Zad. 1 Napisz, między jakimi odmianami człowieka (wielkimi rasami) najczęściej pojawiały się konflikty w: a) Republice Południowej Afryki... i... b) Ameryce Północnej w początkach kolonizacji...i... c) Australii w początkach kolonizacji... i... Zad. 2 Poniższe wyjaśnienia uzupełnij nazwami ras, które powstały w efekcie metysażu (proces mieszania się ras). A. Mieszańcy rasy czarnej i białej. B. Mieszańcy Indian(rasa żółta) i przedstawicieli rasy czarnej.. C. Mieszańcy Indian (rasa żółta) i rasy białej. Zad. 3 Wyjaśnij, dlaczego w obecnym składzie rasowym ludności Brazylii występują: Indianie, Murzyni, Metysi. Indianie: Murzyni: Metysi: Zad. 4 Na świecie są miasta, do których przybywają pielgrzymi z całego świata. Uzupełnij tabelę, wpisując państwa, w których położone są wymienione miejsca kultu religijnego oraz religie wyznawane przez pielgrzymów. Miejsce kultu religijnego Państwo Religia Rzym Fatima Mekka Varanasi SDMO 2017 E. Guarino Strona 1
Zad. 5 Na mapie przedstawiono rozmieszczenie wybranych rodzin i grup językowych w Europie. a) Napisz, która z grup krajów oznaczonych na mapie sygnaturami: A, B, C nie należy do rodziny języków indoeuropejskich.... b) Spośród krajów oznaczonych na mapie cyframi od 1 do 4 jeden należy do innej grupy językowej niż pozostałe. Podaj nazwę tego kraju :... Zad. 6 Przyporządkuj podanym krajom dominujące w nich wyznanie. Wyznania: buddyzm, hinduizm, islam, judaizm, katolicyzm, prawosławie, protestantyzm. Kraj Szwecja Sri Lanka Izrael Serbia Maroko Argentyna Wyznanie SDMO 2017 E. Guarino Strona 2
Zad. 7 Wpisz nazwy religii obok podanych przykładów ich wpływu na życie i działalność społeczno-gospodarczą ludności. Nazwy religii wybierz z podanych poniżej. hinduizm, islam, prawosławie, judaizm, protestantyzm 1. Brak chowu trzody chlewnej, spożywanie koszernych potraw. 2. Zakaz spożywania wołowiny i wieprzowiny, zakorzeniony w tradycji kastowy podział społeczeństwa.. 3. Zakaz spożywania wieprzowiny, post w miesiącu Ramadan. Zad.8 Na podstawie opisu rozpoznaj religie: Zad. 9 Na podstawie opisu rozpoznaj kręgi cywilizacyjne: SDMO 2017 E. Guarino Strona 3
Zad.10 Na podstawie opisów rozpoznaj mniejszości narodowe żyjące w Polsce i wpisz do tabeli ich nazwy. Zad.11 Na mapie przedstawiono skupiska występowania mniejszości narodowych w Polsce. a) Wpisz na mapie literą A obszar o dominacji mniejszości niemieckiej. b) Spośród podanych mniejszości podkreśl tę, która dominuje na obszarze oznaczonym literą B. 1. litewska 2. tatarska 3. ukraińska 4. Białoruska SDMO 2017 E. Guarino Strona 4
Zadanie 12. Na mapie numerami 1. 5. oznaczono wybrane państwa. Na podstawie: Atlas geograficzny dla szkół ponadgimnazjalnych, Warszawa 2013, s. 66. Niektóre państwa w Europie charakteryzują się zróżnicowaną strukturą etniczną i narodowościową. Wpisz do tabeli nazwy opisywanych państw i litery, którymi oznaczono ich położenie na mapie. A B C Opis regionu Państwo federacyjne, którego społeczeństwo składa się z trzech grup etnicznych. Każda z tych grup wyznaje odrębną religię lub wyznanie. Państwo federacyjne, które zamieszkuje jeden naród. Mimo to, ludność posługuje się czterema językami, mającymi status języków urzędowych. Państwo federacyjne, którego społeczeństwo składa się z dwóch głównych grup etnicznych. Języki, którymi posługuje się ludność należąca do tych grup, są dwoma spośród trzech języków urzędowych w tym państwie. Nazwa regionu Oznaczenie liczbowe na mapie SDMO 2017 E. Guarino Strona 5
Zadanie 13. Na mapie zaznaczono dwa obszary położone w Azji. Na podstawie: Atlas geograficzny dla szkół ponadgimnazjalnych, Warszawa 2013, s. 96. Zaznacz wspólną cechę obszarów zaznaczonych na mapie. A. Większość ludności wyznaje buddyzm. B. Zasiedlenie w większości przez ludność arabską. C. Większość ludności posługuje się językami celtyckimi. D. Zasiedlenie przez naród nieposiadający własnego państwa Zadanie 14. Na mapie literami A i B oznaczono dwa azjatyckie regiony. Uzupełnij tabelę. Przyporządkuj każdemu z regionów zaznaczonych na mapie nazwę dominującej liczebnie na ich obszarze religii i jedną z jej zasad (odpowiedzi wybierz spośród podanych poniżej). Podaj przykład wpływu podanej zasady na życie społeczno-gospodarcze regionu. Na podstawie: Atlas geograficzny. Liceum, Warszawa 2003, s. 27. Religie: hinduizm, islam, judaizm. Zasady religijne: 1. Nakaz spożywania żywności koszernej. 2. Zakaz spożywania wieprzowiny. 3. Zakaz zabijania krów. Region A B Nazwa dominującej religii Zasada religijna (oznaczenie liczbowe) Wpływ zasady religijnej na życie społeczno-gospodarcze regionu SDMO 2017 E. Guarino Strona 6
Zadanie 15. Na wykresie przedstawiono strukturę wyznaniową ludności świata w 2012 r. W tabeli podano informacje dotyczące trzech religii. Przyporządkuj każdej informacji nazwę właściwej religii i numer, którym oznaczono na wykresie udział jej wyznawców w strukturze wyznaniowej ludności świata. Nazwy religii wybierz spośród podanych poniżej. Nazwy religii: buddyzm, chrześcijaństwo, hinduizm, islam. Na podstawie: http://www.maximus.pl/bw-ludnosc_swiata [dostęp: 10.10.2014]. A B C Informacja Religia monoteistyczna. Wyznawcy wierzą w życie pozagrobowe i zobowiązani są m.in. do publicznego wyznawania wiary, postu (ramadanu) i pielgrzymki do świętego miasta. Religia politeistyczna. Wyznawcy wierzą w reinkarnację, zobowiązani są m.in. do założenia licznej rodziny oraz odbycia rytualnej kąpieli w rzece powodującej oczyszczenie z grzechów. Religia politeistyczna. Celem wyznawców jest wyzbycie się wszelkich pragnień i osiągniecie nirwany, czyli stanu oświecenia, spokoju i braku cierpień. Nazwa religii Oznaczenie liczbowe na wykresie Zadanie 16. Na mapie przedstawiono zróżnicowanie Ameryki Południowej pod względem języków urzędowych. Każdy z języków urzędowych oznaczono innym kolorem. Poniższy tekst dotyczy języka urzędowego jednego z państw Ameryki Południowej. Jest to język, którym na co dzień posługuje się ok. 200 mln osób na świecie, z czego ponad 85% stanowią mieszkańcy jednego z państw Ameryki Południowej. Obecność w tym państwie wspomnianego języka jako urzędowego jest dziedzictwem kolonializmu. Na podstawie: https://chcedoameryki.wordpress.com/jezyki/jezykiurzedowe/ [dostęp: 10.02.2015]. Podaj nazwę państwa i języka urzędowego, o których jest mowa w tekście... SDMO 2017 E. Guarino Strona 7