Wyniki Euler Hermes za rok 2017: Stabilny dochód z podstawowej działalności operacyjnej, wynik netto +10%

Podobne dokumenty
2013 kolejnym rokiem dobrych wyników finansowych Euler Hermes

Informacja na temat działalności Grupy Kapitałowej Banku Millennium w I kwartale 2014 roku

Henkel podtrzymuje prognozy wyników na 2016 r.

Aneks Nr 1 do Prospektu Emisyjnego. PCC Rokita Spółka Akcyjna. zatwierdzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego w dniu 7 maja 2014 roku

Szacunki wybranych danych finansowych Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. po IV kwartale 2009 r.

Prezentacja wyników finansowych za IV kwartał i cały rok Warszawa, 16 marca 2011 r.

Wyniki Grupy PZU za I kwartał 2010 roku

Grupa Kapitałowa Pragma Inkaso SA Tarnowskie Góry,

Grupa PZU: rekordowa sprzedaż i 2,4 mld zł zysku netto

Grupa PZU: rekordowa sprzedaż, ponad miliard zysku

Wyniki Grupy Kapitałowej Banku Millennium w I kwartale 2011 roku

Grupa Kapitałowa Pragma Inkaso SA Podsumowanie Tarnowskie Góry,

Informacja o wynikach Grupy Kapitałowej Banku Millennium

W I kwartale Grupa PZU zarobiła ponad 800 mln zł.

VII.1. Rachunek zysków i strat t Grupy BRE Banku

Pragma Faktoring SA Katowice, r.

Skonsolidowany oraz jednostkowy raport kwartalny z działalności. I kwartał 2011 r.

Informacja o działalności Grupy Kapitałowej Banku Millennium w pierwszym kwartale 2012 roku

Informacja o działalności w roku 2003

Henkel notuje dobre wyniki za drugi kwartał

Raport bieżący nr 31/2011

BILANS AKTYWA Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych "CUPRUM" według stanu na r. Wyszczególnienie początek okresu koniec okresu

Informacja o działalności Banku Millennium w roku 2004

Informacja o działalności Grupy Kapitałowej Banku Millennium w I kwartale 2013 r.

GRUPA KAPITAŁOWA NOBLE BANK S.A. PRZEGLĄD WYNIKÓW FINANSOWYCH ZA IV KWARTAŁ 2009 ROKU. 8 Marca 2010 r.

QSr 3/2010 Skonsolidowane sprawozdanie finansowe SKONSOLIDOWANE KWARTALNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE WYBRANE DANE FINANSOWE

Raport kwartalny. Swissmed Prywatny Serwis Medyczny S.A. Za 2 kwartały roku obrotowego 2017 trwające od do r.

Wyniki Grupy Kapitałowej GETIN Holding za I kwartał 2010 roku

Grupa Kapitałowa Pragma Inkaso SA Tarnowskie Góry,

Raport przedstawia skonsolidowane sprawozdanie finansowe za pierwszy kwartał 2000 r., sporządzone zgodnie z polskimi standardami rachunkowości.

PEGAS NONWOVENS S.A. Niebadane skonsolidowane wyniki finansowe za I kw r.

"Wybrane wyniki finansowe Raiffeisen Bank Polska S.A. i Grupy Kapitałowej Raiffeisen Bank Polska S.A. za I kwartał 2016 roku"

KOLEJNY REKORD POBITY

Wyniki finansowe zakładów ubezpieczeń w okresie trzech kwartałów 2014 roku 1

Wstępne niezaudytowane wyniki finansowe za 2017 rok

BANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A.

Informacja na temat działalności Grupy Kapitałowej Banku Millennium w I półroczu 2014 roku

Źródło: KB Webis, NBP

Wyniki finansowe ubezpieczycieli w okresie trzech kwartałów 2006 roku

JEDNOSTKOWY I SKONSOLIDOWANY RAPORT OKRESOWY GWARANT AGENCJA OCHRONY S.A.

Wyniki finansowe zakładów ubezpieczeń w I kwartale 2014 roku 1

Agenda. Executive summary. Sytuacja na rynku. Istotne wydarzenia w 4Q Podsumowanie

I IV kw roku I IV kw roku WYNIK TECHNICZNY UBEZPIECZEŃ MAJĄTKOWYCH I OSOBOWYCH , ,73

TOWARZYSTWO UBEZPIECZEŃ EUROPA S.A.

Aneks nr 4 do prospektu emisyjnego podstawowego Getin Noble Bank S.A. Aneks nr 4

Wyniki Banku BPH za I kw r.

BILANS AKTYWA Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych "CUPRUM" według stanu na r

SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

Comarch 20 lat na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie

Grupa Kapitałowa Pragma Inkaso SA Podsumowanie Tarnowskie Góry,

wniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku

Wyniki Grupy Kapitałowej GETIN Holding za 2009 rok

Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku

Pragma Faktoring SA. I półrocze 2016

wniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku

KWARTALNE SKRÓCONE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE

Wyniki finansowe Grupy PKO Banku Polskiego za III kwartał 2015 r. Silna dynamika wyników dzięki wzrostowi przychodów i synergiom z integracji Nordea

Wyniki finansowe spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (SKOK) za 2009 r. i I półrocze 2010 r. 1

RAPORT KWARTALNY Z DZIAŁALNOŚCI CALESCO S.A.

wniedrzwicydużej Analiza wyników ekonomiczno-finansowych Banku Spółdzielczego w Niedrzwicy Dużej na dzień roku

KONTYNUUJEMY DYNAMICZNY ROZWÓJ

Wyniki Grupy Kapitałowej Idea Bank S.A.

SPRAWOZDANIE RADY NADZORCZEJ CCC S.A. Z WYNIKÓW OCENY JEDNOSTKOWEGO I SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO, SPRAWOZDANIANIA ZARZĄDU Z

KWARTALNE SKRÓCONE SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE

Informacja o wstępnych wynikach Grupy Banku Millennium po trzech kwartałach 2005 roku

WYSZCZEGÓLNIENIE STAN NA STAN NA

Najlepsze w historii otwarcie roku

Raport kwartalny SA-Q IV /2006

Najważniejsze dane finansowe i biznesowe Grupy Kapitałowej ING Banku Śląskiego S.A. w IV kwartale 2017 r.

Aktualizacja części Prospektu Polnord S.A. poprzez Aneks z dn. 16 maja 2006 roku

Wyniki finansowe spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (SKOK) za I półrocze 2009 r. 1

Grupa AB. WYNIKI FINANSOWE za I kwartał 2014

Wyniki skonsolidowane za II kwartał 2017 r.

SKONSOLIDOWANY RAPORT GRUPY KAPITAŁOWEJ SUNTECH S.A. ZA ROK 2012

Prezentacja skonsolidowanych wyników finansowych za 2011 r.

TU Allianz Życie Polska S.A. Bilans zakładu ubezpieczeń (w tys. złotych)

Załącznik do raportu bieżącego nr 12/2018 z dnia 24 kwietnia 2018

Prezentacja wynikowa Grupa PCC Rokita. 3 listopada 2016 r.


Raport kwartalny Wierzyciel S.A. I kwartał 2011r. (dane za okres r. do r.)

Informacja dodatkowa do raportu kwartalnego Fortis Bank Polska S.A. za II kwartał 2006 roku

kwartał(y) narastająco kwartał(y) narastająco Zysk (strata) z działalności operacyjnej

Wyniki finansowe zakładów ubezpieczeń w I półroczu 2014 roku 1

SKONSOLIDOWANE WYNIKI FINANSOWE GRUPY ELEKTROBUDOWA ZA 9 M-CY 2016

Pragma Faktoring SA Katowice, r.

TUiR Allianz Polska S.A. Bilans zakładu ubezpieczeń (w tys. złotych)

Wstępne niezrewidowane wyniki gospodarcze za rok 2015

URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 18 stycznia, 2018 r.

BILANS NA r

I kwartał (rok bieżący) okres od r. do r.

Raport kwartalny z działalności TAX-NET S.A. za okres

RAPORT KWARTALNY Z DZIAŁALNOŚCI CALESCO S.A. za II KWARTAŁ 2015 r. od r. do r. Szczecin r.

BANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. Wyniki skonsolidowane za IV kwartał 2008 roku -1-

Informacja dodatkowa do raportu kwartalnego Fortis Bank Polska S.A. za III kwartał 2005 roku

Wyniki Grupy Kapitałowej GETIN Holding za 3 kwartały 2009 roku

KOMENTARZ ZARZĄDU NA TEMAT CZYNNIKÓW I ZDARZEŃ, KTÓRE MIAŁY WPŁYW NA OSIĄGNIETE WYNIKI FINANSOWE

TUiR Allianz Polska S.A. Bilans zakładu ubezpieczeń (w tys. złotych)

3,5820 3,8312 3,7768 3,8991

Raport kwartalny. Swissmed Prywatny Serwis Medyczny S.A. Za 3 kwartały roku obrotowego 2017 trwające od do r.

Komunikat Beaucaire, 30 kwietnia 2014 WYNIKI ZA ROK OBROTOWY Zamiana zadłużenia z tytułu FRN i OBSAR i wyjście z postępowania naprawczego

Transkrypt:

Wyniki Euler Hermes za rok 2017: Stabilny dochód z podstawowej działalności operacyjnej, wynik netto +10% Przychód w wysokości 2,567 mln, wzrost 0.4% przy zastosowaniu stałych kursów wymiany i dla stałego zakresu działania Wskaźnik zespolony netto na poziomie 80.5% Stabilny dochód z podstawowej działalności operacyjnej na poziomie 376.1 mln Dochód netto na poziomie 315.4 mln, wzrost 10%. Dobry współczynnik wypłacalności na poziomie 166% Uproszczone wezwanie Allianz do sprzedaży akcji Euler Hermes otwarte do 13 lutego Dziesięcioprocentowy wzrost wyniku netto oznacza, że 2017 był kolejnym rokiem mocnych dokonań Euler Hermes, mówi Wilfried Verstraete, prezes zarządu Euler Hermes. Czwarty kwartał potwierdził, że składki znów zaczęły rosnąć w większości krajów. Sytuacja cenowa pozostaje konkurencyjna, ale wysiłki naszych zespołów handlowych i różne inicjatywy mające na celu lepszą obsługę naszych klientów przynoszą owoce. Odszkodowania z tytułu wystąpienia zdarzeń niekatastroficznych pozostają na niskim poziomie, co dowodzi solidności naszego modelu biznesowego i skuteczności naszego monitorowania ryzyka. Ten niski poziom umożliwia nam wchłonięcie rezerw przeznaczonych na potencjalne duże odszkodowania. W obszarze operacyjnym kontynuowane są inwestycje w cyfrową transformację i robotyzację procesów. Są to kluczowe elementy naszej strategii rozwoju oraz naszego ukierunkowania na poprawę satysfakcji klienta. Nasz główny akcjonariusz, Allianz SE ogłosił on 27 listopada 2017 r. decyzję o złożeniu uproszczonego wezwania do sprzedaży kapitału zakładowego Euler Hermes, który nie jest jeszcze w jego posiadaniu. Termin oferty upływa 13 lutego 2018 r. Wierzę, że jest to pozytywne uznanie ciężkiej pracy i solidnych wyników nas wszystkich, którzy przyczynili się do nich, a co w dalszym ciągu będziemy robić. 1

NAJWAŻNIEJSZE DANE Zmiana w 31 grudnia 2016 stosunku do Dane z rachunku zysków i strat (opublikowane) 31 grudnia 2016 Składki zarobione 2,165.1 2,170.2-5.1-0.2% Przychód z działalności usługowej 401.8 399.7 2.1 0.5% Przychody 2,566.9 2,569.9-3.0-0.1% Wynik techniczny netto 288.7 301.5-12.8-4.2% Dochód z inwestycji netto 87.4 75.3 12.1 16.0% Dochód z podstawowej działalności operacyjnej 376.1 376.8-0.7-0.2% Nadzwyczajny dochód i koszty działalności operacyjnej -16.6-3.5-13.1 nie dotyczy Dochód z działalności operacyjnej 359.5 373.3-13.8-3.7% Dochód netto, udział Grupy 315.4 287.0 28.5 9.9% Wskaźnik szkodowości netto 52.6% 52.2% 0.4 pkt Wskaźnik kosztowy netto 27.9% 27.6% 0.3 pkt Wskaźnik zespolony netto 80.5% 79.8% 0.7 pkt Zmiana w Dane bilansowe 31 grudnia 2016 stosunku do (opublikowane) 31 grudnia 2016 Suma aktywów 6,663.6 6,505.9 157.7 2.4% Kapitał własny, udział Grupy 2,716.2 2,622.4 93.8 3.6% Suma zobowiązań finansowych 261.6 252.2 9.3 3.7% 2

1. Obroty Obroty, których wysokość na koniec grudnia wyniosła 2,567 mln, są stabilne w porównaniu z danymi opublikowanymi w roku poprzednim. Przy zastosowaniu stałego zakresu oraz stałych kursów walut wartość obrotów wzrosła +0.4% Obroty Regiony 31 grudnia 2016 (opublikowane) Zmiana % 31 grudnia 2016 (1) Zmiana % (1) Niemcy, Austria, Szwajcaria (DACH) 705.2 706.4-0.2% 712.1-1.0% Francja 416.5 403.8 3.1% 404.8 2.9% Europa Północna 544.7 528.4 3.1% 522.4 4.3% Kraje Basenu Morza Śródziemnego, Bliski Wschód i Afryka 321.9 349.9-8.0% 348.1-7.5% Ameryki 341.1 335.3 1.7% 330.9 3.1% Region Azji-Pacyfiku 144.5 148.0-2.3% 145.5-0.7% Nieskonsolidowane jednostki operacyjne i inne (2) 93.1 98.0-5.0% 92.3 0.8% Grupa Euler Hermes 2,566.9 2,569.9-0.1% 2,556.1 0.4% Wkład poszczególnych obszarów: po eliminacji wpływów wewnątrzregionalnych oraz przed eliminacją wpływów między regionami (1) Przy stałych kursach wymiany walut oraz pro-forma: działalność ECA nabyta od PwC została uwzględniona od lipca 2017 r., nowy model windykacji został wprowadzony od stycznia 2017 r., wpływając na przepływy wewnątrz grupy w regionach (bez wpływu na poziomie skonsolidowanym). Dane za 2016 r. zostały odpowiednio dostosowane. (2) Jednostki korporacyjne + eliminacje wpływów między regionami Wartość składek wzrosła o +0.7% przy stałych kursach wymiany walut dzięki zadowalającej aktywności handlowej. Całkowita wartość nowej działalności wyniosła 317 mln, wskaźnik utrzymania poprawił się o 2 punkty procentowe, a ubezpieczone wolumeny wykazują pozytywny wzrost. W kategoriach geograficznych Francja, Północna Europa i Ameryki są motorem wzrostu składek, Niemcy pozostają stabilne, zaś na Azję miało wpływ duże marnotrawstwo, a na kraje basenu Morza Śródziemnego, Bliskiego Wschodu i Afryki - słabsze wyniki. Do przychodu z działalności usługowej przyczyniło się włączenie dodatkowego przychodu z niemieckiej działalności w zakresie gwarancji eksportowych nabytej od PricewaterhouseCoopers. Przy stałym zakresie i stałych kursach wymiany walut przychód z działalności usługowej jest niższy w porównaniu z poprzednim rokiem, głównie ze względu na niższe opłaty za informacje i spadek przychodu z tytułu windykacji, jako naturalna konsekwencja niskiego poziomu odszkodowań. 2. Dochód z działalności operacyjnej Wskaźnik zespolony netto wyniósł 80.5%, co oznacza wzrost o +0.7 punktu procentowego w ujęciu rocznym. Wskaźnik szkodowości netto wyniósł na koniec roku 52.6% i był o 0.4 punktu procentowego wyższy w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedzającego. Euler Hermes korzystał z niskiej częstotliwości występowania szkód, ale to się zmieniło po wystąpieniu kliku średniej wielkości szkód, które zakumulowały się w trakcie roku, oraz pozostawieniu dodatkowej rezerwy w grudniu na konto określonej potencjalnej szkody. Wskaźnik kosztowy netto, którego wysokość wyniosła 27.9%, był nieco wyższy w porównaniu z rokiem poprzednim, kiedy osiągnął poziom 27.6%. Rosnące koszty dystrybucji niebezpośredniej oraz wyższe inwestycje w IT i systemy cyfrowe równoważą pierwsze oszczędności uzyskane dzięki naszym planom restrukturyzacyjnym i innym skutecznym środkom wprowadzonym od ostatniego roku. Dochód netto z działalności inwestycyjnej wyniósł 87.4 mln, co stanowi wzrost o 12.1 mln w porównaniu do ubiegłego roku, a jego motorem były wyższe zyski z tytułu zmian kursów walut oraz wyższe zrealizowane zyski z portfela finansowego. Cykliczne przychody finansowe są teraz stabilne. 3

W konsekwencji zwyczajny dochód z działalności operacyjnej wyniósł 376.1 mln i jest stabilny w porównaniu do ubiegłego roku. Nadzwyczajny dochód i koszty zawierają koszty restrukturyzacyjne w wysokości 15 mln na dodatkowe wsparcie inicjatyw w Północnej Europie i w już uwzględnione w Grupie na III kwartał. Wliczając pozycję nadzwyczajne dochód z działalności operacyjnej wyniósł 359.5 mln. 3. Dochód netto i dywidenda Dochód netto wyniósł 315.4 mln i był wyższy od ubiegłorocznego o +9.9%. Objął on wyjątkowy zwrot podatku przez rząd francuski z tytułu opodatkowania wypłaconych dywidend stawką 3%, co francuski Trybunał Konstytucyjny ( Conseil Constitutionnel ) uznał za niekonstytucyjne. Na podstawie wyniku netto na poziomie 7.51 za akcję zarząd Euler Hermes zaproponuje stabilną dywidendę w wysokości 4.85 za akcję. Odpowiada to współczynnikowi wypłaty na poziomie 64.6%. 4. Współczynnik wypłacalności Opublikowany współczynnik wypłacalności Grupy Euler Hermes, Solvency II, wyniósł 166% i utrzymał się na tym samym poziomie w stosunku do ubiegłego roku. 5. Uproszczone wezwanie Allianz do sprzedaży Allianz SE złożył w Autorité des Marchés Financiers (AMF) uproszczone wezwanie do sprzedaży akcji Euler Hermes po cenie 122 euro za akcję i ogłosił zamiar wdrożenia procedury przymusowego wykupu akcji, w przypadku gdy w rękach mniejszościowych akcjonariuszy znajdzie się mniej 5% kapitału zakładowego i praw do głosowania Euler Hermes po zakończeniu oferty. Rada nadzorcza Euler Hermes uznała, że oferta jest w interesie spółki, jej akcjonariuszy, którym proponuje bieżącą i całkowitą płynność na korzystnych warunkach cenowych, a także jej pracownikom, i odpowiednio, wydała korzystną opinię dotyczącą oferty i zarekomendowała akcjonariuszom Euler Hermes zbycie akcji w odpowiedzi na wezwanie do sprzedaży. AMF zaakceptował uproszczone wezwanie do sprzedaży, które rozpoczęło się 15 stycznia 2018 r. i jest otwarte do 13 lutego 2018 r. (włącznie). Oczekuje się, że wyniki oferty zostaną opublikowane przez AMF 14 lutego 2018 r. Dokument oferty zatwierdzony przez AMF pod numerem 18-010 i informacje dotyczące w szczególności prawnej, finansowej i księgowej charakterystyki Allianz SE są dostępne na stronie internetowej AMF (www.amf-france.org) i Allianz SE (www.allianz.com). Dokument odpowiedzi na ofertę zatwierdzony przez AMF pod numerem 18-011 i informacje dotyczące w szczególności prawnej, finansowej i księgowej charakterystyki Euler Hermes są dostępne na stronie internetowej AMF (www.amf-france.org) i Euler Hermes (www.fr.eulerhermes.com). 4

Wyniki za rok 2017 Dane z rachunku zysków i IV kw. III kw. II kw. I kw. IV kw. III kw. II kw. I kw. strat 2016 2016 2016 2016 2017 2017 2017 2017 Zmiana w stosunku Dane opublikowane do IV kw. 2016 Składki zarobione 537.0 539.3 533.9 554.8 542.4 530.7 540.4 556.7-5.4-1.0% Przychód z działalności usługowej 101.1 103.5 95.4 101.8 98.0 97.7 100.4 103.6 3.1 3.2% Przychody 638.2 642.8 629.4 656.6 640.4 628.5 640.8 660.3-2.2-0.3% Wynik techniczny netto 52.1 76.0 76.5 84.2 74.9 74.6 73.9 78.1-22.8-30.5% Dochód z inwestycji netto 11.8 22.2 28.4 25.0 8.1 17.9 23.6 25.7 3.7 45.1% Zwyczajny dochód z działalności operacyjnej 63.8 98.2 104.9 109.2 83.0 92.5 97.5 103.8-19.2-23.1% Nadzwyczajny dochód i koszty działalności operacyjnej 0.2-15.4-1.1-0.3-1.2-20.1-5.5 23.3 1.4-119.5% Dochód z działalności operacyjnej 64.1 82.8 103.8 108.9 81.8 72.4 92.0 127.2-17.7-21.7% Dochód netto, udział Grupy 87.4 64.3 75.6 88.2 61.0 55.9 68.8 101.2 26.4 43.3% Wskaźnik szkodowości netto 54.9% 51.9% 50.7% 52.8% 50.9% 51.5% 52.6% 53.9% 4.0 pkt Wskaźnik kosztowy netto 30.5% 27.2% 28.6% 25.6% 29.3% 28.0% 27.7% 25.4% 1.2 pkt Wskaźnik zespolony netto 85.3% 79.1% 79.3% 78.4% 80.1% 79.5% 80.3% 79.3% 5.2 pkt Prognoza Po raz pierwszy od 2010 r. wyniki gospodarki światowej przekroczyły przewidywania we wszystkich regionach świata i spodziewamy się, że ta tendencja się utrzyma. Prognozujemy, że w tym korzystnym kontekście przychody Euler Hermes wzrosną, dzięki wysiłkom handlowym i dywersyfikacji na linie specjalistyczne. Ta tendencja prawdopodobnie utrzyma się w 2018 r., mimo wyzywającego środowiska cenowego. Sytuacja szkodowa także korzysta z powrotu wzrostu gospodarczego, jednocześnie spodziewamy się, że odszkodowania z tytułu wystąpienia zdarzeń niekatastroficznych pozostaną pod kontrolą. Wdrożono działania na rzecz poprawy efektywności, a także inwestycje w robotyzację i optymalizację procesów, torując drogę dla przyspieszonej transformacji cyfrowej w ramach funkcji i krajów. Pierwsze zyski z tych wspólnych inicjatyw zmaterializują się w 2018 r. Glosariusz Wskaźnik kosztowy lub wskaźnik wydatków: koszty pozyskania umów, wydatki administracyjne oraz marża z działalności usługowej, jako część składki zarobionej. Marża z działalności usługowej odpowiada przychodom z tytułu działalności usługowej pomniejszonym o inny zwykły dochód i wydatki z tytułu działalności operacyjnej. Może być wskaźnikiem brutto, tj. przed uwzględnieniem reasekuracji, lub wskaźnikiem netto, tj. z uwzględnieniem prowizji z tytułu działalności reasekuracyjnej. Wskaźnik szkodowości: koszty szkód ze wszystkich lat przypisania, jako część składki zarobionej. Może być wskaźnikiem brutto, tj. przed uwzględnieniem reasekuracji, lub wskaźnikiem netto, obejmującym część przypisaną reasekuratorom. Wskaźnik zespolony: suma wskaźnika kosztowego i wskaźnika szkodowości. 5