Dlaczego tak późno trafiamy do reumatologa? Wyniki najnowszego badania Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher.
Wczesne rozpoznanie Ustalenie rozpoznania i włączenie leczenia w ciągu 12 tygodni od pierwszych objawów choroby w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), dla spondyloartropatii (SpA) do roku trwania choroby. Tzw. okno terapeutyczne. W przypadku zapalnych chorób stawów rozpoznanie i włączenie leczenia w czasie trwania okna terapeutycznego jednoznacznie determinuje szansę chorego na uzyskanie remisji.
Korzyści: Wczesne rozpoznanie Całkowite zahamowania postępu choroby i możliwość odstawienia leków- u 10-30% chorych na RZS i u 30-40% chorych na SpA. Redukcja kosztów terapii. Zmniejszenie o 40% konieczności leczenia ortopedycznego.
Tygodnie Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji Diagnozowanie chorób reumatycznych w Polsce i na świecie 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Berlin Birmingham Heraklion Lund Praga Sztokholm Wiedeń Warszawa Zurich Rycina 1. Opóźnienia diagnostyczne RZS w wybranych miastach europejskich (w tygodniach) Źródło: Opracowanie własne na podstawie Raza K, Stack R, Kumar K, et al. Delays in assessment of patients with rheumatoid arthritis: variations across Europe. Ann Rheum Dis 2011; 70: 1822-1825.
Wyniki najnowszego badania NIGRiR Opóźnienia diagnostyczne chorób reumatycznych w Polsce Opóźnienia z winy pacjenta Opóźnienia z winy systemu ochrony zdrowia Cele badania: Określenie przyczyn opóźnień w diagnozowaniu pacjentów z chorobami reumatycznymi. Opracowanie systemu wczesnej diagnostyki chorób reumatycznych.
Metoda przeprowadzenia badania Ankieta dla chorych będących pacjentami poradni reumatologicznych od najwyżej 12 miesięcy. Ankieta obejmuje 18 pytań w formie testu wyboru w zależności od pytania jedno- lub wielokrotnego wyboru. Badanie było prowadzone przez okres jednego roku od maja 2014 do maja 2015. Otrzymano 239 wypełnionych ankiet z 6 ośrodków
Ośrodki uczestniczące w badaniu Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji 11% 9% 25% Powiatowy ZOZ w Starachowicach Śląski Szpital Reumat.- Rehabilitacyjny w Ustroniu 15% Szpital Specjalistyczny im. Dietla w Krakowie 19% 21% Wojewódzki Zespół Reumatologiczny w Sopocie NZOZ Poradnia Leczenia Osteoporozy i Chorób Narządu Ruchu w Stalowej Woli
Płeć: Uczestnicy badania Kobieta: 79% Mężczyzna 21% Wiek: Mediana: 52 lat (18-86) Miejsce zamieszkania: Miasto: 64% Wieś: 36%
Jakie pierwsze dolegliwości związane ze schorzeniem reumatycznym zaobserwował/a Pan/i prze 1. wizytą u lekarza? 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% ból 85,8% obrzęk sztywność 70,7% 71,1% drętwienie 59,8% zmęczenie 69,0% temperatura 37,7% suchość oka 30,1% wybudzanie 64,9% brak apetytu 38,5% zmiany skórne blednięcie rąk 17,2% 16,3%
Z jakich metod łagodzenia schorzenia reumatycznego korzystał/a Pan/i przed 1. wizytą u lekarza? 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% preparaty ziołowe 21,8% rehabilitacja 35,6% med. Naturalna 13,4% kompresy, żele 63,6% leki p/bólowe b/recepty 68,2% leki p/bólowe recepta 48,5% inne 3,4% nie korzystałem 5,9%
Zachowania wymuszone z powodu objawów schorzenia reumatycznego (zanim pacjent trafił do reumatologa) 90% 80% 70% 60% 74,1% 84,1% 61,1% 50% 40% 34,7% 30% 24,7% 20% 10% 0%
Opóźnienia diagnostyczne zależne od działania systemu ochrony zdrowia
Ile czasu minęło od 1. wizyty u lekarza (z powodu objawów choroby stawów) do momentu otrzymania skierowania do reumatologa? do 7 dni 19,7% 7 do 30 dni 29,29% do 3 m-cy 44,44% od 7 do 12 m-cy 6,57% 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50
Ile czasu minęło od momentu zapisania do reumatologa do odbycia konsultacji? do 7 dni 18,0% 7 do 30 dni 24,1% do 3 m-cy 51,8% od 7 do 12 miesięcy 6,1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Czas oczekiwania wg NFZ Według danych NFZ z 32 poradni reumatologicznych w Warszawie średni czas oczekiwania na przyjęcie do reumatologa wynosi: dla przypadku stabilnego od 10 do 142 dni (mediana 63 dni) dla przypadku pilnego od 0 do 33 dni (mediana 3,5 dnia) Źródło: http://kolejki.nfz.gov.pl/ [dostęp 6.10.2015] - dane za 7/2015
Czy w związku z objawami choroby reumatycznej przed 1. wizytą u reumatologa był/a Pan/i u następujących lekarzy? 100% 97,0% 90% 80% 70% 60% 55,6% 50% 40% 30% 40,7% 25,4% 26,5% 33,8% 27,6% 20% 10% 0% lek POZ ortopeda neurolog dermatolog endokrynolog okulista inny
Ile razy był/a Pan/i u następujących lekarzy w związku z objawami choroby reumatycznej? lekarz POZ 37,2% 35,0% 27,9% dermatolog 72,4% 10,3% 17,2% ortopeda 54,2% 32,5% 13,3% od 1 do 2 neurolog 57,9% 31,6% 10,5% od 3 do 4 5 i więcej endokrynolog 43,3% 46,7% 10,0% okulista 63,4% 29,3% 7,3% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Który lekarz pierwszy skierował Pana/Panią do reumatologa? 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% lekarz pierwszego kontaktu 69,4% ortopeda 10,6% endokrynolog okulista neurolog dermatolog 1,3% 0,9% 3,0% 1,7% inny - jaki? żaden 2,1% 11,1%
Opóźnienia diagnostyczne zależne od pacjenta
Jaki wpływ na szukanie pomocy u lekarza miały poniższe czynniki? ograniczenie codz. czynności 83,3% informacja w mediach 49,4% rozmowa z bliskimi 64,9% nasilenie objawów 86,2% objawy są oznaką choroby 63,6% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Jaki wpływ na opóźnienie wizyty u lekarza miały poniższe czynniki? przekonanie, że objawy miną same 56,1% przekonanie, że lekarz nie pomoże 29,3% obawa, że objawy są oznaką poważnej choroby 34,3% obawa przed wizytą 30,5% ograniczony dostęp do lekarze 68,2% brak czasu na wizytę 45,2% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Do lekarza zwykle udaję się gdy: 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% poj. jakiekolw. objawy 30,5% obj. nasilają się 70,7% potrzeb. potrzeb. skier skier. na bania, na badania, recepty recepty 36,0% profilaktycznie 8,4% jedynie w ostatecz. 6,3%
Ile czasu minęło od wystąpienia objawów choroby reumatycznej, do 1. wizyty u jakiegokolwiek lekarza z tego powodu? do 7 dni 16,8% 7 do 30 dni 31,9% do 3 m-cy 31,9% od 7 do 12 miesięcy 4,9% pow. 12 m-cy 14,6% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%
Po jakim czasie zapisał/a się Pan/Pani na wizytę do reumatologa od momentu otrzymania skierowania? do 7 dni 49,8% 7 do 30 dni 32,2% do 3 m-cy 17,6% od 7 do 12 miesięcy0,4% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%
Ścieżka zapisu do lekarza reumatologa (podano najczęściej typowane odpowiedzi dla każdego etapu) 28,87% 1-3 mies. (31,9%) 1-3 mies. (44,44%) do 7 dni (49,8%) 1-3 mies. (51,8%) Ograniczony dostęp do lekarza. Pierwsza wizyta u jakiegoklowiek lekarza od momentu wystąpienia obajwów ch.r. Otrzymanie skierowania do reumatologa od momentu pierwszej wizyty u jakiegokolwiek lekarza. Zapisanie się do reumatologa od momentu otrzymania skierowania. Czas oczekiwania na pierwszą wizytę u reumatologa od momentu zapisu. 3-9 miesięcy
Dlaczego tak późno trafiamy do reumatologa? Opóźnienia z winy pacjenta Opóźnienia z winy systemu ochrony zdrowia
Dziękuję za uwagę