STANDARDY CNBOP-PIB OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA WYDANIE 2 Krajowe Oceny Techniczne CNBOP-PIB-0035:2018 CENTRUM NAUKOWO-BADAWCZE OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY
S T A N D A R D C N B O P - P I B - 0 0 3 5 : 2 0 1 8 Standard CNBOP-PIB-0035:2018 wyd. 2. Dokument opracował zespół autorski w składzie: inż. Jan Czardybon mł. bryg. mgr inż. Grzegorz Mroczko inż. Rafał Noske mgr Beata Wojtasiak Recenzenci: dr inż. Jacek Roguski bryg. dr inż. Jacek Zboina Przygotowanie do wydania: Katarzyna Szulejewska Projekt okładki: Julia Pinkiewicz Projekt graficzny zawartości: Robert Śliwiński Grafiki na okładce: made by Freepik.com Copyright by Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego Państwowy Instytut Badawczy Każda część niniejszego standardu może być przedrukowywana lub kopiowana jakąkolwiek techniką bez pisemnej zgody Dyrektora Centrum Naukowo-Badawczego Ochrony Przeciwpożarowej Państwowego Instytutu Badawczego Wydawca: Centrum Naukowo Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego Państwowy Instytut Badawczy 05-420 Józefów k/otwocka, ul. Nadwiślańska 213 tel. (22) 76 93 200, 300; fax: (22) 76 93 356 www.cnbop.pl e-mail: cnbop@cnbop.pl Wydanie II, luty 2018, Józefów
S P I S T R E Ś C I 1. SŁOWO WSTĘPNE.. 4 2. PODSTAWA PRAWNA WYDAWANIA KRAJOWYCH OCEN TECHNICZNYCH.... 4 3. TERMINY I DEFINICJE...... 5 4. SPOSÓB POSTĘPOWANIA W SPRAWIE WYDAWANIA KRAJOWYEJ OCENY TECHNICZNEJ. 6 4.1. WYMAGANIA OGÓLNE.... 6 4.2. WNIOSEK. 7 4.3. OCENA FORMALNA WNIOSKU... 15 4.4. ANALIZA DOKUMENTACJI I OPRACOWANIE STANOWISKA 16 4.5. WYDANIE KRAJOWEJ OCENY TECHNICZNEJ. 17 4.5.1. WYROBY, DLA KTÓRYCH CNBOP-PIB WYDAJE KRAJOWE OCENY TECHNICZNE.. 18 5. PODSUMOWANIE.... 21 6. LITERATURA.. 22 7. DZIAŁALNOŚĆ ZAKŁADU OCEN TECHNICZNYCH CNBOP-PIB 23
1. S Ł O W O W S T Ę P N E W związku z szerokim zakresem działalności Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego Państwowy Instytut Badawczy (CNBOP-PIB) wydaje szereg dokumentów. Część z nich zaprezentowano w standardzie CNBOP-PIB-0016:2015 Wzory dokumentów wydawanych przez Jednostkę Certyfikującą CNBOP-PIB oraz Jednostkę Certyfikującą Usługi CNBOP-PIB. W niniejszym standardzie skupiono się na informacjach odnoszących się do krajowych ocen technicznych, które z dniem 1 stycznia 2017 r. zastąpiły wydawane dotychczas aprobaty techniczne. Zasady i tryb udzielania aprobat technicznych dla wyrobów budowlanych wydawanych przez CNBOP-PIB do końca roku 2016 zostały opisane w artykule Znaczenie Aprobat Technicznych dla bezpieczeństwa pożarowego obiektów budowlanych 1. W dokumencie stanowiącym wydanie 2 standardu zaktualizowano wzór wniosku o wydanie krajowej oceny technicznej oraz kolumnę katergoria wyrobu w Tabeli 1. Wykaz wyrobów, dla których CNBOP-PIB wydaje krajowe oceny techniczne. Poprzez krajową ocenę techniczną (KOT) należy rozumieć udokumentowaną, pozytywną ocenę właściwości użytkowych zasadniczych charakterystyk wyrobu budowlanego, które zgodnie z zamierzonym zastosowaniem mają wpływ na spełnienie podstawowych wymagań, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2013 r., poz. 1409, z późn. zm.), przez obiekty budowlane, w których wyrób będzie stosowany 2. Intencją niniejszej publikacji jest przybliżenie klientom biznesowym Instytutu sposobu przeprowadzenia postępowania mającego na celu udzielenie krajowej oceny technicznej. Krajowe oceny techniczne wydawane są na podstawie: rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 09.03.2011 r. 2. P O D S TAWA P R AW N A W Y DAWA N I A K R A J O W YC H O C E N T E C H N I C Z N YC H ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylające dyrektywę Rady 89/106/EWG rozporządzenie bezpośrednio dotyczy wyrobów, dla których istnieją normy zharmonizowane, ale z uwagi na fakt, że liczba norm zharmonizowanych stale się zwiększa, a tym samym zmniejsza się liczba wyrobów dla których takich norm nie ma dotyczy pośrednio obszaru krajowych ocen technicznych, ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. 2004, nr 92, poz. 881 z późn. zm.) dokument, który reguluje rynek wyrobów budowlanych w Polsce poprzez określenie zasad 1 Mroczko G., Znaczenie Aprobat Technicznych dla bezpieczeństwa pożarowego obiektów budowlanych, BiTP Vol. 24 Issue 4, 2011, pp. 8793. 2 Art. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. 2004, nr 92, poz. 881 z późn. zm.).
wprowadzania wyrobów budowlanych albo ich udostępniania w Polsce i ich oceny oraz zasady i sposoby prowadzenia nadzoru rynku. ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych, ustawy Prawo budowlane oraz ustawy o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych oraz ustawy o systemie oceny zgodności (Dz.U. 2015, nr 0, poz. 1165) - zmiana ustawy, która dostosowała obszar krajowy oceny wyrobów do europejskich zasad oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych, regulowanych rozporządzeniem 305/2011, rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz.U. 2016, poz. 1966) - akt wykonawczy do art. 8 ustawy o wyrobach budowlanych szczegółowo regulujący zasady oceny wyrobów budowlanych w krajowych systemach oceny i ich znakowania znakiem budowlanym, rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie krajowych ocen technicznych (Dz.U. 2016 poz. 1968) - akt wykonawczy do art. 9 ustawy o wyrobach budowlanych, szczegółowo regulujący zasady wydawania krajowych ocen technicznych, decyzji Ministra Infrastruktury i Budownictwa nr 1/JOT/WB/16 z dnia 22 czerwca 2016 r decyzja wyznaczająca CNBOP-PIB jako jednostkę oceny technicznej upoważnioną do wydawania ocen technicznych w zakresie grupy 10 i 31 wyrobów 3. 3. T E R M I N Y I D E F I N I C J E Poniżej przedstawono wybrane terminy i definicje odnoszace się do KOT, które są wydawane na podstawie przepisów prawnych wymienionych w rozdziale 2. wyrób budowlany - każdy wyrób lub zestaw wyprodukowany i wprowadzony do obrotu w celu trwałego wbudowania w obiektach budowlanych lub ich częściach, którego właściwości wpływają na właściwości użytkowe obiektów budowlanych w stosunku do podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych 4. zestaw - wyrób budowlany wprowadzony do obrotu przez jednego producenta jako zestaw co najmniej dwóch odrębnych składników, które muszą zostać połączone, aby mogły zostać włączone w obiektach budowlanych 5. zasadnicze charakterystyki - te cechy wyrobu budowlanego, które odnoszą się do podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych 6. właściwości użytkowe wyrobu budowlanego - właściwości użytkowe odnoszące się do odpowiednich zasadniczych charakterystyk wyrażone jako poziom lub klasa, lub w sposób opisowy 7. 3 Kod grupy według tabeli 1 załącznika IV do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 09.03.2011 r. 4 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 09.03.2011 r. 5 Jw. 6 Jw. 7 Jw.
krajowa ocena techniczna (KOT) udokumentowana, pozytywna ocena właściwości użytkowych tych zasadniczych charakterystyk wyrobu budowlanego, które zgodnie z zamierzonym zastosowaniem mają wpływ na spełnienie podstawowych wymagań, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409, z późn. zm.3), przez obiekty budowlane, w których wyrób będzie stosowany 8. zamierzone zastosowanie zamierzone zastosowanie określone w mającej zastosowanie zharmonizowanej specyfikacji technicznej, albo zamierzone zastosowanie wyrobu budowlanego określone w polskiej normie wyrobu lub krajowej ocenie technicznej 9. producent osoba fizyczna lub prawna, która produkuje wyrób budowlany lub która zleca zaprojektowanie lub wyprodukowanie wyrobu budowlanego i wprowadza ten wyrób do obrotu pod własną nazwą lub znakiem firmowym 10. sprzedawca - osoba fizyczna lub prawna w łańcuchu dostaw, inna niż producent lub importer, która udostępnia wyrób budowlany na rynku 11. importer - osoba fizyczna lub prawna mająca siedzibę w Unii Europejskiej, która wprowadza wyrób budowlany z państwa trzeciego do obrotu w Unii Europejskiej 12. upoważniony przedstawiciel - osoba fizyczna lub prawna mającą siedzibę w Unii Europejskiej, która otrzymała pisemne pełnomocnictwo producenta do wykonywania w jego imieniu określonych zadań 13. 4. S P O S Ó B P O S T Ę P O WA N I A W S P R AW I E W Y DAWA N I A K R A J O W E J O C E N Y T E C H N I C Z N E J 4. 1. W Y M A G A N I A O G Ó L N E Krajową ocenę techniczną wydaje się dla wyrobu budowlanego 14 : nieobjętego zakresem przedmiotowym polskiej normy wyrobu lub, jeżeli w odniesieniu do co najmniej jednej zasadniczej charakterystyki wyrobu budowlanego metoda oceny przewidziana w polskiej normie wyrobu nie jest właściwa lub, jeżeli polska norma wyrobu nie przewiduje metody oceny w odniesieniu do co najmniej jednej zasadniczej charakterystyki wyrobu budowlanego. Ważne uwagi Krajową ocenę techniczną wydaje się dla jednoznacznie zidentyfikowanego wyrobu określonego producenta. 8 Art. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. 2004, nr 92, poz. 881 z późn. zm.). 9 Jw. 10 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 09.03.2011 r. 11 Art. 2 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. 2004, nr 92, poz. 881 z późn. zm.). 12 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 09.03.2011 r. 13 Jw. 14 Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. 2004, nr 92, poz. 881 z późn. zm.).
Krajowa ocena techniczna nie jest dokumentem dopuszczającym do obrotu i stosowania w budownictwie, stanowi jedynie specyfikację techniczną w procesie oceny właściwości użytkowych wyrobu budowlanego i wydania, w oparciu o tę ocenę, krajowego certyfikatu stałości właściwości użytkowych albo krajowej deklaracji właściwości użytkowych dokumentów dopuszczających wyroby do obrotu i stosowania w budownictwie. Krajową ocenę techniczną wydaje się na okres 5 lat. Okres ten może być przedłużany na kolejne okresy nie dłuższe niż 5 lat. Krajowa ocena techniczna obowiązuje od dnia jej wydania. 4. 2. W N I O S E K Pierwszym etapem postępowania w sprawie wydania krajowej oceny technicznej jest złożenie przez Wnioskodawcę pisemnego wniosku o wydanie krajowej oceny technicznej wraz z wymaganymi załącznikami. Formularz wniosku jest dostępny na stronie internetowej CNBOP-PIB (www.cnbop.pl), zakładka Krajowe Oceny Techniczne. Po dostarczeniu wniosku następuje jego rejestracja przez Jednostkę Oceny Technicznej CNBOP-PIB. O zarejestrowaniu wniosku i nadanym mu numerze wnioskodawca zostaje poinformowany pisemnie. Wniosek składa się z części A, B oraz oświadczenia. W części A należy podać dane dotyczące wyrobu oraz dane wnioskodawcy, producenta i zakładu/ów produkcyjnego/ych. W części B należy odpowiednio podać numery poszczególnych wymaganych załączników. W oświadczeniu wnioskodawca potwierdza prawdziwość złożonej dokumentacji, znajomość regulacji prawnych w zakresie udzielania KOT oraz deklaruje, że wnioskowany wyrób nie jest objęty polską normą, nie jest wydana dla niego europejska ocena techniczna oraz nie został złożony wniosek w innej jednostce oceny technicznej. Formularz wniosku o wydanie krajowej oceny technicznej wraz z objaśnieniem sposobu jego poprawnego wypełnienia przedstawiono poniżej.
Ryc. 1. Formularz wniosku o wydanie krajowej oceny technicznej Źródło: Strona internetowa Zakładu Ocen Technicznych CNBOP-PIB.
1. Część A pkt 1-4 wypełnia pracownik CNBOP-PIB; w pkt 5 należy zaznaczyć odpowiednią pozycję w zależności czy wniosek dotyczy wydania nowej krajowej oceny technicznej czy przedłużenia lub wprowadzenia zmian w już istniejącym dokumencie; w pkt 6 Grupa wyrobów budowlanych należy podać grupę, do której zaliczany jest wnioskowany wyrób. Grupę należy ustalić na podstawie załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz.U. poz. 1966), następnie należy podać numer grupy głównej oraz numer podgrupy, ułatwieniem może być skorzystanie z wykazu wyrobów zawartego w punkcie 4.5.1 niniejszego standardu; w pkt 7 Nazwa techniczna, nazwa handlowa, oznaczenie wyrobu i jego odmiany asortymentowe należy podać dokładną nazwę wyrobu oraz wymienić jego odmiany; w pkt. 8 Opis techniczny wyrobu budowlanego oraz zastosowanych materiałów i komponentów należ opisać wyrób, bądź wskazać w którym załączniku dołączonym do wniosku znajdują się wymagane informacje; w pkt. 9 Zamierzone zastosowanie wyrobu budowlanego należy wskazać, gdzie wnioskowany wyrób będzie miał zastosowanie; w pkt. 10 Właściwości użytkowe wyrobu budowlanego należy wskazać właściwości użytkowe odnoszące się do zasadniczych charakterystyk mających wpływ na spełnienie podstawowych wymagań, wyrażone w poziomach lub klasach lub w sposób opisowy, informacje na ten temat mogą zostać przedstawione w załączniku wymienionym w części B poz. 2; w pkt. 11 Nazwa urzędowa należy podać pełną nazwę wnioskodawcy; w pkt. 12 należy podać dokładny adres wnioskodawcy oraz dodatkowe dane kontaktowe (numer telefonu, fax, adres e-mail); w pkt. 13 należy podać numer REGON (dotyczy tylko wnioskodawców krajowych); w pkt. 14 należy podać numer KRS (dotyczy tylko wnioskodawców krajowych); w pkt. 15 należy podać numer NIP; w pkt. 16 Konto bankowe należy podać numer konta bankowego oraz nazwę banku; w pkt. 17 Upoważniony przedstawiciel Wnioskodawcy należy podać osobę/osoby, które będą reprezentować wnioskodawcę w kontaktach z pracownikami Jednostki Oceny Technicznej (JOT); w pkt. 18, 19 należy podać dokładną nazwę producenta oraz jego dokładny adres; w pkt. 20, 21 należy podać dokładną nazwę oraz adres zakładu produkcyjnego;
pkt. 22-25 należy wypełnić, jeżeli wyrób jest produkowany w więcej niż jednym zakładzie produkcyjnym. Jeżeli liczba zakładów produkcyjnych jest większa niż 3, to należy podać je wszystkie w formie załącznika do wniosku. Wymagane załączniki poz. 1 Upoważnienie Producenta dla Wnioskującego do ubiegania się o krajową ocenę techniczną. Należy dołączyć ten załącznik jeżeli producentem; wnioskodawca nie jest jednocześnie poz. 2 Specyfikacja techniczna (norma, wytyczne) stosowana przez producenta, określająca poziom wymagań i badań wyrobu. Należy dołączyć informacje dotyczącą wymagań stawianym wyrobom w trakcie produkcji zgodnie z normami lub wytycznymi producenta, ten załącznik może być wykorzystany do określenia wymaganych danych w pkt. 10 części A wniosku; poz. 3 Wzorce/egzemplarze okazowe wyrobu : sposób dostarczenia tego załącznika należy skonsultować z pracownikiem Jednostki Oceny Technicznej (JOT); poz. 4 Opis techniczny wyrobu oraz zastosowanych materiałów i podzespołów w tym punkcie należy wymienić załączone do wniosku karty katalogowe, dokumentacje techniczno-ruchowe i inne dokumenty opisujące budowę i elementy składowe wyrobu; poz. 5 Dane dotyczące właściwości użytkowych i własności technicznych wyrobu oraz jego wpływu na środowisko. Należy dołączyć oświadczenie o wpływie na środowisko oraz informacje o sposobie utylizacji zużytego wyrobu; poz. 6 Informacje dotyczące systemu zakładowej kontroli produkcji. Należy dołączyć dokumenty przedstawiające, w jaki sposób producent nadzoruje produkcję i jakość produkowanego wyrobu. Przykładowe dokumenty zostały wymienione w rozdziale 3.2 standardu CNBOP-PIB 0025:2015 Zakładowa Kontroli Produkcji (ZKP) wymagania; poz. 7 Warunki techniczne zastosowania wyrobu. Należy określić podstawowy zakres zastosowania wyrobu i (jeżeli istnieją) normy/wytyczne odnoszące się do warunków instalowania (projektowania i montażu) wyrobu; poz. 8 Fotografie, rysunki techniczne, schematy i obliczenia po uzgodnieniu z pracownikiem JOT załącznik może zostać dostarczony w formie elektronicznej; poz. 9 Instrukcja montażu, użytkowania, konserwacji, pakowania, przechowywania i transportu do wniosku należy dołączyć instrukcje montażu, obsługi i serwisowania wyrobu, należy również wskazać warunki pakowania, przechowywania i transportu; poz. 10 Warunki gwarancji i serwisu w Polsce należy podać informacje na temat udzielanej gwarancji na produkowany wyrób, oraz sposobie jego serwisowania poz. 11 Sprawozdania z badań wyrobu należy dołączyć posiadane sprawozdania z badań, potwierdzające spełnienie wymagań stawianym wyrobom, sprawozdanie powinno być wydane przez akredytowane laboratorium;
poz. 12 Certyfikaty, atesty i opinie dotyczące wyrobu, wydane na podstawie odrębnych przepisów należy dołączyć posiadane dokumenty; ostatnia pozycja odnosi się do treści, która ma być zamieszczona w KOT należy wskazać jakich informacji, z których dokumentów nie należy podawać w KOT. 2. Oświadczenie w pkt. 1 wnioskodawca oświadcza, że dołączona do wniosku dokumentacja jest autentyczna, aktualna i odpowiednia dla wnioskowanego wyrobu; w pkt. 2 wnioskodawca oświadcza, że zna stan prawny i normalizacyjny w zakresie wydawania krajowych ocen technicznych; w pkt. 3 wnioskodawca powinien zaznaczyć odpowiedni podpunkt oznaczający, że wnioskowany wyrób nie jest objęty: polską normą; w pełni polską normą, metoda oceny podana w polskiej normie nie jest właściwa w odniesieniu do co najmniej jednej zasadniczej charakterystyki wyrobu budowlanego; w pełni polską normą, polska norma nie zawiera metody oceny w odniesieniu do co najmniej jednej zasadniczej charakterystyki wyrobu budowlanego; wydaną dla tego wyrobu europejską oceną techniczną; w pkt. 4 wnioskodawca oświadcza, czy złożył wniosek o udzielenie krajowej oceny technicznej w innej jednostce oceny technicznej, jeśli tak należy wskazać w której. Ostatnim elementem wniosku jest podpis. Wniosek powinien zostać podpisany przez prezesa/dyrektora/właściciela firmy wnioskującej. Osoby te powinny być wymienione w dokumencie KRS. Dopuszczalny jest podpis innego przedstawiciela firmy, ale wymaga to dodatkowego upoważnienia od prezesa/dyrektora/właściciela firmy do zawierania zobowiązań finansowych, wówczas wymagany jest również podpis głównego księgowego. Należy również pamiętać o podaniu daty i miejsca sporządzenia wniosku. 3. Część B Oświadczenie Wnioskodawcy/wymagany załącznik W części B wnioskodawca powinien zadeklarować (poprzez zaznaczenie jednej z trzech poniższych opcji), czy wyrób budowlany wymieniony w pkt. 7 i 8: nie jest objęty obowiązującą Aprobatą Techniczną; jest objęty obowiązującą Aprobatą Techniczną o numerze; nie jest w pełni objęty obowiązującą Aprobatą Techniczną o numerze. Kolejnym etapem postępowania w sprawie wydania krajowej oceny technicznej jest ocena formalna wniosku, która polega na sprawdzeniu poprawności wypełnienia wniosku i kompletności dołączonych załączników. Czynności związane z oceną wniosku to: 4. 3. O C E N A F O R M A L N A W N I O S K U sprawdzenie poprawność wypełnienia wniosku,
identyfikacja wyrobu, sprawdzenie kompletności dokumentacji, ustalenie kategorii wyrobu. W przypadku negatywnej oceny wniosku wnioskodawca zostaje pisemnie powiadomiony o stwierdzonych brakach, uchybieniach i niezgodnościach i odmowie wszczęcia postępowania. W przypadku pozytywnej oceny wniosku Jednostka Oceny Technicznej CNBOP-PIB w terminie miesiąca od daty wpływu wniosku powiadamia pisemnie wnioskodawcę o zasadności wszczęcia postępowania w sprawie wydania krajowej oceny technicznej. W przypadku gdy złożona dokumentacja jest niewystarczająca do dokonania wstępnej oceny wniosku wnioskodawca zostaje dodatkowo powiadomiony o konieczności jego uzupełnienia. Czas wstępnej oceny wniosku zostaje wydłużony o okres niezbędny do uzupełnienia dokumentów. Ostatnim krokiem w ramach oceny formalnej wniosku jest podpisanie z wnioskodawcą umowy o przeprowadzenie postępowania w sprawie wydania krajowej oceny technicznej. Przejście do kolejnego etapu następuje po dostarczeniu do CNBOP-PIB podpisanej umowy i dokonaniu płatności za zakończony etap. Na tym etapie postępowania Jednostka Oceny Technicznej CNBOP-PIB analizuje merytorycznie wniosek i załączniki, w tym dostępne wyniki badań wyrobu oraz: ustala zespół właściwości technicznych i właściwości użytkowych wyrobu oraz ich wymagany poziom, 4. 4. A N A L I Z A D O K U M E N TAC J I I O P R A C O WA N I E S TA N O W I S K A ustala odpowiedni zakres (wykaz) własności i właściwości użytkowych wyrobów, których spełnienie powinno być udokumentowane, przeprowadza analizę ryzyka przez określenie możliwych zagrożeń i korzyści związanych ze stosowaniem ocenianego wyrobu budowlanego przy wykonywaniu robót budowlanych, ustala na podstawie analizy ryzyka, kryteria techniczne do oceny właściwości użytkowych wyrobu budowlanego w odniesieniu do zasadniczych charakterystyk wynikających z przepisów techniczno-budowlanych i zasad wiedzy technicznej, określa metody oceny wyrobu budowlanego przez zaprojektowanie i walidację odpowiednich metod badań i obliczeń do oceny właściwości użytkowych odnoszących się do zasadniczych charakterystyk, z uwzględnieniem aktualnego stanu wiedzy technicznej, określa na podstawie analizy i oceny procesu produkcyjnego wyrobu budowlanego, wymagania w odniesieniu do zakładowej kontroli produkcji w celu zapewnienia stałości właściwości użytkowych wyrobu budowlanego w procesie produkcyjnym tego wyrobu, ustala rodzaj, przedmiot i metody ewentualnych dodatkowych badań laboratoryjnych wyrobu wraz ze zwięzłym uzasadnieniem konieczności ich wykonania,
ustala zakres i przedmiot ewentualnych dodatkowych uzasadnień obliczeniowych, dodatkowych danych, sprawozdań oraz certyfikatów, atestów, dopuszczeń i opinii, w tym wynikających z odrębnych przepisów, ponadto wskazuje właściwe laboratorium do wykonania badań, ustala konieczność oględzin wyrobu w miejscu jego produkcji/zainstalowania, ustala właściwy dla wyrobu system oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych. Po wykonaniu powyższych czynności, w przypadku gdy do oceny właściwości użytkowych wyrobów konieczne jest wykonanie dodatkowych badań i/lub przedstawienie dodatkowych dokumentów, opracowywane jest pisemne stanowisko w/s wniosku, w którym CNBOP-PIB określa: rodzaj, przedmiot, metody i zakres dodatkowych badań, obliczeń i klasyfikacji wraz ze zwięzłym uzasadnieniem ich wykonania, zakres i przedmiot dodatkowych dokumentów i informacji (dodatkowych danych, sprawozdań oraz certyfikatów, atestów i opinii) wynikających z odrębnych przepisów, właściwe laboratorium do wykonania ww. badań. Po otrzymaniu stanowiska, stosownie do jego treści, wnioskodawca zobowiązany jest do uzupełnienia wniosku o wymagane wyniki badań, obliczenia, klasyfikacje i dokumenty w celu dalszego procedowania wniosku. Przejście do kolejnego etapu wiąże się, z dokonaniem płatności przez wnioskodawcę za wykonane czynności związane z opracowaniem stanowiska. 4. 5. W Y DA N I E K R A J O W E J O C E N Y T E C H N I C Z N E J W ramach tego etapu Jednostka Oceny Technicznej CNBOP-PIB dokonuje analizy sprawozdań z ewentualnych dodatkowych badań laboratoryjnych, dodatkowych uzasadnień obliczeniowych, danych, certyfikatów, atestów, dopuszczeń i opinii wynikających z odrębnych przepisów, wyników oględzin wyrobu jw. Etap ten obejmuje ponadto następujące czynności: ocenę techniczną przydatności wyrobu na podstawie wniosku, dokumentów i wyników oględzin wyrobu jw.; przygotowanie i rozliczenie faktury końcowej za przeprowadzenie postępowania wg cennika CNBOP-PIB; opracowanie projektu roboczego krajowej oceny technicznej, zawierającego m. in.: szczegółowy opis wyrobu objętego KOT, zamierzone zastosowanie wyrobu budowlanego, wymagania w zakresie właściwości użytkowych wyrobu budowlanego i metod ich oceny, wskazanie krajowego systemu oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych odpowiedniego dla wyrobu i jego zamierzonego zastosowania, szczegółowe wymagania dla systemu zakładowej kontroli produkcji wyrobu budowlanego. weryfikacja projektu krajowej oceny technicznej, korekta normalizacyjna i formalna, redakcja ostatecznej wersji,
opracowanie graficzne i druk krajowej oceny technicznej, ustalenie terminu ważności oraz akceptacja i podpis Kierownika Jednostki Oceny Technicznej, przesłanie Głównemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego informacji o udzielonej krajowej ocenie technicznej, dodanie informacji do wykazu wydanych krajowych ocen technicznych, przekazanie wnioskodawcy Krajowej Oceny Technicznej (po dokonaniu opłaty za fakturę końcową związaną z wydaniem KOT). CNBOP-PIB zostało wyznaczone jako jednostka oceny technicznej przez Ministra Infrastruktury i Budownictwa decyzją nr 1/JOT/WB/16 z dnia 22 czerwca 2016 r. w zakresie grup wyrobów stałe urządzenia przeciwpożarowe (wyroby do wykrywania i sygnalizacji pożaru, wyroby do kontroli rozprzestrzeniania ciepła i dymu oraz tłumienia wybuchu, systemy ewakuacyjne) oraz kable zasilające, sterujące i komunikacyjne. Wykaz wyrobów, dla których CNBOP-PIB wydaje Krajowe Oceny Techniczne podano w tabeli 1. 4. 5. 1. W Y R O B Y, D L A K TÓ R YC H C N B O P - P I B W Y D A J E K R A J O W E O C E N Y T E C H N I C Z N E Tabela 1. Wykaz wyrobów, dla których CNBOP-PIB wydaje krajowe oceny techniczne Katergoria Grupa wyrobów/wyrób wyrobu (1, 2, 3, 4) * 1 2 3 Stałe urządzenia przeciwpożarowe (wyroby do wykrywania i sygnalizacji pożaru, wyroby do kontroli rozprzestrzeniania ciepła i dymu oraz tłumienia wybuchu, systemy ewakuacyjne) Nr grupy wyrobów Grupa główna 10 Podgrupy Podgrupa wyrobów 01 Systemy sygnalizacji pożarowej zestawy zestawy sygnalizacyjno-alarmowe 3, 4 zestawy sygnalizacji pożarowej 3, 4 systemy alarmowe 3, 4 systemy transmisji alarmów pożarowych 3, 4 02 Systemy sygnalizacji pożarowej elementy składowe czujki pożarowe 2, 3 urządzenia sterujące i sygnalizujące 3** urządzenia transmisji alarmów 3 izolatory zwarć 1 urządzenia alarmowe 2, 3 źródła zasilania 2, 3 urządzenia wejścia/wyjścia 2 ręczne ostrzegacze pożarowe 1, 2 panele obsługi dla straży pożarnej 3 urządzenia zdalnej sygnalizacji i obsługi 3
Nr grupy wyrobów Grupa wyrobów/wyrób Katergoria wyrobu (1, 2, 3, 4) * 1 2 3 gniazda montażowe elementów liniowych 1 wskaźniki zadziałania 2 03 Autonomiczne czujki pożarowe, autonomiczne czujki tlenku węgla, źródła zasilania 2, 3 04 Systemy tłumienia i gaszenia pożaru zestawy hydranty wewnętrzne 3, 4 instalacje hydrantowe suche i nawodnione 3, 4 zestawy instalacji tryskaczowych, zraszaczowych i mgły wodnej 3, 4 zestawy gaśnicze pianowe 3, 4 zestawy gaśnicze proszkowe 3, 4 zestawy gaśnicze gazowe (w tym systemy gaśnicze z CO2) 3, 4 zestawy gaśnicze aerozolowe 3, 4 zestawy do gaszenia iskier 3, 4 zestawy do redukcji stężenia tlenu 3, 4 05 Systemy tłumienia i gaszenia pożaru elementy składowe hydranty zewnętrzne 2 czujniki/przełączniki przepływu wody 1 czujniki/przełączniki ciśnienia 1 zawory pożarowe hydrantowe 2 przyłącza dla straży pożarnej 1 pompy pożarowe i zespoły pomp pożarowych 2 dla pomp, 3 lub 4 dla zespołu pomp pożarowych dysze/tryskacze/zraszacze/elementy wylotowe 1 zespoły zaworów kontrolno-alarmowych wodnych 2, 3 zespoły zaworów kontrolno-alarmowych powietrznych 2, 3 zespoły zaworów wzbudzających 2, 3 pobudzacze 1 zespoły zaworów zbiorników ciśnieniowych i ich urządzenia wyzwalające 2, 3 zawory kierunkowe i ich urządzenia wyzwalające 2 nieelektryczne urządzenia blokujące 2 łączniki elastyczne 2 ciśnieniomierze i łączniki ciśnienia 1, 2 mechaniczne urządzenia wagowe 2 zawory zwrotne i jednokierunkowe 2 urządzenia sterujące i sygnalizujące 3** źródła zasilania 2, 3 dozowniki środka pianotwórczego 2, 3 prądownice pianowe 1, 2 pompy instalacji wodociągowych przeciwpożarowych 2 łączniki elastyczne wężowe 2 złącza rowkowe do rur 1
Nr grupy wyrobów Grupa wyrobów/wyrób Katergoria wyrobu (1, 2, 3, 4) * 1 2 3 kształtki rowkowe do rur 1 systemy rurowe z tworzyw sztucznych 2 zawory i zasuwy wlotowe 2 uchwyty i zestawy mocowania przewodów rurowych 1 zawory ograniczania i regulacji ciśnienia 2 zbiorniki środków gaśniczych 3 kolektory wlotowe i rozdzielcze 2 filtry 1 panele obsługi dla straży pożarnej 3 06 Systemy zabezpieczenia przed wybuchem zestawy 3, 4 07 Systemy zabezpieczenia przed wybuchem elementy składowe czujki 2, 3 urządzenia tłumiące 2, 3 czujniki wybuchu 1, 2 wyroby odciążające 2, 3 urządzenia sterujące i sygnalizujące 3** źródła zasilania 2, 3 panele obsługi dla straży pożarnej 3 08 Systemy kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła zestawy zestawy do odprowadzania dymu i ciepła 3, 4 zestawy do różnicowania ciśnienia 3, 4 zestawy do sterowania odcięciami przeciwpożarowymi 3, 4 09 Systemy kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła elementy składowe kurtyny dymowe 1, 2 klapy przeciwpożarowe 1, 2 przewody 1, 2 wentylatory mechaniczne, 2 klapy dymowe 1, 2 klapy odciążające 1, 2 sterownicze urządzenia sterujące 3** panele obsługi dla straży pożarnej 3 ręczne przyciski oddymiania 1, 2 źródła zasilania 2 siłowniki liniowe 2 siłowniki obrotowe 2 przepustnice do napływu powietrza kompensacyjnego 2 czujniki ciśnienia 2 10 Systemy ewakuacyjne zestawy systemy awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego 3, 4 systemy zarządzania otwarciem wyjść na drogach ewakuacyjnych 3, 4 zestawy do ewakuacji 3, 4 11 Systemy ewakuacyjne elementy składowe
Nr grupy wyrobów Grupa wyrobów/wyrób Katergoria wyrobu (1, 2, 3, 4) * 1 2 3 urządzenia sterujące i sygnalizujące 3** źródła zasilania 2 urządzenia wykonawcze 2 interfejsy przejść kontrolowanych 2 oprawy oświetleniowe do oświetlenia awaryjnego 2 panele obsługi dla straży pożarnej 3 rękawy ratownicze 2 12 Przeciwpożarowe wyłączniki prądu zestawy 2 13 Przeciwpożarowe wyłączniki prądu elementy składowe urządzenia uruchamiające 2 urządzenia sygnalizujące 2 urządzenia wykonawcze 2 Grupa główna 37 Kable zasilające, sterujące i komunikacyjne Podgrupy Podgrupa wyrobów 01 Przewody i kable do urządzeń przeciwpożarowych (zasilania, sterujące, komunikacyjne) 1 02 Osłony do ochrony kabli zasilających, kabli sterujących i kabli komunikacyjnych 2 03 Zespoły kablowe 3 * 1 wyrób stanowiący proste rozwiązanie konstrukcyjne, przeznaczony (na ogół) do wykonania jednej funkcji lub prosty typoszereg, całkowicie jednolity konstrukcyjnie. 2 wyrób stanowiący złożone rozwiązanie kontrukcyjne, przeznaczony (na ogół) do wykonania kilku funkcji. 3 wyrób stanowiący bardzo złożone rozwiązania konstrukcyjne, przeznaczony (na ogół) do wykonania kilku funkcji. Typoszeregi i zestawy wyrobów umożliwiające tworzenie zespołów funkcjonalnych o zróżnicowanych cechach użytkowych. 4 wyrób złożony (system, zestaw), stanowiący specjalne rozwiązanie konstrukcyjne lub wyrób o cechach, jak dla wyrobu kategorii 3, dla którego dostarczono dodatkowo bardzo obszerną dokumentację. ** - w przypadku gdy urządzenia sterujące mają zastosowanie w więcej niż jednym systemie, np. kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła oraz sterowania zespołami pomp lub posiadają więcej niż jedną funkcjonalność wyrób można zaliczyć do grupy 4 CNBOP-PIB zastrzega sobie prawo: dokonania zmian wykazu grup wyrobów/wyrobów wynikających z warunków wydawania krajowych ocen technicznych, o których mowa w pkt. 1 Informatora o krajowych ocenach technicznych, dokonania zmian kategorii wyrobu, jeżeli w wyniku dokonanej oceny wniosku podana w tablicy kategoria okaże się nieadekwatna do stopnia złożoności wyrobu i przedstawionej dokumentacji. Źródło: Opracowanie własne na podstawie załącznika 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. 2016 poz. 1966). 5. P O D S U M O WA N I E Celem niniejszego standardu było przedstawienie sposobu przeprowadzenia postępowania mającego na celu udzielenie krajowej oceny technicznej. Wskazano również podstawy prawne regulujące obowiązek uzyskania KOT oraz sposobu jej uzyskania.
Aby wprowadzić wyrób budowlany do obrotu należy go oznakować znakiem budowlanym. Uzyskanie krajowej oceny technicznej jest pierwszym krokiem w tym procesie. Producent, którego wyrób budowlany do dnia 31 grudnia 2016 r. nie był objęty obowiązkiem znakowania znakiem budowlanym, ma czas na uzyskanie wszystkich aktualnie wymaganych dokumentów do 30 czerwca 2018. W okresie przejściowym, na jednym poziomie będą obowiązywać krajowe oceny techniczne i aprobaty techniczne dla wyrobów nieobjętych polską normą wyrobu. Wprowadzanie wyrobów budowlanych na rynek wiąże się z uzyskaniem odpowiednich dokumentów, kolejność i rodzaj ich uzyskiwania ilustruje poniższy schemat. Ryc. 2. Dokumenty obowiązujące w okresie przejściowym Źródło: J. Zboina, G. Mroczko, Zmiany krajowych dokumentów certyfikacyjnych, Ochrona Przeciwpożarowa 2016, 4(58), s. 25. 6. L I T E R AT U R A Mroczko G., Znaczenie Aprobat Technicznych dla bezpeczeństwa pożarowego obiektów budowlanych, BiTP Vol. 24 Issue 4, 2011, pp. 8793. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. 2016 poz. 1966). Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie krajowych ocen technicznych (Dz. U. 2016 poz. 1968). Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 305/2011 z dnia 09.03.2011 r. ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylające dyrektywę Rady 89/106/EWG. Standard CNBOP-PIB-0016:2015 Wzory aktualnych dokumentów wydawanych przez Jednostkę Certyfikującą CNBOP-PIB oraz Jednostkę Certyfikującą Usługi CNBOP-PIB.
Standard CNBOP-PIB 0025:2015 Zakładowa Kontroli Produkcji (ZKP) wymagania. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. 2004, nr 92, poz. 881 z późn. zm). Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych, ustawy Prawo budowlane oraz ustawy o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych oraz ustawy o systemie oceny zgodności (Dz. U. 2015, nr 0 poz. 1165). Zboina J., Mroczko G., Zmiany krajowych dokumentów certyfikacyjnych, Ochrona Przeciwpożarowa 2016, 4(58), s. 25. 7. D Z I A Ł A L N O Ś Ć Z A K Ł A D U O C E N T E C H N I C Z N YC H C N B O P - P I B Europejskie i Krajowe Oceny Techniczne Na podstawie decyzji Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa nr 1/JOT/WB/16 Zakład Ocen Technicznych CNBOP-PIB jako organ upoważniony do pełnienia funkcji jednostki oceny technicznej (JOT) wydaje europejskie oceny techniczne oraz (w myśl art. 9 ust. 2 pkt. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych, ustawy Prawo budowlane oraz ustawy o systemie oceny zgodności) krajowe oceny techniczne, w niżej podanym zakresie (szczegółowy zakres wyrobów, na które wydawane są krajowe oceny techniczne patrz rozdz. 4.5.1 niniejszego standardu). Tabela 2. Grupa wyrobów wg. załącznika 1 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. Grupa wyrobów Stałe urządzenia gaśnicze (wyroby do wykrywania i sygnalizacji pożaru, stałe urządzenia gaśnicze, wyroby do kontroli rozprzestrzeniania ognia i dymu oraz tłumienia wybuchu) Kod Grupy Kable zasilania, sterujące i komunikacyjne 37 Źródło: Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. 10 Opinie techniczne CNBOP-PIB dla wyrobów i zestawów wyrobów Zakład Ocen Technicznych wydaje Opinie Techniczne CNBOP-PIB dla wyrobów i zestawów wyrobów jak niżej: systemów sygnalizacji pożarowej, dźwiękowych systemów ostrzegawczych, systemów kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła, przewodów i kabli do instalacji przeciwpożarowych, zespołów kablowych, stałych urządzeń gaśniczych w zakresie deklarowanych dodatkowych właściwości i funkcjonalności (nie będących w zakresie norm, aprobat technicznych, ocen technicznych lub przewyższających poziom wymagań określonych w tych specyfikacjach technicznych); sprzętu pożarniczego i ratowniczego dla wyrobów nie podlegających obowiązkowej ocenie wg przepisów krajowych i europejskich (certyfikacji, dopuszczeniu).
Ryc. 3. Wzór znaku Opinia Techniczna CNBOP-PIB Źródło: Strona internetowa Zakładu Ocen Technicznych CNBOP-PIB. Testowanie wyrobów innowacyjnych Procedura testowania wyrobów innowacyjnych, prowadzona przez Zakład Ocen Technicznych CNBOP-PIB ma na celu ocenę przydatności do stosowania w działaniach ratowniczo-gaśniczych wyrobów nieobjętych obowiązkiem uzyskania dopuszczenia do użytkowania, zgodnie z art. 7 ustawy z dn. 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2013 r., nr 0, poz. 1340 z późn. zm.). Po przeprowadzeniu testowania wyrobu z wynikiem pozytywnym, producent otrzymuje: rekomendację do stosowania w ochronie przeciwpożarowej dotyczy wyrobów niepodlegających obowiązkowi dopuszczenia. Rekomendacja jest udzielana na czas nieokreślony; opinię przydatności do stosowania w ochronie przeciwpożarowej dotyczy wyrobów podlegających obowiązkowi dopuszczenia. Opinia jest udzielana na czas określony 3 lat i zawiera zastrzeżenie, że wyrób podlega obowiązkowi dopuszczenia do użytkowania. Ryc. 4. Wzór znaku Testowanie Rekomendacja Źródło: Opracowanie własne. Ryc. 5. Wzór znaku Testowanie Opinia Źródło: Opracowanie własne.
CENTRUM NAUKOWO-BADAWCZE OCHRONY PRZECIWPOŻAROWEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY D A N E K O N TA K T O W E ul. Nadwiślańska 213 05-420 Józefów k/otwocka tel. +48 22 789 11 11 fax: +48 22 769 33 56 e-mail: cnbop@cnbop.pl Z A K Ł A D O C E N T E C H N I C Z N YC H C N B O P - P I B tel. +48 22 769 32 92 e-mail: da@cnbop.pl C E N T RU M O B S Ł U G I K L I E N TA C N B O P - P I B tel. +48 22 789 33 45 e-mail: cok@cnbop.pl www.cnbop.pl