RAPORT FUNKCJONOWANIA PLACÓWEK OPIEKUŃCZO WYCHOWAWCZYCH Z TERENU WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO ZA 2009 ROK (stan na 12.2009 r.)

RAPORT FUNKCJONOWANIA PLACÓWEK OPIEKUŃCZO WYCHOWAWCZYCH Z TERENU WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO ZA 2009 ROK (stan na 12.2009 r.) 1. Przepisy prawne dotyczące funkcjonowania placówek. 1. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175 poz. 1362 z późn. zm). 2. Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej z dnia 23 marca 2005 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 61 poz. 543 z późn. zm.). 3. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie placówek opiekuńczo -wychowawczych z dnia 19 października 2007 r. (Dz. U. z 2007 r. Nr 201 poz. 1455). 4. Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 19 października 2005 r. w sprawie szczegółowych zasad kontroli nad przestrzeganiem standardu wychowania i opieki w placówkach opiekuńczo - wychowawczych z dnia 19 października 2005 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 214 poz. 1812 z późn. zm.). Rejestr placówek opiekuńczo wychowawczych oraz ośrodków adopcyjno - opiekuńczych Zgodnie z art. 84 pkt. 1a ustawy z dnia 12 marca 2004 r. placówki opiekuńczo wychowawcze i ośrodki adopcyjno opiekuńcze podlegają obowiązkowi rejestracji. W związku z powyższym zgodnie z art 84 pkt 2 ww. ustawy Wojewoda prowadzi rejestr placówek placówek opiekuńczo wychowawczych oraz rejestr ośrodków adopcyjno - -opiekuńczych. Wojewoda corocznie ogłasza rejestry w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Obecnie w rejestrze placówek opiekuńczo wychowawczych prowadzonego przez Wojewodę Łódzkiego znajduje się 136 funkcjonujących placówek opiekuńczo wychowawczych, a w rejestrze ośrodków adopcyjno opiekuńczych 7 ośrodków, które funkcjonują na terenie województwa łódzkiego. 2. Liczba placówek w województwie łódzkim Rejestr prowadzony przez Wojewodę Łódzkiego zawiera 161 wpisanych placówek opiekuńczo wychowawczych. Aktualnie na terenie województwa łódzkiego funkcjonuje 136 placówek opiekuńczo wychowawczych, w tym 88 placówek wsparcia dziennego i 48 całodobowych placówek opiekuńczo wychowawczych (13 placówek rodzinnych, 22 socjalizacyjnych, 2 interwencyjne i 11 placówek wielofunkcyjnych. Placówki znajdują się one na terenie 17 powiatów. W 2009 r. utworzono 2 całodobowe placówki opiekuńczo wychowawcze typu rodzinnego tj. w Łodzi i w powiecie tomaszowskim oraz 4 placówki wsparcia dziennego (w Sieradzu, Łasku, Gminie Rozprza, Łodzi). Zlikwidowano natomiast 10 placówek wsparcia dziennego, dodatkowo 2 placówki zawiesiły swoją działalność. Sześć placówek wsparcia dziennego prowadzonych jest przez powiat/gminę, pozostała liczba placówek (82) prowadzona jest przez organizacje pozarządowe. 1

Liczba placówek Ogółem 136 Typ placówki socjalizacyjna rodzinna interwencyjna wielofunkcyjna wsparcia dziennego 22 13 2 11 88* * w liczbie placówek wsparcia dziennego uwzględniono też 2 placówki, które zawiesiły swoją działalność W 2009 roku powiat kutnowski wystąpił do Wojewody Łódzkiego z wnioskiem o likwidację całodobowej Placówki Opiekuńczo Wychowawczej Nadzieja w Żychlinie. 3. Liczba dzieci przebywających w całodobowych placówkach opiekuńczo wychowawczych (tab. 1). W placówkach opiekuńczo wychowawczych z terenu województwa łódzkiego w 2009 r. przebywało 1461 wychowanków. Średnio miesięcznie w całodobowych placówkach opiekuńczo wychowawczych przebywało 1423,31 wychowanków. Z analizy tabeli wynika, iż największa liczba dzieci pochodzących z terenu innych powiatów przebywała w całodobowych placówkach opiekuńczo wychowawczych funkcjonujących na terenie powiatów: pabianickiego, rawskiego, skierniewickiego (średnio 29 wychowanków w 2009 roku; 31 wychowanków w 2008 roku). W przypadku powiatu rawskiego liczba przebywających w placówce dzieci pochdzących z innych powiatów stanowi 75% ogólnej liczby dzieci przebywających w placówce, a w przypadku powiatu skierniewickiego 74% ogólnej liczby dzieci przebywających w placówce. W 2009 r. zostało przyjętych do całodobowych placówek opiekuńczo wychowawczych funkcjonujących na terenie województwa łódzkiego 639 wychowanków tj.o 44 wychowanków mniej w stosunku do ubiegłego roku 683. 4. Wypoczynek letni i zimowy wychowanków z całodobowych placówek opiekuńczo - wychowawczych liczba dzieci która skorzystała z wypoczynku letniego stan na dzień 31.12.2009 r. 918 liczba dzieci która skorzystała z wypoczynku zimowego stan na dzień 31.12.2009 r. 268 OGÓŁEM 1186 Z wypoczynku letniego i zimowego skorzystało 1186 wychowanków spośród 1461 przebywających w placówkach opiekuńczo wychowawczych z terenu województwa łódzkiego. Z analizy tabeli wynika, iż wychowankowie przebywający w całodobowych placówkach opiekuńczo wychowawczych z terenu województwa łódzkiego chętniej korzystają z wypoczynku letniego. 2

5. Dzieci z całodobowych placówek opiekuńczo wychowawczych umieszczone w SOSW, MOS, MOW (tab. 2). Z nadesłanych przez placówki opiekuńczo wychowawcze informacji wynika, iż w 48 całodobowych placówkach opiekuńczo wychowawczych funkcjonujących na terenie województwa łódzkiego przebywa 44 dzieci niepełnosprawnych somatycznie, 170 wychowanków z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim i umiarkowanym, 203 dzieci z zaburzeniami zachowania. 6. Realizacja obowiązku szkolnego przez wychowanków całodobowych placówek opiekuńczo wychowawczych funkcjonujących na terenie województwa łódzkiego Z analizy nadesłanych przez powiaty informacji wynika, iż spośród 1461 wychowanków (stan na dzień 31.12.2009 r.) przebywających w całodobowych placówkach opiekuńczo wychowawczych na terenie województwa łódzkiego 1148 podopiecznych realizuje obowiązek szkolny w tym: w systemie indywidualnego nauczania - 25 w szkołach podstawowych - 492 w gimnazjach - 428 w szkołach ponadgimnazjalnych 200 w innych szkołach (pomaturalnych, policealnych, uczelniach wyższych - 3, Ponadto przyuczenie do zawodu w ramach Ochotniczych Hufców Pracy lub Cech Rzemiosł Różnych odbywa 22 wychowanków. Z ogólnej liczby 1148 wychowanków realizujących obowiązek szkolny 270 nie otrzymało promocji do klasy następnej (w tym 106 po raz pierwszy, 164 - więcej niż raz). Powodem braku promocji były najczęściej: trudności z opanowaniem programu nauczania z uwagi na zaniedbania środowiskowe, demoralizację, wagary, niekiedy deficyty rozwojowe, nieharmonijny rozwój intelektualny. W celu wyrównania deficytów szkolnych, wychowankowie całodobowych placówek opiekuńczo wychowawczych z trudnościami szkolnymi objęci zostali różnorodnymi formami pomocy m.in.: uczestniczyli w zajęciach wyrównawczych, rewalidacyjnych, terapeutycznych, profilaktyczno wychowawczych, lub zajęciach indywidualnych organizowanych na terenie szkół lub placówek opiekuńczo wychowawczych, mieli również zagwarantowaną pomoc Poradni Psychologiczno Pedagogicznych funkcjonujących na terenie województwa łódzkiego 7. Liczba dzieci które opuściły placówkę (tab. 4). Z analizy nadesłanych przez placówki opiekuńczo wychowawcze informacji wynika, iż do końca 2009 r. placówki opuściło 724 wychowanków z 1461 przebywających. Z tytułu usamodzielnienia: do własnego mieszkania powróciło 53 wychowanków do rodziny naturalnej 75 wychowanków W ramach rodzicielstwa zastępczego: 69 wychowanków zostało przysposobionych, 71 umieszczonych w rodzinach zastępczych Do rodzin naturalnych powróciło 169 wychowanków. Ponadto 142 wychowanków zostało przeniesionych do innej placówki opiekuńczo wychowawczej oraz 66 podopiecznych umieszczono w innych formach opieki instytucjonalnej (m.in.: 4 wychowanków do DPS, a 1 wychowanka do Zakładu Poprawczego). 3

8. Kadra zatrudniona w całodobowych placówkach opiekuńczo wychowawczych z terenu województwa łódzkiego (tab. 5). Z nadesłanych przez placówki opiekuńczo wychowawcze informacji wynika, iż w 2009 roku w placówkach opiekuńczo wychowawczych zatrudnionych było: 48 dyrektorów placówek opiekuńczo wychowawczych w tym 20 zatrudnionych na podstawie Karty Nauczyciela i 25 z Kodeksu Pracy i 3 na umowę zlecenie, 469 wychowawców (w tym 156 zatrudnionych z Karty Nauczyciela i 313 z Kodeksu Pracy), 42 pedagogów (w tym 21 zatrudnionych z Karty Nauczyciela i 21 z Kodeksu Pracy), 34 psychologów (w tym 12 zatrudnionych z Karty Nauczyciela i 22 z Kodeksu Pracy), 11 terapeutów (w tym 4 zatrudnionych z Karty Nauczyciela i 7 z Kodeksu Pracy), 9 logopedów (w tym 4 zatrudnionych z Karty Nauczyciela i 5 z Kodeksu Pracy), 42 pracowników socjalnych zatrudnionych z Kodeksu Pracy, 30 opiekunek dziecięcych zatrudnionych z Kodeksu Pracy, 29 pielęgniarek zatrudnionych z Kodeksu Pracy Z analizy danych zawartych w ww. tabeli wynika, iż zwiększyła się liczba wychowawców z 26 w 2008 roku do 32 - w 2009 r. zatrudnionych z Karty Nauczyciela ze stopniem awansu zawodowego dyplomowany pracujących w całodobowych placówkach opiekuńczo wychowawczych funkcjonujących na terenie województwa łódzkiego. Powyższa sytuacja wskazuje na to, iż dyrektorzy ww. placówek stwarzają wychowawcom możliwość podnoszenia swoich kwalifikacji. Podobna sytuacja dotyczy osób zatrudnionych na podstawie Kodeksu Pracy na stanowisku starszych wychowawców wzrost z 9 w 2008 r. do 19 - w 2009 r. Ponadto spośród osób zatrudnionych na Podstawie Kodeksu Pracy w całodobowych placówkach opiekuńczo wychowawczych w 2009 r. dwie osoby pracują na stanowisku starszego wychowawcy - koordynatora, Zmniejszyła się natomiast liczba psychologów (z 24 w 2008 r. do 22 - w 2009 r.), opiekunek dziecięcych (z 37 w 2008 r. do 30 - w 2009 r.), pielęgniarek (z 35 w 2008 r. do 29 - w 2009 r.), logopedów (z 35 w 2008 r. do 5 - w 2009 r.) zatrudnionych w placówkach na podstawie Kodeksu Pracy. 9. Liczba zrealizowanych kontroli w placówkach opiekuńczo wychowawczych w 2009 roku Liczba kontroli w 2009 r. Rodzaj kontroli Liczba kontroli zrealizowanych w 2009 r. kompleksowa 4 problemowa 3 sprawdzająca 1 doraźna 6 wizytacje 5 oceny pracy dyrektorów placówek opiekuńczo - wychowawczych Ogółem 21 2 4

Problematyka kontroli dotyczyła: organizacji pracy placówki, sprawowania nadzoru nad pracownikami merytorycznymi zatrudnionymi w placówkach, dokumentowania działalności opiekuńczo wychowawczej, działalności stałego zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka, organizacji i dokumentowania specjalistycznych zajęć dla dzieci, działań podejmowanych na rzecz powrotu wychowanków do domów rodzinnych i utrzymywania prze nich kontaktów z rodzicami, umieszczania dzieci w rodzinach adopcyjnych bądź zastępczych, usamodzielnień, współpracy z instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz dziecka i rodziny, przestrzegania praw dziecka. kwalifikacji kadry merytorycznej, form pracy środowiskowej, wizytacji obiektu w którym położona jest całodobowa placówka opiekuńczo wychowawcza w związku ze złożeniem wniosku o wydanie zezwolenia na prowadzenie placówki opiekuńczo - wychowawczej, ocen pracy dyrektorów placówek opiekuńczo wychowawczych, Najczęściej stwierdzone nieprawidłowości: brak dokumentacji potwierdzającej sprawowanie nadzoru dyrektora nad pracownikami merytorycznymi zatrudnionymi w placówkach, brak zakresów czynności czynności, odpowiedzialności i uprawnień, angażowanie w dyżury wychowawcze w ciągu dnia zatrudnionych w placówce specjalistów, błędy merytoryczne i formalne w regulaminie placówki (brak sposobu realizacji praw dziecka, błędy w nazewnictwie stałego zespołu do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka, brak powoływania zespołu w sprawach nowo przyjętych wychowanków do placówki, brak kart udziału wychowanków w specjalistycznych zajęciach organizowanych na terenie placówki, niedostateczna liczba pracowników sprawujących bezpośrednią opiekę nad dziećmi w czasie zajęć oraz sprawowania opieki w godzinach nocnych, braki formalne w dokumentacji pracowników np.: brak imiennych zakresów obowiązków, czynności i odpowiedzialności, błędy merytoryczne w dokumentacji wychowanków i niespójne informacje zawarte w indywidualnych planach pracy z wychowankami oraz kartach pobytu wychowanków, brak udziału specjalistów w opracowywaniu indywidualnych planów pracy z dzieckiem, brak potwierdzenia opracowywania indywidualnych planów pracy z udziałem wychowanków, brak dostatecznej liczby rodzin zastępczych zabezpieczających potrzeby powiatów w tym zakresie, wąski zakres udzielania pomocy rodzinom zastępczym, Osoby odpowiedzialne za powstawanie ww. nieprawidłowości: kierownicy/dyrektorzy placówek opiekuńczo wychowawczych. W 2009 roku nie wszczęto postępowań dyscyplinarnych i zawiadomień o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, przestępstwa i wykroczenia skarbowego, skierowanych do organów powołanych do ich ścigania oraz zawiadomień o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych 5

skierowanych do Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Łodzi. W dwóch placówkach opiekuńczo wychowawczych typu wsparcia dziennego kontrole nie zostały przeprowadzone ze względu na zawieszenie działalności. W przypadku 14 skontrolowanych podmiotów wydano zalecenia pokontrolne. Dyrektorzy i Kierownicy kontrolowanych podmiotów pisemnie poinformowali tut. Wydział o sposobie usunięcia stwierdzonych podczas kontroli nieprawidłowości. 10. Działalność placówek opiekuńczo wychowawczych w zakresie osiągania standardu opieki i wychowania oraz standardu świadczonych usług opiekuńczowychowawczych. 10. 1Postępowanie administracyjne w sprawie wydania zezwolenia na prowadzenie całodobowej placówki opiekuńczo-wychowawczej. W 2009 roku do Wojewody Łódzkiego wpłynęło 10 wniosków o wydanie zezwolenia na prowadzenie całodobowej placówki opiekuńczo-wychowawczej, wznowiono trzy zawieszone postępowania o wydanie zezwoleń w związku z nadesłaniem przez podmiot prowadzący stosownych dokumentów. Jeden z nadesłanych wniosków pozostawiono bez rozpoznania z uwagi na braki formalne i nie uzupełnienie ich we wskazanym terminie. W związku z powyższym w 10 całodobowych placówkach przeprowadzone zostały przed wydaniem zezwolenia wizytacje obiektu, w którym położona jest placówka. Prowadzone postępowania administracyjne zakończone zostały wydaniem 10 decyzji (dwie na czas określony, 10 na czas nieokreślony). Dwa z wszczętych w 2009 roku postępowań zostały zakończone wydaniem decyzji w 2010 roku, natomiast w jednym z przypadków z uwagi na przedłużające się prace remontowe i brak możliwości oceny standardu usług postępowanie nie zostało zakończone. 10. 2 Wykorzystanie środków finansowych na realizację zadań ujętych w programach naprawczych. W oparciu o dokonane przez Wydział Polityki Społecznej Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi rozeznanie potrzeb finansowych na dofinansowanie realizacji zadań w zakresie osiągania standardów w całodobowych placówkach opiekuńczo-wychowawczych w 2009 roku w oparciu o nadesłane przez powiaty zapotrzebowania wysokość środków finansowych niezbędnych do realizacji powyższych zadań w dziale 852 rozdział 85201 wynosiła 1.767.000 zł, w tym: w 6430 (inwestycje) 1.292.500 zł i w 2130 (wydatki bieżące) 474.500 zł. (dla 19 placówek, w których przebywało łącznie 761 wychowanków) Decyzją Ministra Finansów z dnia 30 kwietnia 2009 roku w sprawie zwiększenia z rezerwy celowej planu wydatków budżetowych na 2009 rok województwo łódzkie otrzymało kwotę 215.735 zł w dziale 852, rozdz. 85201, 2130 oraz 331.009 zł rozdz. 85201, 6430. Zgodnie z art. 115. ust 1 ustawy o pomocy społecznej jednostki samorządu terytorialnego zapewniły 50 % udział środków własnych w realizacji zadania. Szczegółowy wykaz placówek, kwot przekazanych dotacji oraz ich wykorzystanie przedstawiają tabele stanowiące załącznik Nr 8 i 9 Dane dotyczące wykorzystania środków finansowych na realizację wydatków inwestycyjnych, przygotowano w oparciu o informację przekazaną z Wydziału Zarządzania Funduszami Inwestycyjnymi ŁUW w Łodzi oraz Oddziału Planowania i Analiz w Wydziale Polityki Społecznej w Łodzi. 6

10.3 Wizytacje Wizytacje przeprowadzono w 10 całodobowych placówkach opiekuńczo wychowawczych funkcjonujących na terenie województwa łódzkiego. Wydane decyzje na funkcjonowanie placówek opiekuńczo wychowawczych w 2009 roku Liczba Ogólna liczba placówek opiekuńczo - wychowawczych posiadających zezwolenia na funkcjonowanie Na czas określony 2 26 Na czas nieokreślony 8 22 Ogółem 10 48 11. Udział przedstawiciela OAO w składzie stałego zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka ( 4 pkt. 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 października 2007 r. w sprawie placówek opiekuńczo wychowawczych) -tab. 6. W stosunku do danych z 2008 roku obserwowalny jest wzrost liczby powiatów, które uregulowały od strony formalnej kwestie udziału przedstawiciela OAO w składzie stałego zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka. Z nadesłanych przez powiaty informacji wynika, iż udział przedstawiciela Ośrodka Adopcyjno Opiekuńczego w posiedzeniach stałego zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka zapewniony jest ww wszystkich całodobowych placówkach opiekuńczo wychowawczych. Porozumienie lub umowę z Ośrodkiem Adopcyjno Opiekuńczym na realizację zadania pn. udział przedstawiciela OAO w posiedzeniach stałego zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka zawarło 14 powiatów. W przypadku 3 powiatów stwierdzono brak stosownych porozumień lub umów. Powiat zgierski jako podstawę współpracy wskazał zaproszenie do udziału przedstawiciela OAO w posiedzeniu stałego zespołu. Wnioski: 12. Dzieci z całodobowych placówek opiekuńczo wychowawczych z terenu województwa łódzkiego umieszczone na Oddziałach Psychiatrycznych (tab. 7). 1. Z przekazanych do Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego informacji wynika, że spośród 47 całodobowych placówek opiekuńczo wychowawczych funkcjonujących na terenie województwa łódzkiego 14 placówek w 2009 roku umieszczało swoich wychowanków na oddziałach w szpitalach psychiatrycznych. 2. W 2009 r. nie pojawiły się sygnały o umieszczeniu na oddziałach w szpitalach psychiatrycznych wychowanków bez zachowania obowiązującej procedury ustawa o ochronie zdrowia psychicznego. 3. Najczęściej występujące przyczyny umieszczenia dzieci na oddziałach w szpitalach psychiatrycznych podobnie jak w roku 2008 to: 7

- zaburzenia zachowania i emocji występujące u 22 wychowanków wybuch agresji fizycznej i słownej, niszczenie mienia, zagrożenie dla otoczenia występujące u 11 wychowanków, myśli samobójcze występujące u 7 wychowanków, zaburzenia depresyjne występujące u 7 wychowanków W 2009 roku dwukrotnie wzrosła liczba dzieci z przejawami zaburzeń zachowania i emocji, natomiast nieznacznie spadła liczba dzieci, u których pojawiają się myśli samobójcze. 4. U 33 dzieci wystąpiła więcej niż jedna przesłanka do umieszczenia w szpitalu psychiatrycznym co stanowi 76 % hospitalizowanych w 2009 roku, w ubiegłym roku było to jedynie 21 % ogółu wychowanków placówek podlegających leczeniu szpitalnemu. 5. W porównaniu z 2008 rokiem wzrosła dolna granica wieku dzieci hospitalizowanych. Wychowankowie najczęściej hospitalizowani są między 14 16 rokiem życia. 6. 7 wychowanków w ciągu 2009 roku kilkakrotnie hospitalizowano. 7. Zmniejszyła się liczba przypadków hospitalizacji trwającej ponad miesiąc z 21 do 18. Placówki systematycznie przesyłają informacje dotyczące dzieci hospitalizowanych, w części gromadzonych danych brak uwag o terminie zakończenia leczenia szpitalnego. 13. Liczba dzieci umieszczonych w Placówce z powodu migracji zarobkowej rodziców L.p. Powiat Nazwa Placówki Liczba dzieci umieszczonych w Placówce z powodu migracji zarobkowej rodziców stan na 31.12.2009 r. 1 Powiat bełchatowski Ośrodek Interwencyjno Socjalizacyjny w Bełchatowie 2 m. Łódź Pogotowie Opiekuńcze Nr 1 w Łodzi 14. Narady i szkolenia. W dniach 14-15 maja 2009 r. oraz 19-20 listopada 2009 r. Wydział Polityki Społecznej Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi zorganizował narady szkoleniowe. Narada szkoleniowa (14-15 maja 2009 r.) pn. Identyfikacja i wsparcie dzieci - ofiar handlu ludźmi. Praktyka, a system zorganizowana została przy współpracy z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Fundacją Dzieci Niczyje. W naradzie uczestniczyli dyrektorzy całodobowych placówek opiekuńczo wychowawczych i ośrodków adopcyjno opiekuńczych z terenu województwa łódzkiego. Głównym celem spotkania było wypracowanie systemowego modelu reagowania na sytuację kontaktu z dzieckiem - ofiarą handlu. Druga z narad szkoleniowych pn. Dlaczego dzieci uciekają rodzicom... ; Nowe uzależnienia chemiczne, która odbyła się 19-20 listopada 2009 r. zorganizowana została przy współpracy z Fundacją Pedagogium. Uczestnikami narady byli dyrektorzy całodobowych placówek opiekuńczo-wychowawczych, powiatowych centrów pomocy rodzinie oraz ośrodków adopcyjno-opiekuńczych funkcjonujących na terenie województwa łódzkiego. Celem dwudniowej narady było przedstawienie problematyki współczesnych uzależnień oraz metod pracy z dziećmi i młodzieżą z zaniedbaniami wychowawczymi. Ponadto Wydział Polityki Społecznej Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi w dniu 22 października.2009 r. zorganizował konferencję dla kierowników placówek opiekuńczo wychowawczych typu wsparcia dziennego, dotyczącą Funkcjonowania placówek opiekuńczowychowawczych wsparcia dziennego w systemie opieki nad dzieckiem i rodziną. W Konferencji 2 1 8

udział wzięło 30 osób reprezentujących ww. placówki. Celem spotkania było przestawienie: informacji o liczbie placówek wsparcia dziennego funkcjonujących w województwie łódzkim, trybie przeprowadzania kontroli, wniosków wynikających z ich przeprowadzenia, podstawy prawne funkcjonowania, informacji o planowanych kontrolach w placówkach opiekuńczo wychowawczych wsparcia dziennego na rok 2010, a także omówienie organizacji środowiskowej opieki nad dzieckiem i rodziną na przykładzie Świetlicy Środowiskowej im. bł. Edmunda Bojanowskiego funkcjonującej w Rawie Mazowieckiej. Do udziału w Konferencji zaproszeni zostali: p. Krystyna Ulman - Dyrektor Pogotowia Opiekuńczego Nr 2 w Łodzi oraz p. Elżbieta Muszyńska - Kierownik ww. Świetlicy. 15. Awans zawodowy nauczycieli, oceny pracy dyrektorów Placówek W 2009 roku postępowanie kwalifikacyjne w ramach awansu zawodowego przeprowadzono dla 7 wychowawców oraz pedagoga ubiegających się o awans zawodowy na stopień nauczyciela dyplomowanego, którzy złożyli wnioski wraz z niezbędną dokumentacją. Wszyscy uczestniczący w postępowaniu kwalifikacyjnym uzyskali stopień nauczyciela dyplomowanego. W 2009 roku dokonano dwóch ocen pracy Dyrektorów Domów Dziecka funkcjonujących na terenie Miasta Łodzi. We wszystkich przypadkach oceniani otrzymali ocenę wyróżniającą. 16. Placówki wsparcia dziennego. Dane dotyczące funkcjonowania placówek opiekuńczo - wychowawczych opracowano w oparciu o dokumenty z kontroli, rejestr placówek opiekuńczo wychowawczych, ankiety rozdysponowane wśród kierowników świetlic, z których 63 placówki przekazały informację zwrotną, co stanowi co stanowi 70 % placówek wsparcia dziennego figurujących w rejestrze prowadzonym przez Wojewodę Łódzkiego. Placówki wsparcia dziennego podejmują stałą współpracują z Wydziałem Polityki Społecznej ŁUW w Łodzi w zakresie wydawania zaświadczeń o wpisie do rejestru placówek opiekuńczo - wychowawczych, opinii i rekomendacji przydatnych w przypadku składania ofert o dofinansowanie działalności lub realizacji programów grantowych. Na bieżąco konsultują się w sprawach organizacyjnych dotyczących przepisów prawa regulujących funkcjonowanie placówek jak i kwalifikacji zatrudnionej kadry. Ilość rekomendacji wydanych w 2009 roku (stan na 30.11.2009r.) Cele: 1 2 6 -dotacja na prowadzenie placówki -dofinansowanie na realizację zadań z zakresu ochrony i upowszechniania praw obywatelskich -zadania z zakresu przeciwdziałania przeciwdziałania przemocy w rodzinie - organizacja Łódzkich Dni Rodziny W roku 2009 z zaplanowanych trzech kontroli problemowych przeprowadzono jedną kontrolę w Świetlicy Środowiskowej im. bł. Edmunda Bojanowskiego w Rawie Mazowieckiej, dwie pozostałe odwołano z uwagi na likwidację placówki i zawieszenie działalności. Na dzień 30.11.2009 r. na terenie województwa łódzkiego funkcjonowało 91 placówek 9

wsparcia dziennego, prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego jak i organizacje pozarządowe. Z analizy poniższej tabeli wynika, iż zmniejszyła się liczba placówek wsparcia dziennego w 2009 roku o 10 w stosunku do liczby placówek funkcjonujących na terenie województwa łódzkiego w 2008 roku. Placówki wsparcia dziennego z terenu województwa łódzkiego. Placówki prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego. Placówki prowadzone przez organizacje pozarządowe. 5 86 W 2009 roku do dnia 30.11.2009 r. utworzono w województwie łódzkim 4 placówki wsparcia dziennego, natomiast do dnia 31.12.2009 roku zlikwidowano 3 placówki. W tym czasie z rejestru wykreślono 6 placówek, a 1 zawiesiła działalność, wszystkie były prowadzone przez organizacje pozarządowe. Można na tej podstawie stwierdzić, że liczba placówek wsparcia dziennego obniża się. Główną przyczyną likwidacji placówek wsparcia dziennego jest brak środków finansowych na dalsze prowadzenie działalności. utworzone w roku 2009 (stan na 30.11.2009r.) prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego Placówki wsparcia dziennego z terenu województwa łódzkiego: prowadzone przez organizacje pozarządowe wykreślone z rejestru w roku 2009 (stan na 30.11.2009r.) prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego prowadzone przez organizacje pozarządowe 2 2-6 zawieszona działalność w roku 2009 (stan na 30.11.2009r.) 1 Z analizy zgromadzonych danych wynika iż placówki dysponują niespełna 2000 miejscami zapisanymi w regulaminie placówek, z czego 1745-1754 dzieci uczęszcza na zajęcia systematycznie. Liczba miejsc zapisanych w regulaminach placówek Liczba dzieci systematycznie uczęszczających na zajęcia 1997 1745-1754 Placówki oferują swoim podopiecznych szeroki wybór aktywności m.in. poprzez organizowanie warsztatów teatralnych, plastycznych, sportowych, umuzykalniających i komputerowych. Zapewniają również pomoc przy odrabianiu lekcji, realizują programy profilaktyczne np.: STOP narkotykom czy Alkohol w życiu młodego człowieka, programy edukacyjno - wychowawcze przybliżające tradycje narodowe oraz programy autorskie. Umożliwiają dzieciom poznanie języków obcych podczas warsztatów językowych, organizują również ich czas w formie niestacjonarnej oferując wycieczki, wyjścia do zoo lub kina, a podczas ferii półkolonie zimowe i letnie. Poprzez poradnictwo psychologiczne i zajęcia socjoterapeutyczne specjaliści wspierają prawidłowy rozwój wychowanków oraz łagodzą niedostatki wychowawcze. 10

W placówkach integracyjno terapeutycznych odbywają się zajęcia dla osób niepełnosprawnych z różnymi dysfunkcjami doskonalące ich samoobsługę oraz podnoszące poziom uspołecznienia. Jest to również cenne doświadczenie dla dzieci pełnosprawnych sprzyjające integracji z rówieśnikami posiadającymi dysfunkcje. Ponadto placówki opiekuńczo - wychowawcze wsparcia dziennego realizują następujące formy pracy z rodzinami wychowanków: -rozmowy indywidualne, poradnictwo, kierowanie do odpowiednich instytucji pomocowych -spotkania grupowe- grupy wsparcia -warsztaty tematyczne podnoszące kompetencje wychowawcze -konsultacje ze specjalistami -kontakt telefoniczny, korespondencja -zachęcanie do udziału w uroczystościach przygotowywanych przez dzieci -wyposażenie dzieci w wyprawki szkolne -pomoc rzeczowa, dary z Banku Żywności Wśród powodów skierowania dzieci do placówki można wyróżnić następujące grupy przyczyn wskazywane najczęściej : -niepowodzenia szkolne (trudności w nauce, brak realizacji obowiązku szkolnego) -zaburzenia zachowania -trudna sytuacja rodzinna (bezrobocie, kłopoty finansowe, problem alkoholowy) -zaniedbanie wychowawcze, brak opieki ze strony rodziców -brak opieki po zajęciach szkolnych -brak organizacji czasu wolnego Często dzieci zachęcane przez kolegów i koleżanki do uczestnictwa w zajęciach prowadzonych przez świetlice i ogniska wychowawcze same zgłaszają się do placówek. Placówki są w większości finansowane ze środków pozyskiwanych z Urzędu Miasta/ Gminy, Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi, Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Łodzi, Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi i powiatowych centrów pomocy rodzinie. Placówki realizują również programy grantowe, które dają szansę na urozmaicenie oferty zajęć. Środki własne w przypadku placówek dla których organem prowadzącym jest gmina często pochodzą z Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Świetlice organizują loterie fantowe oraz imprezy okolicznościowe, na których sprzedają swoje wyroby np.: Towarzystwo Przyjaciół Dzieci pozyskuje środki ze sprzedaży nalepek TPD. Środki własne -składki członkowskie - Programy Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych* -środki ze sprzedaży nalepek TPD -środki z akcji letnich Sposoby finansowania działalności 1 2 Inne -dotacje: UMŁ, ŁUW,MOPS, PCPR, MPiPS -Kuratorium Oświaty -Polska Akcja Humanitarna -Fundacja Divine Mercy, Fundacja dla Polski -Fundusze Unijne -darowizny(osoby prywatne, firmy), 1% podatki -programy grantowe -Fundusz PFRON Według zgromadzonych danych placówki wsparcia dziennego prowadzą działalność przez 5 dni w tygodniu (od poniedziałku do piątku). W pojedynczych przypadkach świetlice są dostępne dla dzieci również w dni wolne od nauki szkolnej. Zapewniają opiekę w godzinach przed i popołudniowych. Strukturę zatrudnienia w placówkach wsparcia dziennego przedstawia zamieszczona poniżej tabela. 11

Pracownicy Forma zatrudnienia liczba osób umowa o pracę umowa zlecenie umowa o dzieło wolontariat 1 2 3 4 5 357 67 95 79 116 W 63 placówkach wsparcia dziennego zatrudnionych jest 357 pracowników, z czego 67 na umowę o pracę, w tym 6 odbywa staż zawodowy, (z czego 4 zostało skierowanych na staż z urzędu pracy). 95 osób pracuje na umowę zlecenie, 79 na umowę o dzieło i 116 w ramach wolontariatu, w tym 25 na podstawie zgody rodziców w związku z wolontariatem młodzieżowym. Łódź, dnia 29.01.2010 r. opracowali: Robert Pipiński inspektor wojewódzki Agnieszka Baumgard - sekretarz 12