STRATEGIA ROZWOJU GMINY BEŁŻEC na lata 2015-2020

STRATEGIA ROZWOJU GMINY BEŁŻEC na lata 2015-2020 Konsultacje społeczne 09.07.2015r. 1/51

CZYM JEST STRATEGIA? Strategia jest koncepcją działania zmierzającą do długotrwałego i wielostronnie zrównoważonego rozwoju gminy. Strategia rozwoju określa misję, wizję, priorytety oraz cele rozwoju gminy, dzięki czemu zapewniona zostaje spójność pomiędzy działaniami samorządu oraz innych podmiotów. Strategia to podstawowy dokument w procesie planowania i prognozowania kierunków rozwoju Gminy Bełżec. 2/51

Krajowa podstawa prawna dla opracowania Strategii Rozwoju Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. nr 227, poz. 1658 z późn. zm.), określająca zasady prowadzenia polityki regionalnej państwa. W art. 4 Ustawy ustawodawca stwierdza, że: Politykę rozwoju prowadzi się na podstawie strategii rozwoju, programów i dokumentów programowych. W art. 9 Ustawy ustawodawca określa: Strategiami rozwoju są: 1) długookresowa strategia rozwoju kraju; 2) średniookresowa strategia rozwoju kraju; 3) inne strategie rozwoju dokumenty określające podstawowe uwarunkowania, cele i kierunki rozwoju odnoszące się do sektorów, dziedzin, regionów lub rozwoju przestrzennego, w tym obszarów funkcjonalnych. 3/51

STRUKTURA STRATEGII ROZWOJU GMINY BEŁŻEC Bazując na wytycznych zawartych w VADEMECUM, Strategia Rozwoju Gminy Bełżec podzielona zostanie na następujące zasadnicze części: CZĘŚĆ 1 - DIAGNOZA SYTUACJI GMINY 1. Przestrzeń i środowisko - rys historyczny (wraz z dziejami miejscowości gminnych) - umiejscowienie Gminy w powiecie, województwie i kraju - charakterystyka sieci osadniczej, - opis zasobów naturalnych podkreślenie czystości środowiska naturalnego, pięknych krajobrazów i innych walorów mogących zachęcić turystów do czynnego wypoczynku na terenie gminy, - opis zasobów kulturowych zabytki i dziedzictwo kulturowe 4/51

5/51

CZĘŚĆ 1 - DIAGNOZA SYTUACJI GMINY 2. Sfera społeczna - demografia (liczba ludności, przyrost naturalny, migracje, struktura wiekowa) - poziom wykształcenia (struktura wykształcenia, wykształcenie wg płci i wieku) Liczba mieszkańców Gminy Bełżec w latach 2005-2014 według faktycznego miejsca zamieszkania 6/51

CZĘŚĆ 1 - DIAGNOZA SYTUACJI GMINY 2. Sfera społeczna - uczestnictwo w kulturze - rynek pracy (bezrobocie, struktura bezrobocia, pracujący wg płci, dochód na mieszkańca) Stopa bezrobocia w poszczególnych powiatach woj. lubelskiego 7/51

CZĘŚĆ 1 - DIAGNOZA SYTUACJI GMINY 3. Sfera gospodarcza - główni pracodawcy - struktura podstawowych branż gospodarki Liczba podmiotów gospodarki narodowej w Gminie Bełżec 8/51

CZĘŚĆ 1 - DIAGNOZA SYTUACJI GMINY 4. Infrastruktura techniczna - infrastruktura komunikacyjna (drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne) - infrastruktura ochrony środowiska (system zaopatrzenia w wodę, gospodarka odpadami, odprowadzanie ścieków) - infrastruktura energetyczna (system ciepłowniczy, energia - elektryczna, gaz) 9/51

CZĘŚĆ 1 - DIAGNOZA SYTUACJI GMINY 5. Infrastruktura społeczna - infrastruktura edukacyjna (obiekty oświatowe, liczba uczniów, mieszkalnictwo) - infrastruktura sportowa (boiska, hale sportowe) - infrastruktura kultury (ośrodki kultury, placówki biblioteczne, obiekty turystyczne) - infrastruktura ochrony zdrowia i opieki społecznej (zakłady opieki zdrowotnej, apteki) Liczba uczniów na terenie Gminy Bełżec 10/51

CZĘŚĆ 1 - DIAGNOZA SYTUACJI GMINY 6. Zarządzanie - możliwości budżetowe gminy - planowanie strategiczne i promocja gminy - kapitał społeczny (m.in. organizacje pozarządowe) 7. Analiza strategiczna Analiza strategiczna służy kompleksowej i obiektywnej ocenie sytuacji jednostki organizacyjnej na tle jej otoczenia. Podstawowym zadaniem analizy jest ukazanie atutów i braków (niedociągnięć) charakteryzujących organizację na tle złożonych czynników otoczenia, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych. Efektem przeprowadzonego wnioskowania ma być plan strategiczny w postaci hierarchicznej struktury celów i propozycji ich wypełnienia. 11/51

Mocne strony DZIAŁALNOŚĆ WŁADZ SAMORZĄDOWYCH Słabe strony duże zaangażowanie władz samorządowych w rozwiązywanie problemów gminy, zaangażowanie pracowników Urzędu Gminy w pozyskiwanie środków pomocowych UE, wyposażenie Urzędu Gminy w nowy sprzęt komputerowy, sieć wewnętrzna dostosowana do wymogów przepływu dokumentów wewnątrz urzędu. brak programów i kierunków rozwoju obszarów wiejskich, brak dużego kapitału prywatnego, wewnętrznego i zewnętrznego. 12/51

korzystne położenie przy drodze krajowej, korzystne położenie geograficzne bliskość terenów przygranicznych (przejście graniczne w Hrebennem na granicy z Ukrainą), strategiczne położenie gminy w niedalekiej odległości od Ukrainy. korzystne położenie w niedalekiej odległości od miast : Zamość (miasto o znaczeniu ponadregionalnym) i Tomaszów Lubelski (siedziba powiatu miasto o znaczeniu regionalnym), kompleksowa selektywna zbiórka odpadów, korzystne walory turystycznokrajobrazowe, nieskażone powietrze, bogate dziedzictwo kulturowe. POŁOŻENIE/ŚRODOWISKO NATURALNE brak pełnej sieci kanalizacji sanitarnej, brak sieci wodociągowej, brak bazy do obsługi ruchu turystycznego, słabo rozwinięta gospodarka leśna. 13/51

duży procent ludzi młodych, znaczne zasoby siły roboczej, prowadzenie stałych działań profilaktycznych adresowanych do dzieci i młodzieży. POTENCJAŁ LUDZKI wysoki odsetek zatrudnienia w rolnictwie, duże bezrobocie (również ukryte w rolnictwie), słabe możliwości zatrudnienia poza rolnictwem, spadek przyrostu urodzeń, migracja ludności, wzrastająca liczba osób starych, samotnych, pozostających bez opieki ze strony rodziny. 14/51

dobre warunki zamieszkania mieszkańców gminy, dobrze rozwinięta i funkcjonująca baza edukacyjna, dominująca własność prywatna oraz zabudowa zagrodowa, rozwinięta sieć dróg (większość nadaje się do remontu), istnieje infrastruktura kolejowa. WARUNKI SOCJALNO BYTOWE mała ilość terenów pod zabudowę mieszkaniową, brak specjalistycznej opieki zdrowotnej, brak dostępu do specjalistycznych przychodni zdrowotnych, niewystarczająca liczba lekarzy, stomatologów i pielęgniarek, za mała liczba pielęgniarek środowiskowych, złe wyposażenie ośrodka zdrowia w sprzęt medyczny, mały potencjał przemysłowy gminy, niewystarczające dochody budżetowe gminy, pogarszający się stan techniczny dróg gminnych i powiatowych, niewykorzystana infrastruktura kolejowa z uwagi na niewielką liczbę połączeń (połączenia tylko w okresie wakacyjnym najdalej do Lublin i Rzeszowa). 15/51

wystarczające zasoby wód podziemnych, potencjał do zalesiania, korzystne stosunki wodne, duża liczba użytków rolnych, bardzo dobry bioklimat, korzystna struktura własności, zasoby niewykorzystanej siły roboczej, dobre cechy ekologiczne płodów rolnych, bliskość rynków zbytu lokalnych produktów (Zamość, Tomaszów Lubelski), przychylność władz gminnych dla realizacji procesów inwestycyjnych. GOSPODARKA/ROLNICTWO niewystarczający dostęp do programów i kierunków rozwoju obszarów wiejskich, słaby dostęp do bazy szkoleniowej dla rolników i bezrobotnych, brak terenów, które mogą być przeznaczone pod aktywność gospodarczą (inwestycje), wysokie koszty produkcji, deficyt kapitału własnego, słabe zainteresowanie ze strony inwestorów zewnętrznych, niewystarczająco rozwinięta sieć usług rolniczych, niekorzystna struktura gospodarstw rolnych, duże rozdrobnienie, bardzo mała specjalizacja produkcji rolnej, mała liczba grup producentów w poszczególnych sektorach rolnictwa, trudności ze zbytem produktów, niski stopień wiedzy producentów rolnych na temat wymogów Wspólnego Rynku, gleby słabej jakości, proces degradacji gleb związany z ukształtowaniem terenu, brak instytucji wspierających sektor mikro i małych przedsiębiorców, słaba promocja mikro i małych przedsiębiorców, słaba współpraca gminy z NGO (organizacjami pozarządowymi, tzw. trzeciego sektora), brak pełnego uzbrojenia terenu przeznaczonego pod usługi, słabo rozwinięta sieć placówek usługowo handlowych, niska dynamika rozwoju usług, brak zakładów przetwórstwa surowców rolnych, niskie tempo zalesiania i zadrzewiania obszarów nieprzydatnych rolniczo, niewystarczająca liczba dużych zakładów pracy. 16/51

dobre warunki dla rozwoju rożnych form turystyki kwalifikowanej, obiekty zabytkowe, miejsca czynnego kultu religijnego (parafia w Bełżcu), wytyczone szlaki i ścieżki turystyczne, wytyczone ścieżki rowerowe, wyrazisty wizerunek gminy (gmina posiada herb), dobry dostęp do obiektów sportowych i miejsc zabaw dla najmłodszych oraz miejsc spotkań mieszkańców poszczególnych miejscowości, skuteczne działania promocyjne, - tablice informacyjne o regionie, oznaczenia tras rekreacyjnych, rowerowych i pieszych, odpowiednia baza sportowa, prężnie działające biblioteki funkcjonujące na terenie gminy, skuteczna promocja warunków gospodarczych i turystycznych całego obszaru gminy. KULTURA/SPORT/REKREACJA słabo rozwinięta baza noclegowa, niedostateczna promocja gminy, brak specjalistycznych gospodarstw agroturystycznych, brak kompleksowego planu współpracy z gminami ościennymi w ramach powiatu tomaszowskiego jak i powiatu zamojskiego, niedostateczne możliwości lokalowe dla zaspokojenia potrzeb kulturalnych, brak małej gastronomii, niedostateczne wykorzystanie funkcji istniejących placówek kulturalnych, brak centrum kulturalno-rekreacyjnego, brak marek regionalnych. 17/51

jedno gimnazjum, jedna szkoła podstawowa, bardzo dobry dostęp uczniów do Internetu, wykwalifikowana kadra pedagogiczna, priorytetowe traktowanie oświaty i ekologii przez samorząd gminy. wysoka skuteczność działań prewencyjnych, zadowalający wskaźnik wykrywalności przestępstw, jednostki OSP funkcjonujące w każdej miejscowości na terenie gminy, zaufanie społeczności lokalnej wobec dotychczasowych działań prewencyjnych. SZKOLNICTWO I EDUKACJA SPOŁECZNA BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE brak wymiarowych boisk szkolnych, brak sal do nauki języków obcych, niedostateczna ilość środków finansowych na remonty obiektów oświatowych. brak posterunku Policji, brak nowoczesnego sprzętu i pojazdów związanych z ochroną przeciwpożarową, niewystarczająca obsada etatowa (w przypadku napływu dużej liczby turystów). 18/51

rozwinięta sieć dróg (większość nadaje się do remontu), dobra telefonizacja gminy, dobry dostęp do sieci internetowej, istnieje infrastruktura kolejowa. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA I DROGOWA brak pełnej sieci kanalizacji sanitarnej, brak sieci wodociągowej, brak pełnej sieci gazowej, brak centralnego źródła ciepła i sieci ciepłowniczej, brak zasięgu sieci komórkowych w części gminy, brak nowoczesnych systemów grzewczych, pogarszający się stan techniczny dróg gminnych i wewnętrznych, zły stan techniczny infrastruktury drogowej (oświetlenie, chodniki, przepusty itp.). 19/51

Szanse Zagrożenia prorozwojowa polityka gminy, środki pomocowe i fundusze strukturalne na inwestycje w sferze rozwoju obszarów wiejskich, w tym na rozwój zasobów ludzkich, możliwość współpracy z urzędami sąsiednich gmin w zakresie pozyskiwania środków UE w ramach partnerstw lokalnych, współpraca z urzędami sąsiednich gmin w zakresie promocji regionu. DZIAŁALNOŚĆ WŁADZ SAMORZĄDOWYCH trudności z pozyskaniem środków finansowych na realizację inwestycji, ograniczenie kompetencji samorządów, marazm społeczności lokalnej, niechęć mieszkańców wobec innowacyjnych pomysłów władz samorządowych, poszerzający się zakres zadań własnych gminy nieadekwatny do środków finansowych będących w jej dyspozycji. 20/51

POŁOŻENIE/ŚRODOWISKO NATURALNE atrakcyjne położenie geograficzne, możliwość promowania gminy jako miejsca czystego ekologicznie, wzrost zainteresowania wypoczynkiem na wsi, współpraca lokalnej społeczności w zakresie rozwiązań ekologicznych odnośnie środowiska, środki pomocowe i fundusze strukturalne UE, możliwość budowy bazy wypoczynkowo-rekreacyjnej, zainteresowanie społeczności lokalnej agroturystyką, przeznaczenie części terenów rolnych o słabej bonitacji gleb pod cele rekreacyjne i zalesienie, możliwość organizowania imprez promocyjnych i kulturalno-folklorystycznych mających na celu rozpropagowanie walorów przyrodniczo-turystycznych gminy, możliwość budowy ścieżek rowerowych, promocja walorów turystycznych i krajobrazowych gminy, wykorzystanie miejsc cennych historycznie do rozwoju funkcji turystycznych i agroturystycznych, budowa zbiorników retencyjno-rekreacyjnych, ożywienie zagranicznego ruchu turystycznego. ograniczone możliwości pozyskania środków zewnętrznych na realizację infrastruktury turystycznej z uwagi na wysoką konkurencyjność innych gmin, zmiany klimatu, proces degradacji gleb związany z ukształtowaniem terenu. 21/51

stworzenie systemu zachęt i pomocy przy powstawaniu zakładów usługowych, przekwalifikowanie, uzupełnienie wykształcenia młodych bezrobotnych z terenu gminy do obsługi ruchu turystycznego, aktywizacja osób bezrobotnych, integracja ludności gminy w tzw. Małej Ojczyźnie, powstanie gminnego kompleksu sportoworekreacyjnego, możliwości wykorzystania własnej siły roboczej w ramach robót publicznych i prac interwencyjnych, wykorzystanie potencjału wykształconej młodzieży. POTENCJAŁ LUDZKI wyludnianie się wsi, pogarszające się warunki bytowe ludności, zubożenia społeczeństwa lokalnego. 22/51

program szkoleń dla ludności, pozyskiwanie środków ze źródeł pozabudżetowych, pozyskanie środków z funduszy strukturalnych na rozwój i modernizację obszarów wiejskich, tworzenie warunków dla budownictwa jednorodzinnego i komunalnego, zainteresowanie sponsorów zewnętrznych finansowaniem działalności sportowej, kulturalnej i oświatowej. WARUNKI SOCJALNO BYTOWE niekonsekwentna polityka państwa wobec terenów wiejskich, pogarszające się warunki bytowe ludności, powiększające się różnice w dochodach ludności, trudności w pozyskaniu środków na realizację inwestycji, słabe zaplecze socjalno-zdrowotne, niedostosowanie oferty edukacyjnej do zmieniającego się rynku pracy, malejące dotacje państwa na prowadzenie działalności z zakresu oświaty i kultury, rosnące koszty edukacji, wyludnianie się wsi, utrzymujący się wysoki poziom bezrobocia, niski poziom PKB na mieszkańca, ujemny wskaźnik przyrostu naturalnego. 23/51

zapotrzebowanie na zdrową żywność, korzystne warunki glebowo-klimatyczne do rozwijania produkcji żywności ekologicznej, rozwój przedsiębiorczości na terenach wiejskich, drobnej wytwórczości i usług dla rolnictwa, dostęp do środków pomocowych i funduszy strukturalnych, tworzenie grup producenckich: regionalnych, krajowych i zagranicznych, tworzenie jednostek organizacyjnych związków międzygminnych, programy rozwoju terenów wiejskich województwa lubelskiego, przyciąganie inwestorów obcych poprzez przygotowanie terenów inwestycyjnych, produkcja biopaliw i odnawialnych źródeł energii, rozwój mikro i małych przedsiębiorstw, kontakty z gminami partnerskimi, rozwój gospodarstw ekologicznych, przynależność do Unii Europejskiej, propagowanie rolnictwa ekologicznego i zdrowej żywności, rozwój rynków wewnętrznych, giełd rolno- spożywczych, partnerstwo publiczno-prywatne, dostępność i sąsiedztwo dużego rynku zbytu dla produktów rolniczych (Tomaszów Lubelski, Zamość), rosnące zainteresowanie w środowiskach wielkomiejskich produktami rolnictwa ekologicznego rosnący popyt na zdrową żywność, wielofunkcyjny rozwój wsi, wykreowanie markowych produktów, rozwój przemysłu, usług i przetwórstwa opartego o lokalne surowce (płody rolne), położenie w bezpośrednim sąsiedztwie granicy państwowej - współpraca przygraniczna (transgraniczna), opracowanie i wdrożenie lokalnej polityki wspierającej rozwój przedsiębiorczości i przebudowę struktury gospodarstw rolnych. GOSPODARKA/ROLNICTWO przywiązanie do tradycyjnych form gospodarowania na wsi, brak znaczących inwestycji w sektorze rolno spożywczym potrzebnych do zwiększenia produkcji i konkurencyjności, pogarszająca się sytuacja ekonomiczna w rolnictwie - ubożenie wsi, brak rynków zbytu na produkty rolne, niestabilna polityka państwa wobec rolnictwa, zwiększanie zadań własnych gminy bez wsparcia finansowego, wysokie stopy procentowe kredytów na inwestycje i produkcję, w wielu działach niska opłacalność produkcji rolniczej, niska rentowność szczególnie w przypadku małych gospodarstw, wymuszona ekonomicznie likwidacja małych gospodarstw rolnych, trudności w dostosowaniu produkcji rolniczej do zmiennych potrzeb rynku regionalnego, krajowego i UE, wysoka konkurencyjność w zbycie produktów rolnych i malejące rynki zbytu, malejąca dochodowość pracy w rolnictwie, ograniczona konkurencyjność lokalnych produktów rolniczych, niestabilna polityka rolna państwa, zmiana klimatu, rozdrobnienie gospodarstw (zwiększone koszty, malejące zyski), brak rynku zbytu i niskie ceny produktów rolnych, niestabilna polityka podatkowa państwa, brak ulg podatkowych dla nowych tworzonych firm, przepisy utrudniające rozwój przedsiębiorczości, pogarszająca się sytuacja sektora rolnego, wykup ziemi przez obcy kapitał, niestabilna sytuacja w zakresie finansów publicznych, brak perspektyw poprawy nakładów finansowych i środków otrzymywanych z budżetu państwa na inwestycje gospodarcze, niska konkurencyjność wielu polskich towarów na rynkach międzynarodowych, brak środków finansowych na rozwój technologiczny, sprzyjających rozwojowi gospodarczemu, napływ taniej (dotowanej) żywności z zagranicy. 24/51

SZKOLNICTWO I EDUKACJA SPOŁECZNA racjonalna sieć szkół. ujemny przyrost naturalny. wysoki stopień zaufania społeczności lokalnej wobec policjantów. BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE napływ turystów, przyjezdnych, wzrost przestępczości, niskie nakłady finansowe. 25/51

wysoki stopień zaangażowania władz samorządowych, pozyskanie funduszy z Funduszu Ochrony Środowiska, środki UE szansą rozwoju infrastruktury technicznej na terenie gminy, partnerstwo publiczno-prywatne szansą na finansowanie budowy i modernizacji infrastruktury technicznej, możliwości pozyskania środków pomocowych i funduszowych na rozwój infrastruktury technicznej, zintensyfikowanie współpracy z Wojewodą Lubelskim i Urzędem Marszałkowskim Województwa Lubelskiego. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA I DROGOWA niski stopień świadomości społeczeństwa odnośnie standardów UE, niewystarczające środki zapewnione w budżecie, zwiększanie zadań własnych gminy bez wsparcia finansowego z budżetu państwa, źle skonstruowana prawnie ustawa o partnerstwie publicznoprywatnym, nadmierne obciążenie gminy w fazie przedrealizacyjnej projektów infrastrukturalnych, ograniczone możliwości pozyskania środków zewnętrznych na realizację infrastruktury z uwagi na wysoką konkurencyjność innych gmin, brak rozwiązań systemowych umożliwiających władzom lokalnym realizację kosztownych inwestycji infrastrukturalnych, nieprzystosowanie infrastruktury technicznej do wymogów UE, niski stopień zintegrowania programów rozwoju poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego, niestabilna sytuacja w zakresie finansów publicznych, brak perspektyw poprawy nakładów finansowych i środków otrzymywanych z budżetu państwa na inwestycje infrastrukturalne, brak środków finansowych na rozwój technologiczny, sprzyjający rozwojowi gminy, rosnące ceny materiałów budowlanych. 26/51

CZĘŚĆ 2 - WIZJA I MISJA DLA GMINY WIZJA GMINY 1. Roztoczańskie Centrum Rekreacyjne wykorzystujące położenie transgraniczne, walory przyrodnicze i gospodarcze dla poszerzania oferty turystyczno-wypoczynkowej. 2. Gmina Bełżec przyjaznym miejscem życia i pracy z rozwijającym się rolnictwem oraz przedsiębiorczością. 3. Gmina Bełżec prężny, lokalny ośrodek gospodarczy i kulturalny oraz bezpieczne i ekologiczne miejsce dla życia mieszkańców. 4. Aktywna Gmina Bełżec oraz mieszkańcy korzystający z efektów rozwoju w sektorze usług, rolnictwa i odnawialnych źródeł energii. 5. Szybko rozwijająca się gmina, przyjazna ludziom młodym i seniorom, z rozwijającą się gospodarką związaną z rolnictwem i turystyką. 6. Gmina Bełżec miejscem atrakcyjnym dla mieszkańców i inwestorów działającym w oparciu o istniejące zasoby i potencjał społeczności lokalnej. Otwarta na potrzeby zmieniającego się otoczenia z uwzględnieniem partycypacji społecznej i współpracy na rzecz dobra wspólnego i działań prorozwojowych. 7. Bełżec gminą ze sprawnie rozwijającą się gospodarką, przedsiębiorczością, konkurencyjnym rolnictwem i przetwórstwem oraz zadowolonymi z poprawy jakości życia mieszkańcami. 27/51

MISJA GMINY 1. Poprawa jakości życia mieszkańców Gminy Bełżec poprzez rozbudowę infrastruktury technicznej i społecznej oraz rozwój gospodarczy. 2. Troska o wysoką jakość warunków życia i wszechstronne możliwości rozwoju mieszkańców Gminy Bełżec oraz wspieranie tworzenia aktywnego lokalnego ośrodka gospodarczego i kulturalnego. 3. Zrównoważony rozwój Gminy Bełżec oraz bogacenie się społeczności w oparciu o aktywność mieszkańców, potencjał gospodarczy oraz odnawialne źródła energii. 4. Wspieranie rozwoju gospodarczego, społecznego oraz przestrzennego Gminy Bełżec w partnerstwie z sektorem biznesowym i pozarządowym tak aby wspólnie kreować wizerunek gminy jako miejsca przyjaznego do życia, prowadzenia działalności gospodarczej i odpoczynku. 5. Systematyczny i wielokierunkowy rozwój społeczno-gospodarczy Gminy Bełżec zmierzający do równoważenia i poprawy jakości życia mieszkańców poprzez zwiększenie konkurencyjności oraz pełne wykorzystanie potencjału przyrodniczo-geograficznego. 6. Budowa stabilnej gospodarki oraz wzrost dochodów mieszkańców poprzez poprawę konkurencyjności rolnictwa i usług przy jednoczesnej współpracy Gminy Bełżec z sąsiednimi gminami. 7. Społeczno-gospodarczy rozwój gminy powiązany z ochroną wartości środowiska przyrodniczego i kulturowego poprzez zwiększenie konkurencyjności gminy i maksymalne wykorzystanie jej wewnętrznych potencjałów rozwojowych. 28/51

CZĘŚĆ 3 - HIERARCHICZNY UKŁADU CELÓW Cele Strategii tworzą uporządkowaną i spójną strukturę hierarchiczną, na którą składają się: - Misja Strategii Rozwoju Gminy Bełżec (cel generalny) określająca główny kierunek działań rozwojowych Gminy ze wskazaniem dwóch podstawowych sfer osiągania celu nadrzędnego; - Priorytety (obszary priorytetowe) prowadzące do osiągnięcia celu nadrzędnego i będące w istocie rzeczy osiami rozwoju i wsparcia zewnętrznego Gminy; - Cele operacyjne oraz proponowane kierunki działań określone dla każdego z priorytetów i precyzujące w jaki sposób poszczególne obszary będą wspierane określonymi działaniami lub grupami działań. 29/51

CZĘŚĆ 3 - HIERARCHICZNY UKŁADU CELÓW Cele pośrednie prowadzące do osiągnięcia celu generalnego priorytety rozwoju Gminy Bełżec: Priorytet 1. ROLNICTWO I PRZETWÓRSTWO Priorytet 2. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA Priorytet 3. ROZWÓJ PRZEDSIBIORCZOŚCI Priorytet 4. ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Priorytet 5. POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW Priorytet 6. TURYSTYKA I REKREACJA, KULTURA Priorytet 7. WSPÓŁPRACA TRANSGRANICZNA 30/51

PRIORYTET 1. ROLNICTWO I PRZETWÓRSTWO Cel operacyjny: 1.1. Tworzenie warunków do rozwoju rolnictwa i wzrostu opłacalności produkcji rolnej. Kierunki działań w ramach celu operacyjnego 1.1: Zwiększenie roli sektora rolnego w lokalnej gospodarce Poprawa warunków prowadzenia gospodarstw rolnych Podniesienie rentowności gospodarstw rolnych Rozwój gospodarstw agroturystycznych na bazie ekologicznych produktów i hodowli zwierząt gospodarskich Propagowanie rolnictwa ekologicznego Uprawa roślin energetycznych i wykorzystanie biomasy do produkcji energii Dostosowanie rodzaju produkcji do warunków istniejących na danym terenie Zagospodarowanie nieużytków rolnych na cele rolnicze i nierolnicze 31/51

Cel operacyjny 1.2. Rozwój przetwórstwa rolno-spożywczego. Kierunki działań w ramach celu operacyjnego 1.2: Wspieranie istniejących w okolicy zakładów przetwórczych i produkcyjnych wykorzystujących płody rolne Powstawanie nowych obiektów przetwórstwa rolno-spożywczego Maksymalne wykorzystanie bogatej bazy surowców owocowo-warzywnych oraz zwierzęcych Tworzenie grup producenckich 32/51

Cel operacyjny 1.3. Wzmocnienie doradztwa rolniczego. Kierunki działań w ramach celu operacyjnego 1.3: Usługi doradcze dla rolników służące poprawie warunków prowadzenia gospodarstw rolnych Usługi doradcze w zakresie pozyskiwania funduszy zewnętrznych Organizacja szkoleń dla rolników 33/51

Cel operacyjny 1.4. Rozwój rynków zbytu dla produktów rolnych. Kierunki działań w ramach celu operacyjnego 1.4: Pozyskiwanie nowych rynków zbytu w kraju i za granicą Tworzenie klastrów oraz innych form współpracy pomiędzy rolnikami, przedsiębiorcami i władzami lokalnymi Tworzenie i wspieranie miejsc targowych 34/51

Cel operacyjny 1.5. Rozwój i promocja produktów lokalnych. Kierunki działań w ramach celu operacyjnego 1.5: Tworzenie nowych produktów lokalnych Wsparcie istniejących produktów lokalnych Promocja produktów lokalnych w regionie, kraju i za granicą Nawiązanie współpracy pomiędzy władzami, przedsiębiorcami i wytwórcami produktów lokalnych 35/51

PRIORYTET 2. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA Cel operacyjny 2.1. Budowa i modernizacja infrastruktury drogowej. Kierunki działań w ramach celu operacyjnego 2.1: Modernizacja istniejących i budowa nowych dróg gminnych Remonty dróg powiatowych we współpracy ze Starostwem Powiatowym Budowa chodników wraz z infrastrukturą towarzyszącą 36/51

Cel operacyjny 2.2. Budowa i modernizacja dróg dojazdowych do pól. Kierunki działań w ramach celu operacyjnego 2.2: Modernizacja i poprawa stanu istniejących dróg dojazdowych do pól Budowa nowych dróg dojazdowych do pól Cel operacyjny 2.3. Rozbudowa sieci wodociągowej, kanalizacyjnej i systemu oczyszczania ścieków. Kierunki działań w ramach celu operacyjnego 2.3: Poprawa stanu gospodarki wodno-ściekowej Skanalizowanie wszystkich miejscowości w gminie Dostosowanie systemu oczyszczania ścieków do potrzeb rozwijającego się systemu odprowadzania ścieków Zwodociągowanie gospodarstw nieobjętych siecią 37/51

PRIORYTET 3. ROZWÓJ PRZEDSIEBIORCZOŚCI Cel operacyjny 3.1. Tworzenie nowych miejsc pracy oraz rozwój przedsiębiorczości. Kierunki działań w ramach celu operacyjnego 3.1: Tworzenie warunków dla wzrostu zamożności ludności wiejskiej Podejmowanie przez mieszkańców działalności pozarolniczej Tworzenie przyjaznego klimatu dla rozwoju przedsiębiorczości poprzez ułatwienie dostępu do informacji, znoszenie barier biurokratycznych Organizacja szkoleń i konferencji dla przedsiębiorców na temat możliwości uzyskania wsparcia finansowego i doradztwa biznesowego Wsparcie merytoryczne osób rozpoczynających działalność gospodarczą Współpraca z instytucjami działającymi na rzecz rozwoju przedsiębiorczości w powiecie tomaszowskim i województwie lubelskim Promocja przedsiębiorstw podczas imprez plenerowych organizowanych przez gminę 38/51

Cel operacyjny 3.2. Utworzenie terenów inwestycyjnych. Kierunki działań w ramach celu operacyjnego 3.2: Stworzenie atrakcyjnej oferty terenów przeznaczonych pod inwestycje Uzbrojenie terenów inwestycyjnych Ulgi podatkowe dla inwestorów Cel operacyjny 3.3. Promocja potencjału gospodarczego gminy. Kierunki działań w ramach celu operacyjnego 3.3: Opracowanie materiałów informacyjno-promocyjnych Promocja przedsiębiorstw działających na terenie gminy na gminnej stronie internetowej Utworzenie klastrów branżowych Udział w targach i imprezach promocyjnych na terenie całego kraju 39/51

PRIORYTET 4. ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Cel operacyjny 4.1. Ograniczenie emisji zanieczyszczeń poprzez wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Kierunki działań w ramach celu operacyjnego 4.1: Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej Montaż kolektorów słonecznych oraz paneli fotowoltaicznych Propagowanie stosowania pomp ciepła w gospodarstwach domowych 40/51

PRIORYTET 5. POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW Cel operacyjny 5.1. Zwiększenie aktywności zawodowej i społecznej mieszkańców. Kierunki działań w ramach celu operacyjnego 5.1: Stworzenie nowych miejsc pracy poprzez utworzenie spółdzielni socjalnych Aktywizacja osób bezrobotnych poprzez utworzenie Centrum Integracji Społecznej Utworzenie na terenie gminy Domu Seniora Szkolenia dla mieszkańców Cel operacyjny 5.2. Rozwój edukacji. Kierunki działań w ramach celu operacyjnego 5.2: Modernizacja obiektów szkolnych Zapewnienie opieki dzieciom w wieku przedszkolnym Wspieranie organizacji zajęć pozalekcyjnych w celu wyrównywania różnic i podniesienia poziomu kształcenia 41/51

Cel operacyjny 5.3. Rozwój społeczeństwa obywatelskiego. Kierunki działań w ramach celu operacyjnego 5.3: Współpraca gminy z organizacjami pozarządowymi i wspieranie powstawania organizacji pozarządowych Zwiększenie świadomości obywatelskiej i integracji społecznej Cel operacyjny 5.4. Tworzenie warunków do rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Kierunki działań w ramach celu operacyjnego 5.4: Zwiększenie dostępu do Internetu na terenie wszystkich miejscowości w gminie Wprowadzenie e-administracji 42/51

PRIORYTET 5. TURYSTYKA I REKREACJA, KULTURA Cel operacyjny 6.1. Podniesienie atrakcyjności turystycznej. Kierunki działań w ramach celu operacyjnego 6.1: Rozwój bazy wypoczynkowo-rekreacyjnej Stworzenie Produktu Turystycznego gminy oraz jego promocja Wspieranie inwestorów chcących organizować miejsca aktywnego wypoczynku Współpraca z innymi samorządami w zakresie promocji turystycznej i kulturalnej Budowa sieci ścieżek rowerowych łączących atrakcje przyrodnicze i kulturowe położone na terenie gminy 43/51

Cel operacyjny 6.2. Ochrona dziedzictwa kulturowego. Kierunki działań w ramach celu operacyjnego 6.2: Ochrona i rewitalizacja obiektów zabytkowych Modernizacja i poprawa stanu obiektów pełniących funkcje kulturalne oraz kształtowanie przestrzeni publicznej Opracowanie i wdrożenie sytemu oznakowania obiektów zabytkowych i innych atrakcji turystycznych Kultywowanie lokalnych tradycji i obrzędów Organizacja i promocja imprez kulturalnych i rekreacyjnych 44/51

PRIORYTET 5. WSPÓŁPRACA TRANSGRANICZNA Cel operacyjny 7.1. Rozwój transgranicznej współpracy gospodarczej. Kierunki działań w ramach celu operacyjnego 7.1: Nawiązanie współpracy z krajami UE, Rozwój współpracy z dotychczasowymi partnerami zagranicznymi, Wspólny transgraniczny marketing gospodarczy, Pozyskiwanie inwestorów zagranicznych, Wspólne projekty międzynarodowe. 45/51

Cel operacyjny 7.2 Transgraniczny rozwój zasobów ludzkich oraz wsparcie współpracy transgranicznej w zakresie, turystyki, kultury i edukacji. Kierunki działań w ramach celu operacyjnego 7.2: Wspólny transgraniczny marketing, Poprawa istniejącej i utworzenie nowej transgranicznej infrastruktury turystycznej - ścieżki rowerowe, szlaki turystyczne, Wspólne projekty transgraniczne, Transgraniczna wymiana młodzieży szkolnej. 46/51

CZĘŚĆ 4 - ZGODNOŚĆ ZE STRATEGICZNYMI DOKUMENTAMI 1. Uwarunkowania wynikające ze Strategii Rozwoju Kraju do roku 2020 2. Uwarunkowania związane z Narodową Strategią Spójności 3. Uwarunkowania wynikające ze Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014 2020 4. Uwarunkowania wynikające ze Strategii Rozwoju Społeczno Gospodarczego Powiatu Tomaszowskiego na lata 2007 2015 z poszerzoną prognozą do roku 2020 47/51

CZĘŚĆ 5 - SYSTEM WDRAŻANIA I MONITOROWANIA Monitoring to proces systematycznego zbierania danych (wartości wskaźników), na podstawie których dokonuje się okresowej oceny danego dokumentu. System monitoringu zawiera m.in.: podmioty odpowiedzialne za monitoring, zestaw wskaźników mierzących cele, sposób zbierania danych do wskaźników, sposób i częstotliwości przedstawiania wyników monitoringu społeczności lokalnej, zasady aktualizacji strategii. 48/51

CZĘŚĆ 6 - ŹRÓDŁA FINANSOWANIA Część ta zwiera informacje na temat możliwych źródeł dofinansowania zadań; w jakim stopniu projekty będą mogły być finansowane ze środków własnych, budżetu państwa (agencje i fundusze celowe), środków UE, środków prywatnych, innych. Podając źródła finansowania szczególnie zewnętrzne (UE, budżet państwa) - wzięto pod uwagę realność ich pozyskania - przeanalizowano dostępne środki w ramach programów oraz kryteriów wyboru projektów). 49/51

CZĘŚĆ 7 OPIS KONSULTACJI SPOŁECZNYCH Źródła finansowania realizacji zadań, kwota środków przeznaczona na ich finansowanie oraz podział między poszczególne priorytety. CZĘŚĆ 8 - Wieloletni Plan Finansowy Wieloletni Plan Finansowy stanowi instrument wdrażania strategii rozwoju. Wskazuje konkretne zadania (projekty) które będą realizowane w założonym horyzoncie czasowym wraz z oszacowaniem kosztów ich realizacji. Zadania te wynikają z przyjętych w strategii celów i kierunków działań, a ich realizacja przyczynia się do osiągania założonych wskaźników. 50/51

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ 51/51