Reforma regulacyjna sektora bankowego MSSF 9 Utrata wartości: oczekiwany wpływ na sektor bankowy oraz dalsze wyzwania grudnia 07
Agenda Rzeczywistość po stycznia 08 nowe wymogi oraz wpływ na wysokość odpisów Wpływ na adekwatność kapitałową oraz zastosowanie podejścia przejściowego Dalsze wyzwania po wdrożeniu MSSF 9
Rzeczywistość po stycznia 08 nowe wymogi oraz wpływ na wysokość odpisów Początkowe ujęcie Etap/Poziom Etap/Poziom Etap/Poziom 3 Odpis aktualizowany na każdą datę bilansową Straty z tytułu ryzyka kredytowego oczekiwane w ciągu miesięcy Straty z tytułu ryzyka kredytowego oczekiwane w okresie trwania ekspozycji (lifetime expected credit losses, LECL) Kryterium szacowania oczekiwanych strat kredytowych w okresie trwania ekspozycji (lifetime) Poprawa Ryzyko kredytowe wzrosło znacząco od momentu początkowego ujęcia Zmiana jakości kredytowej od początkowego ujęcia Pogorszenie Ekspozycje typu POCI Zakupiony lub utworzony składnik aktywów finansowych dotknięty utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe 3
Rzeczywistość po stycznia 08 nowe wymogi oraz wpływ na wysokość odpisów Wybór kryteriów usuwania ekspozycji z bilansu (derecognition) zmiana dłużnika? zmiana waluty? dodatkowe finansowanie? zmiana produktu? konsolidacja? Obliczanie odpisu dla POCI Przykład ilustracyjny Przed rozpoznaniem POCI Wartość bilansowa brutto = 00 Wartość bilansowa netto = 0 Odpis = 60 Moment rozpoznania POCI Wartość bilansowa brutto = 0 Wartość bilansowa netto = 0 Odpis = 0 Wzrost oczekiwanych przepływów pieniężnych w wyniku spadku ryzyka kredytowego = 0 WBB = 0 WBN = 50 Odpis = 0? WBB = 50 WBN = 50 Odpis = 0
Rzeczywistość po stycznia 08 nowe wymogi oraz wpływ na wysokość odpisów Obliczenie wartości bilansowej brutto ekspozycji będącej w etapie 3 Przykład ilustracyjny omawiany na spotkaniu ITG (Transition Resource Group for Impairment of Financial Instruments). 3 grudnia 0X (data wejścia do etapu 3) Wartość bilansowa brutto = 00 Odpis = 60 Wartość bilansowa netto = 0 ESP = 0% 3 grudnia 0X Brak przepływów pieniężnych, ESP bez zmian Wartość bilansowa netto = 0 + 0 x 0% = Podejście zgodne z MSSF 9 wg ITG Wartość bilansowa brutto = 00 + 00 x 0% = 0 Odpis = 0 = 66 Odpis/WBB = 66/0 = 60% Podejście alternatywne Odpis = 60 (bez zmian) Wartość bilansowa brutto = + 60 = 0 Odpis/WBB = 60/0 = 57,7% 5
Oczekiwany wzrost wartości odpisów Oczekiwany procentowy wzrost łącznej wartości odpisów przy przejściu na MSSF 9 Spadek Wzrost (mniej niż 5%) 5%-0% 0%-5% 5%-0% 0%-5% 5%-30% Powyżej 0% Brak odpowiedzi Cały bank 3 3 6 8 Oczekiwany wzrost wartości rezerw jest zróżnicowany. Istotny jest przy tym udział portfela detalicznego, dla którego oczekiwany wzrost jest wyższy niż w przypadku portfeli korporacyjnych. W zakresie specyfiki poszczególnych krajów ogólne obserwacje są następujące: Banki francuskie wzrost w dolnych przedziałach, do ok. 0%, Banki niemieckie i kanadyjskie duży zakres wyników od spadku do wzrostu 5%, Połowa banków brytyjskich (UK) wzrost o 5% lub więcej. Portfele detaliczne Portfele instytucjonalne Spadek Wzrost (mniej niż 5%) 5%-0% 0%-5% 5%-0% 0%-5% 5%-30% 30%-35% 35%-0% Powyżej 0% Brak odpowiedzi Spadek Wzrost (mniej niż 5%) 5%-0% 0%-5% 5%-0% 0%-5% 5%-30% 30%-35% 35%-0% Powyżej 0% Brak odpowiedzi Nie dotyczy 3 3 6 Źródło: EY IFRS 9 Impairment Banking Survey, sierpień 07. W badaniu udział wzięło 9 banków, z których 5 miało sumę bilansową powyżej 600 mld EUR, 0 pomiędzy 00 mld EUR a 600 mld EUR, poniżej 00 mld EUR. 6
Udział aktywów etapu w stosunku do etapu oraz Bank Mniej niż 5% 5%-0% 0%-5% 5%-0% 0%-5% 5%-30% 8 Udział aktywów etapu w stosunku do etapu i najczęściej w przedziale 5%-0%. W przypadku kart kredytowych i ekspozycji detalicznych niezabezpieczonych wartości maksymalne to około 0%. Najniższy udział w portfelach ekspozycji w stosunku do: banków centralnych i rządów centralnych średnio 0,9%, Powyżej 0% instytucji finansowych średnio 3,7%. Brak odpowiedzi Karty kredytowe Detaliczne niezabezpieczone Zabezpieczone hipotecznie Korporacje Mniej niż 5% 5%-0% 0%-5% 5%-0% 0%-5% 5%-30% Powyżej 0% Brak odpowiedzi 6 Mniej niż 5% 5%-0% 0%-5% 5%-0% 0%-5% 5%-30% Powyżej 0% Brak odpowiedzi 5 3 6 Mniej niż 5% 5%-0% 0%-5% 5%-0% 0%-5% 5%-30% Powyżej 0% Brak odpowiedzi 9 5 Mniej niż 5% 5%-0% 0%-5% 5%-0% 0%-5% 5%-30% Powyżej 0% Brak odpowiedzi 6 3 7 Karty kredytowe i inne Średnio Minimum Maksimum Średnio Minimum Maksimum Średnio Minimum Maksimum Średnio Minimum Maksimum 3,% 0,0% 35,%,7%,0%,9% 6,3% 0,8%,0% 8,5%,0% 9,9% Źródło: EY IFRS 9 Impairment Banking Survey, sierpień 07. 7
Wpływ MSSF 9 na adekwatność kapitałową Zwiększenie rezerw na oczekiwane straty kredytowe Spadek kapitału podstawowego Tier Wzrost zmienności współczynników kapitałowych 8
Ocena wpływu MSSF 9 na współczynnik CET wyniki badania EY Brak oszacowań 6 Oczekiwany wpływ wdrożenia MSSF 9 na poziom współczynnika CET przez znaczną większość ankietowanych wynosi 0%-0,5% 0,75%-,00% 0,50%-0,75% 0,5%-0,50% 0%-0,5% 8 Mniejszy wpływ na instytucje stosujące metodę IRB Banki w przedziale 0,75%-,00% oczekują większego wzrostu oczekiwanych strat kredytowych (ECL) w stosunku do rezerw szacowanych zgodnie z MSR 39 Wyniki badania EY IFRS 9 Impairment Banking Survey, Sierpień 07r. 9
Ocena wpływu MSSF 9 na współczynnik CET raport EBA Zmniejszenie współczynnika CET średnio o 0,3 p.p. oraz do 0,50 p.p. dla 78% respondentów Łączny współczynnik kapitałowy ulegnie zmniejszeniu średnio o 0,33 p.p. oraz do 50 p.p. dla 8% respondentów Zmniejszenie kapitału jest powodowane głównie przez: oszacowanie kwoty odpisu na oczekiwane straty kredytowe w całym okresie życia dla ekspozycji w etapie (znaczny wzrost ryzyka kredytowego) segment kredytów dla gospodarstw domowych segment kredytów dla przedsiębiorstw niefinansowych Większy wpływ na banki stosujące metodę standardową do obliczania RWA EBA report on results from the second EBA impact assessment of IFRS9, 3 July 07 0
Kluczowe założenia podejścia przejściowego Rozporządzenie PE i Rady zmieniające rozporządzenie (UE) nr 575/03 w odniesieniu do rozwiązań przejściowych dotyczących złagodzenia wpływu wprowadzenia MSSF 9 na fundusze własne ( ) w okresie przejściowym instytucja powinna mieć możliwość uwzględnienia pewnej części zwiększonych rezerw w swoim kapitale podstawowym Tier okres przejściowy powinien trwać maksymalnie 5 lat i rozpoczynać się w 08 r. 3 część rezerw na oczekiwane straty kredytowe, jaką można uwzględnić w kapitale podstawowym Tier w okresie przejściowym, powinna zmniejszać się z czasem do zera Instytucje powinny podjąć decyzję co do stosowania tych rozwiązań przejściowych i odpowiednio poinformować o tym właściwy organ 5 Instytucje powinny podawać do wiadomości publicznej swoje współczynniki kapitałowe zarówno z zastosowaniem, jak i bez zastosowania rozwiązań przejściowych
Dalsze wyzwania po wdrożeniu MSSF 9 Ponad 90% banków postrzega rozwój modeli strat kredytowych jako główny obszar wymagający inwestycji. Dużo uwagi będzie poświęcone walidacji modeli oraz usprawnieniom procesów. Gdzie zarządzanie ryzykiem będzie poświęcało swoją uwagę oraz inwestycje w zakresie MSSF 9 i / lub CECL w ciągu następnych kilku lat? Modele strat kredytowych (opracowywanie, usprawnianie) 67% 9% 00% 90% 95% 95% Walidacja modeli 70% 8% 83% 79% 78% 90% Procesy zarządcze i operacyjne 33% 53% 65% 67% 76% 80% Ulepszanie technologii 33% 53% 6% 70% 67% 78% Pozyskiwanie danych 60% 60% 53% 56% 6% 83% Scenariusze ekonomiczne (opracowywanie, usprawnianie) Dozwolone wielokrotne odpowiedzi Szkolenia % 58% 50% 50% 6% 50% 0% 7% 56% 3% 68% 7% Łącznie Afryka Bliski Wschód Azja Pacyfik Europa Ameryka Łacińska Ameryka Północna Źródło: Eighth annual global EY/IIF bank risk management survey, EY, Institute of International Finance
Dalsze wyzwania po wdrożeniu MSSF 9 Banki oczekują, że standardy rachunkowości zmuszą je do ponownej oceny swoich aktywów, bardziej aktywnego zarządzania dochodowością klientów, a w niektórych przypadkach do wyjścia z pewnych obszarów Czy Państwa zdaniem zmiany w zakresie odpisów i kapitału związane z MSSF 9 i/lub CECL spowodują rozważanie przez Państwa firmę wprowadzenie następujących zmian w modelu biznesowym? Ocena posiadanych aktywów 50% 50% 63% 63% 70% 89% Bardziej aktywne zarządzanie dochodowością klientów 0% 5% 50% 50% % 58% Wyjście ze strategii % 0% 6% 5% % Zwiększenie efektywności struktur prawnych % 0% 6% % 0% Wyjście z linii biznesowych % 0% % 5% Inne 3% % Łącznie Afryka Bliski Wschód Dozwolone wielokrotne odpowiedzi Żadne z powyższych 5% 0% 6% 33% 5% Azja Pacyfik Europa Ameryka Łacińska Ameryka Północna Źródło: Eighth annual global EY/IIF bank risk management survey, EY, Institute of International Finance 3
Dalsze wyzwania po wdrożeniu MSSF 9 Projekt założeń nowelizacji rekomendacji R Celem ma być dostosowanie do wymogów: MSSF 9, MSSF 7, wytycznych EBA dotyczących zarządzania ryzykiem kredytowym oraz zasad rachunkowości dla oczekiwanych strat kredytowych (EBA/GL/07/06), wytycznych EBA dotyczących stosowania definicji niewykonania zobowiązania (EBA/GL/06/07), wytycznych Komitetu Bazylejskiego dot. uwzględniania odpisów w adekwatności kapitałowej oraz definicji non-performing i forbearance, rozporządzenia CRR. Niewykluczone jest, że niektórych czynników lub wskaźników nie można zidentyfikować na poziomie poszczególnych instrumentów finansowych. W takim przypadku należy ocenić czynniki lub wskaźniki dla odpowiednich portfeli, grup portfeli lub części portfela instrumentów finansowych (str. 6). Ocena indywidualna Podejścia Bottom-up Ocena grupowa Top-down
Dalsze wyzwania po wdrożeniu MSSF 9 Kryteria klasyfikacji do etapu Tak Podstawowe Etap Nie Drugorzędne Tak Etap Lifetime PD MSSF 9 Skorygowane PD m MSSF 9 PD m MSSF 9 PD bazylejskie Oceny ratingowe lub scoringowe Określony poziom score lub PD Watchlista Udogodnienie 30 DPD Opóźnienie inne niż 30 DPD Niskie ryzyko kredytowe Inne Brak decyzji Portfele detaliczne niezabezpieczone 0 5 0 5 0 5 30 Nie Bezwzględne Nie Etap Tak Etap Lifetime PD MSSF 9 Skorygowane PD m MSSF 9 PD m MSSF 9 PD bazylejskie Oceny ratingowe lub scoringowe Określony poziom score lub PD Watchlista Udogodnienie 30 DPD Opóźnienie inne niż 30 DPD Niskie ryzyko kredytowe Inne Brak decyzji Portfele korporacyjne 0 5 0 5 0 5 5 Źródło: EY IFRS 9 Impairment Banking Survey, sierpień 07.
Kontakt Michał Karaś Senior Menedżer +8 50 60 07 michal.karas@pl.ey.com Rafał Trojanowski Doświadczony Konsultant +8 506 095 355 rafal.trojanowski@pl.ey.com 6
Dziękujemy za uwagę 7