Projekt aktualizacji Programu wodno-środowiskowego kraju

Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy Projekt aktualizacji Programu wodno-środowiskowego kraju Marta Saracyn, Agnieszka Kolada, Marcin Stępień

Projekt apwśk apwśk Część tekstowa Program działań Podsumowanie i opis apwśk JCWP Załączniki JCWPd Obszary chronione 2

Co zawiera apwśk? W treści dokumentu: Podsumowanie oceny realizacji programów działań zawartych w PWŚK; Podsumowanie metodyki identyfikacji programów działań; Struktura programu działań; Harmonogram wdrażania proponowanych programów działań; Koszty działań i potencjalne źródła finansowania; Jednostki odpowiedzialne za realizację działań; Przeprowadzenie sprawdzianu klimatycznego programów działań; Sposób monitorowania programów działań; Dobre praktyki w zakresie gospodarowania wodami; Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko. W załącznikach: Katalog działań krajowych; Katalogi działań dla JCWP i JCWPd; Wskaźniki stopnia realizacji działań; Potencjalne źródła finansowania działań; Szablony formularzy zbierania danych o postępie wdrażania działań; Sprawdzian klimatyczny; Baza danych apwśk wraz z instrukcją użytkownika aplikacji apwśk dla MsAccess. 3

Harmonogram realizacji działań w apwśk Harmonogram realizacji działań: Podany przez jednostki realizujące działanie monitoring, budowa przepławek; Termin wynikający z rozporządzeń, programów KPOŚK, OSN; Działanie ciągłe realizowane przez cały okres realizacji apwśk budowa przydomowych oczyszczalni ścieków; IV kw. 2018 nowe działania; Dłuższy termin niż IV kw. 2018 działania wymagające dłuższego czasu na wdrożenie ustanawianie obszarów ochronnych zbiorników wód śródlądowych, rekultywacja jezior. 4

Jednostki odpowiedzialne za realizację działań w apwśk Jednostki odpowiedzialne za realizację działań: wskazane w zapisach prawa: organy administracji rządowej, organy administracji samorządowej, podmioty prywatne, będące użytkownikami lub właścicielami obiektów/gruntów. 5

Źródła finansowania działań w apwśk Całkowity koszt Programu działań 27 805 090,80 tys. PLN Potencjalne źródła finansowania działań dla JCWP i JCWPd: Budżet jednostek odpowiedzialnych za realizację działania; Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej; wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej; Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko; Program Rozwoju Obszarów Wiejskich; Regionalne Programy Operacyjne. 6

Sprawdzian klimatyczny dla działań w apwśk Ocena odporności działań na zmiany klimatu i ich potencjalny wpływ na zmiany klimatu. Oceniano: Zmiana temperatury średniej: wzrost parowania, wydłużenie okresu wegetacyjnego; Zmiana opadów: intensywny epizodyczny transport rumowiska, powodzie błyskawiczne, susze hydrologiczne; Promieniowanie słoneczne: fala upałów, inwazja obcych gatunków roślin; Cyrkulacja atmosferyczna: zmienność pogody, intensyfikacja miejskiej wyspy ciepła; Wiatr: Wzrost prędkości wiatru (porywy wiatru), cofka sztormowa w strefie wybrzeża morskiego. - Działania odporne 76 działań - Działania podatne 58 działań 7

Projekt apwśk Program działań apwśk Część tekstowa Program działań Podsumowanie i opis apwśk JCWP Załączniki JCWPd Obszary chronione 8

Region wodny Warty 632 JCWP rzecznych 284 JCWP jeziornych 21 JCWPd 9

Program działań dla JCWP rzecznych 10

Podsumowanie działań w apwśk dla JCWP rzecznych Kategorie działań dla JCWP rzecznych w regionie wodnym Warty: działania kontrolne: kontrola postępowania w zakresie gromadzenia i oczyszczania ścieków przez użytkowników prywatnych i przedsiębiorstwa z częstotliwością raz w roku; gospodarka komunalna: działania wynikające z konieczności porządkowania systemu gospodarki ściekowej; realizacja Krajowego programu oczyszczania ścieków komunalnych; działania organizacyjno-prawne i edukacyjne: analiza stanu zlewni; weryfikacja warunków korzystania z wód zlewni. 11

Podsumowanie działań w apwśk dla JCWP rzecznych Kategorie działań dla JCWP rzecznych w regionie wodnym Warty: kształtowanie stosunków wodnych oraz ochrona ekosystemów od wód zależnych (w tym morfologia i zachowanie ciągłości biologicznej cieków): budowa przepławki, przywrócenie drożności odcinków rzek; przywrócenie drożności cieków istotnych dla zachowania ciągłości morfologicznej; monitoring: monitoring operacyjny; monitoring badawczy; rolnictwo: realizacja programu działań mającego na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych. 12

Podsumowanie działań dla JCWP rzecznych Dla 632 JCWP rzecznych przypisano 2 361 działań podstawowych oraz 663 działań uzupełniających. Gospodarka komunalna Monitoring Działania kontrolne Działania organizacyjnoprawne i edukacyjne 622 JCWP 413 JCWP 183 JCWP 177 JCWP Rolnictwo Kształtowanie stosunków wodnych 32 JCWP 27 JCWP 13

Działania dla JCWP rzecznych gospodarka komunalna Kategoria działań: gospodarka komunalna: działania dla oczyszczalni ścieków, działania dla sieci kanalizacyjnej, budowa zbiorników bezodpływowych, budowa przydomowych oczyszczalni ścieków, regularny wywóz nieczystości. 14

Działania dla JCWP rzecznych kształtowanie stosunków wodnych Działania w kategorii kształtowanie stosunków wodnych: budowa przepławek lub innych urządzeń umożliwiających migrację ryb; wariantowa analiza sposobu udrożnienia budowli piętrzących na cieku... wraz ze wskazaniem wariantu do realizacji i opracowaniem dokumentacji projektowej; realizacja wybranego wariantu udrożnienia. Opracowanie: T. Zink i M. Misiewicz 15

Działania dla JCWP rzecznych rolnictwo Działania w kategorii rolnictwo: budowa nowych i rozbudowa istniejących miejsc do przechowywania nawozów naturalnych stałych o powierzchni m 2. budowa nowych i rozbudowa istniejących zbiorników do przechowywania. m 3 naturalnych nawozów płynnych, edukacja prowadzących działalność rolniczą na OSN w zakresie dobrej praktyki rolniczej oraz prowadzenie dla nich specjalistycznego doradztwa, kontrola rolniczych źródeł zanieczyszczenia i realizacji przez prowadzących działalność rolniczą na OSN obowiązków określonych w Programie, ograniczenia nawożenia na glebach podmokłych, zalanych, zamarzniętych lub pokrytych śniegiem, prowadzenie monitoringu oraz dokumentowanie realizacji programu i jego efektów, przestrzeganie warunków przechowywania nawozów naturalnych oraz postępowania z odciekami, przestrzeganie zasad nawożenia, przestrzeganie zasad nawożenia pól na terenie o dużym nachyleniu, stosowanie właściwego nawożenia w pobliżu cieków. 16

Działania dla JCWP rzecznych monitoring Działania w kategorii monitoring: monitoring operacyjny dla JCWP rzecznych zagrożonych nieosiągnięciem celów środowiskowych; monitoring badawczy dla JCWP z nierozpoznaną presją. 17

Koszty programu działań dla JCWP rzecznych Koszt programu działań dla JCWP rzecznych w regionie wodnym Warty wynosi 3,56 mld PLN GOSPODARKA KOMUNALNA DZIAŁANIA KONTROLNE KSZTAŁTOWANIE STOSUNKÓW WODNYCH MONITORING DZIAŁANIA ORGANIZACYJNO-PRAWNE I EDUKACYJNE ROLNICTWO 3.73% 94.57% 5.43% 0.28% 1,18% 0.24% Działania z kategorii działania kontrolne nie generują dodatkowych kosztów. 18

Program działań dla JCWP jeziornych 19

Przesłanki do opracowania działań dla jezior: Funkcjonowanie rzek i jezior jest całkiem odmienne: rzeki to ekosystemy otwarte, jeziora to ekosystemy prawie zamknięte; Reakcja na dopływ/odcięcie dopływu zanieczyszczeń jest inna w rzekach i w jeziorach: problem kumulacji zanieczyszczeń w osadach dennych jezior i zasilania wewnętrznego; Konieczność włączenia grupy działań specyficznych dla jezior; Dla jezior bez JCWP rzecznej powyżej (w regionie Warty 75 jezior) głównie działania w zlewni bezpośredniej; Dla jezior z JCWP rzeczną powyżej (w regionie Warty 210 jezior) przede wszystkim uporządkowanie gospodarki w zlewniach dopływów + działania w zlewni bezpośredniej. 20

Kategorie działań dla JCWP jeziornych: działania kontrolne, działania organizacyjno-prawne i edukacyjne, gospodarka komunalna, rolnictwo, monitoring. szereg działań specyficznych dla jezior!!! 21

Działania dla JCWP jeziornych Ustanowienie obszaru ochronnego zbiornika wód śródlądowych Presje: rolnictwo, turystyka i rekreacja, osadnictwo; Negatywne oddziaływania: dostawa biogenów (eutrofizacja), niszczenie strefy brzegowej (degradacja siedlisk); Cel działania: odtworzenie strefy buforowej wokół jeziora; ograniczenia w zakresie hodowli, wypasu i pojenia zwierząt; ograniczenia dla lokalizacji zabudowy oraz infrastruktury rekreacyjnej; właściwa organizacja infrastruktury turystycznej. 22

Działania dla JCWP jeziornych Ustanowienie obszaru ochronnego zbiornika wód śródlądowych c.d. Zakres: opracowanie dokumentacji na potrzeby ustanowienia obszaru ochronnego; opracowanie projektu rozporządzenia; wydanie rozporządzenia Dyrektora RZGW w sprawie ustanowienia obszaru ochronnego zbiornika wód śródlądowych; Spodziewane efekty: ograniczenie dopływu biogenów, odtworzenie siedlisk przybrzeżnych, ucywilizowanie ruchu turystycznego W regionie Warty działanie wprowadzone dla 21 (7%) JCWP jezior (5/5/11 jezior). 23

Rekultywacja Działania dla JCWP jeziornych Presje: zasilanie wewnętrzne Negatywne oddziaływania: uwalnianie fosforu zdeponowanego w osadach dennych, Zakres działań: wykonanie badań i opracowanie programu rekultywacji; realizacja opracowanego programu rekultywacji; monitoring operacyjny efektów działań rekultywacyjnych; Spodziewane efekty: ograniczenie dostawy biogenów -> ograniczenie biomasy glonów oraz zwiększenie przejrzystości wód. Podjęcie działań rekultywacyjnych jest nieuzasadnione, jeśli nie jest poprzedzone tzw. rekultywacją zewnętrzną (uporządkowanie gospodarki ściekowej w zlewni, ograniczenie spływu biogenów ze źródeł obszarowych) W regionie Warty działanie wprowadzone dla 60 (21%) jezior. 24

Działania dla JCWP jeziornych Kontrola prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej w zakresie zarybiania gatunkami drapieżnymi Presje: niewłaściwa gospodarka rybacka; Negatywne oddziaływania: zaburzone funkcjonowanie jeziora (zaburzona kaskada troficzna); Zakres: ocena wypełnienia wskazań do prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej ze szczególnym uwzględnieniem praktyki zarybiania gatunkami drapieżnymi; Spodziewane efekty: wzmocnienie populacji ryb drapieżnych -> ograniczenie biomasy glonów oraz zwiększenie przejrzystości wód. W regionie Warty działanie wprowadzone dla 177 (62%) JCWP jezior. 25

Działania dla JCWP jeziornych Wskazania do prowadzenia racjonalnej gospodarki rybackiej w zakresie spustu wód ze stawów hodowlanych Presje: niewłaściwa gospodarka rybacka; Negatywne oddziaływania: dostawa biogenów i materii organicznej na skutek spustu wód; Zakres: wydanie i egzekwowanie regulacji prawnej dot. wprowadzenia wymogu spustu wód ze stawów poprzez najniżej położony staw, pełniący rolę osadnika; Spodziewane efekty: ograniczenie dostawy biogenów -> ograniczenie biomasy glonów oraz zwiększenie przejrzystości wód. W regionie Warty działanie wprowadzone dla 27 (9.5%) JCWP jezior. 26

Działania dla JCWP jeziornych Kodeks dobrej praktyki wędkarskiej w zakresie stosowania zanęt Presje: turystyka i rekreacja; Negatywne oddziaływania: dostawa biogenów i materii organicznej na skutek niekontrolowanego stosowania zanęt; Zakres: wystąpienie do rybackich użytkowników wód w sprawie opracowania zasad kodeksu dobrej praktyki wędkarskiej (regulacja m.in. stosowania zanęt); Spodziewane efekty: ograniczenie dostawy biogenów -> ograniczenie biomasy glonów oraz zwiększenie przejrzystości wód. W regionie Warty działanie wprowadzone dla 169 (59%) JCWP jezior. 27

Działania dla JCWP jeziornych Działania wynikające z OSN 10 działań wynikających z zapisów rozporządzenia Dyrektora RZGW w Poznaniu w sprawie programów działań dla OSN: w woj. wielkopolskim z dnia 17.08.2012 r. (Dz. Urz. woj. wielkopolskiego z dn. 20.08.2012,poz 3601); zmienione rozp. z dn. 26.07.2013 r. (Dz. Urz. woj. wielkopolskiego z dn. 31.07.2013, poz. 4767); w woj. kujawsko-pomorskim z dn. 30.04.2013 (Dz. Urz. woj. kujawsko-pomorskiego z dn. 07.05.2013, poz. 1856) z dnia 17.08.2012 oraz 30.04.2013. W regionie wodnym Warty na terenach objętych OSN leżą trzy jeziora: PLLW10129 Zbęchy (Zbąszyńskie), PLLW10455 Gąsawskie, PLLW10457 Biskupińskie. 28

Koszty programu działań dla JCWP jeziornych Koszt programu działań dla JCWP jeziornych w regionie wodnym Warty wynosi 44 mln 17 tys. PLN 2.77% DZIAŁANIA KONTROLNE 22.25% DZIAŁANIA ORGANIZACYJNO- PRAWNE I EDUKACYJNE GOSPODARKA KOMUNALNA 12.97% MONITORING 52.95% REKULTYWACJA 9.05% ROLNICTWO Działania z kategorii działania kontrolne nie generują dodatkowych kosztów. 29

Program działań dla JCWPd 30

Stan wyjściowy Region wodny Warty: 21 JCWPd PLGW6000 25, 26, 33, 34, 35, 40, 41, 42, 43, 59, 60, 61, 62, 70, 71, 72, 81, 82, 83, 98, 99. Zagrożone wg opracowania PIG-PIB 7 JCWPd: PLGW6000 33, 34, 43, 62, 70, 71, 83. Stan słaby chemiczny wg danych PIG-PIB na 2012 r 4 JCWPd : PLGW6000.33, 34, 43, 62. Stan słaby ilościowy wg danych PIG-PIB na 2012 r 2 JCWPd : PLGW6000.43, 83. 31

Kategorie działań dla JCWPd Kategorie działań dla JCWPd: badanie i monitorowanie środowiska wodnego, działania kontrolne, działania organizacyjno-prawne i edukacyjne, gospodarka komunalna, gospodarka komunalna/przemysł, monitoring, projekt badawczy, przemysł, rolnictwo. 32

Analiza presji Analiza presji jako podstawa do przydzielania działań Przykład JCWPd PLGW600034 Przegląd oddziaływania działalności człowieka na wody podziemne: Główna przyczyna zagrożenia ryzykiem nieosiągnięcia dobrego stanu JCWPd to lokalne ogniska zanieczyszczeń oraz nieuporządkowana gospodarka wodnościekowa. W obrębie JCWPd występują duże powierzchnie obszarów zaliczanych do obszarów zagrożonych podtopieniami dolina Noteci. Zagrożenie dla wód podziemnych związane jest z oddziaływaniem ognisk zanieczyszczeń, szczególnie w przypadku braku izolacji czwartorzędowego poziomu wodonośnego w dolinie Noteci. Potencjalne zagrożenie dla wód podziemnych jest związane przede wszystkim ze stosowaniem nawozów i środków ochrony roślin w rolnictwie, nieprawidłową gospodarką wodno-ściekową, składowaniem odpadów, magazynowaniem i dystrybucją paliw oraz transportem drogowym. Zagrożenia wód podziemnych związane są z oddziaływaniem ognisk zanieczyszczeń na obszarze pradoliny Noteci-Warty wraz przyległymi od południa i północy wysoczyznami morenowymi Wielkopolski i Pomorza Zachodniego. Istotnym problemem może być praktyczny brak izolacji na obszarze pradoliny. Poziomy wodonośne w strefach wysoczyzn morenowych są dobrze izolowane. Obniżenie zwierciadła wód podziemnych oraz zmiany kierunków przepływów występują lokalnie w najbliższym otoczeniu komunalnych i przemysłowych ujęć wód podziemnych. Są to jednak lokalne, niezbyt rozległe leje depresji. Na obszarze JCWPd znajduje się 39 ujęć przemysłowych. Do nawadniania użytkowane jest 17 ujęć. Do celów komunalnych użytkuje się 67 ujęcia wód podziemnych. Zgodnie z przekazanymi przez RZGW informacjami żadne ujęcia w obrębie JCWPd nie posiada wyznaczonej strefy ochrony bezpośredniej i pośredniej. Leje depresji w pierwszej warstwie wodonośnej oraz użytkowych warstwach wodonośnych w skali regionalnej nie występują. Obniżenie zwierciadła wód podziemnych oraz zmiany kierunków przepływów występują lokalnie w najbliższym otoczeniu komunalnych i przemysłowych ujęć wód podziemnych. Brak przejawów ascenzją wód głębszych do wód podziemnych. Na pogarszający się stan chemiczny wód podziemnych wpływa także wysoka i bardzo wysoka wrażliwość na zanieczyszczenia w obrębie JCWPd. JCWPd 34 tworzy system wodonośny, w obrębie którego wyróżniono 2 piętra wodonośne: czwartorzędowe i neogeńskie, lokalnie neogeńsko - jurajskie. Generalnie należy przyjąć, że w strukturach hydrogeologicznych czwartorzędu tworzących poziom międzyglinowy i gruntowy, mamy do czynienia z lokalnymi systemami krążenia wód podziemnych, które powiązane są bezpośrednio z wodami powierzchniowymi. Obszary zasilania tych systemów zajmują największą powierzchnię JCWPd na wysoczyznach morenowych otaczających pradolinę. Starsze poziomy i pietra wodonośne mają wykształcone regionalne systemy obiegu wód podziemnych, których strefy zasilania znajdują się na wysoczyznach morenowych, natomiast strefą drenażu jest pradolina Noteci-Warty. Obejmują one poziom podglinowy i neogeński oraz lokalnie jurajski. Systemy krążenia tych wód są powiązane w wymienionych piętrach poprzez przesączanie i okna hydrogeologiczne z poziomem neogeńskim. W obrazie hydroizohips zaznacza się silny drenujący charakter rzeki Noteci. Na obszarze JCWPd nie prowadzi się zabiegów sztucznego odnawiania zasobów. Pobór wód wynosi 5 782 330 m3/ rok, przy wykorzystaniu zasobów na poziomie 8,2%, brak jest odwodnień kopalnianych. Nie wydzielono OSN. W strukturze użytkowania dominują użytki rolne 44,76% oraz obszary leśne i zielone 52,96%. Na obszarze JCWPd znajdują się miasta o liczbie mieszkańców > 10 tys. są to: Strzelce Krajeńskie, Drezdenko, Czarnków oraz Trzcianka. Do obszarów chronionych w JCWPd zaliczamy: rezerwaty przyrody oraz obszary Natura 2000 (ochrony siedlisk i ochrony ptaków). Przegląd oddziaływań na zmiany poziomu wód podziemnych: W układzie hydrostrukturalnym, jako regionalna baza drenażu, dominującą pozycję stanowi rzeka Noteć. W obrębie JCWPd brak jest regionów o dużym, zwartym występowaniu skupisk ujęć wód podziemnych. Procent wykorzystania zasobów na poziomie 8,2% daje asumpt do stwierdzenia braku zagrożenia dla wód podziemnych. Przegląd oddziaływań zanieczyszczeń na jakość wód podziemnych: W 8 punktach opróbowanych w ramach monitoringu przez PIG-PIB w 2012 r wykazano wody klasy jakości II V. Naturalna odporność wód podziemnych występujących na obszarze JCWPd 34 uwarunkowana jest stopniem izolacji od powierzchni terenu i natężeniem krążenia wód oraz ich wymianą. Na większości powierzchni JCWPd występuje izolacja typu a. Zdecydowana większość obszaru została zakwalifikowana do obszarów o bardzo wysokiej i wysokiej wrażliwości na zanieczyszczenie. Do punktowych ognisk zanieczyszczeń należy zaliczyć: 14 składowisk odpadów (Nowy Kurów, Górki Noteckie, Gościm, Sławienko, Zofiowo, Marianowo, Trzcianka, Kłoda, Mirosław Ujski, Kleśno (nieeksploatowane, planowana rekultywacja), Strzelce Krajeńskie (w trakcie rekultywacji), Gościm (zrekultywowane), Nowy Kurów (komunalne, rekultywacja), 20 oczyszczalni ścieków. W obrębie JCWPd występuje 29 zrzutów ścieków bytowych do ziemi (duża ilość w okolicach Lubasza). Problemem jest zrzut ich na obszarach gdzie występuje izolacja użytkowych poziomów wodonośnych typu a. Aż 13 z nich znajduje się w takiej konfiguracji. Siedem komunalnych zrzutów ścieków 3 w Czarnkowie, Trzciance, Starym Kurowie, Wieleniu i Santoku. W gm. Trzcianka, Czarnków i Ujście znajdują się także zrzuty ścieków pochłodniczych. Spośród większych obiektów przemysłowych występuje 58 zakładów. W tym 15 związanych z przemysłem rolnym i rolno-spożywczym, po 2 z mineralnych i chemicznym, 13 metalurgiczny, 3 mechaniczny, pozostałe inny. Spośród tych obiektów 5 odmówiło udzielenia informacji na temat ilości produkowanych ścieków i odpadów. Ponadto występują: 51 magazynów i stacji paliw oraz 15 ognisk z zakładów i warsztatów. Obszar JCWPd należy do obszarów o średniej odnawialności zasobów. Moduł wynosi 80 m3/d/km2. W obrębie JCWPd występują także złoża węgli brunatnych, ropy naftowej i gazu ziemnego. Do największych obszarów należy zaliczyć rozpoznane szczegółowo złoże Trzcianka (MIDAS 450); Grotów (MIDAS 10254), Lubiatów (MIDAS 7936), Międzychód (MIDAS 9502) oraz duża ilość drobnych złóż kruszyw. W strukturze użytkowania dominują użytki rolne 44,76% powierzchni jednostki oraz obszary leśne i zielone 52,96%. Ze względu na rolniczy charakter regionu do zagrożeń jakości wód podziemnych należy zaliczyć gospodarkę wodno-ściekową na obszarach wiejskich oraz nieuporządkowaną eksploatację wód podziemnych poziomu czwartorzędowego. Jedyne potencjalne oddziaływania na jakość wód podziemnych mogą pojawić się w obrębie pradoliny ze względu na łatwe i szybkie wnikanie zanieczyszczeń o charakterze rolniczym do wód podziemnych zwłaszcza przy praktycznym braku izolacji (typu a wg MhP 1: 50 000). Antropogeniczne przyczyny nieosiągnięcia celów środowiskowych: anieczyszczenia powiązane z rolnictwem głównie stosowanie nawozów i środków ochrony roślin w obrębie dolin rzecznych. Zagrożenie wód podziemnych wynikające z obecności zanieczyszczeń odrolniczych związanych ze stosowaniem nawozów, środków ochrony roślin i hodowlą powodującą lokalnie przekroczenia stężeń progowych azotanów. Geogeniczne przyczyny nieosiągnięcia celów środowiskowych: Brak. 33

Katalog działań podstawowych dla JCWPd Katalog działań podstawowych dla JCWPd w regionie wodnym Warty KATEGORIA DZIAŁAŃ GRUPA DZIAŁAŃ NAZWA DZIAŁANIA JCWPd PLGW6000. DZIAŁANIA ORGANIZACYJNO-PRAWNE I EDUKACYJNE Administracyjne 25 (GZWP 125), 25 (GZWP 138), 26 (GZWP 125), 33 (GZWP 134), 34 opracowanie dokumentacji na potrzeby ustanowienia (GZWP 125), 34 (GZWP 138), 35 (GZWP 125), 35 (GZWP 138), 43 obszaru ochronnego zbiornika wód śródlądowych (GZWP) (GZWP 138), 82 (GZWP 326), 98 (GZWP 326), 99 (GZWP 326) = 9 JCWPd DZIAŁANIA ORGANIZACYJNO-PRAWNE I EDUKACYJNE Administracyjne opracowanie projektu rozporządzenia na potrzeby ustanowienia obszaru ochronnego zbiornika wód śródlądowych (GZWP) 25 (GZWP 125), 25 (GZWP 138), 26 (GZWP 125), 33 (GZWP 134), 34 (GZWP 125), 34 (GZWP 138), 35 (GZWP 125), 86 (GZWP 326), 98 (GZWP 326), 99 (GZWP 326), = 8 JCWPd DZIAŁANIA ORGANIZACYJNO-PRAWNE I EDUKACYJNE Administracyjne 25 (GZWP 125), 25 (GZWP 138), 26 (GZWP 125), 33 (GZWP 134), 34 wydanie rozporządzenia na potrzeby ustanowienia (GZWP 125), 34 (GZWP 138), 35 (GZWP 125), 35 (GZWP 138), 43 obszaru ochronnego zbiornika wód śródlądowych (GZWP) (GZWP 138), 82 (GZWP 326), 98 (GZWP 326), 99 (GZWP 326), = 9 JCWPd DZIAŁANIA ORGANIZACYJNO-PRAWNE I EDUKACYJNE GOSPODARKA KOMUNALNA/ PRZEMYSŁ Administracyjne Realizacja zadań systemowych gospodarki odpadami zawartych w planach gospodarki odpadami przegląd pozwoleń wodnoprawnych związanych z poborem wód podziemnych realizacja zadań systemowych gospodarki odpadami zawartych w planach gospodarowania odpadami 33, 34, 42, 43, 60, 61, 62, 71, 72, 83, 99 = 11 JCWPd 25, 34 = 2 JCWPd GOSPODARKA KOMUNALNA/ PRZEMYSŁ Sprawozdawczość z zakresu korzystania z wód coroczne raportowanie pomiarów ilości eksploatowanych wód podziemnych przez właściciela/użytkownika ujęcia 25, 26, 33, 34, 35, 40, 41, 42, 43, 59, 60, 61, 62, 71, 72, 81, 82, 83, 98, 99 = 20 JCWPd MONITORING Badanie i monitorowanie środowiska wodnego prowadzenie monitoringu i rozbudowa sieci monitoringu krajowego w JCWPd (dotyczy wszystkich typów monitoringu prowadzonego przez PSH) 25, 26, 33, 34, 35, 41, 42, 43, 59, 60, 61, 62, 70, 71, 72, 81, 82, 83, 99 = 19 JCWPd PRZEMYSŁ PRZEMYSŁ Optymalizacja zużycia wody Ograniczenia rozprzestrzeniania zanieczyszczeń racjonalne gospodarowanie wodą przeznaczoną do spożycia rekultywacja odkrywek w sposób ograniczający zagrożenie dla jakości wód podziemnych 62, 71 = 2 JCWPd 43 = 1 JCWPd 34

Katalog działań uzupełniających dla JCWPd Katalog działań uzupełniających dla JCWPd w regionie wodnym Warty KATEGORIA DZIAŁAŃ GRUPA DZIAŁAŃ NAZWA DZIAŁANIA JCWPd PLGW6000 monitorowanie stanów i chemizmu wód podziemnych na terenach BADANIE I MONITOROWANIE Badanie i monitorowanie ekosystemów zależnych od wód podziemnych (ekosystemy o 70 ŚRODOWISKA WODNEGO środowiska wodnego powierzchni powyżej 1 ha) DZIAŁANIA KONTROLNE DZIAŁANIA ORGANIZACYJNO- PRAWNE I EDUKACYJNE DZIAŁANIA ORGANIZACYJNO- PRAWNE I EDUKACYJNE DZIAŁANIA ORGANIZACYJNO- PRAWNE I EDUKACYJNE MONITORING Badanie i monitorowanie środowiska wodnego Administracyjne Administracyjne Analiza stanu Badanie i monitorowanie środowiska wodnego identyfikacja występowania przyczyn pojedynczych stwierdzonych zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego stworzenie podstaw do umożliwienia przeprowadzenia pomiarów i raportowania ilości nierejestrowanych poborów wód podziemnych* zmiana zapisów w ustawach Prawo wodne oraz Prawo ochrony środowiska przeprowadzenie pogłębionej analizy presji w celu ustalenia przyczyn słabego stanu wód prowadzenie monitoringu lokalnego wokół ujęć wód podziemnych o poborze przekraczającym 1000 m 3 /d* 33, 34, 62 33, 34, 43, 62, 71, 83 33, 34, 43, 62, 71, 83 34 70 PROJEKT BADAWCZY badanie i monitorowanie środowiska wodnego ocena wpływu obiektów mogących pogorszyć stan wód podziemnych na obszarach oddziaływujących na chronione ekosystemy zależne od wód 34, 43 podziemnych (ekosystemy o powierzchni powyżej 1 ha) PRZEMYSŁ PRZEMYSŁ ROLNICTWO Sprawozdawczość z zakresu korzystania z wód Sprawozdawczość z zakresu korzystania z wód Optymalizacja zużycia wody przekazywanie raz w roku przez zarządcę zakładu górniczego danych o stanie wyrobiska, w którym zaprzestano eksploatacji (prowadzone odwodnienia, stan rekultywacji, prowadzenie monitoringu)* przekazywanie raz w roku przez zarządzających obiektami prowadzącymi odwodnienia w skali regionalnej i lokalnej (kopalnie wgłębne i odkrywkowe) danych dotyczących wielkości odwodnienia i zasięgu leja depresji* inwentaryzacja ujęć wód podziemnych wykorzystywanych do nawodnień rolniczych (dot. studni wykonanych w ramach zwykłego korzystania z wód), kontrola poboru wody z tych ujęć* 43, 71 62, 71, 83 33, 34, 43, 71, 83 35

Wybrane działania o spodziewanej największej efektywności KATEGORIA: działania organizacyjno-prawne i edukacyjne GRUPA: działania administracyjne RODZAJ: podstawowe NAZWA: - opracowanie dokumentacji na potrzeby ustanowienia obszaru ochronnego zbiornika wód śródlądowych (GZWP) dla 9 JCWPd - opracowanie projektu rozporządzenia na potrzeby ustanowienia obszaru ochronnego zbiornika wód śródlądowych (GZWP) dla 8 JCWPd - wydanie rozporządzenia na potrzeby ustanowienia obszaru ochronnego zbiornika wód śródlądowych (GZWP) dla 9 JCWPd 36

Wybrane działania o spodziewanej największej efektywności Presje: wszystkie Cel działania: ograniczenie możliwości zanieczyszczenia wód podziemnych w GZWP; uporządkowanie i umożliwienie sprawniejszego zarządzania poborem wód podziemnych z GZWP; odwrócenie znaczących i utrzymujących się tendencji wzrostowych zanieczyszczenia powstałego w wyniku działalności człowieka; ochrona wód podziemnych przeznaczonych do spożycia; Spodziewane efekty: utrzymanie stanu dobrego na terenie JCWPd wchodzących w skład obszaru ochronnego GZWP; poprawa stanu słabego na terenie JCWPd wchodzących w skład obszaru ochronnego GZWP. 37

Wybrane działania o spodziewanej największej efektywności KATEGORIA: działania organizacyjno-prawne i edukacyjne GRUPA: działania administracyjne RODZAJ: podstawowe NAZWA: przegląd pozwoleń wodnoprawnych związanych z poborem wód podziemnych (dla 11 JCWPd) OPIS: przegląd i wydawanie nowych pozwoleń wodnoprawnych przez prezydenta miasta/starostę/marszałka /dyrektora RZGW uwzględniających faktyczne zapotrzebowanie na wodę a nie możliwości techniczne poboru wody z ujęcia 38

Wybrane działania o spodziewanej największej efektywności Presje: wszystkie Cel działania: uporządkowanie i umożliwienie sprawniejszego zarządzania poborem wód podziemnych; ochrona zasobów wód podziemnych przeznaczonych do spożycia. Spodziewane efekty: odwrócenie tendencji wzrostu (lub jej spowolnienie) zapotrzebowania na wodę liczonego według pozwoleń; uwolnienie możliwych do wykorzystania zasobów wód podziemnych, zablokowanych przez pozwolenie dla danego odbiorcy, a niewykorzystywanych przez niego; poprawa stanu słabego lub utrzymanie stanu dobrego na terenie JCWPd. 39

Baza danych Programy działań dla JCW przedstawione są w formie bazy danych mdb programu MsAccess, obsługiwanej przez dedykowaną aplikację. Aplikacja posiada formularze do prezentacji danych dla poszczególnych JCWP (rzeczne, jeziorne, przejściowe oraz przybrzeżne), JCWPd oraz obszarów chronionych jak również formularze pomocnicze do prezentacji danych dla JCWP i JCWPd w odniesieniu do obszarów dorzeczy, regionów wodnych, obszarów administrowanych przez poszczególne RZGW, zlewni bilansowych, scalonych części wód powierzchniowych oraz podziału administracyjnego (gminy/powiaty/województwa). 40

Zespół realizujący projekt 41

Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Mott MacDonald Polska Sp. z o.o. ul. Waliców 11, 00-851 Warszawa T + 48 (0)22 583 96 00 l F +48 22 583 96 01 woda@mottmac.com

Aktualizacja Programu wodno-środowiskowego kraju i Planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy ZAPRASZAMY DO DYSKUSJI