SYLABUS Rzeszów, 1 październik 2014 r. Nazwa przedmiotu Społeczeństwo obywatelskie Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Socjologiczno-Historyczny Katedra Politologii Kod przedmiotu MK_45 Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów Politologia I stopień stacjonarne Rodzaj przedmiotu fakultatywny Rok i semestr studiów II rok; IV semestr Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu dr Anna Kołomycew Imię i nazwisko osoby prowadzącej ( osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu dr Anna Kołomycew dr Anna Gąsior-Niemiec Cele zajęć z przedmiotu 1. poznanie teorii rozwoju społeczeństwa obywatelskiego; 2. zapoznanie studentów z podstawami i warunkami kształtowania się współczesnych społeczeństw;. poznanie podstaw prawnych funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego na szczeblu państwowym i europejskim; 4. zapoznanie się ze specyfiką funkcjonowania sfery społecznej (ze szczególnym uwzględnieniem sektora organizacji pozarządowych); 5. poznanie mechanizmów zaangażowania obywatelskiego, metod aktywizacji społecznej oraz form demokracji partycypacyjnej; 6. znajomość zasad współpracy sektorowej i struktury partnerstw sektorowych; Wymagania wstępne Wiadomości z zakresu tematyki przedmiotów: Nauka o państwie i prawie, System polityczny Rzeczpospolitej Polskiej; Student: - posiada wiedzę w zakresie historycznych, ekonomicznych, społecznych oraz kulturowych uwarunkowań życia publicznego; - potrafi opisać i scharakteryzować struktury polityczne, ekonomiczne i kulturowe w wymiarze lokalnym, regionalnym, państwowym i międzynarodowym; - dysponuje ogólną wiedzą o charakterze nauk społecznych; - umie dokonać analizy zachowań grup społecznych w życiu publicznym oraz dokonać oceny zaobserwowanych zmian; - szanuje odmienne punkty widzenia wynikające różnic politycznych, kulturowych i społecznych; Efekty kształcenia symbol efekty kształcenia po zaliczeniu przedmiotu student: wiedza W01 definiuje pojęcie społeczności lokalnych; potrafi opisać sposób ich organizacji, scharakteryzować strukturę oraz wyjaśnić zasady funkcjonowania, jak i określić rolę i pozycję jednostki w ich tworzeniu i rozwoju; odniesienie do efektów kształcenia dla programu K1A_W06 K1A_W09 W02 opisuje sposób organizacji społeczności K1A_W06
lokalnych oraz charakteryzuje ich strukturę; W0 wyjaśnia zasady funkcjonowania struktur społecznych oraz instytucji publicznych (ze szczególnym uwzględnieniem zasady pomocniczości); umiejętności: U01 analizuje zachowania człowieka w ramach struktur społecznych; U02 weryfikuje i ocenia zachowania jednostek i społeczności terytorialnych w sferze życia publicznego; U0 porównuje i klasyfikuje role społeczne w obrębie grup funkcjonujących na szczeblu lokalnym i ogólnopaństwowym; kompetencje społeczne K01 wykazuje aktywną postawę jako członek grupy społecznej, a także kompetencje organizacyjne do roli lidera; Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin wykład 0 godz. ćwiczenia audytoryjne 0 godz. Treści programowe A. Problematyka wykładu: Treści merytoryczne przedmiotu K1A_W09 K1A_W06 K1A_W14 kod K1A_U04 K1A_U04 K1A_U1 kod K1A_K02 LICZBA GODZIN Teorie społeczeństwa obywatelskiego analiza wybranych koncepcji kształtowania się społeczeństw obywatelskich Tradycje i historia obywatelskości w Polsce. Wpływ transformacji ustrojowej na specyfikę polskiego społeczeństwa Formy uczestnictwa w życiu publicznym 2 Prawne podstawy funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego w Polsce 2 Społeczeństwo obywatelskie w Unii Europejskiej 2 Regulacje dotyczące społeczeństwa obywatelskiego w systemie Unii Europejskiej 2 Kapitał społeczny a budowa społeczeństwa obywatelskiego Organizacje pozarządowe jako podstawa budowy społeczeństwa obywatelskiego 2 Kondycja sektora pozarządowego w Polsce Współpraca międzysektorowa w Polsce. Podmioty, instrumenty i zakres współpracy sektorowej Przedsiębiorczość społeczna jako forma aktywności społecznej 2 Aktywność społeczna na szczeblu lokalnym Suma godzin 0 B. Problematyka ćwiczeń Treści merytoryczne przedmiotu LICZBA Zajęcia organizacyjne 2
Obywatel, obywatelskość, społeczeństwo obywatelskie, trzeci sektor 1 Społeczno-kulturowe uwarunkowania społeczeństwa obywatelskiego w Polsce 1 Aktywność obywatelska Polaków na tle innych społeczeństw europejskich Organizacja pozarządowa: wymogi prawno-instytucjonalne i organizacyjne 4 Wycieczka dydaktyczna: regionalny i lokalny wymiar społeczeństwa obywatelskiego w Polsce na przykładzie woj. podkarpackiego 4 Wprowadzenie do analizy aktywności obywatelskiej na szczeblu lokalnym 2 Analizowanie aktywności obywatelskiej w wybranych społecznościach lokalnych 6 Prezentacja analiz aktywności obywatelskiej w wybranych społecznościach 6 lokalnych Zajęcia podsumowujące 2 2 Suma godzin 0 Metody dydaktyczne Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Metody i kryteria oceny 1) wykład; 2) dedukcyjne i indukcyjne tworzenie wiedzy teoretycznej z wykorzystaniem danych empirycznych; ) obserwacja uczestnicząca; 4) praca w grupach; 5) studia przypadków; 6) dyskusja; 7) wycieczka dydaktyczna; 8) praca przy projekcie; Sposób zaleczenia: zaliczenie przedmiotu z oceną; Forma zaliczenia: Ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie średniej z ocen z: testu końcowego (obejmującego tematykę wykładów); prezentacji studium przypadku; aktywności studenta podczas zajęć. Efekt W01 W02 W0 U01 U02 Sposób sprawdzenia wiedza umiejętności - ocena wypowiedzi studenta w czasie zajęć; - ocena wypowiedzi studenta w czasie zajęć;
Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS Język wykładowy Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu Literatura U0 - ocena wypowiedzi studenta w czasie zajęć; kompetencje K02 - ocena wypowiedzi studenta w czasie zajęć; -udział w dyskusji; - ocena pracy w grupach; - ocena pracy przy projekcie oraz studium przypadku; - obserwacja studenta w czasie wycieczki dydaktycznej; Liczba godzin/ Aktywność nakład pracy studenta wykład 0 godz. ćwiczenia 0 godz. przygotowanie do ćwiczeń 26 godz. przygotowanie do egzaminu 0 godz. konsultacje 4 godz. SUMA GODZIN LICZBA PUNKTÓW ECTS 4 Liczba punktów ECTS w ramach zajęć wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli i studentów Liczbę punktów ECTS w ramach zajęć o charakterze praktycznym polski brak 120 godz. Literatura podstawowa: 1. Kulas P., Wódz K., Dialog. Demokracja. Społeczeństwo obywatelskie, WSB, Dąbrowa Górnicza 2010. 2. Misztal W., Dialog obywatelski we współczesnej Polsce, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2011.. Moroń D., Organizacje pozarządowe fundament społeczeństwa obywatelskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2012. 4. Schmidt J., Rozwój organizacji pozarządowych. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Akademickie Sedno, Warszawa 2012. Literatura uzupełniająca: 1. Barański R., Olejniczak A., Fundacje i stowarzyszenia. Współpraca organizacji pozarządowych z administracją publiczną, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2012. 1
Podpis koordynatora przedmiotu Podpis kierownika jednostki 2. Herbst J., Oblicza społeczeństwa obywatelskiego, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, Warszawa 2005.. Kapitał społeczny we wspólnotach, red. H. Januszek, Wydawnictwo AE, Poznań 2005. 4. Organizacje pozarządowe. Dialog obywatelski. Polityka państwa, red. M. Rymsza, IFiS PAN Warszawa 2008. 5. Praktyki obywatelskie Polaków, red. J. Raciborski, Warszawa 2010. 6. Społeczeństwo obywatelskie. Między ideą a praktyką, red. A. Kościański, W. Misztal, IFiS PAN, Warszawa 2008. 7. Szustek A., Polski sektor społeczny, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2009. 8. Wendt J., Wymiar przestrzenny struktury i aktywności społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, Warszawa 2007. 9. Wierzbicki A., Witkowska M., Społeczeństwo obywatelskie, ASPRA-JR, 2006.