Państwo w prawie międzynarodowym. Podmiotowość, kompetencje, zmiany terytorialne

Transkrypt

1 Państwo w prawie międzynarodowym Podmiotowość, kompetencje, zmiany terytorialne

2 Elementy państwa terytorium ludność władza państwowa

3 Warunki istnienia suwerenność niezależność wyłączność jurysdykcyjna kompetencje międzynarodowe samodzielna polityka efektywność

4 Orzeczenie Lotus Państwo działając w stosunkach międzynarodowych nie ma obowiązku przedstawiania ich podstawy prawnej. Z suwerenności wynika swoboda działania. Państwo może podjąć wszelkie konieczne środki, będąc ograniczonym jedynie suwerennymi prawami innych państw.

5 Ograniczenia suwerenności podporządkowanie prawu międzynarodowemu, zakaz ingerencji w wewnętrzne sprawy innych państw, zakaz użycia siły, obowiązek pokojowego załatwiania sporów.

6 Nowe Hebrydy ( ), Francja i Wielka Brytania, dziś: Vanuatu Kondominium

7 Protektorat umowa opieki i ochrony, zwykle utrata suwerenności przy utrzymaniu państ wowości.

8 Terytorium państwa odgraniczony wycinek powierzchni Ziemi, podlegający jurysdykcji danego państwa, złożone z: terytorium lądowego, wód wewnętrznych, morza terytorialnego, przestrzeni powietrznej ponad tymi obszarami.

9 Przestrzeń kosmiczna występowanie powietrza - ok. 40 km, możliwości techniczne statków loniczych km, najniższa wysokość sztucznych satelitów - ok 120 km, kryterium funkcjonalne: przestrzeń kosmiczna w kontekście działalności eksploratorskiej

10 Wody wewnętrzne wody portów, ujścia rzek, zatoki - do szerokości rozwarcia podwójnej max. szerokości morza terytorialnego - 24 mm zatoki historyczne - Zat. Hudsona w kanadzie, Morze Białe w Rosji wody przepływowe

11 Linia podstawowa linia najdalszego odpływu, jeśli wcięcia i zatoki - metoda linii prostych

12 morze terytorialne - 12 mm od linii podstawowej, strefa przyległa - 24 mm od linii podstawowej, szelf kontynentalny, wyłączna strefa ekonomiczna - do 200 mm.

13 Nie podlegają suwerenności państwa: morze pełne oraz podziemie i dno pod nim, przestrzeń kosmiczna, Antarktyka.

14 Etapy wyznaczania granicz państwa decyzja polityczna, delimitacja, demarkacja.

15 Obywatelstwo instytucja prawa wewnętrznego, charakter pierwotny lub wtórny, ochrona mniejszości - ZO ONZ Deklaracja 47/135: prawo do zachowania kultury, korzystania z języka i wyznawania religii. zakaz deportacji grupowej - Protokół IV do EKPC - czystki etniczne

16 Uchodźcy Każdy prześladowany ze względów etnicznych, politycznych, rasowych, religijnych etc. ma prawo wystąpić o status uchodźcy azyl zasada non-refoulment

17 Ekstradycja podwójna przestępność czynu, możliwe wyłączenia dot. pobudek politycznych - oprócz terroryzmu itd., obawa dot. humanitarnego traktowania czy kary śmierci, zasada specjalności aut dedere aut iudicare

18 Kompetencje państwa istnienie - niezawisłość i integralność, zwierzchnictwo terytorialne i personalne, suwerenna równość, ius contrahendi i ius legationis, przynależność do organizacji międzynarodowych, prawo do ochrony powyższych kompetencji.

19 Nabycie terytorium charakter pierwotny lub wtórny, cesja - warunek plebiscytu, adiudykacja, działalność człowieka i sił natury.

20 Uznanie państwa forma: de iure lub de facto, zakaz cofnięcia (skuteczne ad infinitum), obowiązek nieuznawania sytuacji nielegalnych - doktryna Stimsona.

21 Sukcesja państw domniemanie ciągłości państwa, wymóg legalności międzynarodowej, kontynuacja umów.

22 Deklaracja Europejskiej Współpracy Politycznej z 1991 r. w sprawie uznania nowych państw poszanowanie KNZ i inyych aktów PMP, w szczególności wymogów dot. państwa prawnego, demokracji i praw człowieka, zagwarantowanie praw grup etnicznych i narodowych oraz mniejszości, poszanowanie nienaruszalności terytorialnej (zasada, że zmiany terytorialne mogą być dokonywane tylko metodami pokojowymi), przyjęcie zobowiązań dot. bezpieczeństwa, broni jądrowej itp, zobowiązanie do arbitrażowej regulacji kwestii spornych dot. sukcjesji.

23 Swobody lotnicze (cywilne) przelot tranzytowy, lądowanie w celach technicznych (niezarobkowych), dostarczenie pasażerów, ładunku i poczty do państwa docelowego, zabranie pasażerów, ładunku i poczty do macierzystego państwa statku lotniczego, przewozy liniowe - z wyłączeniem kabotażu

24 s W wykonaniu umowy zjednoczeniowej zawartej między państwami A (powierzchnia km kw., ludność 6 mln) i B (Powierzchnia km kw., ludność 20 mln) państwo A zostało wchłonięte przez państwo B i przestało istnieć. W ramach tej umowy zawarto porozumienie, że nowe państwo nie będzie już związane traktatami zawartymi zarówno przez A, jak i przez B - co notyfikowano innym stronom traktatów. Kontrahenci wystosowali protesty i żądania dot. wywiązania się ze zobowiązań. Nowe państwo odmawia i twierdzi, że nie było to połączenie państw, a inkorporowanie A przez B. Kto ma rację?

25 W wykonaniu umowy część terytorium została przekazana państwu B przez państwo A. Umowa stanowi, że zobowiązania państwa A przestają wiązać w odniesieniu do przekazanego terytorium, ale otrzymuje ono obowiązki B. Posypały się protesty i żądania ze strony innych państw. Co teraz?

26 W wyniku dekolonizacji powstało niepodległe państwo A, które notyfikowało sukcesję kilkudziesięciu umów kontrahentom, co do jednej zgłaszając zastrzeżenia. Pozostałe strony tej konwencji wystąpiły z protestami - jako, że zgodnie z art. 19 KWPT zastrzeżenia można zgłaszać jedynie przy przyjęciu/ratyfikacji/podpisaniu traktatu. Czy owa konwencja obowiązuje państwo A?

27 Statek badawczy państwa A przepłynął przez morze terytorialne państwa B. Służby państwa B wykryły, że statek ten prowadzi nasłuch ich radiostacji wojskowych. Marynarka wojenna państwa B dokonały desantu na statek, opanowały go i doprowadziły pod eskortą do państwa B. Czy państwo B miało prawo aresztować ten statek?