DZIAŁANIA SEKCJI TRAKCJI ELEKTRYCZNEJ SEP Oddział Gdańsk w zakresie poprawy stanu ochrony odgromowej i przeciwprzepięciowej w urządzeniach infrastruktury kolejowej mgr inż. Jerzy Ustarbowski 1
Sekcja Trakcji Elektrycznej przy SEP Oddz. Gdańsk zajmuje się tematyką ochrony odgromowej i przeciwprzepięciowej w PKP od roku 2010 r.: zapoznano się z istniejącymi dokumentami normatywnymi w PKP brak ściśle określonych standardów nawiązano kontakt z niemiecką organizacją VDEI (Verband Deutsche Eisenbahningenieuren) oraz VDF (Verband Deutsche Fehrkehrsbetriebe) nawiązano współpracę z czołowymi producentami urządzeń ochrony odgromowej i przeciwprzepięciowej zapoznano się z metodami rozwiązywania problemów ochrony odgromowej i przeciwprzepięciowej w Niemczech podjęto współpracę z KIGEiT 2
Cele: wprowadzenie jednolitych standardów w zakresie ochrony odgromowej i ochrony przeciwprzepięciowej w elektroenergetyce kolejowej wzrost świadomości osób odpowiedzialnych za eksploatację polskich kolei w zakresie zagrożeń wynikających z nieprawidłowej ochrony przeciwprzepięciowej lub jej braku umożliwienie stosowania odpowiednich standardów w inwestycjach realizowanych w PKP wprowadzenie specjalistycznych szkoleń dla projektantów i elektromonterów 3
Efekty: szereg szkoleń specjalistycznych dla projektantów i elektromonterów (zarówno w Polsce jak i za granicą) przebudowa instalacji odgromowej i przeciwprzepięciowej w nastawni GO przykład standardu dla obiektów PLK opracowanie standardu wykonania ochrony odgromowej i przeciwprzepięciowej dla modernizowanych obiektów zasilania (podstacji trakcyjnych) w PKP z powodzeniem wdrażany na linii E65 certyfikat autoryzowanego wykonawcy instalacji odgromowych w technologii zwodów izolowanych dla PKP ENERGETYKA Zakład Północny konferencja tematyczna w Rumii X 2012 r. czynny udział w konferencjach o tematyce kolejowej m.in. AREX w Juracie (V 2014 r.) 4
Głównym efektem naszych działań jest przede wszystkim WZROST ŚWIADOMOŚCI znaczenia prawidłowego wykonania instalacji odgromowych i przeciwprzepięciowych w aspekcie bezpieczeństwa, funkcjonalności i redukcji skutków awarii wynikających z wyładowań atmosferycznych i przepięć łączeniowych 5
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zakład Linii Kolejowych w Gdyni NASTAWNIA GO wzorcowa ochrona odgromowa i przeciwprzepięciowa (tylko w ukł. zasilania) X 2011 IV 2012 projekt i prace montażowe 6
Profesjonalne Biuro Usług Inżynierskich BUD-EL Sp. z o.o. tel/fax. +48 58 342 41 09, biuro@bud-el.pl, www.bud-el.pl PROJEKT W YKONAW CZ Y OBIEKT: MODERNIZACJA INSTALACJI ODGROMOWEJ NA BUDYNKU NASTAWNI GO ADRES INWESTYCJI: UL. MORSKA 24 81-333 GDYNIA INWESTOR: PKP POLSKIE LINIE KOLEJOWE S.A. ZAKŁAD LINII KOLEJOWYCH W GDYNI BRANŻA: ELEKTRYCZNA OPRACOWANIE: INSTALACJA ODGROMOWA INSTALACJA PRZECIWPRZEPIĘCIOWA Imię i nazwisko Nr uprawnień Podpis PROJEKTOWAŁ: mgr inż. Jerzy Ustarbowski POM/0014/PWOE/04 SPRAWDZAŁ: mgr inż. Jacek Prociński POM/0159/POOE/07 Gdańsk, październik 2011 7 Niniejsze opracowanie przeznaczone jest wyłącznie do użytku Inwestora. Zastosowane rozwiązania techniczne oraz autorskie prawa majątkowe dotyczące opracowania są zastrzeżone. Żadna część tej publikacji nie może być powielana ani rozpowszechniana za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych bez uprzedniego wyrażenia zgody AUTORÓW.
8
NASTAWNIA GO 9
Instalacja odgromowa zewnętrzna 10
Maszt antenowy 11
12
13
PKP ENERGETYKA S.A. Oddział Usługi Wprowadzenie standardu wykonania instalacji odgromowych i przeciwprzepięciowych w ramach modernizacji układów zasilania na linii E65 X 2012r. 14
OŚRODEK RZECZOZNAWCÓW STOWARZYSZENIA ELEKTRYKÓW POLSKI CH ODDZIAŁ W GDAŃSKU ul. Rajska 6 80-850 Gdańsk tel. / fax. (0 58) 301 49 24 www.sep.gda.pl e-mail: sep@sep.gda.pl Gdańsk, 15.10.2012 ZLECENIODAWCA: PKP Energetyka S.A. Warszawa Zakład Północny Sopot ADRES: ul. Hoża 63/67 00-681 Warszawa ul. Jana z Kolna 29 81-859 Sopot UMOWA: Nr 11/ST 10/2012/Gd z dnia 03.10.2012 Zamówienie zewnętrzne Nr Ez 11- Ez 2 0992/10/2012 z dnia 01.10.2012. OPRACOWANIE Nr 11/ST 10/2012/Gd TEMAT OPRACOWANIA: Opracowanie standardów technicznych dotyczących ochrony odgromowej oraz przeciwprzepięciowej dla obiektów zasilających sieć trakcyjną na linii kolejowej E 65. Obiekt adres: Linia kolejowa E 65. Akceptacja Nazwisko i Imię Data Podpis Specjalista As. Rzeczoznawcy Pomiarowiec Rzeczoznawca Budowlany w specjalności instalacyjnoinżynieryjskiej w zakresie: inż. Andrzej Liszewski mgr inż. Jerzy Ustarbowski mgr inż. Stanisław Maciej Dąbrowski instalacji i urządzeń elektrycznych, sieci elektrycznych i elektroenergetycznych we wszystkich dziedzinach budownictwa SEP Nr ew. 529/08/15/83 GUNB Nr 896/96/R 15.10,2012 15.10.2012 15.10.2012 Kierownik Izby Rzeczoznawców mgr inż. Stanisław Maciej Dąbrowski 15.10.2012 15
PT Orłowo 16
PT Orłowo RZ + RS (prod. H&B) 17
PKP ENERGETYKA S.A. Zakład Północny AUTORYZOWANY WYKONAWCA INSTALACJI ODGROMOWYCH W TECHNOLOGII ZWODÓW IZOLOWANYCH HVI 18
Zakład Automatyki i Urządzeń Pomiarowych AREX Sp. z o.o VI 2013 EKSPERTYZA REKOMENDACYJNA SEP 19
Stowarzyszenie Elektryków Polskich OŚRODEK RZECZOZNAWSTWA SEP W GDAŃSKU NIP 583-00- 12-101 80 850 Gdańsk ul. Rajska 6, pok. 325 www.sep.gda.pl tel./fax (58) 301-49-24 Zleceniodawca: Zakład Autom atyki i Urządzeń Pom iarow ych AREX Sp. z o.o. ul. Hutnicza 3, 81-212 Gdynia EKSPERTYZA TECHNICZNA Nr 06/R-02/2013/Gd Gdańsk, dnia 05.12.2013 r. Nr 1/2014/Gd Znak: 06/R-02/2013/Gd Data zlecenia: 03.06.2013r. Temat opracowania: EKSPERTYZA W ZAKRESIE PROCEDURY REKOMENDACYJNEJ SEP dla Zakładu Automatyki i Urządzeń Pomiarowych AREX Sp. z o.o. Zakres rekomendacji USŁUGI MATERIALNE/ USŁUGI NIEMATERIALNE Rzeczoznawca SEP inż. Andrzej Liszewski Członek zespołu SEP mgr inż. Jerzy Ustarbowski - Kierownik Ośrodka mgr inż. Józef Muczyński Rzeczoznawstwa SEP O/Gdańsk Nazwisko i imię Data Podpis 05.12.2013 r. Niniejsza ekspertyza może być powielana tylko w całości wyłącznie po uzyskaniu pisemnej zgody Izby Rzeczoznawców SEP. stwierdza, że Zakład Automatyki i Urządzeń Pomiarowych AREX Sp. z o.o. ul. Hutnicza 3, 81-212 Gdynia uzyskał na podstawie przeprowadzonego postępowania rekomendację w zakresie: 1. produkcji, dystrybucji i montażu: Systemu sterowania ogrzewaniem rozjazdów i oświetleniem dla energetyki kolejowej DIMaC-EK Systemu sterowania oświetleniem miejskim DIMaC-OM Systemu SMUE (System Monitorowania Urządzeń Energetycznych) Systemu monitorowania urządzeń elektrycznego ogrzewania rozjazdów i sterowania oświetleniem INOS Wyrobów firmy AREX Sp. z o.o. związanych z w.w. systemami 2. utrzymywania i serwisowania systemów elektrycznego ogrzewania rozjazdów i sterowania oświetleniem 3. projektowania systemów elektrycznego ogrzewania rozjazdów i sterowania oświetleniem. i jest polecany jako przygotowany pod względem technicznym i organizacyjnym do działania w rekomendowanym zakresie. Świadectwo jest ważne do 07.02.2015r. Prezes Oddziału SEP Prezes SEP mgr inż. Waldemar Dunajewski prof. dr hab. inż. Jerzy Barglik Warszawa, dnia 17.01.2014r. 20
W ramach ekspertyzy rekomendacyjnej ustalono, że główną przyczyną uszkodzeń układów sterowania ogrzewaniem rozjazdów i oświetleniem terenów kolejowych są PRZEPIĘCIA. Dzięki współpracy z firmą DEHN&SÖHNE zaproponowano przeprowadzenie badań sprawdzających w akredytowanym laboratorium w Neumarkt (Niemcy). W laboratorium przenalizowano możliwe źródła zakłóceń przepięciowych, dobrano optymalny program badań i przetestowano kompletną szafę zasilająco-sterującą ogrzewania rozjazdów. 21
Possible lightining thread switchgear heating system Installation with isolation transformer unit ST Case 1: Direkt lightning strike in mast i ges = 100 ka (10/350) Case 2: Direct lightning strike in overhead line i ges = 100 ka (10/350) Overhead contact line 3 kv DC Switchgear RESO 3F Light 4H sensor Low voltage 400 V / 50 Hz Transformer station RS-485 Max. length 2km Overhead line NEK Case 3: Direct lightning strike in interlocking building i ges = 100 ka (10/350) Max. length 90m ST Isolating transformer ST Weather transducer TST-137 (cable lenght 7m) heater 2013 DEHN + SÖHNE / protected by ISO 16016 Visit Arex / 24.07.2013 / Dipl.-Ing. Josef Birkl 3 22
w VIII/IX 2013 przeprowadzono badania laboratoryjne, w efekcie których zostały dobrane odpowiednie, skoordynowane aparaty zapewniające skuteczną ochronę od przepięć zarówno od strony zasilania, obwodów sygnałowych, jak i transmisji danych 23
WNIOSKI 1. Wprowadzenie szczegółowych wytycznych technicznych w zakresie ochrony odgromowej i przeciwprzepięciowej, ale także w pozostałych obszarach inwestycji doprecyzowanie zapisów zawartych w dokumentach istniejących 2. Realizacja specjalistycznych szkoleń i warsztatów dla projektantów i wykonawców 3. Korzystanie z usług doradców i konsultantów w celu opracowania kryteriów przetargowych a także późniejszej weryfikacji opracowań projektowych 4. Szczegółowa weryfikacja stosowanych rozwiązań i urządzeń zabezpieczających (badania laboratoryjne systemów) 24
Dziękuję za uwagę mgr inż. Jerzy Ustarbowski Sekcja Trakcji Elektrycznej STOWARZYSZENIE ELEKTRYKÓW POLSKICH Oddział Gdańsk 25