PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2018/2019 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW IV ROKU STUDIÓW

PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2018/2019 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW IV ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : T r a n s p l a n t o l o g i a 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek ) realizującej przedmiot: Pediatrycznej koordynacja Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Onkologii Gastroenterologicznej i Katedra Kardio-Torakochirurgii, Katedra Kardio-Torakochirurgii Klinika Transplantacji Szpiku Katedra i Zakład Medycyny Sądowej 3. Adres jednostki odpowiedzialnej za dydaktykę: Adres: 60-572 Poznań, ul. Szpitalna 27/33 Tel.: 61 849 14 47; Fax: 61 847 43 56 Strona www: www.pedhemonko.ump.edu.pl E-mail: kohtp@skp.ump.edu.pl 4. Kierownik jednostki: Prof. zw. dr hab. med. Jacek Wachowiak 5. Osoba zaliczająca przedmiot w E-indeksie z dostępem do platformy WISUS Prof. zw. dr hab. med. Jacek Wachowiak 6. Osoba odpowiedzialna za dydaktykę na Wydziale Lekarskim I z dostępem do platformy WISUS ( listy studentów) ( koordynator przedmiotu) : Prof. zw. dr hab. Jacek Wachowiak Tel. kontaktowy: 61 849 14 47 lub 61 847 43 56 Możliwość kontaktu: codziennie w godzinach 8.15 15.00, Sekretariat Kliniki Onkologii, Pediatrycznej, Szpital Kliniczny im. Karola Jonschera UM, budynek A, I piętro, pokój 109 b, ul. Szpitalna 27/33 E-mail: kohtp@skp.ump.edu.pl 1

Osoba zastępująca: Dr med. Anna Pieczonka Tel. kontaktowy: 61 849 14 72 lub 61 849 14 70 lub 61 849 14 47 Możliwość kontaktu: codziennie w godzinach 8.15-14, Oddział Transplantacji Szpiku Kliniki Onkologii, Pediatrycznej, Szpital Kliniczny im. K. Jonschera UM, budynek A, II piętro, ul. Szpitalna 27/33, ul. Szpitalna 27/33 E-mail: kohtp@skp.ump.edu.pl 7. Osoba odpowiedzialna za rezerwację sal: Nazwisko imię: Prof. zw. dr hab. Jacek Wachowiak Tel. kontaktowy: 61 849 14 47 E-mail: kohtp@skp.ump.edu.pl 8. Miejsce przedmiotu w programie studiów: Rok: IV Semestr: VII i VIII 9. Liczba godzin ogółem : 18 liczba pkt. ECTS: 1 Jednostki uczestniczące w nauczaniu przedmiotu Semestr zimowy/letni liczba godzin W Ć Ćwiczenia kategoria Pediatrycznej 1 2 C - Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Onkologii Gastroenterologicznej 2 - - - i - 2 C 1 Katedra Kardio-Torakochirurgii (Klinika Torakochirurgii) - 2 C 1 Katedra Kardio-Torakochirurgii ( ) - 2 C 1 Klinika Transplantacji Szpiku - 2 C 1 Katedra i Zakład Medycyny Sądowej 1 - - - Razem: 4 10 4 S 10.Tematyka poszczególnych wykładów, ćwiczeń i seminariów Wykłady - Semestr zimowy/letni 2

Wykład 1. Wykład 2. Tematyka wykładów Ustawa o pobieraniu, przetwarzaniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów; Rozpoznawanie śmierci mózgu. 1 godz.; Biologiczne i immunologiczne podstawy transplantacji komórek krwiotwórczych. Dobór dawcy komórek krwiotwórczych. Wskazania do przeszczepienia komórek krwiotwórczych u dzieci; 1 godz.; Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Dr med. Krzysztof Kordel Prof. Jacek Wachowiak Wykład 3. Przeszczepianie wątroby, trzustki i jelit wskazania, przygotowanie biorcy, immunosupresja; 2 godz.; Dr hab. Przemysław Pyda Ćwiczenia - Semestr zimowy/letni Tematyka ćwiczeń Osoba odpowiedzialna SALA Ćwiczenie 1. Przeszczepianie nerek wskazania, przygotowanie biorcy, immunosupresja, zasady opieki po przeszczepieniu nerki, immunosupresja, powikłania; 3 godz.; Dr hab. med. Ilona Idasiak- Piechocka Oddział Katedry i Kliniki Nefrologii, i Chorób Wewn; ul. Przybyszewskiego 49 Ćwiczenie 2. Przeszczepianie płuc - zabieg przeszczepienia, zasady opieki po przeszczepieniu, powikłania; 1godz.; Prof. hab. med. Cezary Piwkowski Oddział Kliniki Torakochirurgii Katedry Kardio- Torakochirurgii; ul. Szamarzewskiego 62 Ćwiczenie 3. Przeszczepianie serca - zabieg przeszczepienia, zasady opieki po przeszczepieniu, powikłania; 1godz.; Prof. dr hab. med. Marek Jemielity Oddział Kliniki Kardiochirurgii i Transplantacji Katedry Kardio- Torakochirurgii; ul. Długa 1/2 Ćwiczenie 4. Pobieranie szpiku do transplantacji. Przygotowanie biorcy do allogenicznej transplantacji komórek krwiotwórczych. Zapobieganie, diagnostyka i leczenie choroby Prof. dr hab. med. Jacek Wachowiak Oddział Transplantacji Szpiku Kliniki Onkologii, Hematologii i 3

przeszczep przeciw gospodarzowi. Wczesne i odległe powikłania związane z toksycznością narządową kondycjonowania; 2 godz.; ul. Szpitalna 27/33 Ćwiczenie 5. Przygotowanie biorcy do autologicznej transplantacji komórek krwiotwórczych. Ocena rekonstytucji układu krwiotwórczego i immunologicznego. Ocena chimeryzmu hematopoetycznego po allogenicznej transplantacji komórek krwiotwórczych. Ocena choroby resztkowej po transplantacji komórek krwiotwórczych. Powikłania infekcyjne po transplantacji komórek krwiotwórczych; 3 godz.; Prof. hab. med. Lidia Gil Oddział OH3, III ptr. Transplantacja Szpiku Katedry i Kliniki Transplantacji Szpiku; ul. Szamarzewskiego 84 Seminaria - Semestr zimowy/letni Seminarium 1. Seminarium 2. Seminarium 3. Tematyka seminariów Organizacja pobierania i przeszczepiania narządów. Żywi rodzinni dawcy narządów. Zasady leczenia immunosupresyjnego po transplantacjach narządowych. 1 godz.; Katedra i Klinika Nefrologii, i ; Przeszczepianie płuc wskazania, przygotowanie biorcy, immunosupresja; 1 godz.; Katedra Kardio-Torakochirurgii; ; Przeszczepianie serca wskazania, przygotowanie biorcy, immunosupresja; 1 godz.; Klinika Kardiochirurgii Imię i nazwisko osoby prowadzącej zajęcia Prof. dr hab. med. Andrzej Oko Prof. dr hab. med. Wojciech Dyszkiewicz Prof. dr hab. med. Marek Jemielity SALA - Oddz. C I ptr., ul. Przybyszewskiego 49 Torakochirurgii - ul. Szamarzewskiego 62 (od 07.03. do 25.04.) Kardiochirurgii - (od 09.05. do 27.06.) Torakochirurgii - ul. Szamarzewskiego 62 4

i Transplantacji, Katedra Kardio- Torakochirurgii; (od 07.03. do 25.04.) Kardiochirurgii - (od 09.05. do 27.06.) Seminarium 4. Wskazania do przeszczepienia komórek krwiotwórczych u dorosłych; Pobieranie komórek krwiotwórczych do transplantacji z krwi obwodowej. Inżynieria preparatu komórek krwiotwórczych przed przeszczepieniem; 1 godz.; i Dr hab. med. Lidia Gil - ul. Szamarzewskiego 84 REGULAMIN ZAJĘĆ: Zajęcia dydaktyczne z transplantologii trwają 5 dni (od poniedziałku do piątku) i obejmują wykłady (4 godziny), seminaria (4 godziny) i ćwiczenia kliniczne (10 godzin), które odbywają się wg planu dydaktycznego ustalonego na początku roku akademickiego dostępnego na stronie internetowej Kliniki Onkologii, Pediatrycznej (www.pedhemonko.ump.edu.pl) oraz na tablicach ogłoszeń w Klinikach, w których prowadzone są zajęcia z transplantologii. Podczas zajęć z transplantologii grupa studencka dzielona jest w zależności od liczby studentów na 4 podgrupy (dla grup 25 osób) (A, B, C i D) lub na 5 podgrup (dla grup > 25 osób) (A, B, ). Seminaria skierowane są do całej grupy studenckiej i odbywają się w poniedziałek, wtorek i w piątek od godz. 09:45 do 10:30, a w środę od godz. 11:00 do 11:45, natomiast ćwiczenia kliniczne w poniedziałki, wtorki, czwartki i piątki od godz. 11:00 do12:30, a w środy od godziny 9:00 do 10:30 dla podgrup oraz od godz. 11:45 do 13:15 dla podgrup C, D i (E) z 30-minutową przerwą od godz. 10:30 do 11:00. Uczestnictwo w seminariach i ćwiczeniach jest obowiązkowe. Obecność na seminariach i ćwiczeniach potwierdzana jest przez prowadzącego nauczyciela akademickiego w książeczce ćwiczeń studenta po zakończeniu tych zajęć. Studentom rekomenduje się udział w wykładach, które są komplementarne z seminariami i ćwiczeniami klinicznymi. W przypadku każdej nieobecności studenta na zajęciach, prowadzący zajęcia wyznacza termin zaliczenia materiału zgodnego z tematyką omawianą na zajęciach podczas, których student był nieobecny lub student odrabia zajęcia z inną grupą w terminie uprzednio ustalonym z koordynatorem zajęć, ponieważ liczebność podgrupy nie może przekraczać ogółem 6 studentów. Dwa spóźnienia do 15 min. są równoznaczne z jedną nieobecnością i student odrabia dodatkowo 1 dzień ćwiczeń wyznaczony mu przez asystenta. Spóźnienie powyżej 15 minut równoznaczne jest z jedną nieobecnością i wymaga odrobienia danych zajęć. Przed rozpoczęciem zajęć torby i rzeczy osobiste należy pozostawić w szatni lub w udostępnianych przez Szpital szafkach studenckich. W czasie ćwiczeń klinicznych każdy student powinien być zawsze wyposażony w stetoskop oraz identyfikator z imieniem i nazwiskiem, numerem grupy studenckiej, rokiem studiów oraz nazwą Wydziału. Posiadanie identyfikatora jest warunkiem wejścia do oddziałów szpitalnych. W oddziałach studenci podporządkowują się regułom porządkowym obowiązującym w poszczególnych Klinikach. 5

We wszystkich oddziałach szpitalnych należy korzystać z obuwia noszonego wyłącznie na terenie Szpitala oraz własnych, czystych fartuchów lekarskich. Ubiór studenta i jego zachowanie powinien odzwierciedlać szacunek dla chorego, jego rodziny i personelu medycznego. Dokładną organizację roku akademickiego 2018/2019 ustala Zarządzenie JM Rektora UM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu (nr 8/18 z dnia 12.02.2018 r.), które określa terminy zajęć dydaktycznych z podziałem na semestr zimowy i letni, przerw w zajęciach (wakacje zimowe i letnie, przerwę międzysemestralną) oraz dni rektorskie. PROGRAM ZAJĘĆ: Program zajęć obejmuje: 1) Wykłady (2 x 2 godziny) zaplanowane są w dwa kolejne czwartki 28.02. i 01.03.2017 r. w godzinach 15:00 16:30 w sali im. Różyckiego (Sala Czarna), Collegium Anatomicum, ul. Święcickiego 6; 2) Seminaria są skierowane do całej grupy studenckiej i odbywają się w poniedziałek, wtorek i w piątek od godz. 09:45 do 10:30, a w środę od godz. 11:00 do 11:45 w salach seminaryjnych wskazanych w szczegółowym planie zajęć dostępnym w książeczce ćwiczeń, na stronie internetowej Kliniki (www.pedhemonko.ump.edu.pl) oraz na tablicach ogłoszeń w Klinikach prowadzących zajęcia z transplantologii. Tematyka seminariów jest zgodna z załączonym szczegółowym planem zajęć. Studenci są zobowiązani do teoretycznego przygotowania do każdego z seminariów. 3) Ćwiczenia kliniczne w poniedziałki, wtorki, czwartki i piątki odbywają się w godz. od 11:00 do12:30, a w środy od godziny 9:00 do 10:00 dla podgrup oraz od godziny 11:45 do 13:15 dla podgrup C, D i (E) na terenie Klinik uczestniczących w nauczaniu transplantologii zgodnie z podziałem na podgrupy i szczegółowym planem zajęć zamieszczonym w książeczce ćwiczeń, na stronie internetowej Kliniki (www.pedhemonko.ump.edu.pl) oraz na tablicach ogłoszeń ww. Klinik. Przerwa w zajęciach klinicznych trwa 30 minut od godz. 10:30 do 11:00. PROGRAM NAUCZANIA Wymagania wstępne: student zna podstawy rozwoju oraz mechanizmy działania układu odpornościowego, główny układ zgodności tkankowej człowieka, genetyczne podstawy doboru dawcy i biorcy oraz podstawy immunologii transplantacyjnej, posiada podstawową wiedzę w zakresie problematyki komórek macierzystych, zna podstawowe ilościowe parametry opisujące wydolność poszczególnych układów i narządów, posiada znajomość dróg szerzenia się patogenów i podstaw diagnostyki mikrobiologicznej oraz zasad aseptyki i antyseptyki. Przygotowanie do zajęć: student powinien, w oparciu o obowiązujące podręczniki być przygotowanym do seminariów i ćwiczeń klinicznych zgodnie z tematyką zajęć dydaktycznych podaną w szczegółowym planie tych zajęć. Wymagania końcowe: Student powinien znać: 1) zapisy ustawy o pobieraniu, przetwarzaniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek tkanek i narządów, 2) zasady rozpoznawania śmierci mózgu, 3) organizację pobierania i przeszczepiania narządów, 4) zasady pobierania narządów do transplantacji od żywych dawców, 5) zasady leczenia immunosupresyjnego po transplantacjach 6

narządowych, 6) wskazania, przygotowanie, leczenie immunosupresyjne oraz powikłania w przeszczepianiu nerek, serca, płuc, wątroby, trzustki i jelit, 7) biologiczne i immunologiczne podstawy przeszczepiania komórek krwiotwórczych, 8) zasady doboru dawców komórek krwiotwórczych, 9) wskazania do transplantacji komórek krwiotwórczych u dzieci i u pacjentów dorosłych, 10) zasady przygotowania biorcy do transplantacji komórek krwiotwórczych, 11) źródła i zasady pobierania komórek krwiotwórczych, 12) zasady zapobiegania, diagnostyki i leczenia ostrej i przewlekłej choroby przeszczep przeciw gospodarzowi, 13) zasady zapobiegania, diagnostyki i leczenia powikłań związanych z toksycznością narządową przygotowania do transplantacji oraz powikłań infekcyjnych; 11. Kryteria zaliczenia przedmiotu: zaliczenie, egzamin teoretyczny i praktyczny Zaliczenie kryterium zaliczenia: W celu zaliczenia zajęć z zakresu transplantologii klinicznej studenci mają obowiązek przystąpić do kolokwium zaliczeniowego sprawdzającego opanowanie wiedzy przekazanej podczas seminariów oraz ćwiczeń i przeprowadzanego w formie testu (20 pytań, 5 dystraktorów, jedna odpowiedź prawidłowa, czas trwania testu 25 minut). Warunkiem dopuszczenia do kolokwium jest obecność na wszystkich seminariach i ćwiczeniach potwierdzona w książeczce ćwiczeń. Za prawidłową odpowiedź na 1 pytanie student uzyskuje 1 punkt. Dla zaliczenia przedmiotu nieodzowne jest uzyskanie co najmniej 13 punktów (65% prawidłowych odpowiedzi). Jeżeli suma punktów wyniesie poniżej 13 punktów, to należy przystąpić do kolokwium poprawkowego. Kolokwia zaliczeniowe odbywać będą się w Centrum Innowacyjnych Technik Kształcenia UM przy ul. Parkowej 2, w tym dla grup 5, 8, 9 i 10 w piątek 08.03.2019 r. o godz. 15:00, w piątek 12.04.2019 r. o godz. 15:00 dla grup 3, 4, 6 i 11 oraz dla osób, które nie zdały kolokwium w dniu 08.03.2019 r., a w piątek 28.06. 2019 r. o godz.15:00 dla grup 1, 2, 7 i 12 oraz dla osób, które nie zdały w dniach 08.03. i 12.04.2019 r. Ponadto dla osób, które nie zdadzą testu do dnia 28.06.2019 r. zostaną zorganizowane dwa kolokwia poprawkowe we wtorek 04.07.2019 r. o godz.13:30 oraz we wtorek 07.08.2019 r. o godz. 13:30 (terminy kolokwium zaliczeniowego zostały odnotowane w książeczce ćwiczeń). Każdej osobie przysługują ogółem trzy próby zdania kolokwium zaliczeniowego, tj. w pierwszym terminie oraz w dwóch terminach poprawkowych. Egzamin teoretyczny kryterium zaliczenia: forma egzaminu ( ustny, pisemny, testowy): nie dotyczy Egzamin praktyczny kryterium zaliczenia: nie dotyczy 12. Literatura: Podstawowa : 1. Transplantologia w zarysie. Red. Wojciech Dyszkiewicz, Marek Jemielity, Krzysztof Wiktorowicz. UM Poznań, 2009 2. J. Wachowiak. Transplantacje komórek krwiotwórczych u dzieci. W: Kowalczyk JR (red.) Wprowadzenie do onkologii i hematologii dziecięcej, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa 2011, str. 121-138 (wersja elektroniczna dostępna na stronie 7

internetowej CMKP; www.cmkp.edu.pl). 3. Interna Szczeklika podręcznik chorób wewnętrznych, Medycyna Praktyczna 2014 4. Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz.U. 2005 Nr 169 poz. 1411) wraz nowelizacją z dnia 31 sierpnia 2009 r. (Dz.U. 2009 Nr 41 poz. 1149). Uzupełniająca : 1. Immunogenetyczne podstawy doboru dawców oraz przeszczepiania komórek tkanek i narządów, J. Fabijańska-Mitek, J. Nowak, OINpharma, Warszawa, 2007; 2. EBMT Handbook Haematopoietic stem cell transplantation, J. Apperley, E. Carreras, E. Gluckman, A. Gratwohl, T. Masszi (red.), ESH/EBMT, Paryż, 2012 (www.ebmt.org w zakładce Resources); 3. Transplantologia kliniczna. Red. Magdalena Durlik, Andrzej Cmura, Teresa Bączkowska i Artur Kwiatkowski. Oficyna Wydawnicza WUM, Warszawa 2015 13. Studenckie koło naukowe Studenckie Koło Naukowe Transplantacji Komórek Krwiotwórczych Opiekun: Dr med. Anna Pieczonka Miejsce spotkań: Pediatrycznej ul. Szpitalna 27/33; Tel: 61 849 16 06 lub 61 849 14 47 Studenckie Koło Naukowe Chorób Rozrostowych Opiekun: Prof. dr hab. med. Krzysztof Lewandowski Miejsce spotkań : i Transplantacji Szpiku ;Tel.: 61 854 93 83 Studenckie Koło Naukowe Kardiochirurgii Opiekun: Dr med. Bartłomiej Perek Miejsce spotkań : ul. Długa 1/2; Tel.: 61 854 90-85 lub 92 10 Studenckie Koło Naukowe Nefrologiczne Opiekun: Prof. dr hab. med. Alicja Grzegorzewska Miejsce spotkań : Katedra i Kl. Nefrologii, i ul. ; Tel.: 61 869 13 26 lub 61 867 19 61 Studenckie Koło Naukowe Torakochirurgii Opiekun: dr hab. med. Mariusz Kasprzyk Miejsce spotkań : Klinika Torakochirurgii ; Tel.: 61 665 43 49 8

14. SYLABUS WYDZIAŁ LEKARSKI I Nazwa kierunku Nazwa przedmiotu Jednostka realizująca, wydział Koordynator przedmiotu Rodzaj przedmiotu Obszar nauczania Cel kształcenia Lekarski Transplantologia Poziom i tryb studiów Punkty ECTS jednolite studia magisterskie 1 stacjonarne Pediatrycznej, WL I koordynacja; Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Onkologii Gastroenterologicznej, WL I; i, WL II; Katedra Kardio-Torakochirurgii, WL II;, Katedra Kardio-Torakochirurgii, WL II; Klinika Transplantacji Szpiku, WL II; Katedra Biologii i Ochrony Środowiska / Oddział, Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej Szpitala Klinicznego im. Heliodora Święcickiego, WNZdr; Katedra i Zakład Medycyny Sądowej, WL I; Prof. dr hab. Jacek Osoba Prof. dr hab. med. Jacek Wachowiak Wachowiak zaliczająca obowiązkowy Semestr VIII Rodzaj zajęć i liczba godzin Wykłady 4 Nauki medyczne, medycyna Seminaria 4 Ćwiczenia 10 Po zakończeniu zajęć student powinien znać i rozumieć podstawy transplantologii narządowej oraz transplantacji komórek krwiotwórczych ze szczególnym uwzględnieniem wskazań do przeszczepienia, organizacji pobierania i przeszczepiania narządów od zmarłych i żywych dawców, rozpoznawania śmierci mózgu, doboru dawcy komórek krwiotwórczych, przygotowania biorcy i żywego dawcy, pobierania narządów i komórek do przeszczepienia, procedury przeszczepienia, immunosupresji, zasad opieki po przeszczepieniu, powikłań związanych z przeszczepieniem oraz regulacji prawnych dotyczących transplantacji. Wykłady 1) Ustawa o pobieraniu, przetwarzaniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów; Rozpoznawanie śmierci mózgu. 1 godz.; 2) Biologiczne i immunologiczne podstawy transplantacji komórek krwiotwórczych. Dobór dawcy komórek krwiotwórczych. Wskazania do przeszczepienia komórek krwiotwórczych u dzieci; 1 godz.; Treści programowe 3) Przeszczepianie wątroby, trzustki i jelit wskazania, przygotowanie biorcy, immunosupresja; 2 godz.; Seminaria 1) Organizacji pobierania i przeszczepiania narządów. Żywi rodzinni dawcy narządów. Zasady leczenia immunosupresyjnego po transplantacjach narządowych. 1 godz.; Katedra 2) Przeszczepianie płuc wskazania, przygotowanie biorcy, immunosupresja; 1 godz.; 3) Przeszczepianie serca wskazania, przygotowanie biorcy, immunosupresja; 1 godz.; 4) Pobieranie komórek krwiotwórczych do transplantacji z krwi obwodowej. Inżynieria 9

preparatu komórek krwiotwórczych przed przeszczepieniem Wskazania do przeszczepienia komórek krwiotwórczych u dorosłych; 1 godz.; Ćwiczenia 1) Przeszczepianie nerek wskazania, przygotowanie biorcy, immunosupresja, zasady opieki po przeszczepieniu nerki, immunosupresja, powikłania; 3 godz.; 2) Przeszczepianie nerek zabieg przeszczepienia i powikłania chirurgiczne przeszczepienia nerek; 2 godz.; 3) Przeszczepianie płuc - zabieg przeszczepienia, zasady opieki po przeszczepieniu, powikłania; 1 godz.; 4) Przeszczepianie serca - zabieg przeszczepienia, zasady opieki po przeszczepieniu, powikłania; 1 godz.; 5) Pobieranie szpiku do transplantacji. Przygotowanie biorcy do allogenicznej transplantacji komórek krwiotwórczych. Zapobieganie, diagnostyka i leczenie choroby przeszczep przeciw gospodarzowi. Wczesne i odległe powikłania związane z toksycznością narządową kondycjonowania; 2 godz.; 6) Przygotowanie biorcy do autologicznej transplantacji komórek krwiotwórczych. Ocena rekonstytucji układu krwiotwórczego i immunologicznego. Ocena chimeryzmu hematopoetycznego po allogenicznej transplantacji komórek krwiotwórczych. Ocena choroby resztkowej po transplantacji komórek krwiotwórczych. Powikłania infekcyjne po transplantacji komórek krwiotwórczych; 3 godz.; Formy i metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia Literatura podstawowa Inne - Wykład, seminaria, ćwiczenia kliniczne W celu zaliczenia zajęć z zakresu transplantologii klinicznej studenci IV roku Wydziału Lekarskiego I mają obowiązek przystąpić na koniec ćwiczeń klinicznych do kolokwium sprawdzającego opanowanie wiedzy przekazanej podczas ćwiczeń. Warunkiem dopuszczenia do kolokwium jest obecność na wszystkich wykładach, seminariach i ćwiczeniach. Obecność na wykładach, seminariach i ćwiczeniach jest każdorazowo potwierdzana przez prowadzącego w książeczce ćwiczeń studenta na zakończenie zajęć. W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności na wykładzie, seminarium lub ćwiczeniach prowadzący wyznacza termin zaliczenia danego materiału. Natomiast w przypadku nieobecności usprawiedliwionej dopuszcza się nieobecność do 10% obowiązujących zajęć (Regulamin Studiów UM w Poznaniu Uchwała Senatu nr 47/2015 z dnia 22.04.205 r. ). Dwa spóźnienia do 15 min., a także jedno spóźnienie powyżej 15 min. są równoznaczne z jedną nieobecnością nieusprawiedliwioną. 1. Transplantologia w zarysie. Red. Wojciech Dyszkiewicz, Marek Jemielity, Krzysztof Wiktorowicz. UM Poznań, 2009 2. J. Wachowiak. Transplantacje komórek krwiotwórczych u dzieci. W: Kowalczyk JR (red.) Wprowadzenie do onkologii i hematologii dziecięcej, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa 2011, str. 121-138 (wersja elektroniczna dostępna na stronie internetowej CMKP; www.cmkp.edu.pl). 3. Interna Szczeklika podręcznik chorób wewnętrznych, Medycyna Praktyczna 2014 10

Literatura uzupełniająca 4. Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz.U. 2005 Nr 169 poz. 1411) wraz nowelizacją z dnia 31 sierpnia 2009 r. (Dz.U. 2009 Nr 41 poz. 1149). 1. Immunogenetyczne podstawy doboru dawców oraz przeszczepiania komórek tkanek i narządów, J. Fabijańska-Mitek, J. Nowak, OINpharma, Warszawa, 2007; 2. EBMT Handbook Haematopoietic stem cell transplantation, J. Apperley, E. Carreras, E. Gluckman, A. Gratwohl, T. Masszi (red.), ESH/EBMT, Paryż, 2012 (www.ebmt.org w zakładce Resources); 3. Transplantologia kliniczna. Red. Magdalena Durlik, Andrzej Cmura, Teresa Bączkowska i Artur Kwiatkowski. Oficyna Wydawnicza WUM, Warszawa 2015 Numer efektu kształcenia Efekty kształcenia W 01 zna w podstawowym zakresie problematykę komórek macierzystych i ich zastosowania w medycynie; B.W23. W 02 opisuje główny układ zgodności tkankowej; C.W21. W 03 zna zagadnienia z zakresu immunologii nowotworów; C.W23. W 04 określa genetyczne podstawy doboru dawcy i biorcy oraz podstawy immunologii transplantacyjnej; C.W24. W 05 zna zasady żywienia dzieci zdrowych i chorych, szczepień ochronnych i prowadzenia bilansu zdrowia dziecka; E.W2. W 05 W 06 W 07 zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego w przypadku najczęstszych chorób dzieci: b) wad serca, zapalenia mięśnia sercowego, wsierdzia i osierdzia, kardiomiopatii, zaburzeń rytmu serca, niewydolności serca, nadciśnienia tętniczego, omdleń, c) ostrych i przewlekłych chorób górnych i dolnych dróg oddechowych, wad wrodzonych układu oddechowego, gruźlicy, mukowiscydozy, astmy, alergicznego nieżytu nosa, pokrzywki, wstrząsu anafilaktycznego, obrzęku naczynioworuchowego, d) niedokrwistości, skaz krwotocznych, stanów niewydolności szpiku, chorób nowotworowych wieku dziecięcego, w tym guzów litych typowych dla wieku dziecięcego, e) ostrych i przewlekłych bólów brzucha, wymiotów, biegunek, zaparć, krwawień z przewodu pokarmowego, choroby wrzodowej, nieswoistych chorób jelit, chorób trzustki, cholestaz i chorób wątroby oraz innych chorób nabytych i wad wrodzonych przewodu pokarmowego, f) zakażeń układu moczowego, wad wrodzonych układu moczowego, zespołu nerczycowego, kamicy nerkowej, ostrej i przewlekłej niewydolności nerek, ostrych i przewlekłych zapaleń nerek, chorób układowych nerek, zaburzeń oddawania moczu, choroby refluksowej pęcherzowo-moczowodowej, j) zespołów genetycznych, zna najczęściej występujące stany zagrożenia życia u dzieci oraz zasady postępowania w tych stanach; zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego w odniesieniu do najczęstszych chorób wewnętrznych występujących u osób dorosłych oraz ich powikłań: a) chorób układu krążenia, w tym: choroby niedokrwiennej serca, wad serca, chorób wsierdzia, mięśnia serca, osierdzia, niewydolności serca (ostrej i przewlekłej), chorób naczyń tętniczych i żylnych, nadciśnienia Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia E.W3. E.W6. E.W7. 11

tętniczego: pierwotnego i wtórnego, nadciśnienia płucnego, b) chorób układu oddechowego, w tym: chorób dróg oddechowych, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc, astmy oskrzelowej, rozstrzenia oskrzeli, mukowiscydozy, zakażeń układu oddechowego, chorób śródmiąższowych płuc, opłucnej, śródpiersia, obturacyjnego i centralnego bezdechu sennego, niewydolności oddechowej (ostrej i przewlekłej), nowotworów układu oddechowego, c) chorób układu pokarmowego, w tym chorób: jamy ustnej, przełyku, żołądka i dwunastnicy, jelit, trzustki, wątroby, dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego, d) chorób układu wydzielania wewnętrznego, w tym chorób: podwzgórza i przysadki, tarczycy, przytarczyc, kory i rdzenia nadnerczy, jajników i jąder, a także guzów neuroendokrynnych, zespołów wielogruczołowych, różnych typów cukrzycy i zespołu metabolicznego: hipoglikemii, otyłości, dyslipidemii, e) chorób nerek i dróg moczowych, w tym: ostrych i przewlekłych niewydolności nerek, chorób kłębuszków nerkowych i śródmiąższowych nerek, torbieli nerek, kamicy nerkowej, zakażeń układu moczowego, nowotworów układu moczowego, w szczególności raka pęcherza moczowego i raka nerki, f) chorób układu krwiotwórczego, w tym: aplazji szpiku, niedokrwistości, granulocytopenii i agranulocytozy, małopłytkowości, białaczek ostrych, nowotworów mieloproliferacyjnych i mielodysplastyczno-mieloproliferacyjnych, zespołów mielodysplastycznych, nowotworów z dojrzałych limfocytów B i T, skaz krwotocznych, trombofilii, stanów bezpośredniego zagrożenia życia w hematologii, zaburzeń krwi w chorobach innych narządów; i) zaburzeń wodno-elektrolitowych i kwasowo-zasadowych: stanów odwodnienia, stanów przewodnienia, zaburzeń gospodarki elektrolitowej, kwasicy i zasadowicy; W 08 zna podstawy wczesnej wykrywalności nowotworów i zasady badań przesiewowych w onkologii; E.W24. W 09 zna możliwości współczesnej terapii nowotworów (z uwzględnieniem terapii wielomodalnej), perspektywy terapii komórkowych i genowych E.W25. oraz ich niepożądane skutki; W 10 zna zasady terapii skojarzonych w onkologii, algorytmy postępowania diagnostyczno-leczniczego w najczęściej występujących nowotworach E.W26. człowieka; W 11 zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego oraz profilaktycznego w najczęstszych chorobach bakteryjnych, wirusowych, pasożytniczych i grzybicach, w tym zakażeniach pneumokokowych, wirusowym zapaleniu wątroby, E.W32. nabytym niedoborze odporności AIDS, sepsie i zakażeniach szpitalnych; W 12 zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania i postępowania terapeutycznego w najczęstszych chorobach E.W35. dziedzicznych; W 13 zna podstawy teoretyczne i praktyczne diagnostyki laboratoryjnej; E.W38. W 14 Zna i rozumie przyczyny, objawy, zasady diagnozowania oraz postepowania terapeutycznego w odniesieniu do najczęstszych chorób wymagających interwencji, z uwzględnieniem odrębności wieku F.W1. dziecięcego; W 15 zna zasady bezpieczeństwa okołooperacyjnego, przygotowania pacjenta do operacji, wykonania znieczulenia ogólnego i miejscowego oraz F.W4. kontrolowanej sedacji; W 16 zna leczenie pooperacyjne z terapią przeciwbólową i monitorowaniem pooperacyjnym; F.W5. W 17 zna wskazania i zasady stosowania intensywnej terapii; F.W6. W 18 zna aktualne wytyczne resuscytacji krążeniowo-oddechowej F.W7. 12

noworodków, dzieci i dorosłych; zna problematykę współcześnie wykorzystywanych badań obrazowych, w szczególności: a) symptomatologię radiologiczną podstawowych chorób, W 19 b) metody instrumentalne i techniki obrazowe wykorzystywane do wykonywania zabiegów leczniczych, F.W10. c) wskazania, przeciwwskazania i przygotowanie pacjentów do poszczególnych rodzajów badań obrazowych oraz przeciwwskazania do stosowania środków kontrastujących; W 20 zna w podstawowym zakresie problematykę transplantologii zabiegowej, wskazania do przeszczepienia nieodwracalnie F.W14. uszkodzonych narządów i tkanek oraz procedury z tym związane; W 21 zna zasady wysuwania podejrzenia oraz rozpoznawania śmierci mózgu. F.W15. W 22 zna regulacje prawne dotyczące udzielania świadczeń zdrowotnych, praw pacjenta, podstaw wykonywania zawodu lekarza i G.W6. funkcjonowania samorządu lekarskiego; W 23 zna podstawowe regulacje dotyczące organizacji i finansowania służby zdrowia, powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego oraz zasady G.W7. organizacji przedsiębiorstw podmiotu leczniczego; W 24 zna obowiązki prawne lekarza w zakresie stwierdzenia zgonu; G.W8. W 25 zna regulacje prawne dotyczące przeszczepów, sztucznej prokreacji, aborcji, zabiegów estetycznych, leczenia paliatywnego, chorób G.W10. psychicznych; W 26 zna zasady tajemnicy lekarskiej, prowadzenia dokumentacji medycznej, odpowiedzialności karnej, cywilnej i zawodowej lekarza; G.W12. W 27 zna i rozumie pojęcie śmierci gwałtownej i nagłego zgonu, a także różnicę między pojęciami urazu a obrażenia; G.W14. Nakład pracy studenta Liczba godzin Przygotowanie do ćwiczeń 10 godzin 20 Przygotowanie do seminariów 2 godziny Przygotowanie do wykładów 2 godziny Przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego 6 godzin Data opracowania sylabusa: 30.05.2018 r. Osoba przygotowująca sylabus: Prof. Jacek Wachowiak 15. Szczegółowa organizacja zajęć: WYKŁADY Dzień tygodnia Daty w których odbywają się wykłady Godzina Sala Czwartek 28.02.2019 15:00 15:45 Sala Różyckiego (Sala Czarna) 15:45 16:30 Sala Różyckiego (Sala Czarna) Czwartek 07.03.2019 15:00 16:30 Sala Różyckiego (Sala Czarna) SEMINARIA Grupa Dni tygodnia Daty Godziny w których odbywają się Nazwa, nr sali Jednostka przeprowadzająca zajęcia seminaria 1 2 3 4 5 6 GRUPA 1 24.06.2019 09:45 10:30 sala sem. Oddz. C Poniedziałek I ptr., ul. sala sem. Wtorek 25.06.2019 09:45 10:30 Kliniki Torakochirurgii Środa 26.06.2019 11:00 11:45 Kardiochirurgii i Transpl. i Kl. Torakochirurgii - II ptr. 13

GRUPA 2 GRUPA 3 GRUPA 4 GRUPA 5 GRUPA 6 Czwartek 27.06.2019 - - - Piątek 28.06.2019 09:45 10:30 sala sem. i Transplantacji Szpiku 10.06.2019 09:45 10:30 sala sem. Oddz. C Poniedziałek I ptr., ul. Wtorek 11.06.2019 sala sem. 09:45 10:30 Kliniki Torakochirurgii Środa 12.06.2019 11:00 11:45 Kardiochirurgii i Transpl. i Kl. Torakochirurgii - II ptr. Czwartek 13.06.2019 - - - Piątek 14.06.2019 09:45 10:30 sala sem. i Transplantacji Szpiku 08.04.2019 09:45 10:30 sala sem. Oddz. C Poniedziałek I ptr., ul. Wtorek 09.04.2019 sala sem. 09:45 10:30 Kliniki Torakochirurgii Środa 10.04.2019 11:00 11:45 Kardiochirurgii i Transpl. i Kl. Torakochirurgii - II ptr. Czwartek 11.04.2019 - - - Piątek 12.04.2019 09:45 10:30 sala sem. i Transplantacji Szpiku 18.03.2019 09:45 10:30 sala sem. Oddz. C Poniedziałek I ptr., ul. Wtorek 19.03.2019 sala sem. 09:45 10:30 Kliniki Torakochirurgii Środa 20.03.2019 11:00 11:45 Kardiochirurgii i Transpl. i Kl. Torakochirurgii - II ptr. Czwartek 21.03.2019 - - - Piątek 22.03.2019 09:45 10:30 sala sem. i Transplantacji Szpiku 04.03.2019 09:45 10:30 sala sem. Oddz. C Poniedziałek I ptr., ul. Wtorek 05.03.2019 sala sem. 09:45 10:30 Kliniki Torakochirurgii Środa 06.03.2019 11:00 11:45 Kardiochirurgii i Transpl. i Kl. Torakochirurgii - II ptr. Czwartek 07.03.2019 - - - Piątek 08.03.2019 09:45 10:30 sala sem. i Transplantacji Szpiku 11.03.2019 09:45 10:30 sala sem. Oddz. C Poniedziałek I ptr., ul. Wtorek 12.03.2019 sala sem. 09:45 10:30 Kliniki Torakochirurgii i Kl. Torakochirurgii - II ptr. 14

GRUPA 7 GRUPA 8 GRUPA 9 GRUPA 10 Środa 13.03.2019 11:00 11:45 Kardiochirurgii i Transpl. Czwartek 14.03.2019 - - - Piątek 15.03.2019 09:45 10:30 sala sem. i Transplantacji Szpiku 20.05.2019 09:45 10:30 sala sem. Oddz. C Poniedziałek I ptr., ul. Wtorek 21.05.2019 sala sem. 09:45 10:30 Kliniki Torakochirurgii Środa 22.05.2019 11:00 11:45 Kardiochirurgii i Transpl. i Kl. Torakochirurgii - II ptr. Czwartek 23.05.2019 - - - Piątek 24.05.2019 09:45 10:30 sala sem. i Transplantacji Szpiku 09:45 10:30 sala sem. Oddz. C Poniedziałek 11.02.2019 I ptr., ul. Wtorek 12.02.2019 sala sem. 09:45 10:30 Kliniki Torakochirurgii Środa 13.02.2019 11:00 11:45 Kardiochirurgii i Transpl. i Kl. Torakochirurgii - II ptr. Czwartek 14.02.2019 - - - Piątek 15.02.2019 09:45 10:30 sala sem. i Transplantacji Szpiku 09:45 10:30 sala sem. Oddz. C Poniedziałek 04.02.2019 I ptr., ul. Wtorek 05.02.2019 sala sem. 09:45 10:30 Kliniki Torakochirurgii Środa 06.02.2019 11:00 11:45 Kardiochirurgii i Transpl. i Kl. Torakochirurgii - II ptr. Czwartek 07.02.2019 - - - Piątek 08.02.2019 09:45 10:30 sala sem. i Transplantacji Szpiku 09:45 10:30 sala sem. Oddz. C Poniedziałek 25.02.2019 I ptr., ul. Wtorek 26.02.2019 sala sem. 09:45 10:30 Kliniki Torakochirurgii Środa 27.02.2019 11:00 11:45 Kardiochirurgii i Transpl. i Kl. Torakochirurgii - II ptr. Czwartek 28.02.2019 - - - Piątek 01.03.2019 09:45 10:30 sala sem. i Transplantacji Szpiku 09:45 10:30 sala sem. Oddz. C 15

GRUPA 11 GRUPA 12 Poniedziałek 25.03.2019 I ptr., i ul. Wtorek 26.03.2019 sala sem. 09:45 10:30 Kliniki Torakochirurgii Kl. Torakochirurgii - II ptr. Środa 27.03.2019 11:00 11:45 Kardiochirurgii i Transpl. Czwartek 28.03.2019 - - - Piątek 29.03.2019 09:45 10:30 sala sem. i Transplantacji Szpiku 09:45 10:30 sala sem. Oddz. C Poniedziałek 13.05.2019 I ptr., ul. Wtorek 14.05.2019 sala sem. 09:45 10:30 Kliniki Torakochirurgii Środa 15.05.2019 11:00 11:45 Kardiochirurgii i Transpl. i Kl. Torakochirurgii - II ptr. Czwartek 16.05.2019 - - - Piątek 17.05.2019 09:45 10:30 sala sem. i Transplantacji Szpiku ĆWICZENIA Grupa Podgrupy Dni tygodnia Daty Godziny w których odbywają się ćwiczenia Grupa 1 Poniedziałek 24.06.2019 11:00 13:15 Nazwa, nr sali i Jednostka przeprowadzająca zajęcia i Chorób Wtorek 25.06.2019 11:00 13:15 i i Chorób Środa 26.06.2019 09:00 10:30 i 11:45 13:15 i ; Czwartek 27.06.2019 Klinika i 16

Piątek 28.06.2019 Klinika i Grupa 2 Poniedziałek 10.06.2019 11:00 13:15 i i Chorób Wtorek 11.06.2019 11:00 13:15 i i Chorób Środa 12.06.2019 09:00 10:30 i 11:45 13:15 i ; Czwartek 13.06.2019 Klinika i Piątek 14.06.2019 Klinika i Grupa 3 Poniedziałek 08.04.2019 11:00 13:15 i i Chorób Wtorek 09.04.2019 11:00 13:15 i i Chorób 17

Środa 10.04.2019 09:00 10:30 i 11:45 13:15 i ; Czwartek 11.04.2019 Klinika i Piątek 12.04.2019 Klinika i Grupa 4 Poniedziałek 18.03.2019 11:00 13:15 i i Chorób Wtorek 19.03.2019 11:00 13:15 i i Chorób Środa 20.03.2019 09:00 10:30 i 11:45 13:15 i ; Czwartek 21.03.2019 Klinika i Piątek 22.03.2019 Klinika i 18

Grupa 5 Poniedziałek 04.03.2019 11:00 13:15 i i Chorób Wtorek 05.03.2019 11:00 13:15 i i Chorób Środa 06.03.2019 09:00 10:30 i 11:45 13:15 i ; Czwartek 07.03.2019 Klinika i Piątek 08.03.2019 Klinika i Grupa 6 Poniedziałek 11.03.2019 11:00 13:15 i i Chorób Wtorek 12.03.2019 11:00 13:15 i i Chorób Środa 13.03.2019 09:00 10:30 i 19

11:45 13:15 i ; Czwartek 14.03.2019 Klinika i Piątek 15.03.2019 Klinika i Grupa 7 Poniedziałek 20.05.2019 11:00 13:15 i i Chorób Wtorek 21.05.2019 11:00 13:15 i i Chorób Środa 22.05.2019 09:00 10:30 i 11:45 13:15 i ; Czwartek 23.05.2019 Klinika i Piątek 24.05.2019 Klinika Grupa 8 Poniedziałek 11.02.2019 11:00 13:15 i i i Chorób 20

Wtorek 12.02.2019 11:00 13:15 i i Chorób Środa 13.02.2019 09:00 10:30 11:45 13:15 i i ; Czwartek 14.02.2019 Klinika i Piątek 15.02.2019 Klinika i Grupa 9 Poniedziałek 04.02.2019 11:00 13:15 i i Chorób Wtorek 05.02.2019 11:00 13:15 i i Chorób Środa 06.02.2019 09:00 10:30 i 11:45 13:15 i ; Czwartek 07.02.2019 21

Klinika i Piątek 08.02.2019 Klinika i Grupa 10 Poniedziałek 25.02.2019 11:00 13:15 i i Chorób Wtorek 26.02.2019 11:00 13:15 i i Chorób Środa 27.02.2019 09:00 10:30 i 11:45 13:15 i ; Czwartek 28.02.2019 Klinika i Piątek 01.03.2019 Klinika i Grupa 11 Poniedziałek 25.03.2019 11:00 13:15 i i Chorób Wtorek 26.03.2019 22

11:00 13:15 i i Chorób Środa 27.03.2019 09:00 10:30 i 11:45 13:15 i ; Czwartek 28.03.2019 Klinika i Piątek 29.03.2019 Klinika i Grupa 12 Poniedziałek 13.05.2019 11:00 13:15 i i Chorób Wtorek 14.05.2019 11:00 13:15 i i Chorób Środa 15.05.2019 09:00 10:30 i 11:45 13:15 i ; Czwartek 16.05.2019 Klinika i Piątek 17.05.2019 23

Klinika i 16. Podpis osoby odpowiedzialnej za nauczanie przedmiotu lub koordynatora. Prof. dr hab. med. Jacek Wachowiak 17. Podpisy osób współodpowiedzialnych za nauczanie przedmiotu ( w przypadku przedmiotów koordynowanych) 24