PRAWO MIĘDZYNARODOWE PUBLICZNE PYTANIA EGZAMINACYJNE ETAP PIERWSZY I. Grupa pierwsza 1) Pojęcie, ewolucja i cechy charakterystyczne społeczności międzynarodowej. 2) Pojęcie, systematyka i cechy charakterystyczne prawa międzynarodowego. 3) Charakterystyka normy prawa międzynarodowego. 4) Pojęcie i rodzaje sankcji w prawie międzynarodowym publicznym 5) Stosunek prawa międzynarodowego publicznego do prawa krajowego. 6) Miejsce źródeł prawa międzynarodowego publicznego w polskim porządku prawnym. 7) Polska szkoła prawa wojny przedstawiciele i ich poglądy. 8) Hugo Grocjusz i jego doktryna prawa międzynarodowego. 9) Rozwój prawa międzynarodowego po I wojnie światowej. 10) Rozwój i kodyfikacja prawa międzynarodowego po II wojnie światowej. 11) Pojęcie i klasyfikacja źródeł prawa międzynarodowego publicznego. 12) Artykuł 38 Statutu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości a katalog źródeł prawa międzynarodowego publicznego. 13) Pozatraktatowe źródła prawa międzynarodowego. 14) Pojęcie i rodzaje umów międzynarodowych. 15) Iuris cogentis 16) Forma umów międzynarodowych ewolucja i stan współczesny. 17) Procedura zawierania umów międzynarodowych. 18) Pojęcie i skutki ratyfikacji i zatwierdzenia umowy międzynarodowej na gruncie prawa międzynarodowego publicznego. 19) Ratyfikacja umowy międzynarodowej w prawie polskim. 20) Sposoby wiązania się umową międzynarodową. 21) Charakterystyka typowych klauzul, jakie pojawiają się w umowach międzynarodowych. 22) Obowiązywanie umów międzynarodowych w czasie i przestrzeni. 1
23) Jednostronne wycofanie się z umowy a pacta sunt servanda. 24) Pojęcie zastrzeżenia do umowy międzynarodowej. 25) Moc obowiązująca umów międzynarodowych wobec państw trzecich. 26) Pojęcie, przesłanki i skutki nieważności względnej umowy międzynarodowej. 27) Pojęcie, przesłanki i skutki nieważności bezwzględnej umowy międzynarodowej. 28) Zawarcie umowy międzynarodowej pod przymusem. 29) Wpływ norm iuris cogentis na obowiązywanie umowy międzynarodowej. 30) Zawieszenie stosowania oraz wygaśnięcie umowy międzynarodowej. 31) Istota zasady pacta sunt servanda na gruncie prawa międzynarodowego publicznego. 32) Interpretacja umów międzynarodowych. 33) Zwyczaj międzynarodowy pojęcie, cechy charakterystyczne oraz miejsce w katalogu źródeł prawa międzynarodowego publicznego. 34) Umowa międzynarodowa a zwyczaj międzynarodowy. 35) Ogólne zasady prawa uznane przez narody cywilizowane jako źródło prawa międzynarodowego publicznego. 36) Miejsce orzecznictwa sądów oraz poglądów doktryny w katalogu źródeł prawa międzynarodowego publicznego. 37) Uchwały organów organizacji międzynarodowych jako źródło prawa międzynarodowego publicznego. 38) Akty jednostronne państw jako źródło prawa międzynarodowego publicznego. 39) Pojęcie i charakterystyka tzw. twardego prawa międzynarodowego publicznego (hard law) oraz tzw. miękkiego prawa międzynarodowego publicznego (soft law). 40) Kodyfikacja prawa międzynarodowego publicznego ewolucja i stan współczesny. 41) Pojęcie podmiotowości w prawie międzynarodowym. 42) Elementy składowe i istota państwa. 43) Suwerenność państwa w XXI w. 44) Immunitet państwa. 45) Sposoby powstawania państw w prawie międzynarodowym. 2
46) Sukcesja państw. 47) Zdolność do czynności prawnych państwa. 48) Państwa zależne ich istota, rodzaje i zdolność do występowania w stosunkach międzynarodowych. 49) Uznanie państwa 50) Uznanie rządu i inne uznania 51) Zagadnienie podmiotowości narodu. 52) Stolica Apostolska jako pomiot prawa międzynarodowego. 53) Zakon Kawalerów Maltańskich i jego status w prawie międzynarodowym. 54) Zagadnienie podmiotowości osób fizycznych. 55) Definicja, charakter prawny, rodzaje i formy uznania międzynarodowego. 56) Odpowiedzialność międzynarodowa państwa źródła odpowiedzialności. 57) MTK jako podmiot prawa międzynarodowego. 58) Geneza ONZ. 59) Cele i zasady ONZ. 60) Członkostwo w ONZ, w tym członkostwo Polski 61) Organy ONZ. 62) Skład i kompetencje Zgromadzenia Ogólnego. 63) Skład i kompetencje Rady Bezpieczeństwa. 64) Sankcje w Karcie NZ. 65) Tryby podejmowania uchwał w Zgromadzeniu Ogólnym. 66) Uchwały RB rodzaje i procedury. 67) Skład i kompetencje Rady Gospodarczej i Społecznej. 68) Reforma ONZ a możliwość zmiany Karty NZ. 69) Sekretarz Generalny ONZ wybór, kompetencje, znaczenie. 70) Jurysdykcja obowiązkowa MTS. 71) Klauzula fakultatywna na podstawie Statutu MTS i praktyka polska. 72) Pojęcie sporu międzynarodowego sensu largo, rodzaje sporów międzynarodowych. 3
73) Ewolucja sposobów załatwiania sporów międzynarodowych od użycia siły do prawno międzynarodowego obowiązku rozstrzygania sporów środkami pokojowymi. 74) Dyplomatyczne sposoby rozstrzygania sporów. 75) Sądowe środki pokojowego załatwiania sporów międzynarodowych ewolucja i rola spełniana współcześnie. 76) Pojęcie i charakterystyka arbitrażu międzynarodowego. 77) Stały Trybunał Rozjemczy (Arbitrażowy) powstanie, organizacja, znaczenie. 78) Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości status, organizacja i skład. 79) Opinie doradcze MTS. 80) Pojęcie obowiązkowej i nieobowiązkowej jurysdykcji MTS-u. 81) Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości kompetencje ratione personae, ratione materiae i ratione iuris. 82) Postępowanie przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości. 83) Pełnomocnictwo do zawierania umów międzynarodowych. 84) Skarga do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. II. Grupa druga 85) Zakres uprawnień najwyższych organów państwa rządu w sferze reprezentacji państwa i realizacji polityki zagranicznej. 86) Ewolucja i współczesna rola stałych przedstawicielstw dyplomatycznych. 87) Rodzaje i funkcje misji specjalnych wysyłanych przez państwa. 88) Rozwój i charakterystyka przedstawicielstw państw przy organizacjach międzynarodowych. 89) Istota i zadania spełniane przez urzędy konsularne. 90) Ewolucja i źródła prawa dyplomatycznego 91) Nawiązanie stosunków dyplomatycznych pomiędzy państwami, ustanowienie stałej misji dyplomatycznej oraz jej szefa. Koniec misji dyplomatycznej. 92) Funkcje misji dyplomatycznej. 93) Personel misji dyplomatycznej. 4
94) Klasy szefów misji dyplomatycznej i zasada precedencji ewolucja i stan obecny. 95) Pojęcie przywilejów i immunitetów dyplomatycznych oraz podstawa ich funkcjonowania. 96) Przywileje i immunitety misji dyplomatycznej (rzeczowe). 97) Obowiązki, przywileje i immunitety personelu misji dyplomatycznej (osobowe). 98) Pojęcie, charakter i funkcje korpusu dyplomatycznego. 99) Ewolucja i współczesne źródła prawa konsularnego Polskie prawo konsularne. 100) Początek i koniec funkcji konsularnych w państwie przyjmującym ze szczególnym uwzględnieniem procedury ustanawiania szefa placówki konsularnej. 101) Funkcje konsularne. 102) Funkcjonariusze konsularni ze szczególnym uwzględnieniem klas kierowników urzędów konsularnych, pojęcie korpusu konsularnego. 103) Przywileje i immunitety placówki konsularnej (rzeczowe). 104) Przywileje i immunitety funkcjonariuszy konsularnych (osobowe). 105) Konsul zawodowy a konsul honorowy podobieństwa i różnice. 106) Funkcje misji dyplomatycznej a funkcje konsularne podobieństwa i różnice. 107) Immunitet jurysdykcyjny szefa misji dyplomatycznej a immunitet kierownika urzędu konsularnego. 108) Pojęcie i rodzaje terytorium w prawie międzynarodowym. 109) Wspólne dziedzictwo ludzkości. 110) Istota i pojęcie terytorium państwowego. 111) Integralność terytorialna państwa w Karcie NZ i innych dokumentach międzynarodowych. 112) Pojęcie, istota i ograniczenia zwierzchnictwa terytorialnego. 113) Nabycie i utrata terytorium państwowego. 114) Pojęcie i rodzaje granic państwowych. 115) Etapy ustalania granicy państwowej. 116) Źródła prawa morza. 117) Klasyfikacja obszarów morskich. 5
118) Obszary morskie pod wyłączną jurysdykcją państwa nadbrzeżnego. 119) Obszary morskie pod ograniczoną jurysdykcją państwa nadbrzeżnego. 120) Obszary morskie poza granicami jurysdykcji państwowej. 121) Obszary morskie RP na podstawie ustawodawstwa polskiego i Konwencji o prawie morza. 122) Prawa państwa nadbrzeżnego do szelfu kontynentalnego a status wód pokrywających szelf. 123) Zasada wolności mórz. 124) Status Arktyki w prawie międzynarodowym a współczesne działania państw na obszarze bieguna północnego. 125) Status prawny Antarktyki. 126) Status prawny przestrzeni powietrznej 127) Granice i status międzynarodowoprawny przestrzeni kosmicznej. 128) Pojęcie obywatelstwa państwa, prawa i obowiązki obywatela. 129) Sposoby nabycia i utraty obywatelstwa w prawie międzynarodowym. Obywatelstwo podwójne i wielorakie. 130) Sposoby nabycia i utraty obywatelstwa na gruncie prawa polskiego. 131) Status uchodźcy w prawie międzynarodowym.. 132) Ekstradycja w prawie międzynarodowym. 133) Powszechna ochrona praw człowieka prawa człowieka w Karcie Narodów Zjednoczonych. 134) Charakter prawny, treść i znaczenie Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. 135) Charakter prawny, treść i znaczenie Międzynarodowych Paktów Praw Człowieka. 136) Międzynarodowa Karta Praw Człowieka. 137) Ogólna i szczególna ochrona praw człowieka. 138) Powszechna ochrona praw człowieka. 139) Regionalne systemy ochrony praw człowieka. 140) Ochrona praw człowieka w Europie. 141) Zbrodnia ludobójstwa w prawie międzynarodowym. 142) Międzynarodowe mechanizmy kontrolne w zakresie przestrzegania praw człowieka. 6
143) Formy udzielania ochrony cudzoziemcom w prawie polskim. 144) Definicja i klasyfikacja organizacji międzynarodowych. 145) Międzynarodowe organizacje pozarządowe pojęcie, charakterystyka, rola. 146) Międzynarodowe organizacje rządowe a organizacje pozarządowe. 147) Struktura organizacyjna organizacji międzynarodowych. 148) Charakter prawny i rodzaje uchwał podejmowanych przez organy organizacji międzynarodowych. 149) Organizacje wyspecjalizowane ONZ status, funkcje, 150) Rada Europy: członkostwo, kompetencje, organy. 151) Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. 152) Europejski Trybunał Praw Człowieka powstanie, organizacja, kompetencje. 153) OBWE: historia, kompetencje, organy. 154) Procedura załatwiania sporów międzynarodowych w Karcie Narodów Zjednoczonych. 155) Wojna konflikt zbrojny użycie siły: zakres pojęć i ich relacja. 156) Użycie siły zbrojnej w ujęciu historycznym i współcześnie. 157) Ius ad bellum a Karta Narodów Zjednoczonych. 158) Interwencja humanitarna i doktryna responsibility to protect. 159) Rozwój historyczny ius in bello. 160) Podział MPH na prawo haskie i prawo genewskie. Jego aktualność. 161) Indywidualna odpowiedzialność karna za zbrodnie międzynarodowe. 162) Trybunały ad hoc powstanie, jurysdykcja, znaczenie. 163) Międzynarodowy Trybunał Karny geneza, jurysdykcja, działalność. 7
ETAP DRUGI Grupa trzecia 164) Doktryna Monroego. 165) Liga Narodów. 166) Procedura załatwiania sporów międzynarodowych w systemie Ligi Narodów. 167) Organizacje pozaeuropejskie 168) Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża geneza i jego rola współcześnie. 169) Organizacje Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca i ich rola w czasie wojny i pokoju. 170) Pojęcie okupacji wojennej, prawa i obowiązki mocarstwa okupacyjnego. 171) Greckie i rzymskie instytucje prawa międzynarodowego. 172) Tendencje humanitarne w średniowiecznym prawie międzynarodowym. 173) Średniowieczne koncepcje integracyjne. 174) Znaczenie pokoju westfalskiego dla rozwoju prawa międzynarodowego. 175) Szkoła prawa naturalnego w prawie międzynarodowym. 176) Pozytywistyczna doktryna prawa międzynarodowego. 177) Rejestracja umów międzynarodowych oraz ich publikacja. 178) Pojęcie trwałej neutralności i państwa trwale neutralne. 179) Klauzula rebus sic stantibus. 180) Prawo przejścia tranzytowego a prawo nieszkodliwego przepływu. 181) Zasada nieszkodliwego przepływu. 182) Prawo wizyty i rewizji. 183) Prawo pościgu. 184) Zjawisko piractwa i jego zwalczanie w prawie międzynarodowym. 185) Status kanałów i rzek międzynarodowych w prawie międzynarodowym. 186) Operacje pokojowe ONZ i misje wojskowe wysyłane przez państwa 187) Międzynarodowy Trybunał Prawa Morza powstanie, organizacja, kompetencje. 8
188) Źródła bezpaństwowości, sytuacja prawna bezpaństwowców. 189) Prawa i obowiązki cudzoziemców przebywających na terytorium państwa 190) Azyl terytorialny w prawie międzynarodowym oraz w prawie polskim. 191) Generacje praw człowieka. 192) Apartheid i zakaz dyskryminacji rasowej w prawie międzynarodowym. 193) Ochrona praw kobiet w prawie międzynarodowym. 194) Prawa dziecka w prawie międzynarodowym. 195) Ochrona praw mniejszości w prawie międzynarodowym. 196) Zapobieganie torturom w prawie międzynarodowym. 197) Funkcjonariusze międzynarodowi. 198) Konferencje haskie a rozwój MPH. 199) Koncyliacja a arbitraż międzynarodowy podobieństwa i różnice. 200) Rokowania bezpośrednie (negocjacje). 201) Dobre usługi i mediacja. 202) Komisje badań. 203) Koncyliacja 204) Agreement a exequatur 205) Uznanie za persona non grata 206) Retorsje i represalia 207) Pakt Brianda-Kellogga. 208) Charakter i rodzaje członkostwa w organizacjach międzynarodowych. 209) Funkcje rządowych organizacji międzynarodowych. 210) Decyzje kongresu wiedeńskiego i ich wpływ na rozwój prawa międzynarodowego. 211) Trybunały Norymberski i Tokijski i ich znaczenie dla zasady indywidualnej odpowiedzialności karnej. 212) Charakter prawny oraz znaczenie Konwencji w miniaturze. 213) Znaczenie klauzuli Martensa we współczesnych konfliktach zbrojnych. 9
214) Zasady składania podpisów pod umową międzynarodową. 215) Kurtuazja międzynarodowa a zwyczaj międzynarodowy. 216) Terytoria powiernicze i obszary niesamodzielne w Karcie NZ. 217) Ratownictwo kosmiczne i odpowiedzialność za szkody kosmiczne. 218) NATO 10