Trendy na rynku leków. Wpływ aktualnych przepisów na ordynację lekarską i postawy lekarzy KONFERENCJA LEKI 15 27 października 15
Wpływ nowego prawa na ordynację lekarską Ustawa Refundacyjna w istotny sposób zmieniła ordynację lekarską Lekarze: Częściej przepisują leki nierefundowane wiele produktów nie jest już refundowanych, a pacjenci chcą je nadal stosować obawiają się kar za nieuzasadnioną refundację nie muszą sprawdzać wskazań do refundacji (oszczędność czasu) Częściej przepisują leki refundowane na recepty pełnopłatne ograniczono wskazania, w których leki są refundowane obawiają się kar za nieuzasadnioną refundację częściej niż dawniej nie mają kontraktów z NFZ na refundację leków w ramach praktyki prywatnej Rozmawiają z pacjentami o kosztach terapii i starają się dostosować jej koszt do możliwości płatniczych chorej osoby 2
11 01 11 02 11 03 11 04 11 05 11 06 11 07 11 08 11 09 11 10 11 11 11 12 12 01 12 02 12 03 12 04 12 05 12 06 12 07 12 08 12 09 12 10 12 11 12 12 13 01 13 02 13 03 13 04 13 05 13 06 13 07 13 08 13 09 13 10 13 11 13 12 Preskrypcje leków wydawanych pacjentowi bez refundacji NFZ 50% Wprowadzenie nowego prawa refundacyjnego zwiększyło liczbę leków wydawanych pacjentowi z pełna odpłatnością Przyczyny wzrostu liczby preskrypcji z pełną odpłatnością dla pacjenta: 40% 30% % 10% Udział leków Rx wydawanych pacjentowi bez refundacji w lekach Rx Wzrost udziału leków Rx wydawanych pacjentowi z pełna odpłatnością był spowodowany głównie receptami lekarzy POZ Część produktów refundowanych w roku 11 nie znalazła się w obwieszczeniach refundacyjnych w roku 12 i później: decyzja producenta brak porozumienia z MZ w sprawie ceny Ograniczenie prawa do refundacji leku jedynie do części wskazań w porównaniu do ChPL zarejestrowanego produktu Niepewność co do kwalifikacji pacjenta z daną jednostką chorobowa / stanem klinicznym do wskazania refundacyjnego uprawniającego go do refundacji leku 0% Udział leków Rx refundowanych wydanych pacjentowi z pełną odpłatnością w lekach Rx refundowanych Wprowadzenie karania lekarzy za nieprawidłowe preskrypcje leków refundowanych (obawy przed istotnymi karami finansowymi) Konieczność posiadania umowy z NFZ na wypisywanie recept refundowanych Źródło: analiza w oparciu o dane serwisu RECEPTOmetr Sequence 3
Lekarze POZ mają największy wpływ na ordynację leków Lekarze POZ przepisują 6 opakowań produktów na receptę Udział lekarzy POZ w preskrypcjach leków Rx % opakowań Preparaty Rx MAT 3/15 Preparaty z klas ATC1 MAT 3/15 38% GP 6 POZ specjaliści 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% % 10% 0% 2 33% 47% 55% 51% 48% 63% 78% 67% 53% 45% 49% 5 37% A C D J N R S Źródło: Analiza danych receptowych - panel RECEPTOmetr SequenceTM, specjalizacja lekarzy na podstawie bazy Health Data Management 4
ROLA LEKARZA POZ W TERAPII PACJENTA Inicjacja leczenia w wybranych obszarach Lekarze POZ najczęściej decydują się inicjować terapię w nadciśnieniu tętniczym oraz dolegliwościach bólowych. Ponad połowa z nich wprowadza leczenie u 80% lub większej liczby pacjentów zgłaszających się z takimi schorzeniami. % lekarzy, którzy inicjują leczenie u ponad 80% pacjentów z danym problemem (wcześniej nie leczonych) [n=251-159 lekarzy, którzy mają pod opieką pacjentów z danym schorzeniem] Nadciśnienie tętnicze Dolegliwości bólowe różnego pochodzenia 54% 59% Cukrzyca Choroby gastrologiczne, dolegliwości związane z 4 41% Choroby układu oddechowego 33% Alergie 25% Dolegliwości lękowe lub depresja 13% Schorzenia dermatologiczne Problemy urologiczne 11% 9% Na wykresie pokazany jest odsetek lekarzy, którzy inicjują terapię u większości pacjentów (ponad 80%) przychodzących z problemem, którzy wcześniej nie byli leczeni Źródło: badanie ilościowe Sequence (D3. Proszę spojrzeć na listę wybranych schorzeń. Spośród pacjentów, którzy zgłaszają się do Pana/Pani z danym schorzeniem lub jego podejrzeniem, u jakiego odsetka z nich inicjuje Pan/i leczenie w związku z tym schorzeniem (niezależnie czy pacjent zostaje pod Pana/i opieką czy dodatkowo kieruje Pan/i chorego na wizytę do specjalisty, po rozpoczęciu leczenia) 5
0% <10% 11-% 21-30% 31-40% 41-50% 51-60% 61-70% 71-80% 81-90% 91-100% Trudno powiedzieć % lekarzy PODEJŚCIE DO KOSZTU TERAPII I CEN LEKÓW Rozmowa o koszcie terapii z pacjentem Lekarze POZ rozmawiają o koszcie przepisywanego leczenia średnio z 61% pacjentów. Taka rozmowa dość często jest związana ze wspólną razem z pacjentem - decyzją o tym koszcie. Około 50% lekarzy POZ przedstawia alternatywne opcje cenowe przepisywanego leczenia częściej niż co drugiemu pacjentowi, z którym poruszany jest temat finansów. Pacjenci, z którymi lekarze rozmawiają o koszcie przepisywanej terapii [średni % pacjentów, n=256 lekarzy] % pacjentów, którym przedstawiane są alternatywne opcje cenowe terapii [% lekarzy; n=257] ŚREDNIO: 6 pacjentów 39% 29% 3 61% rozmawia o koszcie PACJENT inicjuje rozmowę rozmawia o koszcie LEKARZ inicjuje rozmowę pacjenci z którymi nie rozmawia o koszcie terapii 1% 7% 3% 10% 6% 14% 5% 49% lekarzy 7% 8% 10% % 1 % pacjentów >50% lub więcej pacjentów ŻRÓDŁO: BADANIE ILOŚCIOWE SEQUENCE (D10. Biorąc pod uwagę typowy tydzień Pan/i pracy w praktyce POZ, z jakim odsetkiem pacjentów, którym wypisuje Pan/i receptę...d11. Jakiemu odsetkowi z tych pacjentów przedstawia Pan/i alternatywne opcje terapeutyczne, na różnym poziomie cenowym, do wyboru dla pacjenta?) 6
PODEJŚCIE DO KOSZTU TERAPII I CEN LEKÓW Pacjenci, którym pozostawiany jest wybór leczenia na różnym poziomie cenowym Lekarze POZ najczęściej dają pacjentom wybór odnośnie kosztu terapii, w sytuacji gdy oceniają, że pacjent ma złą sytuację finansową, osobom starszym (emerytom), lub osobom które przyjmują dużą liczbę leków, są obciążone dużą liczbą schorzeń. Pacjenci, którym przedstawiane są alternatywne opcje cenowe leczenia [% lekarzy, n=257] Pacjenci ubodzy, o niskich dochodach Emeryci, renciści Pacjenci stosujący dużą liczbę leków / z dużą liczbą Starsi (w podeszłym wieku) Bezrobotni, bez stabilnego zatrudnienia Pacjenci z chorobami przewlekłymi Którzy pytają o możliwość zakupu tańszego leku Pacjenci z nadciśnieniem tętniczym Przyjmujący drogie leki Pacjenci kardiologiczni Samotni Wszyscy pacjenci Posiadający rodziny wielodzietne Pacjenci z infekcjami i chorobami układu oddechowego Chorzy na cukrzycę 27% % 18% 10% 6% 5% 5% 3% 3% Pacjenci z chorbami, dotyczącymi aparatu ruchu Wyniki >1% 45% Źródło: Badanie ilościowe Sequence (D12. W przypadku jakich pacjentów się to zdarza najczęściej?) 7
ORDYNACJA LEKARSKA Struktura zrealizowanych recept w podziale na kategorie odpłatności Odsetek opakowań przepisanych na receptach pełnopłatnych jest wyższy wśród specjalistów (4), niż u lekarzy POZ (38%). Czy wynika to tylko z rodzaju terapii, czy struktura pacjentów ma wpływ na ordynację? Struktura przepisanych opakowań wg kategorii odpłatności [% opakowań, MAT 6/14] lekarze POZ 1% Specjaliści* 1% 4% 28% 38% 29% 4 9% 9% 2 15% Pełnopłatna Odpłatność 30% Odpłatność 50% Ryczałt Bezpłatne Inne Źródło: RECEPTOmetr SequenceTM 6/14; specjalizacja lekarzy na podstawie bazy Health Data Management. *UWAGA: Kategoria specjaliści nie zawiera Pediatrów. 8
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 > 30 trudno pow. INICJATYWA LEKARZY POZ W ZAKRESIE ROZWOJU ZAWODOWEGO Czas poświęcany na kształcenie Lekarze POZ przeznaczają średnio 16 godzin miesięcznie na kształcenie się w ramach rozwoju zawodowego. Najczęściej (78%) dokształcają się po pracy, w czasie wolnym. Liczba godzin poświęcana miesięcznie na rozwój zawodowy [% lekarzy, n=262] Kiedy lekarze się kształcą? [średni % czasu, n=259 lekarzy] ŚREDNIA: 16 h/miesiąc 19% 18% W czasie wolnym ; 78% W czasie pracy; 2 1% 1% 3% 3% 9% 1% 1% 3% 8% 1% 10% 1% 1% 8% 9% Źródło: badanie ilościowe Sequence (Z2. Ile czasu, w przeciągu typowego miesiąca, poświęca Pan/i na rozwój zawodowy? Proszę uwzględnić czas, który spędza Pan/i na zdobywanie wiedzy we własnym zakresie jak i czas poświęcony na uczestnictwo w szkoleniach medycznych lub pozamedycznych. Z2a. Kiedy Pan/i znajduje czas na kształcenie się? Jaki odsetek łącznego czasu, który poświęca Pan/i na kształcenie się, spędza Pan/i ) 9
Średnia odpłatność pacjenta (PLN) Średnia odpłatność pacjenta (PLN) Średnia odpłatność pacjenta (PLN) Średnia odpłatność pacjenta (PLN) Średnia odpłatność pacjenta (PLN) Średnia odpłatność pacjenta (PLN) W efekcie zmian prawa pacjenci są nierównomiernie obciążeni kosztami pogłębia to nierówność w dostępie do farmakoterapii CUKRZYCA 1 100 80 60 40 0 +11,75 92,89 104,64 69,92 76,74 22,97 27,9 11Q3 13Q3 LECZENIE ANTYPSYCHOTYCZNE 100 80 60 40 0 67,89 62,92 +10,42 78,31 70,40 4,97 7,91 11Q3 13Q3 Rx cukrzyca REF Pozostałe ASTMA i POChP +7,18 100 80 60 40 0 73,47 80,65 56,26 63, 17,21 17,45 11Q3 13Q3 NADCIŚNIENIE TĘTNICZE 100 80 60 40 0 Rx schizofrenia REF Pozostałe +1,12 90,28 91,40 64,71 73,26 25,57 18,14 11Q3 13Q3 Rx astma REF Pozostałe Rx nadcisnienie REF Pozostałe INFEKCJE 70 60 50 40 30 10 0 +3,45 55,61 59,06 39,69 46,83 15,92 12,23 11Q3 13Q3 JASKRA 100 80 60 40 0 +2,39 80,42 82,81 54,34 62,36 26,08,45 11Q3 13Q3 Rx infekcja REF Pozostałe Rx jaskra REF Pozostałe Źródło: Dane serwisu RECEPTOMETR, Sequence HC Partners 10
ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY Stefan Bogusławski Partner Zarządzający (+48) 605 3 300 stefan.boguslawski@sequence.pl SEQUENCE HC Partners sp. z o.o. ul. Górczewska 30, 01-147 Warszawa tel.: (+48) 22 886 47 15 fax (+48) 22 638 21 29 E-mail: konsulting@sequence.pl
Niniejsze opracowanie zostało przygotowane przez firmę Sequence HC Partners Sp. z o.o. Sequence HC Partners Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek ewentualne decyzje i ich skutki, jakie zostaną podjęte na podstawie niniejszego opracowania. Opracowanie jest chronione prawami autorskimi Sequence HC Partners sp. z o.o. i przeznaczone jest wyłącznie do użytku wewnętrznego Klienta (nabywcy). Klient nie ma prawa przekazywania bądź jakiegokolwiek innego udostępniania opracowania osobie trzeciej (w tym jego publikacji), jak również nie ma prawa ujawniania opracowania lub wynikających z niego danych czy informacji. Powyższe dotyczy zarówno całości, jak i fragmentów opracowania. Jakiekolwiek cytowanie (w tym w zakresie tzw. dozwolonego użytku) opracowania, jego fragmentów czy pochodzących z niego danych możliwe jest wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Sequence HC Partners Sp. z o.o., wskazującej cel i zakres dozwolonego cytatu.