Sytuacja gospodarcza Polski Bohdan Wyżnikiewicz Warszawa, 4 czerwca 2014 r.
Plan prezentacji I. Bieżąca sytuacja polskiej gospodarki II. III. Średniookresowa perspektywa wzrostu gospodarczego polskiej gospodarki Metody i narzędzia oceny sytuacji gospodarczej 2
Bieżąca sytuacja polskiej gospodarki Polska gospodarka z powodzeniem wykorzystała 25 ostatnich lat na tworzenie gospodarki rynkowej i 10 ostatnich lat obecności w Unii Europejskiej na jej umacnianie i na integrację ze Wspólnotą. Został, co prawda, zmniejszony dystans rozwojowy wobec krajów rozwiniętych, jednak niezbędne są dalsze reformy dla poprawy efektywności i konkurencyjności a także dla jej unowocześniania. 3
Bieżąca sytuacja polskiej gospodarki Polska wypada dobrze w porównaniach wskaźników makroekonomicznych i nienajlepiej w rozmaitych międzynarodowych wielowymiarowych rankingach tematycznych: Doing Business, rankingach konkurencyjności, globalizacji, wolności gospodarczej, innowacyjności itd. W zestawieniach Eurostatu zajmujemy miejsca blisko końca stawki UE-28 wyprzedzając Rumunię, Bułgarię i czasem kraje nadbałtyckie. 4
Bieżąca sytuacja polskiej gospodarki Najnowsze wskaźniki makroekonomiczne wskazują na: Wyraźne przyspieszenie wzrostu gospodarczego w I kwartale 2014 roku, Poprawę nastrojów konsumentów i przedsiębiorców, Kształtowanie się okoliczności sprzyjających wzrostowi gospodarczemu: Niska inflacja / małe prawdopodobieństwo deflacji, Niskie stopy procentowe banku centralnego. 5
Bieżąca sytuacja polskiej gospodarki Poprawa równowagi wewnętrznej Budżet państwa: zawieszenie przez KE procedury nadmiernego deficytu, wprowadzanie zmodyfikowanej reguły wydatkowej, Rynek pracy (maleje bezrobocie, wzrasta zatrudnienie). Poprawa równowagi zewnętrznej Dodatni bilans obrotów towarowych w handlu zagranicznym, Stabilny kurs złotego z lekką tendencją do aprecjacji, Rezerwy walutowe pozostają na bezpiecznym poziomie. 6
Bieżąca sytuacja polskiej gospodarki Ma miejsce poprawa wizerunku Polski jako miejsca lokowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych, głównie za sprawą większej stabilności makroekonomicznej niż w innych krajach regionu Europy Środkowej. Polska ma szanse przejść do stanu trwałej nadwyżki w handlu zagranicznym. 7
Bieżąca sytuacja polskiej gospodarki Pilne problemy bieżącej polityki gospodarczej: Polityka fiskalna: utrzymywanie równowagi budżetowej, trzymanie w ryzach rozmiarów długu finansów publicznych, upraszczanie systemu podatkowego, racjonalizacja wydatków publicznych, Polityka pieniężna: utrzymywanie inflacji w paśmie celu inflacyjnego NBP, dbałość o bezpieczeństwo systemu bankowego, 8
Bieżąca sytuacja polskiej gospodarki Polityka strukturalna: bardziej aktywne zwalczanie bezrobocia, ograniczenie dualizmu dwie kategorie zatrudnionych, dalsze zwiększanie elastycznego rynku pracy, Polityka społeczna: poprawa funkcjonowania systemu służby zdrowia, reforma systemu zabezpieczenia społecznego, w tym zmiany w KRUS, ograniczanie wykluczenia społecznego. 9
Średniookresowa perspektywa wzrostu gospodarczego Polsce grozi tzw. pułapka średniego dochodu, czyli zatrzymanie procesu doganiania krajów rozwiniętych. Podstawowe zagrożenia: Niska stopa inwestycji przez dłuższy okres, Dramatycznie niska innowacyjność gospodarki, Pozostawanie poza strefą euro, Niestabilność polityczna i gospodarcza u wschodnich sąsiadów. 10
Średniookresowa perspektywa wzrostu gospodarczego Perspektywy rozwojowe polskiej gospodarki są dobre, aczkolwiek niezbędne są liczne działania, które wzmocnią rozwój kraju. OECD w swoim raporcie identyfikuje trzy obszary działań: Poprawa jakości rynku pracy, Wzmocnienie konkurencji na rynku produktów i usług, Poprawa jakości polityki makroekonomicznej. 11
Średniookresowa perspektywa wzrostu gospodarczego Inne niezbędne działania oddziałujące pozytywnie na wzrost gospodarczy: Poprawa funkcjonowania instytucji państwa, Tworzenie lepszego środowiska dla przedsiębiorczości, Racjonalne wykorzystanie środków z funduszy unijnych, Dalsza deregulacja systemu gospodarczego. 12
Metody i narzędzia oceny sytuacji gospodarczej Metody analiz krótkookresowych: Test koniunktury, Rodzina modeli prognostycznych. Metody analiz średnio- i długookresowych Modelowanie ekonometryczne, Foresighty. Aktywność organizacji międzynarodowych: KE, OECD, MFW, BŚ. 13
Metody i narzędzia oceny sytuacji gospodarczej Mechaniczne podejścia (z elementami patologii) do diagnozowania sytuacji gospodarczej przez niektórych dziennikarzy i analityków: Kryterium oceny parametrów gospodarczych oczekiwania rynku, Przywiązywanie nadmiernej wagi do wskaźnika PMI, Brak priorytetyzacji wskaźników, 14
Metody i narzędzia oceny sytuacji gospodarczej Nadinterpretacja pojedynczych/jednorazowych wskaźników jako przejaw nieznajomości logiki punktów zwrotnych i przypadkowych wahań, Konflikt między twardymi i miękkimi wskaźnikami. 15