Opis systemu Systemy wyspowe z SUNNY ISLAND 4.4M / 6.0H / 8.0H

Systemy wyspowe z SUNNY ISLAND 4.4M / 6.0H / 8.0H POLSKI SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11 Wersja 1.1

Przepisy prawne SMA Solar Technology AG Przepisy prawne Informacje zawarte w niniejszych materiałach są własnością firmy SMA Solar Technology AG. Ich rozpowszechnianie w części lub całości wymaga pisemnej zgody firmy SMA Solar Technology AG. Kopiowanie wewnątrz zakładu w celu oceny produktu lub jego użytkowania w sposób zgodny z przeznaczeniem, jest dozwolone i nie wymaga zezwolenia. Gwarancja firmy SMA Aktualne warunki gwarancji można pobrać w Internecie na stronie www.sma-solar.com. Znaki towarowe Wszystkie znaki towarowe są zastrzeżone, nawet jeśli nie są specjalnie oznaczone. Brak oznaczenia znaku towarowego nie oznacza, że towar lub znak nie jest zastrzeżony. SMA Solar Technology AG Sonnenallee 1 34266 Niestetal Niemcy Tel. +49 561 9522-0 Faks +49 561 9522-100 www.sma.de E-mail: info@sma.de Stan na dzień: 20.04.2018 Copyright 2018 SMA Solar Technology AG. Wszystkie prawa zastrzeżone. 2 SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11

SMA Solar Technology AG Spis treści Spis treści 1 Informacje na temat niniejszego dokumentu... 4 1.1 Zakres obowiązywania... 4 1.2 Grupa docelowa... 4 1.3 Treść i struktura dokumentu... 4 1.4 Rodzaje ostrzeżeń... 4 1.5 Symbole w dokumencie... 5 1.6 Wyróżnienia zastosowane w dokumencie... 5 1.7 Nazwa stosowana w dokumencie... 5 1.8 Wyjaśnienie użytych terminów... 6 1.9 Dalsze informacje... 6 2 Bezpieczeństwo... 7 2.1 Użytkowanie zgodne z przeznaczeniem... 7 2.2 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa... 8 2.3 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa dotyczące akumulatora... 11 3 Funkcja i układ... 14 3.1 Funkcje systemu wyspowego... 14 3.2 Modułowa konstrukcja... 15 3.2.1 System pojedynczy... 15 3.2.2 1-fazowy system jednoklastrowy... 15 3.2.3 3-fazowy system jednoklastrowy... 16 3.2.4 System wieloklastrowy... 17 3.3 Wskazówki dotyczące systemów wyspowych... 17 3.4 Opcjonalne komponenty i funkcje... 19 4 System pojedynczy... 21 4.1 Schemat ideowy... 21 4.2 Podłączenie falownika Sunny Island... 22 5 System jednoklastrowy... 24 5.1 Schemat ideowy połączeń w 1-fazowym systemie jednoklastrowym... 24 5.2 Schemat ideowy połączeń w 3-fazowym systemie jednoklastrowym... 26 5.3 Podłączenie falowników Sunny Island... 27 5.3.1 Podłączenie modułu nadrzędnego (master)... 27 5.3.2 Podłączenie modułu podrzędnego ( slave )... 30 6 System wieloklastrowy... 32 7 Uruchomienie... 33 7.1 Sposób postępowania w celu uruchomienia... 33 7.2 Test czujnika prądu akumulatora... 33 7.3 Test generatora... 34 7.4 Test układu zrzutu obciążenia... 35 7.5 Uruchamianie instalacji fotowoltaicznej... 35 7.6 Test komunikacji w systemie wieloklastrowym... 35 7.7 Zakończenie rozruchu... 36 8 Kontakt... 37 SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11 3

1 Informacje na temat niniejszego dokumentu SMA Solar Technology AG 1 Informacje na temat niniejszego dokumentu 1.1 Zakres obowiązywania Niniejszy dokument dotyczy systemów wyspowych z następującymi typami urządzeń: SI4.4M-12 (Sunny Island 4.4M) z oprogramowaniem sprzętowym w wersji 1.00.xx.R SI6.0H-12 (Sunny Island 6.0H) z oprogramowaniem sprzętowym w wersji 1.00.xx.R SI8.0H-12 (Sunny Island 8.0H) z oprogramowaniem sprzętowym w wersji 1.00.xx.R MC-BOX-6.3-11 (Multicluster-Box 6) MC-BOX-12.3-20 (Multicluster-Box 12) MC-BOX-36.3-11 (Multicluster-Box 36) 1.2 Grupa docelowa Opisane w niniejszym dokumencie czynności mogą wykonywać wyłącznie wykwalifikowani specjaliści. Specjaliści muszą posiadać następujące kwalifikacje: Znajomość zasady działania oraz eksploatacji falownika Znajomość zasady działania oraz eksploatacji akumulatorów Wykształcenie w zakresie montażu oraz uruchamiania urządzeń i instalacji elektrycznych Znajomość odnośnych przepisów, norm i dyrektyw Znajomość i przestrzeganie treści niniejszego dokumentu wraz ze wszystkimi wskazówkami dotyczącymi bezpieczeństwa Znajomość i przestrzeganie treści dokumentacji producenta akumulatora wraz ze wszystkimi wskazówkami dotyczącymi bezpieczeństwa 1.3 Treść i struktura dokumentu Niniejszy dokument podaje istotne informacje dotyczące systemów wyspowych z falownikami Sunny Island. Schematy ideowe instalacji przedstawiają wymagany sposób połączenia SMA Flexible Storage System. Struktura dokumentu odpowiada kolejności czynności wykonywanych przy konfiguracji i rozruchu systemu. Niniejszy dokument nie zastępuje dokumentacji poszczególnych produktów. Szczegółowe informacje dotyczące postępowania w razie wystąpienia usterki zawiera dokumentacja poszczególnych produktów. 1.4 Rodzaje ostrzeżeń Przy użytkowaniu urządzenia mogą wystąpić następujące ostrzeżenia. NIEBEZPIECZEŃSTWO Wskazuje na ostrzeżenie, którego zignorowanie powoduje śmierć lub poważne obrażenia ciała. OSTRZEŻENIE Wskazuje na ostrzeżenie, którego zignorowanie może spowodować śmierć lub poważne obrażenia ciała. PRZESTROGA Wskazuje na ostrzeżenie, którego zignorowanie może spowodować średnie lub lekkie obrażenia ciała. UWAGA Wskazuje na ostrzeżenie, którego zignorowanie może prowadzić do powstania szkód materialnych. 4 SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11

SMA Solar Technology AG 1 Informacje na temat niniejszego dokumentu 1.5 Symbole w dokumencie Symbol Objaśnienie Informacja, która jest ważna dla określonej kwestii lub celu, lecz nie ma wpływu na bezpieczeństwo. Przykład Warunek, który musi być spełniony dla określonego celu. Oczekiwany efekt Możliwy problem Informacje istotne w przypadku systemów, które są użytkowane równolegle do publicznej sieci elektroenergetycznej (np. SMA Flexible Storage System). Informacje są istotne w przypadku systemów wyspowych. 1.6 Wyróżnienia zastosowane w dokumencie Wyróżnienie Zastosowanie Przykład pogrubienie Komunikaty Przyłącza Elementy na interfejsie użytkownika Elementy, które należy wybrać. Elementy, które należy wprowadzić. Podłączyć żyły do zacisków przyłączeniowych od X703:1 do X703:6. W polu Minutes (Minuty) wprowadzić wartość 10. > Łączy ze sobą kilka elementów, które należy wybrać. Przejść do Settings > Date. [Przycisk ekranowy] [Przycisk] Przycisk ekranowy lub przycisk, który należy nacisnąć. Wybrać przycisk [Enter]. 1.7 Nazwa stosowana w dokumencie Pełna nazwa Sunny Boy, Sunny Tripower Nazwa stosowana w niniejszym dokumencie Falownik fotowoltaiczny SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11 5

1 Informacje na temat niniejszego dokumentu SMA Solar Technology AG 1.8 Wyjaśnienie użytych terminów Termin Zewnętrzne źródło energii Sieć wyspowa System wyspowy Wyjaśnienie Tworzące sieć urządzenia produkujące energię, takie jak np. generator lub publiczna sieć elektroenergetyczna Sieć wyspowa jest niezależną siecią elektryczną, która jest zasilana z różnych źródeł energii. Falownik Sunny Island tworzy sieć wyspową i steruje równowagą pomiędzy energią oddaną do sieci a energią zużytą. Wszystkie komponenty sieci wyspowej (np. falownik Sunny Island) 1.9 Dalsze informacje Szczegółowe informacje można znaleźć pod adresem www.sma-solar.com. Tytuł i treść informacji SUNNY ISLAND System Guide - System Solutions for Your Stand-Alone Power Supply Sunny Island - Generator Whitepaper" Grounding in Off-Grid Systems Design of Off-Grid Systems with Sunny Island Devices Multicluster Systems with Stand-Alone Grid or Increased Self-Consumption and Battery-Backup Function" Rodzaj informacji Broszura Dokumentacja techniczna Informacja techniczna Wytyczne projektowania 6 SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11

SMA Solar Technology AG 2 Bezpieczeństwo 2 Bezpieczeństwo 2.1 Użytkowanie zgodne z przeznaczeniem Systemy wyspowe z falownikiem Sunny Island służą do tworzenia niezależnych sieci zasilających. Źródłem napięcia w sieci wyspowej jest falownik Sunny Island. Falownik Sunny Island steruje równowagą pomiędzy energią oddaną do sieci a zużytą i posiada system zarządzania pracą akumulatora, generatora oraz system zarządzania mocą. Źródła prądu przemiennego (np. falowniki fotowoltaiczne) zasilają odbiorniki i są wykorzystywane przez Sunny Island do ładowania akumulatora. Aby zwiększyć dostępność systemu wyspowego i móc zastosować akumulator o mniejszej pojemności, Sunny Island może wykorzystywać jako źródło energii generator i sterować jego pracą. Systemy wyspowe z falownikiem Sunny Island tworzą 1- lub 3-fazowe sieci rozdzielcze prądu przemiennego. Również w przypadku systemów wyspowych należy przestrzegać norm i wytycznych obowiązujących w miejscu montażu. Odbiorniki w sieci wyspowej nie są chronione przed przerwami w zasilaniu. Produkt nie jest przeznaczony do zasilania podtrzymujących życie urządzeń medycznych. Przerwa w zasilaniu energią elektryczną nie może w żadnym wypadku skutkować powstaniem szkód osobowych. Podłączone do falownika Sunny Island odbiorniki muszą posiadać oznakowanie CE, RCM lub UL. Do 1-fazowych systemów jednoklastrowych i 3-fazowych systemów wieloklastrowych przeznaczone są wyłącznie modele SI6.0H-12 i SI8.0H-12 (patrz wytyczne projektowania Design of Off-Grid Systems with Sunny Island Devices dostępne na stronie www.sma-solar.com). Kilka klastrów wolno łączyć ze sobą wyłącznie za pomocą modułu Multicluster-Box 6 / 12 (MC-BOX-12.3-20) / 36. Połączenie falowników Sunny Island w klastrze i połączenie wielu klastrów w systemie wieloklastrowym należy wykonać zgodnie z niniejszą dokumentacją (patrz rozdział 3 Funkcja i układ, strona 14). W systemach wyspowych maksymalna moc źródła prądu przemiennego bez układu regulacji (np. siłowni wiatrowej lub lokalnej elektrociepłowni) nie może przekraczać sumy mocy wszystkich falowników Sunny Island (dane techniczne zawiera instrukcja eksploatacji falownika Sunny Island). Podłączone falowniki fotowoltaiczne muszą być przeznaczone do stosowania w systemach wyspowych. Instalacja fotowoltaiczna musi posiadać odpowiednią dla systemu moc (patrz wytyczne projektowania Design of Off-Grid Systems with Sunny Island Devices dostępne na stronie www.sma-solar.com). Cały zakres napięcia akumulatora musi całkowicie znajdować się w zakresie dopuszczalnego napięcia wejściowego DC falownika Sunny Island. Nie wolno przekraczać maksymalnie dopuszczalnego napięcia wejściowego DC w falowniku Sunny Island. W obwodzie pomiędzy akumulatorem a falownikiem Sunny Island należy zamontować bezpiecznik akumulatora. W przypadku stosowania akumulatorów ołowiowych należy zapewnić wentylację pomieszczenia, w którym się one znajdują, przestrzegając przy tym zaleceń producenta akumulatora oraz miejscowych norm i wytycznych (patrz dokumentacja producenta akumulatora). W przypadku akumulatorów litowo-jonowych muszą być spełnione następujące warunki: Akumulator litowo-jonowy musi spełniać normy i wytyczne obowiązujące w miejscu montażu oraz być samoistnie bezpieczny. System zarządzania pracą akumulatora litowo-jonowego musi być kompatybilny z falownikiem Sunny Island (patrz informacja techniczna List of Approved Batteries ). Akumulator litowo-jonowy musi zapewnić odpowiednią ilość prądu przy maksymalnej mocy wyjściowej falownika Sunny Island (techniczne dane zawiera instrukcja eksploatacji falownika Sunny Island). Falownika Sunny Island nie wolno używać do tworzenia sieci zasilającej prądu stałego. Produkt wolno stosować wyłącznie w sposób opisany w załączonych dokumentach i zgodnie z normami oraz wytycznymi obowiązującymi w miejscu montażu. Używanie produktu w inny sposób może spowodować szkody osobowe lub materialne. SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11 7

2 Bezpieczeństwo SMA Solar Technology AG Wprowadzanie zmian w produkcie, na przykład poprzez jego modyfikację lub przebudowę, wymaga uzyskania jednoznacznej zgody firmy SMA Solar Technology AG w formie pisemnej. Wprowadzanie zmian w produkcie bez uzyskania stosownej zgody prowadzi do utraty gwarancji i rękojmi oraz z reguły do utraty ważności pozwolenia na eksploatację. Wyklucza się odpowiedzialność firmy SMA Solar Technology AG za szkody powstałe wskutek wprowadzania tego rodzaju zmian. Użytkowanie produktu w sposób inny niż określony w punkcie Użytkowanie zgodne z przeznaczeniem jest uważane za niezgodne z przeznaczeniem. Dołączone dokumenty stanowią integralną część produktu. Dokumenty te należy przeczytać, przestrzegać ich treści i przechowywać miejscu, w którym będą zawsze łatwo dostępne. 2.2 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa W niniejszym rozdziale zawarte są wskazówki dotyczące bezpieczeństwa, których należy przestrzegać podczas wykonywania wszystkich prac przy produkcie i za pomocą produktu. Aby uniknąć powstania szkód osobowych i materialnych oraz zapewnić długi okres użytkowania produktu, należy dokładnie przeczytać ten rozdział i zawsze przestrzegać wszystkich wskazówek dotyczących bezpieczeństwa. NIEBEZPIECZEŃSTWO Zagrożenie niebezpiecznym dla życia porażeniem prądem elektrycznym przez występujące w produkcie napięcie Podczas eksploatacji w elementach falownika przewodzących napięcie występuje wysokie napięcie. Dotknięcia elementów przewodzących napięcie prowadzi do śmierci lub odniesienia ciężkich obrażeń ciała wskutek porażenia prądem elektrycznym. Podczas wykonywania wszystkich prac należy stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej. Nie wolno dotykać elementów przewodzących napięcie. Przestrzegać ostrzeżeń umieszczonych na falowniku i w dokumentacji. Należy przestrzegać wszystkich wskazówek dotyczących bezpieczeństwa podanych przez producenta akumulatora. Przed wykonywaniem wszystkich prac należy wyłączyć lub odłączyć spod napięcia następujące elementy przy zachowaniu podanej kolejności: Sunny Island Wyłączniki nadmiarowo-prądowe falownika Sunny Island, napięcie sterujące i pomiarowe Wszystkie wyłączniki nadmiarowo-prądowe i rozłączniki obciążenia podłączonych źródeł prądu przemiennego Rozłącznik obciążenia akumulatora Wszystkie elementy odłączone spod napięcia należy zabezpieczyć przed ponownym włączeniem. Po wyłączeniu falownika Sunny Island należy poczekać przynajmniej 15 minut przed otwarciem urządzenia, aby kondensatory mogły się całkowicie rozładować. Przed wykonywaniem wszystkich prac należy się upewnić, że na żadnym elemencie nie występuje napięcie. Osłonić lub oddzielić zasłoną sąsiadujące elementy znajdujące się pod napięciem. 8 SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11

SMA Solar Technology AG 2 Bezpieczeństwo NIEBEZPIECZEŃSTWO Zagrożenie życia na skutek porażenia prądem W przypadku braku ochrony przepięciowej przepięcia (np. powstałe wskutek uderzenia pioruna) mogą być przenoszone poprzez kabel sieciowy lub inne kable do transmisji danych do instalacji budynku i innych urządzeń podłączonych do tej samej sieci. Wszystkie urządzenia w tej samej sieci oraz akumulator muszą być podłączone do zainstalowanego systemu ochrony przepięciowej. W przypadku układania kabli sieciowych i innych kabli do transmisji danych na zewnątrz budynku w miejscu przejścia kabli z umieszczonego na zewnątrz falownika lub akumulatora do wewnętrza budynku należy zainstalować odpowiedni ogranicznik przepięć. OSTRZEŻENIE Zagrożenie niebezpiecznym dla życia porażeniem prądem elektrycznym wskutek niezałączenia wyłączników nadmiarowo-prądowych W systemie wyspowym i systemie zasilania awaryjnego mogą zadziałać wyłącznie wyłączniki nadmiarowoprądowe, które są załączane przez falownik Sunny Island. Wyłączniki nadmiarowo-prądowe o wyższym prądzie załączania nie zadziałają. W razie usterki na odsłoniętych częściach może na kilka sekund wystąpić niebezpieczne dla życia napięcie elektryczne. Należy sprawdzić, czy wyłącznik nadmiarowo-prądowy posiada wyższą charakterystykę wyzwalania niż niżej wymienione poniżej wyłączniki nadmiarowo-prądowe posiadające odpowiednią zdolność wyłączania: SI4.4M-12: wyłącznik nadmiarowo-prądowy o charakterystyce wyzwalania B6 (B6A) SI6.0H-12 i SI8.0H-12: wyłącznik nadmiarowo-prądowy o charakterystyce wyzwalania B16 (B16A) lub wyłącznik nadmiarowo-prądowy o charakterystyce wyzwalania C6 (C6A) Jeśli jakiś wyłącznik nadmiarowo-prądowy posiada wyższą charakterystykę wyzwalania niż wymienione powyżej wyłączniki nadmiarowo-prądowe, które przerywają ciągłość obwodu w sytuacji zagrożenia, należy dodatkowo zamontować wyłącznik różnicowo-prądowy typu A. OSTRZEŻENIE Zagrożenie niebezpiecznym dla życia porażeniem prądem elektrycznym wskutek występowania przepięć W sieci wyspowej i sieci zasilania awaryjnego mogą wystąpić przepięcia sięgające 1500 V. Jeśli podłączone odbiorniki nie są przystosowane do takich przepięć, na odsłoniętych częściach może na kilka sekund wystąpić niebezpieczne dla życia napięcie elektryczne. Wolno podłączać wyłącznie odbiorniki posiadające oznakowanie CE, RCM lub UL. Odbiorniki z oznaczeniem CE, RCM lub UL są zaprojektowane pod kątem przepięć do 1500 V. Odbiorniki wolno eksploatować wyłącznie w nienagannym i bezpiecznym stanie technicznym. Odbiorniki należy regularnie sprawdzać pod kątem występowania widocznych uszkodzeń. SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11 9

2 Bezpieczeństwo SMA Solar Technology AG OSTRZEŻENIE Zagrożenie niebezpiecznym dla życia porażeniem prądem elektrycznym przez niesprawny falownik Eksploatacja systemu z uszkodzonym falownikiem może prowadzić do zagrożeń, które mogą być przyczyną śmierci lub ciężkich obrażeń ciała wskutek porażenia prądem elektrycznym. Falownik wolno eksploatować wyłącznie w nienagannym i bezpiecznym stanie technicznym. Falownik należy regularnie sprawdzać pod kątem występowania widocznych uszkodzeń. Należy zapewnić, aby wszystkie zewnętrzne urządzenia zabezpieczające były zawsze łatwo dostępne. Wszystkie urządzenia zabezpieczające muszą być zawsze sprawne. OSTRZEŻENIE Zagrożenie przyciśnięciem przez ruchome elementy generatora Falownik Sunny Island może automatycznie włączyć generator. Ruchome części w generatorze mogą zmiażdżyć lub odciąć części ciała. Generator wolno eksploatować wyłącznie z wymaganymi urządzeniami zabezpieczającymi. Przy wykonywaniu wszystkich prac przy generatorze należy przestrzegać zaleceń producenta. PRZESTROGA Zagrożenie odniesieniem oparzeń przez prąd zwarciowy w odłączonym spod napięcia falowniku Kondensatory na wejściu złącza DC w falowniku gromadzą energię elektryczną. Po odłączeniu akumulatora od falownika na złączu DC przez jakiś czas występuje jeszcze napięcie. Zwarcie na złączu DC w falowniku może doprowadzić do powstania oparzeń i uszkodzenia falownika. Przed wykonywaniem prac przy złączu DC lub kablach DC należy odczekać 15 minut. W tym czasie kondensatory będą się mogły rozładować. PRZESTROGA Niebezpieczeństwo poparzenia się o gorące elementy obudowy Podczas pracy elementy obudowy mogą się mocno nagrzać. Falownik należy zamontować w taki sposób, aby uniemożliwić jego przypadkowe dotknięcie podczas eksploatacji. UWAGA Niebezpieczeństwo uszkodzenia produktu wskutek przedostania do jego wnętrza piasku, kurzu lub wilgoci Przedostanie się do wnętrza falownika piasku, kurzu lub wilgoci może być przyczyną jego uszkodzenia lub negatywnie odbić się na jego funkcjonowaniu. Nie wolno otwierać falownika podczas burzy piaskowej, opadów deszczu, śniegu lub przy wysokiej wilgotności powietrza przekraczającej 95%. Prace konserwacyjne wolno przeprowadzać w falowniku tylko w suchym i wolnym od kurzu pomieszczeniu. 10 SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11

SMA Solar Technology AG 2 Bezpieczeństwo UWAGA Niebezpieczeństwo uszkodzenia falownika w wyniku wyładowania elektrostatycznego Dotknięcie elektronicznych komponentów falownika może doprowadzić do uszkodzenia lub zniszczenia produktu wskutek wyładowania elektrostatycznego. Przed dotykaniem elementów falownika należy się uziemić. UWAGA Uszkodzenie uszczelki w obudowie wskutek mrozu Otwieranie produktu przy ujemnych temperaturach może spowodować uszkodzenie uszczelki obudowy. Może to doprowadzić do przedostania się wilgoci do wnętrza produktu. Produkt można otwierać tylko wtedy, gdy temperatura otoczenia jest równa lub wyższa od -5 C. Jeśli konieczne jest otworzenie produktu podczas mrozu, najpierw należy usunąć z uszczelki obudowy ewentualne oblodzenie (np. strumieniem ciepłego powietrza). Należy przy tym przestrzegać odpowiednich przepisów bezpieczeństwa. 2.3 Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa dotyczące akumulatora W niniejszym rozdziale zawarte są wskazówki dotyczące bezpieczeństwa, których należy przestrzegać podczas wykonywania wszystkich prac przy akumulatorze i za jego pomocą. Aby uniknąć powstania szkód osobowych i materialnych oraz zapewnić długi okres użytkowania akumulatora, należy dokładnie przeczytać ten rozdział i zawsze przestrzegać wszystkich wskazówek dotyczących bezpieczeństwa. OSTRZEŻENIE Zagrożenie dla życia przy stosowaniu niekompatybilnego akumulatora litowo-jonowego Stosowanie niekompatybilnego akumulatora litowo-jonowego może być przyczyną pożaru lub wybuchu. Przy stosowaniu niekompatybilnego akumulatora litowo-jonowego nie można zapewnić, że system zarządzania pracą akumulatora będzie samoistnie bezpieczny i zapewni jego skuteczną ochronę. Akumulatory litowo-jonowe muszą być dopuszczone do używania wraz z falownikiem Sunny Island (patrz informacja techniczna List of Approved Batteries dostępna na stronie internetowej www.sma-solar.com). Jeśli nie można zastosować dopuszczonych do użytkowania z falownikiem akumulatorów litowo-jonowych, należy stosować akumulatory ołowiowe. Należy zapewnić, aby akumulator spełniał normy i wytyczne obowiązujące w miejscu montażu oraz był samoistnie bezpieczny. OSTRZEŻENIE Zagrożenie dla życia przez wybuchowe gazy Z akumulatora mogą się ulatniać wybuchowe gazy, które stwarzają zagrożenie wybuchem. Sąsiedztwo akumulatora należy chronić przed otwartym ogniem, żarem i iskrami. Podczas instalacji, eksploatacji i konserwacji akumulatora należy przestrzegać zaleceń producenta. Nie wolno dopuścić do rozgrzania się akumulatora powyżej maksymalnie dopuszczalnej temperatury ani jego spalać. Dodatkowy warunek dotyczący akumulatorów ołowiowych: Należy zapewnić odpowiednią wentylację pomieszczenia, w którym znajduje się akumulator. SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11 11

2 Bezpieczeństwo SMA Solar Technology AG OSTRZEŻENIE Zagrożenie oparzeniem się elektrolitem z akumulatora Przy niewłaściwym postępowaniu zawarty w akumulatorze elektrolit może wypłynąć i doprowadzić do oparzenia oczu, organów oddychania i skóry. Podczas instalacji, eksploatacji, konserwacji i utylizacji akumulatora należy przestrzegać zaleceń producenta. Podczas wykonywania wszystkich prac przy akumulatorze należy stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej, jak np. gumowe rękawice, fartuch, gumowe buty i okulary ochronne. Miejsca opryskane kwasem należy dokładnie i długo przemywać czystą wodą, po czym niezwłocznie udać się do lekarza. W przypadku przedostania się oparów kwasu do górnych dróg oddechowych należy niezwłocznie udać się do lekarza. OSTRZEŻENIE Niebezpieczeństwo poparzenia się wskutek wystąpienia łuku elektrycznego Prądy zwarciowe w akumulatorze mogą prowadzić do wzrostu temperatury i powstania łuków elektrycznych. Przed wykonywaniem wszystkich prac przy akumulatorze należy zdjąć zegarek, pierścionki ani inne metalowe przedmioty. Przy wykonywaniu wszystkich prac przy akumulatorze należy stosować izolowane narzędzia. Na akumulatorze nie wolno odkładać żadnych narzędzi ani metalowych części. PRZESTROGA Niebezpieczeństwo poparzenia się o gorące elementy akumulatora Nieprawidłowe podłączenie akumulatora prowadzi do powstania dużej rezystancji przejściowej. Zbyt duża rezystancja przejściowa prowadzi do miejscowego wzrostu temperatury. Wszystkie klemy należy dokręcić określonym przez producenta akumulatora momentem dokręcającym. Wszystkie kable DC należy dokręcić określonym przez producenta akumulatora momentem dokręcającym. UWAGA Niebezpieczeństwo uszkodzenia akumulatora wskutek nieprawidłowych ustawień Ustawione dla akumulatora parametry mają wpływ na proces ładowania falownika. Nieprawidłowe ustawienie parametrów akumulatora, takich jak rodzaj akumulatora, napięcie znamionowe oraz pojemność, może prowadzić do jego uszkodzenia. Podczas konfiguracji należy ustawić prawidłowy rodzaj akumulatora oraz prawidłowe wartości napięcia znamionowego i pojemności akumulatora. Należy koniecznie ustawić wartości parametrów akumulatora zalecane przez producenta (dane techniczne akumulatora znajdują się w dokumentacji producenta akumulatora). 12 SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11

SMA Solar Technology AG 2 Bezpieczeństwo UWAGA Niebezpieczeństwo trwałego uszkodzenia akumulatora wskutek nieprawidłowej obsługi Nieprawidłowe ustawienie i niewłaściwa konserwacja akumulatora mogą prowadzić do jego trwałego uszkodzenia. Przy określaniu przyczyny mogą okazać się pomocne protokoły. Należy przestrzegać wszystkich zaleceń producenta akumulatora dotyczących miejsca ustawienia akumulatora. Przy każdej konserwacji należy sprawdzić i zaprotokołować stan akumulatora. Porada: wielu producentów akumulatorów udostępnia odpowiednie do tego celu protokoły. Akumulator należy sprawdzić pod kątem występowania widocznych uszkodzeń, a wynik kontroli zaprotokołować. W mokrych akumulatorach (FLA) należy zmierzyć poziom i gęstość elektrolitu. W akumulatorach ołowiowych należy zmierzyć napięcie w poszczególnych ogniwach i zaprotokołować wyniki pomiarów. Należy wykonać kontrole wymagane przez producenta akumulatora i zaprotokołować ich wyniki. SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11 13

3 Funkcja i układ SMA Solar Technology AG 3 Funkcja i układ 3.1 Funkcje systemu wyspowego Systemy wyspowe z jednym lub kilkoma falownikami Sunny Island są autonomicznymi sieciami elektrycznymi, które mogą być zasilane energią z wielu źródeł prądu przemiennego w sieci wyspowej (np. falowników fotowoltaicznych) i tworzących sieć źródeł prądu przemiennego (np. z generatora). Falownik Sunny Island jest źródłem napięcia przemiennego (AC) w sieci wyspowej i dostarcza moc czynną i bierną. Falownik Sunny Island steruje równowagą pomiędzy energią oddaną do sieci a zużytą i posiada system zarządzania pracą akumulatora, generatora oraz system zarządzania mocą. Aby dopasować moc wyjściową systemu wyspowego pod kątem odbiorników, można utworzyć system wyspowy składający się z wielu falowników Sunny Island. System zarządzania akumulatorem Warunkiem podstawowym prawidłowego działania akumulatorów ołowiowych jest dokładne określenie poziomu naładowania. System zarządzania akumulatorem falownika Sunny Island opiera się na precyzyjnym pomiarze poziomu naładowania akumulatora ołowiowego. Zastosowanie 3 najpopularniejszych metod pomiaru poziomu naładowania akumulatora pozwala falownikowi Sunny Island na osiągnięcie dokładności pomiaru na poziomie powyżej 95%. Pozwala to na skuteczne wyeliminowanie stanów nadmiernego naładowania i zbyt głębokiego rozładowania akumulatora. Kolejną zaletą systemu zarządzania akumulatorem jest niezwykle ostrożne sterowanie ładowaniem akumulatora. Zapewnia ono automatyczny wybór optymalnej strategii ładowania w zależności od typu akumulatora i konkretnej sytuacji. Pozwala to nie tylko na skuteczne uniknięcie nadmiernego naładowania, lecz także na regularne wykonywanie procesu pełnego ładowania akumulatora. Ponadto zapewnia on optymalne wykorzystanie dostępnej energii ładowania (patrz informacja techniczna Battery Management" na stronie internetowej www.sma-solar.com). System zarządzania generatorem W razie potrzeby falownik Sunny Island może się zsynchronizować z generatorem i podłączyć do niego. Jeśli sieć wyspowa jest połączona z generatorem, napięcie i częstotliwość napięcia w sieci wyspowej są określane przez generator. System zarządzania generatorem falownika Sunny Island umożliwia bezprzerwowe przełączenie sieci wyspowej na zasilanie z generatora prądotwórczego oraz bezprzerwowe odłączanie się od generatora. System zarządzania generatorem steruje jego pracą poprzez sygnały startu i wyłączenia. Układ regulacji prądu generatora zapewnia optymalną pracę generatora prądotwórczego. System zarządzania generatorem umożliwia używanie generatorów, których moc wyjściowa w stosunku do mocy znamionowej jest niewielka (patrz dokumentacja techniczna Sunny Island - Generator Whitepaper" na stronie internetowej www.sma-solar.com). System zarządzania mocą System zarządzania mocą umożliwia sterowanie źródłami prądu przemiennego w systemie wyspowym, sterowanie pracą generatora oraz wyłączanie poszczególnych odbiorników. Sterowanie mocą oddawaną przez źródła prądu przemiennego odbywa się poprzez częstotliwość napięcia w sieci wyspowej. Przy nadmiarze energii system zarządzania mocą zwiększa częstotliwość sieciową w sieci wyspowej. Powoduje to np. ograniczenie mocy oddawanej przez falowniki fotowoltaiczne. Jeśli brakuje energii do zasilania wszystkich odbiorników lub jeśli konieczne jest oszczędzanie akumulatora, system zarządzania mocą może za pomocą systemu zarządzania generatorem sięgnąć po energię wytwarzaną przez generator prądotwórczy. System zarządzania generatorem uruchamia generator prądotwórczy, co zapewnia wystarczającą ilość energii w systemie wyspowym. 14 SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11

SMA Solar Technology AG 3 Funkcja i układ Jeśli w systemie wyspowym nie jest zainstalowany generator prądotwórczy lub jeśli wytworzona przez niego energia jest niewystarczająca, system zarządzania mocą wyłącza odbiorniki poprzez układ zrzucania obciążenia. W przypadku 1-stopniowego układu zrzucania obciążenia wszystkie odbiorniki są wyłączane jednocześnie. W przypadku 2-stopniowego układu zrzucania obciążenia najpierw wyłączane są poprzez stycznik zrzutu obciążenia niemające znaczenia krytycznego odbiorniki. Dopiero przy dalszym spadku poziomu naładowania układ zrzutu obciążenia wyłącza na drugim stopniu pozostałe odbiorniki. Pozwala to zwiększyć dostępność zasilania z sieci wyspowej odbiorników o krytycznym znaczeniu. 3.2 Modułowa konstrukcja 3.2.1 System pojedynczy FALOWNIK FOTOWOLTAICZNY 3 GENERATOR 3 3 3 ODBIORNIK AC1 AC2 AC2 AC1 AKUMULATOR 3 kabel AC 3-żyłowy kabel kabel DC Ilustracja 1: Schemat ideowy systemu pojedynczego W pojedynczym systemie 1 falownik Sunny Island tworzy 1-fazową sieć wyspową. 3.2.2 1-fazowy system jednoklastrowy Urządzenia wymagane do 1-fazowch systemów jednoklastrowych W 1-fazowych systemach jednoklastrowych należy stosować falowniki Sunny Island typu SI6.0H-12 lub SI8.0H-12. SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11 15

3 Funkcja i układ SMA Solar Technology AG FALOWNIK FOTOWOLTAICZNY GENERATOR ODBIORNIK AC1 AC2 AC1 AC2 AC1 AC2 Master Slave 1 Slave 2 AKUMULATOR 3 kabel AC 3-żyłowy kabel DC Ilustracja 2: Schemat ideowy 1-fazowego systemu jednoklastrowego 1-fazowy system jednoklastrowy tworzą maksymalnie 3 falowniki Sunny Island podłączone do 1 akumulatora. Po stronie AC falowniki Sunny Island są podłączone do tej samej fazy. Jeśli klaster tworzą różne typy urządzeń, modułem nadrzędnym musi być falownik SI8.0H-12. 3.2.3 3-fazowy system jednoklastrowy FALOWNIK FOTOWOLTAICZNY GENERATOR ODBIORNIK AC1 AC2 AC1 AC2 AC1 AC2 Master Slave 1 Slave 2 AKUMULATOR 3 kabel AC 3-żyłowy kabel DC Ilustracja 3: Schemat ideowy 3-fazowego systemu jednoklastrowego 3-fazowy system jednoklastrowy tworzą 3 falowniki Sunny Island podłączone do 1 akumulatora. Po stronie AC falowniki Sunny Island są podłączone do 3 różnych faz. 16 SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11

SMA Solar Technology AG 3 Funkcja i układ 3.2.4 System wieloklastrowy Urządzenia przeznaczone do systemów wieloklastrowych W wieloklastrowych systemach tworzących sieć wyspową muszą być stosowane następujące typy urządzeń: SI6.0H-12 (Sunny Island 6.0H) SI8.0H-12 (Sunny Island 8.0H) MC-BOX-6.3-11 (Multicluster-Box 6) MC-BOX-12.3-20 (Multicluster-Box 12) MC-BOX-36.3-11 (Multicluster-Box 36) FALOWNIK FOTOWOLTAICZNY GENERATOR 5 5 5 ODBIORNIK AC1 AC2 AC1 AC2 AC1 AC2 Master Slave 1 Slave 2 AKUMULATOR 5 3 kabel AC 5-żyłowy kabel AC 3-żyłowy kabel DC Ilustracja 4: Schemat ideowy systemu wieloklastrowego System wieloklastrowy tworzy kilka 3-fazowych klastrów. Poszczególne klastry muszą być podłączone do modułu Multiclaster Box. Moduł Multicluster Box jest podzespołem technologii wieloklastrowej firmy SMA przeznaczonym do sieci wyspowych, systemów zasilania awaryjnego i systemów do optymalizacji zużycia energii na potrzeby własne. Moduł Multicluster-Box jest główną rozdzielnicą prądu AC, do którego można podłączyć maksymalnie 12 klastrów. Każdy 3-fazowy klaster składa się z 3 równolegle połączonych po stronie DC falowników Sunny Island. W jednym klastrze wolno stosować wyłącznie falowniki Sunny Island tego samego typu: SI6.0H-12 lub SI8.0H-12. 3.3 Wskazówki dotyczące systemów wyspowych Wskazówki dotyczące akumulatorów Litowo-jonowe akumulatory w systemach wyspowych Aby sprostać wymaganiom systemów wyspowych, falownik Sunny Island cechuje wysoka odporność na przeciążenia. Warunkiem zapewnienia odporności na obciążenia jest zdolność akumulatora do dostarczenia wystarczającej ilości prądu. Przy stosowaniu akumulatorów litowo-jonowych nie można zakładać, iż obciążalność prądowa zostanie zapewniona. Należy wyjaśnić z producentem akumulatora, czy dany akumulator można stosować w systemach wyspowych z falownikiem Sunny Island. Szczególną uwagę należy przy tym zwrócić na obciążalność prądową. SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11 17

3 Funkcja i układ SMA Solar Technology AG Zalecenia dotyczące pojemności akumulatora Firma SMA Solar Technology AG zaleca stosowanie akumulatorów, których minimalna pojemność jest określona poniżej. Minimalna pojemność akumulatora dla jednego falownika Sunny Island: SI4.4M-12: 150 Ah SI6.0H-12: 190 Ah SI8.0H-12: 250 Ah Minimalna pojemność akumulatora na 1000 Wp mocy instalacji fotowoltaicznej: 100 Ah Pojemności poszczególnych akumulatorów tworzą po zsumowaniu minimalną pojemność łączną i dotyczą one 10- godzinnego procesu rozładowania elektrycznego (C10). Zapewnienie minimalnej pojemności akumulatora jest warunkiem koniecznym dla stabilnej pracy systemu. Wskazówki dotyczące klastrów Klastry w systemach wieloklastrowych Typ urządzenia Dopuszczalne typy urządzeń w obrębie jednego klastra Objaśnienie SI4.4M-12 Falowników SI4.4M-12 nie wolno stosować w systemie wieloklastrowym. SI6.0H-12 SI6.0H-12 lub SI8.0H-12 W jednym klastrze wolno stosować wyłącznie falowniki Sunny Island SI8.0H-12 SI6.0H-12 lub SI8.0H-12 tego samego typu: SI6.0H-12 lub SI8.0H-12. Klastry w 3-fazowych systemach jednoklastrowych Typ urządzenia Dopuszczalne typy urządzeń w obrębie jednego klastra Objaśnienie SI4.4M-12 SI4.4M-12 W jednym klastrze wolno stosować tylko falowniki SI4.4M-12. SI6.0H-12 SI6.0H-12 lub SI8.0H-12 W skład jednego klastra mogą wchodzić urządzenia tego samego SI8.0H-12 SI6.0H-12 lub SI8.0H-12 typu lub obu typów. Jeśli klaster tworzą oba typy urządzeń, modułem nadrzędnym musi być urządzenie SI8.0H-12. Klastry w 1-fazowych systemach jednoklastrowych Typ urządzenia Dopuszczalne typy urządzeń w obrębie jednego klastra Objaśnienie SI4.4M-12 Falowników SI4.4M-12 nie wolno stosować w 1-fazowych systemach jednoklastrowych. SI6.0H-12 SI6.0H-12 lub SI8.0H-12 W skład jednego klastra mogą wchodzić urządzenia tego samego SI8.0H-12 SI6.0H-12 lub SI8.0H-12 typu lub obu typów. Jeśli klaster tworzą oba typy urządzeń, modułem nadrzędnym musi być urządzenie SI8.0H-12. Podłączenie falowników Sunny Island w 1-fazowych systemach jednoklastrowych W 1-fazowych systemach jednoklastrowych przy okablowaniu poniższych komponentów należy stosować kable o tym samym przekroju poprzecznym i tej samej długości: 18 SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11

SMA Solar Technology AG 3 Funkcja i układ Kabel połączeniowy pomiędzy generatorem a każdym falownikiem Sunny Island Kabel połączeniowy pomiędzy każdym falownikiem Sunny Island a rozdzielnicą AC Kabel połączeniowy pomiędzy bezpiecznikiem akumulatora a każdym falownikiem Sunny Island Stosowanie takich samych kabli jest warunkiem koniecznym stabilnej i symetrycznej pracy systemu wyspowego. Wskazówki dotyczące instalacji fotowoltaicznej Maksymalna moc instalacji fotowoltaicznej W systemach wyspowych maksymalna moc instalacji fotowoltaicznej zależy od mocy łącznej falowników Sunny Island. Maksymalna moc wyjściowa instalacji fotowoltaicznej na każdy falownik SI4.4M-12: 4600 W Maksymalna moc wyjściowa instalacji fotowoltaicznej na każdy falownik SI6.0H-12: 9200 W Maksymalna moc wyjściowa instalacji fotowoltaicznej na każdy falownik SI8.0H-12: 12000 W Przestrzeganie maksymalnej mocy wyjściowej instalacji fotowoltaicznej jest warunkiem koniecznym stabilnej pracy systemu wyspowego. 3.4 Opcjonalne komponenty i funkcje Niżej wymienione komponenty stanowią opcjonalne wyposażenie systemów wyspowych. Komponent Stycznik zrzutu obciążenia SMA Cluster Controller Czujnik prądu akumulatora Opis Sterowany przez falownik Sunny Island stycznik umożliwiający odłączanie odbiorników Moduł umożliwiający zdalne monitorowanie i konfigurację instalacji w systemie wyspowym Bocznik do pomiaru prądu akumulatora W systemach wyspowych falownik Sunny Island umożliwia wykonywanie następujących funkcji poprzez 2 przekaźniki wielofunkcyjne (patrz instrukcja eksploatacji falownika Sunny Island). Funkcja Sterowanie generatorami Sterowanie stycznikami zrzutu obciążenia Sterowanie czasowe zdarzeniami zewnętrznymi Opis W przypadku zgłoszenia zapotrzebowania na włączenie generatora przez system zarządzania generatorem falownika Sunny Island przekaźnik wielofunkcyjny zamyka się. Za pomocą przekaźnika wielofunkcyjnego można sterować pracą generatorów zdalnie włączanych; alternatywnie można podłączyć nadajnik sygnału dla generatorów nieposiadających funkcji samoczynnego startu. Przekaźnik wielofunkcyjny zamyka się w zależności od poziomu naładowania akumulatora. W zależności od konfiguracji falownika Sunny Island można zastosować 1 przekaźnik wielofunkcyjny do 1-stopniowego zrzutu obciążenia lub 2 przekaźniki wielofunkcyjne do 2-stopniowego zrzutu obciążenia. Wartości graniczne stanu naładowania akumulatora można zdefiniować w zależności od pory dnia. Za pomocą przekaźnika wielofunkcyjnego można sterować czasowo zdarzeniami zewnętrznymi. SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11 19

3 Funkcja i układ SMA Solar Technology AG Funkcja Sygnalizacja stanów pracy i ostrzeżeń Sterowanie wentylatorem w pomieszczeniu, w którym znajdują się akumulatory Sterowanie pompą elektrolitu Wykorzystanie nadmiaru energii Opis Do przekaźnika wielofunkcyjnego można podłączyć sygnalizatory, które umożliwią sygnalizację stanów pracy i ostrzeżeń generowanych dla falownika Sunny Island. Jeden przekaźnik wielofunkcyjny może sygnalizować 1 z poniższych stanów pracy lub ostrzeżeń: Generator pracuje i jest podłączony. Falownik Sunny Island sygnalizuje komunikat o błędzie od poziomu 2. Wykorzystywane są przy tym tylko komunikaty o błędzie emitowane w obrębie jednego klastra. Falownik Sunny Island sygnalizuje ostrzeżenie. Wykorzystywana są przy tym tylko ostrzeżenia emitowane w obrębie jednego klastra. Falownik Sunny Island w systemie jednoklastrowym jest uruchomiony. Dany klaster w systemie klastrowym jest włączony. Falownik Sunny Island w systemie pojedynczym ogranicza swoje parametry znamionowe. Dany klaster w systemie klastrowym ogranicza swoje parametry znamionowe. Jeśli wskutek prądu ładowania z akumulatora ulatniają się gazy, przekaźnik wielofunkcyjny zamyka się. Wentylator w pomieszczeniu, w którym znajdują się akumulatory, zostaje włączony na przynajmniej 1 godzinę. W zależności od obliczonego jednego cyklu pełnego ładowania i rozładowania akumulatora przekaźnik wielofunkcyjny zwiera się przynajmniej raz dziennie. Przekaźnik wielofunkcyjny zwiera się podczas fazy utrzymywania stałego napięcia i w ten sposób steruje pracą dodatkowych odbiorników, które mogą rozsądnie wykorzystać ewentualny nadmiar energii ze źródeł prądu przemiennego w systemie wyspowym (np. z instalacji fotowoltaicznej). 20 SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11

** ** SMA Solar Technology AG 4 System pojedynczy 4 System pojedynczy 4.1 Schemat ideowy L N PE Rozdzielnica AC GENERATOR L N PE Kabel DC+ Kabel DC Przewód zewnętrzny Przewód neutralny Przewód ochronny Kabel transmisji danych Kabel sieciowy Speedwire (LAN) Terminator GENERATOR FOTOWOLTAICZNY FALOWNIK FOTOWOLTAICZNY ZE ZŁĄCZEM SPEEDWIRE AC2 L N N PE AC1 TT L N PE ComETH ComSyncIn ComSyncOut Relay 1 Relay 2 L N ExtVtg BatVtgOut BackupVtgCur BatTmp DC + _ DigIn _+ BEZPIECZNIK AKUMULATORA AKUMULATOR 3) opcja 1) SWITCH/ HUB SMA DATA MANAGER M SUNNY PORTAL ODBIORNIK AC ROUTER RCD 2) 1) Stosowanie modułu SMA Data Manager M i jego połączenie z portalem Sunny Portal nie są obowiązkowe. Aby umożliwić komunikację pomiędzy modułem SMA Data Manager M a portalem Sunny Portal, należy dodatkowo zainstalować przełącznik/hub oraz router. 2) To, czy konieczne jest zastosowanie wyłącznika różnicowo-prądowego (RCD), zależy od układu sieci wyspowej oraz tworzących wspólną sieć źródeł napięcia (patrz informacja techniczna Grounding in Off-Grid Systems"). 3) Stycznik zasilany z sieci DC Ilustracja 5: System pojedynczy SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11 21

4 System pojedynczy SMA Solar Technology AG 4.2 Podłączenie falownika Sunny Island NO C NC Relay 1 NO C NC Relay 2 Ilustracja 6: Podłączenie falownika Sunny Island A B C D E F G H I Pozycja Nazwa Opis / wskazówka A B Kabel elektroenergetyczny AC systemu wyspowego Kabel elektroenergetyczny AC generatora Sunny Island: złącze AC1 Loads/SunnyBoys, zaciski L, N i PE Pole przekroju poprzecznego przewodu: maks. 16 mm 2 Do przewodu PE należy zastosować załączony do produktu ferryt. Sunny Island: złącze AC2 Gen/Grid, zaciski L i N Pole przekroju poprzecznego przewodu: maks. 16 mm 2 Za pomocą przewodu ochronnego falownik Sunny Island należy połączyć na złączu AC1 lub AC2 z potencjałem ziemi. Minimalne pole przekroju poprzecznego przewodu ochronnego wynosi 10 mm 2. Jeśli pole przekroju poprzecznego przewodu jest mniejsze, należy zastosować dodatkowy przewód ochronny o przekroju poprzecznym kabla elektroenergetycznego AC i połączyć obudowę falownika Sunny Island z potencjałem ziemi. C Kabel DC+ Do podłączenia akumulatora D Kabel DC- Pole przekroju poprzecznego przewodu: 50 mm 2 do 95 mm 2 Średnica kabla: 14 mm do 25 mm Moment dokręcania: 12 Nm E Kabel sterowniczy generatora Sunny Island: złącza Relay1 NO i Relay1 C Pole przekroju poprzecznego przewodu: 0,2 mm 2 do 2,5 mm 2 22 SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11

SMA Solar Technology AG 4 System pojedynczy Pozycja Nazwa Opis / wskazówka F G Kabel pomiarowy czujnika temperatury akumulatora Kabel sterowniczy zrzutu obciążenia Sunny Island: złącze BatTmp Czujnik temperatury akumulatora należy podłączać tylko przy stosowaniu akumulatorów ołowiowych. Czujnik temperatury akumulatora należy zamontować pośrodku zespołu akumulatorów, w górnym segmencie stanowiącym jedną trzecią długości ogniwa akumulatora. Należy zastosować załączony do produktu ferryt. Sunny Island: kabel sterowniczy należy podłączyć do złącz Relay2 NO i BatVtgOut -. W falowniku Sunny Island należy połączyć ze sobą złącza Relay2 C i BatVtgOut+. Pole przekroju poprzecznego przewodu: 0,2 mm 2 do 2,5 mm 2 Cały obszar napięcia DC jest odwzorowany na złączu BatVtgOut. Złącze BatVtgOut posiada ogranicznik prądowy i ochronę przeciwzwarciową. Do podłączenia złącza BatVtgOut należy zastosować załączony do produktu ferryt. H Kabel sieciowy Speedwire Złącze ComETH I Kabel transmisji danych do akumulatora litowo-jonowego Sunny Island: złącze ComSyncIn Kabel transmisji danych należy podłączyć do akumulatora tylko przy stosowaniu akumulatorów litowo-jonowych. W ostatnim i pierwszym węźle magistrali komunikacyjnej musi znajdować się terminator (rezystor końcowy). SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11 23

5 System jednoklastrowy SMA Solar Technology AG 5 System jednoklastrowy 5.1 Schemat ideowy połączeń w 1-fazowym systemie jednoklastrowym Urządzenia wymagane do 1-fazowch systemów jednoklastrowych W 1-fazowych systemach jednoklastrowych należy stosować falowniki Sunny Island typu SI6.0H-12 lub SI8.0H-12. 24 SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11

SMA Solar Technology AG 5 System jednoklastrowy L N PE Rozdzielnica AC GENERATOR L N PE Kabel DC+ Kabel DC Przewód zewnętrzny Przewód neutralny Przewód ochronny Kabel transmisji danych Kabel sieciowy Speedwire (LAN) Terminator GENERATOR FOTOWOLTAICZNY FALOWNIK FOTOWOLTAICZNY ZE ZŁĄCZEM SPEEDWIRE MASTER AC2 L N PE TT L AC1 N PE ComETH ComSyncIn ComSyncOut Relay 1 Relay 2 3) L N ExtVtg BatVtgOut BackupVtgCur BatTmp DC + _ DigIn _+ BEZPIECZNIK AKUMULATORA AKUMULATOR opcja 1) SWITCH/ HUB SMA DATA MANAGER M SUNNY PORTAL ODBIORNIK AC ROUTER RCD 2) SLAVE 1 AC2 N PE TT L L N AC1 N PE ComETH ComSyncIn ComSyncOut SLAVE 2 AC2 N PE TT L L N AC1 N PE ComETH ComSyncIn ComSyncOut Relay 1 Relay 2 Relay 1 Relay 2 L N ExtVtg BatVtgOut BackupVtgCur BatTmp DC + _ DigIn _+ L N ExtVtg BatVtgOut BackupVtgCur BatTmp DC + _ DigIn _+ 1) Stosowanie modułu SMA Data Manager M i jego połączenie z portalem Sunny Portal nie są obowiązkowe. Aby umożliwić komunikację pomiędzy modułem SMA Data Manager M a portalem Sunny Portal, należy dodatkowo zainstalować przełącznik/hub oraz router. 2) To, czy konieczne jest zastosowanie wyłącznika różnicowo-prądowego (RCD), zależy od układu sieci wyspowej oraz tworzących wspólną sieć źródeł napięcia (patrz informacja techniczna Grounding in Off-Grid Systems"). 3) Stycznik zasilany z sieci DC Ilustracja 7: Schemat ideowy połączeń w 1-fazowym systemie jednoklastrowym - wolno stosować tylko falowniki SI6.0H-12 lub SI8.0H-12 SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11 25

5 System jednoklastrowy SMA Solar Technology AG 5.2 Schemat ideowy połączeń w 3-fazowym systemie jednoklastrowym L1 L2 L3 N PE Rozdzielnica AC GENERATOR L1 L2 L3 N PE Kabel DC+ Kabel DC Przewód zewnętrzny Przewód neutralny Przewód ochronny Kabel transmisji danych Kabel sieciowy Speedwire (LAN) Terminator GENERATOR FOTOWOLTAICZNY FALOWNIK FOTOWOLTAICZNY ZE ZŁĄCZEM SPEEDWIRE MASTER AC2 L N PE TT L AC1 N PE ComETH ComSyncIn ComSyncOut Relay 1 Relay 2 3) L N ExtVtg BatVtgOut BackupVtgCur BatTmp DC + _ DigIn _+ BEZPIECZNIK AKUMULATORA AKUMULATOR opcja 1) SWITCH/ HUB SMA DATA MANAGER M SUNNY PORTAL ODBIORNIK AC ROUTER RCD 2) SLAVE 1 AC2 N PE TT L L N AC1 N PE ComETH ComSyncIn ComSyncOut SLAVE 2 AC2 N PE TT L L N AC1 N PE ComETH ComSyncIn ComSyncOut Relay 1 Relay 2 Relay 1 Relay 2 L N ExtVtg BatVtgOut BackupVtgCur BatTmp DC + _ DigIn _+ L N ExtVtg BatVtgOut BackupVtgCur BatTmp DC + _ DigIn _+ 1) Stosowanie modułu SMA Data Manager M i jego połączenie z portalem Sunny Portal nie są obowiązkowe. Aby umożliwić komunikację pomiędzy modułem SMA Data Manager M a portalem Sunny Portal, należy dodatkowo zainstalować przełącznik/hub oraz router. 2) To, czy konieczne jest zastosowanie wyłącznika różnicowo-prądowego (RCD), zależy od układu sieci wyspowej oraz tworzących wspólną sieć źródeł napięcia (patrz informacja techniczna Grounding in Off-Grid Systems"). 3) Stycznik zasilany z sieci DC Ilustracja 8: Schemat ideowy połączeń w 3-fazowym systemie jednoklastrowym 26 SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11

SMA Solar Technology AG 5 System jednoklastrowy 5.3 Podłączenie falowników Sunny Island 5.3.1 Podłączenie modułu nadrzędnego (master) NO C NC Relay 1 NO C NC Relay 2 A B C D E F G H I J Ilustracja 9: Podłączenie modułu nadrzędnego w systemie jednoklastrowym Pozycja Nazwa Opis / wskazówka A Kabel elektroenergetyczny AC systemu wyspowego Sunny Island: złącze AC1 Loads/SunnyBoys, zaciski L, N i PE System jednoklastrowy: moduł nadrzędny należy podłączyć do przewodu zewnętrznego L1. Pole przekroju poprzecznego przewodu: maks. 16 mm 2 Do przewodu PE należy zastosować załączony do produktu ferryt. SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11 27

5 System jednoklastrowy SMA Solar Technology AG Pozycja Nazwa Opis / wskazówka B Kabel elektroenergetyczny AC generatora Sunny Island: złącze AC2 Gen/Grid, zaciski L i N Generator: moduł nadrzędny należy podłączyć do przewodu zewnętrznego L1. Pole przekroju poprzecznego przewodu: maks. 16 mm 2 W 1-fazowych systemach kable stosowane w każdym falowniku Sunny Island muszą mieć taką samą długość i takie same pole przekroju poprzecznego przewodu. Za pomocą przewodu ochronnego falownik Sunny Island należy połączyć na złączu AC1 lub AC2 z potencjałem ziemi. Minimalne pole przekroju poprzecznego przewodu ochronnego wynosi 10 mm 2. Jeśli pole przekroju poprzecznego przewodu jest mniejsze, należy zastosować dodatkowy przewód ochronny o przekroju poprzecznym kabla elektroenergetycznego AC i połączyć obudowę falownika Sunny Island z potencjałem ziemi. C Kabel DC+ Do podłączenia akumulatora D Kabel DC- W systemie jednoklastrowym kable stosowane w każdym falowniku Sunny Island muszą mieć taką samą długość i takie same pole przekroju poprzecznego przewodu. Pole przekroju poprzecznego przewodu: 50 mm 2 do 95 mm 2 Średnica kabla: 14 mm do 25 mm Moment dokręcania: 12 Nm E F G Kabel sterowniczy generatora Kabel pomiarowy czujnika temperatury akumulatora Kabel sterowniczy zrzutu obciążenia Sunny Island: złącza Relay1 NO i Relay1 C Pole przekroju poprzecznego przewodu: 0,2 mm 2 do 2,5 mm 2 Sunny Island: złącze BatTmp Czujnik temperatury akumulatora należy podłączać tylko przy stosowaniu akumulatorów ołowiowych. Czujnik temperatury akumulatora należy zamontować pośrodku zespołu akumulatorów, w górnym segmencie stanowiącym jedną trzecią długości ogniwa akumulatora. Należy zastosować załączony do produktu ferryt. W falowniku Sunny Island kabel sterowniczy należy podłączyć do złącz Relay2 NO i BatVtgOut -. W falowniku Sunny Island należy połączyć ze sobą złącza Relay2 C i BatVtgOut+. Pole przekroju poprzecznego przewodu: 0,2 mm 2 do 2,5 mm 2 Cały obszar napięcia DC jest odwzorowany na złączu BatVtgOut. Złącze BatVtgOut posiada ogranicznik prądowy i ochronę przeciwzwarciową. Do podłączenia złącza BatVtgOut należy zastosować załączony do produktu ferryt. H Kabel sieciowy Speedwire Złącze ComETH 28 SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11

SMA Solar Technology AG 5 System jednoklastrowy Pozycja Nazwa Opis / wskazówka I J Kabel transmisji danych do systemu zarządzania akumulatorem Kabel transmisji danych do wewnętrznej komunikacji w klastrze Sunny Island: złącze ComSyncIn Kabel transmisji danych należy podłączyć do akumulatora tylko przy stosowaniu akumulatorów litowo-jonowych. W ostatnim i pierwszym węźle magistrali komunikacyjnej musi znajdować się terminator (rezystor końcowy). Sunny Island: złącze ComSyncOut Podłączenie wewnętrznej magistrali komunikacyjnej z modułu podrzędnego 1 SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11 29

5 System jednoklastrowy SMA Solar Technology AG 5.3.2 Podłączenie modułu podrzędnego ( slave ) NO C NC Relay 1 NO C NC Relay 2 A B C D E F Ilustracja 10: Podłączenie modułu podrzędnego w systemie jednoklastrowym Pozycja Nazwa Opis / wskazówka A Kabel elektroenergetyczny AC systemu wyspowego Sunny Island: złącze AC1 Loads/SunnyBoys, zaciski L, N i PE System jednoklastrowy (1-fazowy): moduły podrzędne 1 i 2 należy podłączyć do przewodu zewnętrznego L1. System jednoklastrowy (3-fazowy): moduł podrzędny 1 należy podłączyć do przewodu zewnętrznego L2, a moduł podrzędny 2 do przewodu zewnętrznego L3. W 1-fazowych systemach kable stosowane w każdym falowniku Sunny Island muszą mieć taką samą długość i takie same pole przekroju poprzecznego przewodu. Pole przekroju poprzecznego przewodu: maks. 16 mm 2 Do przewodu PE należy zastosować załączony do produktu ferryt. 30 SI44M-80H-12-OffGrid-IA-pl-11