2 2 4 4 9 2 PROJEKT KONKURSOWY : KONCEPCJA ZAGOSPODAROWANIA PLACU MIEJSKIEGO ORAZ TERENU wzdłuż KOLEJKI WASKOTOROWEJ W CZARNEJ BIALOSTOCKIEJ
Spis treści: I. Koncepcja urbanistyczna 1. Pomysł 1.1. Analiza funkcji 2. Charakterystyka terenu 2.1. Kontekst historyczny miasta 2.2. Granice opracowania 2.3. Uwarunkowania komunikacyjne 3. Planowane zagospodarowanie terenu 3.1. Założenie projektu 3.2. Rozwiązania komunikacyjne 3.3. Rozwiązania funkcjonalno - przestrzenne II. Opis techniczny 1. Rozwiązania konstrukcyjno - budowlane 1.1. Rodzaje nawierzchni 1.2. Użyte materiały 1.3. Konstrukcja obiektu architektonicznego i małej architektury 2. Dostępność dla osób niepełnosprawnych 1
I. Koncepcja urbanistyczna 1. Pomysł W celu podkreślenia znaczenia opracowywanego terenu, stworzyłyśmy szlak turystyczny, który miałby przebiegać przez atrakcyjne i przyciągające turystów miejsca trzech miast: Supraśla, Czarnej Białostockiej oraz Czarnej Wsi Kościelnej, a także naturalnych walorów lasów w Puszczy Knyszyńskiej. Na mapie zaznaczono linią kropkowaną w kolorze czarnym szlak turystyczny, natomiast linia różowa przedstawia przebieg kolejki wąskotorowej. Założeniem projektowym było stworzenie czytelnego i unikatowego układu urbanistycznego łączącego Plac Miejski z terenami wzdłuż kolejki wąskotorowej oraz z Urzędem Miejskim, w taki sposób, aby nowo zaprojektowana przestrzeń stała się wizytówką Czarnej Białostockiej i atrakcyjnym obszarem dla przyjezdnych. Zależało nam, by wykreować ciekawą i funkcjonalną przestrzeń publiczną dla mieszkańców miasta, której dotychczas brakowało. 2
Pomysłem na formę założenia urbanistycznego było nawiązanie do linii torów kolejki wąskotorowej oraz wyznaczenie głównej części placu na osi budynku urzędu miejskiego. Wyznaczone linie płynnie przechodzą na drugą stronę ulicy Torowej łącząc posadzką dwa place- główny przed urzędem miejskim oraz ten przed projektowanym budynkiem informacyjnym. Do głównych linii analogicznie zostały zaprojektowane obłe kształty występujące konsekwentnie na całej długości opracowanego terenu, wyznaczając miejsca o różnym przeznaczeniu terenu. Na danym obszarze zostały wyznaczone punkty pełniące ważne funkcje, dominujące w przestrzeni. 1.1. Analiza funkcji Opracowany teren jest uporządkowaną przestrzenią publiczną z wydzielonymi funkcjami: informacyjną - Centrum Informacji Turystycznej, wystawienniczą panele umieszczone na zielonych ścianach przebiegających w miejscach przysłaniających nieciekawą architekturę otoczenia, rekreacyjną -siłownie plenerowe, integracyjną - plac zabaw dla dzieci, miejsce do gry w szachy, przestrzeń przeznaczona na pikniki, oraz relaksacyjną - stworzenie przestrzeni odpoczynku. 2. Charakterystyka terenu Obecnie teren objęty konkursem nie jest w żaden sposób zagospodarowany. Na obszarach sąsiadujących z kolejką oraz placem występuje zabudowa usługowa oraz mieszkaniowa- silnie zróżnicowane pod względem architektonicznym. W projekcie został podkreślony dominujący wpływ Urzędu Miejskiego w przestrzeni. 2.1. Kontekst historyczny miasta Czarna Białostocka jest miastem położonym w województwie podlaskim, otoczonym Puszczą Knyszyńską. Silny rozwój miasta przypisuje się od roku 1952, kiedy to powstała Fabryka Maszyn Rolniczych, czego konsekwencją była budowa Zakładowego Osiedla Robotniczego. W 1962 roku Czarna Białostocka otrzymała prawa miejskie i swą obecną nazwę, zmienioną z Czarnej Wsi Osady. 2.2. Granice opracowania 3
Teren objęty konkursem jest ograniczony od zachodu przejazdem kolejowym przy ulicy Fabrycznej oraz Kościelnej, od wschodu ulicą J. Piłsudskiego. Koncepcja zagospodarowania Placu Miejskiego to przestrzeń między ulicą od wschodu J. Słowackiego, od południa Torową, od zachodu zabudową mieszkaniową oraz od północy A. Mickiewicza. 2.3. Uwarunkowania komunikacyjne Obecnie działkę przecinają ulice Garażowa, Torowa, H. Sienkiewicza oraz J. Piłsudskiego, przy których zaprojektowane zostały ciągi piesze. 3. Planowane zagospodarowanie terenu Nowa przestrzeń została zaprojektowana tak, aby strefa kultury i rekreacji współdziałały ze sobą oraz zachęcały mieszkańców do bycia aktywnymi w życiu społecznym. Plac Miejski powstał na osi Urzędu Miejskiego nawiązując formą do torów kolejki wąskotorowej. W głównej części wykreowano przestrzeń przeznaczoną na wydarzenia kulturalne z zaprojektowanymi miejscami siedzącymi i wodą podkreślającą koncepcje. Plac miejski uzupełniony został o nowatorską i ciekawą małą architekturę miejską. Są nią formą przypominające ptasie gniazda- miejsca spotkań i odpoczynku, które tworzą miejsca siedzące rozszerzone o ciekawy detal kopuły, która stwarza bardziej przyjazne i kameralne warunki integracyjne oraz osłania przed działaniem warunków atmosferycznych- deszcz, śnieg, wiatr, słońce. Zostały one zaprojektowane w dwóch rozmiarach. Mniejsze pełniące funkcję mebli miejskich, stanowiących miejsca usługowe, spotkań, odpoczynku oraz większe, w których przewidujemy organizowanie imprez, warsztatów, wystaw rękodzieła ludowego. Wzdłuż kolejki wąskotorowej został zaprojektowany ciąg pieszy oraz ciąg rowerowy uzupełnione o przestrzenie zielone. Wzdłuż tych ciągów utworzone zostały ławki, miejsca na panele wystawiennicze oraz punkty odpoczynku, których miejsca wyznacza projekt małej architektury- drzewa. Mebel miejski drzewa wskazuje punkty na naszej mapie turystycznej w których można odpocząć bądź schować przed uciążliwymi warunkami atmosferycznymi, okalają go miejsca siedzące oraz stojaki na rowery Na granicach działki znajdują się zielone ściany z panelami wystawowymi, które mają wytyczać granicę ciągu rekreacyjnego jako naturalny mur. Kolejną przyczyną takiego rozwiązania jest zbyt różnorodna architektura otoczenia, której tym zastosowaniem chciałyśmy nadać porządek i spójność wizualną w projekcie. Ciąg pieszo- rowerowy spójnie się łączy, przenika i rozdziela nawierzchnie poprzez betonową, kremową linię w posadzce, która rozpoczyna się na schodach głównego placu i ciągnie przez cały zakres opracowania. Ciąg zawiera także przestrzenie przeznaczone dla dzieci- place zabaw, starszych osób- miejsca do gry w szachy, miejsca odpoczynku, siłowania plenerowa oraz miejsca piknikowe dla rodzin. W naszym opracowaniu przedstawiłyśmy również propozycję obiektu kubaturowego- Centrum Informacji Turystycznej, w którym umieściłyśmy punkt informacyjny, toalety, sale wystawowe oraz kawiarnię. 4
3.2. Rozwiązania komunikacyjne Rozwiązania komunikacyjne są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania przestrzeni, dlatego wzdłuż kolejki wąskotorowej zostały zaprojektowane dwa ciągi: pieszy i rowerowy na całej długości opracowywanego terenu. Obsługę komunikacyjną Urzędu Miejskiego zapewnia ulica J. Słowackiego z wjazdem z ulicy Torowej dochodząca do ulicy A. Mickiewicza. Ponadto zostały wydzielone prostopadle do ulicy miejsca parkingowe: przy ulicy A. Mickiewicza dla pracowników 45 miejsc postojowych i 3 przeznaczone dla osób niepełnosprawnych; przy ulicy J. Słowackiego dla interesantów 10 miejsc w tym 2 dla osób niepełnosprawnych oraz przy nowo powstałej ulicy obsługującej klientów Centrum Informacji Turystycznej i mieszkańców 27 i 3 miejsca postojowe dla osób niepełnosprawnych. 3.3. Rozwiązania funkcjonalno - przestrzenne W bliskim sąsiedztwie obszaru objętego konkursem znajduje się zabudowa mieszkaniowa z tego względu powstała przestrzeń dla rodzin, więc zarówno dla dzieci jak i dla starszych osób, czyli place zabaw oraz miejsca do gier w szachy, miejsca piknikowe oraz siłownie plenerowe. Na obszarze dookoła naszego terenu znajdują się budynki usługowe, wcześniej wspomniane mieszkaniowe, produkcyjne, infrastruktury technicznej oraz magazynowe/garaże. II. Opis techniczny 1. Rozwiązania konstrukcyjno - budowlane 1.1. Rodzaje nawierzchni W projekcie zostały użyte różne rodzaje nawierzchni dla podkreślenia odrębnych funkcji terenu. Ciąg pieszy wzdłuż kolejki wąskotorowej wykonany został z płyt betonowych w kształcie pęknięć w kolorze jasnoszarym. Natomiast ciąg rowerowy to asfalt z warstwą nawierzchnią Microdeck w kolorze czerwonym. Główną przestrzeń na placu w kształcie okręgu, linie łączące cały projekt oraz ławki dookoła placu zaprojektowano jako beton w kolorze kremowym. Pozostałą nawierzchnią na placu jest kostka brukowa granitowa w kolorze szarym. Powierzchnie dookoła Urzędu Miejskiego oraz Centrum Informacji Turystycznej oraz wzdłuż ciągów są wykonane z płyt chodnikowych, sześciokątnych, betonowych, w kolorze ciemnoszarym. W okręgach, gdzie są urządzenia do zabaw dla dzieci znajduje się kolorowa nawierzchnia poliuretanowa, która amortyzuje potencjalny upadek. 1.2. Użyte materiały Najbardziej innowacyjnym materiałem wykorzystanym w projekcie jest ETFE. Jest to tworzywo sztuczne na bazie fluoru, który jest w pełni biodegradowalny. Jego właściwościami 5
są odporność na zmienne warunki atmosferyczne oraz ochrona przed hałasem. W projekcie został użyty ze względu na nieporównywalnie efektywniejsze, łatwiejsze i tańsze wykonane niż ze szkła. Ogromną zaletą ETFE są niskie koszty eksploatacji. Kolejnym materiałem jest drewno, które jako surowiec naturalny jest ekologiczny oraz w pełni odnawialny. Zaletami użycia drewna są wytrzymałość, brak jakichkolwiek szkodliwych oddziaływań na organizm ludzki, łatwość w obróbce (sosna) oraz tania realizacji kostrukcji. Ostatnim materiałem wykorzystanym w projekcie jest beton, czyli mieszanka spoiwa i kruszywa. Właściwościami kompozytu są wytrzymałość, plastyczność oraz łatwa dostepność. Również zaletą wykorzystania tego materiału jest tania realizacja. 1.3. Konstrukcja obiektu architektonicznego i małej architektury Centrum Informacji Turystycznej to budynek wykonany w konstrukcji słupoworyglowej. Betonowe słupy są obłożone z zewnątrz drewnianą okładziną. Elewacje tworzą przeszklone ściany kurtynowe, które doświetlają ekspozycję wystawienniczą i pokazują ją również od zewnątrz. Na drugim piętrze stworzona została duża antresola wraz z kawiarnią, aby podkreślić walory estetyczne i funkcjonalne budynku. 6
Mebel miejski w kształcie gniazda tworzą siedzące miejsca betonowe, przykryte drewnianym stelażem w kształcie gałęzi przymocowanym do nawierzchni betonowej. Okryty został folią ETFE chroniącą od czynników klimatycznych działających po jego zewnętrznej stronie. Kolejnym obiektem małej architektury jest zaprojektowane drzewo wykonane na stelażu z betonowego słupa, mocowanego do posadzki. Obłożone zostało oryginalną formą wykonaną z drewna w kolorze białym oraz pokryte ochronną folią ETFE. 7
2. Dostępność dla osób niepełnosprawnych Cały obszar został dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych, między innymi poprzez redukuję krawężników, zapewnienie pełnej dostępności oraz zaprojektowaniu 2 miejsc parkingowych dla osób niepełnosprawnych na ulicy J. Słowackiego oraz po 3 na ulicy A. Mickiewicza i nowo powstałej przy budynku informacyjnym. W Centrum Informacji Turystycznej znajduję się winda, toaleta dla niepełnosprawnych oraz odpowiednie wymiary przestrzeni, by osoba na wózku mogła sie wygodnie poruszać. 8