Koncepcja Zagospodarowania Placu Miejskiego oraz terenu wzdłuż kolejki wąskotorowej w Czarnej Białostockiej. Zielone serce Miasta

Transkrypt

1 Koncepcja Zagospodarowania Placu Miejskiego oraz terenu wzdłuż kolejki wąskotorowej w Czarnej Białostockiej Zielone serce Miasta

2 Spis treści 1. Idea projektowa Założenia projektowe Cel i zakres projektu Rozwiązania przestrzenne Kompozycja urbanistyczna Komunikacja Program funkcjonalno-przestrzenny Rozwiązania architektoniczno-konstrukcyjne Projektowane obiekty kubaturowe Zieleń Nawierzchnie Proponowane zmiany w Miejscowym planie Zagospodarowania Przestrzennego... 9

3 1. Idea projektowa Koncepcja zagospodarowania terenu Zielone serce miasta została oparta na lokalnych warunkach przyrodniczych oraz bogatej historii miasta Czarna Białostocka. Proces rozwoju osadnictwa bazujący na gospodarce miejscowymi zasobami naturalnymi przyczynił się do zaistnienia w krajobrazie żadko spotykanych form przestrzennych o wysokich wartościach kulturowych. Przemysł drzewny i związana z nim infrastruktura to istotny element kształtujący charakter obszru objętego opracowaniem. Ideą projektu jest podkreślenie znaczenia kolei wąskotorowej oraz wykożystanie jej potencjału do rozwoju i promocji miasta poprzez zintegrowanie jej terenów z ogólnomiejskim systemem terenów zieleni. Podstawą tego systemu i jego zielonym sercem jest nowoporojektowany plac miejski. Jego forma przestrzenna została oparta na prostym i funkcjonalnym układzie komunikacyjnym, a elementy wyposażenia zostały wkomponowane i połączone w spójną całość poprzez wykożystanie motywu opartego na strukturze drewna. Ten materiał odgrwa kluczową rolę jako element tożsamości lokalnej i dlatego został wielokrotnie wykożystany zarówno przy opracowywaniu elementów konstrukcyjnych jak i w formie twórczej inspiracji. 2. Założenia projektowe Podstawowym założeniem projektu jest ukształtowanie korytarza ekologicznego, o przebiegu wzdłuż linii kolejki z centralnym punktem w miejscu placu miejskiego, który połączy wnętrze miasta z otaczającą Puszczą Knyszyńską oraz stanie się osnową dla dalszego rozwoju zieleni miejskiej. Kluczową rolę pełni linia kolei wązkotorowej. Wyznacza ona bieg ścieżki pieszo - rowerowej i stanowi główną oś założenia. Projekt zakłada wznowienie działalności kolejki oraz lokalizację jej przystanku wraz z toważyszącą galerią historyczną w nowoprojektowanym centrum miasta. Plac miejski jest środkiem układu i jego najważniejszą częścią. Jego kompozycja bazuje na interakcji pomiędzy dwoma dominującymi obiektami, ratuszem i kościołem i stanowi punkt zbiegu dla otaczających elementów. Przedłużenie placu stanowią tereny zielone położone po drugiej stronie ulicy Torowej w sąsiedztwie kościoła. Istniejące wyposażenie terenu ( siłownia zewnętrzna ) zostaje zachowane i wzbogacone o nowy układ komunikacyjny i elementy zieleni. Kontynuację terenów zieleni stanowi parking publiczny, dla którego przyjęto indywidualną drogę dojazdową od strony ul. Sienkiewicza. Koncepcja realizuje założenia zawarte w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego wraz z proponowanymi zmianami opisanymi w rozdziale Cel i zakres projektu Celem projektu jest ukształtowanie wielofunkcyjnej przestrzeni publicznej, która odpowiada najważniejszym potrzebom społeczności lokalnej, podkreśla i promuje potencjał miejsca i stanowi wizytówkę miasta Czarna Białostocka. Zakres opracowania ma charakter wieloskalowy i został podzielony na trzy części: Skala miasta - obejmuje zagospodarowanie terenów wzdłuż linii kolei wąskotorowej w zakresie programu funkcjonalno - użytkowego, wyposażenia w elementy małej architektury oraz typologię roślinności z propozycją doboru gatunkowego. Skala kwartału - obejmuje zagospodarowanie placu miejskiego wraz z powiązaniem go z terenem zielonym w sąsiedztwie kościoła. Zakres obejmuje układ komunikacyjny, program funkcjonalno - użytkowy oraz elementy małej architektury wraz z zielenią towarzyszącą. Skala placu miejskiego - obejmuje szczegółową koncepcję zagospodarowania uwzględniającą układ komunikacyjny, rozwiązania techniczne i dobór materiałowy w zakresie nawierzchni, małej architektury oraz elementów oświetlenia. 3

4 4. Rozwiązania przestrzenne Podczas analizy istniejącej struktury miejskiej, uwidocznił się istotny wpływ linii kolei wąskotorowej na kompozycję przestrzenną. Teren ten stanowi oś do której nawiązuje otaczająca zabudowa. Wraz z ewolucją funkcji i wzrostem użytkowania terenu w celach mieszkaniowych pojawia się znaczne zapotrzebowanie na tereny zielone. Odpowiedzią na to zapotrzebowanie jest ukształtowanie ścieżki rekreacyjnej która dzięki swojej lokalizacji jest łatwo dostępna dla mieszkańców. Jej funkcja nie ogranicza się jedynie do elementu infrastruktury, lecz łączy w sobie różnorodność istniejących elementów przyrody i podkreśla jej piękno poprzez szeroki program rekreacyjny. Teren placu miejskiego stanowi punkt węzłowy systemu, zlokalizowane w jego obszarze obiekty użyteczności publicznej nadają mu specjalnego znaczenia i podkreślają jego rangę. Ma on charakter reprezentacyjny jednak jego układ przestrzenny stawia potrzeby użytkownika na priorytetowej pozycji. Oferowany bogaty program użytkowy zachęca do wizyty, spotkania, odpoczynku i jest przystosowany zarówno dla indywidualnego użytkownika jak i imprez masowych. 4.1 Kompozycja urbanistyczna Ze względu na istniejącą formę terenu oraz toważyszącą jej zabudowę kompozycja przestrzeni ma charakter osiowy. W ciągu kolejki rozlokowane zostały punkty węzłowe oznaczone elementami informacyjnymi. Wyznaczają one poszczególne strefy z różnorodnym programem użytkowym. Panel Informacyjny Znacznik odległości Aby podkreślić ich obecność w strukturze miasta oraz ułatwić orientację w terenie zaproponowano punktowe obsadzenia drzew o pokroju kolumnowym które przez swój orginalny charakter staną się miejscową dominantą. 4

5 Najważniejszym punktem węzłowym kompozycji jest nowoprojektowany plac miejski. Na jego formę przestrzenną silnie wpływają dwa dominujące obiekty: kościół i ratusz. W celu nawiązania dialogu pomiędzy budynkami, kompozycję placu oparto na ich osiach symetrii. Ukazują one główne kierunki, wiążą wzajemnie elementy i stanowią ramy kompozycyjne dla całości założenia. Tę podstawę uzupełnia prosty układ komunikacyjny. Wytycza on najkrótsze drogi dojścia do najważniejszych elementów oraz stanowi konstrukcję na której opierają się wszystkie elementy wyposażenia. To połączenie jest bardzo funkcjonalne jednak jego forma jest bardzo kontrastowa w perspektywie całego terenu opracowania. Aby przełamać geometryczność układu zainspirowano się teksturą drewna. Wprowadzenie słojów jako detalu nawierzchni oraz linii kierunkowej dla nasadzeń wprowadza balans w kompozycji i łączy ją z naturalnym przebiegiem ścieżki. 4.2 Komunikacja Dla terenu objętego opracowaniem podstawową arterią komunikacyjną jest linia kolejki wąskotorowej. Wyznacza ona oś do której odnoszą się pozostałe elementy układu. Komunikacja samochodowa koncentruje się w obrębie placu miejskiego. Teren opracowania przecina ulice Słowackiego i Torową. W obrębie ulicy Torowej zaproponowano przejście dla pieszych łączące kościół z placem i wyposażone w progi zwalniające w celu zapewnienia bezpieczeństwa. Miejsca parkingowe zostały rozlokowane zgodnie z ustaleniami Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego. Komunikacja rowerowa przebiega wzdłuż lini kolejki z przejściem rowerowym w rejonie placu miejskiego. Zagospodarowanie przewiduje miejsca postojowe dla rowerzystów, wyposażone w stojaki rowerowe, rozlokowane wzdłóż ścieżki. Główny ciąg pieszy biegnie równolegle do linii kolejki z rozgałęzieniem w centrum. Bieg ciągów pieszych w części centralnej założenia ma charakter geometryczny i wyznacza najkrótsze połączenia pomiędzy obiektami. 5

6 4.3 Program funkcjonalno-przestrzenny Funkcje terenu zostały przypożądkowane w taki sposób, aby w pełni podkreślić potencjał naturalny otoczenia. Mieszkańcy szukający odpoczynku znajdą tutaj bogaty program rekreacyjny. Jazdę na rowerze, jogging czy ćwiczenia siłowe umilą otoczone zielenią wnętrza miejskie. Obszar objęty opracowaniem został podzielony na siedem stref funkcjonalnych: Od strony zachodniej rozpościera się strefa rekreacji aktywnej gdzie oprócz ścieżki rowerowej oraz ciągu pieszego znajdują się tereny trawiaste które mogą być wykorzystane do ćwiczeń na wolnym powietrzu. Zaleca się usytuowanie wejścia na teren targowiska miejskiego od strony ścieżki tak aby umożliwić pracownikom i klientom korzystanie z terenów zielonych. Następną strefę stanowi parking publiczny. Przyjęto, iż powinien on posiadać własną drogę dojazdową oraz min 20% powierzchni biologicznie czynnej. W związku z tym, ograniczono liczbę miejsc parkingowych do 36. Obszar istniejącej siłowni zewnętrznej zachował swoją funkcję. Układ komunikacyjny został włączony do kompozycji placu miejskiego a istniejąca zieleń została wzbogacona nowymi nasadzeniami drzew liściastych oraz traw ozdobnych. Kluczową strefę stanowi plac miejski - Zielone serce miasta. Teren ten ma charakter reprezentacyjny i stanowi przedpole ekspozycji zarówno dla urzędu miasta jak i kościoła. Układ przestrzenny jest przystosowany do organizowania uroczystości państwowych oraz imprez masowych. Zaprojektowany budynek usługowy z kawiarnią lub lokalem małej gastronmii stanowi miejsce spotkań mieszkańców. Wraz z rozwojem działalności kolejki wąskotorowej, jest możliwe umieszczenie w budynku kasy biletowej. W sąsiedztwie obiektu zachowano fragment torowiska nie objęty ochroną konserwatorską. Przewidziano umieszczenie na nim wagonów z galerią historyczną oraz informacjami promocyjnymi. Część wschodnią opracowania zajmuje zielony korytarz. Został on podzielony na trzy odcinki. Roślinność stanowią gatunki ozdobne, drzewa owocowe oraz nasadzenia osłonowe. Poniższy szkic prezentuje przykładowe zagospodarowanie tego terenu jako pole piknikowe: 6

7 5. Rozwiązania architektoniczno-konstrukcyjne 5.1 Projektowane obiekty kubaturowe Projekt przewiduje budowę jednokondygnacyjnego budynku usługowego na terenie placu miejskiego. Rzut poziomy obiektu powinien zawierać się w formie rombu a jego oś powinna przebiegać równolegle do linii kolejki. Zaleca się wykorzystanie dachu budynku jako ogólnodostepnego tarasu widokowego. 5.1 Mała architektura Jako mebel miejski zaproponowano prostą konstrukcję stalowa z okładziną z desek modrzewiowych autoklawizowanych. Wykończenie zewnętrzne stanowi płyta betonowa. 6. Zieleń Proponowany dobór gatunków: 7

8 7. Nawierzchnie Nawierzchnię placu stanowi połączenie betonu monolitycznego z płytami betonowymi. Wykończenie stanowi kostka granitowa połączona w organiczne linie przełamujące geometryczną kompozycję układu komunikacyjnego. Nawierzchnia ścieżki to mieszanina warstw mineralnych o wysokiej przepuszczalności stabilizowana dodatkiem frakcji glinistej. 8

9 8. Proponowane zmiany w Miejscowym planie Zagospodarowania Przestrzennego. Projekt zachowuje wszystkie założenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego odnośnie funkcji terenów. Zaleca się obniżenie intensywności miejsc prakingowych na terenie parkingu publicznego do liczby 36 9