1
2 Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie BIBLIOTEKI PUBLICZNE MIASTA RZESZOWA W LICZBACH 2017 Rzeszów 2018
3 Opracowano w Dziale Udostępniania Zbiorów Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie Redakcja: Renata Pasternak Oprogramowanie komputerowe: Marek Peller Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie Rzeszów, ul. Sokoła 13 Nakład 5 egz.
4 UWAGI WSTĘPNE XXVI publikacja Bibliotek publicznych miasta Rzeszowa w liczbach prezentuje w formie tabelarycznej i opisowej stan rzeszowskich bibliotek w 2017 roku. Wybrane zagadnienia czytelnictwa obejmujące zarówno dane liczbowe jak i wskaźniki odniesiono do wyników z lat ubiegłych. Struktura rocznika zachowuje dotychczasowy układ rozdziałów: 1. Sieć przekształcenia organizacyjne oraz liczba oddziałów, filii i punktów bibliotecznych w roku sprawozdawczym. 2. Zbiory biblioteczne stan księgozbiorów, zbiorów specjalnych, czasopism na koniec roku sprawozdawczego, porównanie z rokiem ubiegłym i zmiany w ostatnich pięciu latach. 3. Stan czytelnictwa liczba czytelników, struktura według wieku i zajęcia, liczba odwiedzin, stan i struktura wypożyczeń, analiza porównawcza z wcześniejszymi latami. 4. Czytelnie stan udostępnień prezencyjnych i działalność informacyjna rzeszowskich bibliotek. 5. Upowszechnianie czytelnictwa ważniejsze działania bibliotek na rzecz popularyzacji książki i czytelnictwa. 6. Biblioteki Adresy Telefony Wydawnictwo powstało w oparciu o dane liczbowe pochodzące z meldunków statystycznych i sprawozdań opisowych oddziałów i filii. Zamieszczone tabele, wykresy i komentarze pozwalają na analizę czytelnictwa, w bibliotekach na terenie Rzeszowa, na przestrzeni ostatnich pięciu lat. Stanowią wiarygodne źródło informacji o zmianach zachodzących w rzeszowskich bibliotekach publicznych.
5 BIBLIOTEKI PUBLICZNE W RZESZOWIE W 2017 ROKU I. SIEĆ W 2017 roku na terenie Rzeszowa funkcjonowały: WiMBP w Rzeszowie przy ul. Sokoła (Biblioteka z Czytelnią Główną oraz Informatorium),, Wypożyczalnia Główna, Wypożyczalnia Muzyczna, 18 filii miejskich. W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba filii bibliotecznych powiększyła się o jedną placówkę.
6 Legenda: Wypożyczalnia Główna, ul. Dąbrowskiego 33a Wypożyczalnia Muzyczna, ul. Żeromskiego 2, ul. Słowackiego 11 Czytelnia Główna, ul. Sokoła 13 Filia nr 1, ul. Bohaterów 5 Filia nr 2, ul. Fredry 5 Filia nr 3, ul. Krzyżanowskiego 6 Filia nr 4, ul. Ofiar Katynia 15 Filia nr 5, ul. Budziwojska 194, ul. Podwisłocze 6 Filia nr 7, ul. Osmeckiego 51 Filia nr 8, ul. Okulickiego 3 Filia nr 9, ul. Czackiego 5 Filia nr 10, ul. Podchorążych 1 Filia nr 11, ul. Dębicka 170 Filia nr 12, ul. Beskidzka 5 Filia nr 13, ul. Iwonicka 38 Filia nr 15, ul. Lwowska 60 (budynek Szpitala Wojewódzkiego nr 2) Filia nr 16, ul. Gromskiego 10/C Filia nr 17, ul. Paderewskiego 154 Filia nr 18, ul. Ćwiklińskiej 2 Filia nr 20, ul. Solarza 9a Sieć rzeszowskich bibliotek uzupełniało 5 punktów bibliotecznych, prowadzonych z myślą o ułatwieniu dostępu do książek najmłodszym, jak również osobom starszym i chorym. Punkty biblioteczne na terenie Rzeszowa: Punkt w Przedszkolu Publicznym nr 3 (prowadzony przez Filię nr 13) Punkt w Przedszkolu Publicznym nr 40 (prowadzony przez Filię nr 20) Punkt w Zespole Szkół Zakładu Doskonalenia Zawodowego (prowadzony przez Filię nr 2) Punkt w Domu Seniora (prowadzony przez Filię nr 6) Punkt przy ul. Dąbrowskiego 79a (prowadzony przez Filię nr 9)
7 Tabela nr 1. Liczba agend, punktów bibliotecznych, wielkość księgozbioru, liczba czytelników zarejestrowanych, wypożyczeń księgozbiorów i odwiedzin w wypożyczalni podstawowe dane na koniec 2017 roku Agenda Pkt. Książek Czytelników Wypożyczeń Odwiedzin 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 152186 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 2728 788 1784 7952 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZIE 21506 2378 34706 16933 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 60477 6984 137288 59367 5. FILIA NR 1 21270 2309 45159 19648 6. FILIA NR 2 1 21749 2482 43832 21033 7. FILIA NR 3 22131 2203 44609 21786 8. FILIA NR 4 24956 3083 68743 44091 9. FILIA NR 5 10529 489 12840 4548 10. FILIA NR 6 1 31362 3828 77277 34259 11. FILIA NR 7 18596 1538 35159 13507 12. FILIA NR 8 16373 1672 28037 15431 13. FILIA NR 9 1 20083 1897 43849 22133 14. FILIA NR 10 30856 2938 60948 44382 15. FILIA NR 11 9998 343 8879 3543 16. FILIA NR 12 7045 231 4894 1776 17. FILIA NR 13 1 3146 433 2631 1249 18. FILIA NR 15 17005 1284 27987 10300 19. FILIA NR 16 16828 996 21942 12240 20. FILIA NR 17 12925 871 18543 9299 21. FILIA NR 18 10540 506 12388 4837 22. FILIA NR 20 1 13012 1368 32384 14655 ------------------------------------------------------------------------------------------ RZESZÓW 5 545301 38621 763879 382969 ------------------------------------------------------------------------------------------ *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium
8 II. ZBIORY BIBLIOTECZNE Książki i czasopisma oprawne Tabela nr 2. Informacje o książkach i czasopismach oprawnych w 2017 roku Agenda Ogółem Przybyło Ubyło % do ogółu dorośli dzieci inna czas.op 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 152186 2501 1713 17,4 2,4 63,7 16,6 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 2728 137 1 100,0 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZIEŻY 21506 1335 2683 17,7 53,5 28,9 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 60477 2374 4569 43,8 0,5 55,7 5. FILIA NR 1 21270 779 325 50,4 26,5 23,1 6. FILIA NR 2 21749 758 2168 50,0 25,9 24,0 7. FILIA NR 3 22131 691 1158 47,8 28,5 23,7 8. FILIA NR 4 24956 1164 1594 45,3 26,1 28,7 9. FILIA NR 5 10529 507 1011 51,5 31,0 17,5 10. FILIA NR 6 31362 1218 1509 42,6 24,0 33,4 11. FILIA NR 7 18596 906 1679 40,7 35,5 23,8 12. FILIA NR 8 16373 759 578 49,8 28,6 21,7 13. FILIA NR 9 20083 860 1941 52,8 26,7 20,5 14. FILIA NR 10 30856 1252 1407 42,2 28,9 28,9 15. FILIA NR 11 9998 303 177 50,7 27,1 22,2 16. FILIA NR 12 7045 146 51,6 26,9 21,5 17. FILIA NR 13 3146 3146 45,2 31,6 23,2 18. FILIA NR 15 17005 1082 527 44,5 26,5 28,9 19. FILIA NR 16 16828 703 176 48,7 29,3 22,0 20. FILIA NR 17 12925 516 491 50,1 29,7 20,1 21. FILIA NR 18 10540 287 5 56,6 24,2 19,2 22. FILIA NR 20 13012 890 442 53,0 31,5 15,4 ------------------------------------------------------------------------------------------- RZESZÓW 545301 22314 24154 37,3 18,6 39,5 4,6 ------------------------------------------------------------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium Analiza struktury księgozbiorów rzeszowskich bibliotek pokazuje zmiany z roku na rok malejącą liczbę książek popularnonaukowych, po raz pierwszy zaobserwowany w 2017 r. spadek udziału w stosunku do ogółu literatury pięknej dla dorosłych oraz wzrost odsetka literatury pięknej dla dzieci. Mimo niewielkich wahań wciąż największą część stanowi literatura popularnonaukowa (39,5%), nieco mniejszą literatura piękna dla dorosłych (37,3%), natomiast najmniejszą literatura piękna dla dzieci (18,6%). Pewne różnice obserwujemy także gdy przyglądamy się strukturze księgozbiorów poszczególnych filii, oddziałów oraz WiMBP przy ul. Sokoła 13 z Czytelnią Główną i Informatorium, dostosowanej do zróżnicowanych oczekiwań ich użytkowników. Filie osiedlowe odpowiadając na potrzeby lokalnej społeczności gromadzą przede wszystkim literaturę piękną dla dorosłych, dzieci i młodzieży, w mniejszym stopniu literaturę popularnonaukową. Zbiory Wypożyczalni Głównej, Wypożyczalni Muzycznej oraz WiMBP przy ul. Sokoła 13 to głównie książki naukowe i popularnonaukowe, z których korzystają osoby uczące się, głównie młodzież szkół średnich i studenci, ale też osoby dorosłe dokształcające
9 się. ze względu na oczekiwania odbiorców gromadzi literaturę dla młodych i najmłodszych czytelników, stąd w stosunku do całości zbiorów stanowi ona 53,5%. Tabela nr 3. Księgozbiory (książki i czasopisma oprawne) w latach 2016-2017 Stan w woluminach 2016 2017 +/- 547 141 545 301-1 840 Na koniec 2017 roku księgozbiór wynosił: 545 301 pozycji (w tym: 520 079 książek i 25 222 czasopism oprawnych). W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba woluminów spadła o 1 840. Tabela nr 4. Księgozbiory (książki i czasopisma oprawne) w latach 2013-2017 Stan w woluminach 2013 2014 2015 2016 2017 539 726 541 810 545 909 547 141 545 301 Od 2013 do 2016 roku liczba księgozbiorów systematycznie rosła dzięki większemu zakupowi nowości wydawniczych, przy równoczesnej stałej, niezbędnej selekcji książek wyczytanych i nieaktywnych. Wyjątkiem były lata 2013 i 2017 kiedy to ubytki przewyższyły nabytki, co przełożyło się na spadek ogólnej liczby księgozbiorów. Tabela nr 5. Liczba ubytków w księgozbiorach (książek i czasopism oprawnych) w latach 2013-2017 2013 2014 2015 2016 2017 Ubytki 23 718 19 526 18 238 19 873 24 154 Selekcja obejmuje książki o nieaktualnej treści, wieloegzemplarzowe, mało atrakcyjne czytelniczo, zniszczone, a także zagubione przez czytelników. Dużą liczbę książek wycofano do 2014 roku meliorując nieaktywny księgozbiór przejęty wraz z bibliotekami po włączeniu okolicznych miejscowości w granice Rzeszowa.
10 Pomiędzy 2014 a 2016 rokiem liczba ubytków utrzymywała się na zbliżonym poziomie. W 2017 roku wycofano z księgozbiorów 24 154 pozycje, czyli o 4 281 egzemplarzy więcej niż w 2016 roku. Tabela nr 6. Liczba wpływów księgozbioru (książek i czasopism oprawnych) w latach 2013-2017 2013 2014 2015 2016 2017 Wpływy 18 596 21 610 22 337 21 105 21 670 W latach 2014, 2016, 2017 do rzeszowskich bibliotek wpłynęła porównywalna liczba książek. Mniej książek i czasopism oprawnych przybyło w 2013 roku, zaś w 2015 roku odnotowano z kolei zauważalny wzrost nabytków. Na wpływy składają się zarówno książki z zakupu, jak również książki otrzymane w darze od czytelników, przyjęte w zamian za pozycje zagubione oraz książki przeinwentaryzowane z innych bibliotek. Tabela nr 7. Zakup książek w 2017 roku ogółem Agenda zakup kwota w zł średnia wolum. wydana cena na książki książki 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 1238 46581 37,63 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 114 4155 36,45 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZIEŻY 1185 20265 17,10 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 2056 59810 29,09 5. FILIA NR 1 640 14419 22,53 6. FILIA NR 2 719 16844 23,43 7. FILIA NR 3 684 16267 23,78 8. FILIA NR 4 1082 25345 23,42 9. FILIA NR 5 339 7463 22,01 10. FILIA NR 6 1165 27094 23,26 11. FILIA NR 7 767 17406 22,69 12. FILIA NR 8 667 15076 22,60 13. FILIA NR 9 638 14641 22,95 14. FILIA NR 10 1048 23540 22,46 15. FILIA NR 11 295 6446 21,85 16. FILIA NR 12 143 3194 22,34 17. FILIA NR 13 1225 26373 21,53 18. FILIA NR 15 424 10888 25,68 19. FILIA NR 16 658 14105 21,44 20. FILIA NR 17 471 10002 21,24 21. FILIA NR 18 281 6740 23,99 22. FILIA NR 20 755 16333 21,63 ---------------------------------------------------------------- RZESZÓW 16594 402987** 24,29 ---------------------------------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium ** wartość brutto w zł (bez znaku po przecinku)
11 Tabela nr 8. Zakup książek w latach 2013-2017 Liczba Wartość 2013 13 939 300 505,16 2014 16 581 365 419,03 2015 17 915 410 267,73 2016 17 520 413 408,49 2017 16 594 * 402 985,66 * wartość brutto w zł (z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku) Wykres nr 1. Liczba zakupionych książek w latach 2013-2017 Poziom zakupu książek w okresie ostatnich pięciu lat ulegał niewielkim wahaniom. Najniższy odnotowano w 2013 r. 13 939 wol., najwyższy w roku 2015 17 915 wol. Od 2016 roku następuje spadek zakupionych książek i utrzymuje się również w 2017 roku. Z roku na rok rośnie średnia cena książki. Pomimo wysokiej kwoty wydanej na zakup książek w roku sprawozdawczym, do bibliotek wpłynęło mniej pozycji, niż w porównywalnym pod tym względem 2014 roku. Zakup realizowano z dotacji celowej ze środków budżetu Województwa Podkarpackiego, dotacji podmiotowej z budżetu Gminy Miasto Rzeszów oraz
12 celowej dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego przekazanej za pośrednictwem Biblioteki Narodowej. Tabela nr 9. Dotacja z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w latach 2013-2017 2013 108 870,00 2014 140 412,00 2015 139 242,00 2016 203 632,00 2017 195 618,82 W 2017 roku na zakup jednej książki wydatkowano o 0,69 zł więcej niż w roku poprzednim, wzrosła średnia cena zakupionej książki (2016 23,60 zł; 2017 24,29 zł). Tabela nr 10. Wskaźnik zakupu w latach 2013-2017 Wskaźnik zakupu Książek (zakup na 100 mieszkańców) 2013 2014 2015 2016 2017* 7,6 9,0 9,7 9,4 8,8 * przy obliczaniu wskaźnika zakupu wzięto pod uwagę liczbę mieszkańców stan na 30.06.2017 r., zgodnie z wykazem Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego Od 2013 do 2015 roku wskaźnik zakupu książek rósł, w 2016 roku nieznacznie zmalał i ta tendencja utrzymała się również w 2017 roku, kiedy to liczba zakupionych pozycji w przeliczeniu na 100. mieszkańców zmniejszyła się do poziomu 8,8. W roku sprawozdawczym uzupełniono zbiór czasopism oprawnych o 2 tytuły poprzez zakup bezpośredni u wydawcy. Uzupełnienia czasopism realizowano poprzez dodatkowe zamówienia w ramach prenumeraty.
Tabela nr 11. Liczba i wartość prenumeraty czasopism w latach 2016-2017 Liczba 2016 Liczba 2017 13 +/- Wartość 2016 Wartość 2017 Prenumerata 408 554 +146 54 750,66 62665,09 +7 914,43 +/- W 2017 roku wzrosła liczba prenumerowanych tytułów o 146, wzrosła równocześnie wydatkowania na nią kwota o 7 914,43 zł. Zbiory specjalne Tabela nr 12. Liczba zbiorów specjalnych w latach 2016-2017 Placówka Stan na Stan na Wpływy Ubytki 31 XII 2016 31 XII 2017 Centrala 11 798 214 37 11 975 674 170 8 836 Wypożyczalnia Muzyczna 15 165 666 20 15 811 Wypożyczalnia Główna 2 271 252 20 2 503 Filie 7 137 798 40 7 895 RAZEM 37 045 2 100 125 39 020 Tabela nr 13. Liczba zakupionych zbiorów specjalnych w latach 2016-2017 Placówka 2016 2017 +/ - Centrala 34 73 +39 120 76-44 Wypożyczalnia Muzyczna 601 485-116 Wypożyczalnia Główna 182 243 +61 Filie 464 469 +5 RAZEM 1 401 1 346-55
Tabela nr 14. Wartość zakupionych zbiorów specjalnych w latach 2016-2017 Biblioteka 2016 2017 +/- 14 Centrala 1 934,01 1 293,51-640,50 2 218,43 1 428,79-789,64 Wypożyczalnia Muzyczna 18 957,61 17 388,50-1 569,11 Wypożyczalnia Główna 4 543,77 6 648,55 +2 104,78 Filie 10 257,63 10 122,60-135,03 RAZEM 37 911,45 36 881,95-1 029,50 W bieżącym roku w porównaniu do 2016 roku nastąpił spadek zakupu zbiorów specjalnych o 55 jednostek, w związku z czym oddziały i filie jedynie nieznacznie powiększały swoje zbiory o książki mówione, filmy, dokumenty kartograficzne, płyty CD, nuty, dokumenty elektroniczne i dokumenty życia społecznego. Tabela nr 15. Stan zbiorów specjalnych na koniec 2017 roku (podział na rodzaje zbiorów) Rodzaj zbiorów Liczba CD dokumenty elektroniczne 534 CD książka mówiona 7187 CD płyty 1932 Dokumenty Życia Społecznego 7831 Filmy 6281 Grafika 327 Kartografia 2399 Kasety video 1 Mikrofilmy 462 Normy 239 Nuty 2628 Płyty analogowe 7798 Przeźrocza 291 Rękopisy 171 Starodruki 434 Taśmy 505 Razem 39020
15 Na koniec 2017 roku całość zbiorów oddziałów i filii była opracowana komputerowo w 100%, jedynie zbiory Czytelni Głównej zostały opracowane komputerowo w 98,8%. Wszystkie opracowane komputerowo zasoby są prezentowane w wersji online w katalogu centralnym WiMBP w Rzeszowie. W ciągu roku placówki na bieżąco uzupełniały bazę o rekordy bibliograficzne zbiorów pozyskanych z darów, bądź przekazanych w zamian za zagubione. III. CZYTELNICY I WYPOŻYCZENIA Tabela nr 16. Czytelnicy zarejestrowani w latach 2016-2017 Czytelnicy Agenda 2016 2017 + - 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 699 788 89 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZIEŻY 2349 2378 29 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 7339 6984-355 5. FILIA NR 1 2149 2309 160 6. FILIA NR 2 2522 2482-40 7. FILIA NR 3 2420 2203-217 8. FILIA NR 4 3236 3083-153 9. FILIA NR 5 431 489 58 10. FILIA NR 6 3902 3828-74 11. FILIA NR 7 1563 1538-25 12. FILIA NR 8 1735 1672-63 13. FILIA NR 9 1823 1897 74 14. FILIA NR 10 2978 2938-40 15. FILIA NR 11 620 343-277 16. FILIA NR 12 227 231 4 17. FILIA NR 13 433 433 18. FILIA NR 15 1341 1284-57 19. FILIA NR 16 829 996 167 20. FILIA NR 17 872 871-1 21. FILIA NR 18 497 506 9 22. FILIA NR 20 1303 1368 65 ----------------------------------------------------------------------- RZESZÓW 38835 38621 1088-1302 ----------------------------------------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium
16 Wykres nr 2. Czytelnicy zarejestrowani na koniec 2017 roku w poszczególnych filiach i oddziałach Wykres nr 3. Czytelnicy zarejestrowani w latach 2016-2017
17 Tabela nr 17. Wzrost lub spadek liczby czytelników zarejestrowanych w 2017 roku WZROST LUB SPADEK - CZYTELNICY 1. FILIA NR 13 433 2. FILIA NR 16 167 3. FILIA NR 1 160 4. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 89 5. FILIA NR 9 74 6. FILIA NR 20 65 7. FILIA NR 5 58 8. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZ 29 9. FILIA NR 18 9 10. FILIA NR 12 4 11. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 12. FILIA NR 17-1 13. FILIA NR 7-25 14. FILIA NR 2-40 15. FILIA NR 10-40 16. FILIA NR 15-57 17. FILIA NR 8-63 18. FILIA NR 6-74 19. FILIA NR 4-153 20. FILIA NR 3-217 21. FILIA NR 11-277 22. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA -355 ---------------------------------------- RZESZÓW -214 ---------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium
18 Wykres nr 4. Wzrost lub spadek liczby czytelników zarejestrowanych w 2017 roku Tabela nr 18. Liczba czytelników zarejestrowanych w latach 2013-2017 Liczba czytelników zarejestrowanych 2013 2014 2015 2016 2017 41 910 40 949 39 933 38835 38621
Wykres nr 5. Liczba czytelników zarejestrowanych w latach 2013-2017 19 Rok 2013 był rekordowym pod względem liczby zarejestrowanych czytelników w placówkach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie na przestrzeni ostatnich pięciu lat. Biblioteki odnotowały wówczas 41 910 użytkowników. W kolejnych latach liczba zarejestrowanych czytelników spadała w tempie ok. 2,3%-2,7% rocznie, aż do roku 2017, kiedy to tempo spadku wyhamowało do 0,5% licząc rok do roku. Największą liczbę czytelników zarejestrowała Wypożyczalnia Główna,, Filia nr 4 oraz Filia nr 10. Ponad połowa placówek zanotowała spadki liczby użytkowników. Największe nastąpiły w Wypożyczalni Głównej, Filii nr 11, Filii nr 3 i Filii nr 4. W 10 placówkach zwiększyła się liczba czytelników. Największy wzrost zanotowała nowo otwarta w dniu 3 listopada 2017 r. Filia nr 13, a także Filia nr 16, z roku na rok zwiększająca swój potencjał od czasu przeniesienia jej w 2015 r. do nowej dzielnicy miasta oraz Filia nr 1 otwarta w nowym lokalu 2 stycznia 2017 r. i Wypożyczalnia Muzyczna.
20 Tabela nr 19. Struktura czytelników zarejestrowanych w roku 2017 według wieku (cz. 1) Agenda Ogółem do 5 6-12 13-15 16-19 20-24 25-44 45-60 powyżej lat lat lat lat lat lat lat 60 lat 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 788 14 22 64 85 336 158 109 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZ 2378 74 539 296 324 189 616 250 90 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 6984 5 29 459 1843 2941 1000 707 5. FILIA NR 1 2309 219 421 145 118 100 565 334 407 6. FILIA NR 2 2482 36 283 195 288 195 677 499 309 7. FILIA NR 3 2203 28 302 120 141 166 710 392 344 8. FILIA NR 4 3083 26 286 161 188 215 1092 578 537 9. FILIA NR 5 489 21 120 45 24 25 147 76 31 10. FILIA NR 6 3828 42 1087 222 187 275 958 520 537 11. FILIA NR 7 1538 11 313 122 91 40 489 228 244 12. FILIA NR 8 1672 7 130 81 127 91 635 337 264 13. FILIA NR 9 1897 10 241 71 93 101 542 427 412 14. FILIA NR 10 2938 105 528 161 212 218 784 525 405 15. FILIA NR 11 343 8 43 22 28 10 132 63 37 16. FILIA NR 12 231 6 47 19 11 8 77 39 24 17. FILIA NR 13 433 104 64 14 6 4 175 42 24 18. FILIA NR 15 1284 20 9 17 47 535 558 98 19. FILIA NR 16 996 29 238 46 46 45 437 113 42 20. FILIA NR 17 871 17 279 70 55 40 195 141 74 21. FILIA NR 18 506 4 57 33 36 44 160 97 75 22. FILIA NR 20 1368 98 179 69 64 59 448 233 218 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ RZESZÓW 38621 845 5196 1952 2579 3800 12651 6610 4988 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium Tabela nr 19. Struktura czytelników zarejestrowanych w roku 2017 według wieku w procentach (cz. 2) % do ogółu Agenda do 5 6-12 13-15 16-19 20-24 25-44 45-60 powyżej lat lat lat lat lat lat lat 60 lat 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 1,8 2,8 8,1 10,8 42,6 20,1 13,8 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZ 3,1 22,7 12,4 13,6 7,9 25,9 10,5 3,8 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 0,1 0,4 6,6 26,4 42,1 14,3 10,1 5. FILIA NR 1 9,5 18,2 6,3 5,1 4,3 24,5 14,5 17,6 6. FILIA NR 2 1,5 11,4 7,9 11,6 7,9 27,3 20,1 12,4 7. FILIA NR 3 1,3 13,7 5,4 6,4 7,5 32,2 17,8 15,6 8. FILIA NR 4 0,8 9,3 5,2 6,1 7,0 35,4 18,7 17,4 9. FILIA NR 5 4,3 24,5 9,2 4,9 5,1 30,1 15,5 6,3 10. FILIA NR 6 1,1 28,4 5,8 4,9 7,2 25,0 13,6 14,0 11. FILIA NR 7 0,7 20,4 7,9 5,9 2,6 31,8 14,8 15,9 12. FILIA NR 8 0,4 7,8 4,8 7,6 5,4 38,0 20,2 15,8 13. FILIA NR 9 0,5 12,7 3,7 4,9 5,3 28,6 22,5 21,7 14. FILIA NR 10 3,6 18,0 5,5 7,2 7,4 26,7 17,9 13,8 15. FILIA NR 11 2,3 12,5 6,4 8,2 2,9 38,5 18,4 10,8 16. FILIA NR 12 2,6 20,3 8,2 4,8 3,5 33,3 16,9 10,4 17. FILIA NR 13 24,0 14,8 3,2 1,4 0,9 40,4 9,7 5,5 18. FILIA NR 15 1,6 0,7 1,3 3,7 41,7 43,5 7,6 19. FILIA NR 16 2,9 23,9 4,6 4,6 4,5 43,9 11,3 4,2 20. FILIA NR 17 2,0 32,0 8,0 6,3 4,6 22,4 16,2 8,5 21. FILIA NR 18 0,8 11,3 6,5 7,1 8,7 31,6 19,2 14,8 22. FILIA NR 20 7,2 13,1 5,0 4,7 4,3 32,7 17,0 15,9 ---------------------------------------------------------------------------------------------- RZESZÓW 2,2 13,5 5,1 6,7 9,8 32,8 17,1 12,9 ---------------------------------------------------------------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium Analiza struktury czytelników zarejestrowanych według wieku pokazuje, że najwięcej, bo 32,8% stanowią odbiorcy w przedziale wiekowym 25-44 lata
21 (w roku 2013 32,6%, w roku 2014 32,00%, w roku 2015 32,7%, w roku 2016 32,8%). Kolejnymi licznymi grupami są czytelnicy w wieku 45-60 lat (17,1%), dzieci w wieku 6-12 lat (13,5%) i seniorzy pow. 60 roku życia (12,9%). Na przestrzeni ostatnich pięciu lat następuje systematyczny wzrost użytkowników w grupach wiekowych 25-44 lata, 45-60 lat i pow. 60 lat. Razem stanowią większość, bo 62,8% użytkowników rzeszowskich bibliotek. Rosnący udział czytelników z wymienionych grup wiekowych wynika z powolnego starzenia się społeczeństwa, co potwierdzają badania GUS-u. Pozytywną tendencją jest rosnąca z roku na rok liczba użytkowników w wieku od 6-12 lat (w 2013 r. 11,6%, w 2014 r. 11,9%, w 2015 r. 12,7%, w 2016 r. 12,9%, w 2017 r. 13,5%). Po raz pierwszy w 2017 r. nastąpił wzrost liczby czytelników wśród dzieci do 5. roku życia (2,2%). Od pięciu lat na niemal niezmienionym poziomie utrzymuje się grono młodych użytkowników w wieku 13-15 lat 5,1%, spada liczba użytkowników w wieku 16-19 lat 6,7% na koniec 2017 r. oraz 20-24-latków 9,8% na koniec 2017 r. Wynika z tego, że użytkownicy młodzi do 24 roku życia stanowią mniejszość, bo 37,3% ogółu. Tabele zamieszczone powyżej prezentują bardziej zróżnicowaną strukturę czytelników w poszczególnych agendach. Wynika ona z profilu biblioteki i odmienności potrzeb środowiska, dla którego pracują. Tabela nr 20. Struktura czytelników zarejestrowanych w roku 2017 według zajęcia (cz. 1) Agenda Ogółem Osoby Osoby Pozostali uczące się pracujące 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 788 201 396 191 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZIE 2378 1373 786 219 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 6984 2572 2716 1696 5. FILIA NR 1 2309 1004 709 596 6. FILIA NR 2 2482 1003 906 573 7. FILIA NR 3 2203 781 838 584 8. FILIA NR 4 3083 896 1183 1004 9. FILIA NR 5 489 224 187 78 10. FILIA NR 6 3828 1875 1251 702 11. FILIA NR 7 1538 583 594 361 12. FILIA NR 8 1672 459 602 611 13. FILIA NR 9 1897 541 751 605 14. FILIA NR 10 2938 1227 933 778 15. FILIA NR 11 343 111 129 103 16. FILIA NR 12 231 95 88 48 17. FILIA NR 13 433 258 102 73 18. FILIA NR 15 1284 103 996 185 19. FILIA NR 16 996 410 424 162 20. FILIA NR 17 871 442 285 144 21. FILIA NR 18 506 189 210 107 22. FILIA NR 20 1368 483 512 373 ----------------------------------------------------------------------------- RZESZÓW 38621 14830 14598 9193 ----------------------------------------------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium
22 Tabela nr 20. Struktura czytelników zarejestrowanych w roku 2017 według zajęcia (cz. 2) Agenda Ogółem % do ogółu Osoby Osoby Pozostali uczące się pracujące 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 788 25,5 50,3 24,2 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZIE 2378 57,7 33,1 9,2 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 6984 36,8 38,9 24,3 5. FILIA NR 1 2309 43,5 30,7 25,8 6. FILIA NR 2 2482 40,4 36,5 23,1 7. FILIA NR 3 2203 35,5 38,0 26,5 8. FILIA NR 4 3083 29,1 38,4 32,6 9. FILIA NR 5 489 45,8 38,2 16,0 10. FILIA NR 6 3828 49,0 32,7 18,3 11. FILIA NR 7 1538 37,9 38,6 23,5 12. FILIA NR 8 1672 27,5 36,0 36,5 13. FILIA NR 9 1897 28,5 39,6 31,9 14. FILIA NR 10 2938 41,8 31,8 26,5 15. FILIA NR 11 343 32,4 37,6 30,0 16. FILIA NR 12 231 41,1 38,1 20,8 17. FILIA NR 13 433 59,6 23,6 16,9 18. FILIA NR 15 1284 8,0 77,6 14,4 19. FILIA NR 16 996 41,2 42,6 16,3 20. FILIA NR 17 871 50,7 32,7 16,5 21. FILIA NR 18 506 37,4 41,5 21,1 22. FILIA NR 20 1368 35,3 37,4 27,3 ---------------------------------------------------------------------------- RZESZÓW 38621 38,4 37,8 23,8 ---------------------------------------------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium Osoby uczące się młodzież ucząca się w szkołach podstawowych, gimnazjach, szkołach średnich i pomaturalnych, studenci. Osoby pracujące pracownicy umysłowi, robotnicy, rolnicy, inni zatrudnieni. Pozostali emeryci, renciści, bezrobotni, dzieci do 5. roku życia. Badając strukturę czytelników według zajęcia należy stwierdzić, że ze zbiorów rzeszowskich bibliotek publicznych wciąż najliczniej korzystają dzieci i młodzież ucząca się oraz studenci 38,4%, niemniej odsetek ten z roku na rok spada. Jeszcze w 2014 r. wynosił 41,8%, rok później w 2015 r. już 40,3%, zaś w 2016 r. 39,4%. Mniej aktywną grupą użytkowników są osoby pracujące 37,8%, tutaj natomiast obserwujemy systematyczny wzrost (w 2014 r. 35,2%, w 2015 r. 36,1%, w 2016 r. 36,9%). Najmniejszy odsetek stanowią osoby niepracujące, w tym dzieci do 5. roku życia 23,8% (w 2014 r. 23,1%, w 2015 i 2016 r. 23,7%).
23 Biblioteka stale poszukuje nowych i atrakcyjnych form pracy z czytelnikiem oraz modyfikuje już istniejącą ofertę, dostosowując ją do zróżnicowanych potrzeb, szczególnie dzieci i młodzieży. WiMBP w Rzeszowie dąży do tego, aby stać się nowoczesnym centrum informacji oraz edukacji interdyscyplinarnej i multimedialnej. Jest otwarta na nowe wyzwania i przyjazna dla społeczności lokalnej. Tabela nr 21. Liczba czytelników aktywnych w latach 2014-2017 Liczba czytelników aktywnych 2014 2015 2016 2017 38 110 36 965 36 091 35921 Tak samo, jak w przypadku liczby czytelników zarejestrowanych, ogólna liczba czytelników aktywnych w 2017 roku była niższa, niż w roku poprzednim, jednak spadek był nieznaczny i wynosił jedynie 0,5%. Wykres nr 6. Czytelnicy aktywni na koniec 2017 roku w poszczególnych filiach i oddziałach Wykres nr 6. prezentuje wyniki dotyczące liczby aktywnych czytelników uzyskane przez poszczególne placówki na koniec 2017 roku. Wykresy obrazujące aktywnych i zarejestrowanych czytelników są porównywalne.
24 Tabela nr 22. Społeczny zasięg czytelnictwa w latach 2013-2017 Czyt./100 mieszkań. 2013 2014 2015 2016 2017* 22,9 22,3 21,6 20,8 20,4 * Liczba mieszkańców stan na 30.06.2017 r., zgodnie z wykazem Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego Wykres nr 7. Społeczny zasięg czytelnictwa w latach 2013-2017 Społeczny zasięg czytelnictwa, czyli liczba czytelników na 100 mieszkańców w 2013 roku osiągnął wysoki poziom 22,9, przez kolejne lata spadał, uzyskując w 2017 r. wynik na poziomie 20,4, najniższy na przestrzeni ostatnich pięciu lat. Tabela nr 23. Liczba odwiedzin czytelników w wypożyczalniach i czytelniach agend WiMBP w Rzeszowie (łącznie) w latach 2014-2017 Liczba odwiedzin w Bibliotece 2014 2015 2016 2017 443162 436425 452867 430213 Od 2014 roku biblioteki liczą odwiedziny ręcznie w ustalonym dla wszystkich jednakowym terminie sprawozdawczym na podstawie wejść do placówki i ubruttowiając je do oszacowania rocznego. Wypożyczalnia Główna
25 liczy odwiedziny w bibliotece w sposób zautomatyzowany na podstawie rejestracji z bramki wejściowej. W roku sprawozdawczym liczba odwiedzin w agendach spadła o 22 654 w stosunku do roku ubiegłego. Tabela nr 24. Wypożyczenia księgozbiorów w latach 2016-2017 Wypożyczenia Agenda 2016 2017 + - 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 1642 1784 142 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZIEŻY 33168 34706 1538 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 139132 137288-1844 5. FILIA NR 1 44328 45159 831 6. FILIA NR 2 45951 43832-2119 7. FILIA NR 3 48940 44609-4331 8. FILIA NR 4 69846 68743-1103 9. FILIA NR 5 9470 12840 3370 10. FILIA NR 6 79477 77277-2200 11. FILIA NR 7 35307 35159-148 12. FILIA NR 8 28688 28037-651 13. FILIA NR 9 41359 43849 2490 14. FILIA NR 10 63663 60948-2715 15. FILIA NR 11 9568 8879-689 16. FILIA NR 12 4802 4894 92 17. FILIA NR 13 2631 2631 18. FILIA NR 15 43761 27987-15774 19. FILIA NR 16 17977 21942 3965 20. FILIA NR 17 19123 18543-580 21. FILIA NR 18 14182 12388-1794 22. FILIA NR 20 30153 32384 2231 ----------------------------------------------------------------------- RZESZÓW 780537 763879 17290-33948 ----------------------------------------------------------------------- Wykres nr 8. Wypożyczenia księgozbiorów w 2017 roku
26 Tabela nr 25. Wzrost lub spadek liczby wypożyczeń księgozbiorów w 2017 roku WZROST LUB SPADEK - WYPOŻYCZENIA 1. FILIA NR 16 3965 2. FILIA NR 5 3370 3. FILIA NR 13 2631 4. FILIA NR 9 2490 5. FILIA NR 20 2231 6. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZ 1538 7. FILIA NR 1 831 8. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 142 9. FILIA NR 12 92 10. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 11. FILIA NR 7-148 12. FILIA NR 17-580 13. FILIA NR 8-651 14. FILIA NR 11-689 15. FILIA NR 4-1103 16. FILIA NR 18-1794 17. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA -1844 18. FILIA NR 2-2119 19. FILIA NR 6-2200 20. FILIA NR 10-2715 21. FILIA NR 3-4331 22. FILIA NR 15-15774 ---------------------------------------- RZESZÓW -16658 ---------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium Wykres nr 9. Wzrost lub spadek liczby wypożyczeń księgozbiorów w 2017 roku
27 Tabela nr 26. Struktura wypożyczeń księgozbiorów w 2017 roku Agenda Ogółem dorośli dzieci inne % do ogółu dorośli dzieci inne 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 1784 1784 100,0 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZIE 34706 7433 23240 4033 21,4 67,0 11,6 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 137288 79328 1752 56208 57,8 1,3 40,9 5. FILIA NR 1 45159 31565 10210 3384 69,9 22,6 7,5 6. FILIA NR 2 43832 32478 6685 4669 74,1 15,3 10,7 7. FILIA NR 3 44609 31936 7610 5063 71,6 17,1 11,3 8. FILIA NR 4 68743 43344 13961 11438 63,1 20,3 16,6 9. FILIA NR 5 12840 5758 5556 1526 44,8 43,3 11,9 10. FILIA NR 6 77277 47903 15587 13787 62,0 20,2 17,8 11. FILIA NR 7 35159 23000 8421 3738 65,4 24,0 10,6 12. FILIA NR 8 28037 20769 4238 3030 74,1 15,1 10,8 13. FILIA NR 9 43849 32112 7112 4625 73,2 16,2 10,5 14. FILIA NR 10 60948 39863 12091 8994 65,4 19,8 14,8 15. FILIA NR 11 8879 5171 2860 848 58,2 32,2 9,6 16. FILIA NR 12 4894 2978 1621 295 60,9 33,1 6,0 17. FILIA NR 13 2631 653 1595 383 24,8 60,6 14,6 18. FILIA NR 15 27987 17686 5083 5218 63,2 18,2 18,6 19. FILIA NR 16 21942 9492 9366 3084 43,3 42,7 14,1 20. FILIA NR 17 18543 11726 5049 1768 63,2 27,2 9,5 21. FILIA NR 18 12388 9510 2147 731 76,8 17,3 5,9 22. FILIA NR 20 32384 21135 8316 2933 65,3 25,7 9,1 ------------------------------------------------------------------------------------------------ RZESZÓW 763879 473840 152500 137539 62,0 20,0 18,0 ------------------------------------------------------------------------------------------------ *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium Tabela nr 27. Wypożyczenia księgozbiorów w latach 2013-2017 Wypożyczenia książek 2013 2014 2015 2016 2017 779 103 797 438 789 352 780 537 763 879 Wykres nr 10. Wypożyczenia księgozbiorów w latach 2013-2017
Tabela nr 28. Wypożyczenia zbiorów na zewnątrz w latach 2016-2017 Rodzaj zbiorów 2016 2017 +/- Książki 780 537 763 879-16 658 Czasopisma nieoprawne 8 492 7 119-1 373 Zbiory specjalne 47 759 47 296-463 Razem 836 788 818 294-18 494 28 Tabela nr 29. Wypożyczenia zbiorów w latach 2013-2017 Wypożyczenia książek, czasopism i zb. specjalnych 2013 2014 2015 2016 2017 837 896 856 892 847 839 836 788 818 294 Wykres nr 11. Wypożyczenia zbiorów w latach 2013-2017 Pomiędzy 2013 a 2014 rokiem liczba wszystkich wypożyczonych zbiorów tj. księgozbiorów, czasopism nieoprawnych i zbiorów specjalnych wzrosła o 2,2% i osiągnęła najwyższą wartość w przeciągu pięciu lat - 856 892 jednostki. Od 2014 roku poziom wypożyczeń zbiorów systematycznie malał o 1,05% w 2015
29 r., o 1,30% w 2016 r. i o 2,21% w 2017 r. W 2017 roku liczba wypożyczonych zbiorów była najniższa i wynosiła 818 294 jednostki. Biorąc pod uwagę tylko liczbę wypożyczeń księgozbiorów, większość agend odnotowała spadki. Największy spadek dotyczył Filii nr 15, Filii nr 3, Filii nr 10 i Filii nr 6. Dziewięć placówek osiągnęło wzrosty, największy - Filia nr 16, Filia nr 5, nowo otwarta w 2017 r. Filia nr 13 i Filia nr 9. Struktura wypożyczeń księgozbiorów w ostatnich dwóch latach niewiele się zmieniła. Najczęściej sięgano po literaturę piękną dla dorosłych 62,0% (2015rok 61,5%, 2016 rok 61,6%). Rosły wypożyczenia książek beletrystycznych dla dzieci i młodzieży 20,0% (2015 rok 19,1%, 2016 rok 19,5%). Malało zapotrzebowanie na literaturę popularnonaukową, w roku sprawozdawczym osiągnęła wynik 18,0% (2015 rok 19,4%, 2016 rok 18,9%). Wyjątek stanowił, gdzie w związku z określonymi potrzebami czytelniczymi, uwzględnionymi w profilu gromadzenia, 67% wypożyczeń stanowiła literatura piękna dla dzieci i młodzieży (wzrost w porównaniu z rokiem 2016 o 4,6 punktu procentowego). Również Wypożyczalnia Muzyczna z uwagi na swoją specyfikę oferowała jedynie literaturę popularnonaukową. Tabela nr 30. Wypożyczenia zbiorów na 1 jednostkę w 2017 roku WYPOŻYCZENIA NA 1 JEDNOSTKĘ 1. FILIA NR 4 2,8 2. FILIA NR 6 2,5 3. FILIA NR 20 2,5 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 2,4 5. FILIA NR 9 2,2 6. FILIA NR 1 2,1 7. FILIA NR 3 2,1 8. FILIA NR 2 2,0 9. FILIA NR 10 2,0 10. FILIA NR 7 1,9 11. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZ 1,7 12. FILIA NR 8 1,7 13. FILIA NR 15 1,6 14. FILIA NR 16 1,4 15. FILIA NR 17 1,4 16. FILIA NR 5 1,2 17. FILIA NR 18 1,2 18. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 1,1 19. FILIA NR 11 0,9 20. FILIA NR 13 0,8 21. FILIA NR 12 0,7 22. WiMBP, UL.SOKOŁA 13 ---------------------------------------- RZESZÓW 1,4 ---------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium
Tabela nr 31. Wypożyczenia zbiorów na 1 czytelnika w 2017 roku 30 WYPOŻYCZENIA NA 1 CZYTELNIKA 1. FILIA NR 5 26,8 2. FILIA NR 11 26,1 3. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 24,8 4. FILIA NR 18 24,6 5. FILIA NR 9 24,3 6. FILIA NR 20 24,2 7. FILIA NR 16 23,8 8. FILIA NR 7 23,5 9. FILIA NR 4 23,2 10. FILIA NR 10 22,0 11. FILIA NR 15 21,8 12. FILIA NR 3 21,5 13. FILIA NR 12 21,4 14. FILIA NR 17 21,4 15. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 21,2 16. FILIA NR 6 21,0 17. FILIA NR 1 20,2 18. FILIA NR 8 18,0 19. FILIA NR 2 17,7 20. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZ 16,1 21. FILIA NR 13 6,4 22. WiMBP, UL.SOKOŁA 13 ---------------------------------------- RZESZÓW 21,2 ---------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium Największą aktywność zbiorów wykazały Filie nr: 4, 6, 20 i Wypożyczalnia Główna. Najmniejszą Filie nr: 12, 13, 11 i Wypożyczalnia Muzyczna, charakteryzujące się niewielkimi wypożyczeniami w stosunku do posiadanych zbiorów z wyjątkiem nowo powstałej Filii nr 13 pracującej w bieżącym roku jedynie przez dwa miesiące. Biorąc pod uwagę wypożyczenia na 1 czytelnika, zdecydowanie najwięcej książek i zbiorów specjalnych wypożyczali użytkownicy Filii nr: 5, 11 oraz Wypożyczalni Muzycznej. Tabela nr 32. Wypożyczenia zbiorów na 1 czytelnika w latach 2013-2017 2013 2014 2015 2016 2017 Wyp/czyt. 18,6 19,5 19,8 21,5 21,2
Wykres nr 12. Wypożyczenia na 1 czytelnika w latach 2013-2017 31 Dane statystyczne pokazują zauważalny, systematyczny wzrost intensywności korzystania ze zbiorów od 2013-2016 roku. W roku sprawozdawczym obniżył się minimalnie o 0,3. IV. CZYTELNIE Od 2013 roku liczba miejsc w czytelniach i kącikach czytelnianych wahała się, naprzemiennie malejąc i rosnąc. W 2014 roku, z powodu połączenia Czytelni Głównej z Czytelnią Czasopism Bieżących oraz przejęciem przez Informatorium zadań Sekcji Informacji Komputerowej, liczba miejsc spadła o 10. Ponownie wzrosła w 2015 i 2017 roku. Wzrost w roku sprawozdawczym wynikał głównie z utworzenia 34 miejsc w czytelni w nowo otwartej Filii nr 13. Pozytywne zmiany na przestrzeni lat były wynikiem korzystniejszych aranżacji wnętrz bibliotecznych po remontach lub zmianach lokali (w międzyczasie wyremontowano Filię nr 11, nowy lokal zyskały: Filia nr 16, Filia nr 20, Filia nr 17, Filia nr 1), powstania Punktu Bibliotecznego Filii nr 9 oraz Filii nr 13, konieczności stworzenia swobodnego dostępu do prasy, szerokopasmowego Internetu, zasobów cyfrowych, a także rosnącej liczby imprez kulturalnych i edukacyjnych. Dało to użytkownikom poszukującym informacji i uczestnikom spotkań większy komfort pracy, nauki i relaksu.
32 Liczba miejsc w czytelniach w latach 2013-2017 rok 2013 314 miejsc rok 2014 304 miejsca rok 2015 332 miejsca rok 2016 329 miejsc rok 2017 367 miejsc Liczba stanowisk komputerowych dostępnych dla użytkowników w latach 2013-2017 rok 2013 85 rok 2014 93 rok 2015 92 rok 2016 97 rok 2017 101 Liczba stanowisk komputerowych dla użytkowników z dostępem do Internetu w latach 2013-2017 rok 2013 77 rok 2014 85 rok 2015 84 rok 2016 89 rok 2017 93 Wykres nr 13. Miejsca w czytelniach i udostępnienia w latach 2013-2017
33 Tabela nr 33. Odwiedziny w czytelniach w latach 2016-2017 Agenda 2016 2017 + - 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 26684 14521-12163 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 1771 2046 275 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZIEŻY 5060 4195-865 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 7012 6757-255 5. FILIA NR 1 641 804 163 6. FILIA NR 2 127 121-6 7. FILIA NR 3 1630 1818 188 8. FILIA NR 4 3929 3285-644 9. FILIA NR 5 837 2113 1276 10. FILIA NR 6 2747 2708-39 11. FILIA NR 7 3045 3628 583 12. FILIA NR 8 551 502-49 13. FILIA NR 9 1652 1612-40 14. FILIA NR 10 1642 1058-584 15. FILIA NR 11 674 647-27 16. FILIA NR 12 85 84-1 17. FILIA NR 13 34 34 18. FILIA NR 15 640 591-49 19. FILIA NR 16 373 463 90 20. FILIA NR 17 121 106-15 21. FILIA NR 18 108 18-90 22. FILIA NR 20 274 133-141 ----------------------------------------------------------------------------------- RZESZÓW 59603 47244 2609-14968 ----------------------------------------------------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium Tabela nr 34. Wzrost lub spadek liczby odwiedzin w czytelniach w 2017 roku WZROST LUB SPADEK - ODWIEDZINY 1. FILIA NR 5 1276 2. FILIA NR 7 583 3. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 275 4. FILIA NR 3 188 5. FILIA NR 1 163 6. FILIA NR 16 90 7. FILIA NR 13 34 8. FILIA NR 12-1 9. FILIA NR 2-6 10. FILIA NR 17-15 11. FILIA NR 11-27 12. FILIA NR 6-39 13. FILIA NR 9-40 14. FILIA NR 8-49 15. FILIA NR 15-49 16. FILIA NR 18-90 17. FILIA NR 20-141 18. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA -255 19. FILIA NR 10-584 20. FILIA NR 4-644 21. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZ -865 22. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* -12163 ---------------------------------------- RZESZÓW -12359 ---------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium
34 W 2017 roku większość agend odnotowała spadek frekwencji wśród odwiedzających rzeszowskie czytelnie. Największy zarejestrowała Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium,, Filia nr 4 i Filia nr 10. Przyczyną spadków było obniżające się z roku na rok zainteresowanie tradycyjnym księgozbiorem informacyjnym, a jednocześnie powszechne korzystanie z informacji internetowej. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego w 2017 r. przynajmniej jeden komputer miało prawie 82% gospodarstw domowych (odsetek ten był wyższy o 1,5 p. proc. niż w roku poprzednim), 78% gospodarstw domowych posiadało dostęp do Internetu szerokopasmowego (odsetek ten był wyższy o 1,5 p. proc. niż w roku poprzednim). Wzrost frekwencji wśród odwiedzających zanotowały jedynie Filia nr 5, Filia nr 7, Wypożyczalnia Muzyczna, Filia nr 3, Filia nr 1, Filia nr 16 i nowa Filia nr 13. Należy dodać, że Wypożyczalnia Główna liczyła odwiedziny w bibliotece na podstawie rejestracji z bramki wejściowej, pozostałe placówki liczyły odwiedziny ręcznie w jednym okresie sprawozdawczym na podstawie wejść do pomieszczeń i ubruttowiając je do oszacowania rocznego. Tabela nr 35. Udostępnienia na miejscu w roku 2017 Placówka Książki Czasopisma oprawne i nieoprawne Zbiory specjalne Razem Informatorium 11 091 1 316 7 612 20 019 Czytelnia Główna 14 731 61 284 716 76 731 Filie i oddziały 22 271 35 798 2 047 60 116 Razem 48 093 98 398 10 375 156 866
35 Wykres nr 14. Struktura udostępnień na miejscu w roku 2017 Struktura udostępnień na miejscu wskazuje, że w roku sprawozdawczym w rzeszowskich bibliotekach korzystano głównie z czasopism oprawnych i nieoprawnych 63% oraz książek 31%. Mniejszym zainteresowaniem cieszyły się zbiory specjalne 6%. W stosunku do 2016 r. wzrósł popyt na czasopisma, spadł na książki i zbiory specjalne. Tabela nr 36. Udostępnienia porównawczo w latach 2016-2017 Agenda 2016 2017 + - 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 83577 96750 13173 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 1811 2362 551 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZIEŻY 11042 11114 72 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 17448 18120 672 5. FILIA NR 1 1274 1446 172 6. FILIA NR 2 416 462 46 7. FILIA NR 3 2716 3468 752 8. FILIA NR 4 5620 5340-280 9. FILIA NR 5 545 1434 889 10. FILIA NR 6 5899 5746-153 11. FILIA NR 7 4134 4733 599 12. FILIA NR 8 1103 945-158 13. FILIA NR 9 1481 1591 110 14. FILIA NR 10 290 305 15 15. FILIA NR 11 1323 1052-271 16. FILIA NR 12 169 118-51 17. FILIA NR 13 31 31 18. FILIA NR 15 708 921 213 19. FILIA NR 16 413 568 155 20. FILIA NR 17 91 85-6 21. FILIA NR 18 8 6-2 22. FILIA NR 20 301 269-32 ----------------------------------------------------------------------------------- RZESZÓW 140369 156866 17450-953 ----------------------------------------------------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium
36 Wykres nr 15. Udostępnienia w poszczególnych agendach porównawczo w latach 2016-2017 Tabela nr 37. Udostępnienia w latach 2013-2017 2013 2014 2015 2016 2017 Liczba 140 528 145 210 145 092 140 369 156 866 Wykres nr 16. Udostępnienia w latach 2013-2017
37 W latach 2013-2016 liczba udostępnień zbiorów na miejscu wahała się w granicach +/- 3 p. proc. Wysoką liczbę udostępnień przyniósł 2014 rok (145 210 jednostek), niską rok 2016 (140 369 jednostek). W 2017 roku nastąpił wzrost udostępnień (w stosunku do poprzedniego roku o 10,5 p. proc.), osiągając najwyższy wskaźnik na przestrzeni ostatnich pięciu lat. Analizując omawiane zagadnienie z perspektywy poszczególnych agend widać, że większość z nich odnotowała wzrosty, z czego największy: WiMBP przy ul. Sokoła 13 z Czytelnią Główną i Informatorium, Filia nr 5, Filia nr 3, Wypożyczalnia Główna, Filia nr 7 i Wypożyczalnia Muzyczna. Główną przyczyną był zwiększający się od lat udział czasopism nieoprawnych wśród udostępnianych w czytelniach zasobów. Niewielkie spadki zarejestrowało tylko osiem agend, między innymi Filia nr 4, Filia nr 11, Filia nr 8 i. Należy podkreślić, że znaczenie zbiorów książkowych, gromadzonych na potrzeby czytelń, służących zdobywaniu konkretnych informacji zmalało, zostały wyparte przez niemal powszechnie dostępny Internet. Obniżone wyniki udostępnień książek były również spowodowane coraz lepiej opracowaną bazą katalogową, pozwalającą użytkownikowi na precyzyjny dobór poszukiwanych materiałów. Tabela nr 38. Odwiedziny w Czytelni Głównej WiMBP w Rzeszowie w 2017 roku (cz. 1) 2016 2017 +/- Czytelnia Główna 13 719 9524-4 195 Tabela 38. Udostępnienia w Czytelni Głównej WiMBP w Rzeszowie w 2017 roku (cz. 2) 2016 2017 +/- Czytelnia Główna 63 730 76 015 +12 285 Największa Czytelnia WiMBP w Rzeszowie zanotowała na koniec 2017 roku spadek odwiedzin o 4 195. Mimo mniejszej częstotliwości korzystania z Czytelni Głównej wciąż jest ona dla wielu użytkowników wygodnym miejscem do pracy i nauki. Świadczy o tym znaczny wzrost udostępnianych zbiorów o 12 285 jednostek. Wzrosło zainteresowanie prasą i zbiorami specjalnymi z kolei zmalało książkami. Spadek liczby udostępnień tych ostatnich o 1 482 wol. był spowodowany coraz lepiej opracowanym katalogiem elektronicznym, a co za tym idzie większą skutecznością dotarcia do poszukiwanych pozycji oraz łatwiejszym dostępem do materiałów w postaci elektronicznej i do Internetu.
38 Od 2015 roku Czytelnia Główna liczy odwiedziny ręcznie jak pozostałe agendy w jednym okresie sprawozdawczym na podstawie wejść do pomieszczenia i ubruttowiając je do oszacowania rocznego. Tabela nr 39. Działalność informacyjna w latach 2016-2017 Agenda 2016 2017 + - 1. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 5246 5271 25 2. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA 1147 591-556 3. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZIEŻY 3335 3382 47 4. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 4212 4883 671 5. FILIA NR 1 1447 1237-210 6. FILIA NR 2 863 875 12 7. FILIA NR 3 354 372 18 8. FILIA NR 4 2834 2282-552 9. FILIA NR 5 537 1787 1250 10. FILIA NR 6 2700 2582-118 11. FILIA NR 7 438 463 25 12. FILIA NR 8 438 268-170 13. FILIA NR 9 1213 934-279 14. FILIA NR 10 1350 303-1047 15. FILIA NR 11 395 151-244 16. FILIA NR 12 56 127 71 17. FILIA NR 13 91 91 18. FILIA NR 15 1397 1310-87 19. FILIA NR 16 701 671-30 20. FILIA NR 17 227 103-124 21. FILIA NR 18 66 36-30 22. FILIA NR 20 143 119-24 ----------------------------------------------------------------------------------- RZESZÓW 29099 27838 2210-3471 ----------------------------------------------------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium Tabela nr 40. Wzrost lub spadek udzielonych informacji w 2017 roku WZROST LUB SPADEK - INFORMACJE 1. FILIA NR 5 1250 2. WYPOŻYCZALNIA GŁÓWNA 671 3. FILIA NR 13 91 4. FILIA NR 12 71 5. ODDZ. DLA DZIECI I MŁODZ 47 6. WiMBP, UL.SOKOŁA 13* 25 7. FILIA NR 7 25 8. FILIA NR 3 18 9. FILIA NR 2 12 10. FILIA NR 20-24 11. FILIA NR 16-30 12. FILIA NR 18-30 13. FILIA NR 15-87 14. FILIA NR 6-118 15. FILIA NR 17-124 16. FILIA NR 8-170 17. FILIA NR 1-210 18. FILIA NR 11-244 19. FILIA NR 9-279
39 20. FILIA NR 4-552 21. WYPOŻYCZALNIA MUZYCZNA -556 22. FILIA NR 10-1047 ---------------------------------------- RZESZÓW -1261 ---------------------------------------- *Biblioteka z Czytelnią Główną i Informatorium W 2017 roku zanotowano spadek udzielonych informacji o 1 261. Z analizy porównawczej wynika, że większość palcówek w roku sprawozdawczym udzieliła mniej informacji niż w roku ubiegłym. Największy spadek zanotowała Filia nr 10, Wypożyczalnia Muzyczna, Filia nr 4, Filia nr 9 i Filia nr 11. Największy wzrost osiągnęła Filia nr 5, Wypożyczalnia Główna, nowo otwarta Filia nr 13, Filia nr 12, Oddział dla dzieci. Warsztat informacyjny agend opiera się na książkach oraz bazach internetowych. Nieograniczony dostęp do Internetu eliminuje bibliotekę jako pośrednika w dotarciu do najprostszych informacji. Przewagę bibliotek stanowi wiedza pracowników, a co za tym idzie umiejętność dostarczenia precyzyjnej informacji rzeczowej i bibliograficznej. Tabela nr 41. Wykorzystanie Internetu w roku 2017 Agendy 2016 2017 +/- 1 145 92-53 2 70 69-1 3 892 658-234 4 1 450 1 288-162 5 269 216-53 6 1 454 1 307-147 7 500 346-154 8 463 343-120 9 365 566 +201 10 15 1 000 +985 11 294 273-21 12 50 52 +2 13 0 19 +19 15 859 334-525 16 68 149 +81 17 58 57-1 18 102 15-87 20 7 25 +18 1 650 1 080-570
40 Wypożyczalnia Główna 4 535 4 298-237 Wypożyczalnia Muzyczna 1 063 1 331 +268 Informatorium 1757 1 883 +126 RAZEM 16 066 15 401-665 Wyniki statystyczne dotyczące wykorzystania Internetu w poszczególnych placówkach uzależnione są od liczby oferowanych komputerów oraz od ruchu czytelniczego w danej placówce. Na koniec 2017 roku wszystkie agendy WiMBP w Rzeszowie dysponowały 93 komputerami z bezpłatnym dostępem do Internetu dla czytelników. Mimo to od kilku lat następuje widoczny spadek zainteresowania Internetem w agendach. W 2017 roku w stosunku do roku ubiegłego zmniejszyło się ono o ok. 4%. Nie bez wpływu pozostaje rosnący odsetek korzystających z Internetu w gospodarstwach domowych, w 2017 roku na poziomie 82% (źródło: GUS). V. UPOWSZECHNIANIE CZYTELNICTWA Tabela nr 42. Działalność kulturalno-edukacyjna WiMBP w Rzeszowie w latach 2016-2017 Rodzaj imprezy Liczba 2016 Liczba 2017 +/- Uczestnicy 2016 Uczestnicy 2017 Spotkania autorskie 83 66-17 3 426 2446-980 Pogadanki 46 55 +9 1 317 1 307-10 Konkursy 95 81-14 2 533 2 966 +433 Dyskusje 151 165 +14 1 264 1 353 +89 Lekcje, wycieczki 331 386 +55 7 542 8 123 +581 Inne 1 016 1 077 +61 30 725 30 208-517 Pasowanie na czyt. 38 50 +12 1 774 1 928 +154 Razem 1 760 1 880 +120 48 581 48 331-250 W 2017 roku Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie prowadziła szereg działań na rzecz promocji książki i upowszechniania czytelnictwa. Swoje propozycje skierowała do wszystkich grup użytkowników: dzieci, młodzieży i dorosłych, osób wymagających specjalnej troski i indywidualnego podejścia. +/-
41 Wśród przedsięwzięć znalazły się duże kampanie czytelnicze, spotkania autorskie, spotkania z interesującymi ludźmi, imprezy literackie i okolicznościowe, cykle tematyczne, warsztaty komputerowe, językowe, plastyczne, konkursy czytelnicze oraz kluby czytelnicze. W roku sprawozdawczym Biblioteka zrealizowała również Projekt MKiDN w ramach programu Partnerstwo dla książki Festiwal Wyczytanej Książki, o międzypokoleniowym zasięgu. Wszystkim inicjatywom towarzyszyła myśl, iż najważniejszym zadaniem biblioteki jest kształtowanie kultury czytelniczej, najlepiej od najmłodszych lat. Stąd prowadzono wiele działań nakierowanych na najmłodszych czytelników wspomagających ich rozwój emocjonalny i intelektualny, zachęcających do różnych aktywności. Spośród wszystkich zrealizowanych w 2017 roku form pracy z czytelnikiem należy wymienić: Tabela nr 43. Wykaz wybranych wydarzeń kulturalno edukacyjnych WIMBP w Rzeszowie, zrealizowanych w 2017 roku Nazwa imprezy Miejsce realizacji WYSTAWY 1. Wystawa eksponatów i fotografii lalek artystycznych wykonanych przez Wypożyczalnia Muzyczna Darię Sikorę 2. Gwiazda Betlejemska w obrazach wystawa prac pokonkursowych z ogólnomiejskiego konkursu plastycznego zorganizowanego przez Szkołę Podstawową nr 17 pod patronatem Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie 3. Mikołajki w świecie bajki wystawa pokonkursowa Filia nr 4 4. Henryk Sienkiewicz życie i twórczość fakty i fotografie Czytelnia Główna 5. Jej Królewska Mość Wisła w 550. rocznicę pierwszego wolnego flisu na WiMBP, ul. Sokoła 13 Wiśle 6. Anioły, Aniołki, Aniołeczki i ich ciekawe książeczki. Zaczytany Anioł wernisaż i wystawa prac laureatów nagrodzonych w 12. edycji konkursu plastycznego zorganizowanego przez Szkołę Podstawową nr 2 oraz Szkołę Podstawową nr 23 pod patronatem Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie 7. Wystawa rzeźby w drewnie Józefa Pałaca, członka RSTK w Rzeszowie Filia nr 11 8. Wystawa upamiętniająca 150. rocznicę powstania Towarzystwa Sokół WiMBP, ul. Sokoła 13 9. Wystawa plansz: Muzeum polskie w Rapperswilu Wypożyczalnia Muzyczna 10. Pomórzmy zwierzakom wystawa prac pokonkursowych XVII. edycji wojewódzkiego konkursu plastyczno-literackiego, w ramach akcji Pomóżmy Zwierzakom zorganizowanej przez Rzeszowskie Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt, Schronisko KUNDELEK.