Nie daj się wkręcić w wyłudzenie VAT

Podobne dokumenty
Nie daj się wkręcić w wyłudzenie VAT

METODYKA W ZAKRESIE OCENY DOCHOWANIA NALEŻYTEJ STARANNOŚCI PRZEZ NABYWCÓW TOWARÓW W TRANSAKCJACH KRAJOWYCH

Prawo. II etap kampanii Bezpieczna transakcja Co to jest należyta staranność

Należyta staranność w VAT. Praktyczne wskazówki

Wyłudzenia VAT jak się skutecznie zabezpieczyć

Elektroniczny wykaz podatników

Skorzystaj z ulgi podatkowej na nabycie nowych technologii. Odzyskaj do 9,5% poniesionych wydatków!

Wykaz (tzw. Biała lista ) podatników VAT

Purpurowy Informator GT Luty 2016

Purpurowy Informator. Mechanizm podzielonej płatności

interpretacja indywidualna Sygnatura ITPP2/ /15/AD Data Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

ZMIANY W PODATKU VAT 2013 ODWROTNE OBCIĄŻENIE. Anna Łukaszewicz-Obierska partner, radca prawny 14 luty 2013 r., Warszawa

Kontrola biznesowa szansą uniknięcia uwikłania w oszustwa VAT

Podzielona Płatność, należyta staranność w transakcjach z kontrahentem i inne zmiany w podatku VAT od lipca 2018 r. Szkolenie miesiąca

Kontrola prawa do odliczenia VAT. transakcje związane z karuzelami podatkowymi, typowanie do tych kontroli przez UKS oraz tzw.

Kontrola biznesowa szansą uniknięcia uwikłania Gmin w oszustwa VAT

1. Wprowadza się do płatności za faktury z wykazaną kwotą VAT realizowanych od 1 stycznia

IV TORUŃSKI PRZEGLĄD ORZECZNICTWA PODATKOWEGO

O czym trzeba pamiętać w komunikacji z organami podatkowymi i jak nie stać się uczestnikiem karuzeli podatkowej

Dziękujemy za zaufanie i skorzystanie z naszego serwisu Otrzymaliśmy od Państwa pytanie następującej treści:

Cele i misja Krajowego Instytutu Kontroli Biznesowej. Marek Zieliński Prezes KIKB

Nowa ustawa o biegłych rewidentach

Kontrola biznesowa jako procedury wspomagające kontrolę zarządczą w Gminie

Split payment oraz należyta staranność w praktyce.

Zmiany w cenach transferowych. Przygotuj się na nowe zasady dokumentowania!

Projekt z dnia 20 września 2017 r. Uzasadnienie. I. Wprowadzenie

Purpurowy Informator GT Styczeń 2017

Obowiązkowy split payment w VAT

Split Payment, Biała Lista Rachunków Bankowych, pakiet zmian uszczelniających oraz nowa matryca stawek VAT

Split Payment, Biała Lista Rachunków Bankowych, pakiet zmian uszczelniających oraz nowa matryca stawek VAT

Split Payment, Biała Lista Rachunków Bankowych, pakiet zmian uszczelniających oraz nowa matryca stawek VAT

Split Payment, Biała Lista Rachunków Bankowych, pakiet zmian uszczelniających oraz nowa matryca stawek VAT

NOWA USŁUGA WSPIERAJĄCA RZETELNYCH PRZEDSIĘBIORCÓW WERYFIKACJA PODATNIKÓW VAT ON-LINE.

TRANSAKCJE ŁAŃCUCHOWE ORAZ TRANSAKCJE TRÓJSTRONNE

Audyt podatkowy. 5 powodów, dla których warto zweryfikować swoje rozliczenia podatkowe. 3. Przygotowanie. 1. Identyfikacja ryzyk. 4.

Model odwrotnego obciążenia VAT

System kontroli biznesowej w organizacji wg. Dyrektywy 2010/45/UE

Purpurowy Informator GT CIT/TP. Wzór uproszczonego sprawozdania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych CIT/TP

Kto ma obowiązek posiadać numer VAT UE i kiedy naleŝy się nim posł...

MEMORANDUM. Michał Juda SHOWROOM. Marcin Radwan Taxpoint. Data: 29 września Traktowanie podatkowe w przypadku sprzedaży wysyłkowej z Polski

MECHANIZM PODZIELONEJ PŁATNOŚCI SPLIT PAYMENT. Gorzów Wielkopolski, 27 czerwca 2018 r.

Ekspert VAT kurs autorski Jerzego Martini

Mechanizm firmanctwa w obrocie gospodarczym w polskim systemie podatkowym.

interpretacja indywidualna Sygnatura IPPP3/ /15-2/WH Data Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

interpretacja indywidualna Sygnatura IPPP1/ /15-2/MP Data Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Refakturowanie przez spółkę kosztów związanych z zakupem usług kontroli jakości

System Kontroli Biznesowej według STANDARDU KIKB. Marek Pohnke Prezes Dolnośląskiego Instytutu Kontroli Biznesowej

Split payment lipiec 2018 nowe rozwiązanie w VAT

Przełomowe zmiany w VAT od września 2019.

Korekta kosztów oraz ulga na złe długi nowe prawa i obowiązku wierzyciela oraz dłużnika

System kontroli biznesowej w organizacji

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wybrane orzeczenia TSUE oraz polskich sądów administracyjnych wydane w 2015 r.

1) stworzenie mechanizmu dla organów podatkowych do oceny należytej staranności kupieckiej; oraz

Organy podatkowe wydają wadliwe interpretacje podatkowe

Mariusz Gotowicz - Doradca Podatkowy

Warszawa, dnia 31 maja 2019 r. Poz. 1018

Noworoczne spotkanie informacyjne

Split payment wpływa na płynność finansową. 21 czerwca 2018

Split Payment podstawowe informacje

ZMIANY W PODATKU VAT błędy w rozliczeniach, sposoby naprawy i odpowiedzialność karna

Nowa rzeczywistość prawno-podatkowa w 2018 r. Split payment czy zasada dobrowolności stanie się powszechna?

II Kongres Rady Podatkowej Warsztaty Podatkowe Wiosna 2018 Warszawa, 17 kwietnia 2018 r.

ODWROTNE OBCIĄŻENIE przy sprzedaży towarów wrażliwych - jak wypełnić deklarację?

Odwrotne obciążenie uciążliwy obowiązek podatników VAT czynnych i zwolnionych w rozliczeniu podatku VAT

Następstwo prawne obowiązek wystawienia tzw. faktur zapomnianych i prawo do odliczenia VAT naliczo

MDDP o nowym VAT. Podzielona płatność i bezpieczeństwo rozliczeń w VAT w 2018 r., czyli jak zmienić wszystko, żeby nie zmieniło się nic?

Split payment mechanizm podzielonej płatności

Polskie Towarzystwo Gospodarki Rynkowej5

Zmiany w ustawie o podatku VAT na 2019 rok

W prawie podatkowym w odniesieniu do dotacji bierze się pod uwagę źródło ich pochodzenia bądź przeznaczenie.

Należyta staranność w orzecznictwie polskich sądów i w świetle wyroków Trybunału Sprawiedliwości UE

ZWOLNIENIE PODMIOTOWE OD PODATKU OD TOWARÓW I USŁUG W ROKU

Szanowni Państwo, Życzymy ciekawej lektury, Zespół Kancelarii Paczuski Taudul

Należyta staranność w branży. motoryzacyjnej

Izba Administracji Skarbowej w Bydgoszczy Zmiany w podatku od towarów i usług 2018 rok

PODATEK VAT 2019 SPRZEDAŻ I ZAKUPY W OBROCIE ZAGRANICZNYM PO NOWELIZACJI PRZEPISÓW

interpretacja indywidualna Sygnatura IPTPP2/ /15-2/IR Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi

INFORMACJA PRAWNA. dotycząca tzw. mechanizmu podzielonej płatności

ZMIANY w VAT (wybrane) Radosław Kowalski Doradca Podatkowy

VAT co się zmieni w 2019 r. Janina Fornalik doradca podatkowy, partner w spółce doradztwa podatkowego MDDP

Co to jest faktura VAT RR?

Dobowe wyciągi bankowe i Jednolity Plik Kontrolny jako narzędzie kontroli podatników

Koszty samochodów osobowych

Spis treści: NIP Inspektor

TaxWeek. Przegląd nowości podatkowych. Nr 19, 28 maja Kontakt

Optymalizacja kosztów zakupów

Purpurowy Informator GT Listopad 2015

Nowe przepisy o podatku VAT. Kiedy powstaje obowiązek podatkowy dla dostawy towarów?

Jak udokumentować oraz rozliczyć podatkowo premie pieniężne?

Ograniczenie nadużyć w podatku VAT zamiary i rzeczywiste działania

Podzielona Płatność i inne zmiany w podatku VAT oraz różne problematyczne zagadnienia w podatku VAT

Transkrypt:

Nie daj się wkręcić w wyłudzenie VAT Jak czytać i stosować objaśnienia Ministerstwa Finansów dotyczące należytej staranności w weryfikowaniu kontrahentów Marzec 2018

Spis treści Wstęp 03 Kontekst wprowadzenia objaśnień 04 Tylko przezorni mają prawo odliczyć VAT 05 Kontrowersyjne działania organów podatkowych 06 Przed opublikowaniem Objaśnień podatnicy nie mieli ochrony 07 Konsultacje społeczne projektu Objaśnień 08 Struktura Objaśnień 09 Co dają Objaśnienia? 10 1. Szczególna ochrona wynikająca z Objaśnień 11 2. Brak staranności karany tylko przy oszukańczych transakcjach 12 3. Odpowiedzialność tylko za siebie 13 4. Brak obligatoryjności 14 5. Wykaz czynności sprawdzających 15 6. Przesłanki alarmowe 16 7. Weryfikacja uproszczona 17 Przykady 18 Jak zachowywać należytą staranność? 21 Trzy drogi udowodnienia staranności 22 Split payment daje ochronę 23 Dokumentowanie należytej staranności 24 Polityka należytej staranności 25 Komentarz eksperta 26 Grant Thornton Marzec 2018

Wstęp W ostatnich latach głośno było o sytuacjach, w których uczciwy podatnik karany był przez ograny podatkowe za to, że nabył towary od podmiotu, który jak się okazało wyłudzał VAT. Fiskus tłumaczył, że skoro oszusta nie da się znaleźć, to obowiązek zapłaty podatku spoczywa na nabywcy, nawet jeśli działał w dobrej wierze. Podatnik ten nie dochował bowiem należytej staranności przy weryfikacji kontrahenta. Aby wyjaśnić, czym jest owa należyta staranność Ministerstwo Finansów opublikowało objaśnienia podatkowe Przesłanki dochowania należytej staranności. Objaśnienia te przedstawiają okoliczności, w których organ podatkowy może zakwestionować dochowanie należytej staranności, a w konsekwencji zakwestionować prawo do odliczenia VAT. Czyli wskazują typowe okoliczności, na jakie powinien zwracać szczególną uwagę nabywca towarów, aby wykluczyć ryzyko nabycia towarów wykorzystywanych do oszustwa lub nadużycia VAT. W niniejszej publikacji omawiamy i komentujemy te objaśnienia oraz podpowiadamy, jak w ich świetle powinien zachowywać się podatnik przy weryfikacji kontrahenta. Życzymy przyjemnej lektury. Arkadiusz Łagowski Menedżer Zespół Doradztwa Podatkowego Grant Thornton Grant Thornton Marzec 2018

Część I: Kontekst wprowadzenia objaśnień

Tylko przezorni mają prawo odliczać VAT Co do zasady, podatnikowi wykorzystującemu towary w prowadzonej działalności przysługuje prawo do odliczenia VAT. Prawo do odliczenia VAT może zostać jednak zakwestionowane, gdy nabywca towaru wiedział lub mógł wiedzieć, że uczestniczy w transakcji związanej z oszustwem lub nadużyciem w zakresie VAT. Aby zachować należytą staranność i prawo do odliczenia VAT, nabywca powinien podjąć działania, których racjonalnie można by od niego oczekiwać, których dokonanie pozwoliłoby zidentyfikować, że transakcja ma na celu oszustwo. Odmowa prawa do odliczenia VAT jest w takiej sytuacji zgodna z celami Dyrektywy VAT UE, co potwierdza orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, polskich sądów administracyjnych oraz praktyka organów podatkowych. (1) (1) m. in. wyrok TSUE w sprawie C 285/11 Bonik, pkt 35, w sprawie C 18/13 Maks Pen, pkt 26. Grant Thornton Marzec 2018 5

Kontrowersyjne działania organów podatkowych W ciągu kliku ostatnich lat, wielu uczciwych podatników zostało uwikłanych w tzw. karuzele VAT-owskie, czyli przestępcze działania mające na celu wyłudzenie VAT. Podatnicy nie mieli świadomości, że uczestniczą w oszustwie i że sprzedawcy nabywanych przez nich towarów nie wpłacą do budżetu VAT wynikającego z faktur. Często okazuje się, że przestępcy nie posiadają na terytorium kraju żadnego majątku. Niektóre organy podatkowe podejmują zatem działania, aby przerzucić ciężar ekonomiczny wyłudzonego VAT na uczciwych podatników, zarzucając im brak przezorności i staranności w doborze kontrahentów, w związku z zakupem towaru poniżej ceny rynkowej, czy też nabyciem towaru od podmiotu nieposiadającego strony internetowej, magazynów, czy też odpowiedniego kapitału zakładowego. Przed wydaniem Objaśnień podatnicy nie mieli skutecznych narzędzi pozwalających im na obronę przed taką praktyką organów podatkowych, która doprowadziła do upadku wielu uczciwych firm. Grant Thornton Marzec 2018 6

Przed opublikowaniem Objaśnień podatnicy nie mieli ochrony Często mnożą się kontrowersyjne zarzuty, np. zarzut braku posiadania podpisanego przez sprzedawcę oświadczenia, wskazującego, że... transakcja nie jest wykorzystywana do wyłudzenia VAT (co trudno zrozumieć, ponieważ mało prawdopodobne jest, żeby oszust takiego oświadczenia nie podpisał). W odpowiedzi na interpelację poselską nr 14059 z dnia 8 sierpnia 2017 r. (sygn. DPP1.054.11.2017), ograniczono się do wymienienia podstawowych czynności, które przedsiębiorca może dokonać przy weryfikacji kontrahenta. Zalecano wiele kontrowersyjnych czynności, których wykonanie i tak nie dawało ochrony, np.: Zabezpieczyć się poprzez żądanie pisemnego zobowiązania się kontrahenta, że towar, który będzie sprzedawany, nie pochodzi z przestępstwa, i że nie był przedmiotem obrotu w ramach karuzeli podatkowej oraz, że kontrahent nie uczestniczy i nie bierze udziału w oszustwie podatkowym. Grant Thornton Marzec 2018 7

Konsultacje społeczne projektu Objaśnień Dlatego Ministerstwo Finansów postanowiło pomóc podatnikom i uporządkować tę sytuację. 30 czerwca 2017 r. rozpoczęły się konsultacje podatkowe w sprawie listy przesłanek należytej staranności po stronie nabywcy w transakcjach krajowych w kontekście prawa do odliczenia podatku naliczonego. Zebrano 65 opinii od osób indywidualnych, firm oraz środowisk biznesowych. Do drugiego etapu zostało zaproszonych 12 organizacji biznesowych, w tym Rada Podatkowa Konfederacji Lewiatan. Przedstawicielem Rady w konsultacjach był Arkadiusz Łagowski z Grant Thornton. Konsultacje skończyły się 14 lutego 2018 r. opublikowaniem Objaśnień podatkowych Przesłanki dochowania należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych. Grant Thornton Marzec 2018 8

Struktura Objaśnień Objaśnienia podatkowe Przesłanki dochowania należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych skadają się z Preambuły, w której wyjaśniony jest cel opracowania dokumentu, a także czterech rozdziałów, w których opisane są zalecane kroki, mające na celu zminimalizowanie ryzyka wzięcia udziału w oszustwie podatkowym. 1. PREAMBUŁA 2. ZALECENIA NOWI KONTRAHENCI: 3. ZALECENIA STALI KONTRAHENCI: 4. DOKUMENTOWANIE CZYNNOŚCI SPRAWDZAJĄCYCH 5. SPLIT PAYMENT po co i kiedy weryfikować kontrahentów 1. Weryfikacja kontrahenta (formalna) 1. Weryfikacja kontrahenta (formalna) 2. Weryfikacja transakcji (okoliczności) 2. Weryfikacja transakcji (okoliczności) Grant Thornton Marzec 2018 9

Część II: Co dają Objaśnienia?

1. Szczególna ochrona wynikająca z Objaśnień Podatnicy, którzy zastosują się do Objaśnień, dzięki nim otrzymują gwarancję, że jeżeli fiskus zmieni zdanie, to nie poniosą negatywnych konsekwencji. Wynika to wprost z art. 14n par. 4 ordynacji. Grant Thornton Marzec 2018 11

2. Brak staranności karany tylko przy oszukańczych transakcjach Objaśnienia zawierają potwierdzenie, że niestaranny podatnik traci prawo do odliczenia VAT tylko wtedy, gdy transakcja miała charakter oszukańczy. Nie traci natomiast tego prawa, jeśli nie sprawdził należycie dostawcy, ale okazał się on uczciwy. Cytat z Objaśnień: Jeżeli podatnik nie będzie odpowiednio uważny przy zawieraniu transakcji, a więc zignoruje obiektywne okoliczności, wskazujące na to, że transakcja może mieć na celu przestępstwo lub oszustwo, wówczas może mu zostać zakwestionowane prawo do odliczenia podatku naliczonego. Nie oznacza to jednak, że w każdym takim przypadku podatnik automatycznie traci prawo do odliczenia podatku naliczonego. Nastąpi to jedynie w przypadku, jeżeli dokonana przez podatnika transakcja wiąże się z popełnieniem przestępstwa przez podmiot działający na wcześniejszym etapie obrotu. Grant Thornton Marzec 2018 12

3. Odpowiedzialność tylko za siebie Objaśnienia zawierają również potwierdzenie, że nabywca powinien weryfikować tylko bezpośredniego kontrahenta. Nie odpowiada natomiast za wyłudzenia dokonane przez oszusta na poprzednich etapach karuzeli. Cytat z Objaśnień: Dla dochowania należytej staranności podatnik powinien zweryfikować swojego bezpośredniego kontrahenta, czyli dostawcę towaru i okoliczności transakcji z nim zawieranej. Do tej pory organy podatkowe kwestionowały odliczenie VAT, gdy nabywca towaru nie zweryfikował również podatników na wcześniejszym etapie, czyli tych od których dostawca zakupił towar. Grant Thornton Marzec 2018 13

4. Brak obligatoryjności Stosowanie Objaśnień jest dla wszystkich podatników dobrowolne. Podatnik może jeśli chce mieć ochronę stosować się do zaleceń MF, ale nie musi. Cytat z Objaśnień: Podjęcie przykładowych działań, które są wskazane w objaśnieniach, nie jest dla podatnika obowiązkowe: niespełnienie przesłanek określonych w tym dokumencie nie powoduje automatycznie utraty prawa do odliczenia naliczonego podatku VAT. W przypadku kwestionowania rozliczeń w podatku VAT, podatnik może wykazywać, że dochował należytej staranności przy zawieraniu transakcji w dowolny sposób, nawet jeśli zaistnieją opisane w objaśnieniach przesłanki wystąpienia ryzyka udziału w oszustwie podatkowym. Grant Thornton Marzec 2018 14

5. Wykaz czynności sprawdzających W Objaśnieniach wskazano, w jakich bazach i w jaki sposób weryfikować kontrahenta pod względem formalnym. MF sugeruje przeprowadzenie minimum pięciu czynności sprawdzających: 1. Weryfikacja kontrahenta w Krajowym Rejestrze Sądowym ( KRS ) lub Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej ( CEIDG ); 2. Sprawdzenie statusu podmiotu VAT na stronie MF; 3. Weryfikacja kontrahenta w wykazie podmiotów wykreślonych/ niezarejestrowanych dla celów VAT; 4. Weryfikacja wymaganych koncesji i zezwoleń dotyczących towarów oferowanych przez kontrahenta; 5. Weryfikacja umocowania przedstawicieli kontrahenta do jego reprezentowania. Grant Thornton Marzec 2018 15

6. Przesłanki alarmowe Objaśnienia wskazują również listę przesłanek (okoliczności transakcji), które powinny budzić uwagę podatnika: I II Kontrahent proponuje zawarcie transakcji na warunkach odwróconej płatności. Kontrahent wymaga od podatnika płatności gotówką albo proponuje obniżenie ceny w przypadku płatności gotówką (albo cesji wierzytelności) w przypadku, gdy wartość transakcji przekracza 15 000 zł. III Kontrahent wymaga, aby podatnik zapłacił za towar przelewem na dwa odrębne rachunki bankowe, rachunek podmiotu trzeciego lub rachunek zagraniczny. IV Cena towaru oferowanego podatnikowi przez kontrahenta znacząco odbiega od ceny rynkowej bez ekonomicznego uzasadnienia. V Kontrahent oferuje bez ekonomicznego uzasadnienia towary, które należą do innej branży niż ta, w której działa ten podmiot i których dotychczas podatnik od niego nie kupował. VI Kontakt z kontrahentem lub osobą go reprezentującą nie jest odpowiedni dla okoliczności danej transakcji. VII Kontrahent posiada siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności gospodarczej pod adresem, pod którym brak jest oznak prowadzenia działalności gospodarczej. VIII Z informacji zawartych w Rejestrze Należności Publicznoprawnych lub do czasu możliwości jego wykorzystania przez podatników aktualnego zaświadczenia ZUS i urzędu skarbowego wynika, że kontrahent zalega z wpłatami poszczególnych danin. IX Wymagany przez kontrahenta od podatnika termin płatności jest krótszy niż standardowy termin płatności oferowany przez innych dostawców z tej samej branży bez ekonomicznego uzasadnienia. X Kontrahent proponuje zawarcie transakcji na warunkach znacznie odbiegających od tych, które uznawane są w danej branży za gwarantujące bezpieczeństwo obrotu. XI Kontrahent dostarcza towary niezgodne z wymaganiami jakościowymi określonymi w przepisach prawa powszechnie obowiązującego. XII Transakcja pomiędzy podatnikiem a kontrahentem nie jest udokumentowana umową, zamówieniem lub innym potwierdzeniem warunków tej transakcji. XIII Kontrahent będący spółką kapitałową dysponuje kapitałem zakładowym niewspółmiernie niskim w stosunku do okoliczności transakcji. XIV Kontrahent nie posiada zaplecza organizacyjno-technicznego odpowiedniego do rodzaju i skali prowadzonej działalności gospodarczej. XV W przypadku, gdy jest to przyjęte w danej branży, kontrahent nie dysponuje stroną internetową (lub w mediach społecznościowych) z informacjami odpowiednimi do skali prowadzonej działalności. Grant Thornton Marzec 2018 16

7. Weryfikacja uproszczona W przypadku, w której podatnik realizuje transakcję ze stałym kontrahentem (w oparciu o regularną, udokumentowaną współpracę), podatnik może zastosować tzw. uproszczoną weryfikację, zakładającą mniej formalności. Przytoczona na poprzednich dwóch stronach lista przesłanek alarmowych NIE ZAWIERA wówczas następujących punktów: I Kontakt z kontrahentem lub osobą go reprezentującą nie jest odpowiedni dla okoliczności danej transakcji. II Kontrahent posiada siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności gospodarczej pod adresem, pod którym brak jest oznak prowadzenia działalności gospodarczej. III Z informacji zawartych w Rejestrze Należności Publicznoprawnych lub do czasu możliwości jego wykorzystania przez podatników aktualnego zaświadczenia od ZUS i urzędu skarbowego wynika, że kontrahent zalega z wpłatami poszczególnych danin. IV Kontrahent będący spółką kapitałową dysponuje kapitałem zakładowym niewspółmiernie niskim w stosunku do okoliczności transakcji V Kontrahent nie posiada zaplecza organizacyjno-technicznego odpowiedniego do rodzaju i skali prowadzonej działalności gospodarczej. VI W przypadku, gdy jest to przyjęte w danej branży, kontrahent nie dysponuje stroną internetową (lub w mediach społecznościowych) z informacjami odpowiednimi do skali prowadzonej działalności. Grant Thornton Marzec 2018 17

Przykład A: Niska cena Cena towaru oferowanego podatnikowi przez kontrahenta znacząco odbiega od ceny rynkowej bez ekonomicznego uzasadnienia. Cytat z Objaśnień: Wśród okoliczności, które mogą wskazywać na istnienie ekonomicznego uzasadnienia dla stosowania ceny, która odbiega od ceny rynkowej, można wskazać w szczególności: obniżenie ceny towaru przez kontrahenta, które stanowi reakcję na politykę cenową jego konkurentów; gdy obniżenie ceny wynika z zamknięcia danej linii produktowej, wyprzedaży magazynu, wymiany kolekcji, wyprzedaży towarów po zmianie technologicznej, likwidacji podmiotu, gdy towary nie są pełnowartościowe lub są to towary używane/odnawiane, względnie takie, którym upływa termin przydatności; gdy odstępstwo od ceny rynkowej wynika z akcji promocyjnej potwierdzonej publiczną ofertą (strony www, portale branżowe) lub programem lojalnościowym. Grant Thornton Marzec 2018 18

Przykład B: Zaskakująca branża Kontrahent oferuje bez ekonomicznego uzasadnienia towary, które należą do innej branży niż ta, w której ten podmiot działa i których dotychczas podatnik od niego nie kupował. Cytat z Objaśnień: Przykładowe okoliczności, które uzasadniają ekonomicznie oferowanie towarów przez kontrahenta z innej branży niż dotychczasowa, są następujące: dostawa wynika z żądania klienta kompleksowego wykonania tej czynności (dostawca obok towarów, które wynikają z profilu jego działalności, oferuje towary spoza tego profilu, ale nie wynika to z jego oferty a zapytania nabywcy); dostawca miał w ofercie takie towary, ale nie oferował ich wcześniej danemu podatnikowi lub podatnik nie żądał takich towarów od tego dostawcy; rozszerzenie działalności o nowy zakres towarów przez dostawcę podatnika jest potwierdzone publiczną ofertą dostawy takich towarów, referencjami producenta/dostawcy lub informacją na stronie www podmiotu, lub w portalach branżowych, odpowiednim wpisem w PKD lub jego aktualizacją; nowe towary są z zakresu obrotu koncesjonowanego i podmiot uzyskał stosowne koncesje lub zezwolenia władz publicznych. Grant Thornton Marzec 2018 19

Przykład C: Nieodpowiednia osoba Kontakt z kontrahentem lub osobą go reprezentującą nie jest odpowiedni dla okoliczności danej transakcji. Cytat z Objaśnień: Można wskazać na następujące przypadki, w których podatnik może przypuszczać, że kontakt z kontrahentem lub osobą go reprezentującą jest odpowiedni: w przypadku osób niebędących rezydentami polskimi umocowanie danej osoby do reprezentowania dostawcy może zostać potwierdzone przez polską placówkę dyplomatyczną lub handlową w państwie siedziby dostawcy lub przez placówkę dyplomatyczną lub handlową tego państwa w Polsce; dostawca jest zarejestrowany w branżowej platformie internetowej B2B, w której działa system weryfikacji kontrahentów i przedstawi pozytywne rekomendacje z tej platformy. Grant Thornton Marzec 2018 20

Część III: Jak zachować należytą staranność?

Trzy drogi udowodnienia staranności Aby być uznanym za starannego, nabywca towarów powinien: Podjąć przykładowe działania, które są wskazane w Objaśnieniach, lub Dokonać płatności za pośrednictwem mechanizmu podzielonej płatności (split payment) oraz dokonać weryfikacji formalnej kontrahenta, lub Wykazywać, że dochował należytej staranności przy zawieraniu transakcji w dowolny sposób, nawet jeśli zaistnieją opisane w objaśnieniach przesłanki wystąpienia ryzyka udziału w oszustwie podatkowym. Grant Thornton Marzec 2018 22

Split payment daje ochronę Gdy nabywca towarów nadal ma wątpliwości, czy jego kontrahent jest uczciwy, może zastosować inne rozwiązanie mechanizm podzielonej płatności (split payment). Cytat z Objaśnień: W przypadku wątpliwości co do okoliczności transakcji uznaje się, że podatnik dochował należytej staranności, jeżeli przy spełnionych kryteriach formalnych opisanych w niniejszych objaśnieniach płatność na rzecz dostawcy towaru zostanie zrealizowania przy wykorzystaniu mechanizmu podzielonej płatności. Art. 108a ust. 3 ustawy o VAT, który wejdzie w życie z dniem 1 lipca 2018 r. Grant Thornton Marzec 2018 23

Dokumentowanie należytej staranności Aby uzyskać ochronę, trzeba udokumentować, w jaki sposób zweryfikowano kontrahenta oraz dokonaną przez niego transakcję. Cytat z Objaśnień: Czynności wykonane w zakresie dochowania należytej staranności zarówno przy kontynuacji jak i zawieraniu nowych relacji z kontrahentami podatnik powinien właściwie dokumentować. Chodzi o gromadzenie wszelkich dowodów (e-maile, zrzuty ekranowe, zaświadczenia, uwierzytelnione kserokopie dokumentów, zdjęcia, własne adnotacje itp.), które powinien dla celów dowodowych przechowywać zgodnie z terminem przedawnienia zobowiązań podatkowych (które wynikają z ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa). Niezmiernie istotne jest to, żeby gromadzona dokumentacja wskazywała także datę jej sporządzenia i osobę, która ją przygotowała. Grant Thornton Marzec 2018 24

Polityka należytej staranności Podatnik w celu udokumentowania należytej staranności powinien rozstrzygnąć: 1. Kto i w jakich okolicznościach dokonuje weryfikacji formalnej kontrahentów? 2. Kto i w jakich okolicznościach dokonuje weryfikacji dokonywanych transakcji? 3. Jakie kroki podjąć w przypadku podejrzenia, że kontrahent jest oszustem lub transakcja ma charakter oszukańczy? 4. W jaki sposób kompletowana jest i archiwizowana dokumentacja na potrzeby wykazania należytej staranności? Grant Thornton Marzec 2018 25

Komentarz Purpurowy Informator źródło informacji W ostatnich latach głośno było o sytuacjach, w których uczciwy podatnik karany był przez ograny podatkowe za to, że nabył towary od podmiotu, które jak się okazało wyłudzał VAT. Fiskus tłumaczył, że skoro oszusta nie da się znaleźć, to obowiązek zapłaty podatku spoczywa na nabywcy, Objaśnienia nawet to jeśli za działał mało, w dobrej potrzeba wierze. działań Podatnik ten nie dochował bowiem należytej staranności przy weryfikacji kontrahenta. Aby wyjaśnić, czym jest owa należyta staranność Ministerstwo Finansów opublikowało Objaśnienia to krok w dobrym kierunku. Dobrze, że potwierdzają obowiązek objaśnienia podatkowe Przesłanki dochowania należytej staranności. weryfikacji tylko bezpośrednich kontrahentów, a nie podmiotów, z którymi Objaśnienia podatnik te przedstawiają nie miał do czynienia. okoliczności, Należy w których jednak organ podatkowy pamiętać, może ochrona zakwestionować wynikająca dochowanie z Objaśnień należytej jest staranności, mocno ograniczona, a w konsekwencji ponieważ zakwestionować mają one prawo charakter do odliczenia ogólny. VAT. Czyli wskazują typowe okoliczności, na jakie powinien zwracać szczególną uwagę nabywca Aby móc skorzystać z ich ochrony, podatnicy powinni opracować schemat towarów, aby wykluczyć ryzyko nabycia towarów wykorzystywanych do oszustwa lub konkretnych działań, pozwalających na ocenę wiarygodności kontrahenta nadużycia VAT. i dokonywanych transakcji. W niniejszej publikacji omawiamy i komentujemy te objaśnienia oraz podpowiadamy, jak w ich świetle powinien zachowywać się podatnik przy weryfikacji kontrahenta. Arkadiusz Łagowski Życzymy przyjemnej lektury. Menedżer Zespół doradztwa podatkowego Grant Thornton Grant Thornton Luty 2018

Chcesz wiedzieć więcej? Skontaktuj się z naszym ekspertem Arkadiusz Łagowski Menedżer Zespół Doradztwa Podatkowego Grant Thornton T +48 22 205 4931 M +48 609 452 377 E Arkadiusz.Lagowski@pl.gt.com www.grantthornton.pl Informacje zawarte w niniejszym dokumencie mają jedynie charakter ogólny i poglądowy. Nie stwarzają one stosunku handlowego ani stosunku świadczenia usług doradztwa podatkowego, prawnego, rachunkowego lub innego profesjonalnego doradztwa. Przed podjęciem jakichkolwiek działań należy skontaktować się z profesjonalnym doradcą w celu uzyskania porady dostosowanej do indywidualnych potrzeb. Grant Thornton Frąckowiak Sp. z o.o. Sp. k. dołożyło wszelkich starań, aby informacje znajdujące się w niniejszym dokumencie były kompletne, prawdziwe i bazowały na wiarygodnych źródłach. Grant Thornton Frąckowiak Sp. z o.o. Sp. k. nie ponosi jednak odpowiedzialności za ewentualne błędy lub braki w nich oraz błędy wynikające z ich nieaktualności. Grant Thornton Frąckowiak Sp. z o.o. Sp. k. nie ponosi także odpowiedzialności za skutki działań będące rezultatem użycia tych informacji.