziemniak, topinambur) bulwy hypokotylowe bulwy mieszanego pochodzenia (bulwocebule) resztka stolonu liścioślad pąk boczny BULWY PĘDOWE na końcach podziemnych STOLONÓW Słonecznik bulwiasty Helianthus tuberosus pąk wierzchołkowy 38

Roślina ziemniaka Solanum tuberosum Trzy rodzaje łodyg r o z ł o g i + b u l w y p ę d o w e BULWY na końcach podziemnych ROZŁOGÓW ( STOLONÓW ) Psianka ziemniak ( Ziemniak ) Solanum tuberosum 39

Pędowe pochodzenie bulwy ziemniaka młode pędy nadziemne Bulwy nietypowe: epikotylowe, hypokotylowe i mieszanego pochodzenia 40

BULWA PĘDOWA nadziemna (bulwa epikotylowa) kalarepa Begonia bulwiasta Rzodkiewka Karpiel (brukiew) BULWY HYPOKOTYLOWE 41

łodyżka z owocem pąk bulwa korzeń przybyszowy BULWA HYPOKOTYLOWA Cyklamen perski epikotyl BULWY MIESZANE Seler hypokotyl korzeń główny 42

Begonia bulwiasta rzodkiewka brukiew BULWY HYPOKOTYLOWE Cebula krótkopęd ang. bulb, łac. bulbus Czosnek cebula Allium cepa 43

Przekrój podłużny cebuli cebuli (Allium cepa) Przekrój poprzeczny CEBULE fenkuł cebula czosnek czosnek fenkuł por 44

Przekrój podłużny cebuli pora (Allium porrum) w kątach liści u lilii bulwkowatej w kwiatostanie u czosnku CEBULE na pędach nadziemnych 45

MIECZYK BULWOCEBULA BULWOCEBULA bulwocebula okryta łuskami bez łusek Zimowit jesienny Krokusy BULWOCEBULE 46

Pędy spichrzowe nadziemne Kapusta warzywna głowiasta Brassica oleraceae var. capitata nadziemny pęd spichrzowy przekrój podłużny pąk wierzchołkowy nasada liścia spichrzowego pąk boczny w pachwinie liścia skrócona łodyga (tzw. głąb) 47

Kapusta warzywna brukselka Kapusta warzywna głowiasta Kapusta kalafior, k-brokuł Kapusta pastewna Kaktusy sukulenty łodygowe: Łodyga żeberkowana Miękisz wodny Liście zamienione w ciernie 48

Zmodyfikowane łodygi magazynujące wodę Kaktus Carnegia sp. areole Łodygi zmodyfikowane, spichrzowe Fot. Cz. Hołdyński Wilczomlecze Euphorbia sp. Wilczomlecze Euphorbia sp. 49

Sukulenty łodygowe Baobaby Cucumber tree Socotra islands Rose bottle tree Socotra desert 50

Napęczniałe łodygi magazynujące wodę u Pachypodium (rodzina Toinowate) Sukulenty łodygowe i liściowe aloesu Aloe sp. 51

Fot. Fot. Cz. Cz. Hołdyński Fot. Cz. Hołdyński 52

cierń przylistkowy Cierń pochodzenia pędowego CIERNIE robinia akacjowa tarnina berberys Cierń pochodzenia liściowego grusza głóg Długopędy czy krótkopędy? śliwa tarnina szakłak pospolity 53

Fot. Cz. Hołdyński 54

Pędy obronne Chorisia speciosa 55

Pędy pnące, czepne korzenie przybyszowe wąsy pochodzenia liściowego wąsy pochodzenie pędowego wąsy z przylgami pędy z włoskami czepnymi Wąsy pochodzenie pędowego winorośli Vitis. sp. 56

Męczennica Passiflora wąsy pędowe przekształcone pędy boczne WĄSY PĘDOWE z przylgami Winobluszcz 57

Distictis buccinatoria - Bignoniaceae Groch siewny Pisum sativum groch winorośl Pędy czepne, pnące pochodzenia pochodzenie liściowego pędowe 58

Pędy czepne z haczykowatymi włoskami Przytulia czepna Galium aparine Bluszcz pospolity Pędy czepne z korzeniami przybyszowymi Bluszcz zwyczajny Hedera helix 59

Gałęziaki Spłaszczone zielone łodygi (główne lub boczne), które przejmują funkcje liścia liście silnie zredukowane nitkowate, łuskowate szybko odpadają lub igły Platykladium (opuncja, fyllokaktus) fyllokladium (myszopłoch) kladokladium (szparag) Gałęziaki typu PLATYKLADIUM spłaszczone pędy o nieograniczonym wzroście opuncji Opuncja sp. 60

GAŁĘZIAKI typu PLATYKLADIUM (liście silnie zredukowane) Homalocladium platycladium 61

Gałęziaki typu PLATYKLADIUM zygokaktus kaktus bożonarodzeniowy Gałęziaki typu FYLLOKLADIUM (spłaszczony, podobny do liścia pęd boczny o ograniczonym wzroście) myszopłocha Ruscus asculeatus 62

Gałęziaki typu KLADOKLADIUM spłaszczone pędy boczne podobne do igieł gałęziaki Szaraga lekarskiego Asparagus officinalis LIŚCIAKI spłaszczone ogonki liściowe Pełnią funkcje blaszek liści u wielu gatunków akacji 63

Liściaki Acacia verticillata Inne modyfikacje pędów pędy bezzieleniowe roślin pasożytniczych pędy/liście pułapkowe r. owadożernych (mięsożernych) pędy epifitów, pnącza, liany 64

Pędy bezzieleniowe Rośliny myko-heterotroficzne Neottia nidus-avis Gnieźnik leśny Łuskiewnik różowy Lathera squamaria pasożyt korzeni drzew i krzewów Pędy bezzieleniowe łuskiewnika różowego Lathera squamaria 65

Corallorhiza sp. Żłobik Epipogium sp. storzan 66

Zaraza Orobanche sp.- pasożyty r. zielnych i drzew blaszka liściowa PUŁAPKA nasada liścia LIŚCIAK ogonek liścia funkcja CZEPNA Dzbanecznik Pędy - LIŚCIE PUŁAPKOWE ROŚLIN MIĘSOŻERNYCH 67

Dziękuję 68