KBF-4101-09-01/2011 P/11/022 Warszawa, dnia 26 stycznia 2012 r. Tekst ujednolicony Pan Jan Vincent-Rostowski Minister Finansów WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli 1 zwanej dalej ustawą o NIK, Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła w Ministerstwie Finansów kontrolę funkcjonowania audytu wewnętrznego w systemie kontroli zarządczej. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia 2010 r. do 30 września 2011 r. W związku z kontrolą, której wyniki zostały przedstawione w protokole kontroli podpisanym 14 grudnia 2011 r., Najwyższa Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Ministrowi niniejsze wystąpienie pokontrolne. Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie realizację zadań z zakresu koordynacji kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych oraz funkcjonowanie kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego w działach administracji rządowej kierowanych przez Ministra Finansów, pomimo stwierdzonych nieprawidłowości. A. Realizacja zadań z zakresu koordynacji kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych z wyłączeniem jednostek sektora samorządu terytorialnego i jednostek organizacyjnych samorządu terytorialnego Departament Audytu Sektora Finansów Publicznych, zgodnie z regulaminem organizacyjnym Ministerstwa Finansów, był odpowiedzialny za obsługę Ministra w zakresie wykonywania zadań związanych z koordynacją kontroli zarządczej (do 21 czerwca 2011 r. kontroli finansowej) i audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych, tj. zadań, o których mowa w art. 71, art. 292 i art. 295 ust. 3 ustawy o finansach publicznych. Realizując zadania dotyczące koordynacji audytu wewnętrznego i kontroli zarządczej Minister Finansów wydał, wykonując postanowienia art. 69 ust. 3 i 4 oraz art. 273 ust. 1 ustawy o finansach publicznych 2, standardy kontroli zarządczej 3 i audytu wewnętrznego 4 oraz szczegółowe wytyczne w zakresie samooceny kontroli zarządczej dla jednostek sektora finansów publicznych 5. 1 Dz.U. z 2012 r., poz. 82. 2 Dz.U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1240 ze zm. 3 Komunikat nr 23 Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2009 r. - Dz.Urz. MF Nr 15, poz. 84. 4 Komunikat nr 8 Ministra Finansów z dnia 20 kwietnia 2010 r. - Dz.Urz. MF Nr 5, poz. 24. 5 Komunikat nr 3 Ministra Finansów z dnia 16 lutego 2011 r. - Dz.Urz. MF Nr 2, poz. 11.
Na podstawie ustaleń kontroli NIK stwierdziła, że Ministerstwo Finansów wywiązało się z obowiązków koordynatora kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego. Potwierdzają to także informacje zebrane w trybie art. 29 pkt 2 lit. f ustawy o NIK od wszystkich ministrów i wojewodów oraz przewodniczących komitetów audytu. Rozpowszechnianie standardów audytu wewnętrznego i kontroli zarządczej zostało ocenione pozytywnie odpowiednio przez 97% i 91% zapytanych jednostek. Pozytywnie oceniono także sposób prezentacji i przydatność informacji umieszczanych na stronie internetowej Ministerstwa Finansów. Cztery jednostki wskazały, że brakuje im praktycznych informacji i dobrych praktyk z zakresu wdrażania kontroli zarządczej oraz narzędzi i metod jej monitorowania. NIK stwierdziła jednak, że niektóre działania podjęte zostały z opóźnieniem, o czym świadczą poniższe przykłady. 1. Przeważająca większość dokumentów została opracowana i przekazana do wiadomości po upływie ponad roku od wprowadzenia obowiązku funkcjonowania kontroli zarządczej. Opracowania dotyczące kluczowych zagadnień, tj. Zarządzanie ryzykiem informacje ogólne, Zasady etyczne obowiązujące audytora wewnętrznego, Kryteria oceny ustaleń stanu faktycznego oraz sposób klasyfikowania wyników dla poszczególnych kryteriów, Benchmarking audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych zostały opracowane lub udostępnione odbiorcom dopiero w drugiej połowie 2011 r. Ponadto, pomimo że Departament Audytu Sektora Finansów Publicznych opracował, odpowiednio w kwietniu i lipcu 2011 r.: - Podsumowanie sprawozdań komitetów audytu z działalności w 2010 r., - Sprawozdanie Audyt wewnętrzny i kontrola zarządcza w sektorze publicznym w 2010 r., zawierające podstawowe informacje dotyczące funkcjonowania systemu audytu w 2010 r. oraz rezultaty prac Departamentu Audytu Sektora Finansów Publicznych w ramach koordynacji systemu kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego zostały one zatwierdzone przez Podsekretarza Stanu odpowiedzialnego za koordynację kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego i upublicznione dopiero 17 listopada 2011 r., tj. w trakcie trwania kontroli NIK. 2. Wytyczne dotyczące samooceny kontroli zarządczej zostały wydane dopiero po ponad roku funkcjonowania kontroli zarządczej 6. W informacji umieszczonej na stronie internetowej Ministerstwa Finansów w zakładce odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania podano, że w planach Ministerstwa znajduje się opracowanie wytycznych specjalistycznych zagadnień dotyczących kontroli zarządczej, w tym zarządzania ryzykiem. Mimo tej informacji, przez blisko dwa lata funkcjonowania kontroli zarządczej, wytyczne te nie zostały wydane. Ich wydanie jest zadaniem fakultatywnym, co wynika z art. 69 ustawy o finansach publicznych. Opracowanie i upowszechnienie wytycznych przez Ministerstwo Finansów mogłoby usprawnić wdrażanie systemu zarządzania ryzykiem, co potwierdzają wyniki kontroli NIK. 3. Dokumenty wskazane przez Ministerstwo Finansów, jako odpowiedniki wytycznych w zakresie audytu wewnętrznego jednostek sektora finansów publicznych, o których mowa w art. 292 ust. 1 pkt 4 ustawy o finansach publicznych, tj.: Kryteria oceny ustaleń stanu faktycznego oraz sposób klasyfikowania wyników dla poszczególnych kryteriów i Benchmarking audytu wewnętrznego zostały wydane dopiero w lipcu oraz we wrześniu 2011 r., tj. po ponad 1,5 roku od wejścia w życie nowych przepisów. 37,5% jednostek zapytanych w trakcie kontroli NIK potwierdziło celowość wydawania dalszych wytycznych, w tym dotyczących koordynacji audytu wewnętrznego na wszystkich szczeblach jednostek sektora finansów publicznych. Według oceny zapytanych jednostek, wytyczne te przyczyniłyby się do konsolidacji audytu wewnętrznego w Polsce, usprawnienia i ujednolicenia realizowanych przez poszczególne jednostki sektora finansów publicznych działań i procesów oraz mogłyby być pomocne w kwestiach wątpliwych bądź nieprecyzyjnych. We wrześniu 2010 r. Ministerstwo Finansów opracowało i przekazało Przewodniczącym Komitetów Audytu, a w przypadku ich niepowołania ministrom, wnioski z analizy sprawozdań z realizacji planów audytu wewnętrznego za rok 2009. Zasygnalizowano między innymi potrzebę zmniejszenia obejmowania audytem obszarów działalności wspomagającej. Ministerstwo Finansów przekazało do wykorzystania wskazówki dotyczące sprawozdania komitetu audytu z realizacji zadań w roku poprzednim oraz opracowanie Dobre praktyki komitetów audytu w sektorze finansów publicznych, stanowiące wybór międzynarodowych wzorów i doświadczeń z działalności komitetów audytu, ich składu oraz kompetencji członków. 6 Komunikat Ministra Finansów z dnia 16 lutego 2011 r. - Dz.Urz. MF Nr 2, poz. 11. 2
Na stronach BIP Ministerstwo Finansów opublikowało pismo informacyjne wyjaśniające istotę oraz konsekwencje zmiany stanu prawnego art. 280 ustawy o finansach publicznych. Zdaniem Ministerstwa Finansów kierownik audytu wewnętrznego może podlegać bezpośrednio kierownikowi jednostki, zaś dyrektorowi generalnemu jedynie w zakresie administracyjnym (podległość organizacyjna). Zmiana stanu prawnego prezentowana przez Ministerstwo Finansów tożsama z uzasadnieniem do projektu ustawy o finansach publicznych, która wprowadzała te regulacje prawne (druk sejmowy 1181), miała polegać na ograniczeniu kompetencji dyrektora generalnego w odniesieniu do czynności będących działaniami audytu wewnętrznego i pozostawieniu w jego gestii tylko nadzoru organizacyjnego, pozamerytorycznego, w takich sprawach jak ciągłość prowadzenia audytu w jednostce czy zapewnienie warunków do prowadzenia audytu. Cel ten nie został jednak osiągnięty. Z art. 280 ustawy o finansach publicznych wynika, że kierownik komórki audytu wewnętrznego podlega bezpośrednio kierownikowi jednostki, a w urzędzie administracji rządowej, w którym tworzy się stanowisko dyrektora generalnego urzędu - dyrektorowi generalnemu urzędu w zakresie określonym odrębnymi ustawami. Zakres podległości dyrektorowi generalnemu kierownika komórki audytu wewnętrznego określa więc - zgodnie z art. 280 ustawy o finansach publicznych - ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej 7. Na podstawie art. 25 ust. 4 pkt 1 lit. h ustawy o służbie cywilnej, dyrektor generalny urzędu zapewnia funkcjonowanie i ciągłość pracy urzędu, warunki jego działania, a także organizację pracy, w szczególności poprzez sprawowanie nadzoru nad prowadzeniem kontroli i audytu wewnętrznego w urzędzie. Przepis ten przesądza zatem o możliwości sprawowania także merytorycznego nadzoru przez dyrektora generalnego w zakresie czynności będących działaniami audytu wewnętrznego. Dlatego też istnieją podstawy do stwierdzenia, że nie został osiągnięty cel zmian prawnych, który założono przy wprowadzaniu art. 280 ustawy o finansach publicznych. Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli konieczne jest odstąpienie przez Ministerstwo Finansów od omawianej interpretacji lub doprowadzenie do rzeczywistych zmian w przepisach prawnych. B. Funkcjonowanie kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego w działach administracji rządowej kierowanych przez Ministra Finansów 1. NIK stwierdziła opóźnienia we wdrożeniu przepisów dotyczących systemu kontroli zarządczej, w tym systemu zarządzania ryzykiem. Zarówno Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów odpowiedzialny za koordynację audytu wewnętrznego, jak i Dyrektor Departamentu Audytu Sektora Finansów Publicznych informowali już w październiku i listopadzie 2009 r. Kierownictwo Ministerstwa o obowiązkach wprowadzonych z dniem 1 stycznia 2010 r. dotyczących kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego. Minister Finansów dostosował wewnętrzne przepisy dopiero w grudniu 2010 r., tj. po blisko roku ich obowiązywania. Zarządzeniem w sprawie podziału kompetencji w Kierownictwie Ministerstwa przypisano członkom Kierownictwa Ministerstwa obowiązek nadzoru i monitoringu działań z zakresu kontroli zarządczej w nadzorowanych przez nich jednostkach organizacyjnych i jednostkach resortu finansów. Jednak dopiero w czerwcu 2011 r. został zmieniony regulamin organizacyjny Ministerstwa Finansów, w którym wprowadzono obowiązek zapewnienia przez dyrektorów jednostek organizacyjnych funkcjonowania adekwatnej, skutecznej i efektywnej kontroli zarządczej w jednostkach przez nich kierowanych. W tym samym zarządzeniu Departament Audytu Sektora Finansów Publicznych został wyznaczony jako jednostka organizacyjna odpowiadająca za obsługę Ministra w zakresie zadań związanych z koordynacją kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych oraz za zapewnienie funkcjonowania adekwatnej, efektywnej i skutecznej kontroli zarządczej w zakresie właściwości Ministra. Z ponad rocznym opóźnieniem, tj. w I kwartale 2011 r. zostały zakończone prace nad dokumentami określającymi systemy kontroli zarządczej w jednostkach administracji podatkowej i skarbowej oraz w Służbie Celnej. Opracowane zostały harmonogramy wdrażania systemów, a kierowników tych jednostek zobowiązano do przekazania do Ministerstwa Finansów informacji o realizacji poszczególnych ich etapów. 2. Wskazane w pkt 1 opóźnienia nie miały jednak bezpośredniego wpływu na rzetelność oceny kontroli zarządczej. Oświadczenie o stanie kontroli zarządczej w działach administracji rządowej kierowanych przez Ministra Finansów za 2010 r. zostało sporządzone w terminie określonym w art. 70 ust. 3 ustawy o finansach publicznych i w szczegółowości wskazanej w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 2 grudnia 2010 r. w sprawie wzoru oświadczenia o stanie kontroli zarządczej 8. W oświadczeniu tym Minister Finansów stwierdził, że w ograniczonym stopniu funkcjonowała adekwatna, skuteczna i efektywna kontrola zarządcza. Przyjęty w Ministerstwie Finansów tryb gromadzenia informacji zapewnił, iż ocena stanu kontroli zarządczej była zgodna ze stanem faktycznym. Stwierdzono brak jednego formalnego dokumentu wyznaczającego cele 7 Dz.U. Nr 227, poz. 1505 ze zm. 8 Dz.U. Nr 238, poz. 1581. 3
i zadania oraz jednolitego systemu zarządzania ryzykiem, jak również brak jednolitej oraz systematycznej analizy funkcjonowania kontroli zarządczej. W 2011 r. zostały podjęte zaplanowane do realizacji działania naprawcze wskazane w oświadczeniu, w tym opracowano i wdrożono System kontroli zarządczej w Służbie Celnej oraz Koncepcję budowy jednolitego systemu kontroli zarządczej w jednostkach administracji podatkowej i kontroli skarbowej. W Ministerstwie Finansów, do zakończenia kontroli NIK, nie przyjęto jednak ostatecznej formy jednolitej procedury zarządzania ryzykiem, a samooceny kontroli zarządczej zostały przeprowadzone dopiero w listopadzie 2011 r. tylko w pięciu departamentach, których wyniki były opracowywane. 3. Projekt planu działalności Ministerstwa Finansów na 2011 r. został przekazany do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w terminie określonym w 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 września 2010 r. w sprawie planu działalności i sprawozdania z jego wykonania 9. Sporządzono go zgodnie z wzorem określonym w załączniku Nr 1 do wymienionego rozporządzenia. Do celów i zadań nie przyporządkowano jednak formalnie jednostek, komórek organizacyjnych lub osób odpowiedzialnych bezpośrednio za ich wykonanie. Minister Finansów przyjął, że za realizację celów ujętych w planie odpowiedzialni są członkowie Kierownictwa Ministerstwa Finansów, którzy cele zgłosili. W pracach nad planem na rok 2012 członkowie Kierownictwa Ministerstwa Finansów zostali zobowiązani do wskazania jednostek organizacyjnych odpowiedzialnych za realizację celów i zadań oraz za przygotowanie okresowych informacji o ich realizacji. W opracowanym przez Ministerstwo Finansów we wrześniu 2011 r. projekcie Ramowych zasad kontroli zarządczej w resorcie finansów został sformalizowany sposób sporządzania planu działalności i sprawozdania z jego wykonania oraz oświadczenia o stanie kontroli. W dokumencie tym zawarto także zasady zarządzania ryzykiem w Ministerstwie Finansów. Do dnia zakończenia kontroli NIK dokument podlegał wewnętrznym konsultacjom. W projekcie Ramowych zasad kontroli zarządczej w resorcie finansów wyznaczono osoby (jednostki) odpowiedzialne za realizację zadań oraz terminy ich wykonania. Część dokumentu poświęcono kwestiom teoretycznym (zarządzaniu ryzykiem) lub powtórzeniu zapisów z dokumentów organizacyjnych Ministerstwa Finansów (głównie regulaminu organizacyjnego i zarządzenia w sprawie podziału kompetencji w Kierownictwie Ministerstwa Finansów). 4. Komitet Audytu, wspólny dla kierowanych przez Ministra Finansów działów administracji rządowej, został powołany 31 maja 2010 r. i realizował zadania określone w art. 289 ust. 1 ustawy o finansach publicznych. Komitet Audytu do połowy marca 2011 r. aktywnie oddziaływał na przebieg prac związanych z kształtowaniem funkcjonowania kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego. Z inicjatywy Komitetu opracowano diagnozę stanu kontroli zarządczej i audytu w resorcie finansów, powołano zespoły do opracowania jednolitego systemu kontroli zarządczej w Służbie Celnej oraz w jednostkach administracji podatkowej i kontroli skarbowej. Komitet zaakceptował wzory planów audytu i sprawozdania z jego wykonania do stosowania w 2011 r. Rozpoczęto prace nad wspólnym wieloletnim planem audytu oraz kompleksowym systemem doskonalenia zawodowego dla audytorów. NIK ocenia negatywnie fakt, że w okresie od połowy marca do połowy listopada 2011 r., tj. przez osiem miesięcy nie funkcjonował Komitet Audytu, ponieważ Minister Finansów nie powołał nowego Przewodniczącego Komitetu Audytu. Ponadto, w ocenie NIK, został naruszony regulamin pracy Komitetu Audytu, gdyż w jego posiedzeniach uczestniczyli zamiast członków Komitetu (Podsekretarzy Stanu) inni pracownicy Ministerstwa. Stwierdzono również brak dokumentów potwierdzających sprawdzenie czy kandydaci na członków niezależnych Komitetu posiadali pełną zdolność do czynności prawnych oraz czy nie byli skazani prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo lub przestępstwo karne skarbowe. W toku kontroli Ministerstwo Finansów zobowiązało się do pisemnego dokumentowania spełniania przez kandydatów na członków niezależnych warunków wynikających z przepisów prawa. 5. W październiku 2011 r. do konsultacji wewnątrzresortowej został przekazany, opracowany w Ministerstwie Finansów projekt zarządzenia Ministra Finansów w sprawie kontroli zarządczej. W zarządzeniu tym określono obowiązki członków Kierownictwa Ministerstwa Finansów, kierowników jednostek podległych lub nadzorowanych oraz dyrektorów departamentów i biur, jak również tryb sporządzania i wzory dokumentów dotyczących kontroli zarządczej. W istotnej części ujęte w tym projekcie przepisy pokrywają się z treścią projektu Ramowych zasad kontroli zarządczej w resorcie finansów. Do dnia zakończenia kontroli NIK dokument ten podlegał wewnętrznym konsultacjom. Zdaniem NIK powtarzanie tych samych przepisów w różnych aktach prawa wewnętrznego nie jest potrzebne. 9 Dz.U. Nr 187, poz. 1254. 4
6. Departament Audytu Sektora Finansów Publicznych funkcjonuje od blisko dwóch lat bez wewnętrznego regulaminu organizacyjnego dostosowanego do obowiązujących przepisów, a od lutego 2011 r. bieżącymi pracami kieruje Zastępca Dyrektora. W Departamencie, w okresie objętym kontrolą, były zatrudnione 23 osoby na koniec 2010 r. i 21 osób według stanu na 30 września 2011 r., co stanowiło 79,3% i 72,4% stanu zakładanego. Pomimo to Departament realizował wiele zadań z zakresu koordynacji kontroli zarządczej i audytu wewnętrznego należących do właściwości Ministra Finansów, a także był odpowiedzialny za przygotowanie projektu planu działalności, planu działalności oraz oświadczenia o stanie kontroli zarządczej oraz za opracowanie projektu Ramowych zasad kontroli zarządczej w resorcie finansów i projektu zarządzenia Ministra Finansów w sprawie kontroli zarządczej. C. Wyniki kontroli NIK przeprowadzonej w Ministerstwie Gospodarki, Ministerstwie Infrastruktury (obecnie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej), Ministerstwie Obrony Narodowej, Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwie Skarbu Państwa, Ministerstwie Sportu i Turystyki, w Kujawsko-Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim, Mazowieckim Urzędzie Wojewódzkim, Podlaskim Urzędzie Wojewódzkim, Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim, Wielkopolskim Urzędzie Wojewódzkim, Warmińsko-Mazurskim Urzędzie Wojewódzkim, Zachodnio-Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim oraz Komendzie Głównej Policji wskazują, że: nowe rozwiązania prawne dotyczące kontroli zarządczej, w tym zarządzania ryzykiem zostały wprowadzane w większości skontrolowanych jednostek z opóźnieniem, tj. po blisko roku lub nawet pod koniec drugiego roku obowiązywania nowych przepisów, w Ministerstwie Skarbu Państwa, Ministerstwie Gospodarki, Podlaskim Urzędzie Wojewódzkim, Kujawsko- Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim, Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim, Wielkopolskim Urzędzie Wojewódzkim, Warmińsko-Mazurskim Urzędzie Wojewódzkim oraz Komendzie Głównej Policji nie przeprowadzono oceny zewnętrznej audytu wewnętrznego, którą zgodnie ze standardem 1312 należy przeprowadzić, co najmniej raz na 5 lat; w pozostałych sześciu skontrolowanych jednostkach kierownicy uznali ocenę przeprowadzoną w ramach zadań koordynacyjnych Ministra Finansów za zewnętrzną ocenę audytu wynikającą ze standardów, w Ministerstwie Infrastruktury, Ministerstwie Obrony Narodowej, Ministerstwie Gospodarki, Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi zastrzeżenia NIK dotyczyły sposobu sporządzenia oświadczenia o stanie kontroli zarządczej za 2010 r. oraz zawartych w nich informacji; stwierdzono między innymi zbyt późne rozpoczęcie zbierania informacji niezbędnych do wydania oceny o stanie kontroli zarządczej oraz nieuwzględnienie wszystkich informacji o słabościach kontroli zarządczej, wynikających z oświadczeń jednostek w działach i ustaleń kontroli wewnętrznej, w Kujawsko-Pomorskim Urzędzie Wojewódzkim i Warmińsko-Mazurskim Urzędzie Wojewódzkim nie przeprowadzono samooceny kontroli zarządczej, pomimo że standard E.20 rekomenduje przeprowadzenie i udokumentowanie tej samooceny, co najmniej raz w roku przez osoby zarządzające i pracowników jednostki; tylko trzy z 13 samoocen przeprowadzonych zostało w 2010 r., a pozostałe dziesięć w 2011 r., na co wpływ miało niewątpliwie wydanie wytycznych w zakresie samooceny kontroli zarządczej przez Ministra Finansów dopiero w lutym 2011 r., w Ministerstwie Skarbu Państwa, Ministerstwie Obrony Narodowej, Ministerstwie Infrastruktury, Ministerstwie Gospodarki zaobserwowano znaczne (w niektórych przypadkach przekraczające nawet 50%) zmniejszenie liczby realizowanych zadań audytowych, co miało związek z włączeniem do zadań audytu wewnętrznego obowiązku obsługi organizacyjnej Komitetu Audytu oraz gromadzenia i przygotowywania dla członków Komitetu Audytu niezbędnych materiałów (art. 291 ust. 1 pkt 3 i 4), w Ministerstwie Skarbu Państwa audyt wewnętrzny prowadzony jest przez Zespół Audytu Wewnętrznego, którego pracami kieruje audytor - koordynator, tj. kierownik komórki audytu wewnętrznego, o którym mowa w art. 277 ust. 3 ustawy o finansach publicznych. Zespół Audytu usytuowany jest w strukturze Biura Kontroli, którego dyrektor, niebędący audytorem, ponosi odpowiedzialność za organizację pracy oraz przygotowanie i realizację zadań Zespołu, co nie zapewnia odrębności audytu wymaganej art. 280 i art. 282 wymienionej ustawy; potwierdzeniem tego jest między innymi podpisywanie i akceptacja przez Dyrektora Biura Kontroli 5
dokumentów 10, które zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 1 lutego 2010 r. w sprawie prowadzenia i dokumentowania audytu wewnętrznego 11 są zastrzeżone dla kierownika komórki audytu wewnętrznego. Przedstawiając powyższe uwagi, Najwyższa Izba Kontroli wnosi o: 1) rozważenie wydania wytycznych w zakresie zarządzania ryzykiem w jednostkach sektora finansów publicznych, 2) wdrożenie jednolitej procedury zarządzania ryzykiem w Ministerstwie Finansów, 3) przeprowadzenie weryfikacji wydanych bądź projektowanych do wydania dokumentów dotyczących systemu kontroli zarządczej w działach administracji rządowej kierowanych przez Ministra Finansów pod kątem wyeliminowania powtórzeń, 4) zapewnienie udziału w posiedzeniach Komitetu Audytu osób uprawnionych, zgodnie z regulaminem pracy Komitetu Audytu, 5) aktualizację wewnętrznego regulaminu organizacyjnego Departamentu Audytu Sektora Finansów Publicznych. Na podstawie art. 62 ust. 1 ustawy o NIK, proszę Pana Ministra o przedstawienie, w terminie 14 dni od otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wniosków bądź o działaniach podjętych w celu ich realizacji lub przyczynach niepodjęcia takich działań. Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 i 2 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu Ministrowi prawo zgłoszenia na piśmie do Kolegium Najwyższej Izby Kontroli, umotywowanych zastrzeżeń w sprawie ocen, uwag i wniosków zawartych w tym wystąpieniu. W razie zgłoszenia zastrzeżeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji, o którym mowa wyżej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały Kolegium NIK. Warszawa, dnia marca 2012 r. Za zgodność z treścią uchwały Nr 13/2012 Kolegium Najwyższej Izby Kontroli z dnia 22 lutego 2012 r. 10 Podpis złożony na uzupełnieniu planu audytu na 2010 r. i pismach kierowanych do jednostek ministerstwa w sprawie analizy ryzyka do planu audytu na 2011 r. oraz podpis akceptujący na notatkach audytora dla Ministra, sprawozdaniu audytu za 2010 r. oraz planie audytu na 2011 r. 11 Dz.U. Nr 21, poz. 108. 6