Wydział Fizyki. Laboratorium Technik Jądrowych

Podobne dokumenty
Wydział Fizyki. Laboratorium Technik Jądrowych

Wydział Fizyki. Laboratorium Technik Jądrowych

Laboratorium RADIOTERAPII

Wydział Fizyki. Laboratorium Technik Jądrowych

Nazwa wg. Dz. U. z 2013 r., poz lub Dz. U. z 2015 r., poz. 2040

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1457

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1465

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1456

Osoba przeprowadzająca kontrolę Numer upoważnienia Ministra Zdrowia. Przedstawiciel/przedstawiciele świadczeniodawcy uczestniczący w kontroli

Testy kontroli fizycznych parametrów aparatury rentgenowskiej. Waldemar Kot Zachodniopomorskie Centrum Onkologii Szczecin r.

Użytkownik (nazwa i adres) Mammograf. Producent. Model lub typ. Rok produkcji. Rok rozpoczęcia eksploatacji. Nr seryjny aparatu.

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1314

DZIEŃ POWSZEDNI PRACOWNIKÓW WYKONUJĄCYCH TESTY SPECJALISTYCZNE APARATÓW RENTGENOWSKICH

Protokół z kontroli jakości badań mammograficznych wykonywanych w ramach Populacyjnego programu wczesnego wykrywania raka piersi

Program zarządzania jakością w pracowni fluoroskopii / angiografii

Protokół z kontroli jakości badań mammograficznych wykonywanych w ramach Populacyjnego programu wczesnego wykrywania raka piersi

Ocena realizacji testów 1kontroli. jakości (testów eksploatacyjnych) 1. Testy specjalistyczne. Użytkownik (nazwa i adres) Mammograf.

I. Rentgenodiagnostyka i radiologia zabiegowa

Protokół z kontroli jakości badań mammograficznych wykonywanych w ramach Populacyjnego programu wczesnego wykrywania raka piersi

ODDZIAŁ LABORATORYJNY BADAŃ ŚRODOWISKA PRACY I BADAŃ RADIACYJNYCH. Oferta badań laboratoryjnych na rok 2016

LABORATORIUM BADAŃ RADIACYJNYCH. Wykaz metod akredytowanych Aktualizacja:

Instrukcja obsługi stomatologicznego fantomu testowego

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 286

Symulator terapeutyczny

Załącznik Nr 10 Tabela 1. Ocena ośrodków mammograficznych na terenie województwa skontrolowanych w 2008 r.

Testy specjalistyczne w mammografii z detektorem filmowym. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Fizyki Medycznej

ODDZIAŁ LABORATORYJNY BADAŃ ŚRODOWISKA PRACY I BADAŃ RADIACYJNYCH. Oferta badań laboratoryjnych na rok 2015

I. Rentgenodiagnostyka i radiologia zabiegowa

SZCZEGÓŁOWY ZAKRES ORAZ DOPUSZCZALNE ODCHYLENIA BADANYCH FIZYCZNYCH PARAMETRÓW I CZĘSTOŚĆ WYKONYWANIA TESTÓW EKSPLOATACYJNYCH

Paulina Majczak-Ziarno, Paulina Janowska, Maciej Budzanowski, Renata Kopeć, Izabela Milcewicz- Mika, Tomasz Nowak

Użytkownik (nazwa i adres) Mammograf. Producent. Model lub typ. Rok produkcji. Rok rozpoczęcia eksploatacji. Nr seryjny aparatu.

Program zarządzania jakością w cyfrowej pracowni radiografii

ZESTAWIENIE PARAMETRÓW GRANICZNYCH I OCENIANYCH

LABORATORIUM FIZYKI PAŃSTWOWEJ WYŻSZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ W NYSIE. Ćwiczenie nr 3 Temat: Wyznaczenie ogniskowej soczewek za pomocą ławy optycznej.

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 286

POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI

( S ) I. Zagadnienia. II. Zadania

Kaseta testowa kaseta uŝywana tylko do wykonywania testów podstawowych w danej pracowni rentgenowskiej.

CZASOCHŁONNOŚĆ ANALIZ WYKONYWANYCH W DZIALE LABORATORYJNYM WSSE W KRAKOWIE

Doświadczenie nr 6 Pomiar energii promieniowania gamma metodą absorpcji elektronów komptonowskich.

Szczegółowy zakres szkolenia wymagany dla osób ubiegających się o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej

Kryteria oceny testów podstawowych w mammografii z detektorem filmowym

Znak sprawy: RSS/ZPFSiZ/P-84/./2012 Radom, dnia r. OGŁOSZENIE O ZMIANIE OGŁOSZENIA O ZAMÓWIENIU Przetarg nieograniczony

METODY OBLICZANIA DAWEK I WYMAGANYCH GRUBOŚCI OSŁON. Magdalena Łukowiak

ACR PH-1 Test Phantom

DAWKI OTRZYMYWANE PRZEZ PACJENTA W EFEKCIE STOSOWANIA WŁAŚCIWYCH DLA DANEJ DZIEDZINY PROCEDUR RADIOLOGICZNYCH. ZASADY OPTYMALIZACJI.

Laboratorium z Krystalografii. 2 godz.

Ćwiczenie 42 WYZNACZANIE OGNISKOWEJ SOCZEWKI CIENKIEJ. Wprowadzenie teoretyczne.

3.5 Wyznaczanie stosunku e/m(e22)

WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA SZKŁA ZA POMOCĄ SPEKTROMETRU CZĘŚĆ (A-zestaw 1) Instrukcja wykonawcza

Radomskiego Szpitala Specjalistycznego.

Załącznik nr 1. Analogowy zdjęciowy aparat RTG z zawieszeniem sufitowym ze skanerem płyt obrazowych. Bez punktacji

DOZYMETRIA I BADANIE WPŁYWU PROMIENIOWANIA X NA MEDIA BIOLOGICZNE

ĆWICZENIE NR 79 POMIARY MIKROSKOPOWE. I. Cel ćwiczenia: Zapoznanie się z budową mikroskopu i jego podstawowymi możliwościami pomiarowymi.

Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 53: Soczewki

ZLECENIE. ZLECENIODAWCA... ( nazwisko i imię, adres/ Nazwa podmiotu, siedziba,adres - pieczątka zakładu)

Systemy Ochrony Powietrza Ćwiczenia Laboratoryjne

DOKŁADNOŚĆ POMIARU DŁUGOŚCI 1

PROMIENIOWANIE RENTGENOWSKIE

Optymalizacja w radiologii zabiegowej

Laboratorium techniki laserowej Ćwiczenie 2. Badanie profilu wiązki laserowej

Laboratorium z Krystalografii specjalizacja: Fizykochemia związków nieorganicznych

Znak sprawy: RSS/ZPFSiZ/P-84/./2012 Radom, dnia OGŁOSZENIE O ZMIANIE OGŁOSZENIA O ZAMÓWIENIU Przetarg nieograniczony

ZLECENIE. ZLECENIODAWCA... (nazwisko i imię, adres/ Nazwa podmiotu, siedziba,adres - pieczątka zakładu)

Montaż okna w przestrzeni izolacji ścian budynku jest prosty, pewny i szybki z wykorzystaniem Systemu JB-D. Turn ideas into reality.

C5: BADANIE POCHŁANIANIA PROMIENIOWANIA α i β W POWIETRZU oraz w ABSORBERACH

DOKŁADNOŚĆ POMIARU DŁUGOŚCI

WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA ŚWIATŁA METODĄ SZPILEK I ZA POMOCĄ MIKROSKOPU

Weryfikacja systemu TK dla potrzeb radioterapii. Dr inż. Dominika Oborska-Kumaszyńska The Royal Wolverhampton NHS Trust MPCE Department

WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA ZAŁAMANIA SZKŁA ZA POMOCĄ SPEKTROMETRU.

Absorpcja promieni rentgenowskich 2 godz.

Laboratorium z Krystalografii. 2 godz.

Nazwisko i imię: Zespół: Data: Ćwiczenie nr 1: Wahadło fizyczne. opis ruchu drgającego a w szczególności drgań wahadła fizycznego

WYZNACZANIE OGNISKOWYCH SOCZEWEK

I PRACOWNIA FIZYCZNA, UMK TORUŃ

dotyczy: postępowania o zamówienie publiczne w trybie przetargu nieograniczonego na dostawę sprzętu i aparatury medycznej.

BUDOWA DRÓG - LABORATORIA

LABORATORIUM METROLOGII

C5: BADANIE POCHŁANIANIA PROMIENIOWANIA α i β W POWIETRZU oraz w ABSORBERACH

LABORATORIUM PROMIENIOWANIE w MEDYCYNIE

Badanie rozkładu pola magnetycznego przewodników z prądem

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Kaliszu

RENTGENOWSKI ZDALNIE STEROWANY

Obrazowanie MRI Skopia rtg Scyntygrafia PET

Wyznaczanie oporu elektrycznego właściwego przewodników

Zakres testów eksploatacyjnych urządzeń radiologicznych radioterapia, propozycja zmian

Ćwiczenie - 9. Wzmacniacz operacyjny - zastosowanie nieliniowe

Zalecenia i propozycje PTFM dotyczące testów specjalistycznych w rentgenodiagnostyce

Ćwiczenie nr 43: HALOTRON

Wyznaczanie współczynnika załamania światła za pomocą mikroskopu i pryzmatu

Kalendarium obowiązki przedsiębiorców prowadzących praktyki zawodowe KTO? OBOWIĄZEK TERMIN EWIDENCJA ODPADÓW INFORMACJE O KORZYSTANIU ZE ŚRODOWISKA

( L ) I. Zagadnienia. II. Zadania

Procedura techniczna wyznaczania poziomu mocy akustycznej źródeł ultradźwiękowych

Temat: kruszyw Oznaczanie kształtu ziarn. pomocą wskaźnika płaskości Norma: PN-EN 933-3:2012 Badania geometrycznych właściwości

ĆWICZENIE 41 POMIARY PRZY UŻYCIU GONIOMETRU KOŁOWEGO. Wprowadzenie teoretyczne

IORMED S.C. Data: Radiologia. Usługi Inspektora Ochrony Radiologicznej Szkolenia Sprzęt do kontroli jakości aparatów RTG

Postępowanie WB RM ZAŁĄCZNIK NR Mikroskop odwrócony z fluorescencją

ANALIZA SPEKTRALNA I POMIARY SPEKTROFOTOMETRYCZNE. Instrukcja wykonawcza

Laboratorium metrologii

ĆWICZENIE NR 9. Zakład Budownictwa Ogólnego. Stal - pomiar twardości metali metodą Brinella

Transkrypt:

Wydział Fizyki Laboratorium Technik Jądrowych rok akademicki 2016/17 ćwiczenie RTG2 warstwa półchłonna HVL urządzenia stosowane w radiografii cyfrowej ogólnej testy specjalistyczne: wielkość ogniska lampy RTG; geometria wiązki promieniowania RTG urządzenia stosowane w radiografii cyfrowej ogólnej testy podstawowe: system kontroli ekspozycji AEC; rozdzielczość nisko i wysokokontrastowa strona 1 z 14

Kontrola jakości urządzeń diagnostycznych wykorzystujących promieniowanie jonizujące Urządzenia stosowane w radiografii ogólnej cyfrowej. Testy specjalistyczne: Nazwa testu: 3. Warstwa półchłonna (HVL) Urządzenia stosowane w radiografii ogólnej cyfrowej. Testy specjalistyczne: Nazwa testu: 5. Wielkość ogniska 6. Geometria wiązki promieniowania rentgenowskiego Urządzenia stosowane w radiografii ogólnej cyfrowej. Testy podstawowe: Nazwa testu: 3. Rozdzielczość wysoko i niskokontrastowa 5. System kontroli ekspozycji (AEC) strona 2 z 14

UWAGA: Należy pamiętać, że wykonanie serii ekspozycji w krótkim czasie stwarza niebezpieczeństwo przeciążenia lampy RTG. Zaleca się, żeby minimalny odstęp pomiędzy kolejnymi ekspozycjami wynosił 30 sekund. Przed wykonaniem testów należy wygrzać lampę RTG zgodnie z zaleceniami producenta. Na zajęciach laboratoryjnych należy bezwzględnie przestrzegać: zasad ochrony radiologicznej regulaminu zajęć laboratorium KJUD regulaminu pracy z aparatem rentgenowskim Flexavision HB firmy Shimadzu życzymy przyjemnych zajęć :) strona 3 z 14

Urządzenia stosowane w radiografii cyfrowej ogólnej. Testy specjalistyczne: 3. Warstwa półchłonna (HVL) 1. Ustawić lampę rentgenowską aparatu w maksymalnej odległości od powierzchni stołu. 2. Ustawić detektor w osi wiązki w odległości minimum 15 cm od powierzchni stołu i minimum 50 cm od ścian i przedmiotów rozpraszających. 3. Za pomocą ograniczników ograniczyć pole promieniowania po rozmiarów detektora. 4. Ustawić parametry ekspozycji: wysokie napięcie: obciążenie czasowo-prądowe: np. 50 kv 4 mas 5. Usunąć wszystkie elementy absorbujące promieniowanie X na drodze lampa detektor i wykonać ekspozycję. Zanotować w formularzu zmierzoną wartość kermy w powietrzu jako wartość K 01 oraz zmierzoną wartość warstwy półchłonnej jako HVL 01. Wyniki zapisać 6. Możliwie jak najbliżej lampy rentgenowskiej umieścić filtr aluminiowy o grubości 1 mm i wykonać kolejną ekspozycję dla tych samych parametrów lampy. Zanotować w formularzu zmierzoną wartość kermy w powietrzu jako K 1. 7. Wykonać kolejne ekspozycje dla różnych grubości filtrów Al. (np. 2 mm, 3 mm, 4 mm, 5 mm, 6 mm). Wyniki zanotować w formularzu odpowiednio jako K 2, K 3, K 4, K 5, K 6. 8. Powtórzyć ekspozycję bez dodatkowych filtrów Al. Zanotować w formularzu zmierzoną wartość kermy w powietrzu jako wartość K 02 oraz zmierzoną wartość warstwy półchłonnej jako HVL 02. 9. Obliczyć średnią wartość kermy i warstwy HVL w dla dwóch pomiarów wykonanych bez filtru Al i zanotować w formularzu odpowiednio jako K 0śr oraz HVL 0śr. 10. Powtórzyć punkty 4 9 dla innych wartości wysokiego napięcia. 11. W celu wyznaczenia warstwy półchłonnej należy wybrać z wykonanych wcześniej pomiarów dwie wartości kermy w powietrzu ograniczające od góry i od dołu wartość K 0śr /2, zanotować te wielkości w formularzu jako K a i K b (K a > K 0śr /2, K b < K 0śr /2) razem z odpowiadającymi im grubościami filtrów d a i d b. 12. Obliczyć wartość warstwy półchłonnej korzystając z następującej zależności: Grubość warstwy półchłonnej dla nominalnej wartości wysokiego napięcia wybranej z zakresu stosowanego klinicznie wynosi minimalnie patrz Tabela 1. strona 4 z 14

Tabela 1. Minimalne wartości warstwy półchłonnej dla różnych napięć. Wysokie napięcie [kv] Minimalna warstwa półchłonna [mm Al] Aparaty rentgenowskie pracujące w trybie stałopotencjałowym (DC) Pozostałe aparaty rentgenowskie 50 1,8 1,5 60 2,2 1,8 70 2,5 2,1 80 2,9 2,3 90 3,2 2,5 100 3,6 2,7 110 3,9 3,0 120 4,3 3,2 130 4,7 3,5 140 5,0 3,8 150 5,4 4,1 Inne napięcia Dla wyznaczenia minimalnej warstwy półchłonnej można zastosować interpolację liniową lub ekstrapolację Dodatkowo: 1. Porównać zmierzona wartości HVL z wartościami obliczonymi na podstawie pomiarów kermy w powietrzu. 2. Na podstawie obliczonych wartości HVL wykreślić zależność warstwy połówkowej w funkcji napięcia na lampie rentgenowskiej. Zinterpretować wynik. strona 5 z 14

Urządzenia stosowane w radiografii ogólnej cyfrowej. Testy specjalistyczne: 5. Wielkość ogniska 1. Na podstawie dokumentacji aparatu RTG określić rozmiary ogniska lampy RTG.. 2. Na wypoziomowanym stole aparatu RTG w środku pola świetlnego ustawić statyw dedykowany do fantomu Pro- Slit w taki sposób, żeby pomiędzy osią wiązki a podstawą statywu oraz powierzchnia detektora obrazu zachować kąt prosty. 3. Określić odległość: - ognisko lampy RTG powierzchnia stołu aparatu RTG - ognisko lampy RTG powierzchnia przetwornika obrazu 4. Wysokość stojaka ustawić tak, żeby zapewnić powiększenie geometryczne (stosunek wymiaru obiektu na obrazie uzyskanego w wyniku ekspozycji do rzeczywistego wymiaru fantomu): > 3 dla nominalnej wielkości ogniska z zakresu < 0,4mm > 2 dla nominalnej wielkości ogniska z zakresu 0,4mm i 2,5mm > 1 dla nominalnej wielkości ogniska z zakresu > 2,5mm. 5. Zamontować na statywie fantom Pro-Slit tak, żeby długa krawędź szczeliny pokrywała się z osią anoda katoda. 6. Wykonać ekspozycję dobierając jej parametry tak, aby otrzymać obraz o możliwie najlepszym kontraście. Zanotować nominalne parametry ekspozycji. 7. Ustawić statyw z fantomem tak, żeby długa krawędź szczeliny była prostopadła do osi z osią anoda katoda, a środek szczeliny znajdował się w środku pola świetlnego. 8. Wykonać ekspozycję zgodnie z parametrami dobranymi w punkcie 6. 9. Na uzyskanych obrazach szczeliny przy użyciu dostępnego oprogramowania zmierzyć długość szczeliny d zm [mm]. Na podstawie wyników pomiaru obliczyć powiększenie P dla każdego z obrazów z zależności 10. Na uzyskanych obrazach szczeliny przy użyciu dostępnego oprogramowania zmierzyć szerokość szczeliny s zm [mm]. Uzyskane z pomiaru wyniki należy podzielić przez wyznaczone w punkcie 9 powiększenie P. Szerokość szczeliny dla równoległego ustawienia jej krawędzi do osi anoda katoda odpowiada szerokości ogniska. Szerokość szczeliny dla prostopadłego ustawienia jej krawędzi do osi anoda katoda odpowiada długości ogniska. Wyniki zanotować w protokole. Dla pomiaru z użyciem fantomu szczelinowego zmierzone wymiary w kierunku prostopadłym oraz równoległym do osi anoda katoda każdego ogniska dostępnego w lampie rentgenowskiej, wymienionego w procedurach roboczych, o których mowa w art 33g ust. 6 ustawy, wynoszą maksymalnie) strona 6 z 14

Tabela 2. Maksymalne wymiary ogniska. Wielkość wg procedur roboczych w kierunku prostopadłym do osi anoda katoda [mm] Maksymalne wymiary ogniska w kierunku równoległym do osi anoda katoda [mm] 0,10 0,15 0,15 0,15 0,23 0,23 0,20 0,30 0,30 0,25 0,38 0,38 0,30 0,45 0,65 0,40 0,60 0,85 0,50 0,75 1,10 0,60 0,90 1,30 0,70 1,10 1,50 0,80 1,20 1,60 0,90 1,30 1,80 1,00 1,40 2,00 1,10 1,50 2,20 1,20 1,70 2,40 1,30 1,80 2,60 1,40 1,90 2,80 1,50 2,00 3,00 1,60 2,10 3,10 1,70 2,20 3,20 1,80 2,30 3,30 1,90 2,40 3,50 2,00 2,60 3,70 2,20 2,90 4,00 2,40 3,10 4,40 2,60 3,40 4,80 2,80 3,60 5,20 3,00 3,90 5,60 strona 7 z 14

6. Geometria wiązki promieniowania rentgenowskiego 6.1. Prostopadłość osi wiązki promieniowania rentgenowskiego 1. Ustawić lampę RTG aparatu tak, aby odległość ognisko lampy RTG detektor obrazu wynosiła co najmniej 1 m. 2. Wyznaczyć odległość pomiędzy ogniskiem lampy RTG, a powierzchnią stołu (płaszczyzną pola świetlnego). 3. Na wypoziomowanym stole aparatu RTG w środku pola świetlnego ustawić fantom do wyznaczania osi wiązki promieniowania X (Pro-Digi) tak, aby jego środek pokrywał się ze środkiem krzyża świetlnego. 4. Wykonać ekspozycję dobierając jej parametry tak, aby otrzymać obraz o możliwie najlepszym kontraście. Zanotować nominalne parametry ekspozycji. 5. Na podstawie pomiaru odległości pomiędzy środkami znaczników fantomu na uzyskanym obrazie ocenić prostopadłość osi wiązki promieniowania X do płaszczyzny detektora obrazu. Wyniki zanotować w protokole. Kąt odchylenia osi wiązki promieniowania rentgenowskiego od osi prostopadłej do płaszczyzny rejestratora obrazu wyprowadzonej z przecięcia krzyża świetlnego nie może być większy niż 1,5. Uwaga: Dla fantomu Pro-Digi / Pro-Fluo warunek ten jest spełniony gdy cały cień kulki na szczycie stożka mieści się we wnętrzu pierścienia. 6.2. Zgodność środka pola rentgenowskiego ze środkiem uzyskanego obrazu 1. Ustawić lampę RTG aparatu tak, aby odległość ognisko lampy RTG detektor obrazu wynosiła co najmniej 1 m. 2. Wyznaczyć odległość pomiędzy ogniskiem lampy RTG, a powierzchnią stołu (płaszczyzną pola świetlnego). 3. Na wypoziomowanym stole aparatu RTG w środku krzyża pola świetlnego ustawić fantom do wyznaczania osi wiązki promieniowania X i oceny do geometrii obrazu (Pro-Digi) tak, aby znaczniki osi wiązki tego fantomu znalazły się w centrycznym położeniu względem siebie. 4. Wykonać ekspozycję dobierając jej parametry tak aby otrzymać obraz o możliwie najlepszym kontraście. Zanotować nominalne parametry ekspozycji. 5. Wyznaczyć środek uzyskanego obrazu RTG i zmierzyć jego odległość od środka pola rentgenowskiego. Wyniki zanotować w protokole. Odległość pomiędzy środkiem pola rentgenowskiego, a środkiem uzyskanego obrazu w odniesieniu do odległości ognisko detektor/przetwornik obrazu wynosi maksymalnie 2%. strona 8 z 14

6.3. Zgodność środka pola rentgenowskiego ze środkiem krzyża pola świetlnego 1. Ustawić lampę RTG aparatu tak, aby odległość ognisko lampy RTG detektor obrazu wynosiła co najmniej 1 m. 2. Wyznaczyć odległość pomiędzy ogniskiem lampy RTG, a powierzchnią stołu (płaszczyzną pola świetlnego). 3. Na wypoziomowanym stole aparatu RTG w środku krzyża pola świetlnego ustawić fantom do wyznaczania osi wiązki promieniowania X i do oceny geometrii obrazu (Pro-Digi) tak, aby znaczniki osi wiązki tego fantomu znalazły się w idealnym położeniu względem siebie. 4. Wykonać ekspozycję dobierając jej parametry tak, aby otrzymać obraz o możliwie najlepszym kontraście. Zanotować nominalne parametry ekspozycji. 5. Na uzyskanym obrazie wyznaczyć odległość od środka pola rentgenowskiego do środka krzyża pola świetlnego. Wyniki zanotować w protokole. Odległość pomiędzy środkiem pola rentgenowskiego, a środkiem krzyża pola świetlnego w odniesieniu do odległości ognisko rejestrator obrazu wynosi maksymalnie 1% 6.4. Zgodność środka krzyża pola świetlnego ze środkiem uzyskanego obrazu 1. Ustawić lampę RTG aparatu tak, aby odległość ognisko lampy RTG detektor obrazu wynosiła co najmniej 1 m. 2. Wyznaczyć odległość pomiędzy ogniskiem lampy RTG, a powierzchnią stołu (płaszczyzną pola świetlnego). 3. Na wypoziomowanym stole aparatu RTG w środku krzyża pola świetlnego ustawić fantom do wyznaczania osi wiązki promieniowania X i do oceny geometrii obrazu (Pro-Digi) tak, aby znaczniki osi wiązki tego fantomu znalazły się w idealnym położeniu względem siebie. 4. Wykonać ekspozycję dobierając jej parametry tak, aby otrzymać obraz o możliwie najlepszym kontraście. Zanotować nominalne parametry ekspozycji. 5. Wyznaczyć środek uzyskanego obrazu RTG i zmierzyć jego odległość od środka krzyża pola świetlnego. Wyniki zanotować w protokole. Odległość pomiędzy środkiem krzyża pola świetlnego a środkiem uzyskanego obrazu w odniesieniu do odległości ognisko-rejestrator obrazu wynosi maksymalnie 1% strona 9 z 14

6.6. Zgodność pola promieniowania rentgenowskiego z polem świetlnym dla kolimatorów z ręcznym ustawianiem pola 1. Ustawić lampę RTG aparatu tak, aby odległość ognisko lampy RTG detektor obrazu wynosiła co najmniej 1 m. 2. Wyznaczyć odległość pomiędzy ogniskiem lampy RTG, a powierzchnią stołu (płaszczyzną pola świetlnego). 3. Na wypoziomowanym stole aparatu RTG w środku pola świetlnego ustawić fantom do oceny geometrii obrazu (Pro-Digi) tak, aby jego środek pokrywał się ze środkiem krzyża świetlnego. 4. Za pomocą przesłon kolimatora ograniczyć pole promieniowania X do wybranego obszaru. 5. Wykonać ekspozycję dobierając jej parametry tak, aby otrzymać obraz o możliwie najlepszym kontraście. Zanotować nominalne parametry ekspozycji. 6. Wyznaczyć odległość pomiędzy krawędzią pola świetlnego, a krawędzią pola promieniowania X każdej krawędzi w kierunku równoległym oraz prostopadłym do osi anoda katoda. Wyniki zanotować w protokole. 6.6.1. Suma odległości między odpowiednimi krawędziami pola świetlnego i pola promieniowania rentgenowskiego (oddzielnie wzdłuż każdej z dwóch prostopadłych osi symetrii pola promieniowania rentgenowskiego) w odniesieniu do odległości ognisko lampy płaszczyzna pola świetlnego wynosi maksymalnie 3% 6.6.2. Suma odległości określonych w punkcie 6.6.1. w odniesieniu do odległości ognisko - rejestrator obrazu wynosi maksymalnie 4% strona 10 z 14

Urządzenia stosowane w radiografii ogólnej cyfrowej. Testy podstawowe: 3. Rozdzielczość wysoko i niskokontrastowa 1. Ustawić lampę RTG aparatu tak, aby odległość ognisko lampy RTG detektor obrazu wynosiła co najmniej 1 m. 2. Wyznaczyć odległość pomiędzy ogniskiem lampy RTG, a powierzchnią stołu (płaszczyzną pola świetlnego). 3. Na wypoziomowanym stole aparatu RTG w środku pola świetlnego ustawić fantom do oceny rozdzielczości (Pro-Digi). 4. Ograniczyć pole promieniowania RTG do powierzchni fantomu. 5. Wykonać ekspozycję dobierając jej parametry tak, aby uzyskać obraz o możliwie najlepszym kontraście. Zanotować nominalne parametry ekspozycji. 6. Określić minimalną rozdzielność wysokokontrastową (LP/min). 7. Określić progowy kontrast obrazu (%). 8. Porównać uzyskane wyniki z wartościami odniesienia. Na obrazie obiektu testowego zawierającego wzory do oceny rozdzielczości, uzyskanego przy użyciu klinicznie stosowanych parametrów ekspozycji, rozdzielczość wysoko- i niskokontrastowa wizualnie jest nie gorsza niż wartość odniesienia. strona 11 z 14

5. System automatycznej kontroli ekspozycji (AEC) Uwaga: Testy 5.1. - 5.2. należy wykonać przy użyciu głównego regionu detektora lub kombinacji regionów najczęściej stosowanej klinicznie. 5.1. Ocena systemu AEC przy zmianie wysokiego napięcia 1. Ustawić lampę RTG aparatu tak, aby odległość ognisko lampy RTG detektor obrazu wynosiła, co najmniej 1 m. 2. Na wypoziomowanym stole aparatu RTG w środku pola świetlnego ustawić fantom PMMA o grubości 15 cm tak, żeby zakrywał obszar wszystkich komór systemu AEC. 4. Za pomocą ograniczników ograniczyć pole promieniowania do powierzchni fantomu. 5. Ustawić parametry ekspozycji: wysokie napięcie: obciążenie czasowo-prądowe: system AEC: 50 kv np. 80 mas włączony wykonać ekspozycję zapisując wartość obciążenia prądowo-czasowego z konsoli aparatu RTG (wynikającą z działania systemu AEC). 6. Ustawić parametry ekspozycji: wysokie napięcie: obciążenie czasowo-prądowe: system AEC: 120 kv np. 80 mas włączony w tor wiązki RTG włożyć odpowiedni filtr miedziany, wykonać ekspozycję zapisując wartość obciążenia prądowoczasowego z konsoli aparatu RTG (wynikające z działania systemu AEC). 7. Dla każdej zapisanej wartości obciążenia prądowo-czasowego obliczyć odchylenie zapisanych wartości obciążenia czasowo-prądowego od wartości odniesienia. Dla obrazów fantomu równoważnego standardowemu pacjentowi, wykonanych dla najniższej i najwyższej klinicznie stosowanej wartości wysokiego napięcia, odchylenie obciążenia prądowo-czasowego od wartości odniesienia wynosi maksymalnie ±30 %. 5.2. Ocena systemu AEC przy zmianie grubości fantomu Uwaga: T tym punkcie można wykorzystać dane z testu 8.2. 1. Ustawić lampę RTG aparatu tak, aby odległość ognisko lampy RTG detektor obrazu wynosiła, co najmniej 1 m. 2. Na wypoziomowanym stole aparatu RTG w środku pola świetlnego ustawić fantom PMMA o grubości 15 cm tak, żeby zakrywał obszar wszystkich komór systemu AEC. 4. Za pomocą ograniczników ograniczyć pole promieniowania do powierzchni fantomu. strona 12 z 14

5. Ustawić parametry ekspozycji: Instytut Metrologii i Inżynierii Biomedycznej wysokie napięcie: obciążenie czasowo-prądowe: system AEC: np. 80 kv np. 20 mas włączony wykonać ekspozycję zapisując wartość obciążenia prądowo-czasowego z konsoli aparatu RTG (wynikające z działania systemu AEC). 6. Zmienić grubość fantomu i powtórnie wykonać punkt 5 przy niezmienionych parametrach ekspozycji. 7. Dla każdej zapisanej obciążenia prądowo-czasowego obliczyć odchylenie zapisanych wartości obciążenia czasowo-prądowego od wartości odniesienia. Dla obrazów fantomu równoważnego standardowemu pacjentowi oraz fantomu o innej grubości, zbudowanego z tego samego materiału co fantom równoważny standardowemu pacjentowi, wykonanych dla tej samej wartości wysokiego napięcia najczęściej stosowanej klinicznie, odchylenie obciążenia prądowoczasowego od wartości odniesienia wynosi maksymalnie ±30 %. 5.3. Ocena systemu AEC przy zmianie położenia głównego regionu detektora 1. Ustawić lampę RTG aparatu tak, aby odległość ognisko lampy RTG detektor obrazu wynosiła, co najmniej 1 m. 2. Na wypoziomowanym stole aparatu RTG w środku pola świetlnego ustawić fantom PMMA o grubości 15 cm tak, żeby zakrywał obszar wszystkich komór systemu AEC. 4. Za pomocą ograniczników ograniczyć pole promieniowania do powierzchni fantomu. 5. Ustawić parametry ekspozycji: wysokie napięcie: obciążenie czasowo-prądowe: system AEC: np. 80 kv np. 20 mas włączony wybrać główny region detektora systemu AEC i wykonać ekspozycję zapisując obciążenie prądowo-czasowe z konsoli aparatu RTG. 6. Dla wszystkich dostępnych położeń regionów detektora systemu AEC powtórnie wykonać punkt 5 przy niezmienionych parametrach ekspozycji. 7. Dla każdej zapisanej obciążenia prądowo-czasowego obliczyć odchylenie zapisanych wartości obciążenia czasowo-prądowego od wartości odniesienia. strona 13 z 14

Dla obrazów fantomu równoważnego standardowemu pacjentowi wykonanych przy ekspozycjach dla poszczególnych położeń głównego regionu detektora systemu AEC oraz dla tej samej wartości wysokiego napięcia najczęściej stosowanej klinicznie, odchylenie obciążenia prądowo-czasowego od wartości odniesienia wynosi maksymalnie ±30 %. 5.4. Ocena systemu AEC przy zmianie natężenia prądu 1. Ustawić lampę RTG aparatu tak, aby odległość ognisko lampy RTG detektor obrazu wynosiła, co najmniej 1 m. 2. Na wypoziomowanym stole aparatu RTG w środku pola świetlnego ustawić fantom PMMA o grubości 15 cm tak, żeby zakrywał obszar wszystkich komór systemu AEC. 4. Za pomocą ograniczników ograniczyć pole promieniowania do powierzchni fantomu. 5. Ustawić parametry ekspozycji: wysokie napięcie: natężenie prądu: system AEC: np. 80 kv 125 ma włączony wykonać ekspozycję zapisując wartość prądu lampy RTG z konsoli aparatu RTG. 6. Ustawić parametry ekspozycji: wysokie napięcie: jak w punkcie 5 natężenie prądu: system AEC: 400 ma włączony wykonać ekspozycję zapisując wartość prądu lampy RTG z konsoli aparatu RTG. 7. Dla każdej zapisanej wartości prądu obliczyć odchylenie zapisanych wartości prądu od wartości odniesienia. Dla obrazów fantomu równoważnego standardowemu pacjentowi, dla najmniejszej i największej wartości czasu ekspozycji z zakresu stosowanego klinicznie, odchylenie obciążenia prądowo-czasowego od wartości odniesienia wynosi maksymalnie ±30 %. strona 14 z 14

wykonujący: data: aparat RTG: warunki środowiskowe: T [ C] p [hpa] RH [%] 3. Warstwa półchłonna detektor: odległość ognisko-detektor obrazu Fod [mm] odległość ognisko-stół Fos [mm] odległość ognisko-detektor promieniowania [mm] odległość ognisko-statyw Al. [mm] wartośc nominalna obciążenia prądowo-czasowego [mas] warstwa Al. K01 K1 K2 K3 K4 K5 K6 K02 zmierzona wartość kermy w powietrzu [Gy] zmierzona wartość HVL [mm] - - - - - - wartość średnia HVLśr wartość średnia K0śr Ka [Gy] da [mm] Kb [Gy] db [mm] obliczona wartość WP [mm] różnica HVLśr - WP [%]

wartośc nominalna obciążenia prądowo-czasowego [mas] warstwa Al. K01 K1 K2 K3 K4 K5 K6 K02 zmierzona wartość kermy w powietrzu [Gy] zmierzona wartość HVL [mm] - - - - - - wartość średnia HVLśr wartość średnia K0śr Ka [Gy] da [mm] Kb [Gy] db [mm] obliczona wartość WP [mm] różnica HVLśr - WP [%] wartośc nominalna obciążenia prądowo-czasowego [mas] warstwa Al. K01 K1 K2 K3 K4 K5 K6 K02 zmierzona wartość kermy w powietrzu [Gy] zmierzona wartość HVL [mm] - - - - - - wartość średnia HVLśr wartość średnia K0śr Ka [Gy] da [mm] Kb [Gy] db [mm] obliczona wartość WP [mm] różnica HVLśr - WP [%]

wartośc nominalna obciążenia prądowo-czasowego [mas] warstwa Al. K01 K1 K2 K3 K4 K5 K6 K02 zmierzona wartość kermy w powietrzu [Gy] zmierzona wartość HVL [mm] - - - - - - wartość średnia HVLśr wartość średnia K0śr Ka [Gy] da [mm] Kb [Gy] db [mm] obliczona wartość WP [mm] różnica HVLśr - WP [%]

Urządzenia stosowane w radiografii ogólnej cyfrowej. Testy specjalistyczne wykonujący: data: aparat RTG: warunki środowiskowe: T [ C] p [hpa] RH [%] 5. Wielkośc ogniska fantom wymiar nominalny ogniska Fnom [mm] wartośc nominalna obciążenia prądowo-czasowego [mas] zmierzona długość szczeliny II dzm II [mm] zmierzona długość szczeliny T dzm T [mm] powiekszenie II P II powiekszenie T P T zmierzona szerokość szczeliny szm II [mm] zmierzona szerokość szczeliny szm T [mm] szerokość ogniska F II [mm] długośc ogniska F T [mm]

Urządzenia stosowane w radiografii ogólnej cyfrowej. Testy specjalistyczne wykonujący: data: aparat RTG: warunki środowiskowe: T [ C] p [hpa] RH [%] 6.1. Prostopadłość osi wiązki promieniowania rentgenowskiego fantom odległość ognisko-detektor Fod [mm] odległość ognisko-stół Fos [mm] wartośc nominalna obciążenia prądowo-czasowego [mas] odległość pomiedzy znacznikami fantomu [mm] kąt odchylenia osi wiązki [ ] 6.2. Zgodność środka pola rentgenowskiego ze środkiem uzyskanego obrazu fantom odległość ognisko-detektor Fod [mm] odległość ognisko-stół Fos [mm] odległośc śr pola RTG - śr obrazu dro [mm] dro/fod [%] 6.3. Zgodność środka pola rentgenowskiego ze środkiem krzyża pola świetlnego fantom odległość ognisko-detektor Fod [mm] odległość ognisko-stół Fos [mm] wartośc nominalna obciążenia prądowo-czasowego [mas] odległośc śr pola RTG - śr krzyża świetlnego drk [mm] drk/fod [%]

6.4. Zgodność środka krzyża pola świetlnego ze środkiem uzyskanego obrazu fantom odległość ognisko-detektor Fod [mm] odległość ognisko-stół Fos [mm] wartośc nominalna obciążenia prądowo-czasowego [mas] odległośc śr krzyża świetlnego - śr obrazu dko [mm] dko/fod [%] 6.6. Zgodność pola promieniowania rentgenowskiego z polem świetlnym dla kolimatorów z ręcznym ustawian fantom odległość ognisko-detektor Fod [mm] odległość ognisko-stół Fos [mm] wartośc nominalna obciążenia prądowo-czasowego [mas] wymiar nominalny pola świetlnego [mm] Różnica między krawędzią pola świetlnego, a krawędzią pola promieniowa X [mm] II X = lal + lbl [mm] Różnica między krawędzią pola świetlnego, a krawędzią pola promieniowa X [mm] T Y = lcl + ldl [mm] X/Fos [%] Y/Fos [%] X/Fod [%] Y/Fod [%] a c b d

3. Rozdzielczość wysoko i niskokontrastowa fantom odległość ognisko-detektor Fod [mm] odległość ognisko-stół Fos [mm] wartośc nominalna obciążenia prądowo-czasowego [mas] minimalna rozdzielczośc wysokokontrastowa [LP/mm] wartość odniesienia [LP/mm] progowy kontrast obrazu [%] wartość odniesienia [LP/mm]

Urządzenia stosowane w radiografii ogólnej cyfrowej. Testy podstawowe 5.1. Ocena systemu AEC przy zmianie wysokiego napięcia grubośc fantomu PMMA [cm] wartość obciążenia prądowo-czasowego ITi [mas] wartość odniesienia obciążenia prądowo-czasowego ITodn [mas] odchylenie ITi od ITodn [%] 5.2. Ocena systemu AEC przy zmianie grubości fantomu wartość obciążenia prądowo-czasowego ITi [mas] wartość odniesienia obciążenia prądowo-czasowego ITodn [mas] odchylenie ITi od ITodn [%] 5.3. Ocena systemu AEC przy zmianie położenia głównego regionu detektora region detektora systemu AEC wartość obciążenia prądowo-czasowego ITi [mas] wartość odniesienia obciążenia prądowo-czasowego ITodn [mas] odchylenie ITi od ITodn [%] 5.4. Ocena systemu AEC przy zmianie natężenia prądu wartość nominalna czasu ekspozycji Ti [ms] wartość oprądu lampy RTG Ii [mas] wartość odniesienia prądu lapy RTG Iodn [mas] odchylenie Ii od Iodn [%]