Małpka Express ma 70 mln zł długu. Nowy prezes zdradza szczegóły planu restrukturyzacji data aktualizacji: 2017.11.17 Pod koniec października Małpka złożyła wniosek o otwarcie postępowania układowego - dowiedział się portal wiadomoscihandlowe.pl. Spółka ma zaległe zobowiązania finansowe wobec ok. 600 podmiotów, a jej dług sięga ok. 70 mln zł, przy czym mniej więcej połowę tej kwoty stanowi dług wewnętrzny. Na temat planu ratowania firmy rozmawialiśmy z nowym prezesem Małpki, Markiem Prestonem. Przypomnijmy, że o trudnej sytuacji sieci kontrolowanej przez fundusz PineBridge informowaliśmy jako pierwsi 20 października. Opublikowaliśmy wówczas tekst pt. "Puste półki w sklepach Małpka Express. Czy sieć podzieli los Almy?", w którym napisaliśmy, że sieć zalega z płatnościami i zmuszona jest do zamykania sklepów. Z artykułem tym można się zapoznać, klikając w niniejszy link. *** Paweł Jachowski: Na półkach sklepów Małpka Express brakuje towarów. Firma od kilku
miesięcy zalega z płatnościami. Jakie są przyczyny tych problemów? Mark Preston: Przyczyną jest brak gotówki na zakup produktów. Spółka w swojej historii nigdy nie pokazała zysku, bo zawsze inwestowała w rozwój sieci. Przez ostatnie dwa lata jednak sieć sklepów się zmniejszała i przyszedł moment, kiedy zostały wyczerpane wszystkie możliwe źródła finansowania działalności. To nastąpiło w sierpniu. Małpka prowadziła wcześniej rozmowy z inwestorami, ale pewne wydarzenia potoczyły się szybciej i tak oto znaleźliśmy się w obecnej sytuacji. Skąd wziął się ten brak gotówki? Nie można powiedzieć że państwo przeinwestowaliście, bo w ostatnich latach otwarć sklepów praktycznie nie było. Gotówka jest tak długo, jak ktoś ją dosypuje. Tak było przez rok. Ale przychodzi moment, kiedy każdy właściciel szczególnie gdy jest nim fundusz dochodzi do limitu dla danej inwestycji. Fundusz ma swoje reguły, istnieją ograniczenia w zakresie tego, ile można w dany projekt zainwestować. W przypadku PineBridge, obecnego głównego właściciela Małpki, ten limit został już przekroczony? Tak i w związku z tym intencją funduszu stała się restrukturyzacja Małpki w celu umożliwienia wejścia współinwestora. Czy aktualnie toczą się rozmowy z inwestorami branżowymi lub finansowymi? Rozmawiam przede wszystkim z inwestorami branżowymi. Gdyby w grę mieli wejść inwestorzy finansowi, to raczej dopiero po zawarciu układu z wierzycielami Małpki. Fundusze, szczególnie te obecne w Polsce, nie lubią inwestować w projekty, które znajdują się w opałach. Dlatego w przypadku Małpki nastawiamy się raczej na branżowych graczy. Małpka nie jest mała, ma 130 działających w tej chwili sklepów i możliwości otwarcia kolejnych 100, a potencjał na ponad 15 mln zł obrotu miesięcznie może kogoś zainteresować. Rozmawiacie o sprzedaży spółki w całości, czy o wyzbyciu się części udziałów? Jestem otwarty na wszystkie scenariusze. Moją misją jest uratować firmę i zapewnić docelowo jak najlepsze warunki wyjścia akcjonariuszy z inwestycji przy jednoczesnym zabezpieczeniu interesów kontrahentów spółki. Jeżeli więc najlepsza oferta wyjdzie od kogoś, kto zechce przejąć całą spółkę, a przy tym zagwarantuje spłatę wszystkich długów, to moja rekomendacja dla właścicieli Małpki będzie taka, żeby na tę ofertę przystać. Z iloma podmiotami toczą się w tej chwili rozmowy? Rozmawiamy z 3-4 graczami, te negocjacje znajdują się w różnych fazach. Są to zarówno firmy mniejsze, jak i większe, o kapitale polskim i zagranicznym. Małpka jest firmą na tyle dużą, że nawet dla sporych graczy mogłaby oznaczać wzrost przychodów o 2-3 proc. Wszystkim, z którymi rozmawiamy pokazujemy, że mamy plan restrukturyzacji i że Małpka posiada duże zaplecze, w tym systemy informatyczne, narzędzia oraz doświadczony zespół sprzedażowy, umożliwiające szybkie wejście lub umocnienie pozycji w segmencie convienience. Zachęcamy inwestorów nie do czekania, a do rozmawiania, bo w tym momencie program naprawczy możemy jeszcze wspólnie z wierzycielami poukładać na różne sposoby. Później nie będzie to już tak łatwe. Szukam partnera do restrukturyzacji, który będzie chciał skorzystać z naszych doświadczeń i
zasobów i którego celem będzie rozwój nowoczesnego convenience w Polsce. Pierwszym krokiem jest konieczność zatowarowania sklepów, aby móc wspólnie dalej rozwijać sieć. To jest w tej chwili problem największy, ale zarazem najprostszy do załatwienia i jego efekty byłyby widoczne bardzo szybko. Czy złożyliście już do sądu wniosek o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego? 27 października złożyliśmy wniosek o rozpoczęcie postępowania układowego - nie jest to postępowanie w przyspieszonym trybie ani sanacja, ani tym bardziej postępowanie upadłościowe. Mamy nadzieję, że postępowanie restrukturyzacyjne uda się otworzyć do końca listopada. Potem będziemy mieli miesiąc na utworzenie szczegółowego planu i wypełnienie pozostałych formalności. Już wiem, że będę chciał utworzyć radę wierzycieli, aby zapewnić im istotny głos w całym procesie. Jakie będą dalsze kroki zobaczymy. Czy Małpka posiada, w pana ocenie, wystarczające aktywa na sfinansowanie procesu restrukturyzacji? Jest na to duża szansa. Kluczowe w procesie restrukturyzacji będzie to, jak szybko uda się zredukować pewne koszty, wznowić dostawy towarów i odbić ze sprzedażą. Czy jacyś wierzyciele Małpki złożyli wnioski o upadłość spółki? Nie. Regularnie sprawdzamy w sądzie - ostatni raz sprawdzałem to trzy dni temu. Ale musimy pamiętać, że od momentu złożenia wniosku restrukturyzacyjnego w sądzie ma on pierwszeństwo przed wnioskami o upadłość. A spodziewacie się, że ktoś taki wniosek złoży? Myślę, że ktoś może to zrobić, szczególnie małe podmioty. Większe firmy nie, bo one do nas przychodzą i wtedy z nimi rozmawiamy. Mają również świadomość, że upadłość to ostateczny i najmniej korzystny dla wszystkich scenariusz, kiedy wszystkie inne możliwości się już wyczerpały. Tak więc ewentualny wniosek może zostać złożony w sytuacji, gdy ktoś będzie się bardziej kierował emocjami, niż rozumem. Ilu podmiotom zalegacie z płatnościami? Jakiej kwoty sięgają te zobowiązania? Lista zawiera około 600 podmiotów, z czego wiele to małe firmy. Nasz dług całkowity, który idzie do układu, to około 70 mln zł, z czego około połowa to zobowiązania wobec kontrahentów. O dalszych szczegółach będziemy mogli mówić, kiedy sąd rozpatrzy nasz wniosek. Chcę podkreślić, że w przypadku większości dostawców wierzytelności nie są zabezpieczone. To oznacza, że dostawcy są bardzo zainteresowani tym, aby restrukturyzacja się powiodła. Zdają sobie sprawę, że w przeciwnym razie szanse na zwrot są o wiele bardziej ograniczone. Widzę, że wierzyciele są bardzo otwarci, żeby nadal robić z nami biznes, zwłaszcza w obliczu planowanej restrukturyzacji. Jakie propozycje padają z waszej strony w zakresie harmonogramu spłaty długów? Zakładamy, że sam proces restrukturyzacyjny potrwa od roku do półtora roku. Zatwierdzenie układu może trwać dosyć długo. Gdy to się uda, pół roku później ruszą pierwsze płatności, przy czym propozycje spłat zakładają rozłożenie ich na kilka lat. Dłuższe terminy - wstępnie zakładamy okres dziewięciu lat - dotyczą wierzytelności wewnętrznych, w przypadku zobowiązań do kontrahentów
okresy te byłyby krótsze. Zamierzamy stworzyć takie narzędzia i struktury, żeby umożliwić wierzycielom handlowanie długiem, wczesne upłynnienie go. To nie jest łatwe do zrobienia, biorąc pod uwagę sposób prowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego, ale mamy kilka pomysłów. Zastanawiamy się nad obligacjami restrukturyzacyjnymi. Co do zasady chcemy tworzyć takie narzędzia, aby umożliwić sprzedawanie długu. Załóżmy, że sąd zgodzi się otworzyć postępowanie restrukturyzacyjne i tym samym egzekucja długu zostanie zawieszona na czas trwania tego postępowania. Jakie działania planujecie podjąć, żeby uzdrowić sytuację sieci? Będziecie zamykać kolejne sklepy, ograniczać zatrudnienie? Wiele rzeczy jest już w toku. W ciągu ostatnich kilku tygodni zamknęliśmy ok. 30 sklepów przynoszących duże straty. Dotyczy to sytuacji, w których widzieliśmy, że w danym miejscu nie ma szansy na zwiększenie obrotów. Dążymy do tego, aby aktualnie sieć liczyła ok. 130 sklepów z potencjałem, lub takich, które w ciągu miesiąca-dwóch mogą stać się rentowne. W takich przypadkach zrobimy wszystko, co w naszej mocy, aby pomóc im dojść do rentowności jak najszybciej. Na pewno nie będzie z naszej strony inwestowania długoterminowego w nadziei, że jakiś sklep, który dziś sobie nie radzi, w przyszłości będzie osiągał lepsze wyniki. Nie mamy takiego luksusu, by sobie na to pozwolić, a poza tym byłoby to nie w porządku wobec wierzycieli. Zamierzacie renegocjować czynsze za wynajmowane lokale? W niektórych przypadkach już to zrobiliśmy. Robimy także wszystko co w naszej mocy, aby pilnować terminów płatności czynszów. Jestem zdeterminowany, żeby wspierać naszych partnerów, prowadzących sklepy o realnym potencjale rozwoju. W takich przypadkach osobiście angażuję się w rozmowy z właścicielami nieruchomości. Czynsze wciąż stanowią istotną pozycję w strukturze kosztów utrzymania sklepów. I trochę to rozumiem, bo w ostatnich latach różne sieci handlowe wchodziły w nowe lokalizacje niezależnie od kosztów, byle tylko tam być. To sprawiło, że czynsze dla wszystkich są dziś takie, jakie są. Czy 130 sklepów to poziom, poniżej którego już nie zejdziecie? Przypomnijmy, że Małpka Express za czasów poprzedniego właściciela miała nawet ok. 350 sklepów. To zakłada nasz plan. 130 sklepów, które pozostaną w sieci Małpka, można podzielić na dwie grupy: ok. 50 placówek, które ja nazywam low-costowymi i 80 sklepów convenience z prawdziwego zdarzenia. Sklepy low-costowe to te, w przypadku których czynsz jest niski i nawet pomimo relatywnie niedużych obrotów placówka jest w stanie wygenerować chociaż mały zysk. Tych punktów sklepów w przyszłości może być więcej, bo w tej chwili samego wyposażenia, które pozostało po zamkniętych sklepach, starczyłoby nam na 100 nowych lokali. Nie zamierzacie sprzedawać tego rodzaju aktywów jak meble sklepowe? Dostajemy różne oferty, ale wolałbym tego nie robić. Nie jestem tu po to, aby likwidować tę spółkę. Nie sądzę, że dostalibyśmy sensowne pieniądze, wyprzedając dziś takie aktywa. Zakładam, że wyposażenie jest o wiele więcej warte wewnątrz sklepu, niż gdy się je sprzedaje. Ale jeżeli stosunkowo szybko nie znajdziemy się w punkcie, w którym będzie można wznowić rozwój sieci, to możliwe, że zbędne urządzenia i meble sprzedamy, jeśli ktoś da za nie dobrą cenę.
Wspomniał pan o 80 sklepach convenience z prawdziwego zdarzenia. Chodzi głównie o placówki zlokalizowane w największych miastach? To sklepy z potencjałem do wzrostu obrotów, które mogłyby pokazać, czym dziś w Polsce może być sklep convenience. W tych sklepach trzeba będzie dopasować ofertę i politykę cenową do innych klientów, niż w punktach low-costowych. Wcale nie dotyczy to tylko sklepów w dużych miastach. Niejednokrotnie dobry sklep w małym mieście osiąga lepsze wyniki niż podobna placówka zlokalizowana w Gdańsku czy Warszawie. Rozważaliście skupienie się na konkretnym terytorium, np. kolebce sieci, czyli Poznaniu i okolicach i jednoczesną rezygnację z innych miejsc, takich jak choćby Warszawa, w której macie ok. 10 sklepów? Wzięliśmy to pod uwagę, ale ku takiej opcji się nie skłaniamy. Nie podejmiemy decyzji o wycofaniu się na przykład z Warszawy. Ale są pewne obszary Polski, w których mamy pojedyncze placówki i w tych przypadkach rozważamy czasami zamknięcie sklepu w celu ograniczenia kosztów logistyki. Prowadzimy też rozmowy na temat tego, aby część sklepów sprzedać, wydzierżawić je w innych strukturach, albo współprowadzić z kimś, jeżeli będzie to leżało w interesie danego sklepu. Czy w ramach restrukturyzacji firmy zamierzacie ograniczać liczbę pracowników? W centrali już teraz zatrudnienie jest na połowie wcześniejszego poziomu. Nie przewiduję dalszych redukcji. Koszty związane z pracą centrali będą spadać dalej, bo ze względu na okresy wypowiedzenia, wciąż jeszcze płacimy niektórym naszym byłym pracownikom. Prowadzimy także rozmowy z dostawcami usług, którzy ze względu na naszą sytuację są gotowi do renegocjacji warunków. Muszę przyznać, że jestem pod wrażeniem skuteczności zespołu Małpki, który w ciągu zaledwie miesiąca dokonał znaczącej redukcji kosztów. Dotychczasowe zwolnienia nie kwalifikowały się do kategorii zwolnień grupowych? Nie, nie było potrzeby zwolnień grupowych. Mamy kilka pomysłów, jak dalej ograniczyć koszty pracy, np. poprzez optymalizację godzin pracy poszczególnych sklepów. W niektórych miejscowościach rozważymy zmianę godzin otwarcia placówek chcemy je dopasować do rzeczywistych potrzeb klientów. Co jeszcze zamierzacie zmienić w sklepach? Małpka, żeby mieć szansę funkcjonować dalej jako oddzielna sieć, musi stać się dla klientów bardziej istotna. Sieć powinna stać się bardziej zauważalna i bardziej dopasowania do oczekiwań lokalnych społeczności. Znaczna część naszych sklepów jest ulokowana na osiedlach. Ruch mamy tam głównie rano i po pracy, wieczorem. Za dnia liczba klientów jest ograniczona. Tymczasem na danym osiedlu w ciągu dnia może na przykład pozostawać w domach wiele matek z dziećmi, czy starszych ludzi. Rozważam tutaj opcję dostarczania tym osobom produktów do domu w ciągu dnia, za pośrednictwem pracowników sklepów albo pracowników zewnętrznych. Inny pomysł to umożliwienie klientom zdalnego składania zamówień i następnie osobistego odbioru skompletowanych zakupów. Będziemy badać zapotrzebowanie i szukać sposobu na to, żeby Małpki stały się bardziej zauważalne i istotne dla mieszkańców. Zakładam, że teraz mówimy już raczej o długofalowych planach? To są plany bardziej bliskie, niż dalekie. W tej chwili pracujemy przy ograniczonych zasobach. Musimy optymalizować każdy metr sali sprzedaży. To się nie zmieni również wtedy, kiedy pojawi się inwestor.
Wspomniał pan o ograniczonych zasobach. Skąd firma zamierza pozyskać pieniądze na funkcjonowanie w nadchodzących tygodniach? Rozważamy wszystkie opcje. Rozmawiamy nawet z ubezpieczycielami, chociaż wiem, że to długa droga. Na dziś nie mamy prawie żadnych kredytów kupieckich, kupujemy za gotówkę. W planie restrukturyzacji wskazane są różne źródła finansowania, a jednym z nich jest stopniowy powrót do kredytów kupieckich. Małpka poniosła w ostatnim czasie znaczne straty wizerunkowe. Co zamierzacie zrobić żeby przekonać dostawców, którym zalegacie z płatnościami, a także klientów, którzy widzą puste półki, do tego, by wam ponownie zaufali? Jeśli chodzi o dostawców, najważniejsze będzie to, żeby ponownie płacić na czas. Gdy otwarte zostanie postępowanie restrukturyzacyjne, będziemy musieli regulować wszystkie płatności na bieżąco, dług nie będzie mógł dalej rosnąć. Zamierzamy współpracować z dostawcami w taki sposób, aby czuli się pewnie. To jest dla nas priorytet. Natomiast, jeśli chodzi o konsumentów, to najważniejsze jest, żeby sklepy zaczęły znów spełniać swoją rolę. Musi być w nich dostępna pełna oferta produktów, szczególnie świeżych. Chcemy wsłuchiwać się w potrzeby klientów i jak najlepiej dostosowywać do nich asortyment, obsługę czy godziny otwarcia. A co z ajentami i pracownikami? Tutaj zaufanie też zostało mocno nadszarpnięte i jeśli sieć ma przetrwać, to będzie musiała je odbudować. Jakie działania zamierzacie podjąć w tym zakresie? Przykro mi, że znaleźli się w takiej sytuacji. To ludzie, którzy bardzo dużo i ciężko pracują, a mimo to znaleźli się takiej sytuacji. Robimy co możemy, żeby uległa ona zmianie. Z tego co wiem, wielu naszych ajentów w ciągu ostatniego roku się wymieniło. Mamy bardzo wielu nowych ajentów, a to oznacza, że oni są jeszcze bardziej wrażliwi na obecną sytuację. Podstawowym problemem dla nich jest to, że zmalała im bonusowa część wynagrodzenia, ta powiązana z wynikami sklepu. Przyczyną są oczywiście niższe obroty sklepów. Zamierzacie zmienić system wynagrodzeń? Odejść od tej części powiązanej z bonusami, wprowadzić stałe kwoty? Tego akurat nie rozważaliśmy, ale prowadzimy w tej chwili cztery testy dotyczące sposobu prowadzenia sklepów. Jednym z pomysłów jest model direct employed. Drugi pomysł jest taki, aby jeden ajent nadzorował kilka sklepów dziś zwykle na jednego ajenta przypada jeden sklep. Zakładamy, że jeśli ktoś prowadzi trzy sklepy, to łatwiej jest mu optymalizować ich działanie, przenosić pracowników między placówkami, zmieniać godziny otwarcia itp. Taka osoba będzie jednak potrzebowała wsparcia w postaci narzędzi i szkoleń. Ich dostarczenie to zadanie dla centrali. Analizujemy, jak wygląda dziś model ajencji w Polsce, ale żadne finalne decyzje jeszcze nie zapadły. Kiedy testowane zmiany mogłyby zostać wprowadzone na poziomie całej sieci? Jesteśmy na etapie testowania różnych rozwiązań. Skoro jednak w całej firmie wprowadzamy zmiany, to można spodziewać się, że również w tym zakresie coś wdrożymy. Jeśli po testach okaże się, że taki system jest bardziej fair dla ajentów, to go wprowadzimy. Jaka przyszłość czeka koncept MExpress? Zamierzacie zrezygnować z tego szyldu, czy na razie go zostawicie?
Uważam, że MExpress to marka, którą warto trzymać i budować. W przypadku części naszych sklepów, moglibyśmy pójść w tym kierunku. Szyld Małpka Express pozostawilibyśmy bardziej dla sklepów low-costowych, tych kojarzących się na przykład ze sprzedażą alkoholi lub mniejszą liczbą SKU. Mamy dwie marki, jedna z nich jest od dawna eksploatowana, a druga stosunkowo nowa - zamierzamy korzystać z ob. Każda z nich ma ogromną wartość i potencjał. Jak wyglądają tegoroczne wyniki finansowe sieci Małpka? Jak wypadają w zestawieniu z ubiegłym rokiem? Do końca września zanotowaliśmy 20-proc. spadek przychodów rok do roku. Jednak straty na poziomie operacyjnym są zbliżone do poziomu z 2016 r., ale w tym roku wiele z tych kosztów wynika z zamknięcia kilkudziesięciu placówek. Warto natomiast podkreślić, że wyniki na poziomie sklepów są do końca września o wiele lepsze niż rok temu to efekt zamknięcia nierentownych placówek. Koszty generowane przez centralę również są o wiele mniejsze i nadal w dość szybkim tempie spadają. Jaka przyszłość czeka Małpkę? Czy sieć przetrwa na rynku? Jestem przekonany, że Małpka ma szansę być przykładem tego, jak można uzdrowić sieć handlową. Do tej pory takich przypadków nie było A zatem kiedy klientów Małpki po wejściu do sklepu znów przywitają wypełnione towarem półki? Chciałbym, żeby tak było na początku przyszłego roku. Fajnie byłoby wcześniej, ale myślę, że jest to kwestia dwóch trzech miesięcy. Źródło: https://www.wiadomoscihandlowe.pl/artykuly/malpka-express-ma-70-mln-zl-dlugu-nowy-prezes-zdra,43363