BIOTECHNOLOGIA studia stacjonarne pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki KARTY PRZEDMIOTÓW

UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI WYDZIAŁ NAUK BIOLOGICZNYCH BIOTECHNOLOGIA studia stacjonarne pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki KARTY PRZEDMIOTÓW Zielona Góra, rok akademicki 2015/2016

B E Z P II E C Z E Ń S T W O P R A C Y II E R G O N O M II A Kod przedmiotu: 14.9-WB-BTP-BPiER Typ przedmiotu: obowiązkowy Język nauczania: polski Odpowiedzialny za przedmiot: dr Wandycz Artur Prowadzący: dr Wandycz Artur zajęć w semestrze w tygodniu Semestr zaliczenia Punkty ECTS BEZPIECZEŃSTWO PRACY I ERGONOMIA - studia stacjonarne I stopnia 2 W ykład 15 1 II zaliczenie z oceną CEL PRZEDMIOTU: Poznanie zmian, jakie zachodzą w organizmie człowieka podczas wykonywania pracy. Poznanie metod analizy i oceny pracy. Poznanie możliwości i ograniczeń organizmu człowieka w środowisku pracy. WYMAGANIA WSTĘPNE: Podstawy anatomii i fizjologii człowieka - poziom szkoły średniej. ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU: Ergonomia. Antropometria. Osie i płaszczyzny. Pomiary ciała ludzkiego i stanowisk pracy. Populacje specjalne. Budowa stawów. Nazewnictwo ruchów. Biomechanika kręgosłupa. Techniki podnoszenia przedmiotów. Pozycje i postawy ciała, kąty posturalne. Fizjologia pracy, wydolność fizyczna. Siła, moc i sprawność mięśni. Pułap tlenowy i dług tlenowy. Termoregulacja. Ocena parametrów mikroklimatu, wskaźniki mikroklimatu. Hałas. Oświetlenie. Wydatek energetyczny. Ryzyko zawodowe. METODY KSZTAŁCENIA: Wykład, zdalny (w postaci multimedialnej), pogadanka, dyskusja. EFEKTY KSZTAŁCENIA I METODY WERYFIKACJI OSIĄGANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA: OPIS EFEKTU objaśnia podstawy histologii, anatomii oraz fizjologii człowieka definiuje pojęcia i procesy fizyczne zachodzące w organizmie człowieka i środowisku nazywa i opisuje techniki oraz narzędzia badawcze wykorzystywane w ergonomii SYMBOLE EFEKTÓW K1A_W07 K1A_W08 K1A_W09 METODY WERYFIKACJI dyskusja na zajęciach, zaliczenie pisemne dyskusja na zajęciach, zaliczenie pisemne dyskusja na zajęciach, zaliczenie pisemne FORMA ZAJĘĆ

zna podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii K1A_W10 dyskusja na zajęciach, zaliczenie pisemne zna podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii K1A_W55 dyskusja na zajęciach, zaliczenie pisemne WARUNKI ZALICZENIA: Wykład zaliczenie przeprowadzane w formie pisemnej - trwające 60 minut (zawiera 10 pytań, każde pytanie 1 pkt.). Do zaliczenia na ocenę dostateczną konieczne jest uzyskanie 6 pkt. (60%) na 10 pkt. możliwych do zdobycia. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA: Obciążenie pracą Godziny kontaktowe (udział w zajęciach; konsultacjach; egzaminie, itp.) Samodzielna praca studenta (przygotowanie do: zajęć, kolokwium, egzaminu; studiowanie literatury; przygotowanie: pracy pisemnej, projektu, prezentacji, raportu, wystąpienia; itp.) Studia stacjonarne zajęcia dydaktyczne 15 konsultacje i zaliczenie 6 20 Łącznie 41 Rodzaj zajęć Punkty ECTS Zajęcia z udziałem nauczyciela akademickiego 1 Zajęcia bez udziału nauczyciela akademickiego 1 Łącznie 2 LITERATURA PODSTAWOWA: [1] Górski J. (red.): Fizjologiczne podstawy wysiłku fizycznego. PZWL, Warszawa 2001. [2] Koradecka D. (red.): Bezpieczeństwo pracy i ergonomia. t. I. Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa 1999. [3] Koradecka D. (red.): Bezpieczeństwo pracy i ergonomia. t. II. Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa 1999. [4] Kozłowski S.: Granice przystosowania. Wiedza Powszechna, Warszawa 1986. [5] Lewandowski J. (red.): Ergonomia. Materiały do ćwiczeń i projektowania. Wydawnictwo MARCUS S.C., Łódź 1995. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA: [1] Durin J. V. G., Passmore R.: Energetyka pracy i wypoczynku. PWN, Warszawa 1969. [2] Dziak, A.: Bóle krzyża. PZWL, Warszawa 1994. [3] Malinowski A., Bożiłow W.: Podstawy antropometrii. Metody, techniki i normy. PWN, Warszawa Łódź 1997. [4] McCormick E.J.: Antropotechnika: przystosowanie konstrukcji maszyn i urządzeń do człowieka. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 1964. [5] Tytyk E.: Metodologia projektowania ergonomicznego w budowie maszyn. Politechnika Poznańska 1991. PROGRAM OPRACOWAŁ: DR ARTUR WANDYCZ

B II O C H E M II A Kod przedmiotu: 13.1-WB-BTP-BIOC Typ przedmiotu: obowiązkowy Język nauczania: polski Odpowiedzialny za przedmiot: prof. dr hab. Aleksander Sikorski Prowadzący: dr Dżamila Bogusławska zajęć w semestrze w tygodniu Semestr zaliczenia Punkty ECTS BIOCHEM IA - studia stacjonarne I stopnia W ykład 30 2 III egzamin Laboratorium 45 3 zaliczenie z oceną 6 CEL PRZEDMIOTU: Poznanie i zrozumienie chemicznych podstaw budowy i funkcji organizmu. WYMAGANIA WSTĘPNE: Wiedza z zakresu chemii nieorganicznej i organicznej oraz biofizyki ZAKRES TEMATYCZNY: Biochemia - wyjaśnienie pojęć i zakresu tematycznego. Aminokwasy i białka. Wiązanie peptydowe. Białka - budowa, klasyfikacja, złożoność i różnorodność strukturalna i funkcjonalna. Parametry charakteryzujące właściwości białek. Enzymy - podstawy funkcji. Inhibitory enzymów. Kwasy nukleinowe - budowa, różnorodność, funkcja, biosynteza. Kod genetyczny. Biosynteza białek. Cukry - struktura i funkcja w organizmie. Lipidy - złożoność, klasyfikacja, biosynteza i katabolizm niektórych lipidów. Witaminy - charakterystyka i podział witamin. Metabolizm podstawowe pojęcia. Procesy anaboliczne i kataboliczne. Reakcje sprzężone. Glikoliza. Cykl Krebsa. Fotosynteza. Fosforylacja oksydatywna. Wprowadzanie azotu do biosfery. Roztwory - obliczenia. Przeliczanie stężeń. Wirowanie, wysalanie i dializa. Techniki chromatograficzne. Elektroforeza. Podstawy spektrofotometrii. Korzystanie z podstawowych internetowych baz danych takich jak: NCBI, Expasy itp. METODY KSZTAŁCENIA: WYKŁAD - metoda podająca: informacyjny z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych, przykłady rozwiązywania problemów ĆWICZENIA LABORATORYJNE - metoda podająca: pogadanka na temat stosowanych, metod analitycznych, Analiza wyników doświadczeń. EFEKTY KSZTAŁCENIA I METODY WERYFIKACJI OSIĄGANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA: OPIS EFEKTU SYMBOLE EFEKTÓW METODY WERYFIKAC JI FORMA ZAJĘĆ Czynne uczestnictwo w zajęciach oraz zaliczenie K1A_W11 kolokwium,,

przedmiotu umożliwi słuchaczowi zrozumienie molekularnych podstaw funkcjonowania żywego organizmu a szczególnie zrozumienie funkcji komórki oraz całego organizmu. Uzyskana wiedza pozwoli na zrozumienie biologii komórki, genetyki, fizjologii. przedmiot ten kształtuje również zrozumienie podstaw molekularnych zmienności i ewolucji organizmów oraz globalne znaczenie niektórych procesów takich jak fotosynteza, czy przyswajanie azotu cząsteczkowego dla biosfery. do uzyskanych umiejętności należą: rozwiązywanie prostych problemów z dziedziny biochemii i biologii molekularnej, posługiwanie się podstawowym sprzętem laboratoryjnym (pipety, urządzenia do elektroforezy i chromatografii, spektrofotometry, ph-metry itd.), przeprowadzanie doświadczeń według procedur. student potrafi wykorzystywać dostępne źródła informacji, ze szczególnym uwzględnieniem stron i programów bioinformatycznych student działa w grupie i organizuje pracę w określonym zakresie, słucha uwag prowadzącego zajęcia i stosuje się do jego zaleceń. student stosuje metodę samokształcenia i rozumie, że posiadana wiedza i zdobyte doświadczenie w omawianym zakresie są niezbędne w rzetelnej realizacji doświadczeń biologicznych K1A_W12 K1A_U04 K1A_U03 K1A_U02 K1A_K02 K1A_K01 egzamin kolokwium, egzamin kolokwium, egzamin kolokwium, egzamin kolokwium, egzamin kolokwium, egzamin,,,,, WARUNKI ZALICZENIA: Warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnego wyniku z zajęć laboratoryjnych oraz pozytywnego wyniku z egzaminu. Ćwiczenia laboratoryjne: warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych, przewidzianych do realizacji w ramach programu,tj.:7 zaliczeń pisemnych (3-5 pytań - ocena pozytywna powyżej 50% uzyskanych punktów), samodzielnie przygotowane sprawozdania laboratoryjne i jedno zaliczenie umiejętności praktycznych. Ocena końcowa to średnia arytmetyczna ocen cząstkowych. Wykłady: Egzamin trwający 60 minut zawiera 3 otwarte pytania. Do zaliczenia na ocenę dostateczną konieczne jest uzyskanie minimum 50% punktów. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA: Obciążenie pracą Godziny kontaktowe (udział w zajęciach; konsultacjach; egzaminie, itp.) Samodzielna praca studenta (przygotowanie do: zajęć, kolokwium, egzaminu; studiowanie literatury; przygotowanie: pracy pisemnej, projektu, prezentacji, raportu, wystąpienia; itp.) Studia stacjonarne Liczba godz. zajęcia dydaktyczne 75 konsultacje i egzamin 9 80 Łącznie 164 Rodzaj zajęć Punkty ECTS Zajęcia z udziałem nauczyciela akademickiego 3 Zajęcia bez udziału nauczyciela akademickiego 3 Łącznie 6 LITERATURA PODSTAWOWA: [1] Berg, J.M, Tymoczko, J.L., Stryer, L.: Biochemia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2005, wydanie IV zmienione.

[2] Berg, J.M, Tymoczko, J.L., Stryer, L.: Biochemia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2009, wydanie VI zmienione. [3] Kłyszejko-Stefanowicz L.: Ćwiczenia z biochemii, PWN, Warszawa, 1999. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA: [1] P. Kafarski & B. Lejczak: Chemia bioorganiczna, PWN, Warszawa, 1994. [2] A. Zgirski, R. Gondko.: Obliczenia biochemiczne, wyd. PWN, Warszawa 1998. PROGRAM OPRACOWAŁ: PROF. DR HAB. ALEKSANDER SIKORSKI B II O E T Y K A Kod przedmiotu: 13.1-WB-BTP-BIOE Typ przedmiotu: obowiązkowy Język nauczania: polski Odpowiedzialny za przedmiot: dr Joanna Zegzula-Nowak Prowadzący: dr Joanna Zegzula-Nowak zajęć w semestrze w tygodniu Semestr zaliczenia Punkty ECTS BIOETYKA - studia stacjonarne I stopnia W ykład 5 1 V zaliczenie 1 CEL PRZEDMIOTU: Celem prowadzonych zajęć jest nabycie przez studentów wiedzy teoretycznej z zakresu bioetyki oraz praktycznej umiejętności rozstrzygania dylematów moralnych pojawiających się w życiu społecznym. Efektem zajęć powinno być wyposażenie studenta w umiejętność dostrzegania takich dylematów, samodzielnego dokonania ich analizy oraz wybrania rozwiązania niesprzecznego z tradycjami kultury narodowej oraz zasadami obowiązującego prawa. Celem zajęć jest zatem także wyposażenie studentów w kompetencje w zakresie w zakresie eksperckiego rozstrzygania najczęściej pojawiających się jednostkowych dylematów bioetycznych. WYMAGANIA WSTĘPNE: Studenci powinni mieć opanowany podstawowy zasób informacji z zakresu historii kultury obowiązujący na poziomie szkoły średniej oraz praktycznie posługiwać się terminologią z zakresu antropologii i biologii populacji. ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU: Narodziny i rozwój bioetyki jako samodzielnej dyscypliny wiedzy. Spory o przedmiot i zastosowania bioetyki. Pomiędzy instrumentalnym a podmiotowym traktowaniem człowieka - ochrona praw jednostki w medycynie i w życiu społecznym. Europejska konwencja

bioetyczna. Bioetyka a etyka lekarska Kodeks etyki lekarskiej i jego najważniejsze założenia. Dylematy współczesnej bioetyki sprawiedliwy dostęp do usług i środków medycznych, problem określenia momentu początku życia człowieka, przerywanie ciąży,, eksperymenty medyczne, transplantacje, usprawnianie człowieka i medycyna reprodukcyjna (problematyka zapłodnienia in vitro), definicja śmierci (kiedyś i dziś: definicja śmierci krążeniowo-płucna a definicja śmierci mózgowej) i określenia momentu przerwania interwencji medycznej, opieka terminalna i opieka paliatywna, autodestrukcja i samobójstwo, eutanazja, kara śmierci. METODY KSZTAŁCENIA: problemowy, pokaz ( w formie prezentacji multimedialnej) EFEKTY KSZTAŁCENIA I METODY WERYFIKACJI OSIĄGANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA: OPIS EFEKTU Student zna i rozumie istotę i źródła problemów bioetycznych oraz przyczyny trudności w ich rozwiązywaniu. Potrafi wskazać biologiczne determinanty dylematów moralnych ujawniających się w kulturze. Student zna najczęściej pojawiające się dylematy moralne w praktyce medycznej i naukach biologicznych Przewiduje skutki podejmowanych rozstrzygnięć bioetycznych. Potrafi formułować uzasadnione sądy na podstawie danych pochodzących z różnych źródeł. Wykazuje umiejętność krytycznej analizy i selekcji informacji Student korzysta ze źródeł literaturowych i zasobów internetowych (w języku polskim i angielskim) i wykorzystuje pozyskane tą drogą informacje w celu uporządkowania i utrwalenia wiedzy z zakresu problemów bioetycznych; Student stosuje metodę samokształcenia i dostrzega potrzebę doskonalenia umiejętności praktycznego rozwiązywania dylematów bioetycznych SYMBOLE EFEKTÓW K1A_W87 K1A_W89 K1A_W90 K1A_U28 K1A_U01 K1A_U02 METODY WERYFIKACJI zaliczenie pisemne z progami punktowymi zaliczenie pisemne z progami punktowymi FORMA ZAJĘĆ ocena zaangażowania w dyskusji ocena zaangażowania w dyskusji samoocena efektów kształcenia K1A_K01 samoocena efektów kształcenia WARUNKI ZALICZENIA: Zaliczenie końcowe z progami punktowymi w formie pisemnej, obejmującego sprawdzenie wiedzy teoretycznej jak i umiejętności samodzielnego rozwiązania jednostkowego problemu bioetycznego. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA: Obciążenie pracą Godziny kontaktowe (udział w zajęciach; konsultacjach; egzaminie, itp.) Samodzielna praca studenta (przygotowanie do: zajęć, kolokwium, egzaminu; studiowanie literatury; przygotowanie: pracy pisemnej, projektu, prezentacji, raportu, wystąpienia; itp.) Studia stacjonarne Liczba godz. zajęcia dydaktyczne 5 konsultacje i zaliczenie 10 15 Łącznie 30 Rodzaj zajęć Punkty ECTS

Zajęcia z udziałem nauczyciela akademickiego 0,5 Zajęcia bez udziału nauczyciela akademickiego 0,5 Łącznie 1 LITERATURA PODSTAWOWA: [1] Beauchamp T.L., Childress J.F.: Zasady etyki medycznej, przeł. W. Jacórzyński, KiW, Warszawa, 1996. [2] Encyklopedia bioetyki. Personalizm chrześcijański. Głos Kościoła, pod red. A. Muszali, Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne Polwen, Radom, 2005. [3] Hołówka: Etyka w działaniu, Wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa, 2002. [4] Ślipko T.: Granice życia. Dylematy współczesnej bioetyki, Wyd. WAM, Kraków, 2008. [5] Tokarczyk R.: Prawa narodzin, życia i śmierci, Wyd. Wolters Kliwer, Warszawa, 2009. [6] Szewczyk K.: Bioetyka T.1.: Medycyna na granicach życia, PWN, Warszawa, 2009. [7] Szewczyk K.: Bioetyka T.2.: Pacjent w systemie opieki zdrowotnej, PWN, Warszawa, 2009. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA: [1] Mepham B.: Bioetyka: wprowadzenie dla studentów nauk biologicznych, przeł. E. Bartnik, P. Golik, J. Klimczok, PWN, Warszawa, 2008. [2] Słownik bioetyki, biopolityki i ekofilozofii, pod red. M. Ciszka, PTF, Warszawa, 2008. PROGRAM OPRACOWAŁ: DR HAB. STEFAN KONSTAŃCZAK, DR JOANNA ZEGZULA- NOWAK B II O F II Z Y K A Kod przedmiotu: 13.1-WB-BTP-BIOF Typ przedmiotu: obowiązkowy Język nauczania: polski Odpowiedzialny za przedmiot: prof. dr hab. Lidia Latanowicz prof. dr hab. Lidia Latanowicz, Prowadzący: dr Anna Timoszyk zajęć w semestrze w tygodniu Semestr zaliczenia Punkty ECTS BIOFIZYKA - studia stacjonarne I st opnia W ykład 30 2 II egzamin Laboratorium 30 2 zaliczenie z oceną 5

CEL PRZEDMIOTU: Celem kształcenia jest nabycie przez studentów zdolności powiązania wiedzy teoretycznej z umiejętnościami praktycznymi w zakresie opisu zjawisk zachodzących w przyrodzie. WYMAGANIA WSTĘPNE: Podstawowa wiedza z zakresu biologii, chemii, fizyki i matematyki przewidziana w programie studiów na kierunku Biotechnologia (1 semestr). ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU: Wykład: budowa materii: własności cieczy, gazów i ciał stałych, termodynamika procesów zachodzących w organizmach żywych: procesy makroskopowe i mikroskopowe, procesy transportu masy i energii, wpływ promieniowania elektromagnetycznego na żywe organizmy, promieniotwórczość naturalna i sztuczna. Laboratorium: budowa materii, m.in. gęstość cieczy i ciał stałych, lepkość, włoskowatość; wilgotność względna powietrza; termodynamika, m.in. entalpia układu, entalpia molowa, entropia układu, równowaga fazowa, termoregulacja organizmów stałocieplnych; własności elektryczne cieczy, m.in. elektroliza, przewodnictwo cieczy w zależności od stężenia i temperatury roztworu. METODY KSZTAŁCENIA: Wykład: podająca prezentacja multimedialana. Laboratorium: praktyczna doświadczenia wykonywane z wykorzystaniem różnych metod, np.: pomiaru gęstości (naczynia połączone, piknometr), wilgotności powietrza (psychrometr), lepkości (metoda Stokes a, wiskozymetr), metod kalorymetrycznych i konduktometrycznych. EFEKTY KSZTAŁCENIA I METODY WERYFIKACJI OSIĄGANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA: OPIS EFEKTU Student definiuje pojęcia i procesy fizyczne zachodzące w organizmie człowieka i środowisku Student potrafi zdefiniować, opisać i wytłumaczyć podstawowe zjawiska i procesy przyrodnicze z zakresu budowy materii, termodynamiki i promieniowania. Student potrafi scharakteryzować podstawowe zjawiska i procesy przyrodnicze na podstawie posiadanej wiedzy, np. bilans cieplny i termoregulacja organizmów stałocieplnych. Student objaśnia zasady stosowania zróżnicowanych metod badawczych, zasady obserwacji naukowej, metody eksperymentalne, interpretację wyników, wnioskowanie, dowodzenie, definiowanie Student potrafi zastosować podstawowe metody badawcze w zakresie przewidzianym przez program zajęć oraz potrafi wykorzystać dostępne źródła informacji, w tym źródła elektroniczne. Student posługuje się najnowszymi technikami stosowanymi w, przeprowadza poprawną analizę i interpretację uzyskanych wyników, formułuje odpowiednie SYMBOLE EFEKTÓW K1A_W08 K1A_W13 K1A_W14 K1A_W36 K1A_U01 K1A_U03 K1A_U07 METODY WERYFIKACJI test, wejściówka, sprawozdanie test, wejściówka, sprawozdanie test, wejściówka, sprawozdanie test, wejściówka, sprawozdanie praktyczna, dyskusja, sprawozdanie praktyczna, dyskusja, sprawozdanie FORMA ZAJĘĆ

wnioski; wykazuje umiejętność poprawnego wnioskowania na podstawie wyników przeprowadzonych prostych analiz Student stosuje podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy laboratoryjnej Student wykonuje proste pomiary biofizyczne i interpretuje uzyskane dane, przeprowadza obserwacje podczas wykonywania doświadczenia oraz potrafi zastosować podstawowe metody statystyczne do analizy danych. Student potrafi uczyć się samodzielnie w sposób ukierunkowany Student docenia istotność przedmiotowej wiedzy, widzi możliwości wykorzystania wiedzy w praktyce, dostrzega interdyscyplinarny charakter przedmiotu Student działa w grupie i organizuje pracę w określonym zakresie, słucha uwag prowadzącego zajęcia i stosuje się do jego zaleceń Student stosuje metodę samokształcenia i dostrzega potrzebę uczenia się i doskonalenia swoich umiejętności K1A_U05 K1A_U08 K1A_U19 K1A_U09 K1A_U15 praktyczna, dyskusja, sprawozdanie praktyczna, dyskusja, sprawozdanie test, wejściówka, dyskusja, sprawozdanie test, wejściówka, dyskusja, sprawozdanie K1A_K02 praca w grupie K1A_K09 test, wejściówka, dyskusja, sprawozdanie WARUNKI ZALICZENIA: Wykład: egzamin test otwarty z progami punktowymi. Warunkiem zdania egzaminu jest otrzymanie minimum 50% poprawnych odpowiedzi. Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest uzyskanie zaliczenia z. Laboratorium: warunkiem zaliczenia jest przygotowanie teoretyczne do wykonywanych doświadczenia (wejściówki), wykonanie 11 doświadczeń przewidzianych w programie oraz wykonanie sprawozdania z każdego z nich, zgodnie z zaleceniami prowadzącego. Sprawozdania obejmują cel doświadczenia, opis przeprowadzanego doświadczenia, obliczenia na podstawie otrzymanych wyników, analizę wyników (zastosowanie rozkładu normalnego, wyznaczanie błędu końcowego metodą różniczki zupełnej) oraz wykreślanie wykresów. Ocenie podlegają: wejściówki (teoria) pisane przed wykonaniem każdego z doświadczeń oraz sprawozdania. Do zaliczenia na ocenę dostateczną konieczne jest uzyskanie średniej arytmetycznej z wszystkich ocen z wejściówek oraz z wszystkich ocen ze sprawozdań na poziomie 3,0. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA: Obciążenie pracą Godziny kontaktowe (udział w zajęciach; konsultacjach; egzaminie, itp.) Samodzielna praca studenta (przygotowanie do: zajęć, kolokwium, egzaminu; studiowanie literatury; przygotowanie: pracy pisemnej, projektu, prezentacji, raportu, wystąpienia; itp.) Studia stacjonarne Liczba godz. zajęcia dydaktyczne 60 konsultacje i egzamin 30 30 Łącznie 120 Rodzaj zajęć Punkty ECTS Zajęcia z udziałem nauczyciela akademickiego 4 Zajęcia bez udziału nauczyciela akademickiego 1

Łącznie 5 LITERATURA PODSTAWOWA: [1] Red. Jaroszyk F.: Biofizyka podręcznik dla studentów, PZWL, Warszawa, 2001. [2] Red. Terlecki J.: Ćwiczenia laboratoryjne z biofizyki i fizyki podręcznik dla studentów, PZWL, Warszawa, 1999. [3] Red. Hendrich A. i Michalak K.: Ćwiczenia laboratoryjne z biofizyki skrypt dla studentów medycyny, Wydawnictwo AM we Wrocławiu, Wrocław, 2005. [4] Red. Trębacz K.: Ćwiczenia z biofizyki dla studentów biologii i biotechnologii UMCS w Lublinie, Wydawnictwo UMCS, Lublin, 2002. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA: [1] Red. Jóźwiak Z. i Bartosz G.: Biofizyka wybrane zagadnienia wraz z ćwiczeniami, PWN, Warszawa, 2005. PROGRAM OPRACOWAŁA: DR ANNA TIMOSZYK B II O L O G II A K O M Ó R K II Kod przedmiotu: 13.1-WB-BTP-BK Typ przedmiotu: obowiązkowy Język nauczania: polski Odpowiedzialny za przedmiot: prof. dr hab. Aleksander Sikorski Prowadzący: dr Elżbieta Heger zajęć w semestrze w tygodniu Semestr zaliczenia Punkty ECTS BIOLOGIA KOMÓRKI - studia stacjonarne I stopnia W ykład 30 2 IV egzamin Laboratorium 30 2 zaliczenie z oceną 4 CEL PRZEDMIOTU: Celem kształcenia jest umożliwienie zrozumienia zjawisk zachodzących w komórce eukariotycznej na poziomie molekularnym. Istotnym celem jest przedstawienie struktur komórkowych i funkcji i dynamiki na poziomie ultrastrukturalnym oraz molekularnym. WYMAGANIA WSTĘPNE: Biologia, biochemia, biofizyka, genetyka ZAKRES TEMATYCZNY:

Elementy ewolucji komórki oraz struktur subkomórkowych, Podstawy ultrastrukturalne i molekularne oraz funkcja poszczególnych organelli komórkowych oraz ich funkcje. Rola "przepływu błon". Struktura, dynamika i funkcje szkieletu komórkowego. Przekazywanie sygnałów na poziomie komórki. Cykl komórkowy i niektóre systemy jego regulacji. Nowotworzenie. METODY KSZTAŁCENIA: WYKŁAD - metoda podająca: informacyjny z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych, przykłady rozwiązywania problemów ĆWICZENIA LABORATORYJNE - metoda podająca: pogadanka na temat stosowanych metod analitycznych, analiza wyników doświadczeń, - metoda praktyczna: laboratoryjna, praca analityczna z wykorzystaniem wybranych metod analizy budowy i funkcji życiowych komórek. EFEKTY KSZTAŁCENIA I METODY WERYFIKACJI OSIĄGANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA: OPIS EFEKTU Student w interpretacji zjawisk i procesów przyrodniczych opiera się na podstawach empirycznych, rozumiejąc w pełni znaczenie metod matematycznych i statystycznych, Student wyjaśnia podstawy molekularnej zmienności i ewolucji organizmów, posiada wiedzę o aktualnie dyskutowanych w literaturze problemach kierunkowych w dziedzinie biologii komórki Potrafi omówić przebieg procesów komórkowych, rozumie biochemiczne uwarunkowania tych procesów, potrafi wyjaśnić mechanizm integracji i regulacji procesów komórkowych. student używa podstawowych technik (frakcjonowanie, separacja, analiza ilościowa i jakościowa) i narzędzi badawczych (wirówki, ph-metry, spektrofotometry itp.) w dziedzinie biologii komórki, student rozwiązuje proste problemy w dziedzinie biochemii i biologii molekularnej, przygotowuje raporty na podstawie wykonanych doświadczeniach laboratoryjnych, przeprowadza badania, zgodnie z procedurami. Student potrafi wykorzystywać dostępne źródła informacji, ze szczególnym uwzględnieniem stron i programów bioinformatycznych student stosuje metodę samokształcenia i rozumie, że posiadana wiedza i zdobyte doświadczenie w omawianym zakresie są niezbędne w rzetelnej realizacji doświadczeń biologicznych student działa w grupie i organizuje pracę w określonym zakresie, słucha uwag prowadzącego zajęcia i stosuje się do jego zaleceń. SYMBOLE EFEKTÓW K1A_W18 K1A_W03 K1A_W04 K1A_W36 K1A_W30 K1A_U03 K1A_U04 K1A_U05 K1A_K02 K1A_U01 K1A_K01 K1A_K0 METODY WERYFIKACJI kolokwium, egzamin kolokwium, egzamin dyskusja, kolokwium, egzamin dyskusja, zadania laboratoryjne, sprawozdania pisemne dyskusja, sprawozdania piswmne sprawozdania pisemne zadania laboratoryjne FORMA ZAJĘĆ,,,, WARUNKI ZALICZENIA: Warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnego wyniku z zajęć laboratoryjnych oraz pozytywnego wyniku z egzaminu. Ćwiczenia laboratoryjne: warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich analiz (in silico) realizowanych za pomocą dostępnych programów komputerowych, przewidzianych do realizacji w ramach programu komputerowego, 3 zaliczeń pisemnych (2-4 pytań - ocena pozytywna powyżej 50% uzyskanych punktów). Ocena końcowa to średnia arytmetyczna ocen cząstkowych. Wykłady: Egzamin trwający 60 minut zawiera 3 otwarte pytania. Do zaliczenia na ocenę dostateczną konieczne jest uzyskanie minimum 50% punktów. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA:

Obciążenie pracą Godziny kontaktowe (udział w zajęciach; konsultacjach; egzaminie, itp.) Samodzielna praca studenta (przygotowanie do: zajęć, kolokwium, egzaminu; studiowanie literatury; przygotowanie: pracy pisemnej, projektu, prezentacji, raportu, wystąpienia; itp.) Studia stacjonarne Liczba godz. zajęcia dydaktyczne 60 konsultacje i egzamin 20 40 Łącznie 120 Rodzaj zajęć Punkty ECTS Zajęcia z udziałem nauczyciela akademickiego 3 Zajęcia bez udziału nauczyciela akademickiego 1 Łącznie 4 LITERATURA PODSTAWOWA: [1] Harvey Lodish i in.: Molecular Cell Biology, 6th Edition, Freeman 2008. [2] Bruce Alberts i in.: Molecular Biology of the Cell, 5th Edition, Garland Sci. 2007. [3] Gerald Karp: Cell and Molecular Biology: Concepts and Experiments, Study Guide, 5th Edition, Wiley 2007. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA: [1] Bruce Alberts i in.: Podstawy Biologii Komórki, PWN 2009 (copyright 2005). [2] Wincenty M. Kilarski: Strukturalne Podstawy Biologii Komórki, PWN 2012 (copyright 2005). [3] red. Zofia Bielańska: OsuchowskaSłownik Biologii Komórki, wyd II, PAU 2008. PROGRAM OPRACOWAŁ: PROF. DR HAB. ALEKSANDER SIKORSKI B II O T E C H N O L O G II A O G Ó L N A Kod przedmiotu: 13.1-WB-BTP-BO Typ przedmiotu: obowiązkowy Język nauczania: polski Odpowiedzialny za przedmiot: prof. dr hab. Lucyna Słomińska Prof. dr hab. Lucyna Słomińska, Prowadzący: dr Andrzej Jurkowski zajęć w semestrze w tygodniu Semestr zaliczenia Punkty ECTS BIOTECHNOLOGIA OGÓLNA - studia stacjonarne I stopnia 2

W ykład 15 1 II zaliczenie z oceną Ćwiczenia 15 1 zaliczenie z oceną CEL PRZEDMIOTU: Poznanie podstawowych procesów biotechnologicznych, parametrów działania urządzeń potrzebnych do ich prowadzenia. Znajomość odnawialnych źródeł energii. WYMAGANIA WSTĘPNE: Podstawy biotechnologii, chemii, fizyki ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU: Wykład. Zalety procesów biotechnologicznych. Rodzaje bioprocesów: biosynteza, biotransforacja, biohydroliza, fermentacja, bioługowanie, biodegradacja. Reaktory: rodzaje, zasady działania, wymagania. Kryteria zmiany skali procesów biotechnologicznych. Biopaliwa i bioenergia. Laboratorium. Wykorzystanie enzymów do procesów biotransformacjii. Zastosowanie technologii fermentacyjnych w procesach produkcji żywności z surowców pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz składników i dodatków do żywności. Kultury starterowe i preparaty enzymatyczne. Procesy enzymatyczne stosowane w biotechnologicznej obróbce składników żywności. METODY KSZTAŁCENIA: -podająca ( w formie prezentacji multimedialnej) -praktyczna (ćwiczenia laboratoryjne w formie doświadczeń z wykorzystaniem sprzętu i urządzeń w pracowni biotechnologii) EFEKTY KSZTAŁCENIA I METODY WERYFIKACJI OSIĄGANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA: OPIS EFEKTU opisuje procesy związane z biotechnologią ma wiedzę z zakresu korzyści związanych z rozwojem biotechnologii wskazuje podstawowe zasady bezpieczeństwa i higieny pracy laboratoryjnej jest chętny do współdziałania i pracy w grupie, przyjmuje w niej różne role jest świadomy potrzeby systematycznego zapoznawania się z literaturą naukową zna ogólne zasady tworzenia i rozwoju form indywidualnej przedsiębiorczości, wykorzystującej wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla kierunku biotechnologia SYMBOLE EFEKTÓW K1A_W16 K1A_W17 K1A_U05 K1A_U02 K1A_U04 K1A_W86 METODY WERYFIKACJI zaliczenie z oceną zaliczenie z oceną zaliczenie z oceną zaliczenie z oceną zaliczenie z oceną zaliczenie z oceną FORMA ZAJĘĆ ćwiczenia ćwiczenia, ćwiczenia WARUNKI ZALICZENIA: Wykład zaliczenie w formie pisemnej. Trwa 45 minut i obejmuje 10 pytań zamkniętych. Do zaliczenia na ocenę pozytywną wymagane są odpowiedzi na 6 pytań. Laboratorium warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych. Oceniane są: test sprawdzający wiedzę (20 pytań, 60 min., ocena pozytywna - min. 60% punktów) i sprawozdania z wykonywanych doświadczeń OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA:

Obciążenie pracą Godziny kontaktowe (udział w zajęciach; konsultacjach; egzaminie, itp.) Samodzielna praca studenta (przygotowanie do: zajęć, kolokwium, egzaminu; studiowanie literatury; przygotowanie: pracy pisemnej, projektu, prezentacji, raportu, wystąpienia; itp.) Studia stacjonarne Liczba godz. zajęcia dydaktyczne 30 konsultacje i zaliczenie 5 30 Łącznie 65 Rodzaj zajęć Punkty ECTS Zajęcia z udziałem nauczyciela akademickiego 1 Zajęcia bez udziału nauczyciela akademickiego 1 Łącznie 2 LITERATURA PODSTAWOWA: [1] Chmiel A.: Biotechnologia. Podstawy mikrobiologiczne i biochemiczne, PWN, Warszawa 1998. [2] Tabiś B., Grzywacz R.: Procesy i reaktory biochemiczne, Wydawnictwo Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1993. [3] Twardowski T.: Korzyści, oczekiwania, dylematy biotechnologii, Edytor Poznań, Poznań 2001. [4] Bednarski W., Reps A.: Biotechnologia żywności, WNT, Warszawa 2001. [5] Russel S.: Biotechnologia, PWN, Warszawa 1990. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA: [1] Fiedurek J.: Podstawy wybranych procesów biotechnologicznych, Wyd. UMCS, Lublin 2004. [2] Buchowicz J.: Biotechnologia molekularna, PWN, Warszawa 2007. PROGRAM OPRACOWAŁA: PROF. DR HAB. LUCYNA SŁOMIŃSKA B II O T E C H N O L O G II A W B A D A N II AC H B II O L O G II C Z N Y C H II M E D Y C Z N Y C H Kod przedmiotu: 13.4-WB-BTP-BwBBiM Typ przedmiotu: obowiązkowy Język nauczania: polski Odpowiedzialny za przedmiot: dr hab. Andrzej Myc Prowadzący: dr hab. Andrzej Myc zajęć w semestrze w tygodniu Semestr zaliczenia Punkty ECTS

BIOTECHNOLOGIA W BADANIACH BIOLOGICZNYCH I M EDYCZNYCH - studia stacjonarne I stopnia W ykład 30 2 VI zaliczenie z oceną Laboratorium 15 1 zaliczenie z oceną 3 CEL PRZEDMIOTU: Celem zajęć z biotechnologii w badaniach biologicznych i medycznych jest nabycie przez studenta wiedzy teoretycznej i praktycznej, w wyniku czego student powinien scharakteryzować podstawowe techniki badania budowy i funkcji genomów, opisać metody służące poznaniu funkcji genów, objaśnić możliwości wykorzystania technik biologii molekularnej w prognostyce, diagnostyce i terapii człowieka, scharakteryzować podstawowe procesy i techniki służące pozyskiwaniu preparatów medycznych. W ramach zajęć laboratoryjnych student powinien poznać podstawowe zasady bezpiecznej pracy w biologii molekularnej, opanować samodzielne wykonywanie prostych analiz molekularnych i nabyć umiejętność interpretacji wyniku badania. WYMAGANIA WSTĘPNE: Znajomość podstaw biologii, chemii, biochemii i genetyki ogólnej na poziomie studiów I stopnia. ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU: Wykład: Główne cele projektów poznania genomów. Wykorzystanie markerów molekularnych do mapowania genetycznego. Metody lokalizacji genów w sekwencjach DNA. Ustalanie funkcji genu. Genomika porównawcza. Metody badania białek wiążących DNA. Partnerstwo DNA i białka. Badanie regulacji krótkotrwałych i długotrwałych aktywności genomu. Metody badania molekularnych podstaw ewolucji genomów. Analizy dróg ewolucji genomu. Wprowadzenie do filogenetyki molekularnej i jej zastosowania. Wykorzystanie genetyki molekularnej w medycynie. Prognozowanie i leczenie chorób genetycznie uwarunkowanych. Analizy DNA w medycynie sądowej. Diagnostyka chorób infekcyjnych i inwazyjnych. Szczepionki. Zastosowanie przeciwciał monoklonalnych. Produkcja preparatów medycznych (czynniki krwi, hormony, interferony).terapia genowa - leczenie wykorzystujące rdna technologie. Transgeniczne rośliny i zwierzęta. Zajęcia laboratoryjne: Właściwości fizyczne kwasów nukleinowych i ich wykorzystanie w technikach biologii molekularnej. Techniki izolacji DNA z komórek bakteryjnych i eukariotycznych. Analizy elektroforetyczne kwasów nukleinowych. Wykorzystanie analizy restrykcyjnej. Reakcja PCR jako metoda diagnostyczna. Ocena polimorfizmu genomu eukariotycznego metoda PFGE, typowanie HLA klasy I. Ocena polimorfizmu genomu bakteryjnego - metoda rep-pcr, identyfikacja genów toksyn u E.coli. Identyfikacja białek techniką ELISA. METODY KSZTAŁCENIA: - podająca tradycyjny w formie prezentacji multimedialnej, - praktyczna - ćwiczenia laboratoryjne, poznanie i umiejętność korzystania z programu internetowego BLAST: Basic Local Alignment Search Tool. EFEKTY KSZTAŁCENIA I METODY WERYFIKACJI OSIĄGANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA: OPIS EFEKTU Rozumie podstawowe procesy związane z badaniem molekularnym genomów, ma wiedzę z zakresie najważniejszych problemów związanych z poznaniem funkcji genomów różnych organizmów Stosuje podstawowe techniki molekularne związane z diagnostyków genomową i genową, wykonuje zlecone SYMBOLE EFEKTÓW K1A_W18 K1A_U06 METODY WERYFIKACJI kolokwium zaliczeniowe końcowe kolokwium z zajęć laboratoryjnych FORMA ZAJĘĆ

proste analizy i badania pod kierunkiem opiekuna naukowego Wykazuje umiejętność poprawnego wnioskowania na podstawie wyników przeprowadzonych prostych analiz Rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, rozumie potrzebę podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych Potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role K1A_U07 kolokwium z zajęć laboratoryjnych Laboratorium K1A_K01 kolokwium końcowe K1A_K02 aktywność na zajęciach laboratoryjnych WARUNKI ZALICZENIA: Obecność przynajmniej na 20 godzinach (66%) ćwiczeń oraz ocena z egzaminu końcowego przynajmniej 3.0. Egzamin końcowy będzie testem otwartym (cztery odpowiedzi do wyboru). Pytania będą dotyczyć całości zakresu tematycznego przedmiotu podanego w formie u. Test będzie zawierał 76 pytań. Próg zaliczenia (oceny 3.0) to poprawna odpowiedź na 46 pytań (60%). Czas trwania egzaminu 90 minut. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA: Obciążenie pracą Godziny kontaktowe (udział w zajęciach; konsultacjach; egzaminie, itp.) Samodzielna praca studenta (przygotowanie do: zajęć, kolokwium, egzaminu; studiowanie literatury; przygotowanie: pracy pisemnej, projektu, prezentacji, raportu, wystąpienia; itp.) Studia stacjonarne Liczba godz. zajęcia dydaktyczne 45 konsultacje i zaliczenie 17 40 Łącznie 102 Rodzaj zajęć Punkty ECTS Zajęcia z udziałem nauczyciela akademickiego 2 Zajęcia bez udziału nauczyciela akademickiego 1 Łącznie 3 LITERATURA PODSTAWOWA: [1] Primrose S. B.: Zasady analizy genomu, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, 1998. [2] Kur J.: Podstawy inżynierii genetycznej, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk, 1994. [3] Brown T.A.: Genomy, PWN, Warszawa, 2001. [4] Bal J.: Biologia molekularna w medycynie, PWN, Warszawa, 1998. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA: [1] Desmont S., Nicholl T.: An introduction to genetic engineering, Cambridge, 2008. PROGRAM OPRACOWAŁ: DR HAB. ANDRZEJ MYC C H E M II A O G Ó L N A Kod przedmiotu: 13.1-WB-BTP-CO

Typ przedmiotu: obowiązkowy Język nauczania: polski Odpowiedzialny za przedmiot: dr hab. Jacek J. Kozioł, prof. nadzw. dr hab. Jacek J. Kozioł Prowadzący: dr inż. Agnieszka Mirończyk zajęć w semestrze w tygodniu Semestr zaliczenia Punkty ECTS CHEM IA OGÓLNA - studia stacjonarne I stopnia W ykład 30 2 egzamin Ćwiczenia 15 1 I zaliczenie z oceną 7 Laboratoria 30 2 zaliczenie z oceną CEL PRZEDMIOTU: Przekazanie stanu wiedzy na temat budowy materii ze szczególnym uwzględnieniem pierwiastków chemicznych, oraz związków nieorganicznych i ich roli w przyrodzie, nabycie doświadczenia w pracy laboratoryjnej. WYMAGANIA WSTĘPNE: Znajomość chemii na poziomie szkoły średniej. ZAKRES TEMATYCZNY: Wykłady: Podstawowe pojęcia, definicje i prawa chemiczne. Budowa atomu, konfiguracja elektronowa, układ okresowy pierwiastków. Istota wiązania chemicznego, geometria molekularna i orbitale molekularne, teorie wiązań,koncepcja hybrydyzacji. Stany materii, rodzaje symetrii komórek elementarnych. Energia sieci kryształów. Statyka chemiczna, efekty cieplne reakcji chemicznych. Napięcie powierzchniowe, lepkość. Przemiany fazowe. Roztwory i ich właściwości. Równowagi w roztworach elektrolitów, prawo rozcieńczeń Ostwalda, definicje kwasów i zasad, pojęcie ph. Reakcje jonowe. Bufory. Właściwości fizyczne i chemiczne pierwiastków grup głównych. Struktura wybranych związków chemicznych: azotki, tlenki, wodorki, borany, węgliki, krzemki i siarczki. Kwasy tlenowe. Wodór i jego charakterystyka. Związki helowców. Pierwiastki bloku d właściwości fizyczne i chemiczne pierwiastków i ich jonów. Połączenia koordynacyjne. Program przedmiotu obejmuje następujące treści: budowa atomu, podstawowe pojęcia i prawa chemiczne, reakcje chemiczne (w tym reakcje redoks), obliczenia stechiometryczne, stężenia roztworów, mieszanie roztworów o różnych stężeniach, przeliczanie jednostek stężeń, równowagi jonowe w roztworach, ph i pk roztworów, dysocjacja, prawa gazowe. Zajęcia laboratoryjne: Zapoznanie z podstawowymi regułami pracy w chemicznym oraz ze sprzętem i technikami laboratoryjnymi. Program przedmiotu obejmuje następujące treści merytoryczne: równowagi jonowe w roztworach wodnych, równowagi w reakcjach kwasowozasadowych, równowagi kompleksowania, identyfikacja i właściwości wybranych kationów i anionów, analiza zanieczyszczeń wody, analiza kolorymetryczna. METODY KSZTAŁCENIA:

Podająca ( w formie prezentacji multimedialnej), - praktyczna (ćwiczenia laboratoryjne z wykorzystaniem podstawowego sprzętu chemicznego), część ćwiczeniowa (zajęcia rachunkowe) rozwiązywanie problemów i zadań w oparciu o listy podzielone tematycznie. EFEKTY KSZTAŁCENIA I METODY WERYFIKACJI OSIĄGANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA: OPIS EFEKTU zna i rozumie podstawowe zjawiska i procesy chemiczne posiada wiedzę z zakresu chemii niezbędną do zrozumienia zjawisk i procesów chemicznych posługuje się literaturą z zakresu chemii, umie wykorzystywać źródła informacji w tym elektroniczne stosuje metodę samokształcenia i dostrzega potrzebę uczenia się i doskonalenia swoich umiejętności z chemii interpretuje zjawiska chemiczne empirycznie, do ich interpretacji stosuje metody matematyczne i statystyczne umie stosować podstawowe techniki badawcze w zakresie chemii działa w grupie i organizuje pracę w określonym zakresie, słucha uwag prowadzącego zajęcia i stosuje się do jego zaleceń. SYMBOLE EFEKTÓW K1A_W01 K1A_W01 K1A_U02 K1A_K01 K1A_W02 K1A_U01 K1A_K02 METODY WERYFIKACJI Egzamin trwający 60 minut zawierający 5 wymagających omówienia zagadnień. Do zaliczenia na ocenę dostateczną konieczne jest uzyskanie 60 pkt. (60%) na 100 pkt. możliwych do zdobycia. Ćwiczenia laboratoryjne: wykonanie ćwiczeń przewidzianych w programie przedmiotu. Przedstawienie wyników doświadczeń w formie sprawozdania zamieszczonego w dzienniku laboratoryjnym. Sprawdzenie wiedzy w formie pisemnej kolokwium. Ocena końcowa jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych. Ćwiczenia (rachunkowe): Sprawdzenie wiedzy w formie kolokwiów. Aktywność na zajęciach. Ocena końcowa jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych. FORMA ZAJĘĆ ćwiczenia WARUNKI ZALICZENIA: egzamin końcowy, do którego student jest dopuszczany na podstawie uprzedniego zaliczenia ćwiczeń, przeprowadzony w formie pisemnej. Egzamin trwający 60 minut zawiera 5 wymagających omówienia zagadnień. Do zaliczenia na ocenę dostateczną konieczne jest uzyskanie 60 pkt (60%) na 100 pkt. możliwych do zdobycia. Ćwiczenia laboratoryjne: wykonanie ćwiczeń przewidzianych w programie przedmiotu (obecność na zajęciach jest obowiązkowa. W przypadkach nieobecności, Student powinien uzupełnić braki w terminie uzgodnionym z prowadzącym zajęcia). Przedstawienie wyników doświadczeń w formie sprawozdania zamieszczonego w dzienniku laboratoryjnym. Sprawdzenie wiedzy w formie pisemnej kolokwium. Ocena końcowa jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych ćwiczenia (rachunkowe): Obecność na zajęciach jest obowiązkowa. Sprawdzenie wiedzy w formie kolokwiów. Aktywność na zajęciach. Ocena końcowa jest średniąarytmetyczną ocen cząstkowych. OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA: Obciążenie pracą Godziny kontaktowe (udział w zajęciach; konsultacjach; egzaminie, itp.) Studia stacjonarne Liczba godz. zajęcia dydaktyczne 75 konsultacje i egzamin 20

Samodzielna praca studenta (przygotowanie do: zajęć, kolokwium, egzaminu; studiowanie literatury; przygotowanie: pracy pisemnej, projektu, prezentacji, raportu, wystąpienia; itp.) 107 Łącznie 202 Rodzaj zajęć Punkty ECTS Zajęcia z udziałem nauczyciela akademickiego 3 Zajęcia bez udziału nauczyciela akademickiego 4 Łącznie 7 LITERATURA PODSTAWOWA: [1] L. Jones, P. Atkins: Chemia ogólna, PWN, Warszawa 2004. [2] A. Bielański: Podstawy chemii nieorganicznej, PWN, Warszawa 1987. [3] F. A. Otton, G. Wilkinson, P. L. Gaus: Chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa 1995. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA: [1] J. D. Lee, Zwięzła chemia nieorganiczna, PWN, Warszawa 1999 [2] W. Kołos, J. Sadlej, Atom i cząsteczka, WNT, Warszawa 1998 PROGRAM OPRACOWAŁ: DR HAB. JACEK J. KOZIOŁ C H E M II A O R G A N II C Z N A Kod przedmiotu: 13.1-WB-BTP-CORG Typ przedmiotu: obowiązkowy Język nauczania: polski Odpowiedzialny za przedmiot: dr hab. Jacek J. Kozioł Prowadzący: dr hab. Jacek J. Kozioł dr inż. Agnieszka Mirończyk zajęć w semestrze w tygodniu Semestr zaliczenia Punkty ECTS CHEM IA ORGANICZNA - studia stacjonarne I stopnia W ykład 30 2 II egzamin Laboratoria 45 3 zaliczenie z oceną 5 CEL PRZEDMIOTU: Przekazanie wiedzy na temat klas związków organicznych ze szczóglnym uwzględnieniem ich budowy, metod otrzymywania i reaktywności. Pokazanie związku pomiędzy jego

strukturą, a właściwościami fizykochemicznymi. Przedstawienie roli związków organicznych w i dla organizmów żywych. WYMAGANIA WSTĘPNE: Wiadomości z chemii w zakresie szkoły średniej ZAKRES TEMATYCZNY: Przekazanie wiedzy na temat klas związków organicznych ze szczóglnym uwzględnieniem ich budowy, metod otrzymywania i reaktywności. Pokazanie związku pomiędzy jego strukturą, a właściwościami fizykochemicznymi. Przedstawienie roli związków organicznych w i dla organizmów żywych. Ćwiczenia laboratoryjne: Preparatyka organiczna (acetylowanie, nitrowanie, sulfonowanie, estryfikacja, hydroliza, utlenianie). Jakościowa analiza organiczna (wykrywanie grup funkcyjnych). Metody wyodrębniania i oczyszczania związków organicznych (dekantacja, suszenie, krystalizacja, ekstrakcja, destylacja, chromatografia). Oznaczanie własności fizycznych (temperatura topnienia, temperatura wrzenia). METODY KSZTAŁCENIA: Podająca ( w formie prezentacji multimedialnej), - praktyczna (ćwiczenia laboratoryjne z wykorzystaniem podstawowego sprzętu chemicznego). EFEKTY KSZTAŁCENIA I METODY WERYFIKACJI OSIĄGANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA: OPIS EFEKTU zna i rozumie podstawowe zjawiska i procesy chemiczne posiada wiedzę z zakresu chemii niezbędną do zrozumienia zjawisk i procesów chemicznych posługuje się literaturą z zakresu chemii, umie wykorzystywać źródła informacji w tym elektroniczne stosuje metodę samokształcenia i dostrzega potrzebę uczenia się i doskonalenia swoich umiejętności z chemii interpretuje zjawiska chemiczne empirycznie, do ich interpretacji stosuje metody matematyczne i statystyczne umie stosować podstawowe techniki badawcze w zakresie chemii działa w grupie i organizuje pracę w określonym zakresie, słucha uwag prowadzącego zajęcia i stosuje się do jego zaleceń. SYMBOLE EFEKTÓW K1A_W01 K1A_W01 K1A_U02 K1A_K01 K1A_W02 K1A_U01 K1A_K02 METODY WERYFIKACJI Egzamin trwający 60 minut zawierający 5 wymagających omówienia zagadnień. Do zaliczenia na ocenę dostateczną konieczne jest uzyskanie 60 pkt (60%) na 100 pkt. możliwych do zdobycia. Ćwiczenia laboratoryjne: wykonanie ćwiczeń przewidzianych w programie przedmiotu. Przedstawienie wyników doświadczeń w formie sprawozdania zamieszczonego w dzienniku laboratoryjnym. Sprawdzenie wiedzy w formie pisemnej kolokwium. Ocena końcowa jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych FORMA ZAJĘĆ WARUNKI ZALICZENIA: Egzamin końcowy, do którego student jest dopuszczany na podstawie uprzedniego zaliczenia ćwiczeń, przeprowadzony w formie pisemnej. Egzamin trwający 60 minut zawiera 5 wymagających omówienia zagadnień. Do zaliczenia na ocenę dostateczną konieczne jest uzyskanie 60 pkt (60%) na 100 pkt. możliwych do OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA:

Obciążenie pracą Godziny kontaktowe (udział w zajęciach; konsultacjach; egzaminie, itp.) Samodzielna praca studenta (przygotowanie do: zajęć, kolokwium, egzaminu; studiowanie literatury; przygotowanie: pracy pisemnej, projektu, prezentacji, raportu, wystąpienia; itp.) Studia stacjonarne Liczba godz. zajęcia dydaktyczne 60 konsultacje i egzamin 20 77 Łącznie 157 Rodzaj zajęć Punkty ECTS Zajęcia z udziałem nauczyciela akademickiego 3 Zajęcia bez udziału nauczyciela akademickiego 2 Łącznie 5 LITERATURA PODSTAWOWA: [1] R. T. Morrison, R. N. Boyd: Chemia organiczna, PWN, Warszawa 1996. [2] J. McMurry: Chemia organiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003. [3] Vogel A.I.: Preparatyka organiczna, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 2006. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA: [1] G. Patrick: Chemia organiczna (krótkie y), WNT, Warszawa 2004. PROGRAM OPRACOWAŁ: DR HAB. JACEK J. KOZIOŁ C H E M II A F II Z Y C Z N A Kod przedmiotu: 13.3-WB-BTP-CF Typ przedmiotu: obowiązkowy Język nauczania: polski Odpowiedzialny za przedmiot: dr inż. Agnieszka Mirończyk Prowadzący: dr inż. Agnieszka Mirończyk zajęć w semestrze w tygodniu Semestr zaliczenia Punkty ECTS CHEM IA FIZYCZNA - studia stacjonarne I stopnia W ykład 15 1 III zaliczenie z oceną Laboratorium 30 2 zaliczenie z oceną 3 CEL PRZEDMIOTU:

Przedstawienie wybranych zagadnień z zakresu chemii fizycznej mających szczególne znaczenie w badaniu procesów biologicznych i stanowiących podstawę dla badań eksperymentalnych. Nauczenie studentów samodzielnego planowania i prowadzenia pomiarów fizykochemicznych. WYMAGANIA WSTĘPNE: Znajomość chemii na poziomie szkoły średniej. ZAKRES TEMATYCZNY PRZEDMIOTU: Wykład: Kinetyka chemiczna reakcji prostych i złożonych. Teoria kompleksu aktywnego. Kataliza homo- i heterogeniczna. Podstawy elektrochemii. Przewodnictwo roztworów elektrolitów. Elektroliza. Ogniwa. Korozja. Efekty fizyczne procesów chemicznych termochemia. Roztwory elektrolitów równowagi kwasowo-zasadowe, dysocjacja elektrolityczna, roztwory buforowe, ph. Zjawiska powierzchniowe - adsorpcja. Układy koloidalne. Elektryczne i magnetyczne właściwości substancji. Elementy fotochemii i radiochemii. Podstawy spektroskopii molekularnej (elektronowej i oscylacyjnej). Ćwiczenia: Wyznaczanie energii aktywacji Landolta. Kinetyka reakcji rozkładu jonu kompleksowego. Przewodnictwo słabych elektrolitów (pomiar stałej dysocjacji słabego kwasu). Pomiar stałej dysocjacji kwasów i zasad metodą potencjometryczną. Entalpia swobodna reakcji dysocjacji p-nitrofenolu. Współczynnik podziału. Adsorpcja z roztworów wodnych. Szereg elektrochemiczny metali (oznaczanie reaktywności wybranych metali szlachetnych i nieszlachetnych). Badanie właściwości fizykochemicznych roztworów właściwych i koloidalnych. Związki kompleksowe (otrzymywanie kompleksów wybranych jonów metali, badanie wpływu rodzaju ligandu na trwałość związków kompleksowych). Rozpuszczalność substancji, iloczyn rozpuszczalności (strącanie i rozpuszczanie osadów). METODY KSZTAŁCENIA: Wykład w formie prezentacji multimedialnej. Wykład problemowy. Część praktyczna - ćwiczenia laboratoryjne z wykorzystaniem podstawowego sprzętu fizykochemicznego. EFEKTY KSZTAŁCENIA I METODY WERYFIKACJI OSIĄGANIA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA: OPIS EFEKTU Student posiada wiedzę z zakresu chemii niezbędną do zrozumienia zjawisk i procesów fizykochemicznych, pozwalającą na wyjaśnienie podstawowych pojęć i praw chemicznych oraz opisu zjawisk fizykochemicznych. Student definiuje podstawowe pojęcia dotyczące termodynamiki, elektrochemii, równowag fazowych, kinetyki chemicznej, fotochemii oraz opisuje ich powiązania z innymi dziedzinami nauki. Student interpretuje zjawiska fizykochemiczne empirycznie, do ich interpretacji stosuje metody matematyczne i statystyczne. Student stosuje zasady ergonomii w pracy laboratoryjnej, planuje i przeprowadza eksperyment, potrafi wykorzystać poznane techniki badawcze, interpretuje i wyciąga wnioski. SYMBOLE EFEKTÓW K1A_W01 K1A_W13 K1A_W41 K1A_U10 METODY WERYFIKACJI zaliczenie na ocenę w formie testu otwartego, bieżąca kontrola na zajęciach zaliczenie na ocenę w formie testu otwartego, bieżąca kontrola na zajęciach zaliczenie na cenę w formie testu otwartego, bieżąca kontrola na zajęciach zaliczenie na ocenę, bieżąca kontrola na zajęciach FORMA ZAJĘĆ,, ćwiczenia Student docenia istotność przedmiotowej K1A_U15 zaliczenie na ocenę, bieżąca,

wiedzy, widzi możliwości wykorzystania wiedzy w praktyce, dostrzega interdyscyplinarny charakter przedmiotu. Student stosuje metodę samokształcenia i dostrzega potrzebę uczenia się i doskonalenia swoich umiejętności, rozumie, że posiadana wiedza i zdobyte doświadczenie w omawianym zakresie są niezbędne w rzetelnej realizacji doświadczeń. Student działa w grupie i organizuje pracę w określonym zakresie, słucha uwag prowadzącego i stosuje się do jego zaleceń. K1A_K01 K1A_K02 kontrola na zajęciach, dyskusja bieżąca kontrola aktywności studenta, dyskusja bieżąca kontrola aktywności studenta, WARUNKI ZALICZENIA: Wykład pozytywna ocena z pisemnego kolokwium w formie pytań otwartych; czas trwania 1 h. Pozytywną ocenę uzyskuje student po udzieleniu 60% poprawnych odpowiedzi. Ćwiczenia laboratoryjne - warunkiem zaliczenia jest uzyskanie pozytywnych ocen ze wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych, przewidzianych do realizacji w ramach programu. Ocenie podlegają: testy sprawdzające wiedzę (zamknięte i otwarte) ocena pozytywna powyżej 60% uzyskanych punktów, dziennik laboratoryjny i test praktycznych umiejętności. Ocena końcowa to średnia arytmetyczna ocen cząstkowych (po 50% z części owej i laboratoryjnej). OBCIĄŻENIE PRACĄ STUDENTA: Obciążenie pracą Godziny kontaktowe (udział w zajęciach; konsultacjach; zaliczeniu) Samodzielna praca studenta (przygotowanie do: zajęć, kolokwium, zaliczenia; studiowanie literatury; przygotowanie raportów z ćwiczeń) Studia stacjonarne Liczba godz. zajęcia dydaktyczne 45 konsultacje i zaliczenie 16 30 Łącznie 91 Rodzaj zajęć Punkty ECTS Zajęcia z udziałem nauczyciela akademickiego 2 Zajęcia bez udziału nauczyciela akademickiego 1 Łącznie 3 LITERATURA PODSTAWOWA: [1] Pigoń K., Ruziewicz Z.: Chemia fizyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005. [2] Atkins P. W.: Chemia fizyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001. [3] Sobczyk L., Kisza A.: Chemia fizyczna dla przyrodników, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warsza.wa 1977. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA: [1] Whittaker A. G., Mount A. R., Heal M. R.: Chemia fizyczna (krótkie y), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004. [2] Pigoń J.: Obliczenia fizykochemiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010. [3] red. Jaroszyk F.: Biofizyka; Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001.